Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 21 OCAK 2000 CUMA
HABERLER
DU1NYADA BUGUN
ALt StRMEN
TSYD Sorguluyop
ANTALYA - Eğer Turkıye genel geçergerçek-
len boylesıne gozu kapalı bellememış, kendısı-
ne doğru dıye sunulanlan boylesıne rahatlıkla ka-
bul edıp, dovme ve sevme yenne sorgulamaya
koymaktan bu denlı şıddetle kaçınan bır ulke ol-
masaydı, TSYD'nın (Turkıye Spor Yazarlan Der-
neği) Antalya'dakı Spor Gazetecısının Özgur-
lûğü" semınen belkı bu kadar onemlı bır boyut
kazanmazdı
Ama doğruyu söylemek gerekırse, gerek ko-
nuşmacılar gerekse uyeler tarafından basın, s-
por basını ve spor gazetecısının boylesıne sor-
gulandığı, dıl konusundan felsefeye kadar uza-
nan bır ıçenğı kapsayan, bu arada sorunlann
özune parmak basılmaya çalışılan, o alanda on-
de gelen kışılenn katıldıklan toplantı, toplumsal
yapımız da goz onunde bulundurulunca, umut
vencı bır şaşırtıcılığa burunuyordu
Değeriı yazar ve yonetıcı UmurTalu'nun dun-
yada sporun vardığı boyutları çok çarpıcı ra-
kamlaria goz onune seren ve bu etkınlık alanını
kureselleşmenın genel gıdışı ıçındekı yenne otur-
tan açıklamaları, belkı de ondan sonra soz alan
konuşmacının da dedığı gıbı spor gazetecısını
artık shovv bussınes gazetecısı halıne getırmış-
tır
Ustelık de toplumsal talep spor gazetecısı ve
yazannı bu alandakı akışa karşı çıkmak ozgur-
lüğunden de yoksun bırakıyordu
•••
Semınere katılanlar, spor gazetecısının ozgur-
luğu onundekı engellerı tartışmaya başlamadan
once, Doç Dr Atilla Erdemli ozguriuk konusun-
da felsefi ıçenklı konuşmasıyla açıyordu semı-
nen
Felsefeyı dışlamış bır toplumda TSYD'nın du-
şunceyı gundeme alması kadar, salondakı spor
yazarlannın bu konuya gosterdığı uyanık ılgı de
sevındırıcıydı
TSYD meslektekı tekelleşmeyı, sendıkasızlaş-
mayı eleştınp bunlann spor gazetecısının ozgur-
luğu onunde ulaştıklan engellen tartışırken Ocal
Uluç omeğınde olduğu gıbı, kendı kendılennı de
kıyasıya eleştınp sorguluyorlar ve bugune gelın-
mesınide sorumluluk paylannı açıkyureklılıkle ıtı-
raf edıyorlardı
Semınenn bırozeleştınyle kapanması da T-
SYD'nın sorgulayıcı tavnnın başka bır parlak or-
neğını oluşturuyordu
Basının duzeyının fazlaca eleştınldığı, bu ara-
da spor basınının da bundan nasıbını aldığı bır
ortamda bu alanda çalışanlann, orgutlennın ken-
dılennı boylesıne açık eleştınp sorgulamalan ce-
saret vencı olduğu kadar duşundurucudur de
Spor basınının uyelen, duzeylen konuştukla-
n ve tartıştıklan konulara hâkımıyetlenyle bıze de
spor sayfalannın çok daha ust duzeyde olabıle-
ceğını kanıtladılar
Pekıyı de o zaman ortaya başka bır soru çık-
makta Acaba bugunku kımı aksaklıklar, spor
gazetecılennın ve yazarlannın duzeyınden çok,
basında reytıngle olçulen taiebın nrtelığınden mı
kaynaklanıyor'?
•••
Bu arada değerlı bılım adamı Prof Dr Nevzat
Gözaydın'ın spor basınının dılı konusunda yo-
nelttığı kımı eleştınlere de katılmadığımı belırt-
mek ıstenm Zaten aynı oturumda kendısınden
sonra konuşan Prof Dr Tahsin Yücel de genel-
de spor yazarlannın dıl duzeyı konusunda bazı
romancılan ofkelendırecek kıyaslamalaryaptı ve
övguler sıraladı
Sayın Nevzat Gozaydın ozellıkle maç kntıkle-
nnden derlemeler yaparken, o yazıların bır yan-
dan maç oynanırken alınan notlara bakılarak,
telefondan nasıl ırtıcalen ve aceleyle yazdınldık-
lannı bılseydı eğer belkı de eleştınlennde bıraz
daha ınsaflı olurdu
Her neyse kendılennı ve etkınlık alanlannı
sorgulayan TSYD'nın tum yonetıcılennı, başta
Başkan Atilla Gökçe olmak uzere kutlamak ıs-
tenm.
Çunku toplumun şu anda en fazla ıhtıyaç duy-
duğu şeylerden bın de kendını sorgulamak
'Devlet korudu
savı soruşturulsun'
ANKARA (Cumhuri-
yet Bârosu) - CHP Genel
Başkanı Altan Oymen,
Turkıye'nın dcı gündür
Hızbullah vahşetının
manzaralannı ızledığını
behrterek, "Bu vahşeü da-
ha da ûrkütucü hale geti-
ren, örgütün bazı deviet
yetkilileri tarafindan hi-
mayeedfldiğiKklıalandır''
dedı Öymen, Hızbul-
lah'ın ulaşüğı boyutun
devletın adalet ve ıçışlen
mekanızmalannın çökun-
tü ıçınde olduğunun gos-
tergesı olduğunu soyledı
FP Bıngöl Mılletvekılı
Hüsamettiıı Korkutata,
olaya ıhşkın kuşkulannı
aktanrken, îsîanbuJ Md-
letvekılı Nazh Ibcak, dev-
letın Hızbullah'ı tslamcı
aydınlan yok etmek ıçın
kullandığını one sürdû
Oymen, dun genel mer-
kezde duzenledığı basın
toplantısında, aşın sağcı
Hızbullah örgûtûne yöne-
hk operasyonlan v e dgılı
gelışmelen değerlendırdı
Hızbullah'ın cınayetlennı
"vahjet" olarak nıteleyen
öymen, gazetelerde yer
alan ve öıgûtûn kuruldu-
ğu donemlerde devletm
bazı bınmlennce korun-
duğuna yonehk ıddıalara
dıkkatçekü Ovmen "Bu
örgütün devletm bazı bi-
nmkriııce biündiği halde
görmezden gebndiği söy-
lendL Şımdı örgüte yöne-
Kk olarak bazı operasvon-
lar yapıoyor. Ama bu ara-
da bırçok insan katloldu.
Örgütün boyutunun bü-
yükluğu şımdı ortaya çıla-
yor" dıye konuştu Ope-
rasyonlar yoluyla elde
edılen sonuçlan takdırle
ızledıklenm ve bunlara
katkıda bulunanlan tebrık
emklennı vurgulayan Oy-
men, şunlan soyledı
"Korku fHmi gibı izfe-
diğiınız bu sûreçte Hizbtıl-
lah'm devletm bazı birim-
lerince teşvik gördüğü id-
dialaruun soruşturulma-
sına derhal başlanmabdır.
TBMM kendı ıçındekı so-
ruşturma mekanızmalan-
hı işletmelidır. Bunun içm
çok fazJa bir çahşma yap-
maianna gerek >ok. Sade-
ce gazetede çıkan haberle-
ri değeıiendirsekr yeter."
Hizbullah raporunda, örgütün tran Istihbarat Servisi'ne bağlı Pasdar'la büyük benzerlik gösterdiği kaydedildi
6
Askeri eğitinı iran'da yapıkyor'ANKARA (Cumhurtyet Bürosu) - îs-
tıhbarat bınmlen tarafindan hazırlana-
rak devletın üst düzey guvenlık bırunle-
nne de sunulan Hızbullah raporunda,
orgutun şemasının lran Isühbarat Servı-
sı'ne bağlı Pasdar'la (Devran Muhafiz-
lan) büyuk benzerlik gosterdığı behrtd-
dı tran'da sıyası ve asken eğram gören
Hızbullah milıtanlanyla Devnm Muha-
fizlan Komutanı Resul adh bır kışının d-
gılendığı kavdedılen raporda, "Iran'm,
teokraük rejunını Turkıye'ye ithal etme
amacından vazgeçmedığı sürece Hızbul-
lah'ı desteklemeye devam edeceğı bir
gerçektir" saptamasına yer venldı Ra-
porda, Hızbullah ve PKK arasuıdakı ça-
öşmalann son aylarda yennı anlaşmaya
bıraktığı kaydedılerek "ÖzeUflde, Bat-
manvçDryarbakır'da her iki terör örgü-
tunun de Türkrve Cumhuriyeti'ne kar-
şı ıtnfak ıçensmde hareket ettiği görül-
mektedir"goraşuaktanldı Raporda, ör-
gutun amacının Kûrt-Islam devletı kur-
mak olduğununaltıçızıldı Raporda, or-
gütûn camıaltı ve hücre evlennın zemın-
lennde sığınaklar kurarak sorgulama
yaptığı, kaçırdığı kışılen zıncıre vurdu-
ğu kaydedildi
Cuinhuriyet, ırtıcaı faalıyetlen ızle-
yen bınmler taraftndan hazırlanan ve
MGK'ye de sunulan raporun tam met-
nını yayımhyor
HizbuHah kelunesı, Allah'ın yolu, ta-
raftarian, Allah'ın safinda yer alanlar,
Allah'ın partısı gıbı anlamlar taşımakta
olup, "ffirb" ve "Allah" kelımelennın
bırleşmesınden oluşmaktadır Hızbul-
lah, orgütsel anlamda Allah adına, Islam
ugruna gruplaşma olarak da ıfade edı-
lebdmektedır Yakalanan orgüt mensup-
larının ıfade tutanaklan ıncelendıgınde,
kendılennı Allah'ın askerlen olarak da
tanımladıklan görulmektedır
Afle ve sosyal yapdan: 1) Genelde ör-
gût mensuplan ve aılelennın geçmışte
soruşturma geçırmedıklen tespıt edıl-
rruştır
2) Aılelenn çoğunlukla Doğu ve Gu-
neydoğu kökenlı ve çok çocuklu olduk-
Ian gözlenmektedır
3) Son donemlerde, psıkopat, yanke-
sıcı, hırsız vb şahıslann örgût bunyesı-
ne alındığı tespıt edılmıştır
4) Hızbullah teror orgutune mensup
müıtanlann aılelennın orta ve dar geür-
lı olduğu görûhnektedır
5) Örgût mensuplannın genelde Dı-
yarbakır, Batman, Bmgöl, Mardın ıllen
nüfusuna kavıtlı olduklan gozlenmekte-
dff.
Egftün durmnian: Yakalanan teronst-
Jçnn ıfadeiennden,
1) Orgut mensuplannın genelde orta
ve lıse dengı okul mezunu olduklan,
2) Unıversıte oğrencılennden de az
da olsa katılun olduğu,
3) Unıversıtelı orgüt mensuplannın
genelde tebhğ çalışmalanna katıldığı,
oldurme ve yaralama turu eylemlenn,
tahsıllı örgüt mensuplanna vapnnldığı,
4) Halıhazırda bırçok orgut mensu-
bunun oğrenımuıe devam etoğı oğrenıl-
mıştır
Ytş dunımlan: 1) Hızbullah terör or-
gûtû mensuplannın, 1937 doğumlular-
dan 1979 doğumlulara kadar genış bır
yaş grubunu kapsadığı gorülmektedır
2) Son dönemde, örgüt ıçmde 1970-
1974 yıllan arasında doğan orgut men-
suplannın çoğunluğu oluşturduğu goz-
lenmektedu
.Vmacı: Hızbullah'ı oluşturan tlım ve
Menzıl gruplannın amacı, Tûrkıye
Cumhunyeü topraklan ûzennde şer'ı
hûkûmlerle yönetüen bır "Kürt lslam"
devleö kurmaktır Nıtekım, terör örgu-
tûnûn, mensuplanna verdığı talımatta,
- Turkıye Cumhunyetı'mn yönetım
bıçımının Islamıyete uygun olmadığı,
- Turkıye'ye ancak Hızbullah orgutu-
nün Islamı esaslara dayanan tran mode-
h bır rejım geürebıleceğı vurgulanmak-
tadır
Stratejisi: Hızbullahı dûşünceyı esas
alan örgütlenmelerde takıp edılen stra-
tejıdekı en behrgın özellık, yeterh sayı
ve ımkân bulunduğunda cıhat aşaması-
na geçıhnesı ve sılahlı mücadeleye özel
önem verdmesıdır
Hızbullahı duşunceye sahıp örgütlen-
meler, amaçlanna ulaşabümek ıçın ıse
tebhğ, cemaat ve cıhat flçlü stratejisi
doğrultusunda hareket etmektedır
Cihat: Hızbullahı temunolojıde cıhat
kavramı, bellı bu* guce enşıldıkten son-
ra, ıçınde bulunulan otonteye karşı sı-
lahlı bır başkaldın olarak degerlendınl-
mektedır Bu anlamı ıüban de de tero-
nzmın her çeşıdınde olduğu gıbı kendı
gorüşü doğrultusunda faalıyet gosterdı-
ğı alanda şıddet eylemlennde bulun-
maktadır kı, bu yönuyle kullandığı dm
olgusu hancınde klasık teror örgütlenn-
den farkı bulunmamaktadır
Gorûldûğû ûzere thm grubu, etkılen-
dığı lran Hızbullahı yol ılkelenne bağh
kalmış, bu tavnyla da genel Islamı an-
layışm dışına çıkarak bayrak edındığı
Şıı tarzını, çalışmalannda rehber edın-
Orgüt yapısı: Orgûtlenmenın, Hızbul-
lah adı altında faalıyet gösteren tlım,
Menzıl gruplarmca ve Islamı Hareket
orgütünce bazı ufak aynntılara rağmen
aynen uygulanmakta olduğu gorülmek-
tedır Yapüanmada, hıyerarşıye gerekh
onemın venlmesı ve dışına çıkılmama-
sı esas olarak ahnmaktadır Orgutlenme
yapısının,
A Lıderlık
(1) Sıyası hder,
(2) Dını hder,
B Şûra ;
(1) Asken kanat
(a) Bınm sorumlulan,
(b) Eylem tımlen,
(2) Sıyası kanat
(a) Yuksekoğrenm bınmı, '
(b) Ortaoğretım bınmı, *
(c) Halk bınmı, ı
(1) Camı seydalan,
(2) Mahalle ve koy sorumlulan
şekhnde olduğu gorülmektedır
Liderfik: Hareketı oluşturan, sekıllen-
dınp yonlendıren önderiık olarak tanım-
• Hizbullahı örgûtler,
dığer ıdeolojık
örgütlenmelerden farklı
olarak dını temeller
üzennde faalıyet
gösterdığınden,
yapüanmasını da bu
doğrultuda
gerçekleştırmektedir
Orgütün lıderlık olgusu,
siyası ve dını liderlüc
olmak üzere ıkıye
ayplmaktadır. Aslında
örgûtû yöneten ve
yöakndıren sıyası
liderdır. *
lanmaktadır Lıderlık, yalnızca Islamı
hareketlerde değıl, dığer ıdeolojık yapı-
lanmalarda da onem arz etmektedır
Hızbullahı örgûtler, dığer ıdeolojık
örgütlenmelerden faridı olarak dını te-
meller üzennde faahyet gösterdığınden,
yapüanmasını da bu doğrultuda gercek-
leşürmektedır Örgütün hderhk olgusu,
sıyası ve dını lıderlık ohnak üzere daye
ayrümaktadır Aslmda örgütü yöneten
ve yonlendıren sıyası liderdır Ancak,
dm öğesının ağır basması ve dını çahş-
malara venlen onemın gostergesı ola-
rak yapılanma ıçensınde dını lıdere de
yer verümıştır Nıteknn her ıkı lıdenn
örgüt ıçındekı konumlan ele ahndığın-
da bu durum açıkça görûlecektır
Slyasl Hder
Örgutsel çalışmalan ve hedeflen be-
hrleyıcı, örgutun tamamını bağlayacak
kararlan alma konumunda bulunan ve
Islamı bılgı donanımı üe âlım nıteleme-
sı de venlebılen, orgütün en üst düzey-
dekı yoneûcısı olarak tanımlanmakta-
dır
Sıyası hder, örgutu yonetırken, örgü-
tün önde gelen ısımlennden oluşturul-
muş şuradan destek ahnaktadır Her tûr-
hı tasarrufa ve karan alma konumuna
sahıpür thm grubunun sıyası lıderhğı-
nı Hüseyin N^üt^m, Menzıl grubunun lı-
derhğını ıse Av Mehmet Balh üstlen-
mıştır
Plnl Hder
Dını hder, örgütün sıyası faahyetle-
nnde ve yapılanmasında behrleyıcı bır
etkınhğe sahıp obnamakla bırhkte, or-
gutün manevı yonden şekıllenmesınde
önemlı bır yere sahıphr Menzıl grubu-
nun dını lıden Molla Mensur Güzeboy
1996 yıknda öhnüş, göruş aynlığı nede-
nıyle yenne kımse getınlememıştır îhm
grubunun dıru lıderhğmı ıse sıyası hder
Hüseym Velıoğlu'nun yürüttüğû bıhn-
mektedır
$ûra
Örgütün önde gelen ısımlennden
oluşturuhnuş bır çeşıt merkez komıtesı
olarak değerlendırmekmümkündür Ör-
gûtle ılgılı olarak ahnacakkararlann tar-
tışıldığı ve alındığı mekanızma olarak
faalıyeünı yürütmektedır Şûradakaçta-
ne üye bulunduğu konusu ıse büınme-
mektedır
Asken ve sıyası kanat faahyetlen şû-
rada alınan kararlar çerçevesuıde yürü-
tühnektedır örgutun en üst buTmı ola-
rak üst şûra heyetının yanı sıra her ılde
alt şûralar oluşturularak o ıldekı orgüt-
sel faalıyetler bu şûra tarafindan yön-
lendmhnektedır
Şûranın, teror orgütunun yapüanma-
sına uygun olarak asken ve sıyası kanat
ohnak üzere ıkıye aynldığı görülmekte-
dır
Askerl kanat
örgutsel faahyetlenn eyleme yöneuk
çalışmalannı yurüten sılahlı bınmıdır
Asken kanat sorumlusu, üst şûranın bır
üyesı olduğu gıbı, her ılde o dle dgdı sı-
lahlı faalıyetlen alt şûraya bağh olarak
yûrüten asken kanat d bınm sorumlula-
n bulunmaktadır Bmm sorumlularma
bağh olarak eylem gruplanndan asken
sorumluya uzanan hıyerarşdc ba yapı
teşkıl eddmışnr Sdahh faahyetlerde da-
ha tecrübelı olan tlım grubunda, aynı
eylem grubu ıçensuıde faahyet goste-
renler sadece bırbırlermı tanımakta, dı-
ğer gruplar tanınmamaktadır Bu amaç-
la, kendılenne uygun bır sıstematdc ge-
uşurmışlerdır Bu sıstemaüğe bır örnek
olarak,
- A eylem grubuna bağh mdıtanlann
kod ısımlennın A harfı de,
- B eylem grubuna bağh mdıtanlann
kod ısımlennın B harfı de behrienmış
olduğu tespıt edılmıştır Asken kanat da
bınm sorumlulan ve eylem tımlen ol-
mak uzere ıkıye ayrdmıştır
Blrttn sonımluiarı
Ildekı asken kanat sorumlusuna bağ-
h olarak faalıyet yürutmektedırler Ken-
ddenne bağh eylem gnıplan mevcuttur
Asken kanat sorumlusundan aldddan
eylem tahmatlannı kendı gruplanna ıc-
ra ettmnektedırler Her bınm sorumlu-
suna bağlı olarak çalışan 1 de 3 arasın-
da değışen eylem grubu olduğu görül-
mektedır
Eylem tlmleri
Asken kanat sıstemaüğmı oluşturan
zıncınn son halkasıdır Bınm sorumlu-
lannabağh olarak faalıyet göstenrler ve
aldddan eylem talımatlannı yenne ge-
ünrler Eylem nmlenmn 2 de 6 arasm-
da değışen eleman sayısına sahıp oldu-
ğu görülmektedır
Slyasl tonat
Sıyası kanat sorumlusu, üst şûra ıçe-
nsuıde yer ahnaktadır Örgütün eleman
lrayanımına ve tebhğ çahşmalanna yo-
nehk faahyetlennı yurüten bmmdır Sı-
yası kanat sorumlulan, örgütün propa-
ganda ve halkla ıhşkder gıbı konulann-
da da örgutsel faalıyetlen organıze et-
mektedırler
Yûkseköğretim birimi: Yüksekokul-
larda yurütülen faalıyetlerle dgdı calış-
malann yapddığı, tebhğ ağıriıkh bınm-
dır Ünıversıtelere bu^r sorumlu atan-
makla bırhkte bu sorumlulara bağh ola-
rak çahşan fakülte ve bölüm sorumlula-
nda olduğu gorülebdmektedır Özelhk-
le son donemlerde unıversıte gençlığın-
den örgüte eleman Ica7ar»ııninın artma-
smda bu bınmm etkısının büyuk oldu-
ğu tespıt eddmışur
Ortaoğretım birimi: Orta dereceh
okullarda yurutulen faahyetlen organı-
ze etmektedır Faalıyet göstenlen her
okulda bır sorumlu mevcuttur
Halkbirimi: Toplum ıçensmde ve ge-
nelhkle camder de mahallelerde yurü-
tülen çalışmalan organıze eden bınmdır
Örgütün camılerdekı yapdanmasımn,
- Dışandan camı sorumlusu,
- Camı sorumlusu,
- Ders sorumlulan ve gnıplan,
- Temızldc sorumlusu ve grubu,
- Muhasebe sorumlusu ve grubu,
- Kultür sorumlusu ve grubu,
- Zıyaret ekıplen ve sorumlusu
şekhnde olduğu, ele geçınlen dokû-
manlardan anlaşıhnaktadu- Aynca ör-
güt, camılerde venlen derslerle dgdı ola-
rak gruplandırma yapmaktadır
Mahalle ve köy sorumlulan: Orgutun
mahalle veya köy bûnyelennde faahyet-
lennı yurutmek ve çalışmalannı gerçek-
leştırmek uzere atadığı sorumlulardır
Orgütün genel yapısı ıçensmde fazla bır
etkınhklen yoktur
Hızbullah terör örgütu gerek lıderlık
sorunundan gerekse stratejısınm uygu-
lanması açısından ıkı onemlı gruba ay-
nlmıştır Bu gruplardan bın "Dim gru-
bu", dığen ıse "Menzıl grubu"dur
İlim ve Menzll gruplannın
oluşumu
1979-1980 ydlannda çeşıth dlenmız-
de dını yayınlann satddıgı kıtabevlenn-
de, radücal cum goruşlere sahıp kesun-
lenn bır araya gelddden ve flkır ahşve-
nşlennde bulunduklan gozlenmışnr
• Hüseyin Vehoğlu
önderlığındekı tlım
grubu, karşılanna çıkan
bır engel olarak PKK
terör örgütûnün kendı
mensuplanna yönelık
sıiahb eylemlere
başlamasını gerekçe
göstererek karşı bir
mücadeleye
başlanmasının
gereklılığınden hareketle,
doğrudan PKK terör
örgütü mensuplanna
yönelik olmak üzere
silahlı mücadeleye
başlamıştır. ^
Bu çerçevede, Dıyarbakır dmdekı ılk
toparlanma Vahdet Kıtabevı çevrcsuıde
ohnuştur Abdulvahap Ekmci'ye aıt bu
kıtabevındekı faahyetlere sonradan ken-
dı kıtabevlen ve gnıplannı kuracak olan
Fldan Güngör ve Huseyın Vehoğlu da
katdmıştu-
Zaman ıçensmde Vahdet Kıtabevı
çevresındekı oluşumdan kopmalar baş-
lamıştır tlk olarak 1981 yıhnda Fıdan
Güngor, Menzd Kıtabevı'nı kurmuştur
Menzıl Kıtabevı 'nın kuruluşu de buiık-
te Vahdet Kıtabevı çevresındekı kopma-
larhızlanmıştır Fıdan Güngor'ünbuya-
pdanmadan aynlarak neden kendı kıta-
bevmı kurduğuna ıhşkın aynntıh bdgı
bulunmamakla bırldcte, meselenm dü-
şunce farkhlddanna dayandınlan hder-
hk meselesınden kaynaklandığı söyle-
nebdır
1982 yılında Hüseym Vehoğlu da
Vahdet Kıtabevı çevresındekı yapılan-
madan aynlarak İlım Kıtabevı'nı kur-
muştur Bır ıddıaya gore, Hüseym Veh-
oğlu'nun Vahdet Kıtabevı'nden ayrdma
nedem olarak, Abdulvahap Ekıncı'nın,
Müsluman Kardeşler Teşkdan'nın bel-
h dönem lıderhğmı yapan Seyyıd Kn-
tnp'un kaleme aldığı "Fl Zilali J-Kur-
an" (Kuran'm Golgesmde) ısımh esere
saygısLzlık etmesı gostenlmektedır
Daha sonra Vahdet Kıtabevı çevresın-
dekı oluşum, Vahdet grubu olarak anıl-
mayabaşlandmışnr Vahdet grubu men-
suplan, 1992 ydı ıçensmde unam haüp
hsesmde tlım grubu mensuplan ıle gı-
nştdden satırlı kavga hancınde gunu-
mûze kadar herhangı bır şıddet eylemı-
ne gırmemışlerdır Vahdet grubu, Hız-
bullah'ın dığer da grubunun etkın faah-
yetlen arasında sılınmış ve etkınlığı kal-
mamışür
1983 ydından sonra llmı ve Menzıl
gnıplan, Gûneydoğu Anadolu Bolge-
sı'ndekı Hızbullah oluşumunun etkm
gnıplan hahne gelerek, kendı kıtabev-
len çevresındekı çahşmalannın yam sı-
ra bırbırlen de dayanışma ıçensmde fa-
ahyetlennı surdurmuşlerdır
1987 yıh de bırldcte gruplar arasında
başlayan fikır aynhklan kısazaman ıçe-
nsmde daha da behrgın hale gelmıştır
Aralanndakı aynhk, temel olarak aşağı-
dakı da konudkn kaynaklanmıştır
(a) Lıderhk sorunu Kışısel nıteldder
göz önüne alındığmda Fıdan Gungör'ün
öne çıkacağı tartışıhnaz olduğundan,
dancı plana duşmek ıstemeyen Hüseym
Vehoğlu ınısıyatıfı ele almak ıçın bır
şeyler yapmak zorunda kahnışür Çdaş
yolunu, PKK teror örgutunün Hızbulla-
hı gruplara karşı sdahh eylemlere baş-
lamasmı da fırsat bderek, sılahlı eylem-
lere gırmekte buknuştur
Yaşanan aynşmada, Fıdan Güngör'un
thm grubuna > onelttığı eleşün, lıdennm
konumunda odaklanmıştır Fıdan Gün-
gör "llün grubunun âfimse oMugunu"
söyleyerek Velıoğlu'nun dım yonden
yetersız olduğunu vurgulamış ve dım
grup lıderlennde aranan temel özelhk-
lerden "âHm ofana" noktası üzennde,
Hüseym Vehoğlu'nu aralanndakı mü-
cadelede hedef ahnıştn- Ozelldde bu
söz, yaşanan aynşmamn kışısel nıtelık-
ler ve çekışmeler üzenne de kuruhı ol-
duğunu gostermektedır
(b) Stratejı sorunu Aynşma temelde
her ne kadar kışısel olup lıderlık soru-
nundan kaynaklanmakta ıse de ılen sü-
rülen nedenler, uygulanacak stratejıyle
de ılgıhdır Her ıkı grubun benımsedığı
"Tebfiğ-Cemaat-Cihat'' stratejisi, tartış-
maya musaıt bır ortam oluşturmaktadır
Çunkü bu aşamalardan bırbuıne geçış-
te, aşamalann tamamlanıp tamamlan-
madığını belırlemek ıçm belırh bu ku-
ral bulunmamaktadır Bu konuda tah-
nunı olarak karar venlebıhnektedn- Bu
tarnşma, tlım ve Menzıl gnıplan ara-
sında oldukça yoğun bır şekılde yaşan-
mışur
Hüseyin Vehoğlu onderhğmdekı thm
grubu, karşılanna çıkan bır engel olarak
PKK terör örgutûnun kendı mensupla-
nna yönelık sdahh eylemlere başlama-
sını gerekçe göstererek, karşı bır müca-
deleye başlanmasının gereklılığınden
hareketle, doğrudan PKK terör örgutû
mensuplanna yonehk ohnak üzere sı-
lahlı mücadeleye başlamıştır
Bu aşamada İlım grubu, ozelldde bol-
gede halka yönehk şıddet eylemlennı
yaygmlaşoran PKK terör örgutunu he-
def ahnak suretıyle, bu örgüt mensupla-
nna gerçekleştıreceklen eylemlerle ay-
m zamanda bolge ınsanını > anlanna çe-
kıp. bu msanlardan destek almayı ve ta-
banını genışletmeyı hesap etmıştır
PKK teror orgutünun kendılenne yö-
nehk eylemlere başlamasının etkısıyle
Îhm grubu, tebhğ konusunu farkh bu-
şekılde yorumlamış ve sılahlı eylemler-
le PKK teror orgutune karşı mucadele
edebdmek ve bu mucadeleyı dığer grup-
lara da benımsetebdmek ıçın pasıf ola-
rak görduğü kûltürel bazdakı faahyetle-
n bır kenara bırakarak. eyleme yonehk
aknfbır tebhğ metodu gehşnrmeye baş-
lamıştır Bu nedenle de geçmışte uygu-
lamaya koymuş olduğu kıtabevlennde-
kı dergı satışlannı yasaklamışnr
Göruldüğü uzere thm hden Hüseym
Vehoğlu, dını bdgı ve hıtabet ustunluğu
ısteyen stratejı aşamalan olarak nıtelen-
dırebdeceğımız tebhğ ve cemaatleşme-
yı bır kenara bırakarak, tabanmı gemş-
letme ve örgutsel konumunu güçlendır-
me, bölgede bır gûç oluşturma amacıy-
la sdahh mucadele safhasında kendısı-
nı göstererek, dığer gruplann tabanlan-
na da hâkım ohnayı hedeflemışur
SÜRECEK
SlFIR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@yahoo.com
Hızbullah'a karşı yurutulen operas-
yon, bu terör orgutünun vahşı yuzu-
nu de gozler onune senyor Aslında,
yıllardır bu orgutun varlığını ve yaptık-
lannı bılıyorduk Bız bılıyorduk, dev-
letın guvenlık guçlen de bılıyordu An-
cak ne var kı, bu örgutu bazı gorun-
mez eller koruyordu önumde 1993
yılında kaleme alınmış TBMM Faılı
Meçhul Cınayetlen Ariştırma Komıs-
yonu Raporu" duruyor Sayfalannı
çevınyorum, bugun Hızbullah konu-
sunda soylenen hemen her şey o za-
man yazılıp Meclıs'ın onune konul-
muş Bu raporda, Hızbullah'ın 1988-
1989 yıllan arasında faalıyete başla-
dığı ve PKK'yı de duşman olarak gor-
duğu anlatılıyor
Rapor, Hızbullah'takı aynlıklan ve
örgutün lıdennı de o zamandan belır-
lemış "Zaman ıçensınde bölgede fa-
alıyet gösteren Hızbullah örgutû ıçe-
rtsınde fıkıraynlıklan oluşmuş, bu bö-
lünme sonunda da Menzıl cemaatı
ve İlım cemaatı olmak uzere ıkı ayn
fraksıyon ortaya çıkmıştır Menzılce-
maatının lıden eldekı bılgılere göre
Şimdi Temizlik Zamanı
Fıdan Güngör, İlım cemaabnın lıde-
n ıse Hüseyin Velioğlu'dur.. Hede-
fe ulaşmak ıçın İlım cemaatı sılahlı
mucadeleyı seçmekte, sılahlı müca-
deleye gırerek şıddet uygulayıp he-
defe vantması gerektığını, aynı za-
manda bölgede faalıyet gösteren
PKK'ye karşı savaş açılması gerektı-
ğını savunmaktadır "
TBMM komısyonunun 7 yıl öncekı
saptamalan bu yondeydı Yıl 1992 0
gunlerde Hızbullah'ın geçekleştırdığı
bılınen cınayetlenn ardı arkası kesıl-
mıyordu Donemın Dıyarbakır Emnı-
yet Muduru, şımdıkı Emnıyet Genel
Mudur Yardımcısı Ramazan Er gaze-
tecılenn Hızbullah'la ılgılı sorulannı O-
cak 1991 'de şoyle yanıtlıyordu "Hız-
bullah da kım"> Yanıltmak ıçın böyle
ıddıalar ortaya atıyortar " Bır ay son-
ra gazetecı Halit Güngen'ın oldurul-
mesı uzenne Hızbullah yenıden gun-
deme geldı Ramazan Er, boyle bır
orgutun varlığını kabul etmek zorun-
da kaldı. Bunun uzenne gazetecıler,
bu orgutun lıden Velıoğlu'nun Dıyar-
bakır'da bulunduğunu belırttıler, "Bır
önlem almayı duşünûyor musunuz"
dıye sordular Ramazan Er"ın yanıtı,
"Üzennde çalışılıyor Ancak bellı ka-
nnelehe ortaya çıkanp ışte şu fııllen
ışlemıştır dıyebılınz" şekhnde oldu
Ramazan Er'ın, Şubat 1992'de
"araştınyoruz" dedığı sureç, tam se-
kız yıl sürdu Sekız yıl boyunca, dev-
letan guvenlık guçlen butun uyanlara
ve ortaya çıkan onca gerçeğe rağ-
men Hızbullah'ın uzenne grtmedı Ga-
zetelere ve araştırmalara defalarca
yansıdığı gıbı, onlann bölgede rahat
faalıyet yurutebılmelen ıçın, onlarla ış-
bırlığı yapmayı tercıh etu
Neden mı boyle oldu? Bazı hatıriat-
malar yapmakta yarar olduğunu du-
şunuyorum. 1987 yılında dönemın
bazı yayın organlannda bır bıldın yer
aldı Uçak ve helıkopterlerden atıldı-
ğı saptanan bıldınde şunlar yazıyor-
du "Vatandaş, bakın yüce Islam dı-
nı sıze ne emredtyor? Sızınle sava-
şanlara karşı Allah yolunda sız de sa-
vaşın
1
Vatandaş' Bölucü çete men-
suplan, senı, dınınden, çocuklann-
dan, eşınden, vatan, bayrak ve ahlak
gıbı kutsal değeherden koparmak ıs-
tıyor Onlara karşı savaşmaksenın gı-
bı her Müslumanın gorevıdır Bu go-
revı, savaşan guvenlık kuvvetlenne
yardımcı olarak yap " Buna benzer
dını ıçenklı onlarca bıldın uçak ve he-
lıkopterlerden atılmaya devam edıldı
Bu bıldınde de gorulduğu gıbı, o
donemın polrtıkalanna yon verenler,
dını ve dırtcı orgutlen PKK'ye karşı bır
kalkan olarak gorduler ve onlann ge-
lışıp serpılmesıne yardımcı oldular
Huseyın Velıoğlu, on yıl boyunca ora-
larda nasıl cırrt atabıldı? Önumde bır
Kjdıaname ve mahkeme karan duru-
yor Hızbullah'ın yöredekıen etkılımı-
lıtanlanndan, sonradan Velıoğlu ıle
yollan aynlan Şefik Polat'ın HEP'lı
Sıddık Tan'ı oldurme ıddıası, çok
sağlam kanrtlaria ortaya konulduğu
halde, Şefik Polat tutuksuz yargılan-
dı ve sonunda beraat ettınldı Şefik
Polat, daha sonra Uğur Mumcu'nun
oldurulduğu gunlerde şuphe uzenne
yenıden yakalandı ve hemen sertjest
bırakıldı Butun bunlann bır anlamı
yok mu? Hızbullah'ın buyuyup gelış-
mesınde Hızbullah'ı PKK'ye karşı kul-
lanmak ısteyen sıyası tercıhler, ışlen
bugunlere getırmedı mı? Şımdı de sa-
nınm PKK'nın ışı brttığı ıçın, Hızbullah
temızlığı başladı Bunca ınsanın ca-
nına mal olan, bu kadar vahşı bır or-
gute bugune kadar nasıl goz yumul-
du? Bu yurekyakıcı goruntulerde, bır
zamanlar belırlenen sıyasetın ve sıya-
setçılenn sorumluluğu yok mu1
?
Yanlış anlaşılmasın, Hızbullah'a
karşı geç de olsa yurutulen bu ope-
rasyon Turkıye'nın onunu açacak
onemlı bır gelışme Emeğı geçen her-
kes yenı Turkıye'nın yaratılmasına
katkıda bulunuyor Ancak, duzgun bır
gelecek ıçın geçmışı de unutmamak
zorundayız