Katalog

4HAZİRAN 1999CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMt / ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 Halkbank'a thş kredi • AJVKARA (AA) - Halkbank. yurtdışı piyasalardan 200 milyon dolar karşıhğı Euro tutannda uzun vadeli kredi temin ettı. Halkbank'tan yapılan yazılı açıklamaya göre kTedinın vadesı ilk bır yılı ana para gen ödemesız 5 yıl olarak belirlenirken faiz oranıda "Eurobor+" olacak. Bu arada sağlanan kredi, küçük ve orta boy işletmelerın (KOBt) ihracat ve yatınmlannın fmansmanında. orta vadeli kredı olarak kullandınlacak. Yoksıd sayısı giderek artıyor • V\ASHLNGTON (AA) - Dünya Bankası, Asya'daki finansal knzın global yoksulluk iizerindeki etkisine ilişkin yaptığı ilk aynntılı değerlendirmede, dünyada 200 milyon "yeni yoksul'" bulunduğu belirtildi. Dünya Bankası Başkanı James Wolfensohn tarafından yapılan açıklamada, finansal kurtarma programlannda, sadece ekonomileri değil insanlan da koruyan acil değişiklikler yapılması gerektiği vurgulandı. Degerlendirmede. yoksulluk smınnın altmda gelir elde eden kişilerin sayısının 1993 yılına göre 200 milyon artarak 1.5 milyara ulaştığınm tahmin edildıği ıfade edildi. Sığır etinde ticaret savaşı • CENEVRE<AA)- Dünya Ticaret Örgütü (WT0). ABD ve Kanada'nm, hormonlu sığır eti ıthalatını yasakladığı için AB'ye yaptınmlar uygulanması yolundakı talebini kabul etti. WT0 Anlaşmazlıklann Çözümü Birimı yaptığı toplantıda, AB'nin ödenmesi gereken tutarı belirlemek için tarafsız bir tahkim kurulu oluşturulması yolundaki isteğini de onayladı. ABD, 11 yıldır süren yaşaklamanın toplam 202 ,,;, milyon dolarlık maliyetine eşdeğer olarak AB'nin ıhracatına yüzde 100 oranında gümrük vergısı uygulamak istiyor. Kanada da 75 milyon Kanada Dolan (51 milyon dolar) tutannda ticari yaptınm uygulama tehdidinde bulunuyor Çalışanların odüllendirilmesi • Ekonomi Servisi - Türkiye Genç Işadamlan Derneğı (TÜGİAD), "Yeni Yönetim Teknikleri" serisi içerisinde başlıca dört yeni çalışmayı Türkiye"de organizasyonel değışim için çabalayan şırket ve kuruluşlann bilgisine sundu. Son olarak hazırlanan raporda "Sınerjık Yönetim" konusu ele alınırken "Çalışanlannızı Ödüllendirmenin 1001 Yolu" adında bır kitap yayımlandı. Texaco, Chevron üe bipleşmiyor • NEWYORK(AA)- Texaco. ChevTon şırketinden gelen birleşme önerisini resmen reddetti. Texaco'dan yapılan açıklamayla. ABD'nin üçüncü ve dördüncü büyük petrol şirketleri arasında. birleşme anlaşmasına doğru yol alındığına ilişkin haftalardır süren spekülasyonlara son verilmış oldu. Texaco hissedarlar toplantısından sonra yapılan açıklamada, Chevron tarafından yapılan önerinin, "zorluklar, fizibılite, risk ve fiyatlar" açısından kabul edilemez olduğu belirtildi. Çörtük'ten gıdaya üç şirket • ANKARA(ANKA)- Bayındır Grubu'nun sahibi^ olan işadamı Kamuran Çörtük, gıda sektöründe atağa geçerek üç şırket bırden kurdu. lstanbul'da kurulan şirketlere "Sagra Spesiyal Gıda Mağazalan Üretim ve Pazarlama AŞ", "Sagra Pazarlama ve Ticaret AŞ" ıle "Sagra Gıda Sanayii ve Pazarlama AŞ" unvanlan verildi. Üç şirketin sermayesi de 5'er milyar lıra olarak belirlendı. Yanlış borçlanma politikasının yarattığı rantiye sınıfı, sıra vergiye gelince kayboluyor Faize 4 evet% vergiye Tıayır' Faiz ve kredilendirmede Türkiye'nin çarpık tablosu | lllef Adana Adıyaman Afyon Ağrı Amasya Ankara Afitalya Artvin Aydın Balıkesir Bilecik Bıngöl Bitlis Bokj Burdur Bursa Çanakkate Çankın Çorum Denızli Dıyarbakır Edirne Elazığ Erzmcan Erzurum Eskişehif Gazıantep Giresun Gumüşhane Hakkan Hatay Isparta Içel Istanbul Izmir Kars Kastamonu Kayseri Kırklarelı Kırşefur Kocaeii Konya Kütahya Malatya Manisa K. Maraş Mandm Muğla Muş Nevşehir Nığde Ocdu Rıze Sakarya Samsun Siırt Sinop-.,^,.,, Tokat '--'• * : Trabzon Turceli Şanlıurfa Uşak Van Yozgat Zonguidak Aksaray Karaman Kmkkafe Batman Şırnak Bartın Ardahan Iğdır Yalova Karabük Kilis Osmaniye Mudi sayısı 126 757 66 2 18 4.010 627 9 266 251 8 3 2 57 33 990 69 4 28 334 52 87 26 14 36 264 200 29 4 1 284 71 397 19.216 2.537 12 11 161 117 30 404 193 51 82 140 58 7 326 1 24 31 62 15 148 204 2 12 . 36 175 14 139 6 37 134 15 18 119 34 8 10 4 1 37 2 2 44 19 3 6 Faiz Gefirleri TLHesaplan {Milyon TL) 25.886.843.3 129.670i 451.841.5 94.205.9 149.975.7 104238.721.7 9.317.419.0 57.734.1 4.491.490i 4.186.586.4 84.036.6 49.627.4 28.012.5 1.053.460.1 418.901.2 18.172.955.1 1.457.998.1 45503.8 370.049.4 5.127.602.9 913.277.0 1.597.205.7 459.029.2 168.068.0 724.269.0 4.336.653.4 3.924.707.9 306.376.3 47.569.6 19.776.9 9.548.876.8 1.482.645.6 7.936.756.1 438.283.763.0 50.283.336.1 260.032.1 181.896.1 2.499.543.3 2.300.132.0 350.616.2 6.816.540.4 2.477.221.9 926.696.0 885.371.4 2.138.849.5 772.966.3 116.872.9 6.350.897i 12.024.5 295.451i 501.167.7 1.433İ13.8 134.921.8 5.547.457.7 3.952.069.7 28.556i 162.585.7 427.259J. 2.976.0Ö7.f 219.764i 1.826.491.1 52.299.8 505.198.1 1.729.200.8 85.911.3 235.330.7 1.915.800.5 310İ50.3 116.988.9 123.436.7 5 5 İ 0 5 İ — 661.737.6 55.050.9 46.554.4 1.114İ34.3 250.536.8 22.447.7 115.199.7 DövizHesatM (MttyonTL) 1 549.210.2 7.737.2 216.328.1 69.9 63.245.6 9.677.879.5 2.204.943.1 25İ68.9 650.042.3 343.411.5 12.361.5 4.999.6 — 81.433.4 115.109.7 3.533.528.9 50.319.1 6.408.8 56.206.5 751.882.8 181.137.5 111.942.0 28.364.6 21.057.5 44.608i 559.183.1 423.340.0 63.848.7 7.468.1 — 490.702.4 104.284.0 547.056.4 77.014.850.2 6.040.503.4 3.231i 13.501.8 498.165i 53.010i 58.150.1 1.435.386.6 563.882.6 188.459.4 190.640.9 195.927.2 135.210.9 3.377.9 687.978.9 — 42.832.5 42.080.4 43.656.0 25.376.1 373.355.0 304.265.7 — 12.578.1 80636.7 246.685.4 25.535.5 352.567i 11.480.9 74.002.1 404.150.7 38.129.0 66.339.4 149.440.7 81.617.0 8.742.4 7.979.8 156.5 2.597.3 41.410.2 — — 81.909.7 13.692.0 10.649.0 3.277.3 (Milyon TL) KişiBaşma Mevduat 211.7 32.5 118.9 32.7 94.9 1104.8 247.0 152.9 212.1 213.6 107.8 43.7 19.0 141.4 177.3 256i 173.4 64.1 104.4 249.1 42.4 198.9 122.9 98.5 53.5 239.4 121i 150.9 76.0 24.7 160.2 168i 149.5 1005.5 420.8 60.7 126.2 204.1 231i 160.0 319.3 112.0 100.4 88.5 130.4 53.0 24.5 313.9 20.6 184.0 94.2 81.5 136.5 142.1 142.4 22.5 150.0 132.8 227.0 57.6 „„ 169.4 202.6 26i 292.4 32.4 86.3 302.4 170i 119.2 73.5 27.7 21.7 148.8 64.4 85.4 255.9 148.5 54.5 47.9 KişiBaşma Kredi 163.3 22.0 58.5 7.4 85.3 602.8 152.5 51.6 75.1 63.3 63.8 9.5 10.0 47.4 49.9 209.6 66.0 42.5 64.1 237.4 20.8 185.6 24i 52.0 24.9 150i 132.0 431.0 30.7 5.6 59.4 41i 86.7 560.1 288.1 63.0 52.6 92.0 71.3 52.3 238.5 38.5 35.6 44.6 74.3 44.1 15.1 108.2 11.7 49.0 36.3 492 86.5 39.1 75.4 5.7 40.9 42.5 96.5 60.9 50.2 25.0 69.0 11.9 40.0 45.7 27.5 44.3 34.5 7.4 3.4 31.5 44.0 54.1 .45.7 44.6 25.0 18.8 Ekonomi Servisi - Devletin borçlanma politıkası gereğı Türkiye"de rantiye diye yeni bir sınıf oluşurken, 'faize evet' diyen birçok kişi vergilendirme sırasında ortadan kayboluyor. Gelirler Müdürlüğü'ne göre sadece tek hesabı olan 33 bin 841 kişi, belirlenen limitin üzerinde faiz gelin elde ettiği halde bunun vergısini ödemedi. Türk Lirası hesaplan karşıhğı 749 trilyon 410 milyar 651 1 milyon lira, döviz hesaplan karşılığı da 112 trilyon 20 milyar 223.8 milyon lira faiz geliri elde eden bu kişilerin adreslerine kadar tüm aynntılan, bağlı olduklan iilerin deftardarlıklanna gönderen Gelirler Genel Müdürlüğü, bankalarda birden fazla hesabı olanlardan söz konusu limıtlen aşanlann tespit edilmesine dönük olarak da çalışma başlattı. Gelirler Genel Müdürü Akif Hamzaçebi imzasıyla defterdarhklara ulaşan yazıda, o ilde faiz geliri — limitini aşanlara ilişkin dökümün yanı sıra çeşitli talimatlar da yer aldı. Genel müdürün yazısında, mevduat, tahvil ve bono faizleri ile faizsiz olarak kredı verenlere ödenen kâr paylan, kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr paylan, repo gelirleri ile döviz tevdiat hesaplan ve özel finans kurumlannca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr paylannın belirlenen hadleri aşması halinde gelir vergisi beyannamesi ile bildirilmesi gerektiği hatırlatıldı ve en geç 31 Ağustos tanhıne kadar tamamlanması ve her vergi dairesinin yaptığı işlemlere vZelirler Müdürlüğü'ne göre sadece tek hesabı olan 33 bin 841 kişi, belirlenen limitin üzerinde faiz geliri elde ettiği halde bunun vergisini ödemedi. Rant geliri elde edenlerin sayısı giderek artarken bankalardaki mevduatın kaymağını ise 24 bin kişilik küçük bir azınlığın yediği belirlendı. ilişkin bilgi formlannın 15 Eylül'e kadar bakanlığa ulaştınlması istendi. Mevduatın kaymağı Rant geliri elde edenlenn sayısı giderek artarken bankalardaki mevduatın kaymağını ise 24 bin kişilik küçük bir azınlığın yediği belirlendi. Bankalar Birliği'nin verilerine göre, Türkiye'deki bankalarda bulunan Türk Lirası vadeli mevduatın yüzde 23'ünü oluşturan bölümü, 24 bin 489 hesapta kontrol ediliyor. 1998 sonu itibanyla bankalarda _ » ^ — . toplam 9 milyon 856 bin 195 hesapta toplanmış toplam 6 katrilyon 100 trilyon liralık vadeli mevduat bulunuyor. Bu paranın yüzde 80'i, vadeli hesap sayısının yüzde 11.4'ünü oluşturan 1 milyar liranın üzerinde mevduat bulunan toplam 1 milyon 125 bin hesapta toplanıyor. Vadeli tasarruf mevduatının geri kalan yüzde 2OTik bölümü ise hesap sayısının yüzde 89.6'sını oluşturan 8 milyon 731 hesapta tutuluyor. Bu arada bankalardaki vadeli tasarruf mevduatının büyük bölümünün üç ay vadeli hesaplarda toplandığı belirlendi. Tasarruflar kısa vadeli Üç ay vadeli hesaplann toplam vadeli tasarruf mevduatı içerisindeki payı yüzde 48 olarak hesaplandı. Yüzde 28'lik bölümü altı ay vadeli hesaplarda tutulan vadeli tasarruf mevduatının yüzde 19.1 'i ise bir ay vadeli hesaplarda bulunuyor. 1 yıl ve daha uzun vadeli tasarruf mevduatı ise toplam tasarruf mevduatının ancak yüzde 5'ini oluşturuyor. TOPLAM 33.841 749.410.651.1 112.020.223.8 341.5 Bayiler, tüpiin depozito ücretini ödememekte ısrar ediyor Fatma Koşar Cumtuıriymt Qaxmt*9t Türkocagı Cad 39/4 ı Cagato&lu/IS TANBUL. TEL rO 212) 512 OS O5 f=AKS (O 2121 514 O7 51 Genellikle tüpü alır- ken ödenen depozito ücretinin yıltar sonra 7a/- şa dönmesinden' şi- kâye't ediliyor. LPG fir- malan. tüp alan tüketi- ciye ödediği depozito ücreti karşılığında mak- buz vererek iade esna- sında soz konusu parayı ödemek duru- munda. Tüketici, çok uzun süre önce ödediği paranın enflasyon karşısında erimesinden dolayı maddi zarara uğru- yor. Tüketiciyi mağdur eden bu durum, herkesçe kabul edilmesine karşın, çıka- nlan kararnameyle belirienmiş ve yasa- lara aykın değıl. 1979 yılındaçıkanlan bir kararnameye göre süregelen bu işleyiş- ten tüketici ciddi kayıplara uğradığı hal- de, sorun ihmal edilmiş ve her- hangi bir düzenleme yapılmamış. Makbuz verilmedi Tüketici şıkâyetçi, fırmalar / da durumun farkında. Hatta DEPOZÎTO firrnalardan bazıları tüketiciyi GERİ mağdur etmemek için mak- . buzun değerine aldırmadan VERILMEZt tüpüniadetarihindekisatışfi- V yatı neyse bunun hemen he- T 1 men yarısını tüketiciye ödeyerek zararı azaltmaya çalışıyorlar, Ancak ki- mi firmalar da. tüketiciyi daha da zor du- ruma düşüımek için elinden geleni ya- pıyor. Son olarak aldığımız bir şikâyet hem konuya somut örnek oldu hem de bizi şaşırtan gelişmeler doğurdu. Her- şeyden önce şikâyetin muhabatı firma aslında 'işi tüp satmak olan birfirma'de- ğil. Söz konusu firma, beyaz eşya satı- cısı ve tüketicinin ısrarlanna karşın tü- pün depozito ücretine makbuz verme- yen, hatta böyle bir makbuzdan habe- ri olmayan bir firma. Okurumuz Murat Bayar, yaklaşık bir ay kadar önce Çe- liktepe'de faaliyet gös- teren Kelkit Inşaat Oto- motiv Sanayi adındaki firmadan aldığı eşyala- rın yanısıra tüp de al- mış. Bayar, Aygaz mar- ka olduğunu sandığı tü- pün Tekgaz olduğunu sonradan farkettiği ge- rekçesiyle tüpün değiştirilmesini ya da depozito ücretinin ödenerek geri alınma- sını istemiş. Bayar'ın anlattğına göre, fir- ma değiştirileceği ya da depozito ücre- tinin geri ödeneceğini söyleyerek 2 ay kadar oyalamış. Söz konusu firma yet- kilileri daha sonra ise "hiçbir şey yapa- mayacaklannr Bayar'asöylemiş. Bayar bize şikâyetini iletirken, 2 milyon 500 bin liralık depozito ücretinin önemli ol- madığını, ancak kendini dolandı- nlmış hissettiğini söylüyor. Kelkit Inşaafın yetkilisi Kök- v sal Yener ise tüpün değiştiril- mesi konusunda tüketiciye yardımda bulunmaya hazır ol- duğunu beürterek tüpü geri alamayacağını belirtiyor. Ye- ner'in tüpü almamaktaki ısra- nnın gerekçesi ise bağlı oldu- ğu Galatasaray Holding'in "ia- de" istememesi. Yener, "Tüp elim- de kalırsa ne yapanm, siz geri vereme- diğiniz malı alır mısınız" diyor. Bu söz- lerinden "tüp piyasasındaki işleyişten haberi olmadığı" anlaşılan Yener, işi bi- raz daha ileri götürerek "Depozito üc- retinin hiçbir firma tarafından iade edil- mediğini, üstelik iade etmekzonında ol- madığını" dile getiriyor. Makbuzu olma- yan okurumuz Bayar'ın tüpünü başka bayide de değiştirmesi söz konusu ola- bilir. Ancak onun şikâyeti, para kazan- mak uğruna pek çok işi bir arada yürüt- meye çalışanlann tüketiciyi nasıl mağ- dur ettiğini gözler önüne serdi. Kredi dağdımı adaletsiz ANKARA (ANKA)-Türkiye'de- ki iller ve bölgeler arasındaki ge- lir dağıhmında yaşanan adaletsiz- lik kendisini tasarruf ve kredi kul- lanımında da gösteriyor. İller ara- sında kişi başına mevduat mikta- nnda 52 kat kredi miktannda ise 177 kata yakın fark yaşanıyor. Türkiye'de kişi başına en yüksek mevduat 1 milyar 105 milyon lira ile Ankara'da bulunuyor. Ancak Ankara'run bu özelliğı, 1998 yılı sonu itibanyla Ankara'daki banka şubelerinde bulunan 111 trilyon li- ralık resmi mevduat ile 1 katrilyon liranın üzerindeki diğer mevduat- tan kaynaklanıyor. Ankara'nın bu özel durumuna karşıhk, îstanbul'dakişi başına dü- şen mevduat miktan ise 1 milyar 6 milyon lira olarak hesaplandı. îs- tanbul ile 19 milyon lirayla en dü- şük kişi başına mevduata sahip bu- lunan Bitlis arasında yaklaşık 52 katlık bir fark ortaya çıktı. Bu ara- da kişi başına düşen kredi mikta- ,nnda ise 603 milyon lirayla Anka- ra ilk sırada yer alıyor. Ankara ile kişi başına 3 milyon lirayla en az banka kredısi kulla- nan Şırnak arasında 177 katlık bü- yük fark dikkat çekiyor. Istanbul ise 560 milyar liralık kişi başına kre- diyle ikinci sıradabulunuyoT. Ban- ka mevduatı sıralamasında tstan- bul'u kişi başına 421 milyon lira mevduatla Izmir izliyor. Daha son/a 319 milyon lirayla Kocaeii, 314 milyon lirayla Muğ- la, 302 milyon lirayla Zonguidak, 292 milyon lirayla Uşak geliyor. Ki- şi başına gelir sıralamasuıda orta- larda yer alan Muğla, Zonguidak ve Uşak'm mevduat sıralamasın- da ilk 10 içinde yer almalan dik- kat çekiyor. ÇtFTÇİ DOSTU SADULLAH USUMİ 1999BuğdayFaciası ••• Çukurova ve Güneydoğu bölgelerinde buğday hasadı başlayalı 20 gün oldu. Ama hükümet, iki ay önce belirlemesi gereken buğday taban fiyatlarını hâlâ açıklamadı. Bu nedenle, çiftçiler trilyonlarca lıra kayba uğrarken, tüccar ve sanayiciler büyük paratar kazanıyor... Toprak Mahsulleri Ofisi, Tanrn Bakanlığı'nın talimatına uygun otarak çiftçinın getırdığı buğdaylan depolarma döküyor. Amafiyatbelli olmadığı için ödeme yapamıyor. Banka borçlannın vadesı gelenler ve ıkınci ekim için acil paraya ihtiyacı olanlar ise buğdaylarını tüccar ve sanayicilere son derece düşük fiyatlaria satmak zorunda kalıyorlar... 1999 ürünü buğday için Ziraat Odalarının hükümete önerdiği fiyat 115 bin lira olduğu halde, tüccar ve sanayiciter buğdayı çiftçinin elinden 55 bin lira ile 60 bin lira arasında topluyor... Hükümetin hasat zamanından önce buğday taban fiyatlarını açıklamaması özel sektörün işine yaradı. Bugüne kadar Güneydoğu ve Çukurova'da üretılen buğdayiann yansından fazlası çiftçinın elinden düşük fiyatlaria çıkt. Hükümet buğday taban fiyattannı açıkladığı zaman, 55 ile 60 bin liranın üstündeki fark, üreticinin kaybı; sanayicı ve tüccann da fazladan kazancı olacak. Üreticiler gerçekten de çok güç durumda. Fiyatlar açıklanana kadar Ofis'e ve tüccara satmamakta direnenler, buğdaylarını koyacak depo bulmakta zorianıyoriar. Bazı üreticiler, biçerdöverierden tertemiz akjıklan buğdaylannı tarialanndaki boş alanlara dökerek korumaya çalışıyorlar... ••• Çukurovalı çiftçiler, böylesine bir vurgun ortamı hazırlayan 56. hükümete ve işbaşma gelir gelmez gerekli önlemleri alamayan yeni hükümete ateş püskürüyor. Türkiye'nin en eski ve köklü kuruluşlarından bıri olan Adana Çiftçiler Birliği, geçen hükümet dönemınde buğday fıyatlannın erken açıklanması ve yeterli bir fiyat verılmesı için çok çetin bir mücadele sürdürmüştü. Bırtik Başkanı Cumali Doğru son gelişmeleri de şöyle değerlendirdi: "Türk çiftçisi, Cumhuriyetin kurulduğu yıllardan bu yana böylesine bir facia yaşarnadı. Hasat neredeyse bıtmek üzere. Hâlâ fiyat belli değil. Çıftçi gırtlağına kadar borç içinde. İkinci ekime başlamak zorunda. Hiçbihnin cebinde beş kunış çayparasıyok. Yeniekım için mazot, tohum, ilaç gerek... Cebinde çay parası olmayan birinsan bu ihtiyaçlannı nasıl karşılayacak?" Adana (Yüreğir) Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Soyubelli ise, çiftçıye bu yıl da bir darbe ındirildiginı belırterek şunları söylüyor: "Çukurovalı çiftçi bu kez gene tüccar ve sanayıciye boğduruldu. Maliyeti 85 bin lirayı geçen ve ziraat odalannın 115 bin lira taban fiyat isteğı buğdayımızı, hükümet zamanında fiyat ilan etmediği için tüccar ve sanayıciye 55 bin liradan satmak zorunda kalıyoruz... Buğdaypiyasası tamamen tüccar ve sanayicinin insafına terk edildi." ••• Ege, Trakya ve Orta Anadolu bölgelerindeki çiftçiler de Çukurova'da yaşanan olumsuz gelişmeleri kuşku ıle izByofiar. Zira, 15 güne kadar, Ege'de, bır aya kadarTrakya ve Orta Anadolu'da buğday hasadı başlayacak. O zamana kadar fiyatlar açıklansa bile, Çukurova'da yeterince ucuz buğday alabilen tüccar ve sanayicinin fiyatlan düşürmeye devam edeceği ileri sürülüyor. Türkiye Ziraat Odalan Birliği Yönetim Kurulu Üyesi ve Manisa Ziraat Odası Başkanı Nuri Sorman, Çukurova'da buğday fiyatının 55 bin liraya kadar düşmesinm çiftçilerin moralini bozduğunu söylüyor. "Anlaşılan bu yıl çiftçiyi çok kötü günler bekliyor. Hükümet ilk sınavını kötü verdi. Beklentimu 1to/osert kırmızı buğday için 175 bin lira, yumuşak ekmeklik buğday için de 103 bin liradır. Ama asıl beklentimiz TMO'nun peşin ödeme ve hızlı alım yapmasıdır." Çiftçinin yıllardan beri sefillen oynadığını ileri süren Tekirdağ Ziraat Odası Başkanı Şerif Baykut ise şöyle diyor: 'Çiftçi grtlagına kadarborç içinde. Tartadan kazandığı, banka faizterineyetmiyor. Ziraat Bankası ve Tanm Kredi Kooperatiflen çiftçinin aynasıdır. llgililer araştırsınlar. Borcunu ödeyerneyen çiftçi sayısıyüzbinleri buldu. Eğer buğdaya 100 bin liranın altmda fiyat vehlirse çiftçinın işibıter..." Çorlu Ziraat Odası Başkanı Ismail Haraç da, buğdayın maliyetinin 85 bin lirayı geçtiğini, 100 bin liranın altmda verilecek alımfiyatınaraz'ı olamayacaklarını belirttı.. • • • Işte çiftçinin feryadı... Hepsi doğrulan söylüyor. Ama dinleyen yok. Buğday konusunda çiftçi kuruluşları, hükümetleri, ikı aydan beri uyardığı halde taban fiyatlar açıklanmadı... Sonucta, milyonlarca buğday üreticisı bu yıl bır darbe daha yedı... Hiç kimse veya hiçbir yetkili, seçimlen ve hükümetin kuruluş çalışmalarını gecikmeye mazeret olarak gösteremez. Zira, hükümetler görevlerine ara veremez, devlet ve millet ışlen bekletlemez... Gecıktirilemez... Asgari teknikve hijyenikşartları bile sağlayamayanfirmalarsüre uzatımı istedi Gıdadastandanlauymamaçabası Gıda sektöründeki fîrmalann çoğu izin için henüz başvurmadı. Ekonomi Servisi - A\Tupa Birli- ği'ne (AB) uyum amacıyla "gıdala- nn üretim, tşleme, muhafaza, depo- lama. pazarlama. sattşı ve denetinuh ne ilişkin esasları düzenkmek tçm" çıkanlan yasa ve yönetmeliklerin şimdiye kadar tam anlamıyla uygu- lanması sağlanamazken, Istanbııl Ti- caret Odası (ÎTO) üretim izni alma ve gıda sıciline kayıt yaptırma için tanınan sürenın uzatılmasını istedi. 1995'te çıkanlan Gıdalann Üreti- mı, Tüketimi ve Denetlenmesine Da- ir Kanun Hükmünde Karamame'ye istinaden Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan ve gıda üretim ve işle- me yerlerinin teknik ve hijyenik yön- den belli bir seviyede olmasını hedef- leyen yönetmelik uyannca, bu sek- tördeki bütün fîrmalann bakanlık- Hazine Mustesar vekili Sel, bankalarla ilgili endiseleri değerlendirdi 'Kaygılanmaya gerek yok' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hazine Müsteşar Vekih Cüneyt SeL 11 Haziran 1999 tarihine kadar yeni BankalarYasası'nın çıkanlama- tnası durumunda, yalruz bankalann Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devrine ilişkin hükümlerin ortadan kalkacağını belirttı. Sel. "Bir yasa- dan doğan boşhık varsa, başka ya- salardan gelen yetkiyk doMuruIur" dedi. Müsteşar Vekili Sel, eski yasa ta- sansının TBMM'ye sunulacağını, Bankalar Yasası'nda genişletme dü- şünülmediğini söyledı. Hazine tarafından yalanlanması- na karşın Bloomberg News Ajan- sı'nın, "devletinbankalaraelkova- may^cağı 11 Haziran 1999 tarihin- den öncegerekirse müdahaleedebil- mek için 10 banka hakkmda incete- me başlattığı"' haberiyle piyasalar çalkalanırken: Sel "Telaşagerek yok, Sansasyon yaraüp, panik yaratma- nm da bir anlanu yok" dedi. 'İflas eden banka olmaz' Sel, dün "Hizmet Tıcareti Gend Anlaşması (GATS) 2000" konulu toplanüdan aynlırken gazetecilerin sorulannı yanıtladı. Bankalar Yasa- sı'nın 11 Haziran 1999 tarihine ka- dar çıkmaması durumunda Anaya- sa Mahkemesi karan uyannca 65. maddeyle ilgili, yani bankaların TMSF'ye devrine ilişkin hükümle- rin askıya alınacağıru belirten Sel, "Onun dışmda defişen bir şe\ yok. Ne varsa aym şekBde,Bankalar Ka- nunu'nun tümii ortadan kalkıyor dive bir şe>' söz konusu değjl" dedi. "Ûlaseden banka olursa" sorusunu Sel, "Hiçbir şey ofanaz. Hazine'nin 1994 senesinde4-S ay kanunu obna- dı. Hiçbirşejotmadı'" diye yanıtladı. tan çalışma ızni alması ve üretimde asgari teknik ve hijyenik şartlan. 1997 yılı Temmuz ayına kadar sağ- laması gerekiyordu. Söz konusu tarihe kadar sağlana- mayan uygulama için izin ve kayıt sü- resi 9 Haziran'da doluyor. Sürenin uzatılması yönünde ginşımde bu- lunduklannı açıklayan İTO Başkanı Mehmet Yıldınm, tespitlenne göre fîrmalann başvuru dilekçelerine ek- lenmesi gereken ve çeşith merciler- den alınacak belgelerin temininde güçlükler çekildiğini, bürokratik iş- lemlerin uzun sürdüğünü belirtti. 450firmaizin için başvurdu Bu arada, Sağlık Bakanlığı'nın son açıkladığı verilere göre Türkiye'de gıda ve gıda ambalajı sektöründe yaklaşık 24 bin firma bu- lunmasına karşın. sadece 450 civannda firma bakanlıktan çalışma izni almak için baş- vurdu. Firmalann çalışma izni için baş^urmaması üze- rine. daha önce alınan ruh- sat, gayri sıhhi müessese bel- gesi, işyeri açma izni gibi belgeler de geçerli sayılma- ya başlandı. Ancak. gıda sek- töründeki firmalann, asga- ri teknik ve hijyenik şartla- n sağlayamadığına dikkat çekiliyor. Yaklaşık 23 bin firma arasında modern tek- nolojiye uygun olarak çalı- şanlann sayısının birkaç bi- ni geçmeyeceği belirtiliyor. İTO bürokratik işlemler için gerekli sürenin kısa ol- duğu gerekçesiyle erteleme isteyerek son anda bilgi baş- vurulannın arttığını bildirdi.