Katalog

Cumhuriyet INTERNET'TE www.cumhuriyet.com.tr www.cumhuriyet.com Cumhuriyet 1)107.4 Cumhuriyet BUL VE ÇEVRESÎNDE YAYINDAYIZ 75. YIL SAYI: 26853 / 200.000 TL (KDV,çmde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 15 NİSAN 1999 PERŞEMBE C U M H U R İ Y E T î N E Ğ İ T İ M V E K Ü L T Ü R H I Z T L E R I SABAHATTIN EYUBOCLU KOY ENSTITULERI ÜZERİNE Koy Enstitulerinin temel taşlarından değerli düşun ve sanat adamımız Sabahattin Eyuboğlu şöyle diyor: "Köy Enstitülerini hatk adına aydınlar kurdu, halk adına yine aydınlar yıktı. Halk Köy Enstitülerini istiyordu da aydınlar onun için kurdu demek gerçeğe ne kadar aykmysa, halk istemiyordu da aydınlar onun için yıktı demek de o kadar aykırıdır. Ama kuranlar mı gerçekten halktan yanaydılar, yıkanlar mı? Bu sorunun karşılığını vermek biz Enstitülülere düşmez; ama merak edenlere şöyle bir yol gösterebiliriz: Baksınlar, kuranlar mı, yıkanlar mı daha çok çıkar peşindeydiler, kuranların kişisel kazancı ne oldu, yıkanlarmki ne?" Köy Enstitüleri ile ilgili bu çok önemli kitabı '17 Nisan Bayramı'nda okurlarımıza sunarken, değerli yazar, eğitimci, bilim adamı Sabahattin Eyuboğlu'nu da saygıyla anıyoruz. Yarın Cumhuriyet le birlikte... İstanbul Belediyesi trilyonlarca lirayı FP'lilere aktardı Başkanlarasuçduyurusu DENİZBAYKAL 'Ecevitçok r^mft mm 7 SEÇIMLERI 1 Karanlığı sevmiyor Serdar Kızık I Atatürk'ün leblebisiMARDIN Mardin'den gidiyordu Oral Çalışlar | Halk seçime alabildiğine ilgisiz Çetin Yiğenoğlu IHMüHHîl CHP ödünç verdiği oylan istiyor Bülent Ecevit 61 trilyon yandaşlara Faziiet Partiiiiere yakınlığıyla bilinen kişi ve kuruluşlara Akbil projesinde 41 trilyon, IGDAŞ ihalelerinde ise yaklaşık 20 trilyon liranın aktanldığı öne sürüldü. Bir belediye kuruluşu olan Belbim'in Muradiye Vakfı'na yakınlığı ile tanınan Furkan Makina aracıhğı ile bir Akbil'i Dallas firmasından 3.95 dolara aldığı ve ÎETT'ye 6 dolara sattığı belirlendi. 300 dolar yerine 5 bfn dolar ödendi CHP istanbul îl Başkanı Mehmet Bölük, Akbil dolum cihazlannın maliyetinin 300 dolar olduğu halde, bunlara 5 bin dolar ödendiğini açıkladı. Bölük, bu alanda da zarann 2 milyon 350 dolar olduğunu savundu. Bölük, Ali Müfit Gürtuna hakkmda valiliğe, Tayyip Erdoğan hakkında da savcılığa suç duyurusunda bulunduklannı söyledi. 4 ve 9. sayfalarda İstanbul Haber Servisi - "Kabul et- meklazunbu belediye Kiçahşd", "Şişli'yive ISKİ'yi unuöna" slo ganlanyla kampanya yapan FP'li İstanbul Büyükşehir Belediye Yönetimi'nin, seçime çok az bir süre kala Akbil projesinde 41 trilyonluk yolsuzluğu. tGDAŞ ihalelerinde ise yaklaşık 20 trilyon liralık kaynağı, kendi yandaşlanna usulsüz olarak aktardıgı orta- ya çıktı. CHP fstanbul îl Başkanı Meh- met Bölük, tstanbul Büyükşehir Bele- diyesi'nin "çağdaş akıllı bilet" uygula- masında yapılan 41 trilyon 118 milyar tutanndaki yolsuzluk iddıası nedeıu'y- le suç duyurusunda bulundu. Bölük, "belediye gelir sisteminde zimmet ve görevi suiistimal" suçu ne- deniyle tstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Miifıt Gürtuna için İstan- bul Valiliği'ne. eski İstanbul Büyükşe- hir Belediye Başkanı Recep Tayyip Er- doğan için de İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusu dilekçe- si verdi. Bölük savcılığa verdiği suç 80 bin adet boş seçim sonuç tutanağı ele geçirildi Seçimlere üç gün kala 'hile' kanştı • Yüksek Seçim Kurulu tarafından basılması gereken seçim sonuç tutanaklan ile ilgili skandal, Özgürlük ve Dayanışma Partisi'ne gelen bir telefon ihban üzerine ortaya çıktı. Topkapı'da bir matbaaya düzenlenen operasyonda Faziiet Partisi'nin hazırladığı ileri sûrülen 80 bin adet boş seçim sonuç tutanağı ele geçirildi. Matbaa sahiplerinin gözaltına almdığı, cumhuriyet savcılığırun da olaya el koyduğu bildirildi. Baskından kısa süre önce FP'nin afişlerinin bulunduğu minibüse seçim sonuç tutanaklannın bir bölümünün yüklenerek kaçınldığı iddia edildi. 1994 seçimlerinde de çuvallar dolusu oy pusulası çöplüklerde bulunmuştu. H 19. Sayfada duyurusu dilekçesine ek olarak Belbim Yönetim Kurulu üyeleri hakkında da suç duyurusunda bulundu. İstanbul Emniyet Müdürlüğü Oıganize Suçlar Masası da olayın ortaya çıkması üzeri- ne araştırma başlattı. Maliye Bakanlı- ğı'nın da vergı kaybından dolayı ince- leme başlatacağı belirtildi. Gişelerdeki Akbil dolum cihazlan- nın da maliyetinin 300 dolar olduğu halde, bunlara 5 bin dolar ödendiğini açıklayan Bölük, bu alanda da zarann 2 milyon 350 dolar olduğunu savundu. Sürekli olarak dürüstlükten, fazilet- li belediyecilikten söz eden FP'lı İstan- bul Büyükşehir Belediyesi İGDAŞ'ta da yaklaşık 20 trilyon liralık yolsuzluk yaptı. CHP tl Başkanı Bölük'ün iddi- asına göre, İGDAŞ yönetimi Refah ve Faziiet yandaşı fırmalarla kurumun üst düzey yöneticilennin yakınlanna ait kuruluşlara hak etmedikleri ihaleleri verdi. CHP il başkanhğı tarafindan ha- zırlanan raporda. ihalelenn 1995'ten sonra davet usulü teklifle ve doğalgaz- la ilgisi olmayan turizm şırketi, kuyum- cu (Öz tnşaat), oyuncakçı (Kannca Oyuncaklan), sürücü kursu, benzinci gibi şirketlere trilyonluk işler verildiği belirtildi. Bu ihaleleri alan fırmalar, iş- leri yan fıyahna taşe- ron fırmalara devre- dip hiçbir iş yapma- dan yüz milyarlarca liralık haksız kazanç elde eth. 27 Ağustos 1998 tarihinde Beylikdü- zü'ndeki polietilen hat ve servis hattı imalatı, metresi 36 dolardan yaklaşık 1.5 milyon dolara Mutlu lnşaat'a verildi. Bah- çelievler hafıf metro istasyonunu inşa eden Mutlu tnşaat firması ise metresıni 36 dolara aldığı işi, 16.2 dolardan. toplam 671 bin dolara Erşan tnşaat firmasına devretti. Mutlu tnşaat firması, aldığı bu ihalede bir iş yapma- dan 830 bin dolar gelir elde etmiş ol- du. Mutlu lnşaat'ın sahibinin ise geçen yıl İGDAŞ'tan a>Tilan Genel Müdür Yardımcısı Rad Badaboğhı'nun enişte- si olduğu iddia ediliyor. FP'li belediyenin yolsuzluklanna bir başka örnek de yine 1998 Ağusto- su'nda yapılan Kasımpaşa bölgesınde- ki ihale... Söz konusu ihale, metresi 71 mArkasıS<Lİ9,Sü.3'te S E Ç İ M S O N R A S I S E N A R Y O L A R Koalisyon gözüküyor• FP, tç Anadolu ve Doğu'daki oylannı koruması durumunda, genel oy oranı DSP'den düşük olsa da en fazla milletvekilini çıkanyor. Parlamentodan yeni dönemde DSP- ANAP cephesinin 2'li koalisyon kurması, DSP'nin birinci parti olup CHP ve MHP'nin de barajın altında kalmasına bağlı. Ancak siyaset bilimciler bu olasılığa şans tanımıyorlar. Seçimlerde, oy oranı itibanyla 1. çıkacak partinin en fazla yüzde 22 oy alabileceği hesaplanıyor. Bu durum, 2*li koalisyonlan güçleştiriyor. DSP- ANAP cephesi gibi, FP-DYP cephesinin de 2'li koalisyon kurma şansı yok denecek kadar az. Parlamentodan çıkan tek güçlü aritmetik ise FP-DSP koalisyonu. CHP'li Bülent Tanla 'Sağçöktü, iktidar solun'• CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tanla, "Sağ partiler çöktü, halk sol iktidan hedefliyor" dedi. Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlayan Tanla, kararsız oylann sosyal demokrasiye yöneldiğini, son hafta içinde bu durumun net bir biçimde ortaya çıktığını açıkladı. fl 8. Sayfada ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Başkent, yeni hükümet senaryolannı erken tartışmaya başladı. Türkiye genelindeki eğilim ve siyaset bilimcilerin yaptığı hesaplamalar, seçime katılan siyasi partilerin hiçbiri- nin tek başma yüzde 25 oy ora- nına ulaşamayacağını gösteri- yor. Seçimlerde birincilik yan- şının FP ve DSP arasında geç- mesi beklenirken, 1. çıkacak partinin en fazla yüzde 22 oy alabileceği hesabı yapılıyor. Bu değerlendirmelere göre istikrar- lı bir hükümet şansı oldukça za- yıf görünen Türkiye, 19 Nisan sabahından itibaren "çokhı ko- alisyon" seçeneklerini taruşma- ya başlayacak. Uzmanların mArkasıSa.l9,SiL3'te 'Kıvılcım yangma dönüşebflir' m betirten Başbakan Ecevit, Kosova krizinin yayılmasından endişe duyduğunu dile gerirdi ve ABD ile Rusya'nın banşçı bir çözümde anlaşmalannı istedi. Adriyatik'e giaecek olan 10 Rus gemisinden üçünün bugûn Boğazlar'dan geçeceği öğrenildi. Arnavutiuk, Sırp birtiklerinin yeniden suurdan içeri girmesi ola- sıuğına karşL, ülkenin kuzeyine takviye güç gönderiyor. DevletBaşkanı Meydani,Sırpbüüklerinin yeniden Arnavutiuk'a girmesi durumunda ordunun buna sert bir karşıük vereceğini söyleîdL • 10. Sayfada • Partisinin Iskenderun mitinginde konu- şan Deniz Baykal, Başbakan Bülent Ece- vit'e yûklenirken "Ecevit bozuk düzeni de- ğiştireceğim, diyordu. Bozuk düzen Ece- vit'i değiştirdi, kendine benzetti. Şimdi Ecevit'in bir ayagı yolsuzluklarda, diğer ayağı tarikatlarda. Masa başında yapılan hesaplarla Türkiye'nin geleceği belirlene- mez. Hükümetin nasıl kurulacağına halk karar verir" dedi. I 5. Sayfada BÜLENTECEVİT 'Kimseye acımayın'• DSP lideri Ecevit, gönlü ve aklı DSP'de olan seçmenlerin, bazı partilere karşı acı- ma duygusuyla oylannı dağıtmamalannı istedi. "Zaten hükûmeti kuracağiz, parça- lı bir hükümet olmasın" diyen Ecevit, D- SP'nin Türkiye'nin birinci partisi olduğu- nu yineledi. Ecevit, "Lütfen acıma duygu- suyla oylannızı başka partilere dağıtma- yuı, gönlünüz DSP'de ise DSP'ye vurun mührü" diye konuştu. • 5. Sayfada MESUT YILMAZ 'Seçimyeni birfirsattır'• lskenderun, Adana, Tarsus ve lçel'deki mitinglerde halka seslenen Mesut Yılmaz, horoz dövüşü gibi siyaset yapanlann, kav- ga edenlerin huzur ve istikran getiremeye- ceğini savunarak "Türkiye'ye huzur ve is- tikran getirecek parti ANAP'tır" dedi. Yıl- maz, seçimlerin altın bir firsat olduğunu ve iyi değerlendirilmesi gerektiğini kaydede- rek "Çalışan anlarla vızıldayan ağustosbö- ceklerini ayınn" dedi. • 5. Sayfada TANSU ÇİLLE'R 'Apootelde ağırlaniyor9 • DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, Ma- nisa'da yaptığı konuşmada, "kartelci med- ya" suçlamaîanru sûrdürdü. "Kartelcüe- rin son oyununda DGM, araştırma-tahkikat sürdûrüyor. ANAP lideri Mesut Yılmaz, Apo'ya kaç demiş, kartelciler tık yazmıyor- lar. DSP lideri Ecevit'i de Apo'yu beş yıl- dızh otelde ağırhyor" diye suçlayan ÇiUer, " Yeter söz miîletin, hak milletin'' diyerek sözlerini tamamladı. • 8. Sayfada HAVALİMANINDA RADYASYON TEHLtKESl YAŞANDI 18. Sayfada HALÎL MUTLU'DAN DÜNYA REKORU MSpor'da BCffSAİDOLAfl \} 482 ' a*aoo aae (t ı "Câkj Tin ftoo MARK ODun 2OT.8OO Ûncekı 2D9J00 ALTIN ODuı 3.M6.0OO Önceta 3.4t&JXO GÜNCEL CUNEYT ARCAYUREK IstJkrarı Koydunsa Bul! Giderek güçlenen bir olasılık, hafif hafif oy yüzde- si küçük ama adı büyük partilerimizi sarmaya baş- ladı. örneğın; birlikte hükümet kuracaklanna kesin göz- le bakılan iki parti, DSP ile ANAP, birden beliren bu olasılık karşısında ağız değiştirmeye başladı. İki parti seçimden önce; CHP ile MHP'nin yüzde 10 barajını aşamayacağını hesaplıyordu. Bu iki par- MArkasıSa. 19,SH l'de Çağdaş Portekiz Edebiyatı'nm Nobel ödüllü yazan Jose Saramago 1998 Nobel Edebiyat Ödülü, Portekizli Jose Saramago'ya verildi. Bu ödül, bizde pek tanınmayan Portekiz edebiyatına çevirdi bakışları. Saramago'nun son romanı "Bütün İsimler" dilimize çevrildi. GUNDEM MUSTAFA BALBAY Sol Yelpaze... Yakın tarihimize baktığımızda solun dört geleneksel tabanı olduğunu söyleyebiliriz: -lşçiler -Kürüer -Aleviler . -Aydınlar. 1980 sonrası, çeşitli nedenleıie bu tabanlarda dağıl- ma oldu. Omurgayı geçmişteki nedenlere oturtmaya- mArkosıSa.l9,Sü.8'de