Katalog

28MAYIS2C02SAU CUMHURİYET SAYFA D1S £lAx>Jlil\LJii£ı. dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Orta Asya ve Kafkaslar'da yapılacak operasyonlara Moskova'nın da katılımı sağlanıyor e Rus askeriNATO'daDış Haberler Servisi - S oguk Savaş dönemi- n i n iki karşıt odağını temsi] eden NATO ve Rus- y a arasındaki ortaklığuı derinleşmesini sağla- y-acak "Roma Dekbrâsycmu" bugün îtalya'nın başkenti Roma'nırı 30 km. dışındaki Pratica d i Mare hava üssünde imzalaruyor. NATO ParlarnenterAsamblesi'nin ilkbahar genel kurulunun son bölümü olan genel otu- r u m kapsamında ımzalanacak olan NATO- Rıısya Ortaklık Konseyi Sözleşmesi. Rusya i l e NATO arasındaki ılişkılerin derinleştiril- rrıesini sağlayacak. Sözleşmenin 19 NATO üyesi ülke lideri ve Itıısya Devlet Başkanı \Tadinıir Putin' in im- zasını taşıyacağı belirtiliyor. 4 Nisan 1949 tanhinde kurulanNATO'nun tarihi günlennden biri olacak 28 Mayıs'ta im- zalanması planlanan sözleşmenin ilk madde- sinin terorizmle mücadtle olacağı belirtildi. Italyan ve Tiirk diplomatlardan alınan bilgi- y e göre, terorizmle mücadele kapsamında Or- • Moskova, Soğuk Savaş döneminde kendisine karşı oluşturulan îttifak ile ortaklığını derinleştiriyor. Rusya'nın, kararlan veto yetkisi bulunmayacak. ta ve Yakın Asya ile Kafkaslar'da düzenlene- cek olası askeri müdahalelerde NATO ile Rus- ya'nın ortak hareket edebilmeleri hedefleni- yor. Anlaşmada aynca, kitle imha silahlan- run azaltılması, NATO'nun yürütece- ği "insani yardım operasyonlarTna K Rusya'nın da dahil olması, NA- ] \ TO'nun siyasi gündemine Rusya'nın ~^\ da alınması ve NATO' nun karar me- ı kanizmalannda Rusya'nın dinleyici ola- rak dahil edilmesi yer alıyor. Hassas konularda kaülım hakkı yok Rusya, 27 Mayıs 1997'de Paris'te imzala- nan anlaşma gereği NATO 'nun karar alındık- tan sonraki aşamalanndan olan karan tartış- ma masalanna katılma hakkına sahipken şim- di, karar alınırken de göriişünü belirtebilecek. Ancak yetkililer, hassas konularda Rusya'nın yine karar aşamasına alınmayacağının altını çiziyor. NATO'nun temel kuralların- dan olan "üye ülketerden herhan- gi birine NATO dışmdan yapı- lan saldırı tüm NATO üyesi ül- ketereyapdmış sayiacakür" mad- desi, Rusya, NATO'nun üyesi olmadığından geçerli olmayacak. NATO içinde herhangi yeni bir karar alınmadıkça da NATO güçle- rine Rusya'nın katılımının söz konusu olma- yacağı belirtiliyor. Diplomatik yetkililerin, "Roma Deklaras- yonu"nun imzalanmasıyla NATO'nun geniş- leme sürecinin de hızlanacağı görüşünde hemfikir olduğu görülüyor. Putin: Çok önemli Rusya Devlet Başkanı Putin, dün hükümet üyeleriyle yaptığı toplantıda sözleşmenin çok önemli olduğunu belirtti. Putin, "Çokönem- li olan bu belgeyle biıükte, Rusya-NATO iliş- Idleri niteüksel olarak bir üst aşamaya çıka- cak" dedi. Kremlin Sarayı'nın adı açıklanmayan bir yetkilisi de ttar-Tass'a yaptığı açıklamada, "Roma Deklarasyonu'nun imzalanması, Rus- ya ve İttrfak arasındaki iüşkilerin düzeyinin arttmlması yolunda sadece bir ilk adım ola- cak" dedi. Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'da 21 - 22 Kasım tarihlerinde yapılması beklenen NATO zirvesinde de ittifakın 9 ülkenin katı- lımıyla genişlemesi bekleniyor. ROMA YA GÎTTI îtalyan Hava Kuvvetleri Komutanı her tür şüpheli uçağı vurma yetkisi aldı Sezerde Roma'da kamikaze korkusu zırveye katılıyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhurbaşkam AhmetNecdetSezer, NATO-Rusya Konseyi'nin, özellikle 11 Eylül teröc saldınlanndan sonra. terorizm gibi "asünetrik güvenük tehdit ve risklerine karşı" ortak hareket edilmesi gereğinin bir sonucu olduğunu bıldirdi. Cumhurbaşkam Sezer. bugün Roma'da gerçekleştirilecek NATO- Rusya Federasyonu Devlet ve Hükümet Başkanlan Toplantısı'na kahlmak için dün Italya'ya gitti. Sezer, hareketinden önce TBMM Başkanı Ömer lzgi ve Dışişleri Bakaru ismaD Cem'le birlikte, Esenboğa Havaalanı'nda yaptığı açıklamada, toplantıda devlet ve hükümet başkanlan olarak NATO- Rusya işbirliği çerçevesinde etkinlik göstermesi öngörülen yeni NATO-Rusya Konseyi'nin kuruluşuna ilişkin belgeyi imzalayacaklannı bildirdi. Konseyin, NATO-Rusya işbirliğinin daha ileri götürülmesine yönelik önemli bir adım oluşturduğuna işaret eden Sezer şöyle konuştu: "NATO,Kozey Atiantik Antlaşması'ndan kaynaklanan sorumlulukve yükümlülüklerini eskiden olduğu gibi, bağırnsız karar abna yetenegini koruyarak sürdürecektir. NATO-Rusya Konseyi, özeDikle 11 *E>1ül terör sakunlarmdan sonra açık biçimde görüldüğü üzere, terorizm gibi asimetrik güvenlik tehdit ve risklerine karşı ortak hareket edilmesi gereğiıün bir sonucudur. Bu süreçte Rtısya'nın gösterdiği yapıcı işbirliği anlayışı da INATO-Rusya iHşkUerinin güçlendirflmesi yönünde önemli rol oynamıştır." Rusya'yla iyi ilişkiter Türkiye'nin Avrupa- Atlantik bölgesinde birçok alanda Rusya Federasyonu'yla iyi ilişki ve işbirliği içinde olduğuna dikkat çeken Sezer, "Çağdaş değerkri benimsemiş bir Rusya'nın NATO'yla birnkte Avrupa-Atiantik bölgesinde banş, güvenlik ve istikrara katkılarda bulunması, yanm yüzyıta aşkın süredir üyesi olduğumuz İttifak'm ortak düeğjdir" dedi. Sezer'e gezisinde Dışişleri Bakanı Ismail Cem eşlik ediyor. tezer, Konsey 'in, temrizme karşı ortak hareket sonucu ortaya çıktığını sövledi. NİLGÜN CERRAHOGLU ROMA - Roma Fiumicino havaalanı bomboş. Kâğıt üze- rinde açık olsa da "fiflen" ka- palı. Kent merkezi, meydanlar. NATO liderleri-delegasyonla- nnın kalacaklan büyük oteller, ağırlanacaklan restoranlar, ge- çecekleri sokaklar. köprüler "güvenlikabhıkasında". Has- taneler "larmızı alarmda". Muhtemel "kamikaze saldın- lanna" karşı gökyüzünü tara- yan "Awacs radâr uçaklan", helikopterler. kıyılan abluka- ya alan askeri gemıler ve 15 bin güvenlik görevlisi, istihbarat ajanı, sivil ajan... "Yenidüze- ni" temsil eden "yeni NA- TO"nun doğumunu müjdele- yen Roma zin'esi işte böyle bir "atmosferde" yapılıyor. 11 Üylül sonrası dünya dü- zeninin (düzensizliğinin?) sal- dığı "dehşet", dikkatleri gök- lerden gelebilecek olası bir 'kamikaze uçak saldırısına" yöneltiyor. Geçen yaz olağa- nüstü güvenlik önlemleri altında yapılan -11 Eylül öncesinin- "zırhlanmış G-8 Cenova zirvesinden" de öte güvenlik önlemleri alma ihtiyacı duyuyor bu nedenle Roma başkent göklerindeİd "kuşkuhı uçak- lar vurulacak" bu yüzden. îtalyan Hava Kuvvetle- ri Komutanı General Sandro Ferracuti, zirvenin ya- pıldığı "Pratica di Mare" hava üssüne yönelen her tür "şüpheH uçağı" vurma yetkisiyle donatıldı. 'Globalleşme karşıtlan' devrede Kentin kuzeyi ve güneyi arasındaki her türlü bağ- lantıyı kesen, Roma'da yaşamı alt-üst eden zirve kaosu "globalleşme karşıtiannı" gene de yıldırma- dı. Bush-Berlusconi görüşmesinin başladığı akşam saatlerindeellerinde "No\ATO,NoBush"(NATO'ya da Bush'a da Hayır) pankartlan ile yürüyerek Ko- leseyum'da gösteri yapan globalleşme karşıtı mili- tanlar, protesto eylemlerini bugün de sürdürecek. îtalyan Başbakanı Silvıo Berlusconi tarafindan "Soğuk savaşui stratejik sonu ve Rus>a'nın Baü">a açıhşj" şeklinde takdim edilen Roma'daki NATO zirvesi, 24 saat sürecek ve akşam "Roma Pakü/Ro- Roma'da olası bir terör saldırısına karşı 15 bin güvenlik görevlisi görev yapıyor. (Fotoğraf: AP) ma Deklarasyonu/Roma Anlaşması" olarak adlan- dınlan resmi bir dokümanla sona erecek. Rusya ile NATO arasındaki yeni bir ilişkımn te- melini atacak bu anlaşmaya göre Moskova "veto" hakkına sahip olmayacak ama Kuzey Atiantik îtti- fakı'nın karar mekanizmalannda yer alacak. Bildi- ğimiz eski NATO'nun yok olması ve farklı. yepye- ni bir NATO'nun doğması anlamına gelen bu adım- la NATO dünya sathında "global müdahale aracı" halini alıyor. BerhısconTnin 'Disne^land NATO'su' "Terör saldınlanna" karşı abluka altında yapılan tt nrh zirv«"nin olağanüstü şartlan Başbakan Ber- lusconi'nin "gösteri tutkusuna" gem vurmadı gene de. Almanya'daki Ramstein Amerikan üssünden sonra Avrupa'nın 2. büyük hava üssü olan zir\e ka- rargâhı "Pratica di Mare" başbakanın arzusu üze- rine -12 milyon dolarlık bir harcamayla- "Disney- land"e dönüştürüldü. Roma'nın 20 kilometre güne- yinde hangarlardan oluşan üs: dünyanın kaderine dam- ga basan "önemli konuklara" layık bir ihtişama ka- \-usturuldu. Üssü çe\Teleyen uçak pist- leri 9 günde çimler, minik pal- miyeler, nadide ağaçlarla kap- landı. Bitkilerin üstü sinek-bö- cek ilaçlanyla ilaçlandı. Ce- nova zirvesinde de geçen yaz -temmuz ayında meyve ver- meyen- limon agaçlanna yapay plastik limonlar astıran başba- kan, hazırlıklan adım adım iz- ledi. Toplantı salonlan ve zirve- yi izleyen 800 îtalyan gazete- ciye hazırlanan basın merke- zine başbakanın partisi "For- za Itaüa" ile îtalyan "milli ta- kun" rengi "mavi" tonda "mo- ket halı" kaplandı. Sıcaklığı daıma 18 derecede tutacak özel bir havalandrrma terribatı alın- dı. Devasa hangarlar içine kar- tondan yapma "neo-klasiksü- tunlar" yerleştirildi. Karton bölmeleri ünlü mimar Catala- no hazırladı. Zirveden sonra "aile fotoğrafi" bu sütunlar önünde çekilecek. Dün akşamüstü Roma'nın askeri havaalanı "Ciampino"ya inen "Air Force One"la start alan zirve programı; gece du\arlan kıymetlıfreskolarlasüslü Rönesans Sarayı "VflbMa- dama'"da Bush şerefıne verlien akşam yemeğiyle baş- ladı. Yeni Rusya-NATO açılımı, Ortadoğu, terörle mü- cadelenin konuşulduğu ilk buluşmadan sonra "onur konuğu" Başkan Bush, Amerikan Büyükelçiliği re- zidansı "\lDa Taverna"ya çekildi. Başkentte bir gece konaklayacak olan George Bush; sabah programına Cumhurbaşkanı Ciampi'yi ziyaretle başlayacak. Bu sabah saat 10.30'da başlayacak "resmi zirve" için "Pratica di Mare"ye geçmesi beklenen ABD Başkanı'nın ulaşımını 50 arabalı bir kortej sağlaya- cak. 15.30'dakı imza töreni ve Berlusconi, Putin,NA- TO Genel Sekreteri Lord Robertson'un katılacağı ortak basın toplantısıyla sona erecek zirveden son- ra Bush Vakıtan'a geçecek ve "Ground Zero"yu zi- yaret için Papa'yı New York'a davet edecek. ABD Başkanı akşam saatlerinde Washington'a hareket edecek. SSCB'den sonra NATO ile gerlliml sûren Rusya. 11 Eylül'le birlikte tavır değistirdl Soğuk Savaş tabutuna son çivi DışHaberler Servisi-Bugün NATO ile ortakhğını daha ile- ri düzeylere taşıyacak olan Rusya'nın, Sovyet Sosyalist Curnhuriyetleri Birliği'nin da- ğılmasının ardından îttifak ile ilişkileri haylı gergindı. NA- TO'nun, Doğu Avrupa'nın es- ki sosyalist ülkelerini İttifaka üye olarak almaya veya bu ül- kelerle Barış tçin Ortaklık (BlO) kurmaya başlaması Rusya'yı rahatsız ediyordu. Rusya, kendisinın des1 bir nükleer güç olduğunu, ulusla- rarası ilişkilerde belirleyici bir konumunun bulunduğunu, bu nedenle NATO ile ortaklığının eşit koşullarda olması gerek- tiğini, kendi güvenliğini ilgi- lendiren konularda NATO ka- rarlannı veto edebilmesi ge- rektiğini belirtiyordu. Rusya bir yandan da Varşova Pak- tı'nın dağılmış olmasından ötürü, NATO'nun siyasi bir örgüte dönüşmesi gerektiğini savunuyordu. Beş yıl önce im- zalanan işbirliği anlaşması ile NATO Rusya'ya veto hakkı- nı vermedi. ancak bir danış- ma nıekanızması kuruldu. Rusya'yı tatmin etmeyen bu danışma mekanizması, Ba- tı'mn Yugoslavya'da bombar- dımana başlaması sonucu et- kisiz kaldı. Rusya. "NA- TO'nun bu tip operasjonla- n>1a Ugüi kararlarda bizinı de belirleyici rol o>iiamamız ge- rektiğini sa\Tinuyorduk. Ko- sova'daki durum da haklıhğı- mızı ortaya çıkardı" diyerek NATO'nun, kendisine danış- ma gereği bile duymadığı ge- rekçesiyle mekanizmadan çe- kildi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı ile yeni- den yakınlaşmaya başladı ve "19+1" denilen bu danışma mekanizması yeniden canlan- dınldı. 11 Eylül"ün ardından da tngiltere Başbakanı Tony Blair'in önerisiyle Rusya "nın >ı11ar önce istediği "NATODe eşit koşullarda işbirliği'* tezi- ne doğru NATO taviz verdi ve belirli konularda da olsa Rusya'ya NATO kararlann- da söz sahibi olma hakkı ve- ren 19+1'in terk edilerek 20 'li formata geçilmesini öngören Roma Deklarasyonu hazırlan- dı. Bush, Chirac'lagörüştü Rusya'dan Fransa'ya geçen ABD Başkanı George Bush, Fransa Cumhurbaşkam Jacques Chirac ile biıükte, ABD birnJderinin 2. Dünya Savaşı sonrasında kurtardıklan ilk kasâba olan Saint-Mere- Engtis'de düzenlenen anma törenlerine kaükn. Bush, 2. Düm'a Savaşı'nda "Normandiya Çıkannası" sırasında hayaünı kaybeden Amerikah askerterin mezaıiannı ziyaret etti. kiüsedeki ayine katıldı. Bushun. Chirac ile birlikte mezarhğm yer aldığı Caen kentine > apöğı ziyaret sırasında çok sıkı güvenük önlemleri ahndL George Bush'un Fransa mareti protestolara da sahne oldu. ABD Başkanı dün, Rusya ve NATO arasmda yapılacak toplantrya kaobnak üzere Roma'ya gitti. (Fotoğraf: AP) SAYDAM YALÇIN DOĞAN •SKfef-fi <^ Avrupalı Zenginlerle AB Koalisyonu Lamı cimı yok!.. Istanbul'a gelen Avrupa'nın zen- ginleri tam bir trilyon dolara hükmediyori.. Tür- kiye milli gelirinın beş katına!.. Daha önce Portekiz'e gidiyorlar. Ne zaman?.. Portekiz, AB üyeliğine adım atmadan kısa süre önce. Şimdi ilginç bir zamanlama. Avrupa'nın en büyük sanayicileri, o dev şirket- lerin büyük hissedarları ya da yöneticileri iki gün- dür Istanbul'da. Ancak, Istanbul toplantısı ile Liz- bon toplantısı arasında fark var. O tarihte, Porte- kiz bir bütün olarak AB üyeliğine büyük bir istek- le asılırken bugün Ankara'nın kafası kanşık. Başka bir fark daha var. Portekiz'e giderken Por- tekiz hakkında bilgi sahibiler. Oysa, Türkiye'ye ge- lirken öyle değil!.. örnegin, geçen akşam yemek- te, Türkiye turizmi üzerine bir film gösteriliyor. Ya- bancılar tesislere hayran kalıyorlar. İlk kez farkına varıyorlar. Acı ama, klasik doğulu birtoplum, Afrika'daki Tan- zanya filan sanıyorlar. Türkiye için bir fırsat Bu daveti bizim işadamları yapıyor. Başta AB ol- mak üzere, çeşitli sorunlanmızı onlara anlatmak üze- re. Avrupa'nın bu zenginleri, kendi ülkelerinde, si- yasal iktidariar üzerinde etkili. Bazı AB ülkele- rinde, Türkiye'ye karşı olan tavn yumuşatmak, ül- kelerine döndüklerinde, Türkiye için lobi yapmak üzere!.. Istanbul toplantısı biranlamda, yerli veya- bancı işadamlarının AB koalisyonu gibi. Ancak, bu toplantının önemini Ankara, her za- manki gibi, kavramakta aciz. Örneğin, onlara ve- rilen yemege Istanbul Valisi bile katılmıyor. Oysa, çok açık, Türkiye'nin tanıtımına ihtiyacı var. Bun- lar birer fırsat. Anlayana!.. Zenginlerin soruları Toplantılarda ve özel sohbetlerde yabancı işa- damlan şunları soruyor: - Ecevit Sonrası Senaryolar: Başbakan Ece- vit daha ne kadar aktıf görevını surdürebilir?.. Se- çime Ecevit'le mi gidılir?.. Yoksa, seçime kadar kim başbakan olabilir?.. Aynı hükümet mi, yoksa yeni bir koalisyon mu?.. - Seçim Olasılıkları: Seçımlerde hangi parti ya da partilerin şansı daha fazla görünüyor?.. - Ekonomik Kriz: Türkiye derin bir ekonomik kriz yaşıyor. Kriz ne zaman sona erebilir?.. IMF prog- ramı nasıl uygulanıyor?.. - Kopenhag Kriterleri: Insan haklan ve demok- ratikleşmede Türkiye nerede?.. Türkiye'deki kural- lar ve uygulamalarla, AB kurallan ne ölçüde bağ- daşıyor?.. Türkiye, bu açıdan AB'ye uyum yolun- da ne yapıyor?.. Türkiye'nin kendi içindeki engel- ler neler?.. - Kıbns: Dizi görüşmelerde, Denktaş ile Kleri- des arasında bir uzlaşma sağlanamadı. Ankara, Kıbrıs'ta uzlaşma için nasıl bir rol oynamayı düşü- nüyor?.. Yabancılar biryandan, ülkelerindeki lobi, bir yan- dan da gelecekte Türkiye'de yatırım açısından bu sorulara yanıt arıyor. Verheugen'e mektup İlginç bir nokta. Avrupa'nın zenginleri Türkiye'ye ne kadar eleştirel bir gözle bakıyorlarsa, AB'ye de benzer eleştiriyle yaklaşıyorlar. Tek taraflı değil. örneğin, bir süre önce bazı Türk işadamları AB'nin genişlemeden sorumlu komisyon başkanı Verheugen'e bir mektup yazarak başta Kıbns ol- mak üzere çeşitli konularda AB'yi uzlaşmaz bul- duklarını bildiriyorlar. Avrupalı zenginlere anlatıldıkça, onlar da bızim sorunlarımızla daha yakından ilgıleniyor. Ve Istan- bul'dan ayrılırken Türkiye AB'ye girmeli fıkri on- lardaağırbasıyoıi.. E-mail: ydogan(g cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 Irak: Keşif uçağı düşürdük • BAĞDAT (AA) - Irak hava savunma kuvvetlerinin, bir ABD keşif uçağını düşürdüğü kaydedildi. Irak devlet radyosu, adının açıklanmasını istemeyen bir askeri sözcüye dayanarak verdiği haberinde, Kuzey Irak'ta. önceki sabah insansız bir Amerikan casus uçağımn belirlendiğini ve uçağın Irak topraklanna "inmeye zorlandığını" duyurdu. Haberde, uçağın nasıl ve nereye düşürüldüğü açıklanmadı. Kayıp gazeteci bulundu • BRÜKSEL (AA) - Suriyeli muhalif gazeteci Nizar Nayyuf, bir ödül aknak üzere gittiği Belçika'da önce kayboldu, ardından bir hastanede bulundu. Gazeteci, savcılara yaptığı açıklamada kaçırıldığını söyledi. Bruges Savcısı da, kentte yapılan 55. Basın Kongresi'ne katılarak dün sabah ödül alması öngörülen Nayyuf un, pazar sabahından itibaren kaldığı otelde görülemediğini ve "kayıp olduğu"nu doğrulamıştı. Nayyuf un beraberindeki kardeşi Salih Nayyuf, polise başvurarak kayıp duyurusu yapmıştı. Tunus'ta referandum • TUNUS (AA) - Tunus'ta önceki gün yapılan referandumda 3.6 milyon seçmenin yüzde 99.52'sinin anayasadaki 78 maddenin yaklaşık yansının değiştirilmesini onayladığı kaydedildi. Muhalefet, referandumun aslmda Devlet Başkanı Zeynelabidin bin Ali'nin iktidarda kalmasını sağlayacak 2 madde için yapıldığını iddia ediyor. Maddelerden biri, üst üste devlet başkanı seçilebilmeye olanak tanu-ken adaylann yaş sınırını 70'ten 75'e çıkanyor. Diğer madde ise eski devlet başkanlannın yargıdan ömür boyu muaf olmasını öngörüyor. 1999'da yüzde 99.5 oyla yeniden seçilen Bin Ali, yapılacak değişıklikle 2004 ve 2009 seçimlenne katılabilecek ve böylece 2014'e kadar iktidarda kalabilec^k.