Katalog

Cumhuriye! Imtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmeni: Orhan Erinç 9 Genel Yayın Koordinatörii: Hikmet Çetinkaya • Yazüşleri Müdürü: tbrahim Yüdız • Sorumlu Müdür: Fikret tikiz 0 Haber Merkezi Müdürü. Hakan Kara Isrihbarat: Cengiz Yıldırım 0 Ekonomi: Özlem Yüzak # Kuitur Handan Şenköken • Spor: Abdülkadir V ücelman • Makaleler: Sami Karaören • Düzeltme: Abdullah Yazıcı • Fotoğraf: Erdoğan Köseoğlu • Bilgi-Belge: Edibe Buğra • Yurt Haberleri: Mehmet Faraç Yayın Kurulu: tlhan Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner, Ibrahim Yıtdız, Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsilcisi: Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No: 125, Kat:4, Bakanlıklar-Ankara Tel: 4195020 (7 hat), Faks: 4195027 • Izmır Temsilcisi: Serdar Kıak, H. Ziya Blv. 1352 S.2/3Tel:4411220, Faks:4419117•AdanaTemsikisi: Çetin Yiğenoğln, tnönü Cd- 119 S. No:l Kat:l, Tel: 363 12 lI,Faks. 363 12 15 Müessese Müdürü: Üstün Akmen 0 Koordmatör: Ahmet Korulsan 0 Muhasebe: Bülent Yener 0 tdare: Hüseyin Gürer 0 Satış: Fazilet Kuza MEDYA C: • Yönetim Kuru Ba^kanı - Genel Müdür: Gülb Erduran # Koordınatör: Rel Iptmaıı # Genel MüdürYardımcı SevdaÇoban Tel: 514 07 53 513 95 80-513S46O-6I, Faks:5138* Yayımiayan ve Basan: Yer.i Gün Haber Ajansı. Basın ve Yayıncıiık A.Ş. TüıkocaJ! Cad. 39 4! CagaloŞIu 34334 lstanbul. PK: 246 - Si'rkecı 34435 lstanbul Tel:(O'212J512O5O5(2Oha!l Faks: (0,212) 513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 24 NlSAN 2000 tmsak:4.27 Güneş: 6.05 Öğle: 13.09 tkindi: 16.55 Akşam: 20.00 Yatsı. 21.31 &UVUŞ HUŞl YeniZdanda'mnSouthlslandbölgesi'ndeeskimodeluçaklarüze- rinedûıenıeneng8^rilerbugûnsoıı«eri^.SeiBflenenuçrtlar arasında en çok ilgiyi tsviçreti pilot Mikhael Carison'un kullandığı 1917 model Bieriot uçak çekti. South Island'da- Id VVanaka Gölü üzerinde yapılan gösteriler "VVanaka Üzerinde Savaş Kuşlan" adını taşıyordu. lki gün boyunca, arük çauşmayan, ancak hâİâ büyüsünü kajbetmeyen model uçaklar da sergUenirkeiL, göl üzerinde degişik uçuş gös- teriJeri de izleyicilere sunuldu. Gösterileri model uçak meraklısı 100 bin kişi izledi. (Fotoğraf: REUTERS) UNlCEF'in Turkiye Raporu e-posta: tan (?T prizma. n e t i r 'Okul kapasitesinin yüzde 20'si alıl' ANKARA (ANKA) - Milli Eğitim Bakanlığı, son 3 yılda yaklaşık 600 trilyon lira harcayarak 60 bin 468 dersliği eğitime açarken bir yanda da her 5 derslik- ten birinin "aöl" durumda olduğu bildirildi. Sosyal Hizmetler ve Ço- cuk Esirgeme Kurumu ve UNICEF taraftndan hazır- lanan "Türkiye'deÇocuk- lann DurumıT başlıklı ön raporda, çeşitli alanlarda çocuklann durumu ile il- gili değerlendirmelerde bulunuldu. Raporun, "Eği- tim, Boş Zamanlan De- ğeriendirme ve Kültürel Etküılikler" bölümünde, eğitim alanındaki geliş- meler incelendi. — -Türkiye'de okul öncesi eğitimdeki okullaşma oranlannın çok düşük kal- dığı belirtilirken bunda devlet desteğinin yetersiz- liğinin de etkili olduğu sa- vunuldu. Raporda, "Tür- Idye'de okul öncesi eğiti- min çok suuriı oJması, ka- muoyunun konunun öne- mini fark edemediğini ve devlet desteğinin bulun- madığım düşündürmek- tedir" denildi. llköğretimin 8 yıla çı- kanlması ile birlikte, il- köğretim alanındaki talep artışını karşılayacak fizi- ki kapasite ve eğitilmiş personel sayısında açıkla- nn bulunduğunun bildi- rildiği raporda, göçlerne- deniyle köylerdeki okulla- fmboş kaldıgt kay dedi Idi. SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN 'Kongre' Takımyıldızları, n esmîTarih; Anadokı IhtJlâli'nin baş- ı \ langıcında, nedense iki noktayı 'mes- kût' (sessiz) geçer; oysa sonraki gelişme- ler, kördüğüm oldu mu, zorlandığımız çö- zümler bunlara bağlıdır. Meselâ, kime sorsanız, Kurtuluş Har- bi'nin başlangıcı. Mustafa Kemal Pa- şa'nın Dersaadet'ten Samsun a hareke- tidir; ama kimse, onu Hüseyin Rauf Bey'in yolcu ettiğini, Samsun'a 'sâlimen vürûdu- nu' öğrendikten bir gün sonra da, Dersa- adet'ten Bandırma'ya 'müteveccihen' yola çıktığını, ya bilmez, ya üstünde dur- maz; oysa, işgâl 'faciasıyla' yüz yüze olan Ege Bölgesi'nde, o da, Doğu Karadeniz Bölgesi nde Mustafa Kemal Paşa'nın yaptığına benzer bir tur atıp, 'mahalli Ku- va-yı Milliye hey'etleriyle temas ederek', -önceden karaıiaştınldığı üzere-, Afyon- karahisar'da Ali Fuat Paşa'yla buluşur; aynen, Mustafa Kemal Paşa'nın, Er?u- rum'da Karabekir Kâzım Paşa ile bu- luştuğu gibi! Bu 's/mefrifr'yolculuk, 'Harekât'\n, Der- saadet'te beraberce kararlaştınldığının, 'kanıtı' sayılamaz mı? Eğer bu gerçek bi- linmezse, Ihtilâl'in ilk lider kadrosunda meydana çıkan çatlak, yâni Rauf Bey, Ka- rabekir Kâzım Paşa, Ali Fuat Paşa, Re- fet Bey (Paşa)'in; Cumhuriyet'e doğru, -sonradan karşı parti kurmaya kadar va- ran- muhalefetini izah edebilmek, gerçek- ten zorlaşır. Yaklaşık 30 kongre, 1300 murahhas... Bir başka nokta, dolaylı olarak, önceki- ne bağlı görünüyor: 'Resmf Tarih' h- kılâb'ın 'cunta', yada '/com/fa'yla, 'yukar- dan aşağıya' değil; birbirini izleyen 'kong- reler' ve 'seçimler'le demokratik yoldan, -yani halkın katılımıyla- gerçekleştirildiği- ni belirtir; belirtir ama, Meclis kurulunca- ya kadarki dönemde, Mütareke Anado- lu'sunda yaşanılmış olan 'kongre iktidar- lan' dönemini, sükûtla geçiştirir; hal böy- le olunca, dikkatsiz ya da önyargılı bir araş- trmacı, Erzurum ve Sıvas Kongreteri'ni de, kolayca bir 'tert/p'miş gibi değeriendirebi- lir. Oysa, şu satırlara bir göz atar mısınız? ..."Mütareke dönemi Türkiye'sinde, dört tane bölgesel Kongre sistemi görün- mektedir Sınır Doğu (Elvrye-i Selâse), Trakya (Misâk-ı Millîotçü alındıgında, bu- günkü Türkiye Trakya'sı), Doğu ve Ku- zeydoğu Anadolu (Trabzon ve 6 Doğu ili) ve Batı Anadolu Kongre 'sistem'le- ri. Bu bölgesel 'sistem'lerin her biri, çok sayıda kongreden oluşan 'takımyıldız- ları' görünümündedir. Ayrıca her bir Kongre 'sistemi' birbirinden ayn hare- ket etmekte: takımyıldızlar, adeta ken- di eksenleri olan, bölgesel kongre oda- ğı yörüngesinde dönenmektedir. Bu ek- senler, bölgesel temsilin en üst nokta- sını oluşturan, Cenub-i Garbî Kafkas Hükümet-i Muvakkatesi (Sınır Doğu sis- temi), Üçüncü Büyük Edime Kongresi (Trakya sistemi), Erzurum Kongresi (Do- ğu ve kuzeydoğu Anadolu sistemi) ve Alaşehir Kongresi (Batı Anadolu siste- mi) biçimindeki organizmalardır..." "...bu kongre 'sistem'leri, Ulusal Kong- re Sistemi'nin (Sıvas Kongresi) doğma- sındanrtibaren,yavaş yavaş, bunun yö- rüngesine girmeye başlayacaklardır. Süreç, kendi eksenleri etrafında dönen özerk sistemlerin merkezi bir sisteme bağlanmalan, yeni ve 'Ulusal Kongre Sistemi'ne tâbi olmalan, sonra da bu ta- kımyıkjızlannın yavaş yavaş sönmele- ri şeklindedir..." (Türkiye'de Yerel Kong- re Iktidarları, 1918/ 1920, S. 27. Yenigün Haber Ajansı, 1998) Üç gizll dönüjüm...' Bülent Tanör, 'Ulusal Kongre Sistemi' oluşuncaya kadar, Anadolu ahalisı- nin ne tür bir demokrasi dinamiği oluştur- maya başladığını, eserinde çok çarpıcı ola- rak gösteriyor: belli başlı, yaklaşık otuz kongre; bu kongrelere 'katılmış', yaklaşık 1.300 'murahhas'; heleo yıllarda Anado- lu'daki toplam nufusun on milyonu ancak bulduğu akla getirilirse, katılımın heybeti hakkında açık bir fikir edinilebilir. Fakat asıl etkileyici olan, elbette Bülent Tanör'ün, 'Resmi Tarih'in nedense üstünde durma- dığı bu Anadolu kaynaşmasını ve sonuç- lannı değerlendirişi, diyor ki meselâ: "...siyasal yaşamın aldığı yeni görün- tü, siyasal aktörier açısından önemli bir değişmeye işaret etmektedir. Osmanlı merkezi sistemine bağlı ve sınırlı bir si- yasal 'katılımcılığın' yerini, canlı ve sü- rekli bir yerel katılım olgusu almakta- dır. Böylece siyasi sistemde, yerel ön- derier önem kazanmaktadır." (a.g.e, S. 136) Anadolu Ihtilâli'nin, neden dolayı, 'tek adam'm 'yukardanaşağıya' ve 'kendisine mahsus' gerçekleştirdiği, bir 'inkılâp' sa- yılamayacağı; aynca, Bülent Tanör'ün işa- ret ettiği, son derece önemli, şu 'üç gizli dönüşüm' tarafından da, kanıtlanmıyor mu? • .<•- "...bu değişimlerin birincisi, polrtizas- yonun artmasıyta özellikle Batı Anado- lu ve Trakya kongre sistemlerinde, ge- leneksel yerel feodal unsurlann sahne gerisine kayması, yeni ve daha burju- va, hatta halk kökenli unsuriarın siya- set sahnesine yükselmesidir. Örneğin ayân, mütesellim benzerieri, unsurlann silindiği Muğla'da, aydınlar, yedek su- baylar, zeybek ve köylüler ve bunlann 'ittrfakı' yükseliştedir..." "...ikinci önemli gelişme, aydınlar, eş- raf, mülk sahipleri ve din adamlan ara- sında, belki de ilk defa olarak, yerel gö- rünüşlü ama ulusal biriiği amaçlayan siyasal ittrfaklann belirmesidir..." "...bir başka önemli, ama paradok- sal değişme, siyasal hayatın dünyevi- leşmesi açısından hissedilebilir, yerel ve ulusal direnişte din biriiğinin, din adamlannın, dinsel ideolojinin ve sim- gelerin, ne kadar önemli rol oynadıkla- rını uzun uzadıya açıklamak gereksiz- dir. Ancak bu görünüm altında bir baş- ka çtğırm da açılmış olduğu hissedilmek- tedir. Siyaset alanı genişledikçe, devle- tin kurumlan ve halkın bağlı olacağı yö- netim biçimleri tartışılır hale geldikçe, dinci güçler ve ideoloji gerilemekte. Zıl- lullah'ın hâkimiyetine karşı Halkın ve Milletin egemenliği ilerleme kaydet- mektedir..." (a.g.e. S. 136) Halk temel llkeleri kesfetmiştl... Böyle bir toplumsal dönüşüm ortasm- da, 'Anadolu Ihtilâli'ne, tek başına bir liderin 'yukardan' ve 'kendisine ma/7- sus' başarısı diyebilir miyiz? Hiç sanmıyo- rum. Devlet-i Aliyye'nin çöküşü, yer yer, Anadolu ahalisine, 'müstevliye mukave- met', 'halk hâkimiyeti' gibi, daha sonra 'ulusallaşacak' temel ilkeleri; -kuramsal (teorik) düzeyde değilse bile,- eylemsel (pratik) düzeyde zaten keşfettirmişti; zaten 'gelişme' ve 'değişme' sürecine girmişter- di. /~\ yüzden de, Anadolu Ihtilâli'ni Gâ- v y zi'nin deattını çizdiği üzere, halkın or- taklaşa eseri olarak görmek; diyalektik metoda daha uygun görünüyor. Aksi halde, ne Ulusal Kongreler (Erzurum ve Sıvas) o kadar etkileyici gerçekleştirilebi- lir; ne de (Kemalist) Ulusal Demokratik Devrim, bu kadar hızlı başarılabilirdi? httpy/www.prizma.net.tr/AILHAN httpy/www.bilgtyayınevi.com.tr7a*lhan Faks/0-212/26019 88 * ^ . >.. , İş dünyasjnda yüksek verim çagı başlıyor ÇALIŞMALARINIZIN KARŞILIĞINI BOS ZAMAN OLARAK ALDIĞINIZ, İ$İNİZİ OFİSE GİTMEDEN, BULUNDUĞUNUZ YERDEN YAPTIĞINIZ, DAHA HIZLI VE DAHA VERİMLİ ÇALI$ACAĞINIZ GÜNLER COK YAKIN Çünkü artık Corbuss var! Corbuss, GSM'den uydu teknolojisine, internetten veri aktarımına tüm iletişim teknolojisini, Turkceü'in güçlü alt yapısını kullanarak bir araya getiriyor. Bütün bu teknolojileri şirketinizin ihtiyaçlarına ve çalışma biçimine en uygun mobil iletişim çözümlerine dönüştürüyor. Size çok daha verimli ve özgür bir çalışma ortamı sunuyor. Hem de tek elden, hem de en uygun maüyetlerle. % TURKCELL COR HIZLI. GUVENLİ. VERİMLİ ILETİŞİM