Katalog

14KASIM1999PAZAR CUMHURİYET SAYFA DEPREM FFdegözler İstanbul kongresinde • ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu)- FP'de geçen hafta sonu Ankara kongresinde genel merkezi yenilgiye uğratan yenılikçiler bugün yapılacak olan İstanbul il kongresinde de adaylan Mehmet Müezzinoğlu ile İl Baskanı Numan Kurtulmuş'u zoriayacaklar. Abdı lpekçi Spor Salonu'nda bugün yapılacak olan istanbul il kongresi yenılikçiler ile genel merkez arasında yeni bir yanşa sahne olacak. Yenilıkçiler İstanbul millervekillerinin büyük çoğunluğunun Müezzinoğlu'na destek verdiklenni savunarak Ankara'daki sonuca benzer bir sonuçla kongre>i alacaklannı savundular. Nciler'in ölüm yrtdönümü • BL RDUR (Cumhurryet) - Geçen yıl trafik kazasında yaşamlannı yıtiren gazetemiz Burdur muhabin Gülçin llci, Burdur Belediye Başkartı Armağan lici ile şoför Ahmet Uğuz dün Burdur'da düzenlenen törenle anıldılar. Ilcıler'ın Asri Mezarlığı'ndaki mezarlan başında düzenlenen törende konuşan Burdur Belediye Başkanı Necdet tlgün, "Armağan ağabeyimiz umutsuzluktan bir umut gibi doğmuştu. Gülçin'egelinceo Burdur'un sorunlannı tüm dünyaya duyurdu" dedi. Mezarlıktaki törenin ardından Gülçin tlci'nin fotoğraflanndan oluşan sergi Atatürk Kültür Merkezi'nde açıldı. Burada aynca "Acımız değil, anılanmız var" konulu bir söyleşi yapıldı. Mahalli idareler refopm tasarısı • ANKARA (AA) - Mahalli idareler reform tasansı. TBMM'de temsil edilen siyasi partilerin temsilcilerinin de katıldığı bir panelde değerlendirilerek tartışıldı. Içişleri Bakanlıgı Mahalli fdareler Kontrolörleri Derneği(Kont-Der) tarafından Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Konferans Salonu'nda dün düzenlenen panelde konuşan Mahalli İdareler Genel Müdürii Zeki Şanal, tasan ile kamu harcamalanndan belediyelere aynlan payın yüzde 6'dan yüzde 25'e çikanldığını belirtti. Şanal, il özel ıdarelerinin harcamalardaki yüzde 2'lik payının da arttınldığını kaydettı. Naylon fatura operasyonu • İZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Izmir Emniyet Müdürlüğü Mali Şube ekiplerince Izmir, Çeşme ve Manisa'da gerçekleştirilen operasyonlarda bazı şirketlere 245 milyar liralık "naylon" fatura kesen 2 kişi ilebirlikte lOkişi gözaltına alındı. Bu arada naylon fatura kesen Şimşek Turizm Sanayi ve Ticaret Limitet Şirketi'nin sahipleri Ercan Şahin ile Baki Şimşek'in, Eylül 1999 dönemine ait 80 milyar 799 milyon lira vergi borçlannın çıktığı açıklandı. Sarıyer'de yangm • İstanbul Haber Servisi - Sanyer Büyükdere Caddesi'nde bulunan 3 katlı Ispanya Başkonsolosluğu binasının en üst katında, işçiler tarafından izolasyon malzemesi yerleştirilirken kullanılan oksijen kaynağından yangın çıktı. Yangın. binanın diğer katlanna sıçramadan, itfaiye ekiplerince kısa sürede söndürüldü. Vefa Ormanı'nda fidan dikimi • İstanbul Haber Servisi - Vefa Lisesi öğretmen, öğrenci. veli ve mezunlan bugün Vefa Ormanı'nda geleneksel fidan dikimi yapacak. Vefalılar Derneği ve Vefa Lisesi Müdürlügü'nce yapılan yazılı açıklamada, 1974 yılında Alibeyköy Havzası'nda kurulan Vefa Ormanrnda bugüne kadar 22 bin fidan dikildiği belirtildi. MTA, Düzce depreminden 2 gün önce yetkilileri yıkıcı deprem olasılığı için uyardı Deprem hfliniyorduEMtVEKAPLAN ANKARA - Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) ile Ankara Cniversitesi 'nce Düz- ce'de yapılan jeolojik inceleme- de, Marmara depreminin. Düzce fayının doğu bölümüne stres transfer ettiğı belirtilerek "Düz- ce ve Hendekte yakm geiecekte fayın kınlması ile meydana gele- bilecek yılaa depremolasılığı art- nuşür" denildi. MTA, Düzce depreminden 2 gün önce incele- me raporunu ilgili bakanlıklara sundu. MTA ve Ankara Üniversitesi Fen Fakültesı tarafından "17 Ağustos 1999 depremi sonrasın- da Düzce (Bolu) ilçesi alternatif yerleşim alanlannınjeotojik ince- lemesj" başlıklı bir rapor hazır- landı. Bölgede yapıian jeolojik incelemeler sonucunda hazırla- • MTA ve Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi tarafından hazırlanan " 17 Ağustos 1999 depremi sonrasında Düzce (Bolu) ilçesi alternatif yerleşim alanlannın jeolojik incelemesi" başlıkh raporda Düzce depremi açıklanıyordu. nan raporda şu belirlemelere yer verildi: Aktiffaylar ve depremselükle- ri: Düzce ha\zasına en yakın olan ve deprem potansiyeli tası- yan aktif faylar, bu havzanm olu- şumuna yol açmış bulunan Düz- ce, Hendek ve Çilimli faylandır. Bu faylardan Düzce ve Hendek faylan aktif fay karakterindedir. Çilimli fayı ise olasılı aktif bir faydır. Düzce fayı: Fayın aktıvitesi 17 Ağustos depremi ile de ortaya çıkmıştır. Bu depremde gelişmiş olan 130 kilometre uzunluğun- daki yüzey kınğının 30 kilomet- relik doğu bölümü Düzce fayı üzerinde yer almaktadır. Düzce fayının batı bölümünde gelişmiş son deprem kınğı, sağ yönlü doğ- rultu atımlı faylanmadır ve kınk üzerinde 1.5 metreye \-aran yer değişmelergerçekleşmiştir. 1999 depremi yüzey kınlması Düzce fayının Efteni Gölü'ne kadarolan batı kesiminde gelişmiştir. Son yüzyılda fayın doğu bölü- mü üzerinde yüzey kınlması ger- çekleşen bir deprem bilinme- mektedır. 1999 depremi yüzey kınğının fayın tamamında geliş- memiş olması, doğu kesiminde, son yüzyılda fay üzerinde bıriken enerjinin boşalmamış olduğunu gösterir. Aynca, fayın geometri- si gereği 1999 depreminin doğu bölümüne ekstra enerji transfer ehniş olması söz konusudur. Bu değerlendirme. Düzce fayının yaklaşık 40 kilometre uzunlu- ğundaki doğu bölümünde dep- rem riskinin 17 Ağustos depre- minden sonra daha arttığına ışa- ret etmektedir. Dolayısıylayakın geiecekte Düzce çevresinde bu fayın kınlması ile meydana gele- bilecek yıkıcı deprem olasılığı artmıştır. Hendek fayı: Fay üzerinde 17 Ağustos depreminde Hendek KB'sinde yüzey kıngı oluşmuş- tur. Bu kınk sağ yönlü doğrultu atımlıdır. Kınk boyunca küçük boyutlu deformasyonlar, 2-5 cm. arasında sağ yönlü ötelenmeler gelişmiştir. Fay üzerinde gelişen ve boyutu ile oransız olan bu yü- zey kınlması, 17 Ağustos depre- mi ile Hendek fayı üzerinde aşı- n stres birikimi olduğunu göste- ren bir veri olarak kabul edilebi- lir. Bu durumda fayda, yakın ge- iecekte yeni kınlmanın gerçek- leşme olasılığının arttığı söyle- nebilir. (jzunluğu dikkate alındı- ğmda fayın tamamının hareketin- den kaynaklanabilecek birdepre- min magnitüdünün 6'dan büyük olması beklenmelıdir. Çilimli fayı: Fayın niteliği ve aktivitesine ilişkin aynntılı veri toplanamamıştır. Hava fotoğraf- lannda çok belirgin olop arazide fay boyunca uzamış şekilli basınç sırtlan gözlenmiştir. Aynca fay çizgisi boyunca çok sayıda kay- nak dizilimi gözlenmiştir. Bu özellikleri göz önüne alınarak Çi- limli fayı olasılı aktif bir fay ola- rak değerlendirilmiştir. Deprem öncesi, deprem sırası ve deprem sonrası önlemler konusunda uyanlar Bflgflenmek can kurtarır İstanbul Haber Servisi - Deprem zararlarını azalta- bılmek ve korunmak ıçin deprem konusunda bilgı bi- rikimini arftıımak ve depre- me karşı hazırlıklı yaşamak gerektiği vurgulandı. Önce- likle üzerinde binalann inşa edileceği zeminin jeomeka- nik özelliklerinin, jeolojik, jeofizik, sismolojik ve je- oteknik yöntemlerle incele- nerek, yerleşime elvenşli olup olmadığının araştınl- ması ve zeminin özellıkleri- ne uygun yapı tasanmlan geliştirilmesi gerektiği vur- gulandı. istanbul Büyükşehir Be- lediyesi Zemin ve Deprem Inceleme Müdürlüğü, halkı bilgilendırmek amacıyla. "Deprem zararianndan ko- runmak için yapabilecekle- rimiz" başlıklı bir broşür ha- zırladı. Büyükşehir Beledi- yesı'nin yurttaşlar için hazır- ladığı broşürdeki verilerde. konut yapılacak zemınlerin yerle- şime elverişli olup olmadığının araştınlması ve zeminin özellikle- rine uygun yapı tasanmlan ile dep- rem tehlıkesinı de dikkate alan ya- pı teknikleri ile binalar inşa edilme- si gerektiği vurgulandı. Broşürde, acil durum çalışmala- nnm dikkatle planlanması ve uy- gulanmasında karşılaşılabılecek güçlükleri azaltmak için önceden yapılacak tatbikatlar ile yurttaşla- nn bilgilendirilmesi gerekriğine de dikkat çekıldi. Broşürde, deprem öncesi, sırası ve sonrası yapılacak işlerleilgili şu önerileryeraldı: # Evinızde bir pilli radyo, el fe- nen ve ilkyardım çantası bulundu- run ve bunlann nerede saklandığı- nı evde yaşayanlara mutlaka öğre- tin. Evinizde yedek pil bulundu- nın. # llkyardımı mutlaka öğrenın # Evinizin elektrik sıgortasının, su ve gaz vanalannın yenni öğre- nin ve evde yaşayanlara bunlan na- sıl kapatacaklannı öğretın. Yakın- da bu iş için kullanılabilecek bir Deprem zararlarını azaltabilmek ve korunmak için deprem konusunda bilgi birikimini artûrmak ve depreme karşı hazırlıklı yaşamak gerektiği vurgulandı. (Fotoğrâf: REUTERS) kurbağacık anahtar bulundurun. # Yüksek raflara ağır cisimler koymayın # Ağır beyaz eşyayı ve ağır mo- bilyayı döşemeye veya duvara sa- bitleyın. # Deprem sırasında aıle fertle- nnın bırbirinden aynlmalan halin- de yeniden nerede buluşabilecek- lerinıplanlayın. # Okul yöneticilerı ve ögret- menler, sınıflarda depremden ko- runmayı öğrencilere anlatmalı \e tatbikatlar yaptırmalı. Sınıflarda düşebilecek ağır cisimler bulun- durmamah. # Okul yöneticıleri deprem son- rasında okul binalannın tahliyesi- ni ve kurtarma işlerini planlamalı, yangın, gaz kaçaklan, su ve kana- lizasyon borusu patlamalanna kar- şı tedbırler almalıdır. Deprem anırtda # Deprem sırasında evde veya dışanda iseniz, sakin olun ve kesin- lıkle telaşa kapılmayın. Bına ıçın- de bulunuyorsanız içeride, bına dı- şında iseniz dışanda kahn. Deprem sırasında bınadan kaçmaya ve bı- na içine girmeye çahşmayın. Unut- maym kı. yaralanmalann çoğu bi- nadan kaçarken veya binaya girer- ken meydana gelmekte. # Eğer bina içinde bulunuyor- sanız, bir köşede duvara yaslanm veya sağlam bir masanm altına gi- nn. Pencerelerden ve dış kapıdan uzak durun 0 Dışanda iseniz elektrik telle- n, baca, kiremit ve direklergibi dü- şebilecek cisimlerden uzak durun ve bina içinde karanlıkta kalsanız bile kibnt, çakmak gibi şeyler kul- lanmayın. # Deprem sırasında bir arabada iseniz, geçitlerden, köprülerden uzakta bir yerde arabanızı durdu- run ve sarsıntı geçınceye kadar içinden çıkmayın. # Eğer deprem sırasında işye- rinde iseniz, sağlam birmobilyanın altına saklanın veya bir kolona yas- lanın ve kesinlikle pencelerden uzak durun. Binayı tahliye ederken de asansöryerine merdivenleri kul- lanm ancak merdivenlerin de hasar görmüş olabileceğini unutmaym. 0 Spor ve konferans salonu gi- bi toplu yerlerde bulunuyorsanız, paniğe kapılmadan kubbe. genış tavan ve avize gibi asılı cisimlenn altlanndan kaçarak, yan mekânla- ra veya duvar kenarlanna sığının. Sarsıntı geçer geçmez, en yakın emniyetli çıkış kapılanndan bina- yı terk edin. Depremden sonra 0 Evde veya çevrenizde yaralı olup olmadığını kontrol ettikten sonra, su, gaz ve elektrik tesisatını kontrol edin. Hasar görmüş iseler hemen kapatın. Gaz kaçağı olup olmadığını kokuya dikkat ederek kontrol edin ve asla kibnt ve çak- mak kullanmayin. Gaz kaçağı olup olmadığma emin olmadan elektrik düğmeierini açıp kapamayın. 0 Acil kurtarma hakkında bilgı sahibı olrnak ıçin radyonuzu açın. çok gerekli olmadıkça telefonu kullanmayın. Hasar görmüş bina- lardan uzak durun, bacalara dik- katlıce yaklaşın. Önlem alınmadı îletişim her zamanki gibi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Düzce'de yaşanan 7.2 büyüklüğündeki depre- min ardından yine tüm yurt- ta iletişım kesildi. Bolu dışındaki illerde depremden yaklaşık 3-4 sa- at sonra bıle iletişim sağla- namazken. deprem bölge- sinde bu durum dün sabaha doğru düzelebildi. Marmara Bölgesi'nde 7.4 büyüklüğündeki deprem sonrasında iletişim sistemi- nin yetersız kaldığının orta- ya çıkmasına karşın bu ko- nuda bugüne kadar hiçbir önlemalınmadı. Hemen he- men her sarsıniıdan sonra sadece "Telefonian kullan- mavıa,yoğunluktan kilitk-n- meoluyor" açıklaması yap- makla yetinen Turkcell, Tel- sım ve Telekom yetkilileri, gerekli teknik altyapıyı oluşturmak içm herhangi bir çaba göstermıyorlar. Düzce'de önceki gün ya- şanan deprem. yine ülke ge- nelinde iletişim sistemleri- nin felç olmasına neden ol- du. Depremin pek çok ilde hissedılmesi, yakınlanndan haber almak isteyen yurttaş- lann telefonlara sanlmasıy- la olusan aşm yüklenme, te- lefonlann kilitlenmesine y- ol açtı. Bolu dışındaki iller- de depremin üzerinden 3-4 saat gecmesine karşın ileti- şim sağlanamazken, duru- mun normale dönmesi uzun saatler aldı. Bolu ve ilçele- riyle haberleşme ise uzun süre sağlanamadı, yetkililer yine sık sık gereksiz konuş- malar için telefonlann kulla- nılmaması uyansmda bu- lundular. Bölgeyle iletişim sağlıkl ı olarak ancak dün sa- bah saatlerinde yapılmaya başlandı. Bilim adamlan 'ölü' olarak adlandınlan faylann incelenmesi gerektiği görüşünde 6 tstanbiıl depremi daha erken olahOir9 İstanbul Haber Servisi - Dünyadaki yer- bilimciler içinde ilk 10'da göstenlen İTL* Maden Fakültesı Jeoloji Bölümü Öğrerim Üyesi Prof. Celal Şengör. Düzce'de meyda- na gelen 7.2 büyüklüğündeki depremin Marmara'da olması beklenen depremi erke- nealdığını söyledi. Marmara Denizi'ndeki. Armutlu'dan Şarköy'e kadar kuzeye doğru kavisli ve lstanbul'a 10-20 kilometre mesa- feden geçen fayın tek parça olarak boydan boya kınlacağını öngören Prof. Şengör, sü- reyi de 0-10 yıl olarak gösterdi. Marmara'da karmaşık fay sıstemleri oldu- ğu bilgilerinin, olması beklenen deprem için çok anlamlı olmadığını ıfade eden Prof. Şengör. 100 kilometre uzunluğundaki çek- ayır faylannın 7'den büyük deprem yarata- mayacağını, ancak Marmara boyunca uza- nan doğrultu atımlı fayın geçmişte (1509 ve 1766) 8 büyükJüğünde deprem yarattığına dikkat çekti. Düzce'dekı depremin artçı ol- madığını vurgulayan Şengör. bu depremin Kuzey Anadolu Fayf ndaki stres (gerilim) geometnsini değiştırdiğıni söyledi. Bu dep- remin Marmara'daki faylar üzerinde Göl- cük depremiyle artan gerilımi daha da art- tırdığını vurgulayan Prof. Şengör, Marma- ra'daki fayın da hiç kuşkuya yer bırakmaya- cak netlikte görüldüğünü, dığer varsayımla- nn ciddiye alınmaması gerektiğini söyledi. Şengör, Kuzey Anadolu Fayı'nın Izmit'in doğusunda kalan bölgede biriken enerjiyi boşalttığını, şimdi sıradaki depremin batıda yani Marmara'da olacağını yineledı. Şen- gör, lstanbul'un kara kısmında aktif fay ola- bileceği varsayımlanru ise reddetti. Ünlü Fransız yerbilimci Xavier Le Pic- hon da daha önce Marmara'nın tek parça olarak kınlacağını söylemişti. Marmara bölgesıni etkileyen 7.4 büyük- lüğündeki depremin ardından, Istanbul'u et- kileyecek fay hatlan tartışması sürüyor. Bı- lim adamJannın çoğunluğu karada fay bat- tı olmadığını iddia ederken Jeoloji Mühen- disleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Doç. Turgut Öztaş ile İTÜ Jeofizik Bölümü Öğ- retim Cyesi Doç. Öyas Çağlar. bu konunun bilinmezliklerle dolu olduğunu savunuyor. vunan Çağlar. bu birleşmenin, "Marmara Denizi'ndc meydana gelecek nispcten küçük veçoksayıdadepremle" olmasını bekledik- lenni söyledi. Doç. flyas Çağlar ile İTÜ Öğretim Üye- si Doç. Turgut Öztaş tarafından hazırlanan raporda şöyle denildi: " İstanbul'un ban yakasuıda,çokgeıuş bir alanda ve genç birimlerle örtülmüş olarak yeraln temel kayasını karbonifer yaşlı Trak- \a formasyonu oluşturur. Bu formasyon, kentin doğu yakasında l sküdar, Beykoz ve Gebze civannda verel olarak, batı \akasin- • Marmara Bölgesi'nf etkileyen 7.4 büyüklüğündeki depremin ardından, îstanbul'u etkileyecek fay hatlan tartışması sürüyor. Bilim adamlanmn çoğunluğu karada fay hatt) olmadığını iddia ederken bir kısmı da bu konunun bilinmezliklerle dolu olduğunu savunuyor. Doç. Öztaş, "Hiç kimse. lstanbul'un Av- rupa yakasının altında fay hattı olmadığını söyleyemez. İstanbul'da mutlaka en kısa za- manda, araşnrma yapılması lazun" dedi. Çağlar ise u Şu andan itibaren. Sapanca- Akyaa harünadikkat etmekgerekiyor.. Çün- kü bu hat henüz kınlmadı" dedi. Çağlar, Düzce depreminin. Kuzey Anadolu Fay Hattf ndaki hareketlenmenin yeniden doğu- ya yöneldiği şekhndeki iddialan, "hayal ürünü ve bilimsel temelden voksun" olarak nitelendırdi. Sapanca-Akyazı hattına işaret eden Doç. Çağlar, hattın, 15-17 kilometre uzunluğunda olduğunu kaydetti. Batıda Şarköy-Mürefte Fayı ile Yalo- va'dan denize giren hattın birleşeceğini sa- da ise çok geniş bir alanda bulunur. Çok ge- niş bir alanı kapsayan bu kayaçlar yüzeyde de gözlenir. Bu karbonifer yaşlı formasyon içerisinde irili ufaklı jeolojik kınk ve faylar yer ahr. Karbonifer kayaçlar, daha kuzeye ve batıya gidildikçc üzeri daha genç tersiyer yaşb birimler tarafından örtûldüğünden, bu kınk ve fay lar gLdenmiştir.'" Bu faylann bugün "ölü" veya "pasif" olarak nitelendirilen, fakat İstanbul civann- da süregelen depremler sonucu kınklann aktif hale geçip üstlerindeki yapılarda yıkı- ma neden olabilecekleri belirtilen raporda, bölgede yoğun bir nüfusun yaşadığının göz ardı edilmemesi gerektiği kaydedildi. Ölü faylann her an için aktif hale geçme- yeceklerine ilişkin hiçbir garanti bulunma- dığını belirten Doç. Çağlar, "Samandra'da. 'ölü' olarak bilinen fay hattında, 24 Ekim 1999 tarihinde 2.7 büyüklüğünde birdeprem meydana geldi. Bu faylardaki küçük hare- kedenmeler bile uzerlerindeki binalar için büyükyıkun nedeni olabilir" dedi. Gölcük merkezli 7.4 büyüklüğündeki depremin. İstanbul'da nispeten az şiddette hissedildığine işaret eden Doç. Öztaş ise "Kentteki gizfi ve ölü olarak bilinen kınk hatlannda olabilecek 5 ya da 6 şiddetinde birdeprem İstanbul'u bundan çokdaha faz- la etkfler" dedi. Öztaş, halen istanbul böl- gesinde yoğun bir enerji birikimi yaşanıyor olabüeceği ihtimalıne dikkatı çeken Oztaş, "Enerji birikimi. bilinmeven kınk hanannı aktif hale getirebilir" dedı. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Je- ofizik Bölüm Başkanı Doç. Dr. Kenan Ge- lişli. 17 Ağustos'ta Marmara Bölgesi'nde yaşanan deprem sonrası fayın her iki ucun- da bir deprem beklediklerini bildirerek, "A- ma bu kadar şjddetli olacağı beklenmiyor- du" dedi. Sapanca- Akyazı arasında yeni birdeprem olma ihtimali bulunduğunu İcay- deden Gelişli,U O bölgede birdeprem olabi- lir. Ama bu kadar büyük şiddette olacağını sanmıyonım" diye konuştu. Almanya'nın Postdam kentindeki Jeolo- jik Araştırma Merkezi Başkanı Jocnen Zschau, u Türkiye'nin kuzey bausında gele- cekyıl içinde artçı şoklar olacakfır. 17 Ağus- tos'tan sonra 40 bin sallann oldu, ama bir- çok kişi bunlan hissetmedi" diye konuştu. POLTTtKA GUNLUGU HİKMET ÇETİNJKAYA Çiçekler Açacak mı? PRAG - Sokaklar benim içimdeydi. Sokaklar bir fırtına öncesi sessizliğindeydi... Gözlerinden bir resim geçti. Gözlerinden kahve- rengilerin tümü uçup girti... Sabah olanca yalnızlığını taşıdı tçime. Sabah be- ni benden kopanp kayboldu... Dünya kayasının yosunlu yamacı üzerinde, öl- dürülmek üzere olan bir zenci ya da ölmek üzere olan bir kuş fark edıyordu beni yalnızca... Kırmızı bir toprak saksıda oturan bir brtki de- ğişiyordu ben eşikten uzaklaşırken... Zamanın o bilinmeyen diliminde Adonus'le ko- nuşuyordum, esir pazarlannda onunla birlikte dola- şıyordum... Canım sıkılıyordu, içimdeki sıkıntı giderek çoğa- lıyordu... Bir çocuk. serin ağaçlar altında koştu- ruyor, masmavi gökyüzune uçurtmalannı salıyor- du... O anda yükselen bir ses, bir ugultu ve benim hiç tükenmek bilmeyen isteklerim beyaz birsayfanın içi- ne düşüyordu... Diyordum ki: "Çocukluğum yeniden yeniden doğuyor ışığın ellerinde aralıksız adını bilmiyonım ben ama o ışıktı bana ad veren..." İçimdeydi benim o sokaklar, içimdeydi o büyüme- yen çocuk... Aşk ve düş parantezleri arasında bedenini koyan kadın. kırmızı bır güneşi yakalamaya çalışıyordu... Ben o gece Prag'da sisler içinde yürürken ülke- min geleceğini düşünüyordum... Hırs küpüydüm, öfkeliydim... Yoldan geçen mavi gözlü sanşın kadına Franz Carl Weiskopf'u sordum... O gece ben Prag sokaklannda dolaşıp içimdeki çocuğu avuturken tüm gücümle haykırdım: "Erkekler mezarianndan kalkıyor Kanlı, ölümüne yorgun Ve arkalannda duruyor savaş. Ruhlan parça parça, Gövdeleri yaşlı. Her şey soğuk Hâlâ çepeçevre Ama banş!" • • • Gövdenin yanmdaki gövde, ayaklar. kollar ve e\- ler... Şu resim beni rüzgârlann tam ortasına bırakır. Şu resim beni bilinmeyen yalnızlığıma taşır... Ben hep soranm, tıpkı Weiskopf gibi: "Söyle arkadaş gök mavi mi? I Mavidir örsteki çe- lik bak I Arkadaş! Söyle arkadaş var mı baharyeli I Dışanda ağaç- lar sakat I Yeşil toz altında. Söyle arkadaş, çiçek açaçak mı gelincik yakında. I Geç kalırsan arkadaş, soğuyacak I Demir I Tavın- da..." Sevgilimi içimde ökjürüyorum, ama kimseye ha- ber vermiyorum... Ben Prag sokaklannda koşturuyor, ben yeşil se- rin ağaçlar altında oynayan, uçurtmalannı mavi gök- lere salan çocuklan düşünüyorum... Bir gece yarısı Prag'da iki gözü görmeyen gi- tarcıyla adamakıllı sarfıoş oluyorum... O çalıyor, soylüyor... Ben ağlryorum... Hüzünlüyüm, darmadağınığım sevgilim... Hafiften yağmur yağıyor, ıslanıyorum... Sankı VVeiskopf gitann tellennden sesleniyor, san- ki VVeiskopf, Prag'da Julis Fucuk'le buluşup konu- şuyor, annesinin yanağına bir öpücük konduruyor: "Anne, ölüme mahkûm edildim. Görüyorsun, Onlar bana silah verdiler, Kardeşlerime ateş etmem için. Ve ne de olsa aynı yaşam Ben de, . _ . • \" Onlar da. • '• . Onlara yann ateş edeceğim." Gövdenin yanmdaki gövde, ayaklar, kollar ve el- ler... Kahverengiler kaçmasın çoğalsın gözlerinde... Sen yine de şu sesi unutma: "Anne, Insan ölüme mahkûm edildi: Savaş tutuşturdu evreni." • • • Eski bir sayfadan derlediğim notlara baktım dün sabah... Prag'dan çıkıp Paris metrosuna uğradım. İçimde- ki sokaklarda yalnızlığımı kovaladım. Hırçındın, öfkeliydin... Henry Reed'i düşündüm, biraz da onunla oya- landım... Boşunaydı öğrendiğimi sandığım her şey... Evimiz değildi burası, çünkü sen uzaktaydın. Dört duvar arasında ben isyana hazırdım... Soğuk doluyordu eve, rüzgâr doluyordu. Teslimi- yet adına açtım tüm kapılan. pencereleri. Keskin ve sivri oklanyla saf saf dizilmiş nişan- cılar gördüm... Uyanırken karanlıkta bir sabah o gizemle yüzleş- tim... Yalnızım, ama bak açtım kapılan... Özgürlük, barış, kardeşlik adına her şey! Bak uzaklara, biraz kımılda, biraz şarkı söyle! Söyle arkadaş, gök mavi mi? Söyle arkadaş, çi- çek açacak mı gelincik yakında? Bak meydan savaşları kaybedildi, meydan sa- vaşları kazanıldı. Biz yürüyoruz... Yürüyoruz, yürüyoruz, yürüyoruz!.. hikmet.cetinkayaf" cumhuriyet.com.tr Faks numaramız: 0212/ 513 90 98 Deprem Araştırma Dairesi 'Her 11 oydcı büyük depremehazır olun' İstanbul Haber Servisi - Istatistiksel sonuçlara gö- re, Türkiye'de her 11 ayda büyük bir depremin mey- dana geldiği belirtildi. Afet Işleri Genel Müdür- lüğü Deprem Araştırma Dairesi Başkanlığı görev- lilerinden mühendıs Ra- mazan Demirtaş'ın u Dep- remk Yaşamak" başlıkh araştırmasında. Türki- ye'nin aktif fay zonlann- dan Akdenız-Alp-Hıma- laya Sistemi içinde yer al- dığına dikkat çekilerek, Türkiye topraklannın yüz- de 92'sinin, nüfusunun da yüzde 95'inin deprem teh- İikesi olan bölgelerde ya- şadığı belirtildi. Araştır- mada özetle şu bılgilere yer verildi: "İstatistiksel sonuçlar, ülkemizde her 11 ayda bü- yük bir depremin meyda- na geldiğini. bu dcpremler- de her yıl 850 kisinin itldü- ğünü, 1500 kişinin yara- landığını ve 5 bin civannda yapının hasar gördüğünü göstermektedir. n