Katalog

OCAK 2000 CUMA • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 19 ^UNCEL CUNEYT ARCAYUREK I Baştarafı 1. Sayfada izi yönetenler ekonomiyi tık nefes hale etirecek önlemler almışlar. Başta Turgırt Özal... Demirel, Çiller, lesut Yılmaz ve beş yıldır şu ya da bu örevle hükümetlerde yer alan Ecevit! Bugün tam kadro hepsi yine işbaşında. Yaşam sürüp gidiyor. Dünle bugün arasında fark yok değil, 3T. Değişik bir iklimde yaşıyor insanlar. Ge- e düşleriyle lyimser. Uyandığında ve günboyu karamsar. Ticaret ve sanayi odalan, işveren sen- ikalan "ulusal uzlasma" çağnsı yapıyor. lükümet zam frenleri açıklıyor. Gazete lanşetleri... Ohooo! Son ekonomik karariann dün- ayı şaşırttığını yazıyor. Başbakan Ecevit, enflasyonun birkaç y daha yüksek çıkacağını, ama sonra... ürdenbire haydaaa güm diye aşağılara uvarianacağını müjdeliyor. Birkaç gündür beynimizi yıkayan man- etlerin, haberlerin, yoaımlann yarattığı 'imser havanın oluşturduğu baskı düşle- î egemen oluyor. "Türkiye mucızelerya- itıyor-Adı 'düşmez'e çıkan enflasyonun eli kınldı-Borsa rekordan rekora koşu- or-Faizleriniyor-IMF'den, Dûnya Banka- ı'ndan övgüler yağıyor-2000'li yıllarda ürkiye dünyanın on deviarasında yer ala- ak-Artık bizi kimse tutamaz-Kanatlandık çuyonız." Eşimin söylediğine göre, dudaklanmda atlı bir gülümseme... Kanatlanmış uçuyonjm. Saatin zili birden uyandınyor ve.. Çıplak lerçekler renkli düşleri alıp götürüyon Türkiye 'de 65 milyonun 50 mllyonu yok- ulluksınınnda yaşıyor-Aralık 1999'da sa- lece mutfak masrafı 146 milyon liraya ükseldi-Yoksulluk sının 415 milyon lira- îeçen yılyüzde 55 olarak öngörûlen enf- îsyon yüzde 68.8 olarak gerçekleşti-Ça- şanlaryûzde 13.8 daha fakirieşti-Çıkan- tn ek vergilerle vatandaş soluk alamaz ıa/e geldi." Fakat şakşakçı yakama yapışmış, sar- jyor. "Hayır, hayır! Saptamalaryanlış, ya- ın." Doğru olan sadece şakşakçının di- nde: Ekonomi tıkınnda! Bugün iyi götürür, yann ne getirir belli ol- maz demek yasak!.. Anlamak için Olumlu gidişe olumsuz olasılıklaria bak- mak neredeyse suç. Idare-i maslahatçılık kanımıza işlemiş bir kez. Bu hükümet, affı yüzüne gözüne bulaştırdı. Bu hükümet yeni birtoplumsal olay yaratmaya hazırlanıyor. Kira sorunu. Başbakan, Yargıtay'dan yükselen ses- lerden sonra kiralan donduracak yasanın "hukuksalyönlerini" araştıracaklannı söy- leyecek kadar hazırlıksız. MHP'nin Öcalan dosyasının deıtıal TB- MM'ye gönderilmesınde direneceğini gö- rebilmek için siyaset dehası olmaya gerek yok. Şimdi sadece yanm yüzyıllık politika- cılann değil, basındaki kimi üstatlann da ayağı suya erdi. Çözüm aranıyor. Tabii ge- rekçe bir çeşit siyasal şantaj: Ülkenin eko- nomide nefes almaya, her alanda tam ba- har havasını solumaya başladığı sırada "ahenk bozulmamalı". 12 Ocak'taki zirvede lideıieri uzlaşma- ya çağıran sesler yükseliyor. Çözüm arayışlarında şu gerçek unutul- mamalı: MHP, kamuoyuna sindirdiği ka- rariılığından vazgeçerse FP ile DYP kıska- cında tükenir. Demirel ve Ecevit'le uydulan; Avrupalı olmak istiyorsak öcalan'ı asmaktan vaz- geçmeliyiz, dediler ve sandılar ki, ucu Av- rupa olunca öcalan dosyası hamhum şa- ralop bir kenara atılacak ve de bu sonuca genel destekle vanlacak. Güçlenen söylentiye göre, 12 Ocak'ta liderler uzlaşmaya varamazsa Ecevit, dos- yayı Başbakanlık'ta tutacağını açıklaya- cakmış. Ama, bu karann hangi yasadan kaynaklandığını kanıtlamak zorunda. Ecevit, TBMM'ye giden dosyayla neler yapılabileceğini bütün partilerle neden gö- rüşmüyor acaba? Ya da ulusal biriiğin skngesi Cumhur- başkanı, bir çözüm bulunması için lider- lerle ayn ayn veya toplu olarak görüşme- yi neden denemiyor? Cumhurbaşkanı ve Başbakan; ekono- mide başlatılmak istenen ulusal uzlaşma- yı, idam konusunda hukuk devleti gerek- lerine uygun formüllerle partilerin tümün- de niçin aramıyor? Kıbrıs'ta para krizi • Baştarafı 1. Sayfada göre gerekirse üçüncü tur görüşmelerin yaz ay- lannda gerçekleştirilece- ğini anımsatarak "Böy- lesine önemti bir sûreçte Denktaş'ın cumhurbaş- kanhgım kaybetmesi iyi ohnaz. Eğer bu gerçekle- şirse Kıbns sorununun tûm parametreleri deği- şir ve yeniden başa döne- riz. Denktaş, yıllardır bu davanın bayrağuu taşı- yor ve onun konuya hâ- küniyeti, pazarhk masa- sındaki gûcü tartışıl- maz" dediler. Hükümette yapılan de- ğerlendirmelerde, ocak sonunda Cenevre'de ya- pılması beklenen ikinci tur görüşmelerde alınacak somut bir sonucun Denk- taş'tn seçimlerdeki pozis- 86 yaşındaydı yonunu daha da güçlendi- receği öngörüldü. KKTC'deki gelişmeleri yakından izleyen Tûridye, Eroğlu hükümetinın iki ülke arasında geçen yıl- larda kurulan ilişkileri de- rinleştirme programı kap- samında önerilen reform- lan gerçekleştirmediğini belirledi. Buna karşılık Eroğ- lu'nun Türkiye'den gelen kredilerle gerçekleştirilen altyapı çalışmalannı doğ- rudan kendisine mal et- mesi de Ankara'da rahat- sızlık yaratıyor. Bir hükü- met yetkilisi, "Bizden ge- len paralaria yapılan alt- yapüan bfle kendisine mal ediyor. Para istemeye ge- lince variar, nasihate ge- tince yoklar" dedı. Türki- ye, Eroğlu'nun istedıği 200 milyon dolar yerine sadece maaşların ödene- bilmesine yetecek 12 mil- yon dolan KKTC'ye ön- ceki gün transfer etti. Türkiye'nin seçimler ön- cesinde Eroğlu hükümeti- nin propangadasını güç- lendirebilecek bır girişim- den kaçındığı ve veribne- si taahhüde bağlanan bazı kredilerin de seçimler sonrasında göndenlebüe- ceği kaydediliyor. Kıbrıs'ta cumhurbaş- kanlığı seçimlerinin nisan ayının ikinci yarısında gerçekleşmesi bekleniyor. Eroğlu'nun genel başkan- lığını yaptığı Ulusal Bir- lik Partisi son genel se- çimlerde yûzde 30'dan bi- raz fazla oy almıştı. KKTC'li yetkililer, Denktaş'ın seçilmesınin beklendiğini, çünkü Denktaş'ın pozisyonunun partiler üstü bir konu ol- duğunu, Kıbns halkının yeniden cumhurbaşkanlı- ğına onu seçeceğini anlat- tılar. Başbakan Bûlent Ece- vit, dün bankalar konu- sunda Türkiye'de yapılan düzenlemeler sonrasında KKTC'nin mali yapısında da çeşitli sıkıntılar yaşan- dıği anımsatılarak yönel- tilen soru üzerine, Türki- ye'de Bankacılık Yasa- sı'nın çıkanldığını ve uy- gulamaya başlandığını, çok büyük sıkıntı yaşan- madığını söyledi. KKTC'de de bir banka re- formuna ılışkin yasa tasa- nsuıın hazırlandığına dik- kat çeken Ecevit, "Bunun muttaka çıkanlması gere- kiyor. Bunun için gerekli desteği sağlamaya karar- dedı. Turenç oıdu HaberMerkezi-Hürnyet Ga- zetesi Yazıişleri Müdürü Tufan Tûrenç'in babası operatör dok- tor Niyazi Tûrenc vefat etti. 1938 Istanbul Tıp Fakültesi'nin ilk mezunlarmdan olan Turenç, 43 yıl boyunca Türkiye'nin çe- şitli bölgelerinde sıtma ve tra- homla mücadelede önemli bir rol üstlendı. 86 yaşındaki Niyazi Tü- renç'in cenazesi bugün Yeşil- yurt Camii'nde kıhnacak öğle namazmın ardmdan Kozlu aile kabristanında toprağa verilecek. Arama-kurtama eMbineödül M, 17 Ağustosve 12 Kaam depremkrinde yapOldan başanh çataşmaiar nede- niyle Bekdive Başkam Saffet Buhıt tarafindan ödODendirikiL Ziraat Bankası Bohı Bölge Müdûrû Anmet Ak da Kaynaşh şubesine ait ana bflgisayar befle- gtni fnkfl7rian çıkaran pkihi Ver gramhk 7irâaf Ahmı ilp nrffltfaıdinfi. Tütüıı vurgunıında göder TEKEUde • Baştarafı 1. Sayfada lerde Reynolds'a 222 milyon dolarlık tü- tünün ihraç edilmesinde yetkili TEKEL Yaprak ve Tütün Işletmesi Müdürü Erhan Tokyar'm halen TEKEL Genel Müdür Yardınıcılığı görevinde bulunduğu da bil- dinlirken bazı sorulan yanıtlaması iste- mıyie telefonla aranan Tokyar'a ulaşıla- madı. Bu arada ABD'li fırma R. J. Reynolds hakkında müfettişlerce hazırlanan raporla- ra dayanarak îzmir Cumhuriyet Savcılı- ğı'nca "gümrûk kaçakçıhğı*' savıyla açı- lan soruşturmanın genişletildıği öğrenildi. Reynolds'ın Halkla tlışkıler Sorumlusu M. AH Yıüa, müfettişlerce fabnkada yapı- lan incelemeyi doğnılayarak "Biztûmbel- ge ve bflgDeri yetk&ikre verdik. KODU ŞU anda savcıhkta, adü aşama başbunış buta- nuyor. Söylenecek fazla bir şey yok" dedi. Yula, 1996 yılında özel sözleşmeyle TE- KEL'in Reynolds'a 68 milyon 500 bin ki- lo ve 222 milyon dolar tutanndaki tütünü ihraç ettiğinı belırterek şunlan söyledi: "Yani, bunu doğnıdan TEKEL ihraç et- miştir. Bu miktann bir kısmı da Izmir-Tor- bata'dakj serbest bölgede bulonan Rey- notds'ın fabrikasuıa ginniş olabuir. Söz ko- nusu rütûnlerin iç piyasada kuDanıunama anlaşması da var. Ancak, iddia soyut, kar- maşık bir konudan söz edilrvor. Tüm sana- yi dallannda olduğu gibi ihracata yönelik bir üretim yapılacağından ihracat teşvik belgesi atamr, üretim yapıhr, ihraç edilir ve prosedûr t«mamlanır. Reynolds da bunn yapnuşür." Vergi ödemiyor iddiası ABD'li R. J. Reynolds fırmasının 1987 yılından bu yana vergi ödemediğı de öne surûlüyor. Adının açıklanmasmı isteme- yen yetkililer, Reynolds'uı yatınm bedel- lerini ve zarar ettikJerini öne süreTek yıl- lardu- vergi ödemediğini söylediler. Rey- nolds'ın Torbalı'daki fabrikasında 1999 yı- lının nisan sonunda başlatılan müfettiş üı- celemesi sonucu hazırlanan 65 sayfaya ya- km rapora TEKEL müfettişlerinin muha- lefet şerhi koyduğu da öğrenildi. Gümrük müfettişlennın Reynolds'ın "gümrûkka- çakçıhğr*' yaptığını kaydettiği ve bu konu- da TEKEL'i de kusurlu gördüklen rapor- da, TEKEL müfettişlerinin, kurumlannm ihmali olmadığını savunarak karşı imza koyduklan belirtildi. Alfemo fıediye çekleri Alfemolannızı çoklaştıracak, yaşamımzı güzelleştirecekl Kalite, uygun fiyat ve ödeme seçenekleri gibi en iyi kampanyada Alfemo'da\ Şimdi, yatak odası taktmlan, yemek odası takımlan, oturma gruplan. kanepeler, bebek ve genç odalan, yataklar, çok özel hediye çekleriyle sizi bekliyor Seçtiğina Alfemo'ya, hediye çekinizle dilediğiniz Alfemo hediyel Üstelik, peşin fiyatına taksitle ya da 14 aya varan vadelerlel Böyle kampanya gördünüz mü? büyük bölünme A L F E M O 11 b i r ö m ü r b o yu" TUNCELt (Cumhuriyet) - PKK Merkez Komitesı yayımladığı bildın ıle örgût içinde- ki bölünmeyı resmen kabul etti Örgütün yayın organı Medya TV'de dün akşam yayımlanan PKK Merkez Komitesı açıklamasında, Tunceli'de bir grup PKK'li- nin kararlara uymadığı beürtildi. Açıklama- da şöyle denıldi: "PKK'nin aldığısonkarar- br çerçevesmdeDersaneyafcdnde birgrupbu kararlara uvmayarak geri çekflmemiştir. Si- lahh bu grubun süred battalayacak eyiemler yapabiieceği ve bu oiayiardan PKK'nin so- rnmla ohnayacağı belirtildi'' denildı. Tunceh bölgesınde eyalet komutanlığı ya- pan merkez komitesi üyesı Kazım kod adlı Hamili Yıldınm, yine merkez komitesi üye- si lsa kod adlı Orhan llbay'ın grubun başın- da olduklan öğrenildi. Bu gnıba Erzurum bölgesındekı bazı PKK'lilerin de kaUldığı be- lirtildi. G U N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafı 1. Sayfada düğü Ortadoğu'da iki "komşu-düşman" ülke Su- riye ve Israil, ABD gözetiminde masaya oturdu. Ortadoğu 20. yüzyılın en kanlı günlerinın geçtiği coğrafyalardan biri. Yüzyılımıza savaşlar pencere- sinden bakıldığında rakamlar hiç de iç açıcı değil. 12. yüzyıldan günümüze gelindiğinde yeryüzünde- ki savaşlann sayısında 20. yüzyılın ezici üstünlüğü var. Insanlık 12. yüzyılda 18,13.'de 24,14.'de 60, 15.'de 100, 16.'da 180, 17.'de 500, 18.'de 500, 19.'da 120,20. yüzyılda ise 3080 savaş ilan etmiş! Yüzyılımızla ne kadar (d)övünsek az! Israil-Suriye cephesine dönelim... Suriye, ABD'nin "teröhst ülke" ilan ettiği 7 ülkeden biri ve Türkiye'nin kornşusu. Israil, ABD'nin en büyük müt- tefiklerinden biri ve Türkiye'nin stratejik ortağı... Görünüm, bu iki ülke arasında atılacak her adımın Türkiye'yi de doğıudan ilgilendirdiğini ortaya koyu- yor. Israil Başbakanı Ehud Barak ile Suriye Dışişleri Bakanı Faruk El Şara, soyutlanmış bir ortamda ba- nşı görüşüyoriar. Masadakı pek çok konunun ya- nında bir madde daha dikkati çekiyor: Su... Israil-Suriye banşı gerçekleşirse bu, bir dizi an- laşmadan oluşacak. Bunlardan biri de su. Bölge- deki banşın kurulmasında ve korunmasında önem- li unsurun su olacağını yeri geldikçe vurguluyoruz. Bir başka deyişle, Ortadoğu'da sulann durulmasın- daki halkalardan biri de su politikalan! Israil, su gereksiniminin yüzde 40'a yakınını ye- raltı kaynaktenndan sağlıyor. Bu kaynaklann önem- li bölümü de Golan Tepeleri. Israil bölgede kimi top- raklan işgal ederken, Şeria Irmağı'nın kollannı kont- rol etmeyi ön plana almıştı. Aynı şey Litani Irmağı için de geçerfi. Görüşmelerde doğal olarak bütün bunlar masa- ya yatınlıyor. Sızan bilgiler çok sağlıklı değil, ancak görünen o ki Suriye şöyle bir hava vermeye çalışı- yor Israil'le banş, suyu da içeriyor. Su paylaşımının çözümünde Dicle ve Fırat'ın durumu da doğal ola- rak gündeme geliyof... Ankara, hemen bir açıklama yaparak Suriye-ls- rail banşında su konusunun Dicle ve Fırat'la hiç il- gisi olmadığını vurguladı. Israil de Suriye ile yapıla- cak banşın Türkiye'nin bilgisi dahilinde olacağını, Türkiye'nin çıkarianna aykın bir maddenin olası an- laşma metninde yer almayacağını açıkladı. Karmaşık tablo sulann her an bulandınlmaya açık olduğunu ortaya koyuyor. Gılgamış'tan Karkamış'a Ortadoğu'daki su kaynaklan ile nüfus durumu ve artışı yan yana konduğunda, yakın gelecekte su- yun çok daha büyük önem kazanacağı dikkati çe- kryor. Bir ûlkenin doğal su kaynaklan bakımından "zengin" olarak adlandınlabilmesi için yılda kişi ba- şına 10 bin metreküp su düşmesi gerekiyor. Bu çı- tadan Ortadoğu'ya bakalım: Irak'ta 2000 m3, Türkiye'de 1750 m3, Suriye'de 1360 m3, Israil'de 250 m3, Ürdün'de 230 m3, Fi- listin'de 90 m3. Bugünkü nüfus artışı dikkate alındığında 2020 yılındaki tablo da şöyle: Irak 950 m3, Türkiye 980 m3, Suriye 870 m3, Is- rail 150 m3, Ürdün 90 m3, Filistin 40 m3. Bu tablo, ülkelerin sudan nedenlerie her an kar- şı karşıya gelebileceğini ortaya koyuyor. Bölgede- ki sulann tümü sınır aşıyor. Bir ülkeden ötekine uza- nıp denize ulaşıyor. Sadece bölgemızde değil, tüm dünyada sınır aşan sular biraz da sinir aşan sular- dır. Suya kan bulaştırmadan çözüm ise ortak kulla- nımdan, ülkelerin gereksinimi ölçüsünde paylaşım- dan geçiyor. Türkiye'nin Fırat Irmağı üzerine kurduğu barajlar, bu çerçevede yürüttüğü GAP, Suriye'nin ve onun etkisindeki Arap ülkelerinin tepkisini çekmişti. Bu projelere kredi veren de olmamış, Türkiye öz kay- naklanyla başanya yürümüştü. GAP, görünür hale gelince nimetleri paylaşmak isteyenler artıyor. Tür- kiye bu projenin bereketini banşa da akıtabilir. Is- rail'le işbiriiği zaten başlamış durumda. Fırat üzerindeki son baraj Karkamış'ın adı, Gılga- mış'tan geliyor. Binyıllar önce ölümsüzlüğü arayan Gılgamış'ı selamlarken, doğayı ölümsüz kılan suyun, insana da banş ve bereket getirmesini dileyelim... Polis 6 eve operasyon düzenledi Kayıp işadamlarıııın aranması sürüyor Istanbul Haber Servisi - Istanbul'da son 2 hafta için- de kaybolan vakıf yöneticisi ve işadamı 7 kışının aranma- sına devam ediliyor. Geliri düşük yurttaşlann çocukla- nna yurt temin eden Nurcu Zehra Eğitim ve Kültür Vak- fi Başkam tzzettin Yıkh- nm'ın kaçınlmasıyla ilgili kilit isim, evde bulunan öğ- renci Hasan BaJar. Vakfın bulunduğu Kuriş Apartma- nı'nm adının, Hizbullah ta- rafmdan kaçınldığı öne sü- rülen Konca Knriş'le ben- zerUk göstermesi de dikkat çekti. Zehra Eğitim ve Kültür Vakfi Başkam Izzettm Yıldı- nm, Aksaray Metro Şirketi ortaklanndan Mehmet Kan- Unçak, Mehmet Şehid Avcı, Şafak Otomotıv 'ın sahıpleri Mehmet Saüh Dundar, İs- nuul Aksov. Ramazan Yaşar ve Cihangir Gofrandi'nın bulunması amacıyla başlatı- lan çahşmalar devam ediyor. Istanbul Terörle Mücadele ve Istihbarat Şube Müdürlü- ğü'ne bağlı ekipler, arama çahşmalan kapsammda be- lirlenen 6 eve dün ortaklaşa operasyon düzenledi. An- cak, bu operasyonlarda ka- yıp işadamlannın izine rast- lanmadı. Kayıp kışılerin bir- birleriyle ortak yönleri araş- Onlırken telefon kayıtlan da incelemeye alındı. Bu arada, konuya ilişkin önceki gün gözaltına alınan Abit Taşan ve RaifÇiçek ın Terörle Mü- cadele Şube Müdürlü- ğü'ndeki sorgulan da sürü- yor. Zehra Eğitim ve Kültür Vakfi'ndan yapılan yazılı açıklamada, vakfın illegal bir örgütle ilişkisi olmadığı ve vakıf üyelerinin de her- hangi bir örgütle yakınlığı ve ilişkisi bulunmadığı bıldınl- di. Açıklamada. Izzettin Yıl- dınm'dan bir gün önce kaçı- nlan Mehmet Şehid Avcı ile Mehmet Kanlıbıçak'ın, va- kıf üyesi ve vakfın çalışanı olduğu yönündekı haberle- rin de doğru olmadığı ifade edüdi. Üsküdar Seiamali Cadde- si Toygar Hamza Sokak'ta bulunan Nur cemaatine ya- kın yurtta kalan Zehra Eği- tim ve Kültür Vakfı Başkam Izzettin Yıldınm'uı kaçml- masıyla ilgili kilit ısimlerden Hasan Bakır'ın, ifadesinde, eve iki kışinin geldığıru söy- lediği öğrenildi. Bu iki kişi- nin önce Yıldınm'ı dışan çı- karmak için ikna etmeye ça- lışnğını belirten Bakır, istek- leri kabul edilmeyince de "meçhul" kişilerin Yıldı- nm'ı bir diğer kaçınlan kişi olan M. Şehit Avcı ile tele- fonla görüştürdüklerini ifa- de etti. Bakır, bunun üzerine ikna olan Yıldınm'ın dışan- da bekleyen içinde bir kişi- nin daha bulunduğu otomo- bile bindırilerek bilinmeyen bir yere götürüldüğünü söy- ledi. Vakıf yönetım kurulu üyesi Zekeriya Ozbek bugü- ne kadar fıdye ısteği olmadı- ğı için Yıldınm'ın para için kaçınhmş olamayacağını söyledi.