Katalog

2 2 MAYIS 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA r j l V l I I ı UIVJJL ekonomi(a cumhuriyet.com.tr 13 Evteksfuarı tıaşfcyor İ B Ekonomi Senisi - ITF taxafindan organıze edılen dîinyanın ıkinci büyük ev tefcnli fiıan Evteks 2002, bugıin CNR Uluslararası F u a r Merkezı"nde açılıyor. CTM* Fuarcılık yetkilisi Ceyda Erem, îstanbul Fuarcılık(ITF) şirketlerinin yilın ılk üç ayında net 60 bin metrekare fiıar alanı satışı yaparak 2001 yıhndaJd seviyenin tamamını yakaladığmı ifade ederken b u yılın sonunda 205 bin metrekarelik alan satışı hedeflediklerini belirttı. Tüzmen'm yerine vekilatandı •I ANKARA(AA)- K.ürşad Tüzmen'in görevden alınması ile boşalan Dış Ticaret Müsteşarlığı'na Müsteşar Yardımcısı Abdullah Köten vekâlet edecek. Edinilen bilgiye göre, De\ let Bakanı Tunca Toskay'ın, Abdullah Köten'in müsteşarlığa vekâlet etmesine ilişkin yazısı, bugün Dış Ticaret Müsteşarlığı'na gönderildı. Depremzedenhı borcu ertetendi • ANKARA (ANKA) - Marmara ve Düzce depremlerinden etkilenen mükelleflerin, vergi borçlannın ertelenmesi ve taksitlendinlmesi uygulamasından yararlanabilmeleri için başvuru süresi 16 Ağustos'a kadar uzatıldı. Depremzede mükellefler, 2000 sonu itıbanyla vadesi gelmiş ve daha önce taksitlendırilmemiş borçlannı, ilk taksiti Ağustos2002'deolmak üzere beş ayda beş eşit taksitte ödeyeceUer. TGSD 1 den üretim üssü önerisi • GAZtANTEP(AA)- Türkiye Giyim Sanayicıleri Derneği (TGSD), gümrük bırlığinin sağladığı olanaldar değerlendırilip yabancı yatınmcılarla ortak yatınmlara girişilerek Türkiye'nin bir üretim üssü olmasını önerdı. Üretim üssü haline getinlecek Türkiye üzerinden hem çevre üJkelere hem de yeni pazarlara ihracat yapabilme koşullannın fazlasıyla mevcut olduğu belırtıldı. Asgari ücret • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Asgan Ücret Tespit Komisyonu, 1 Temmuz'dan itibaren geçerli olacak asgari ücreri belirlemek için çalışmalanna dün başladı. Türk-Iş Genel Eğitim Sekreteri Salih Kılıç, kriz bitti söylemlerinin asgari ücretin belirlenmesi sırasında da dıkkate alınmasını isterken TİSK temsilcisı Nihat Yüksel. asgari ücrette yaş sınınnın 20'ye çıkanlması talebini yineledi. ASKİ zammına meclis dur' dedi • ADANA (Cumhuriyet) - Adana Su ve Kanalizasyon Işletme (ASKİ) Müdürlüğü'nün, "aboneleri çıldırtan zammına' meclis üyeleri 'dur' dedi. Mustafa Göçer öncekı günkü meclis toplantısına önerge sunarak "'Biz, ASKİ zammına imzayı, ilk 10 ton için değil, ondan sonra kullanılan su için yüzde 30 arü TEFE olarak koyduk" dedi. Tüm meclis üyelerinin imzaladığı önergenin pylanmasından sonra, su faturalannın, ilk alınan karar dogurultusunda hazırlanması, alınan fazla paralann ise bundan sonraki faturulardan mahsup edilmesi kararlaştınldı. TÜSİAD, TTGV ve TÜBİTAK'ın düzenlediği kongrede Türkiye'nin küresel rekabette dünü, bugünü ve yannı tartışıldı Gelecekteknolojiyle yakalanacak• 4. Teknoloji Kongresi'nde konuşan Özilhan, Türkiye'de orta ve uzun vadede sürdürülebilir bir ekonomik büyüme yakalayabilmek için telekomünikasyon ve bilişimde stratejiler oluşturularak uygulamaya konulması gerektiğini söyledi. Ekonomi Servisi - ABD ve Japonya gi- bi gelişmış ülkelenn son 30 yılda yakala- dığı ekonomik ve siyasi egemenliğin temel nedeni olarak kabul edılen bilgi ve teleko- münikasyon tabanlı üretım sürecıne dahil olmaya çalışan Türkiye'nin "çocukluk hastahgından" kurtularak gerekli strate- jıleri bir an önce oluşturması gerektiği bil- dirildi. TÜSİAD, TTGV ve TÜBÎTAK'ın Tür- kiye'de yenilikçı ürün geliştırmenin reka- betçi pazarlarda başan sağlamanın önko- şulu olduğu konusunda Türk sanayicisini bilinçlendirmek amacıyla düzenlediği "4. Teknoloji Kongresi^yapıldı. Buyıl "Kûl- türel Rekabet ıçinYeıuBkveAr-Ge'' te- masıyla düzenlenen kongrenin açılışında konuşan TÜSİAD Başkanı Tuncay Özfl- han, Türkiye'nin gelişmiş ülkeler arasm- da yer alma hedefinin teknoloji politika- Büyük ÖdüVe layık ürün yok 4. Teknoloji Kongresi kapsammda dağıtılan " ı TeknolOj[i ÖdüDeri" sahiplerini buldu. Odül alan ürünleri belirleyen jüri, Büyük Ödül kategorisinde adaylar arasında ödüle layık bir ürün bulamadı. Bu kategoride, "vidaü kompresör" ürünüyle KOMSAN Kompresör San. ve Tic. AŞ'ye "Jüri Özel ÖdüliT verüdL "Başan ÖdüIIeri" kategorisinde ise TEPA AŞ, İNFORM Elektronik Sanayi ve İNFOTRON AŞ ödüle değer bulundu. (Fotograf: ZAFER ÜÇÜNCÜ) lan oluşturmasını zorunlu hale getırdiği- nı vurguladı. Türkiye'nin bilgi temellı bir ekonomiye yol alabilmesi için bilgi ve te- lekomünikasyon teknoloji lerinin kullanı- mını tespit etmek, Ar-Ge imkânlannı art- tırmak zorunda olduğunu ifade eden Özil- han, "Türkiye'de orta ve uzun vadede sür- dürülebilir bir ekonomik büyüme yakala- yabilmek için telekomünikasyon ve bili- şimde vizyon ve stratejiler oluşturulmah. bunlar gecikmeden uygulamaya konuhna- hdır" diye konuştu. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Başkanı Prof. Dr. NamıkKemalPakda konuşmasında, eko- nomik ve bilişim teknolojıleri güçlen ara- sındakı ilişki bakımından Türkiye'nin ev- rensel normlan yakaladığmı, ancak nüfiı- sa göre karşılaştınldığında düzeyın dığer ülkelere göre düşük kaldığını belirtti. Bilim ve teknolojinin özellikle son yüz- yılda başdöndürücü bir hızla ilerlediğini ve bu ilerlemenin ekonomiye ve gönence yansıması için gerekli altyapımn kurul- muş olduğunu ifade eden Pak. "Bizim ek- siküğimiz bu altyapıyı henüz kuramamış obnamızT> diye konuştu. Uluslararası reka- bet gücünün kazanılmasında tek çıkış yo- lunun gençlerin eğitilip "bilgi işgücünün oluşturulması" olduğunu dıle getiren Pak, "Bunun için özellikle bilişim ağırlıklı eği- tim seferberliği gerekli" dedi. Pak. önü- müzde olağanüstü bir çaba ve hızla değer- lendırilmesi gereken 20 yıl bulunduğunu, Cumhuriyetin 100. yıhnın teknolojide bir muhasebe yapma yılı olacağını belirterek Türkiye'ye yakışır bir uygarlık düzeyine ulaşmak için "Vfayon 2023" adı verilen bir proje yürürüldüğünü söyledi. Kongre kapsammda dün yurtiçi ve yurtdışından 15 konuşmacının katıldığı oturumlarda, "Küresel Rekabet tçin Ye- niük ve Ar-Ge" ana teması kapsammda; u Yabancı Yannmlar ve Ar-Ge", "Küre- selleşme ve ühısal Yenilik Sistemleri-Ül- ke Örnekleri", "Geleneksel Sanayilerde Yeni Teknoloji Lygulamalan" konulan tartışıldı. Şirket, tesislerinde günlük otobüs üretimini 2 katma çıkanyor MAN'ın üssü TürkiyeANKARA (Cumhıırivet Bü- rosu) - Alman otobüs ve çekicı üreticisi MAN, Türkiye'deki ağırhğını arttınyor. MAN AŞ, Ankara'daki üre- tim tesislerinde günlük otobüs üretimini 4.5 adetten 8.5 adede çıkanyor. Ankara'daki yeni ek tesislerin açılışında konuşan MAN AŞ Yönetım Kurulu Baş- kanı Hakan Samuelsson, Türkı- ye'nin kendileri için en önemli pazarlardan birisi olduguna dık- kat çekerek üretim kapasitesini yakJaşık 2 katma çıkaracaklan- nı açıkladı. MAN AŞ'nin 2002 yılı ciro hedefinin 250 milyon Euro olduğunu söyleyen Samu- elsson yapılan bu yatınmla hem MAN hem de Neoplan marka otobüslerin üretileceğini belirt- tı. MAN Türkive vürütme kuru- lu üyesi Tunç Koman da, bugü- ne kadar 45 milyon Euro tutann- da yatınm yaptıklannı, son 5 yıl içinde ıstihdamı da yüzde 50 oranında arttırdıklannı söyleye- rek " Bu üretim artışı, MAN'ın Türkiye'yi otobüs üretim üssü olarak seçmesi yolunda önemli bir adun" dedi. MAN A.Ş'nin Esenboğa fab- rikasındakı yeni tesislerinin açı- Bugune kadar Türkiye"de 45 milyon Euro'hık yaünm yapan şirketia, ciro hedefi 250 milyon Euro. lışına kahlan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yıt- maz Türkiye'nın 1983'ten beri piyasa ekonomisini yerleşrirme- ye çalıştığını söyledi. Piyasa ekonomisiyle Türkiye'nin dün- yaya açılacağım ve kalkınması- nı gerçekleştireceğini savunan Yılmaz, "Devletin atalet batak- lıgına gömüldüğü bir ortamda özel sektörün dinamizmi hayati önem taşunaktadır. Aym taeye- canı, şevidve canhhğı devlete ta- şunakbr" dedi. Türkiye gündeminin kısır çe- kişmeler, aşağılık psikolojisi ürünü tepkilerle meşgul edilrne- mesi gerektiğini anlatan Yıl- maz, özelleştirme sonınunun henüz çözümlenemediğini söy- ledi. Açılışı gerçekleştirilen proje kapsammda, 2000 yılında günlük 4.5-5.5 olan otobüs üre- tim kapasıtesi 8.5 adede çıkan- lıyor. Bu amaçla şirketin me\ r cut 300 dönüm arsası üzerine yapı- lan bir dizi inşaat, 2001 yılında tamamlanarak kullanıma açıldı. Bu yatınm kapsammda oto- büs iskelet kısmı, boyahaneler ve mekanik üretim alam ile oto- büs montaj bölümü büyütüldü. Yardımcı işletmeler alanı geniş- letilerek kapasıte arttınmından doğan büro ıhtiyacı karşılandı. ÎLGİ TOPLUMUNA DOGRU/ÖZLEM YÜZAK ozkmvu(â \ ahoo.com Bilgi, Uretim İçin Kullanılıyor mu? Bilgiye yatınm, teknolojiye ya- tınm, eğitime yatırım... Türkiye'yi küresel rekabet or- tamında geride bıraktıran 3 önemli unsur, 3 önemli eksiklik... Hem 4. Teknoloji Kongresfnın öncesinde düzenlenen sohbet toplantısında hem de kongre sı- rasında ısrarla bunlar vurgulan- dı. Bilginin uretim için kullanıl- masının onemine değinildi. Biz kongreden bahsetmeden önce Teknoloji Ödulü Yürütme Kurulu Başkanı ve TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Nevzat Özgüven ile önceki gün e-posta ortamında yaptığımız sorulu yanıtlı sohbette ortaya çı- kanlara kısaca değinelim. - Küresel rekabet ortamında Türkiye'yi ele aldığımızda ino- vasyon ve teknolojık gelişım ko- nusunda eksikler olduğu bilınen bir gerçek. Bu sizce nereden kaynaklanıyor? - Bunun pek çok nedeni var. En önemli nedenlerin başında, ulusal yenilik (ınovasyon) siste- minin bütün kurum ve mekaniz- malarıyla kurulamamış olması geliyor. Ulusal yenilik sıstemi, Ar-Ge teşvık mekanizmaların- dan rısk sermayesine, tekno- parklardan teknolojık yenilik fa- aliyetinde bulunan firmalara ka- dar uzanan ve daha pek çok ku- rumu ıçeren bir bütünü kapsıyor. 1990'lannba- şından bu ya- na, bu siste- min oluşturul- ması için daha bilinçli çabalar yürütülüyor. Ancak örne- ğın akreditas- yon ile ılgıli düzenlemeler veya Teknolo- ji Geliştirme Bölgesi kurul- masına ilişkin düzenlemeler çok yakında yaşama geçin'lebilmiştir. Yani birçok şeyde geç kalıyoruz, Ül- kemızde yenilik ve Ar-Ge kültü- rünün oluşmamış olması diğer önemli nedenler arasında. - Türk sanayisinin teknoloji üretmesi için ne tür destek me- kanizmaları var. Başka ne tür mekanizmalar yaşama geçiril- meli? - En başta gelen destek me- kanızması, 1995 yılından bu ya- na verilmekte olan Ar-Ge yardı- mı. Haziran 1995 tarihli tebliğ ile Dış Ticaret Müsteşarlığı kaynak- lı hibe şeklindekı destek TÜBİ- TAK kanalıy- la, kredi şek- lindekı destek ise TTGV ka- nalıyla sanayi kuruluşlarına veriliyor. Yazı- lım firmaların- dan, sektör ve büyüklü- ğüpe bakıl- maksızın fir- ma düzeyin- de katma de- ğer yaratan bütün kuru- luşları kapsı- yor. Bu kap- samdaki bü- tün firmalann Ar-Ge çalışmaları, proje bazın- da başvuru yapıldığında değer- lendınlmekte ve uygun bulunan- lar yüzde 25 - yüzde 60 arasın- da değişen oranda hibe destek alabılmekte. Hem de proje sayı- sında ya da büyüklügünde hiç- bir sınırlama olmadan. Teknolo- ji Geliştirme Bölgeleri Yasası'yla da bu bölgelerde yer alan firma- lara Ar-Ge faaliyetleri için önem- li ımkânlar sağlanmıştır. Ancak yasa çok yakında çıktığı ve ilgili yönetmelikler henuz hazırlan- madığı için uygulaması şimdilık sınırlıdır. Bunun dışında TÜBİ- TAK ve TTGV tarafından sağla- nan daha küçük ölçekte çeşitli destekler de vardır. En büyük eksikliklerin başın- da rısk sermayesi benzeri fi- nansman destekleriyle devletin Ar-Ge'ye dayalı tedarik politika- sının olmaması gelmektedir. Özgüven'in anlattıklan Türki- ye'de mevcut olan durum. Ya- pılacak iş, kamunun, özel sek- törün, akademısyeni ile, sanayi- ' cisi ile, öğrencısi ile "bilgiyi üre- tim için kullanmanın" öneminı kavramasında. Umutsuz muyuz? Hayır. TTGV'den Şirin Elçi'nın gozle- miyle; "Eskiden teknolojiden, bilgiden, bilişimden bahseden bir avuç ınsandık. Şimdi hızla çoğaldığımızı görüyoruz". Yeterlı mı? Hayır. TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Namık Kemal Pak'ın sözlerıy- le: "Nüfusun yarısını oluşturan gençlerin eğitilip bilgi işgücü oluşturularak rekabet gücüne dönüştürülmesı tek çıkış yolu. Bunun için bilişim ağırlıklı eği- tim seferberiiği gerekli." Yazının başında belirttiğımiz gibi Türkiye'nin 3 önemli eksıği; Bilgiye yatınm, teknolojiye yatı- nm, eğitime yatınm... En azından eksiklerimizin far- kındayız... • ,.. Şirketler teknolojiden bihaber 1 1 TTGV TÜBİTAK- TİDEB KOSGEB Hazine Müst (Yatınm) Malıye Bk (Vergı Ert ) Destek Alan Firma Sayısı 63 127 46 77 45 Toplam proje 1111 1048 1120 1096 1117 Destek Almama Nedenlerı Destek Mıktan Az % 2,5 %1,5 °/o 5,1 %4,2 Bürokrasi Fazla % 13,0 % 10,3 % 10,5 % 14.1 % 4.4 Vo 12,8 Habersız % 54.8 , 96 50,4 | % 43,6 %48,8 % 46,3 Ar-Ge'ye ilgi yok Ekonomi Servisi - Türkiye'deki şir- ketlerin araşnrma-geüştirme çalışmala- n ve teknoloji kullanımı konusuna ilgi göstermediği belirtildi. 4. Teknoloji Kongresi'yle birlikte or- taya çıkan veriler, şirketlerin Ax-Ge ça- lışmalanna verdiği önemi de gösterdi. tstanbul Sanayi Odası'nın yaptığı çahş- maya göre, TÜBÎTAK, TTGV, KOS- GEB, Hazine Müsteşarhğı ve Maliye Bakanlığı tarafından Ar-Ge çalışmala- n yüriitmeyi planlayan şirketlere yön göstermek üzere verilen destek çalış- masından yararlanan şirket sayısı 300'ü bulmuyor. Yapılan çalışmada çıkan so- nuçlar şöyle: • Ar-Ge harcamalan: Türkiye'de Ar-Ge harcamalannın GSYÎH içerisin- deki payı, 1990 yılında binde 3.2 iken 1995 yıhnda bınde 3.8'e, 1999'da bin- de 6.3'e yükseldi. 1999'da Japonya'da bu oran binde 30.4 düzeyinde. • Ar-Ge personefi sayısı: Türkiye'de her 10 bin çahşana düşen Ar-Ge perso- neli sayısı 1990'da 6.7, 1999 yılında 10.5 oldu. Buoran, 1999'da Japonya'da 13.6, Almanya'da 116, Güney Kore'de ise 64'tü. • Kayıtb makak sayısı: Uluslararası dergilerdeki Türkiye adresli yayınlann sayısı 1990 yılında 1117, 1995 yılında 2 bin 812,2000 yılında 6 bin 74 olmuş- tur. 2000 yılında ABD adresli yayınla- nn sayısı 305 bin 597, Almanya adres- li yayınlann sayısı 91 bin 313, Hindis- tan adresli yayuılann sayısı 22 bin 856. Yazılım şirketlerinin yıldızı parladı EBRLERDOĞAN îleri se\iyede kullanıhna- ya başlanan ve günlük ha- yatta ev aletlerine kadar gi- ren teknoloji, yazılım şır- ketlerini parlatmaya başla- dı. Her sektörde kullanıla- bilen ve kullamcısma gerek zaman gerekse kolaylık açı- smdan büyük avantajlar su- nan yazılım uygulamalann- da yerel desteğin önemi, teknoloji konusunda çok gelişmiş olan Avrupa ve Amerika'yla rekabet ihtı- malini de azaltıyor. Yazılım sektörünün Tür- kiye için önemli bir şans ol- duğunun altrnı çizen Ege- porcan Genel Müdürü Cüneyt Ersin. elektronik sektöründe yatınm yapılabil- mesi için milyonlarca dolara ihtıyaç ol- duğunu, fakat yazılımda birkaç bilgisa- yarla bir network kurarak katma değer üretilebileceğıni vurguladı. Son dönemde devletin bunun farkına vardığmı da sözlerine ekleyen Ersin, bu- nun için Meclis'ten bazı yeni kanunla- nn çıkanhnasuun ve özel nitelildı en- düstri bölgelerinin kuruhnasmın önem- li gelişmeler olduguna dikkat çekti. Er- sin. "Yazılım önceleri sanayi sektörünün içinde değUdL Bir hizmet gibi değeıien- dirilhordu. tki yıl önce çıkan bir kanun- la yazınm, sanayi ürünü haline getirUdL Bu olduğu sürece siz arük devietten tes- vik almaya, sanayi bölgelerinden fayda- • Ersin: Belli bir sektöre özgü uygulamalarda, yurtdışından bir rakibin gelip bizi alt etmesi o kadar kolay değil. lanmaya, belli \ergi indi- rimlerindea, teş\iklerden faydaJannıaya başhyorsu- nuz. Bu da yazılım şirket- leri için bü>iikavantaj * di- ye konuştu. Yabanolar alt edemez Mobil uygulamalar ko- nusunda önemli projeler ürettiklerini ifade eden Er- sin. "Belli bir sektöre özgü uygulamalarda. yani dikey sektörlere uygun uygula- malarda, yurtdışından bir rakibin gelip bizi alt etme- si 0 kadar kolay değiL Bu- ranın koşullannı i\i bil- mek lazım. Global bir çö- zümle başan yakalamak çokzor" dedi. Yabancı şirketlerin kendi ülkelerindeki yazılım sistemlerini bera- berlennde gettrmediklerine değinen Er- sin, bunun nedenini fîyat açısmdan re- kabetçi ohnalanna ve Türkiye'deki çahş- ma koşullannın farklılığına bağladı. Tü- tün sektöründeki uygulamalannı yurt- dışına sattıklannın altını çizen Ersin, dünyadaki birkaç büyük tütün üreticisi- nin Ege'de temsilcılikleri olduğunu ve projelerin bazılannı Tayland'a, Tunus'a. Kazakistan'a ve Tanzanya'ya kadar sat- tıklannı kaydetti. 2001 yılı cirolannın 3 milyon dolar olarak gerçekleştiğini ifade eden Ersin, bu senekı hedefin 5 milyon dolar oldu- ğunu ve ılk dört ayın verilerinin. bunun gerçekleşeceğini gösterdiğini belirtti.