Katalog

14MAYIS1999CUMA CUMHURİYET SAYFA 17 Küçük Ayasofya 6. yüzyılda Ayasofya ile birlikte inşa edilen ve 16. yüzyılın başında camiye çevrilen Küçükayasofya çöküyor. Kubbesi çatlayan ve denizden gelen su nedeniyle temelleri kayan Küçükayasofya, italya'daki Pisa Kulesi gibi gözle görünür bir şekilde bir yanına doğru yatıyor. Halen cami olarak kullanılan ve yabancı turistlerin Ayasofya kadar ilgi gösterdiği 1400yıllık tarihi yapı Küçükayasofya'yı ^>~< kurtarmak için (##>Vakıflar Genel ^="""' Müdüriüğü - herhangi bir çaba göstermiyor. Küçükayasofya UNESCO'ya kadar uzanacak bir kampanya ile kurtarılmayı bekliyor. Zonguldak Devlet Bakanı Hasan Gemici'nin kalp krizi geçiren kardeşini Zonguldak Devlet Hastanesi'nin acil ^ s servisin kapısında karşılamadıklan için Zonguldak Valisi fsmet Metin tarafından açığa alınan Dr. Zafer Gür ve hemşire Semiha Irban görevlerine geri döndü. Etektronik posta: som@posta.cumhuriyeLconi.tr Tel: 0.212.512 05 05 Faks: 0.212,512 44 97 - NATO, Çoriu'yu istiyormuş... "Vermesine verelim de karşılıÇmda bari. Inciıiik'i aeri alalım!" T ürkiye Büyük Mıllet Meclisı'ne türbanıyla ge- lip Türkiye Cumhuriyeti devletinin varlığını ve bağımsızlığını koruyacağına ilişkin ye- min etmeye niyetlenen Merve Kavakçı Amerika Birleşik Devletleri'nin çıkarlarını korumaya yeminli bir "yabancı" çıktı... Türkiye böylesini ilk kez gördü... llk kez bir Ame- rikalı, Meclıs Genel Kurul salonundaki koltuklardan birine üç-beş dakikalığına da olsa oturdu! Şimdi, pılısını pırtısını toplayıp ülkesine dönse, babası Imam Yusuf Zia Kavakci nin memleketı Dallas'a da gidemeyecek. Dallas'a gittiği anda tutuklanacak. Amerika'nın çıkarlarını koruyamadığı için değil adi birsuçtan tu- tuklanacak... Bir bakıma, şeriat hükümlerine karşı gelmenin cezasını çekecek! Filistin asıllı Amerikalı kocası Ali Abushanap'ın ıkin- ci kansını kabul etmeyip evi terk ettiğinde iki kızını babalarından kaçırmıştı ya işte o nedenle tutukla- Amerikalılar nacak. Çünkü, Abushanap mahkemeye gidip çocuk- larının velayetini almakla kalmamış, Dallas Bölge Mahkemesi'nden çocuklannı kaçıran Merve Kavak- çı hakkında tutuklama kararı da çıkartmış. ImamZia'nın "Mervecik"i, Dallas'a giremese de Amerika'da sığınacak çok yer bulur kendine... En azın- dan Fazilet'in Ankara Milletvekili Oya Mugisud- din'in Pakistan asıllı Amerikalı kocası Muhammed Mugisuddin'le birlikte VVashington'da kurduğu Müs- lüman Cemaati Merkezi'nde yatıp kalkar... Kaldı kı, Kuzey Teksas Islam Cemaati başimamı ve dahi Kuzey Amerika Müslümanları Şûrası IS- NA'nın imamlarından olan babası Zia Kavakçı'nın Iran'dan Libya'ya kadar geniş bir çevresi var. VVashington olmazsa Tahran olur! Bu arada u Mervecik"in babası Imam Zia, ayağı- nın tozuyla geldiği Türkiye'de, aklama ve paklama yapan şeriatçı televizyon kanallarından birine çıkıp hayatını anlatırken, baktık ki ilk ve orta eğitimini yu- varlayıp geçti. llkokula gitmeden Adapazan'ndaki Kuran kursla- rında yetişen ve Türkiye'de Yusuf Ziya Kavakçı kimliğini kullanan Amerikalılann Imam Zia'sının Is- tanbul Hukuk Fakültesi'ne kapağı atmasını sağla- yan diplomaları da tartışmalı. Imam Zia, 22 yaşın- da dışardan sınava girerek ortaokul, bir yıl sonra da imam hatipten lise diploması almış. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Ayvalık Şu- besi Başkanı Dr. NimetTan, Milli Eğitim Bakanı Me- tin Bostancıoğlu'na "Dışardan bitirme sınavlarıyla ilgıli yasa, 'emsalleriyle aynı yıllarda bitirme koşu- lu'nu getiriyor. Bir yıl arayla ortaokul ve lise diplo- ması alınması yasal mı" diye somyor. Amerikalılar için böyle bir koşul olmayabilir! SESSİZ SEDASIZ (!) NVRİKURTCEBE Bazılarının Sivil Haklar İnisiyatifl Türkiye'nin "ağırdüşünür"lerinden Etyen Mahçupyan'nın yazdıklarına bakılırsa akıllı, ruh sağlığı yerinde ve kendi kıyafetini kendisi giyen "bazı laikler"i biraraya getirip Merve Kavak- çı'nın türbanına sahip çıkan ve dola- yısıyla laik kesimi çatırdatıp fena hal- de bölen ve giderek güçlenen "Si- vil Haklar InisiyatifTnden, sahip çık- tığı hatun kişinin Amerika Birleşik Devletleri'ne sadakat yemini ile bağ- lı olduğunun anlaşılması üzerine ne- dense hiç ses çıkmadı! Telefonu açıp biz sorduk. Ayrıntılarla ilgilenmiyorlarmış! Türkiye'deki laikleri çatır çatır bö- len bu büyük girişimde yer alıp Mah- çupyan'ın yazdığı gibi "tımamane"nin parçası olmayı reddeden "bazı laik- ler'in kim olduğunu öğrenmek istedik. Murat Aksoy, Korhan Gümûş, Ik- bal Polat gibi kamuoyunun çok ya- kından tanıdığı ve görüşlerine büyük değer verilen adlaria karşılaştık. Bunlara bir de Etyen Mahçupyan'ı ekleyince "bazı laikler"in ne denli güçlü kuvvetli olduğunu anladık. Bu arada, Sivil Haklar Inisiyati- fi'nin içinden çıktığı Insan Yerie- şimleri Derneği'nin telefonundan da ulaşılan Aydınlık İçin Yurttaş Giri- şimi'nin sözcülerinden avukat Ergin Cinmen'e de sormadan edemedik... Cinmen'den, Aydınlık İçin Yurttaş Gi- rişimi'nin akıllı, ruh sağlığı yerinde ve kendi kıyafetini kendisi giyen "bazı laikler"in kurduğu Sivil Haklar İnisiya- tifl ile bağlantısı olmadığını öğrendik. PALAS PANDIRAS Susuriuk Ayranı'nın tortusu nicedir dibe çöktü. Yok mu şunu çalkalayacak bir adem ? {MüfHBozacı Düzenlemeler ay sonunda bitecek Bizuns sarnıcı çarşı oluyor İstanbul Haber Servisi - Is- tanbul'daki kapal^sarnıçların- danbıriolan veeskı Bızanskay- naklanna göre 4. yüzyılda yapı- lan Binbirdirek Sarnıcı çarşı olu- yor. İçerisinde 30 dükkân. bir restoran ve açık sahş standlan yer alacak olan sarnıctaki restoras- yon ve düzenleme çalıs,malan. mayıs ayı sonunda tamamlana- cak Uzun süredır mezbelelik içinde bulunan ünlü tarihi sarnıç. yerli ve yabancı tunstler için ye- ni zıyaret alanı oluşturacak. \'akıflar Genel Müdürlü- ğü'nün, restore et-işlet-devret modelıyle 10 yıllığına Bulvar tnşaat'a ihale ettiği İstanbul Ad- liyesi'nin karşısındaki Binbir- direk Sarnıcf ndakı çalışmalar, ay sonunda tamamlanıyor. Vakıf- lar İstanbul Bölge Müdüriüğü yetkilileri, uzun süredirkaderi- ne terk edılmiş olan bir tarihi eserin kurtanl- ması ve turiz- min hizmetine sunulması için böyle bir yönte- min seçildiğını söyledi. Sarnıç içeri- sinden 20 bin metreküptoprak çıkanldığını be- lirtenyetkilıler. "Binbirdirek Sarnıcı'nın ha- valandırması için sarnıç üzc- rinde bulunan parkın kenarı- na klima ve ha- valandırma makinası ko- nulacak. Çev- redeki işyerle- ri ve oteller, makinanın ya- ratacağı ses ne- deniy le şikâyet- te bulunuyor- lar. Böyle bir endişeye gerek yok, makinanın ses tecriti ya- pılacaktır" dediler. Restorasyon çalışmasinı üst- lenen Bulvar Inşaat yetkilileri. sarnıcın üzerinde binalann bu- lunduğunu \e bu binalann atık sulanndan sarnıca su sızması ol- duğunu belirterek ISKl'ye şikâ- yette bulunduklannı, ancak he- nüz sorunun giderilemediğini söyledi. Saraıcın KlotfarerCaddesi'nin altına kadar uzandığını, buradan geçen ağır \asıtalann sarnıçta çatlamalar meydana getirdığini savunan şirket yetkilileri, bu cad- denın ağır vasıtalara kapatılma- sını istiyor. tnsanlann kullanımına yeniden açılacak olan Binbirdirek Sar- nıcı'nın tarihçesi özetle şöyle: Yerebatan Sarayı denilen Ba- zilıka Sarnıct'ndan sonra Istan- bul'un ıkinci büyük su haznesi olan Binbirdirek Sarnıcı, eski Bızans kaynaklanna göre, impa- rator I. Constantinus. şehri ye- nıden kurduğunda Roma'dan ba- zı senato üyelenni buraya göçe zorlamıştı Bunlardan Filokse- nus. sarayını Hipodrom'un kom- şusu olarak yaptırmış ve sarayın su ıhtiyacını karşılamak için de bu sarnıcı inşa ettırmiştir. Bizans dönemınde şehrin to- pografyası hakkında bilgi veren kaynaklardan Patna Konstanti- nopoleos'a göre, Fıloksenus Sar- nıcı, Constantinus Forumu'na komşu idi ve yanında Lausus Sarayı bulunuyordu. Bu forumun Çemberlitaş'ta olduğu hususun- da şüphe yoktur. Lausus Sara- yı'nındaaynı çev rede bulundu- TARİHE YOLCULUK - Binbirdirek ola- rak bilinen ancak 224 sütunu bulunan sar- nıcın. 16 yüzyıllık tarihi kimliği insanlara açı- lıyor. Mayıs sonunda restorasyonu tamam- lanacak olan Binbirdirek Sarnıcı'nda yer alacak olan lokantada yemek yerken 4. yüz- yıldan günümüze tarih yolculuğuna çıkabi- İirsiniz. (Fotoğraf: MEHMET DEMİRKAYA) ğu bilindiğine göre, Binbirdirek Sarnıcı, Filoksenus Sarayfna, en geniş olasılıkla da Lausus Sa- rayfna ait olabilir. Uzunluğu 64 metre, genişliği 56.40 metre olan sarnıçta, 224 adet sütun bulunuyor. Bu sütun- lar, sarnıcın üstünü örten tonoz- lan taşır ve kemerlerle birbirine bağlanır. İki parçadan oluşan sü- tunlar, kalın kelepçelerle birleş- tirilmişrir. Yüksekiikleri 12.40 metredir. Sarnıcın Türk dönemindeki adı çokluk anlamında 'binbir' teriminden gelmiş olabileceği gibi, bir diğer iddiaya göre sü- tun göv delerinın üst üste bindi- rilmiş oluşundan dolayı 'bindir' teriminden de gelmiş olabilece- ği öne sürülür. HAYVANLAR ISMAİL CÜLGEÇ KİM KİME DUM DUMA BEHIÇAK behicak@turk.net ÇİZGİLİK KÂMtL MASARACl BULUT BEBEK MRAYÇIFTÇI TARİHTE BUGÜN MLMTAZ ARIKAN 14 Mayıs Z CHP GENEL BAŞKANI S£Ç/Wİ YÜGÛ- HALK PARTtSİ OLA&AAJÜSTİI *CUGULrAYlNDA, BÜL£NT EC£Vİr, 826 OYIA GEM£L 8AÇ&4N SEÇtLMİŞTİ- 1966 riLINOAN B£Ki PAKTİ &ENSL SSK&eTEeLi£(Ni YÜGÛ TEKİ eCEVtr, *OKTHW/V SOLU'AKrtotN'N Nü YAP*RAK rsHİUteÇİ S'K A£t9?*'D£& 4SKEGÎ te. üzsee CHP "O£N Kİ '£ &4/C4H V£RM£ KONUSUAID* OU/MUJ TA- VfG. TAKfM*H GEAJEL SAÇKAN İSMET /NÖMÜ İL£ ANLAÇAAAZLIĞA DÜÇMUfTÛ. SON{/çm,G£A/£L SEK&S- TEgLİKrN İSriFA ££>£AI £C£Vİr'İ B4KTt MeCLİSİ PE ISM£T /*/CXJÜ p l , SÛt£A/r ANKARA... ANKA... MÜŞERREF HEKİMOGLÎT Cumhuriyefin Gizemi Gazetemizin 75. yılını kutluyoruz Ankara Büro- su'nda. Çatı yıkılacak nerdeyse. kalabalık taşıyor. Eski dostîarla kucaklaşıyor, okurlarlatanışıyorum. İlk kez karşılaşıyoruz ama dostça selamlaşıyoruz. Beni çok duygulandıran, onurlandıran olaylar yaşıyorum. Bir yazann itici gücü okurlan hiç kuşkusuz. Ben de en güzejödülü okurlarımdan alınm herzaman, biröv- gü, bir öneri ya da bir eleştiriyle çiçekler açar yüre- ğimde. Kalabalıkta genç bir kadın geldi yanıma: - Annem sizi tanımak istiyor. Annesi bir Cumhuriyet okuru, kuşkusuz bir cum- huriyet kızı. Vaktiyle bu köşede yayımlanan bir yazı- mı anımsatıyor bana. "Kakülüne Ne Oldu?" başlıklı bir yazı. - O yazıyı kestim, kimi kadınlara postaladım. Bu- gün de yollamak istiyorum, diye kucaklıyor beni. O yazı degerli piyanist Ferhunde Erkin ile bir söy- leşimden kaynaklanıyor. Kemancı kardeşi Nejdet Remzi Atak ile birlikte Ankara'ya geliyor yıllarca ön- ce. Ulus'ta Park Sineması'nda konser veriyorlar. Ata- türk de izliyor, konserden sonra Çankaya'ya çağırı- yor iki kardeşi. Ikisi de öğrenci o zaman. Ferhunde Amerikan Koleji'nde okuyor, o dönemin modası ka- külü var, ama Atatürk hoşlanmıyor bu saç biçimin- den. "Türk kızlannın alnı açık olur" diyor. Ertesi günü Istanbul'a dönüyor, okuluna gidiyor genç kız. Kah- valtı salonuna girince arkadaşlan saşınyor. Bir ağız- dan soruyorlar: - Kakülüne ne oldu? - Atatürk, Türk kızlannın alnı açık olur, dedi. Ertesi sabah kaküllü Türk öğrenci yok kahvaltı sa- lonunda. Hepsi arkaya taramış saçlannı, alınlannı aç- mışlar. O güzel genç kız Almanya'ya gidiyor sonra. Leıb- zıg'de öğrenim yapryor, yurda dönüyor, besteci Ulvi Cemal Erkin ile evleniyor, müzik devnminin öncüle- rinden biri oluyor. Birçok konçertoyu ilk kez seslen- diriyor, piyano edebiyatının güzel yapıtlannı tanıtıyor, Türk bestecilerin yapıtlannı çalıyor, Anadolu konser- leri. yabancı ülkelerde verdiği konserlerle çağdaş bestecılerimizi de tanıtıyor müzikseverlere. Çokses- li evrensel müzik sevgisinin gelişmesine yol açıyor. Müzik devrimine emek ve yürek veren bir öncü ger- çekten. Güzel bir öncülük bu, ardı da var. Ferhunde Erkin kemancı Suna Kan ile birlikte veriyor ikili kon- serleri, güzel anılar var o birliktelikten. Sağlık neden- leriyle sona erdi ama Suna Kan, Gülay Uğurata ile sürdürdü ikili konserleri. Uzun yıllar birlikte çaldılar. O birliktelik de ölümle sona erdi, ama konserler sü- rüyor. Bence dünyamızdan aynlanlar da dinliyor me- zarlannda. Onlann soluğunu da duyuruyor çalanlar. Sevda Cenap And Vakfı'nın düzenlediği konserlerde CŞO'da ya da Bilkent'te BASSO'yu izlerken düşü- nürüm her zaman. Hangi Islam ülkesinde yaşanıyor bu müzik olaylan. Hangı Islam ülkesinın kadın çalgı- cıları, yorumculan var? Kimi keman, kımi piyano, ki- mi flüt çalıyor, ama uluslararası duzeyini kadın değil çalgıcı, sanatçı kimliğiyle kanrtlıyor. Gümrük duvar- larını çoktan yıktı onlar. Laik cumhunyetimizin ilkele- riyle butünleşiyor bu olay. • • • Bilkent 6. Anadolu Festivali 19 Mayts'ta Samsun'da başlıyor. Iş Bankası'nın cumhuriyet konserleri. 80 yıl sonra Mustafa Kemal'in rotasında, yazısı var kıtap- çığında. Müzik Fakültesı Dekanı Prof. Ersin Onay'ın yaşama geçirdiği bir müzik olayı bu. 19 Mayıs'ta Samsun'da başlıyor, 9 Eylül'de Izmir'de, son konser de Ankara'da. Samsun konserınde Suna Kan da var, öteki solistlertenor Pekin Kırgız, bariton Mesut Ik- tu, tenor Hakan Aysev ve soprano Hütya Sezen. Bil- kent Senfoni Orkestrası'nı Gürer Aykal yönetiyor. Bilkent Gençlik Korosu eşlığinde 12 konserle çokses- li çağdaş Türk müziğiyle evrensel muzıklerı Anado- lu yüzeyine yaymayı amaçlıyor festival. Çağcıl birey- uygar toplum ülküsüne müziksel etkınliklerle katkı- da bulunmayı. Cumhuriyetimizi kuranlar da çağdaş uygarlık dü- zeyine ulaşmayı amaçlayarak gerçekleştiriyor müzik devrimini. Yozlaştırma çabalan da var ama başanya ulaşamıyor! Merve olayı da ne ilginç boyutlara var- dı değil mi? Çirkinliğine karşın yararlı da oldu, kişile- ri, kurumlan, dostlan, düşmanlan açık seçik sergile- di. Herkesi uyardı. Gazetemizin 75. yılına dönüyooım yeniden. Kımi okurlarımızla konserlerden de söz ettik o akşam. Tüm devrimler gibi müzik devrimini de içten destek- liyor gazetemiz. Başyazarımız Nadir Nadi de Mo- zart'ın dostu değil mi? YıkJönümü nedeniyle tutkulu bir okurumun mek- tubu da çok duygulandırdı beni. Uzun süredir haber- leşiyoruz. Okurlanm anımsar belki, kuşlardan söz et- tiğim bir yazı nedeniyle boncuk kuşlar yolladı bana. Tutukluluk döneminde başlıyor Cumhuriyet okurlu- ğu. Eşinden, kızlanndan söz ediyor bana. Gazetemi- zi okuyarak onlann da cumhuriyet kızlan, cumhuri- yet yurttaşı olmasını diliyor. Sonra kitaplardan söz edi- yor. Çok okuyor. Prof. Faruk Erem'in "Suç Bılimi Açısından Adalet Psikolojisi" adlı yapıtından çok et- kilenmiş sanınm. "Yazılıyasalann heryurttaş içinyan- stz ve doğru olarak uygulandığı kamuyönetimindeya- şamakinanıyorum ki çok güzel plurdu" diyor. Belli sa- tıriann altını çizerek, onu hükümtendiren mahkeme başkanına da yolluyor krtabı. Okurken gözlerim yaşanyor. Cumhuriyetin gize^ mini hissediyorum bu mektuplarda. Tutuklu bir kişi parmaklıklann gerisinde de özgürlüğe kavuşuyor say- falannda. Aydınlığa yöneliyor. Umutla bakıyor dün- yaya. Umudun solmamasını diliyorum. B U L M A C A SEDAT YAŞAYAN SOLDANSAĞA: 1/ lyı nitelikli un- dan yapılan ince 1 uzun ekmek. 2/ „ Osraanlı devle- *• tınde iki alaydan g oluşan asken bir- lik...Sual.3/Hin- 4 du tıp bilımı. 4/ Sporkarşılaşma- « sı... Arap edebi- g yatında kullanı- lan bir rubaibiçi- 7 mi. 5/ Vilayet... Bayagı. sıradan... 8 Rütbesız asker. n 6/ Jules Ver- 3 ne'ın, "DenizAltmdaYır- mi Bın Fersah'' adlı roma- 1 2 3 4 1 nındakı düşsel denızaltı- < D nın adı. 7/ Eski Mısır'da 2 güneş tannsı.. Enerji. 8/ o Yumurta biçünli ve sekiz delikli bir tür flüt. 9/ Er- 4 zincan'mbirilçesi...Tibet 5 sığın. fi YUKARIDANAŞAĞrYA: ° 1/Leyleksilertakımmdan 7 bir kuş. 2/ Eskıden hü- 8 kümdara aynlan gemı... Q Bir baglaç. 3/"Adırnlar- a la gezdim hayat yolunu/ Ve bir — toprak oldum en sonu" (A. H Tanpınar)... Asya ile Avrupa'yı ayıran dağ sırası. 4/ Bir meyve... Bilgisayarda oynanan bir oyun türü. 5/ iki dağ arasındaki geçit... Dolma yapmak için hazırlanan kanşım. 6/ Güçlü ve beyaz bir ışık vererek yanan hıdrokarbonlu gaz. 7/ Üzen toprak ya da otla örtülmüş saraan yıgını.. Dıl devri- mının ilk yıllannda belediye anlamında kullanılan sözcük 8/ Girişik bezeme. 9/ Erbiyum elementinın süngesı... Güç, kudret.