Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28 AĞUSTOS 1999 CUMARTESİ 8 DEPREM Kamu binalannrn zaran 2 trilyonu bulurken belediyelerin yıkımın soramlusu olduğu ileri sürüldü Hasarlı okuDar mülıürleıııııedi İstanbul Valiliği AKUT'un banka hesaplanna el konuldu AyKUTKÜÇÜKKA\A Marmara Bölgesi'ni sarsan depremde 150 üyesiyle birlikte bin kadar gönüllüyü organize eden ve 9 günde yaklaşık 200 kişiyi enkaz al- tından canlı olarak kurtaran 'Arama Kurtanna Derneği' AKUT'un Istanbul'daki 4 banka şu- besindeki hesaplannda toplanan yardımlara is- tanbul Valiliği'nce el konuJdu. AKUT Başka- nı Nasuh Mahrukt sözkonusu hesaplann dep- remzedeler için açılan yardım hesabı olmadı- ğmı belirterek İstanbul Valiliğfnin uygulama- sının 'yanhş' olduğunu söyledi. Mahruki. bir i- ki gün içınde yapılan hatanın düzeltileceğini ümit ettiklenni kaydettı. Sağlık Bakanı Osman Durmuş'un, depremin ardmdan bölgede yaşanabilecek yaygın butaşı- cı hastalık söylentisinin yayılmasmda. "Gönül- Ifiolduğunu sovleyen ve kendisinin bir pratisyen hekiffl otduğunu söyteyen kdalâka birinden çı- tayor" açıklamasıyla suçladığı AKUT'un yar- djm hesaplannın Afet Fonu'na aktanlması ka- rarlaştınldı. tstanbul Vali Yardımcisı Osman Demir. 25 Ağustos 1999'da Iş Bankası Galatasaray Şube- si, Ziraat Bankası Beyoğlu Şubesi, Yapı Kredi Bankası Pannakkapı Şubesi \e Demirbank Be- yoğlu Şubesı'ne gönderdiği yazıyla AKUT'un hesabına yatırılan maddı yardım ile bağışlann Afet Fonu'na. ayni yardımiamın ise Kızilay'a aktanlmasını istedi. Mahruki, banka hesaplan- nm üç yıldan bu yana kullanıldıgını ve hesap- lann felaketzedelere yardun için açılmadığuu belirtn. Osman Demir'in banka şubelerine gön- derdiği yazmm kendilerini bağlamadığını söy- leyen Mahruki, valiliğin hatasından bir iki gûn içinde dönecegini umduklannı ifade etti. • Depremde İstanbul'da 74 bina yıkıldı. bin 303 bina mühürlendi. 60 okulda sıva çatlağı, 13 okulda ise büyük hasar oluştu. Bayındırlık tl Müdürü Hayati Akmehmet, büyük hasar gören okûllann, 'hayati tehlike göstermedikleri için' mühürlenmedikJerini söyledi. YUSUFZİYAAY Istanbul'u da etkileyen Marmara depreminde en çok okullar büyük hasar gör- dii. Depremin ağır hasar ver- diği 3 okul boşaltılacak. İstanbul Ba- ki Hasan Paşa tlköğretim Okulu, Bah- larda yaşayan 6 bin 675 ailenin evi mü- çelievler Endüstri Meslek Lisesi, Ba- İstanbul Kriz Masası ön hasar tespitierini tamamladı. Kesin tespittere önümüzdeld günlerde başlanacak. yındırlık ll Müdürü Hayati Akmehmet Marmara Bölgesi'nde büyük can ve mal kaybına neden olan depremde İstan- bul'da çoğu okul olan 13 kamu binasm- da büyük hasar oluşmasına karşın, bu okullann 'hayati tehlike göstermedikle- ri için' mühürlenmedıklenni söyledi. Akmehmet. depremin lstanbul'daki ka- mu binalannda 2 trilyon liralık zarara neden olduğunu belirtirken, yıkılan bi- nalann sorumluluğunun belediyelerde olduğunu söyledi. istanbul tl Kriz Mer- kezi Başkanı Vali Yardımcısı AH Cafer Akyüz, İstanbul'da yaşayıp depremde ölenlerin sayısının 452 olduğunu vurgu- layarak. depremde 74 binanın enkaz ha- lıne geldiğini, 1303 binanın mühürlen- diğini söyledi. Türkiye'yi 11 gün önce yasa boğan Kocaeli merkezli 7.4 şiddetindeki dep- remde Istanbui'da Bakırköy Endüstri Meslek, Çatalca ve Sanyer Lisesi büyük hasar gördü. Depremde, BağcılarTirya- kırköy Halk Eğitim Merkezi, Bakırköy llçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Çatalca Lisesi, Gaziosmanpaşa Arnavutköy ll- köğretim Okulu, Kadıköy Kız Lisesi, Kartal Milli Eğitim Vakfı Ilköğretim Okulu inşaatı. Kartal Yakacık Lisesi, Kartal Rehberlik Araştırma Merkezi in- şaatı, Kartal Samandıra Lisesı'nde önemli hasar oluştu. Hafif hasar oluşan 60 oku! binasında ise sıva çatlaklan meydana geldi. 534 bina enkaz hallnde İstanbul'da deprem nedeniyle Avcı- lar, Büyükçekmece, Küçükçekmece ve Tuzla ağırlıklı olmak üzere 74 bina ile bu binalardaki 536 daire enkaz haline geldi. Enkaza dönüşen binalarda yaşa- yan 467 aile depremden ağır olarak et- kilendi. Deprem sonrası 1303 binada 6 bin 741 daire mühürlenirken. bu bina- hürlenmiş oldu. Bayındırlık ll Müdürü Akmehmet, hastanelerdeki hasarlann ise tehlike oluşturmadığını öne sürdü. Binalar tek tek incelenecek tstanbul Bayındırlık ll Müdürü Haya- ti Akmehmet, vatandaşlara ait binalar- daki zarann yaklaşık bir ay sürecek ke- sın hasar tespitinin yapılmasının ardın- dan belirlenebileceğinı belırttı. Hasarlı binalann tek tek incelenerek rapor edi- leceğini vurgulayan Akmehmet, dep- remde evleri hasar gören vatandaslara tstanbul Valiliği'nce yapılacak eşya yardımı bedelinin 20 yıl içinde geri öde- neceğini vurguladı. Akmehmet, belediyelerin projelen- dirme, tadilat ve revizyon projesi yap- ma yetkisi belediyelerden alınıp Bayın- dırlık Bakanlıgı'na verildiğıni, bina ya- pımının da hasar tespiti sona erene ka- dar durdurulduğunu bildirdi. Deprem- de evleri yıkılan vatandas- lara konut yapımı için çalış- ma yürütüldüğünü de ifade eden Akmehmet, lstan- bul'daki deprem bölgesinde yan yana olan iki binadan sağlam yapılanlann yıkıl- mazken, sağlam yapılma- yanlann yıkıldığını vurgu- ladı. Cerçekölü sayısı 452 ll Kriz Masası Başkanı İstanbul Vali Yardımcısı Ali Cafer Akyüz, İstanbul'da dün itibanyla ön hasar tes- pitlerinin tamamiandığını belirterek kesin tespitlere başlandığını kaydetti. lstan- bul'daki hasann diğer illere göre daha az olduğunu be- lirleyerek diğer illere yöne- lik çalışmaya ağırlık verdiklerini kayde- den Akyüz, Başbakanlık Kriz Merke- zi 'nin ölü sayısını il dışından gelenler- le birlikte bildirmesi sonucu fazla görül- mesine karşın İstanbul'da yaşayıp dep- remde ölenlerin sayısının gerçekte dün saat 12.00 itibanyla 452 olduğunu vur- guladı. Geri kalan ölü sayısının, istan- bul dışmdaki deprem bölgesinden geti- rilip ildeki hastanelerde yaşamını yıtı- ren 492 vatandaş olduğunu kaydetti. Akyüz, lstanbul'a getirilen 1700 yara- lınm taburcu edildiğini söyledi. Üç okula geçicl yer tstanbul II Milli Eğitim Müdürü Omer Bahbey de depremde tstanbul'da- ki 60 okul binasının çeşitli derecelerde hasar gördüğünü belirterek, ağır hasar gören Bakırköy Endüstri Meslek, Çatal- ca, Sanyer öğrencilerinin. onanmlann tamamlanmasına kadar yeni binalara yerleştirileceklerini belirtti. Afet bölgesindeki savcılar delil tespitini hafta sonu da sürdürecek Hııkııkiişlemlevdebüiridşisıkmtısı İstanbul Haber Servisi - Marma- ra Bölgesi'nde büyük can ve mal kaybına yol açan depremde zarar gören yurttaşlann hak arama müca- delesinde bilirkişi sıkıntısı yaşanı- yor. Afet bölgesindeki Cumhuriyet savcılan delil tespiti çalışmalan ne- deniyle hafta sonu da çalışacaklar. Marmara Bölgesi'ni yerle bir e- den depremde yıkılan binalann mü- teahhitleri, binaya yapma ve otur- ma izni veren belediye yetkilileri, kontrol mühendis ve mimarlan hak- kındaki hukuki çalışmalar sürüyor. Hizmetleri sürüyor İstanbul Barosu'nun depremze- deleriçinoluşturduğu "hukuki yar- dım masalarT Avcılar ve Bağcı- lar'dan sonra dün de Gölcük, Değir- mendere, Çmarcık ve Yalova'da hiz- met vermeye başladı. Sakarya ve Kocaeli barolan da Adapazan ve tz- mit'te depremzedeler için hukuki yardım masalan oluşturdu. istanbul Barosu Başkanı Yücel Sayman. afet bölgesinin geniş bir alan olması ve birçok yapının zarar görmesi nedeniyle delil tespiti çalrç- malannda bilirkişi sıkıntısı yaşandı- ğını belirtti. Adalet Bakanlıgı ile görüştükleri- ni kaydeden Sayman, afet bölgesin- de görevli savcılann hafta sonu da görev yapacaöını kaydetti. 'Devlet, sorumhduğunugizlemeyeçahşıyor' Sağhk ve SosyaJ Hizmet Emekçfleri Sendikası'nın (SES) Aksaray, Bakırköy, ŞişK ve Anadolu şubetermin ortaklaşa düzenJedikleri basın toplantısında, 'deviet yapısının. yalruzca savaşa ve emekçüerin hak alma mücadelesini zorla bastınnaya yönelik bir örgütlenme haline geküği" savunukiu. Açıklamada, devietin, halkm ibtiyaçlannı ve sosyal hizmetieri sntmda bir yiik olarak gördüğünün ortaya çıktığL denetteme görevini yerine getirmediği, binkrce evin yılalmasından müteahhitleri sorunüu tutarak kendi sorumluluğunu gizlemeye çalışrtğı iddia edikii. Afet bölgesinde yapûklan incelemeler sonunda, birçok enkazda kurtanna çauşmalarmın yapümadığınu bu nedenle birçok İDsaıun kurtanlamadığı vurgulanan açıklamada, yabancı yardım kuruluşlannın her rürlü donamma sahip hastaneler kurduğu hakte, devletin afet bölgesinde böyle bir organizasyon \apamadığını ve yoDann kapalı olması nedeniyte birçok kişinin olay yerinde >a da nakil sırasında hayatını kaybettiğini oğrendiklerini belirttiler. Mecüs'in, başta SES ohnak firare, tüm kide örgötleri ve gönüllü kuruluşiann deprem bölgekrinde çahşmalanm firsat bilerek sosy al > ıkım yasasmı kabul ettiği anınısatilan açıklamada, başta Sağhk Bakanı Osman Durmuş olmak üzere hükümet istifaya çağnldL TYS'den tepki 'Göçer edebiyatçı olamaz' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Türkiye Yazarlar Sendikası (TYS), "müte- ahhh değU. edebiyatçı" ol- duğunu açıklayan müteah- hit Veli Göçer'e tepki gös- terdi. TYS'den yapılan açıkla- mada, insan yaşamına da- ir bir düşüncesi, toplumun geleceğine ilişkin düşleri olmayan, yürek yerine pa- ra kasası taşıyan Göçer'in edebiyatla yakından uzak- tan hiçbir ilişkisi olamaya- cağı v^ırgulandı. Binlerce kişinin ölümü- ne neden olan Göçer'in, kanıtlar ortadan kaybolma- dan yargılanması gerektiği belirtilen açıklamada, Sağ- hk Bakanı Osman Dur- muş'un da görev inden bir an önce aynlması gerekti- ği ifade edildi. Açıklamada, sorumsuz- ca söylenen sözlerle Türk dilinin kirletildığine işaret edilerek "Edebiyatveedebi- yatçuar bütün kûienmele- rin karşısındadır" denildi. Uras, "Deprem örgütsüz bırakılmış bir toplum gerçeğini ortaya çıkardı" dedi. Uras, deprem sonrası gözlemlerini aktardı 'Devletiflasetmiştir'tstanbul Haber Servisi - ÖDP Genel Baş- kanı Ufiık Uras, deprem sonrasında Türki- ye'deki toplumsal ve sıyasal hayatm yeniden şekillenmesı gerektiğini savundu. Uras, "Deprem, ağır, hantaL, bürokratik bir de>kt ve örgütsüz bırakılmış bir toplum gerçeğini ortaya çıkardı" dedi ÖDP Genel Başkanı Ufiık Uras, deprem sonrası gözlemlerini dün is- tanbul il örgütünde yaptığı toplantıyla açıkladı. Uras. "Meslek örgütlerinin, bilun insanlannın. shil toplum ör- gütlerinin tespitlerinL eleşti- rilerini ve önerilerini dikka- te almayan devlet anlayişınm iflas ettiği bir kez daha anla- şıkh" dıye konuştu. Bundan sonrası için bir dizi önlem almması gerektiğini de anlatan Ufiık Uras bunlan şöyle sıraladı: • Kararlar, belediyelerin rant ve politik çı- kar konusu olmaktan çıkanlmalı. yerleşım ve yapı denetimi konulannda 12 Eylül yasalan ile ortadan kaldınlmış yetki ve sorumluluk TMMOB'ye geri verilmelidir. • Toplu konut projeleri geliştinlmeli ve ka- • ÖDP lideriUfuk Uras, İstanbul il örgütünde yaptıgı toplanhda, "Deprem, ağır, hantal. bürokratik bir devlet ve örgütsüz bırakılmış bir toplum gerçeğini ortaya çıkardı" şeklinde konuştu. mu eliyle konut yapımma hız verilmelidir. • Müteahhitlerin denetimi arttınlmalı. • Yıkılan binalann, çoğu kapkaççı, kayıt- sız müteahhitler tarafından yapıldığı iddiası yanlıştır. Çok büyük kamu ihaleleri alan, bü- yük iş merkezleri kuran bazı büyük şirketle- rin de yaptığı inşaatlar yıkılmışrır. Bu büyük müteahhitlerin malvarlıklanna, yıkılan inşa- atlardaki zaran karşılamak üzere yargı süreci bitene dek el konulmalıdır. • Sivil savunma, bir istih- barat ve toplumsal muhale- fete karşi iç güvenlik birimi olarak işlemiştir. Bu zihni- yet değiştirilmelidir. • Ortaöğretimde, sivil sa- vunma ve ilk yardım dersle- ri verilmeli. • Meclis tarafından denetlenmeyen örtülü ödenekte binkmiş olan parayla ve servet- ten/lcurumlardan bir seferlik alınacak paray- la depremzedelere katkı fonu yaratılmalıdn-. • Devlet, sivil toplum örgütlerinin çalış- malannı ve yardımlannı engelleme çabasın- dadır. Çöktüğü bu süreçte açıkça görülen zih- niyeti yaşatmak çabasından vazgeçilmelidır. Kandilli Rasathanesi, giderek seyrekleşen ve büyüklüğü azalan artçı şokların 6 ay daha sürebileceğini açıkladı 'Büyük deprem söylentilerine inarnnayın' tstanbul Haber Servisi-Boğaziçi Oniversıtesi Kan- dilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Sis- mololoji Laboratuvan görevlisi Dr. Nurcan Meral Ozel, artçı depremlenn sayısında ve sıklığında azal- ma olduğunu belirterek önceki gün 10 olan artçı şok sayısının, dün akşam saatlerine dek 7'ye düştüğünü, şiddetlerinin de 4'ün altında seyrettiğini vurguladı. Büyük deprem olacağı yönündeki söylentilere ina- nılmamasını isteyen Dr. Ozel, büyük deprem sonra- suıdaki artçı şoklann normal seyrinde devam ettiği- ni kaydetti. Dr. Nurcan Meral Özel, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü adına dün rasathanede bir basın toplantısı düzenledi. Sismoloji laboratuva- nnda normal zamanlarda haftada 30-50 arasında sar- smtı kaydettıklerini belırten Özel, bu sarsıntılann her tarafı deprem bölgesı olan Türkıye'de normal oldu- ğunu ve gelecekte de görüleceğinı söyledi. Özel, "Bö- yük depremden sonra herkeste oluşan panik, sanki tekrar büyük bir deprem olacağı korkusunu yaraü- yor, oysa ki sarsıntılann çoğu normal'' dedi. Türkiye deprem ülkesl Bir deprem ülkesi olan Türkiye'de yaşamanın dep- rem bilinciyle yaşama ve depreme dayanıklı binalar yapma sorumluluğunu getirdiğini vurgulayan Özel. depremlere karşı koymanın sadece bu iki yolu oldu- ğunu söyledi. Türkiye'de yaşayan herkesin her an deprem olabileceğinin farkında olması ye buna uy- gun yaşaması gerektiğuıi vurgulayan Özel, önceki günden dün akşam saatlerine kadar artçı depremle- rin sayısı ve şiddetinin azalmayı sürdürdüğünü ve bunlann nonnal seyrini izlediğini kaydetti. Özel, art- çı şoklann aletsel büyüklüğünün 4 şiddetinin altında olduğunu kaydetti. Artçı depremler normal Özel, vatandaşlann hissedebileceği artçı şoklann 3-4 ay, sismoloji laboratuvanndan kaydedilebilenle- rin ise 6 ay daha devam edeceğini ve bunlann nor- mal sarsıntılar olduğunu vurguladı. Özel, Kocaeli'de- ki gibi büyük depremlerden sonra artçı sarsmtılann bir yıl daha sürdüğünün dünyada görüldüğünü anım- sattı. Depremlenn başka fay hatlannı tetiklemesinin söz konusu olmasına karşın bunun büyük depremle- re yol açmasının her zaman söz konusu olmadığını belirten Özel, Kuzey ,\nadolu Fay Hattı üzerindeki artçı şoklann fay boyunca sürdüğünü söyledi. Büyük depremin ardından rasathanenin telefonla- nnın kilitlendiğini belirten Özel, halka daha iyi hiz* met verebilmek için küçük sarsmtılardan sonra ge- len bireysel telefonlara yanıt vermeyeceklerini, doğ- ru bilgiyi basın aracılıgıyla kamuoyuna duyuracak- lannı söyledi. Türk Tabipleri Birligi 'Yurttaşlar çadır kentlere yerleşmeli' İstanbul Haber Servisi - Türk Tabiplen Birliği 2. Başkanı Dr. Sedat Abbasoğtu, deprem bölgesinde hâlâ çadır kentlerin kurulamaması nedeniyle kış hastalıklannın görülebilecegi uyansında bulundu. Abbasoğlu, "Dk başta nasıl kurtanna çauşmalannda bir panik olduysa şimdi de çadır kurma çahşmalaruıda gecikme var" dedi. Deprem bölgesindeki sağlık çalışmalanm değerlendiren Dr. Sedat Abbasoğlu, çadır kentlerin yetersizliğine dikkat çeti. Abbasoğlu, Adapazan'nda, en az 50 bin kişiyi banndıracak çadıra ihtiyaç olmasına karşın yaklaşık 10 bin kişiye hizmet verilebildiğini söyledi. Bazı yerlerde çadırlann insanlann eline verildiğini ifade eden Dr. Abbasoğlu. "Insanlar bunlan evlerinin önfine kuruyor. Bu durum hastahklann oluşmasına neden olur. Çünkü tek tek çadırian denedemeniz çok zor. Yerleşim çadır kentierde olmalır diye konuştu. Hastalıklann önlenmesi için ciddi önlemlerin almması gerektiğini vurgulayan Sedat Abbasoğlu. şöyle devam etti: "Önce insanlanmızı çadıriara yeneştirmenyiz. Önömüz kış. 13-2 ay sonra soğuklar baslayacak, Kızamık, solunum >olu gibi hastahklar ortaya çıkabilir. 2 ay sonrasını görmemiz gerekiyor. Depremzedeiere kabcı olarak bannacaklan yerleri haarlamahyız." Toplum Sağlığı Vakft (TOSAV) ve Sınır Tanımayan Hekimler (MSF), deprem bölgesinde temel sağlık ve çevre temizîiği hizmeti venyor. Yeniköy'de 500'ü üzerinde poliklinik hizmeti verdiklerini belirten TOSAV Başkan Yardımcısı AB Tezd Erol, Gölcük'te 15 tonluk su tankı kurduklannı, MSF aracıhğıyla 5 adet diyaliz ünitesi iîe çalışmalan bulunduğunu belirtti. Bölgede kalıcı sağlık hizmetleri vermek istedıklerini kaydeden Erol, gönüllülerden destek istedi. Erol'a 0 532 254 68 67 numaralı telefondan ulaşılabilir. Nükleer karsıtları 'Akkuyu'nun sonu TÜPRAŞ gibi olur' tstanbul Haber Servisi - Nükleer Karşıtı Platform, Akdeniz kıyısındaki Ecemiş Fay Hatü'na dikkat çekerek Akkuyu ve bölgede nükleer santral kurulmamasını istedi. Akkuyu halkı ile nükleer karşıtlannın bugün Ankara'da yapacağı kitlesel basın açıklaması ise deprem nedeniyle ertelendi Nükleer Karşıtı Platform tarafından yapılan yazılı açıklamada, Marmara bölgesinde meydana gelen deprem felakerinde, bu denli büyük bir yıkım oluşmasından sorumlu olanlann cezasız kalmaması istendi. Açıklamada, yetkililerin, bilimsel raporlarla belgelendiği ve sakıncalan ortaya konulduğu halde, Türkiye'nin en büyük endüstri kompleksi olan TÜPRAŞ'ı ve birçok tehlikeli tesisi Kuzey Anadolu Fay Hattı'na kurarak bilimi ve insanlan hiçe saydıklan savunuldu. Açıklamada, "Bizler. Akkmiı yöresi halkı ve nükleer karptlan olarak, Türkiye'nin gereksinimi olmayan nükleer sanrrallan, Akdeniz kıyısındaki Ecemiş Fay Hatü'nda kurmaya kalkanlan yıUardır uyanyoruz. Akkuyu'da olabilecek bir nükleer feiakette, Mersin. Alanya ve Kıbns gibi yerleşim bölgelerinin başma geîecekier ortada!-" denildi. Bütün bu gerçeklere karşın TEAŞ, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıgı ve Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun Türkiye'ye nükleer enerjiyi dayattıklan iddia edilen açıklamada, şöyle devam edildi: "Dünyada arok satamadıklan reaktnrleri ülkemizde pazariamaya çabşan AECL (Kanada), NPI Siemens (Ahnanya), Framatome (Fransa),WestingrH)usc(ABD)ve Mitsubishi (Japonya) konsorsiyumlan ile bunlann Türk ortaklan, GAMA, Güriş, Bayındır, Garanfi-Koza. Tekfen, Enka ve MNG adlı holdingler. nükleer santral ihalesini inatla 15 Ekim 1999'a dek sonuçlandırmaya çahşıyor:''