Katalog

g 2 MAYS 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishabS cumhuriyet.com.tr 11 Ariantik'in iki yakası arasındaki görüş aynlıklan, ABD Başkanı'nın ziyareti öncesinde su yüzüne çıktı Bush Avrupa'da terleyecek ABD Başkanı'nın 6 günlük turunun ilk ayağı 3erlin. Ziyaret sırasmda Irak, Ortadoğu, çevre ve ticaret başta olmak üzere iki kıta arasındaki sorunlu başlıkJar masaya yatınlıyor. Dış Haberler Servisi - ABD Başkanı G«orge\V. Bush'un A\Tiıpa zıyareti, iki kıta arasındaki tartışmalann derinleş- tiği biı ddnemde bugün başlıyor. Bush. Almanya. Rusya, Fransa ve îtalya'yı kapsayan 6 günlük turu çer- çevesinde bu akşam önce BerlLn'e gi- diyor. Berlin'de 10 bin polis, ABD'nin politikalannı protesto eden on binler- ce göstencı içın seferber oldu. Bu gösteriler aynı zamanda Avrupa başkentlerinden Bush yönetimine yö- neltilen eieştirileri de yansıtıyor. A\TU- pa, ABD Başkanı'nın, Israil Başbaka- nı Arid Şaron'a verdigi desteğj büyük ölçüde eleştiriyor. tngiltere dışında, Irak'a yeni bir saldınya da karşı çıkı- yor. "Teröre karşı siirdürükn miicade- lenin" da>andığı Bush doktrinıyle Iran, Aröerrsplatze stattKrieaseinsâtze BERLtN'DE ABD PROTESTOSU - ABD Başkanı George Bush'un Almanya ziyereti öncesi Berlin'de yaklaşık 20 bin kişi toplanarak protesto düzenledi. Bush'un Kyoto anlaşmasını imzalamamasını protesto eden göstericiler üzerierinde "Afganistan ve Irak'a saldırma", '"Savaş düşkünii Bush" yazan pankartlar taşıdılar ( Fotoğraf: REUTERS) Irak ve Kuzey Kore ıçin kullanılan "şer ekse- ni'' tanımı da Avrupa başkentlerinde paylaşıl- mıyor. Fransa Dışişleri Bakanı Hubert Vedrine ABD'nin duruşunu indirgemeci olarak tanım- larken Almanya, ABD'yi Avrupalı müttefikle- rini "uydu" gibi görmemesi konusunda uyar- mıştı. ABD Başkanı'nın Avrupa'yı kızdıran dı- ğer kararlan da şöyle: Sera etkisine yol açan gaz- lann sahnımını azaltılmasını öngören Kyoto Protokolü'nden çekilmesi, Uluslararası Ceza Mahkemesi'yle işbirliğini reddetmesi, biyolo- jik ve kimyasal silahlarla ilgıli anlaşmalara ya- naşmaması, ABD'de ölûm cezasının uygulan- ması gibi farklıhklar, ve ithal çeliğe getirdiği yüzde 30'luk vergi. ABD ise Avrupa'nın savunma harcamalan- nı arttırmamasından, dış politikada tek ses ola- mamasından ve Ingiltere dışında teröre karşı mü- cadeleye yeterince bağlı olmamasından rahat- sızlık duyuyor. ABD"nin Avrupa'daki sadık müttefiki Ingil- tere'nin Başbakanı Tony Blair de Bush'un zi- yareti öncesinde Times gazetesine verdiği de- meçte, "Atlantik'in her iki tarannda. Avrupa ve Amerika'yı birbirinden ayn düşürmek isteyen kisiler her zaman olacak" dedi. Bush'un Avru- palı liderlerle ilişkilerinin iyi olduğu- nu savunan Blair, Amerikan karşıtla- rıru hedef alarak ''Bence, ABD'nin ko- numuyia ilgili olarak kıskançhk için- deler ve Amerikan kültürünün Avru- pa kültüriine egetnen olmasından en- dişe ediyorlar. Bunun yanında. ABD bir süper giiç ve iistün olan her JdşL her zanıan biraz tepki toplar" dedı. Irak konusunda Almanya'yı iknaya çalışacak ABD'nin Irak konusunda iknaya çalışacağı Almanya' nın Dışişleri Ba- kanı Joschka Fischer, Amerikan yöne- tımının politikasının tartışmalara yol açtığına işaret ederken "Ancak ABD, 21. yüzyıldaki banş ve istikrann en önemh' siirunlanndan birini de ohıstu- ruyor" dedi. Fischer, bazı farklı görüşlerin "At- lantik ötesi bir uçunıma dönüşmeme- si gerektiğuıi" söyledi. Bush, yann Almanya Cumhurbaş- kanı Johannes Rau, Başbakan Gerhard Schröder ıle görüşerek ve federal mec- lis Reichstag'da konuşma yapacak. Bush, a>TU gün akşam saatlerinde Mos- kova'ya gıdecek. Başkent Berlin'de dün Birlik 90 Ye- şıller Partısi. Demokratık Sosyalızm Partisı (PDS) ve "Banş Ekseni" adlı dernek, ABD'nin "savaş politikasınr protesto etmek ıçin göstenler düzenlediler. Çevreci örgüt Gre- enpeace (Yeşil banş) militanlan da, Fransa'nın kuzeyindeki Notre Dame de Gra%enchon'da, Kyoto Protokolü'nü imzalamayı reddeden ABD'yi protesto etmek amacıyla uluslararası petrokimya şirketi ExxonMobil'in tesislerini ablukaya aldı. İBDTERÖRRAPORU Türkiye Çeçenlere yumuşak İKİNCİ DÜNYA SAVAŞINDAN BU YANA AVRUPA ABD İLİŞKİLERİ —Orta (g)Zayrf ( f ) 1949 NATO kuruldu. ALPERBALLI ^ 1 9 4 5 Yalta Konferansı: Roosevelt v —-'ve Stalın Avrupa'yı farklı etkı alanlanna böldüler. ,-»,1947 Marshall Planı: ABD ^t^Avrupa'nın savaş sonrası yenıden inşası içın milyonlarca dolar yardım yaptı. W\SHtNGTON -ABD Dışişleri Bakanlığı'nın "2001 yılı terörizm" raporunda, PKK, DHKP-C ve Hizbul- lah'ın geriletilmesine karşın halen öldürücü saldınlar dü- zenleme kapasitesinın bulun- duğu vurgulandı. Raporda. sadece 2001 yılı gelişmeleri- ni kapsadığı için, teror örgü- tü PKK'nın adını KADEK olarak değiştirdiğıne yer ve- rilmedi. ABD raporunda, "Türkiye'nin mahkeme sis- temi, Çeçen destekçisi terö- risoere karşı, göreceh* olarak yumuşak" saptamasında bu- lunuldu. ABD Dışişleri Bakanlı- ğı'nın dün akşam açıkladığı 2001 dünya terör raporunda, 2001'in 11 Eylül saldınlan yüzünden dünyada en kanlı te- rör yılı olduğu bıldırildi. Raporda, tran, Irak, Suri- ye, Libya, Sudan, Küba ve Kuzey Kore'nin terorizmi des- teklemeye devam eden ülke- ler olduğu da ileri sürüldü. Uluslararası terör hareketle- rini destekleyen ülkelerin ba- şında Iran'ın geldiği kayde- dilen rapora göre, Libya ve Sudan ise, terör örgütlerin- den uzak durmaya çalışan bir görüntü veriyor. Raporun "Türidye" bölü- münde, Tûrkiye'nin. kendi topraklannda ise iki en etkin terörist örgüt olarak nitele- nen DHKP-C ve Türk Hızbul- lahı'na karşı mücadele verdi- ği anlahldı.Raporda, terör ör- gütü PKK'nin elebaşı Abdul- bhÖcaJanın. yakalanışından sonra PKK'nin, Batı Avru- pa da "halkla ibşkfler" faali- yetlerinı yoğunlaştırdığı be- İirtildı. ABD raporunda, PKK'nin, "serhüdan" adı ve- rilen ve ayaklanma anlamına gelen bir safhaya geçtiği, bu çerçevede, "Avrupa'daki PKK üyelerinin açıkça Kürt kimlikleriııi ve PKK ile bag- tanblarmı kabul ettikleri," ifa- deleri kullanıldı. ABD rapo- runda, yaklaşık 4 ıla 5 bin PKK militanının şu sırada Kuzey Irak'ta bulunduğu ve PKK'nin, Türkiye ile Avru- pa'da birçok sempatizanının bulunduğu belirrildi Ameri- kan Dışişleri Bakanlığf ndan Büyükelçi FrandsTaylor, ra- porun 2001 yılına ait olması nedeniyle KADEK'ın yer al- madığuıa dikkat çekti. ,«1950 Kore Savaşı: Ikinci Dünya ^ Savaşı'ndan sonra ABD ve Avrupa ordulan ilk kez biriikte savaşa gırdı. 1955 Zirvesi: Bsenhovver ve Hruşov Cenevre'de 1945'teki Potsdam Zirvesi'nden sonraki ilk buluşmayı gerçekleştırdiler. «.1956 Süveyş Sorunu: ^ A B D , Ingiliz ve Fransızlann Mısır ve Süveyş Kanalı'nı ışgaline karşı çıktı. « 1 9 6 3 Kennedy'nin konuşması: ^t'JFK'nin "Ben bir Berlinli'yim" konuşması ABD ve Avrupa arasındaki güçJü dayanışmayı sergiledi. /T)1966 NATO rahatsızlığı: Fransa ^S^NATO'nun birteşık komutanlığından çekildi. /j\ 1968 Vietnam Savaşı: Avrupa'da ^ f karşrtı göstenler oldu. /T\1983 Nükleer tepkisı: Cruıse ve ^ Pershing füzelennin Avrupa'ya gelışi yeni bir ABD karşıtı dalga yarattı. 01989 Berlın Duvarı'nın yıkılışı: Sosyalizm çözüldü ve ABD Avrupadan askerı olarak çekildi. ^ Körfez Savaşı: ABD ^önderliğindekı Irak'a yöneiik savaşa Avrupa destek verdi. (X) 1992-95 Bosna Savaşı: Iç savaşın ^'nasıl sona endırileceğıyle ilgili Avrupa ve ABD arasında görüş aynlıklan çıktı. (O1999 Kosova Savaşı: Kimi ^-^gerginlikler yaşanmasına rağmen ABD ve Avrupa ortak hareket etti. I I BUSH DÖNEMİNDE ABD VE AVRUPA'NIN ARASI AÇILIYOR Ocak 2001 - George W. Bush iktidara geldı. Şubat 2001 - Avrupa Partamentosu Echelon sisteminin ABD firmalan yaranna ticari ıstıhbarat yapmasından duyduğu kaygılan açıkladı. Mart 2001 - ABD Kyoto protokolünden çekildi. Mayıs 2001 - ABD Yıldız Savaşlan projesının ardılı olan U/usal Savunma Sıstemi'ni kurma konusunda kararlılığını beyan ettı. Haziran 2001 - Bush ilk yaptığı Avrupa gezisınde yoğun eleştınler aldı. Arahk 2001-Avrupa Acil Müdahale Gücü'nün "kısmen operasyonel' olacağı açıklandı. Ocak 2002 - Bush Iran, Irak ve Kuzey Kore'yi "şer ekseni" ilan ettıği konuşmasını yapt. Mart 2002 - Avrupa ve ABD Israil saldınlarına dönük tavır konusunda anlaşamadı. Mayıs 2002 - ABD tanmsal destek fonlannı buyük olçüde arttıracağını açıkladı. ABD ve Rusya'nın imzalayacağı silah indirimi anlaşmasıyla ilgili farklı görüşler var, ama... Onlar artık stratejik müttefik Dış Haberier Servisi - ABD Başkanı George Bush'un 6 gün sürecek Avrupa gezisin- de eski müttefiki Avrupalılar- la kimi gerginlikler yaşarken Soğuk Sa\-aş dönemindekı baş- düşmanı Rusya'da sıcak kar- şı lanması bekleniyor. ABD Başkanı Bİısh ile Rus- ya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in hafta sonunda ger- çekleştirecekleri dorukta. ül- keleri arasında yeni stratejik ilişkilerin basladığını ilan ede- cekleri bildirildi. Kremlin Sarayı Basın Söz- cüsü Aleksej' Gromov, dün yaptığı açıklamada, Purin ve Bush'un, doruğun ilk aşama- sı olan Moskova'da Kremlin Sarayı "ndaki resmı görüşme- lerin ardından, cuma günü "tki Ülke Arasındaki Yeni Stratejik İliskikr Bildirisi"ni ilan edeceğini, aynca strate- jik silahlarda yeni indinmi öngören anlaşmayı ımzala- yacağını belirtti. Bu anlaşmayla iki ülkenin sahip olduğu nükleer savaş başlıklarında gelecek on yıl içinde üçte iki oranında in- dırime gıdihnesi öngörülü- yor. Ancak Rusya "da kimi çevrelerin, anlaşmanın sa- • Bush'un Moskova ziyareti sırasmda 'tki Ülke Arasındaki Yeni Stratejik İlişkiler Bildirisi'nin ilan edilmesi bekleniyor. vaş başhklannın imhasını içer- memesi nedeniyle gerçekleş- tirilen indirimin "sanal" bir indirim olduğu yönünde eleş- tirileri bulunduğu bildiriliyor. Moskova, başından beri indi- rimin savaş başlıklannın im- ha edilmesini de kapsaması gerektiğinde ısrar ediyordu. "Tarihi" olarak nitelenen si- lah indirimi anlaşmasının Rus- ya tarafından gürültülü bir bi- çimde gündeme getirilmesinin gerçekte bir karşılığının olma- dığı ileri sürülüyor. Siyasi göz- lemciler Rusya'nın ABD kar- şısında hiçbir kazanım elde et- mediğini, ancak güçsüz konu- mu nedeniyle belirlenen çerçe- veyi kabullenmek zorunda kal- dığını vıırguluyorlar. Silah indirimi anlaşmasıyla ilgili olarak Brookings Ensti- tüsü'nden silahsızlanma uz- manı Ivo Daalder, "Bu anJaş- mayla Rusya'nın bir 'anlaş- ma'sı oldu, biz ise istediğuniz her şe\i elde ettik" diyor. Rus sa\Tinma uzmanı Pavel Felgenhauer ise "Askeri sflah- sızlanma terminolojisine göre değerlendirecek olursak yeni anlaşma, boş bir kâğrt parça- sından öte bir şej7 değfl" değer- lendırmesıni yapıyor ve anlaş- manın bir takviminin bulun- mamasını. sa\r aş başlığının ta- nımının yapılmamasını ve pro- sedürlerin tarif edihnemesini oy ctvcısı Bush Küba. ABD Başkanı George Bush'un, "Havana'ya uyguladığı >aptınmlan yumuşatmak için katı koşullar öne sürdüğü" konuşmasıyla Florida'da o> a\cılığı yapnğını ve Amerikalılann çoğunun görüşünü göz ardı etriğini saMindu. Bush dünkü açıklamasında. "Küba hükümeti. 2003 seçimlerüün serbest ve adil olduğunu garantilemek için gerekli adımlan atarsa, serbest pazar temelinde reformlar yaparsa ancak o zanıan iki ülke arasındaki ticaret ve seyahat yasağını yumuşarması için ABD Kongresi ile çalışabilirim" demişti. Küba lideri Fidel Castro geçen hafta eski ABD başkanlanndan Jimnn Carter'ı ağırlanuşn. eleştınyor. Daha önceki silah indirimi anlaşmalannı (START) hatırlatan Felgenha- uer, 3 sayfa uzunluğunda olma- sı beklenen yeni anlaşmaya karşın 1991de görüşülen START-I Anlaşma"sının 750 sayfa olduğuna dikkat çekiyor. NATO da görûşülecek Bush ile Putin arasuıda ele alınması beklenen diğer ko- nulann Rusya-NATO ilişkile- ri ve terorizmle mücadele gi- bi başlıklar olduğu belırtili- yor. Bilindiği gibi Bush, Rus- ya 'dan sonra Fransa'ya ve ardından Moskova'run ittifa- kın kararlannda söz sahibi ol- masını sağlayacak NATO- Rusya Konseyi'nin kurula- cağı Roma Doruğu için Ital- ya'ya gidecek. Bush'un. hafta sonu Pu- tin'in doğduğu kent olan St. Petersburgu ziyaret edece- ği ve zirvenin gevşek bir bi- çimde burada süreceği bildi- rildi. tki lider arasındaki ki- şisel yakınlaşmanın kimi so- runlann çözümüne katkısı olacağına inanıhyor. İki lide- rin, ekonomik ilişkilerin ge- liştirilmesi konusunda da adım atmalan belirtiliyor. SAYDAM YALÇIN DOGAN Türklerin İsviçre'de Muhteşem OylarıL. Yurtdışında yaşayan bizimkiler ya da göçmen Türkler, kendi köklerıni asla inkâretmıyor!.. Kim- lıklerini her fırsarta kanıtlıyor!.. Bir adım ötesı, ata- sözlerimizı doğrulamakta ustlerine yok!.. "Misafir misafiri sevmez, ev sahibi ikisini de sevmez" ya... işte, bu söze tam denk düşen bir uygulama, bir gerçek bundan kısa süre önce Isviçre'de yaşanıyor. Yabancılara kırmızı alarm Şu anda Avrupa'nın değışik ulkelerinde ciddi bir yabancı düşmanlığı var. Bu duygu, kendisini en net bıçimde, seçımlerde gösteriyor. Avrupa'da sağ yükseliyor. Bu yükselişte, bir, AB genışlemesinın: iki, göçmen ve yabancı işçi sayı- sındaki artışın payı buyük. Çünku, Avrupa'nın bir- çok ülkesinde halk artık daha fazla göçmen ve ya- bancı ışçı görmek ıstemiyor. Sağ partiler, halktaki bu eğılimı yakalıyor. Sağın yukselmesinin temel nedeni bu. Avrupa'da ekmeklerını başkalarıyla bölüşme isteği, her geçen gün azalıyor. Buna farklı kültüryapıları, yaşama bi- çimleri ve ozellikle Avrupa'daki ışsizlik eklendiğin- de, göçmenleri kendi ulkesinde görmek ıstemeyen Avrupalı sayısı lyiden iyiye artıyor. Avrupa'nın taşı toprağı altın devri, bizim gibi ül- keler ıçin kırmızı alarm veriyor. Isviçre'de bir referandum Göçmenlerle ilgili olarak, Avrupa'nın bazı ulke- lerinde zaman zaman referandumagidiliyor. Hükü- metler, kendi halklarına soruyor. "Göçmen işçi sa- yısı sınırlansın mı" yönünde sorular. Bu tür bir referandum geçenlerde Isviçre'de yapı- lıyor. Referandumun somut sorusu, "Göçmen ve ya- bancı işçi sayısının yüzde yirmi ile sınırlanması- na taraiftar mısınız, karşı mısınız" biçiminde. Isvıçre halkının çoğunluğu "Sınırlamak şu anda gereksizdir" diyor ve Isvıçre hükümeti de, buna pa- ralel olarak, göçmen sayısında herhangı bir sınırta- maya gıtmıyor. iyi, guzel!.. Hele de, bizim içın!.. 'Araplarla çorapiar mı gelecek?..' Referandumda, Isvıçre yurttaşlığını seçmiş olan göçmen ve işçi Türkler de sandığa gidiyor. Türk- ler nasıl oy kullanıyor?.. Müthiş: Göçmenlerin ve yabancı işçi sayısının sınır- lanması yönünde!.. isvıçrelıler, kendi ulkelerinde sınırlamayı yersiz bulurken, misafır Türkler sınıriamadanyana!.. Baş- kalarını ıstemiyorlar!.. Akıl almaz bir bencıllik ve ben merkezcilik!.. On- ların hakları var ya, başkaları aynı haktan neden ya- rarlansın?.. Orada yaşamak ve çalışmak ona çıkar sağlıyor ya, bu yeter!.. Başkalarının yararlanması, ya ona zarar getırirse!.. Aslında, Isviçre'de yaşayan Türklerle, burada ya- şayan bizler arasında ne fark var?.. Ömeğin, de- mokrasi, benim anladığım anlamda ve benim için varsa var, yoksa, gerisini tartışmak bile abes!.. Hiçbir hoşgorüsü. hiçbir tartışma adabı olma- yan, düşüncelerinden en küçük bir kuşku duyma- yan bir toplumun, Avrupa kapılarına dayanmış ço- cuklan onlar!.. "Araplarla çorapiar mı gelecek" diye küçüm- sedığıniz yeni göçmenlere, hayır, diyen oylannız ananızın ak sütü gibi helal olsun size!.. E-mail: ydogan@cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 ABD'liler Irak için yürüyecek • AMMAN (.\FP) -16 ABD"lı, kanser hastası Iraklı çocuklara para toplamak ve olası bir ABD saldınsına dikkat çekmek amacıyla Irak çölünde "banş için yürüyüş" gerçekleştirecek. Irak'la dayanışma için kurulan örgütün sözcüsü, ABD'lilerin 555 kilometrelik yürüyuşe cuma günü baslayacaklannı açıkladı. 6 gün sürecek yürüyüşle, "Uluslararası kamuoyu. ABD'nin gerçekleştirmeyı planladığı harekâtı önlemek için daha fazla gayret göstermeli" mesajı verilecek. B Kaide, Hamas, Hizbullah toplantısı • VVASHENGTON (.\A) - Amenkan ABC televizyonu. El Kaide, Hizbullah ve Hamas örgütlerine mensup liderlerin, aralanndaki farklıhklan rafa kaldırdıklannı ve mart sonlannda Lübnan'da gizli bir toplantı düzenledikleri bildirildi. ABC, örgüt lıderlerinin, taktikler ve ortak faaliyet konulannı görüşmek üzere toplandıklannı belirterek toplantırun ABD, Ingiltere ve diğer hedeflere olası saldınlann habercisi olabileceğinı öne sürdü. Cezayip'de dinci kaüiamı • CEZAYİR (AA) - Cezayir'de Islamcı militanlann iki ayn saldında 7 kişiyi öldürdükleri bildirildi. Le Matin gazetesi, 10 militanın öncekigün Beni Buklof dağlannda makineli silahlarla hükümet yanlısı milislere saldırarak, 4 kişiyi öldürdüğünü yazdı. Devlet radyosu ise başkent Cezayir'ın 210 kılometre batısındaki Chlef eyaletinin Bukadir bölgesinde militanlann 3 çiftçı\ı öldürdüğünü duyurdu. AIMMA 1928-1980 SEVJNÇ ÖZCÜNER i ölümünün 22. yılında sevgi ve özlemle anıyoruz. AİLESİ ve DOSTLARI Not: 23 Mayıs 2002 tanhmde (yann) saat 11.00'de Zınciriikuyu'daki mezan başında anılacaktır.