Katalog

Cumhuriyet tmrivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yonetmenı Orhan Erinç A Genel Ya>m Koordınatoru Hikmet Çetinkaya 0 Yazıışlen Muduru Ibrahim Yıldız • Sorumlu Mudur Fikret tlkız # Haber Merk.ezı Muduru Hakan Kara • Gorsel Yonetmen Fikret Esw Istıhbarat Cengız \ ıldırım 9 Ekonomı Özlem V uzak • Kültur Mandan Şeııkoken # Spor Abdulkadir Yucelman 0 Makaleler Sami Karaoren 0 Duzeltme Abdiftlafa Va/ıcı 0 Fotoğraf Erdoğan koseoğlu 0 Bılgı-Belge Edibe Buğra 0 V urî Haberlen Mehmet Faraç Yavın Kurulu llhan Sclçuk (Başkart) Orhan Ennç. Okta> Kurtböke Hikmet Çetınkava, Şûkran Soner, Ergun Balcı, İbrahım V ıldu, Orhan Burvalı. YlusUfa Balbav. Hakan Kara \nkara Temsılcısı Mustafa Balba> Ataturk Buh an No 125 Kat4, Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020(7 hat), Faks 4195O2'7 0İ2mu-Temsılcısı Serdar Kızık, H ZıyaBK 1352S 23Tel 4411220, Faks 4419117 • AdanaTemMİcısı Çetin Yiğenoğlu, IncmuCd 119 S No 1 Kat l.Tel 363 12 11, Faks 363 12 15 Muessese Muduro. Cstön 4kmen # Koofdmaıor Akmct Korabjjı • Muha- sebe Büknt Yeow#ldare Hiseyın Gîrer» Bılgı-I»km Nail laal •Bılgı sayarSıstem Mûrâvrt ÇBer»Satij MEDYA C: • Yönetım Kunılı Bajkanı Gene] Mudur Gülbiı Erduran • Koordınator Rehı Iptman # Genel MudurYardımcısı SevdaÇoban Tel 514 07 53 5139580 5I3846O6! Faks.5138463 \ayimifltsn \t Basan \enı Gun Haber Ajansı Basın vc Yayıncıbk A Ş TurkocagıCac 39 41 Cagaloğlu 34334 Ist PK 246 lstanbul Tel (0712) 512 05 0} <20hat> Faks (O2İ2) j 85 9ı 26ŞUBAT1999 fmsak 5 11 Guneş 6 37 Öğlel2 24 !kındı15 26 Akşaml7 57 Yatsı19 18 Tupizmcilep uyardı • İZMİR(AA)-Turkjye Seyahat Acentelen Bırlığı (TURSAB) Genel Sekreten Çetın Gürcun, Abdullah ÖcaJarfın yakaianarak Türkıye'ye getınlmesınden sonra guvenlık konusunda cıddı tanıtımlann yapılması gerektığını behrttı Turkıye'de yaşanan kıiçük çaplı saldın olaylanmn büyütulerek yansıtılmaması gerektığme dıkkat Çeken Gürcün. "Tûrkıye uzun yıllardır uluslararası tunzm pazannda onemlı bır yer tutuyor Bızım en kısa surede çok cıddı olarak, gerek broşiır gerekse başka tanıtım araçlanyla huzur ve sukûnet mesajlan veren tanıtım atağına geçmemız gerekıyor" dedı TÜPkiye'de konut sorunu • ANTALYA (\A) - Ege- Koop Genel Başkanı Huseyın Aslan, Turkıye nufusunun yuzde 65'ının kentlerde yaşadığını. ülkedekı en buyuk sorunlardan bınnın konut sorunu olduğunu behrterek "Heryıl acılen 100 bın konut uretılmehdır" dedı Turkıye'de 500 bın konut açıgı olduğuna dıkkat çeken Aslan. "Turkıye'de cıddı konut polıtıkası uygulanmadığı ıçın bu sorun surekh artıyor Ulke nufusunun yuzde 65'ı kentlerde yaşıyor Onlem alınmazsa bu oran yuzde 75'lere çıkacak" dedı Uzmanlar aynı görüste 'HasankeyPin hâlâ yaşama şansı var' tsOuıbui Haber Servisi - Dıcle ûzenndeyapımı plan- lanan Uısu baraj projesın- de revızyona gıdılerek or- taçağ kentı Hasayke>f m kurtanlabıleceğı belırtıldı Hasankeyf'ın kurtanl- masına yonelık alternatıf onerıler. dun duzenlenen "Hasankeyf Yaşanlmaiı \e Uısu Barajına Alternatıf Çözum Oneris" toplantı- sında değerlendınldı Sa- nat tanhçısı ve Hasankeyf Kurtarma Komıtesı Baş- kanı Sevim ŞengüL İU Sa- nat Tanhı Oğretım Üyesı Prof Dr Oktay Aslanapa. Koruma Kurulu Lr yesı mı- mar Hüsrev Tayta, lTL Öğ- retım Uyesı mımar Prot Dr Metin Ahunbay ve ha- nta uzmanı Arslan Şirzat Olçgen ın ımzasını taşıyan bıldınde. projede yapıla- ması önerılen revızyon ozetle şo>le açıklandı "Hasankevrin içinden Bismil'e doğru hemen Ha- sankeyfin çıkışında bir ba- raj konuJabilır. Ekli projede Van gölu tuneli hıdroelekt- rik santrailan proje kom- binasvonu içinde Siirtıçin- deçok buyuk birbaraj tek- fifi yer almaktadır. Hedef Dicle nehrinin bir butun olarak değerlendirilip 10 bin megavat enerji sağla- ma yolunu açmakiır" Unutulmamaçabası e-posta : tan (a prizma. net. tr Kamboç>r a'da Ktnl Kmerier'in iktidan döneminde zor şartlar altında vartıkiannı koruyabilen geleneksel Kmer dansçılan, sanatlannı sürdürmek için hâlâ büyük zoriuklara göğiıs gerivorlar. Dansçılar, hükümetin ilgisi/Jiği, yoksulluk ve yaşlı dansçüann verine geçebilecek \eterli sa>ıda yeni dansçının bulunmaması gibi sorunlarla karşı karşrva. Çok sa\ıda gönüllü kişi ve kuruluş, Kmer kültürünii yaşatmak amacıvla dansçılara yardımcı oluvor. Dansçılar, bu destekle son birkaç viidır ülke genelinde onemli dans gösterileri düzenlediklerini ve unutulmaya yüz tutan geleneksel Kamboçya danslannın günlük yaşama yeniden taşındığjnı söy lüvorlar. RENAULT SUNAR... HERKESÎN. S/4kısı YERÎNDE /Â . - • £ • BEDAVA KASKO VERGİ ART1ŞT YOK AYDA 125 MJLYO1MA BROADVVAY BU AV RENAÜLT LARDA, PEŞİN ALIMLAROA KASKO BEDAVA. VERGİ ARTIŞI YOK! TAKSİTLE ALIMLARDA 24 AYA KADAR VAOE VE ÇOK DÜŞÜK FAİ2LER! AKLINIZDAKİ RENAULT BROADM/AY MİYDİ? BROADM/AY BU AY125 MİLVON TAKSİTLE, 12 AYA KADAR %0 FAİZLE! fŞTE BU YÜZDEN HERKESİN ŞANSI YERİNDE! TASARRUF I RENAULT RENAULT'DA HERKESİN EVEJ DIYECEGI BİR TEKLIF VflRDIR. ^ Her model için farklı kampanya kosulları gecerlidir. Kampanya sınırlı sayıda otomobili kapsamaktadır. Ayrıntılı bilgi için BILGI RENAULT MAİSin (212) 293 26 26 numaralı telefonunu arayın. sırasıyla 9 ve 1'i tuşlaym. REIVAULıT www.renault.coin.tr TDK ve STK'ler temiz Türkçe için kollan sıvadı ^Türkçe, yabancı dilleriii baskısından kurtanlmalı 9 AMC\RA(CumhuriyetBürosu)-Tûrk- çenın güncel sorunlannı tarnşmak, kamu- oyunda dıl bıhncı \e duyarlılığını arttır- mak amacıyla Turk Dı] Kurumu ıle ılgı- lı devlet \e sıvıl toplum kunıluşlannın temsılcılennden oluşan çalışma grubu toplandı Çalışma grubu başkanı, Devlet Baka- nı Aydın Tümen. "Dilhnize hıziaginnek- teolanyabancı sdzciik- ler onemli bir sorun- dur. Bu konuda siva- set adamlanmtzın. ba- sın-yayın organlanmı- zın olumlu örnekler oluştıırmalannı bekle- mekhakkmuzdır" de- dı Toplantının açılışm- da konuşan Dev let Ba- kanı Tümen, Turkçe- nın yabancı dıilerın baskısından kurtanlması, ugradığı zarar- lann gıdenlmesı ve toplumda dıl bıhncı yaratılmasını amaçladıklannı soyledı Kamuoyunda dıl konusunda yeterlı öl- çude duyarlılık ve bılıncın olmadığını be- Iırten Tümen şoyle konuştu "Basın merkederimiz, medya centen çi- çekçilerimiz. fkmer center; sergı salonla- nnuz, shotvroom oklu. Radyo, tetevizyon • Devlet Bakanı Tümen, okullarda Tûrkçenin yetennce öğretilemediğme dikkat çekti. Tümen, dil bilgısınden yoksun, okurna ahşkanlığı olmayan ınsanlardan oluşan bır topîumda, dıle karşı duyarlıJığın beklenemeyeceğıni kaydetti. ve dergflerimran birçogunun adı \aban- CL Basın-yaym organlanmızuı bir kısmın- daözensiz,savruk birTurkçe kullandıyor. Radyo \?tele\izyonlarınıı/da sık sık telaf- fuz hatalan, gazeteierimizde vazun hata- lanyapılıyor." Okullarda Turkçenın yetennce öğretı- lemedığıne dıkkat çeken Tümen, yeterlı dıl bilgısınden yoksun, okuma ahşkanlı- ğı kazanmamış ınsan- lardan oluşan bır top- lumda. dıle karşı bır duyarlılıgın beklene- meyeceğıni kaydetti Bu nedenle sorunun oncelıkle okullarda halledılmesı gerektı- ğını belırten Tumen, basın-yayın organla- nnın dıl üzenndekı et- kısının unutulmaması gerektığını vurguladı Tûmen şoy le konuştu "Bir ana dil bilincinin olujhırulmasın- da gazetc, radyo ve televizyonlann çok büyük etkisi olacağı rnuhakkaktır. Yataıe duyarlılık oluşturma konasunda degü, doğru vegıizel Türkçeiçin örnek teşkilet- meve böylecehalkımtza güzel Türkçeög- retme konusunda da ilcfişim organlan- nın etkili olacağmı duşunuyonım." SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN 'Sosyal Milliyetçiliğin' Tasfiyesi (LSadro', Ocak 1932'de ılk sayı- ıVsını, Ocak 1935te son saytsı- nı çıkarmıştır ilk sayısının çıkışı, Ser- best Fırka'nın kendını feshedışın- den, bıraz sonradın yayınına son ver- mesı, CHP'nın ûnlü 1935 Kurulta- yı'ndan bıraz oncedır Partı ıle Dev- let'm bırieştınldığı, 'totalıteıiık' Kurul- tayı' Bılmıyorum Mustafa Kemal Pa- şa, o ınanılmaz sezgılenyle, partı yo- netımının 'katılaşmasma' karşı, ken- disının. Müdafaa-i Hukuk temayul- lenne çok daha uyan, 'Kadro'nun 'sosyalmıllıyetçılığı'nı, one çıkarmak mı ıstemıştı'' Yakup Kadri Bey'ın sıyası 'hatıra- lan'nda, şoyle bırparagrafvardır "... o komıştnalanmızda, Fethi B«y, Meclisteki tartışmalara konu teş- kil eden hâdıselerin bir tertip ese- ri olduğu kanaatini, ya da sanısı- nı üstü kapalı bır tarzda rfade et- mekten çekinmezdi. Hazin hazin güfümseyerek;'- ftiraf ederim ki, ben bu işte gaafil avlandım; birtu- zağa düşurükjüm', derdi..." ('Polı- tıka'da 45 Yıl', 2 Basım s 120 ite- tışım Yayınlan, 1984) Bu satırian okur okumaz, gözleri- mın onunde -nereden nereye-, Gâ- vurdağlan'ndakı Bahçe kasabası (Adana): 1943, yumuşak kış akşamı, sersem sepelek, bıryağmur; 10 nu- mara gaz lâmbasının ışığında, ba- bamla salonda oturmuş;eskı günler- den konuşuyoruz lımir avukatlığı yıllanndaonun 'SerbestFırkacılığı'nt başmuhaımrı Zeynel Besim olan, 'Hizmef gazetesı'nın Mudır-ı Mes'ulu ıdı, bu sıfatıyla, tutuklanmış ve yar- gılanmıştır Cezaevı'ne onu zıyarete gıttığımızde, halkın her ıkısını de he- dıyeye boğduğunu gorurduk, Babam demıştı kı "- Gâzi'nin Ser- best Fırka tecrübesı, muhteme- len sıyasi bır sondajdı: hem Ismet Paşa ıktidannın muvaffakryet de- recesini ölçmek için, hem irticaın ne kadar sındirilmiş olduğun kes- tirebilmek için! Halkın mevcut ida- reden gayr-ı memnun olduğu, Iz- mir hâdiseleriyle meydana çtkmış- t: irtica dakikasında başını göster- dı." Acaba Fethi Bey'ın, Yakup Kad- ri Bey'e soyledığınde, böyle bır ımâ olabılır mı? Kesın olan, Serbest Fır- ka sıyaset sahnesınden çekıldıkten sonra, Gâzi'nin, 'Kadro'nun çıkışına, -CHP yonetım kadrosunun, 'muha- lefetıne' rağmen- yol vermesıdır. Ya- kup Kadri, açıkça soylemese de, Is- met Paşa'nın, bu teşebbuse 'ker- hen' katıldığını basbayağı ımâ edıyor. Zihniyet1 in 'göstergesf... t KAuhalefet'e kanıt mı anyorsu- I V I nuz^ Işın doğrusu kanıttan de- ğıl, kanıtlardan bahsetmektır Sade- ce Fâlih Rrfkı ve Yakup Kadri Bey'e kulak vermek yeter Uşenmeyınız, Fâlih Bey'ın 'Çankaya'sını, Yakup Bey'ın 'Politika'da 45 Yılı'nı, bırke- re daha bu gozfe okuyunuz; 30'lu yıl- lann ortalanna doğru, hem Gâzi'yle Ismet Paşa'nın arasının nasıl açıldı- ğını, hem de yonetıme hâkım ekıbın, CHP ıçınde nasıl 'faşızan'bırtertıbe doğru gıttığını gorürsunuz. Şimdılık, '40 Karanlığı'nda ıktıdar olacak o 'zıhnıyet'm gostergesı, şu ıkj parag- rafa bakar mısınız: Varan/1."... Kadro'yu çtkarmaz- dan önce, parti disipKnine aykın bir harekerte bulunmamak endişe- siyle, ona gidip Atatürk devrimle- rinin fikri ve ilmi izahmı yapacak; daha doğrusu, CHP'nin 'avant/qar- de' (öncü) organı vazrfesini göre- cek bir dergi çıkarmak istediğimi söylediğım vakit, Recep Peker, Genel Sekreterlik odasının pen- cere camlannı sarsan bır sesle ba- ğırarak;'-... bu selâhryeti nereden alıyorsun? Böyle bır organı çıka- nrsak, ancak biz çıkarabiliriz, vs, vs' diye gürül gurul gürlemişti de; ben yalnız, hazin hazin gülümse- mekle yetinmiş ve kendisine kar- şı hiçbir kırgınlık duymaksızın, di- lediğim müsaadeyi Atatürk'le Is- met Paşa'ya başvurarak almış- tım"... (Aynı eser, s 108) Varan/2"... bjrsabah, erkenden Fâlih Rrfkı beni telefona çağırmış ve yan uykusuzluktan yarı telâş- tan kısrfmış bırsesle bana şöyte de- mişti:'- Dün akşam Köşk'te parti haysiyet divanını andınr gayet ckJ- di bır toplantı oldu. Recep (Peker) yanmda birkaç merkez idare he- yeti azasryla, 'Kadro'da çıkan bir yazıyı saatlerce münakaşa mev- zuu yaptılar ve senın hakkında, mutlaka bır dısıplın karan verit- mesini istedıler. Bugün akşama doğru, ültimatomsu birtebliğ ala- cağını sanıyorum. Vakit kaybet- meden, hemen gıdıp Gâzi'yi gör- sen, çok iyi edersin..." (Aynı eser, s. 123). Yakup Kadri, Çankaya'da Gâ- zi'yı goremez, onu, Rûşen Eşref'ın evınde beklemeye karar venr; fakat Gâzi, hepsını şaşırtarak, bırsure son- ra o eve gelecek, 'dergıyı kapatmak- tan' bahseden Yakup Kadri Bey'e, aynen şu sozlen soyleyecektır "... hayır, mecmuanı kapatmaya- caksın! Ancak, dün akşam bahsi mevzuu olan herhangi bir 'iltibas- lı' yazınız gözümüze ilişti mi, sen- den ve arkadaşlanndan o yazı ile ne demek ıstediğınızi soracağım. Mutâbıkmıyız?.." (Aynı eser, s 125). Tarih ne dlyor? âzi ne yapsa boşunadır: Recep \Jl Peker'ın temsıl ettığı, el altın- dan Ismet Paşa'nın destekledığı to- talıter' eğılım, Kurultay'a'Kadro'cu- lardan çok farklı, hatta karşrt bırah- nıyetle hazırianıyon sonunda, Yakup Kadri'yı 'Zorakı Dıplomat' yapıp, dergının yayınlanmasına engel olacak! O 'takım'm taşıdığı zıhnıyetı, en lyısı, bırtanhçıdenoğrenelım Şerafettin Turan, bakınız neler yazmış "... Parti Genel Sekreten (Recep Peker} çağnlı olarak gittiği Itarya ve Almanya'dan dönüşünde, CHP için yeni bir tüzük ve program tas- lağı hazırlamıştı. Faşizm'den ve Nasyonal Sosyalizm'den esinle- nerek duzenlenen bu taslağı Baş- bakan Inönü'ye imzalatıp Cum- hurbaşkanı'na sunmuştu. Bunda sayılan sınırlı üyelerden oluşan bir üst kurul öngörülüyor, bütûn yet- kileronda toplanryor ve TBMM bir şekikien ibaret kalıyordu. Atatürk, bir tür parti diktatoryası getiren taslağı okuyunca, 'Bu zorbalar kimlerdir? Onları kim seçecek?' diye tepki göstermişti; arkasından Inönü ile Peker'i çağırtmış, Inö- nü'nün taslağı okumadan imzala- dığı anlaşılmış ve öneriden vaz- geçjlmişti..." ('TurkDevnm Tanhı', 3. Kitap/2. Bolum. s 21. Bılgı Yayınevi, 1996) Sonunda, hem Peker'ın hem Inö- nü'nun gorevden uzaklaştınlmasına neden olan bu gergın, dahası 'tota- lıter' ortamda, Kadro'nun tasariadı- ğı ve tartışmaya açtığı 'Sosyal Mil- liyetçiliğin', ya da Ulusal Solculu- ğun', hıçbır şekılde hayat hakkı sa- hıbı olamayacağı pek açıktı Olama- dı da! Yeni bır teşebbus ıçın, (*Yön Hareketi'), aradan yıllann geçmesı gerekıyordu . prizma.net. tr/ A İLHAN http://www.eda.tr/- bilgiyay/yazar/ailhan.htJm