Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21OCAK2000 CUMA HABERLER Izlenecek yol ve yöntemde de aynlanflimcilerve Menzilciler'in çatışmasında yüzlerce insan öldü Raııt kavgasıiç savaşı başlattıy -y izbullah'tan baskı gören çevrelere ve örgüt ğ—i itirafçılanna göre Güneydoğu'da Iran yanlısı A. A. şeriatçı Kürt devleti kurmak için birlikte yola çıkan îlimciler ve Menzilciler arasındaki kanlı savaşın en büyük nedeni rant. Kaçınlan insanlardan alınan milyarhk fîdyeler buna örnek gösteriliyor. Edinilen bilgilere göre Hizbullah son 10 yılda Güneydoğu'da topladığı kurban derisinden 3.5 trilyon gelir sağlarken, ramazan aylarında fıtre ve zekât adı altında topladığı 'haraç' ise 6 trilyonu aştı. STANBUL'A M E H M E T F A R A Ç M enzil lideri Fidan Güngör ve Ilim lideri Hüseyin Velioğlu 1992 yılında Yolaç köyünde bir araya gelerek anlaşmazlığı gidermeye çalıştılar. Güngör, "Daha ılırnlı ve soğukkanlı hareket edilmesi, yeterli kadro gücüne ulaştıktan sonra silaha sanlmak gerektiğini" savundu. Velioğlu ise hemen silaha sanlmasında ısrar edince iki liderin tartışması anlaşmazlıkla sonuçlandı. Velioğlu, Menzilcilerin bölgeye girişini yasakladı ve Güngör'ü kaçırtarak öldürttü. • ^ ^ ^ KK'nin Hizbullah'la sava- m M şının şıddetlenmesinde Mm^^ önemli bir eylem unutul- m mamalıdır. Hizbullah PKK -M- ile çatışmaya gırerek karşı- lıkh olarak yüzlerce cinayet işledi. P- KK, giderek büyûyen ve kendisi için tehlikeli boyutlara ulaşan örgütü etkisiz hale geürmek için Şırnak'ın Idil ilçesin- de Hizbullah'ın önde gelenlerinden ol- duğu öne sürülen M. ŞerifKaraaslan' ın annesi Hayriye ile babası Sabri Kara- asian'ı evlerini basarak öldürdü. tki ör- güt arasmdaki çatışmalar bunun üzeri- ne daha da şiddetlendi. Bu çaüşmalar- da kimi kaynaklara göre 600 insan ya- şamını yitirdi. Peki ya diğer çarışma... Örnegin bu terör örgütünü birlikte kuran flimci- ler'le Menzilciler'in iç çatışması?.. Gü- neydoğu'da korku saçan bu çatışma bir dönem öyle şiddetlendi ki, sıradan bir semparizanııı ihbanyla bile Diyarbakır, Mardin, Batman ve Silvan sokaklann- da yüzlerce insan öldürüldü. Sıradan bir "bakkal, bir manifaturacı, finncı ya da başka bir küçük esnaf temsilcisi ya "MenzDci" ya da "ÜHnd"olduğu gerek- çesiyle katledildi. Batman'da, Diyarba- kır'da, Silvan'da insanlar sokakta yürü- yemez hale geldi. Saldınlar çok yakın mesafeden ve enseye sıkılan kurşunlar- la gerçekleştırildığı için insanlar sürek- li arkalanna bakarak yürümek zorunda kaldı. Ölümün gölgesi bölge insamnın hep ensesinde oldu. O dönemde Diyar- baİarb bir gazeteci bu tedirgınlığim şöy- le yorumladı: "Neredeyse omuzumuza dfldz aynası talop yurüyecegız-.'' Güneydoğu'da sokaklarda güpegün- düz insanlann öldürülmesi, suçlulann yakalanmaması hep "kontgerflla''suçla- masını gündeme getirdı. Bölge insanı- na göre "Tetikçileri devtek koruyor_" TBMM Faili Meçhul Cinayetleri Araş- nrma Komisyonu raporunda bu konu- daki endişeler şöyle dile getirildi: "Hizbullahçı olarak adlandınlan Id- şüerin eylem yapıp vaMİpnınanmsın- dan ötürü deviet zan altmda kalmakta- dır. Bu karanhk arkasında devktin ol- duğu propagandası yoğun oiarak PKK tarafindan körüklenmektedir_" Rapora göre u Batman'ınGercüşflce- sme bağlı Seki, Gönüllü ve Çiçekü köy- lerinde Hizbullah kamplan buhınduğu, deviet güçlerinin de bu kampa yardım- a otöuğu" öne sürülmektedır. Çatışma nedenlert Peki şeriatçı terör örgütünün iki ka- nadı arasındaki çatışmamn kökeninde nevardı. Üimciler'in PKK ile kavgasının'sür- düğü dönemlerde, bu kanat karşıt grup Menzilciler'le de amansız bir savaşa girdı Hizbullah'ı birlikte oluşturan Menzilciler'le Üimcüer arasındaki ça- tışmalarda 300'den fazla kışınin öldü- rfildüğü belirtiliyor. "Güneydoğu'da Iran yanhs şeriatçı Kürt devİeti kurmak içm" birlikte yola çıkan bu iki kanadı kanlı savaşa iten ne- denleri çeşidı yönleriyle irdelemek ge- rekiyor. Namlular sıradan semparizan- lardan sonra örgütün tepesindeki kişile- re neden yöneldi. Hizbullah'ta iki grubun hedefı aynı olsa da, ızlenecek yol ve yöntemleri açı- sından büyük farkhhk saptanrruştı. Der- lenebilen bilgilere göre, iki kanat ara- sında geçmişten bu yana var olan ancak dışa vurmayan anlaşmazhğın çaüşma- ya dönüşmesi nedenlerinden biri, 1992 yıkndakı basit bir olaya rasthyor. Örgü- tün üssü konumundaki Silvan'ın Yolaç Köyü'nde (PKK bu köyü bombaladı) i- ki çarşaflı kadına mûdahale edilmesi karşısmda takmılan tutum çatışmayı başlatan nedenlerden biri olarak göste- rildi. Bu konunun tartışüması sırasında yaşananlar iki kanat arasındaki iplerin kopmasuıa neden oldu. Aslında Hizbul- lahçılann tamamına göre"çarşafh ka- dınotayıbirbahaneydL" Amaç iki lide- ri yan yana getirmek, deviet, PKK ve di- ğer güçlere karşı takınılacak tutumube- lirlemekti. Menzil lideri Fidan Güngör ve Ilim lideri Hüseyin Velioğlu Yolaç Köyü'nde bir araya gelerek anlasmaz- lığı gidermeye çahştılar. Güngör, "Da- ha ıhmh ve soğukkanlı hareket edilme- si, yeterli kadro gücüne ulasOktan son- ra silaha sanlmak gerekriğinr savun- du. Velioğlu ise •'Hemen silaha sanhp munaka karşıhk vermemiz şarrur. Ya dediğimiz otur ya da burayı size zindan ederiz" dedi. Velioğlu daha sonra Fi- dan Güngör ve arkadaşlannın önüne bir bölge haritası koyarak sözlerini şöyle noktaladı: "Bu bölgede çahşmanız yasaknr. Ya bize uyar dediğîmizi yaparsuuz ya da defohıp gidersmiz-" Hizbullah içindeki düşünce kaynak- h aynlıklar ise şöyle özetlenebilir: Menzil grubu açısından aynlık ne- denleri: "Tebfiğ-hkret-dnat: Bu grup, güçler Potisin HizbuUahçı çocuğu Batman'da Islam Kitabe- vi'nin (Hizbullah-Menzil yanlısı) sahibi Ardahaalı Akm Uygor 3 kişiyle birlik- te 18 Mart 1998'de SSK Caddesi'nde bir giyim ma- ğazasmdan çıkarken bir oto- mobilden çıkan dört kisi ta- rafindan tarandı. Akın Uy- gur ve Mehmet Dal öldü, i- Id kişi de yaralandı. Yaralılardan Darat Ker- SB'ın Batman'da görevli bir pobsroemunınunoğlu ol du- ğu ortaya çıkn. Polis roemu- ru olaydan sonra kentı terk ettı. Diğer yaraiı Faruk Kar- deş'in de bir 'emniyctbckçt- a'nin kardesi olduğu anla- şıldı Saidında Hizbuuah'm da kullandığı Takarov mar- ka tabancalar kullanıldığı saptandı. Saldırganlar yaka- lanmadı, ancak olaym örgüt ıçi hesaplaşma olduğu kay- dedildı. Bu saldından sonra Hizbullah'm beyin kanadı tek tek öldürüldü. Örneğin Batman Özürhî- ler Demeğı Baskanı Ccsra Madak da (Menzil kanadı- nın önde gelenlennden-ko- lunda hafıf sakatlık vardı. Aynı zamanda tetikçi) 1 Aralık 1998'de SSK Cadde- si'nde öldürüldü. Bukişiden sonra Seyket Başak Camii müezzım Nuruflah Ablgan Batman GAP Caddesi'nde evine 50 metre uzakhkta ak- şam karanlığında öldürüldü. (Ilim grubunun önde gelen- lerinden.) Batman'da2 yıllık sürede her gün bir faili meç- hul cinayet işleniyordu. Bu sürede yalnızca birgün cina- yet işlenmemişti. O tarih, bir gün sonraki Batman gazetesine şöyle ya- nlmıştı: " Batman'da dün faili meçhul cinayet iştenmedi..." Haberi yazan aazeteci, "Buknt Dikmener Haber Yanşmasın jürisince ödül- lendirildi. 24 Ekim 1994 tarihinde Diyarbakır DGM'ce yargı- lanmakta olan Ilim grubu- nun 1992-94 arasında 66 öl- dürme ve yaralama olayma kanstığı belırtildıkten son- ra, örgüt şeması şöyte sunul- du: Askeri kanat: Mustafiı Denıir, Sıddi Kart, Musta- fa Kaya, Mekmet Donum, Şahin Yapja, Sedat Şaraa, MehmetAfiEneze^HafilAj- kas, Mehmet Selçak, Bay- KbM^faB , G ü , kaa,M.Zeldlnal,Ramazaa Ebteataş, Musta& Sevhn, Mahsan Nazk, Mnrat Böri, iskenderİBtanV^siÜisaı, SeyfrttinKmay. Siyasikanat Mefamet Ta- hir DedeoğİB, F n t Do- ğan,Reşat Eldd. Bunlar si- yasi kanattan askeri kanada geçiş aşamasında satıcüar adı verilen alt bırimde görev aldılalar. Karşılıidı 'ajan' suçlaması Hizbullah'taki iç hesaplaşmanın önemli nedenlerinden biri de, bu ka- natlann birbirlerini "DevieÖeffişldye geçffiekfe" suçlamasıdır.. îlimciler, 1993 yıhnda PKK ile ateşkes imza- layan Menzil kanadını "TCye hiz- metetmekle'' suçladı. Menzilciler ise «ftmdfer'indevtetin kontroJündeol- (fağonu" iddia ettLiki kanat arasın- daki çatışma, îlimcıfcr kanadının 1992'de Menzil grubiAm fleri ge- lenlerinden UbeydH&ab Dabr'ı öl- dürmesiyle alevlendi. 1993 yılmda ise iki kanat arasmdaki tpler tama- men koptu. Menzilciler, aynı yıl da- ğıttıklan bir biidınde Ilim kanadının "Hizbıtf-zulünriZulüm partisı-za- iimler) dıye adlandırdı. Menzilciler, eylemlere karşı koyacaklannı ve mi- sulemede bulunacakJannı açıkladı- lar. Ancak çatışmada en fazla kayıp veren kesim Menzilciler oldu. 1993 itibanyla çoğu Menzüciler'den ol- mak üzere her iki kesimden en az 300 kisi öldürüidü. Öimciler Menzil kanadının kurucu lideri Fidan Gün- gör'ü kaçınp öldürdü. Itirafçı Abdulaziz Tunç'un bu ko- nudakı açıklamalan olaya ışık turu- -_ 1995 yıtaıda yiae Edp Gâ- mnş'ön talimaöyla Hbfwrthh'm Menzi grubu SderiFîdanGüngör ie Sabahattm isima bir şalns kaçırridL SabahaitmdahasonraöUurüidâ.Bu ofaymardmdanlstanbııI'HnGüngD' ren içesinde Dede' kod adı örgöt mensurjınmnevİDegiriik.Buradabir sure kakhktan snffa Batman'a geri dÖKhık.'' Güngör'ün, öldürüldükten sonra Adapazan yakınlannda bir yere gö- müidüğüne ilişkin iddialar bugüne kadar aydınlatıiamadı. Menzilci- ler'in yaym organı "ffira" dergisi Güngör'ün öldürülmesinde bem flimciler'i suçladı hem de bunu sor- gularken "De>1et, Fidan Güngör't hangiyüzünngösterdi'' başlığıtu kul- lanarak •'Devkt-Üimcfler kanadınm iiîkMffiden''söz ettı. Menzikiler'in 'Fedr groba' Bat- man'da 'Feca- Ktabevi' çevresinde cemaatleşip örgütlendi. Grubundini lideri thsan Yeşâırmak ve siyasi lide- ri Giyasettun Uğor'un da Üimcüer tarafindan öldürüldüğü öne sürüidü. Pia^kcrjdısiııesa^ışaçanHMjufiah'aıniaBerneolar^ köyüne baskm düzenkdL Bunun özcrme köydeki korucu s^ıa artĞıkn. dengesinin aleyhte olduğuna bakarak cıhat. yani silahlı mücadele ve kalkış- ma için vaktin erken olduğunu. dini ter- minolojı ile açıklamrsa "Hz. Muham- med'in Mekkedeki döneminin yaşandı- ğnu, dolayTsryta hkret adı verflen Medi- ne'ye göçü, deviet kurma, kurtanlmış bolge ilan etme aşamasına gennmfdigi için kabul etmemektedir." Bu yüzden ilk aşamada cihat değıl, 'tebtiğvedavet' dıye ifade edilen 'banş- çü, yan legal' faaliyetler yoluyla halk arasında (cami, mescit, kahvehane, ta- rikat, cemiyet, esnaf, gençlik vs.) Is- lamcı propagandaya ve örgütlenmeye ağırhk verilmesi gerektiği vurgalan- maktadır. Asamah devrim: Menzilciler'e göre, Islami hareketin 'merhalecilik' yani aşama aşama ilerlemesi ve gelişurihııe- si kuralı esasOr. Askeri faaliyetlere ağır- lık verilirse vaktinden önce hareket edil- miş olur. Islam düşmanlannm (deviet, PKK, solcular, laikler, vs.) dikkatleri henüz olgunlaşma evresindeki örgütün üzerinde toplanır. Ortam: PKK'nin varlığı ve yaygm eylemlerine ek olarak bölgedeki yoğun çatışmalar, halka zarar vermiş, bir ço- ğunu carundan bezdirmiştir. Bu durum 'Hizbullab'a kaohnu, kadrolaşmayı, ya- püanmayı ve örgütknmevi koiaylâştın- a bir etkendir.' Sabırlı hareket edilip, gizli ve yan açık biçimde banşçıl yön- temlerle faaliyet gösterilirse, PKK'nin ideolojisinin olumsuz sonuçlanndan mutlaka lehte puan toplanır. Deviet: TC devleti rnilli, demokratik. laik, sosyal bir hukuk devleti olduğun- dan halkın egemenbğini kabul eder. Al- lah egemenliginin ve şeriatın yürürlük- te olmadığı böyle bir ülkede 'dar-ül harp' ilkeleri uygulanmalıdır. Sözgeli- mi devlete ait camilerde namaz kılın- maz, dini faaliyette bulunmak ise gü- nahtır. 'Baş giderse gövde dagıiır... 1 — — ^ — . . • «j - - Ühn grubuna göre aynhk nedenleri: Cihat-hicret: Muslümanların yeterli gücü, kadrosu ve askeri vardır. Dini te- rimle dillendirirsek 'Mekke'detd zayrf dönem degfl, Medme'deki güçlü hfcret dönemi' başlamıştır. Müslümanlar 'kur- tanhmş bö^e' ilan edip devletın nüve- sini kullamp ilk adım olarak cihat etme- liler. Yani silahlı mücadeleye başlama- lılar. Banşçıl propaganda ve örgütlenme anlamma gelen tebliğ ve davet yoluna başvurulmakla beraber esas yöntem ve ana çizgi silahlı mücadeledir. Asamalar ve PKK: Bu mücadelede ilk aşama, bölgede (Doğu ve Güneydo- ğu) faaliyette bulunan diğer illegal/ya- sadışı örgütleri (PKK veya sol) engelle- mek esasnr. Bunun için izlenecek yön- tem şudur: "Lider kadrolara karşı eylem (suikast, öklürme) konulmak suretiyle ortadan kakfarma." Zira, baş kesilince, gövde fonksiyonlannı yitirir. Başsız ve lidersiz kalan bir örgüt/ cemaat dağılır. ilk aşamada Hizbullah, bölgede tek hâ- kim güç oluncaya kadar mücadelesini böyle sürdürmefidir. Deviet: Ikinci aşamada; ortada yasa- dışı örgüt kahnaymca, Hizbullah biri- cik etkin güç haüne gelir. "Sıra, deviet güçJerine karşı halk hareketi başlatma- yagefir." Halkı devlete karşı ayaklandrr- mamn yolu, yöntemi de silahlı eylem- lerdir. Eylemi başlatmak 'askeri ka- nat'm, sürdürmek ise bu kanat önderli- ğınde ( siyasi kanat ın görevidir. Sflahn öncü kadro: Az sayıda iyi eği- tilmiş, silahlı kişi ve gruplar; silahsız ve eğitimsız çoğunluğa baskındır. Aynı 'ÖDcü, eğrtimli ve yetkin kadrolar' hazır- lıksız yakalanan güvenlik güçleri ile devleti gafıl avlayabilirler. Düzenden faydalanma: Her durum- da, halk kalkışması baslayıncaya kadar, resmi kurum ve kuruluşlara karşı her- hangi bir eylem konulmamalı; 'devleun yanmda okiuğumuz izlenimi verilmen- dir.' Bu arada devletin birimlerine sızıl- malı; çahşma, işleyiş ve biçimleri öğre- nilmelı, buralarda ileride düzenlenecek eylem provalan yapılmalıdu-. Özetle, mevcut rejimden yararlanmak gerekir. Menzil ve îlim liderleri arasındaki an- laşmazhğın diğer nedenleri arasında Iran'la ilişkilerin boyutlanrun ne qlaca- ğı konusu da vardır. Menzil grubu önemli oranda Iran'm etkisındedir. Ülkenin rehben AyetuDah Humeyni'ye bağlıdn-. Grubun dini lide- ri Mansur Güzeboy (Hastalanınca gitti- ğı Iran'da öldü) bu nedenle Iran devri- mini başından beri desteklemiş, bu ül- keye Sünni çevrelerden yöneltilen mez- hepçi eleştirilere karşı çıkmıştır. Şiiler- le Sünnilerin Islam Ummeti için (Dar- ül takrib) çabalamıştır. Menzil grubu Iran içindeki görüş aynlıklan ve deviet kanatlanndan etkilendı. Bu grup tran'daki anti Amerikancı çizgiyi tem- sil eden radikal kanadın önderi ve ülke- nin dini lideri AyetuüahAh'Hamaney'in çızgjsını benimsiyor. fum grubu ise daha reformcular ola- rak bilinen, önceleri Hasim Rafsancani tarafindan temsil edilen, daha sonra da- Muhammed Hatemi'nin politıkalann- da ifade bulan Batıyla uzlasmacı çizgi- yi uygun buluyor. ^ •Ranf kavgası + § Hizbullah'tan baskı gören çevrelere, örgüt itirafçılannın mahkemelerde ver- dıği ifadelere göre aslında iki kanadın arasmdaki en büyük kavganın nedeni rant... Aynı çevreler kaçınlan insanlar- dan alınan milyarlık fıdyelen de buna örnek gösteriyorlar. Türk Hava Kuru- mu'nun örgütün tehditleri nedeniyle fa- aliyet gösteremediği Güneydoğuda, Hizbullah son 10 yıl içinde sayısı mil- yonlara varan kurban derisi toplach. Gü- venlik birimlerinin raporuna göre bu- nun son 10 yıldaki parasal değeri 3.5 trilyon. Yine örgütün son yılda ramazan aylannda fıtre ve zekât adı altında top- ladığı tt haraç"ın tutura dı 6 trilyonu aş- maktadır. 1994 tarihli Diyarbakır DGM Savcı- hğı'nca hazu-lanan bir iddıanamede yer alan bır analize göre, "tnm veMenzil ka- pışmasının ardında yatan asıl etken, yurtdışından gelen ama kaynağı tespit edflemeyen paramn böKişühnesL kiniin aslan payınıalacağı mesetesTdır iki gru- bun da camılenn bölüşühnesi ve bura- larda "yanhm" adı altmda toplayacağı para da çaüşmamn nedenlerinden biri- dir. tki kanatta da yardun yapmayan kı- şilere yönelik kaçırma eylemlerinin ar- dında geçmişte milyarlara varan fıdye- ler aldığı mahkeme tutunaklanna yan- sıyan gerçeklerdir. Buna örnek vermek için, Diyarbakır DGM'nin bazı itirafçı- lann anlatunlanm yansıtan belgelenne bakmak kaçuıümazdn". Hizbullah'm arşiv sorumlusu olan ve Diyarbakır DGM'de idam istemiyle yar- gılanan Abdulaziz Tunç, polise verdiği ıfadelerde bu konuda şunlan anlattı: "1993 yıfanda Edip Gümüş'ûntaHma- & ile Batman'da Cevdet Soysal isimli şahsmevindekisığınaktatutulanPKKTi Senct kod adh Mecıt isimli şahsı sorgu- layarak edindigim bügfleriyineEdip Gü- müş'e aktardun. Yine a>m tarihlerde birçok sorgu olayuıa kaüldun. Bat- man'daörgüttarafindan kaçmlarakNe- dım Karadeniz ismh şahsnı evindeki SJ- ğmakta tırtulan Fahrettin Tan isimli şah- a sorguladnn vebu şana,ağabeyiHasan Tan'm örgüte verdiği 1 mflyar 500 mfl- yon karahğmda serbest bn^ktnn_ »1993 vümda Batman'da değişik ta- rihlerde 14 PKK'K ve PKK yanhlannuı sorgulannda bulundum. 1994 yıhnda Batman'm Hürrivet MahaDesi'nde ika- metedenSalmUlutaş'mevininbodrum kannda PKK örgüt mensubuNuhat kod ve Menzil grubundan Melle Behçet ve Kıaltepeflçesindengetirilen ve MİT gö- revüsi okiuğundan şüpheiendiğimiz Hü- seyin isimli bır şahsı sorguladık. Nuhat, sığınakta Abdülselam kod adh Saıt Ket- me tarafindan silahla vıırularak öldü- rüldü. Yine 1994 yıhnda Batman'da ör- güt tarafindan kaçuılarak bir sığmakta rehin tutulan Devran Ticaret'in sahibi- nin oğlu oian Rojan'ı sorguladık ve bu şahsı 2 mflyar Bra para karşıhğında ser- best bırakbk-" Yarın: Hizbullah nereye gldlyor? BtRBAKIMA SERVEK TANİLLİ Geleceği Kazanmak... Jean-Paul Sartre, yeniden aramıza dönüyor... ölümünün arkas/ndan bir yirmi yıl süfen sessiz- lik bozulurhalde. Gerçi tam bir unutuluşa uğrama- mıştr felsefes v e e y | e m i . dergilerde ve kitaplarda zaman zaman hatıriantyordu. Ne var ki, adı geçti- ğinde esen o heyecan fırtınası dinmişti. Bugün bir rüzgâr yeniden yelkenleri şişirir durumda. Dikkat- ler felsefesine. ama daha çok da sanatsal ve ede- bî ürünlerine çevriliyor. Daha şimdiden kendisini çeşitli yönlerden ele alan dört-beş krtapla gündem- de. Yeni bir bakiŞ. yeni yaklaşımlar... Bemard-Hen- ri L'evy'ye göre bir "Asır-adam"dtr o; ve 20. yüzyıl da, "Sartre'ınyûzyılı'. Doğrunun pây n e b u değerlendirmede? Gerçekten, İKinci Dünya Savaşj'nın arkasından başlayan döneme Sar t r e egemendir. Apayn özel- likleri olan bir dönemdir de o: 1945teki zaferden hemen sonra, uluslararası yeni birgeıüim başten bu bakımdan, Birinci Dünya Savaşı'nın arkasından gö- rülen fikrî ve sanatsal gevşeyip yumuşama onda görülmez. Ne iyimserlik, ne de gelecege yönelik bir düş vardır ortada. Savaş bıter bitmez de çözüle- cek dev sorunlar sökün eden her şeyden önce de banşsağlanmalıdır. Şöyle diyecektir Sartre:"... Sa- vaşın sonu, sadece bu savaşın sonudur. Geleceği kazanmış değiliz; savaşlann sona erdiğine hiç de inanmıyoruz... Ancak, bu bahse tutuşmakgerekir. Savaş sona ererken insanı da çınlçıplak, düşsüz bı- rakmış, kendi gûçlerine ten\etmiştir onu ve insan da sonunda şunu anlamıştır: Yalntz kendi gücüne güvenebilir artık!" Tek başınadır o insan, ama "özgühüğe mah- kûm'dur. Kendi yaşamına olduğu kadar tarihe anlam ve- recek olan da, bireydir. Ancak, "duruma bağlı" ola- rak özgürdür insan. Eylem konusunda açık-seçik bir seçime kendisi karar verecek; kendi yazgısını ve içine atıldığı durumu ele alacaktır. Marksist düşün- celerden soyutlanarak yoğrulmuş bu insan ve onun eytemiyle ilgili görüş, bağnnda hiçbir dinsel öge de taşımaz; "saçma ve anlamsız"m da karşısındadtr. Sartre, öteyandan, 60'lı yıllann başlannda yayım- ladığı Diyalektik Aklın EleştirisPnde, varoluşçuluk- la- "çağımtzınaşılmazufku" dediği Marksizmi kar- şılaştıracak ve şunu söytemek dürüstiüğünü gös- terecektir "Tarihte Descartes ile Locke'un döne- mi olmuştun Kant'/n ve Hegel'/n dönemi olmuş- tur. Son olarak, içinde yaşadığımız Man'ın döne- mi gelmiştir. Bu üç felsefenin üçü de, sırasıyla, bû- tün bir düşünceyi besleyen tarta ve bütün bir kûl- tünjn ufku oluyor. Daha önce de söyledim, şimdi de tekrariıyorum. Insanlık tarihinin tek geçerli yo- rvmu diyalektik maddeciliktin ve çünkü, gerçekli- ğin kendisi Marksisttir ve Martsizm, hiç olmazsa zamanımız için aşılmaz durumdadır." Hatırlatmaya gerek yok: Sartre bunu söylerken, fetsefeyi de halka götürmüş oluyor ve çağının bü- yük kavgasına tanık olarak, "davaya bağlı" bir ay- dın sıfatıyla eylemlerin içinde oluyordu. O yıllan ha- tırlayanlar, Bertrand Russell'la ondan, her şeyden önce aydın olmanın anlamını öğrenmişterdif. Sartre'ı hatırlarken bunlan anımsamadari ed*- meyeceğiz. - . - •. • c ".: • „ . . - « . "Geleceği kazanmış değiliz" diyordu filozof. Ye- ni bir karanlıkçığın üzenmize geldiğı, akıl dışına sav- rulduğumuz şu - tehlikeli - yıllarda, tersini nasıl söy- leyebiliriz ki? Türkiye, Ikinci Dünya Savaşı'ndan sonra, emper- yalizmin dümen suyuna düşerek, siyasal gericiliğe dinsel gericiltği de ekleyerek, baglandığı hemen bütün degerterin ayaklar altında çiğnendiğini göre- rek 20. yüzyılı devirdi. 21. yüzyılda ise yanlış yapmamak zorunda. Dirilerimizden olduğu kadar, çağımıza tanıklık ederken kurşunlanmış ölülerimizden de öğrene- ceklerimiz var. Onlardan birini, Uğur Mumcu'yu, aramızdan kopanlıp alıntştnın 7. yılında anacağız birkaç gün sonra. O, karşı-devrime verdiğimiz kur- banlann simgesidir artık: Turan Dursun'lann, Bah- rfye Uçok'lann, Muammer Aksoy'lann, Onat Kut- Jar'lann, Ahmet Taner Kışlalı'lann ve daha başka- lannın... "Geleceği kazanmak", elbette onlan kuru kuru- ya hatrrlamakla olmaz; tersine, uğrunda öldükleri fi- kirlerin ve değerierin kavgasını da canlı tutmalıyız. "Daha insanca bir dünya", bugün bize önerifenter- le mümkün değildir. Onu biz, aklın, bilimin, emeğin, alınterinin hakkını vererek fethedecegiz. Bu yolda- ki kavgada kaybedeceklerimiz yok, ama kazana- cagımız yeni bir dünya var... Diyanerten «zbuflah'a öfKe • AJNKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Diyanet Isleri Başkam Mehmet Nuri Yıhnaz, Hizbullah'ı Islam tarihinin ilk sapkm grubu "Hariciler"e benzetri. Hizbullah ile PKK arasmda hiçbir fark olmadığıru beürten Yümaz, "Hizbullah'ın yapUğı gibı dini kuUanarak insan hayatma kıymak daha büyük bir günahnr" diye konuştu. Ydmaz, şeriatçı terör örgütü Hizbullah'm eylemlerinin, Islam dini ile herhangı bir şekilde bağdaştrnlamıyacağuıı vurguladı. Hizbullah'm dini kötü amaçlanna alet ettığını kaydeden Yümaz, "Bu örgüt, tanhte Islamiyetten ajrılan gruplardan biri olan Haricilerin günümüzdeki benzerleri olarak kabul edilebüir. Bu anlayış. Kuran'daki bazı ayetleri tek başma ele ahp sloganlaştırarak, dini hayan dar kahplar içine sokmak istemektedir" diye konuştu. Kod Adı: HİZBULLAHTürkiye Hizbullahı'nın Anatomisi Faik BULUT - Mehmet FARAÇ Kitap, Türkiye Hizbullahçılan'nın ideolojik kaynaklannı, fikır adamlannı, dış \e iç bağlantüarını, liderlenni ve örgütsel yapısını aynntıh bir biçimde incelemektedir. OZA\ YAYINCILIK Ctmalnaılir ^ ^ o : 9 K a t ; 1 Cağaloğlu/İst. Tfl: 5:i_«ja ?« FJV: S1I 93 95