Katalog

5 "EMMUZ 1999 PAZARTESİ • • • • CUMHURİYET SAYFA ALTERNATİF SPORLAR 19 Tatil köylerinin gözdesi 'parasailing'de suyla temasyok Bu dadeniz paraşütüLEVENT YÜCELMAN A dı Parasailing Türkçesi de- /W niz paraşütü. Ancak adıyla Â-M tezat olarak denız suyu ile ^ . -A. en ufak bir temas dahi yok. Parasailing adını Kemer'de tatil yap- rığımız güne kadar duymamıştım. Pek de ilgimi çekmiyordu. Çünkü "Bir ayağun yerde olsun" taraftanydım. Uzaktan ızledim bu sporu yapanlan. Ancak bunu organize edenlerin ısra- nna karşın ben sadece seyirciydim ve binmek aklımın ucundan dahi geçmi- yordu. 2 gün sonra eşım parasailinge binmek istediğini söyiedi Parasa- iling'in nasıl yapıldığını yakmdan görmek ve canli, renkli bir fotoğraf için bir fırsattı. Aklıma yatmışfc. Ona kolayhkla "olur" dedim. Ancak bu kadar kolay cesaret etmesine d,e şaş- madım degıl. Zor karar Ertesı sabah teknelenn bağlı oldu- ğu iskeleye gelip "Bu kez binmeyegel- dik" dedığımizde çocuklar şaşırmış- tı, Nasıl olur da ben tıpış tıpış tekne- ye kadar kendı ayaklanmla gelmış- tım. "Ancak ben değjL, o binecek" de- dim eşımı göstererek. Tekneye, tek- neyi kullanan kişı, bir refakatçı- fotoğ- rafçı (Ben) ve 6 parasailing meraklısı olmak üzere 8 kişi bındik. 90 beygir motor gücüne sahip sürat teknesi su- lan yararak kıyıdan bir hayli uzaklaş- tı. Tekne açıkta durdu. motorlannı ça- lıştınr durumda bırakarak. Sonrasın- da yüzünden bir an önce binmekte aceleci olduğu anlaşılan bir bayan pa- raşütte yenni aldı. "Hazır mısın" so- rusuna karşılık alınan heyecanlı "Eve- eet" cevabından sonra tekne hareket- lenirken paraşüt de göğe yükselmeye başladı. Giderek gökyüzünde küçülmeye başladı hevesli bayan Artık yüz ifa- desı görülmüyor, tek şey duyuluyor- du. Çığlrk. lkinci, üçüncü derken sıra bize gelmiştı. Denızden korkan eşım koyu mavi derinliklere gelindiğinde hiç oralı değildi Kaş-göz işaretleriy- P arasailing yaparak 240 metreye kadar çıkabiliyorsunuz. Bu sporu denemek için tatil köyleri biçilmiş kaftan. Kaldığınız otelin yıldızına endeksli olarak fîyatlar da 50 ile 100 mark arasında değişiyor. Kısaca hoş bir aktivite. Deniz paraşütü (parasailing) özellikte turistik yörelerde yapıhyor. le binmekten vazgeçtiğini ima ediyor- du. Ben ise ısrarcıydım elimdeki fo- toğraf makınesine fılm yerleştinr- ken... Tekne yeniden durdu kıyıdan bilmem kaç yüz metre (Belki de kılo- metre) ötede. Tekneyi kullanan kişi yanıma gelip "Haydi" dedi. Benim anlamsız bakış- lanmı bekliyordu ki bıyık altından gülmeye başladı. Bunun benim üzerime oynanmış bir oyun oldugunu ancak o an anlayabil- miştim. Herkes gülüyordu. Demek ki benim dışımdaki herkes bu işin içeri- sindeydi. Eşime "Seninle sonra görii- şecegiz. Tabii ölmez sag kalırsak" de- dım. O gülüyordu ve "ıstersen maki- neni ver de ben fotoğraf cekeyim" de- di, beni daha da fazla sınirlendırmek istercesine "Ya ip koparsa, ya rüzgâr çıkana, Köpekbahğı vs" gıbi kötü ih- timaller gözümün önüne geldiğinde soruyordum bana can yelegini giydir- mek için uğraşan kendini bu spora adamış arkadaşa. "Nasü oba bu ya- kmlarda birinin daha kopmuştur. Bi- ri seni mutlaka bulur" sözlenyle ve alaycı bir ifadeyle cevaphyordu be- nim garip sorulanmı. Tekneden yük- selen kahkahalar arasında kemerimi taktıktan sonra "Hazır mısuı" derken bile gülüyordu. Tekne hareket edince yüzüme vuran rüzgâr ile birlikte aşa- ğıdakiler küçülmeye başladı lar. Keylf almaya bak Resmen renkli dev bir çadınn için- de tek başıma göğe yükseliyordum. Ancak madem başa gelmişti, keyif al- maya bakmam lazımdı. Çevreyi, de- nizi, aşağıdakileri izledımbir sûre ke- yifle. Insan demek ki "Hayatmı bir paraşüte emanetedebüir" diye düşün- düm söylenmeyı bırakarak. Dakikalar çabuk geçti. Kemerimdeki ip çekile- rek tekneye süzüldüm. Denizin üzerinde 20 dakika dolaşıp ayagımı dahi ıslatmadan tekneye dön- menin keyfini yaşadım. Teknedeki "ptşmiş keile" gibi gülen yûzler, ben- den tepkı beklerken, "tyikibinmişim, sağohın" dedim. Ancak parasailinge bundan sonra binersem kendi isteğim- le gideceğim kesin!.. Sonradan öğren- diğime göre 400.600 ve 800 feete ka- dar çıkılabıliyormuş. Bu da yaklaşık 120,180 ve 240 metre ediyor. Bu spo- ru denemek için tatil köyleri biçilmiş kaftan. Kaldığınız otelin yıldızına en- deksli olarak 50 ile 100 mark arasın- da fiyatlan değişiyormuş. Eğerki de- ğişiklik ararsaruz ıyi bir "alternatir'. Deneyin! Pişman olmazsınız... Camel doğaya döndüLandRover 'ların yerini şişirilmiş botlar alacak ve sporcularm dayanıklıhğı önplana çıkacak ARİF KIZILYALIN O rmanlık arazide ilerliyorsunuz. Önünüz- de nehir. Derinlik ve akıntı şartlanndan habersizsiniz. Üstelik karşıya ıslanma- dan da geçmek zorundasınız. Arkanız- dan gelen arkadaşmızin yardımı ile basit bir köprü kuruyor ve nehri yüzerek değil de yürüyerek geçı- yorsunuz. Ama bu sandığınız kadar kolay değil. yor- gun düştünüz bile. Durmak dınlenmek yok; yine ormanhk arazidesiniz. Derken bir akarsu. Bu kez ara uzun. köprü kurmak olanaksız. Şişiriyorsunuz bo- tunuzu çalakürek karşıya. Hem üst düzey bir spor- cu kadar fizik gücünüz, hem pratik zekânız, hem de doğa sevginiz olacak... Bu şartlara uyuyorsanız ve İngılızce'yi de Türk- çe'den biraz daha kötü konuşuyorsanız hiç durma- yın başvurun Camel Trophy organızasyonuna... Çünkü siz de bir maceracı olabılirsiniz. Evet, Camel- Trophy bir rutkudur out-door (kapı dışı) hayat tarzını benımseyenler için. tnsanın doğa ile uyumu ve doğa koşullanna karşı mücadelesi ola- rak da tanımlanabilır bu zorlu yanş. Ancak Camel Trophy sadece yanş olarak görülmemelı. Değişik ülkelenn 2'şer kışılik ekıplerinin birbirleriyle reka- betınin yanı sıra ulusulararası dostluk, sportmenlik ve takım ruhunun da en guzel örnekleri- nin verildıği bir spor arenasıdır bu zorlu yanş. Amaç sadece re- kabet ve kazanmak değil, insan dayanıklılığı, çevreye, şartlara ve eldekı malzemeye uyumdur. Artık Jeep yok Trophy'nın en önemlı özelli- ği ise arnatör serüvencılerin bu yanşa yaşamlan boyunca sade- ce,ama sadece bir kez katılma- landır. Ne var ki Camel Trophy bu yıl biraz renk, daha doğrusu içerik değişikliğine ugradı. 1980'li yıllann ilk döneminde bir kaç Alman maceraracının balta girmemiş ormanlarda başlatrığı heyecan fırtınasında 2000 yılından itibaren,-insan unsuru daha büyük önem kaza- nacak ve bu yanşa adını veren en önemli araç 'jeep' devre dı- şı kalacak. Yani yanşmacılar artık taba- na kuvvet yürüyecek, koşacak, bisiklete, kanoya binecek. Ca- mel-Trophy organizasyonunun bu radıkal karan almasındakı en büyük etken ise yıllarca bu yanşa adını veren ve büyük başanlara imza atan Land Rover'in arenadan çeİcilmesi. Yani bir anlamda tekerleklerin yerini Rib- s'ler (şişirilmiş botlar) alacak ve sporculann, daya- nıklılığı ön plana çıkacak. ikl şampiyonluk kazandık Sıra dışı yaşamın dünya şampiyonası olarak gös- terilen Büyük Macera Camel-Trophy'de Türkiye ol- dukça başanlı. 19 yıllık yanş tarihinde 2 kez büyük ödülü kazananTürk sporcular hernen her yıl da özel- likle takım ruhu konusunda hep ilk 5'te yer aldılar. Camel 'ın 19 yıllık tarihçesi ise şöyle: 1980 (Transamozonica - Brezilya): tlk Camel Tro- phy, 3 Alman ekibın 12 gün boyunca Amazon Or- manlan'ndaki serüveni ile başladı. 1981 (Sumarta/Endenozya): 5 Alman ekip, Su- matro Adası'nda Ekvator'u kesen 1.000 millik bir yolu geçtıler. 1982 (Papua-Yeni Gine): 4 ülkeden 8 ekibin katı- lımıyla Camel Trophy uluslararası bir nitelek kazan- dı. 1983 (Zaire-Afnka): Camel Trophy ilk kez Afh- ka'ya girdı. Hollanda birinciliği kazandı. 1984 (Transomazanika-Brezilya): Brezilya ikin- Camel Trophy'de otomobil etabı kaldınlırken arttk bisiklet ve raftingle yapılacak. ci kez Camel Trophy'ye ev sahipliği yaptı. Yağmur Ormanlan'ndaki yanşta ttalya birinciliği kazandı 1985(Bomeo/Endonezya): Dünyanın keşfedilme- miş bölgelerinden bıri olan Bomeo Adası'ndakı Ca- mel Trophy, Alman ekibinin birinciliği ile tamam- landı. 1986 (Avustralya): 14 ülke arasından ilk kez kau- lan Fransa birinci oldu. 1987 (Madagaskar): Türkiye ilk kez Camel Tro- phy'de yer aldı. Mozambik açıklanndaki bu ada, ilk kez kuzeyden güneye geçildı. Italyan ekibi Camel Trophy Ödülü'ne layık görüldü. 1988(Sulawesi-Endonezya): Ali Deveci ve Galip Gürerden oluşan Türk ekibi, Camel Trophy Ödü- lü'nü aldı. 1989 (Amazon): Yol ve hava şartlannın bozuk ol- ması 14 ülkenin ekiplerini yıldırmadı ve birinciliği Ingıltere aldı. 1990(Sibirya-Rusya)-. Büyük ödül Hollanda eki- bine verildi. Türk eklblnden çlfte zafer 1991 (Tanzanya-Burundi-Afrika). Camel Trophy 91 Şampiyonluğu ve Takım Ruhu Ödülü 'Hk kez Tûrkiye'nin oldu. Bülent Özkr ve Menderes 11- ku'nun oluşturduğu Türk ekibi ile birlikte katılan ülke sayısı 17 idi. 1992 (Guyana): "1.000.Mil- UkZorhıSerüvenn el6ülke katıldı. 1993(Sabah-Malezya): Ka- yıp Dünya Borneo Adası ikinci kez Camel Tro- phy'nin merkezi oldu. 1994(Arjantin-Paraguay-Şi- li): Ispanya Camel Trophy ve Özel Etap Ödülü'nü aldı. 1995(Mundo Maya): 20 ül- ke ekibi katıldı. Camel Tro- phy Büyük Ödülü'nü yanşa ilk kez katılan Çek Cumhu- nyetı aldı. 1996 (Kalimantan): Camel Trophy tanhınin en zorlu mücadelesi verildi. 7 yıldır ödül alamayan Yunanistan, Camel Trophy ödülünü ka- zanırken, ilk defa bu yıl ve- rilen Land Rover Ödülü 'nün de sahibi oldu. 1997 (Moğolistan): Avustu- rya, 1998 (Şili-Arjantin-Peru): Fransa. Plaj voleybolunda dur durakyok pirden Plaj Voleybolu 1999 Bayanlar Türkiye serisi tüm hızıyla devam ediyor. Erdek, Turgutreis. Antalya Lara, Kaş ve Güllük etaplan yapılan şampiyonanın programı şöyle: 7-9 Temmuz Marmaris, 11-13 Temmuz Kusadası, 16-18 Temmuz Milas Oren, 23-25 Temmuz Güzelyalı, 27-29 Temmuz Kurşunla (Bursa). Asyaf danAvrupa 'ya yüzecekler için ~]~\ u yıl 11 .'si yapılacak olan Asya'dan r \ Avrupa'ya Uluslararası Boğaziçi X / Yüzme,KürekveYelken Yanşmalan 18 Temmuz 1999 Pazar günü Kanlıca-Kuruçeşme parkurunda gerçekleşecek. Kayıüar, 10-11-14 Temmuz'da Istanbul Yüzme Ihtisas Kulübü Ortaköy tesislerinde yapılacak. Deniz sportannda can güveniiğini sağlamak için çeşrUi önlemler alınmalıdır. Denizde can güvenliği şart GÜL AYBERS * •»"•^ eniz yaşammda m \ bilinmesi gereken ğ M konulardan en *• - ^ önemlisi de denizde canlı kalabilmedir. tnsanoğlu dünyanın varolu- şundan bu yana, karada yaşaya- bilen canlı bir varlık olmasına karşın, tarih sayfalanm arala- dıgımızda görüyoruz ki, gerek denize duyulan o vazgeçilmez tutku, gerekse yeni yerler keş- fetme. gezme dürtüsü nedeniy- le hep denizin üzerinde yaşa- mayı benimsemiştir. Günümüzde teknolojinin ılerlemesi ile her seyırde hız yapabilen konforlu, güvenli tekneler imal edilmekte ve in- sanlar dünyanın her tarafına se- yir yapabılmektedırler. Acaba bu seyirleri yaparken deniz üzerinde başımıza gelebilecek bir kazada ne yapılması gerek- tiğini yeteri kadar biliyor mu- yuz? Bu kazalardan dolayı başımıza gelebilecek en önemli olay hipotermiya yani vücut ısısı- nın normalm altına düşmesıdir. tnsan suda yaşamak için yaratılmamıştır. lnsanoğlu tipik bir kara yaratığıdır ve yaşa- makta en zorluk çekbği ve zayıf olduğu ortam sudur. Herhangi bİT nedenle suya düşme du- rumunda su soğuk olmasa da, bir sûre geçtik- ten sonra vücudumuzda bir ısı kaybı olacağın- dan hayati tehlike yaratacak duruma geline- bilir. Kalbin fonksiyonlannı kaybetme süresi şartlara bağlıdır. (Yaş. hava durumu, suyun ısısı, vücut yapısı gibi) Sınır 35 derece Vücut ısısının kaybı denizde hayatta kalma- ya çalışan bir insan için en önemli tehlikedir Vücut ısı transferini düşürmek için yüzeyın- deki kan damarlannı daraltır ve daha fazla vücut ısısı üretebilmek için titremeye başlar. Vücut merkez sıcaklığı 35 dereceye dü- şerse hipotermiya denen durum ortaya çıkar ve daha hızlı ısı düşer. 32.2 dereceye gelindi- ginde derinın mavileştiği görülür, 29.4 dere- cede ise kazazedenin ölü veya canlı olduğu anlaşılamayabilir. Bazı hallerde hipotermik vaka belirli ölçülerde kazazedeyi kânama ve iç kanamaya karşı korur, vücut ısısı 25 dere- ceye düştüğünde ise kalbin miokardiyum ka- sı çalışamaz hale gelerek ölüm olayı kesinle- şir. Batan bir tekneyi terkederken unutulma- ması gereken en önemli noktalar şöyle sıra- lanabilir; Mümkün olduğunca vücudun dışa- nda kalan uzuvlarmın kapanmasına dikkat edilmeli. sıcak tutacak giysiler giyilmelidir. Pozisyon çok önemli Suda almanpozisyon, vücut ısısını koruma- da çok önemlidir. Uzerinize giydiğiniz elbi- senin batmaz özelliği yok ise, mutlaka can yeleği giyilmeli, mümkün olduğunca hare- ketsiz kalmmalı, dirsekler yanda ve kollar can yeleğinin önünde kavuşmuş olmalı, ayaklann hareketi ile yüzülmelidır. Suyun içinde sakin durulmalıdır. Bu yöntem acı verebilir ancak insanı öldüren acı değil, ısı kaybıdır. Kara yakın değılse, can salı, can kurtarma araçlan gibi yüzülebilecek hedeflet yoksa, ha- reketsiz kalmak tercih edilmelidir. Gereksiz yere yüzmek, vücut ile elbise katlan arasm- daki sıcak suyu dışan kaçıracak ve böylece vücut ısısı kayıp hızını arttıracaktır. Kaçınıl- maz değilse, 5 metreden fazla yüksek yerden suya atlanmamahdır. Aniden soğuk suya dal- mak şok yaratabilir, ölürrıe yol açabılir. Bir dığer yöntem ise, soğuk sudakı kazaze- delen birbirlerine sanlıp, can yeleklerini gö- • Denizde hayatta kalmaya çalışan bir insan için en önemli tehlike vücut ısısının düşmesidir. Vücut ısı transferini düşürmek için yüzeyindeki kan damarlannı daralto ve daha fazla vücut ısısı üretebilmek için titremeye başlar. güslerine bastırmak ve su için- deki ayaklannı birbirlerine do- lamaktır. Moralı yüksek rutmak vücut di- rencini arttıracağından daha fazla süre suda kahnabilir. Unu- tulmaması gereken bu kadarbil- gıye rağmen asla ve zorunlu ol- madıkça vakaya doktorveya sur- vival konusunda uzman eğitimi almamış kişilerin müdahale et- memesı gerekmektedir. Temel olarak hipotermiya tedavisi vü- cudu yeniden eski sıcaklığına kavuşturma yani \ücudu ısıtma ve ısı kaybının önlenmesidir. Alkollü Içecek verllmemell Hipotermik vakalarda suni solu- num gerekebilir. Kanlannda çok glikoz vardır, ağızlan bu sebeb- le aseton kokar. Bilinçleri yerin- de olan kazazedelere bol şeker- li ılık içecekler verilebilir. Asla alkollü içecek verilmemelidir. Çünkü alkol vücudun soğuğa karşı reaksı- yonlannı zayıflatıp yok ettıği gibi, ölüme ka- dar varan rizikolu durumlar yaratabilir. Su- dan dikey durumda çıkanlan gücü tükenmış, bitkin bazı kazazedelerin kalplennın durma ihtimali vardır. Bu tip kazazedeler tedavi ye- rine yatay bir pozisyonda nakledilmelidir. Kendi başlanna ellerini ve ayaklannı kulla- namayabilirler. Öncelikle titremeyen kazaze- denin yardımına koşulmalıdır. Elbıselen ke- serek çıkanlmalı, yapılabiliyorsa önce ılık su daha sonra vücut normal sıcaklığına ka- dar ısıtılabilen banyo yaptınlmah. sonra da kundaklanmalıdır. Uzerlerine örtülecek mal- zemeleryünlü olmalı ve ısıtılmadan sanlma- lıdır. En kısa zamanda doktora başvurulma- hdır. Hepimizin dilegı, başımıza böyle bir kaza gelmeden önce, bilinçlenmemiz ve konu hak- kında yeterli bilgiye sahip olmamızdır. Kazasız ve güvenli seyirler dileğiyle... (kay- nak: Denizde ve karada can güvenliği - Ruhi Sanalp -lstanbul 1994 Denizde Canlı Kalabil- me - Fethi Yağız- Ercüment Şahin- lstanbul, 1992). * (Milliyelkenci, yelken öğretmenij TÜRKIYE ŞAMPÎYONASI Triatloncuların kalbi Erdek'te atacak I 1 n zorlu spor dallanndan biri f~( olarak kabul edilen triatlonda J—J Türkiye şampiyonası 10 Temmuz tarihinde Erdek'te yapılacak.Geçen yıl birincisi yapüan Erdek Triatlonu'nun kapsamı genişletilidi ve bu sene Türkiye Şampiyonası olarak organize edildi. Şampiyona'da sporcular aralıksız 1.5 km. yûzme 40 km. bisiklet ve 10 km. koşu daüannda yanşacaklar. 2000 yılında uluslararası bir triatlon dûzenlemeyi hedeflediklerini açıklayan organizasyon yetkilileri, bu seneki şampiyonanm 4 kategoride yapılacağım ve 1 milyar 500 milyon İira ödül dağıtılacağım sözlerine eklediler.