Katalog

Cumhuriyet İmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmeni- Orhan Erinç # Genel Yayın Koordınatörü: Hikmet Çetinkaya# Yazıışlen Müdürü: tbrahim Yüdız • Sorumlu Müdür: Fikret İlkiz 0 Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kar» • Görsel Yönetmen: Fıkret Es«r Istıhbarat. Cengiz Yıldınm • Ekonomi: Özlem Yüzak • Kıiltür Handarı Şenkökeo #Spor. Abdülkadir Yüceiman 0 Makaleler: Sami Karaören 0 Düzeltme Abdullah Yazıcı 0 Fotoğraf. Erdoğan Köseoğlu 0 Bılgi-Belge. Edibe Buğra 0 Yurt Haberleri: Mebmet Faraç Yayın Kurulu tlhan Selçuk (Başkan). Orban Erinç, Oktay Kurtböke. Hikmet Çetinkaya. Şükran Soner. tbrahim Yıldız, Orhan Bursah, Mustafa Balbay, Hakan Kara. AnkaraTemsilcısı Mustafa Balbay Ataturk Bulvan No. 125, Kat:4, Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (7 hat), Faks 4195027 ©IzmırTemsılcısı SerdarKızık, H ZiyaBlv 1352 S 2 3Tel:4411220. Faks 4419117 0AdanaTemsılcısı:ÇetinYiğeDoflu, İnönüCd 119 S. No:l Kat.I,TeI:363 12 11, Faks-363 12 15 Müessese Müdürü îîstün Akmen 0 Koordınator Ahınct Korulsan 0Muhasebe Bûlent Vener0Ida- re Hüseyin Gürer • Bılgı-lş- lcm: Nail Inal 0 Satış Fazilet Kuza MEOYA C: • Vdnetım Kurulu Başkanı - Genel Mudür Gülbin Erduran # Koordınator Reha Işıtman 0 Genel MudurYanlımcıs! StrvdaÇoban Tel 514 07 53 - 5139580-5138460*1.Faks 5138463 Ya\ımla)ao \e Basan: Yenı Gun Haber Ajansı, Basın \e Yayıncıhk A Ş. TurtocagıCaJ T> 41 Cağaloğlu 34334 ktanbul PK 246 - Sırkecı 34435 IstanbuJ Tel- (W212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0.212) 513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 12 KASIM 1999 lmsak:5.11 Güneş: 6.40 Öğle: 11.55 Ikindı: 14.32 Akşam: 16.56 Yatsı: 18.20 'Salkım Hanımın Taneleri' • Haber Merkezi - Türkiye'nin Oscar adayı ve Altan Portakal ödüllii Salkım Hanımın Taneleri filminin ilk gösterimi Izmir'deyapıldı. İzmir'de resmı açılışını yapan Parliament Cınema Club'da 500 kişilik davetli topluluğunun katıldığı kokteylin ardmdan filmin ilk gösterimi gerçekleştı. Alarko Topluluk Başkanı Üzeyir Garih'in yanı sıra filmin yapımcılan. yönetim kadrosu ve Hülya Avşar da davette veraldı. Hiperaktif çocuklara verilen ilaçlar güvenlik testlerinden geçirilmiyor Daç tedavisi soı^ıılanıyorÇeviri Servisi - Hiperaktivite tedavisinde kullanılan ilaçlann gerekli güvenlik testlerinden geçmeden kullanıldığı öne sürülüyor. Uzmanlar, bu ilaçlann üç yaşından küçük çocukJar üzerinde yararlı olup olmadığı konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıklannı bildiriyor. Dıkkat Eksikliği Hiperaktivite Hastahğı (DEHH) tanısı konulmuş üç yaşından küçük 223 çocuğu inceleyen Michigan State University'den Marsha Rappley, çocuklann yüzde 57'sinin ilaç ile tedavi edildiğini, yüzde 27'sinin ise psikolojik tedavi gördüğünü tespit etti. Bu çocuklann pek çoğunda DEHH'nin yanı sıra öğrenme ve konuşma sorunu, aynca astım veya şeker hastalığı gibi kronik hastalıklar da görüldü. Doktorlar, DEHH tanısı konulmuş küçük çocuklara 22 farklı ılaçtan oluşan 30 değişik kombinasyon • Psikiyatrist Richard Todd, hiperaktivitenin ilaç ile tedavisinin zararh olup olmadığma bakılmaksızın 2 yaşındaki çocuklara bile uygujanmasım eleş.tiriyor. önenyor. Çocuklann üçte biri iki veya üç ilacı aynı anda alıyor. Doktorlar, büyük çocuklara DEHH tanısım koymak için çocuğun davranışlannı, hastalığa özgü btrdizi davranış listesi ile karşılaştınyor. Ancak bu yöntem üç yaşından küçük çocuklarda işe yaramıyor. Hiperaktif çocuklara uygulanan ilaç tedavisi çoğunlukla Ritalin içeren ilaçlardan oluşur. Ritalin, dikkati yoğunlaştıran bir uyancıdır. ABD"de milyonlarca çocuk Ritalin ile tedavi olurken Ingiltere'de Ritalin kullanan çocuklann sayısı her geçen gün ikiye katlanıyor. "DEHH'nin ilaç ile tedavisi zararh olup olmadığına bakılmaksızın 2 yaşındaki çocuklara bile uygulanıyor" diye konuşan VVashingîon Üniversitesi'nden psikiyatnst Richard Todd. "Oysa bu iiaçiann uzun vadede ne gibi yan etkilere >ol açacağı benüz bilinmivor" dedi e-posta: tan @ prizma. net. tr fV) OfâŞanö5tû yefeneKÎÎ bü kufrîbara' Yurtbarık'lıdır, hayata daima pozrtif baKar. "înkli, güleryûzlû, yeniliktidirier. (tirmenin zorkığunu bağışlatacak kadar şirm, büyük hayaller! kucakiayacak kadar oburdurtar. Hepsi dostcanltsıdir, paylasmafctan, yardimlaşmaktan çok hoştamr. ı Bu rtedenie aalan her hesaptar j r ,..\ .". \ depremzede'cre yard'ma gidiycr. i Ayrıca cok sıcakkanlffMar, hangi Yurtbânk "İbesine giderseniz gidin bir tiesap açarak, birini hemen alabilirsimz. YAjYurtbank \ Balkaner Plaza Eski Büyükdere Cd. No: 31 Masiak 80670 Istanbul Tel: (0212) 286 30 00 (pbx) Faks: (0212) 286 30 93 - 94 www.yurtbank. SÖYLEŞİ ATTİL İLHAN \..bıkılâp, Kendi Vâdisinde Yüpüyecektip!..' (l 0 Samşın Kurftan) S/483 # (Geçme) Ankara, Hâkimi- yet-i Milliye binası, matbaa birimi:ge- ce./ (Geçmeyle beraber, matbaanın çalı- şırken çıkardığı gürültu başlayacaktır; genden 'cumhuriyet...' muziğı sürüyor) Geçme, gazeteyi basmakta olan ti- po baskı makinesine yapılacaktır. (BP- yukardan); makinenin az uzağında, yaş- \ı matbaa ustası duruyor gözlüklenni al- nına kaldırmış, sessiz sessiz sigara ıç- mektedir. Matbaa, az aydınlatılmıştır; gölgeler duvarda büyür. Matbaa ustası, basılan gazeteteri ma- kıneden almaya davrandığı sırada, ka- meraonayaklaşıyon kollan arasında tut- tuğu bir tomar gazetemn, sabah çıka- cak, HÂKİMİYET-I MİLÜYEVıın ılksay- fasını görüyor (YP) Başvekıl Ismet Paşa ile Hüseyin Raufbey'in. kürsüdeki fotoğraflan üze- rine, iri harflerle başlık çıkılrnışır "MEC- LİS'DE FIRTINA / RAUF BEY'LE İŞ- MET PAŞANIN 8 SAAT SÜREN MÜ- NAKAŞASIV FIRKAİDARE HEY'ETİ, MÜZAKERELERİTATMİNKÂR BUL- DU..." (Geçme) '...yüksek kumanda hey'eti toplandı...' S/484 # (Geçme) Izmir, Ege Manev- ralan Karargârt-ı Umumisı: gece./ Manevra Erkânı Harbıyesf nin çadı- n; ortada büyükçe bir sahra masası, üstünde mıntıkaya art asken haritalar, ıki lüks lâmbası yakılmış; aydınlığı, ya- kından gözleri kamaştınyor, uzaktan gölgeleri abartıyor; aynca sahra telefon- lan. içilmış çay bardaklan, kahve fincan- lan vs. (Geçmeden sonra, rabarba ve efekt ışitilmeyecek, matbaanın baskı yapar- ken çıkardığı ses. görüntüye eşlik ede- cektir genden 'cumhunyet...' müziği de- vam edıyor) Hepsi seferi unrformalanyla. Musta- fa Kemal, Ali Fuat, Kâzım Karabe- kir, Kâzım Özalp, Ismet ve Fevzi Pa- şalar, masanın etrafında halka olmuş- lardır; bazıları oturuyor, bazılan ayakta; geçme esnasında, elinde ışaret değne- ği. Karabekir Kâzım Paşa, harrta uze- nnde bazı yerleri göstererek, izahat ver- mektedır. (Paşalann muhâveresı işıtılrneyecek- tır, matbaanın gürültüsü sürüyor; tabii, müzik de...) Manevra görüntüsünün uzenne, ge- rıden ufak başlayıp, hızla büyüyerek gelen AKŞAM gazetesinın ilk sayfası, bindırıtecektır (süperpoze). Az sonra, gerideki görüntü kaybolur, gazete say- fası, net görüntü olarak kalır. (YP) Gazetede, Karargâh görüntüsünün sı- yah/beyaz fotoğrafı üç sutuna konul- muş, uzenne ıri harflerle başlık çıkıl- mıştır: FAŞİST İTALYA"YI İKAZI/ EGE MANEVRALARI. MUVAFFAKİYET- LE SONA ERDİy" Aynca, fotoğrafın al- tında, ıkıncı bir başlık: "YÜKSEK KU- MANDA HETETİTOPLANTI HALjN- DE!.." (Geçme) "...hilâfet makamı lağvedildi...' S/485 # (Geçme) Ankara, Türkiye Büyük Millet Meclisi.Müzakere Salo- nu: gündüz./ Riyaset kürsüsü, kürsüde TBMM Reisi Ali Fethi bey; üzerinde fevkalâ- de günlere mahsus bir ciddiyet, sesın- de. gizli bir heyecan; elinde bir layiha tutuyor, Meclis umûmi hey'etine hitâp etmektedir. Ali Fethi bey:- (Cıddi ve heyecanlı)... şimdi Urfa meb'usu Şeyh Saffet ve elli arkadaşının... nyâsete verdiği lâyi- hayı size arzediyorum... Biraz susar, sonra lâyihayı okumaya başlar. AK Fethi bey:- (Aynı heyecanla)...Tür- kiye Cumhuriyeti'nde. Hilâfet Makâ- mr'nın mevcûdiyetı sebebiyle. Türki- ye...dâhilı ve hâhci sıyâsetini ikı başlı ol- maktan kurtaramadı... istiklâlinde ve mıllî hâkımıyetınde... ortaklığı redde- den Türkiye... zahirî veyahût bilvâsrta, ikiliğe tahammül edemez... Ali Fethi bey'i dınleyen, Meclis umû- mi hey'eti: (BelP- hareketli kamera). Meb'uslar, her zamanki hareketli ve he- yecanlı hallerinin tersine, sâkin, ciddi ve sessizdirlen sıralar arasında dolaşan kamera, ünlü meb'uslan birer birer ge- çer Falih Rrfk/ bey, Yunus Nâdi bey, Hamdullah Suphi bey, Şeyh Saffet efendi, ve diğerleri. (Bu esnada Ali Fethi bey, lâyihayı off olarak okumayı sürdürüyor.) Ali Fethi bey:- (off/devamla)...asır- lardan beri, Türk milJetinin sebeb-ı fe- lâketı...fiilen ve hukuken, Türk Impara- torluğu'nun vasıta-i inhidâmı olan, Pa- dişah ailesinin.. .halifeliksıfatı ile... Tür- kiye'nin mevcûdiyetine... daha da mü- essirbirtehlikeolacağı... ağırtecrübe- ler nihâyetinde...suret-i kat'ıyeyde sâ- bit olmuştur.../ Tekrar Riyaset kürsüsü, kürsüde, lâ- yihayı bızzat okuyan, MeclisReisAli Fet- hi bey (BelP) Ali Fethi bey:-(devamla)... bu ailenin kudretı...ve Türk milletine müteallik her fiili... mevcûdiyet-i milleyımız ıçin bir tehlikedir...bu itibarla, aynca bir Hilâfet makamı bulunmasının, sebebi yoktur. Hakikat budur. Türk milletınin... halâsı- nı muhafaza edebilmek ıçin... bu, ha- kikatı kabul etmekten başka çaresı kal- mamıştır... (Buradan itibaren, tekrarçalışma ha- lindekı matbaalann gürültüsü efekt ola- rak işitilmeye başlayacaktır) (Aynı anda, Ali Fethi bey'in görün- tüsü donup siyah/ beyaza dönüşüyor; 0 fotoğrafın. binnci sayfasında yer al- dığı Hâkimiyet-i Milliye gazetesinin ilk sayfası. bındiriliyor (süperpoze): Gaze- tede manset şudur: "HİLÂFET MA- KAMI LAĞVEDİLDİ / SON HÂLİFE YURDU TERKEDİYOR..." (Geçme) "...bu bir cunta tekim..." S/486 # (Geçme) Ankara, Ziraat Mektebi, Erkân-ı Harbiye-i Umumi- ye Daıresı:gündüz./ Geçme, makam masası üzerindeki gazeteye yapılıyor; gazete, bir önceki sahnenin sonunda gördüğümüz gaze- tedır: "HİLÂFET MAKAMI LAGVE- DİLDİ" başlığı dıkkatı çekıyor; başlığın tam üstüne isabet eden yerde, masa- ya dayanmış olan Fevzi Paşa'nın yum- ruğu. Düzgün ve tertipli, masa üstü:hok- kalar, kalemler. cetvel ve pergel, bazı ev- rak, emirnâme vs./ Kamera gerileyip doğrulunca, ma- sasının yanında ayakta duran Fevzi Paşa ile ziyaretçı koltuğuna oturmuş Is- met Paşa'yı görür (BelP) Kahveler içil- mış. fincanlan ortadadır; sıgaralar ya- nıyor, duman duman; iki paşanın da, hassas bir mevzuu konuştukları, tavır ve hallerinden hissediliyor. ismet Paşa:- (Mütecessıs)... yâni nasıl, açık bir teklif mi, Paşa Hazretle- ri? Fevzi Paşa birden cevap vermez, (Ismet Paşa ! nır\ amorsundan BelP), düşüncelidir, sonra kısa adımlarla, yü- rüyerek konuşacaktır (Hareketli kame- ra) Fevzi Paşa:- (Rahatsız, duraklaya duraklaya)... yo hayır, sarahat yok!.. Ağ- zımı aradılar... 'Meçhûlâtiçındeyiz' de- niyor. 'Gâzi'ninattığı heradım. biremr- 1 vâki' fîlan... Ismet Paşa:-(Tartışrnaya hazır)... Gâ- zi'nin mı. yoksa Meclis'in mi?.. Fevzi Paşa:-...Meclis'in de olsa!.. (Susar, Ismet Paşa'ya dönerek)...yâni bunlar.. Rauf bey... Ali Fuat Paşa... Re- fet Paşa..Jbizim de dâhil olacağımız, komisyon gibi bir şey düşünmüş... Ismet Paşa:-(aynı ıfadeyle). ..daha dogrusu, bir komrte!.. Fevzi Paşa:-(Canı sıkkın)... herney- se!.. (Biraz susar)... memleket şürnûl bir karar ittihaz edip... mevkii-i tatbike koymadan...müzakere etsek deniyor/ Fevzi Paşa, ayaktakı konuşması es- nasında tekrar masasının başına gel- mıştır, sıgarasını kül tablasında söndü- rür; son sözlen, Ismet Paşa'nın kaşla- nnı çatmasına yol açıyor. Ismet Paşa:-(Kaşlan çatılır)...yanlış fehmetmedıysem... hukümet ve Mec- lis haricinede birkomite... icraâtın isti- kâmet-ı aslısını tâyın edecek... Fevzi Paşa:-(Yerine otururken)... evet, muhtemelen! (Sıkıntılı ve gergin bir sessizlik olu- şuyor bu sessılığm ıçınde. kapalı ka- pının ardmdan geten telefon zillen, dak- tilo tıkırtılan gayet net, hatta yüksek işi- tilir) Fevzi Paşa'nın amorsundan Ismet Paşa (BelP): aynı çatık kaşlı yüzle aya- ğa kalkıyor. parmağını Fevzi Paşa'ya doöru uzatarak soruyor Ismet Paşa:-...zât-ı âlinız de hemfi- kır misınız? Fevzi Paşa:-(lrkilir)... yooo, ben fikır dermeyan etmedim, Paşa! Sadece din- ledım. (Buradan başlayarak, sahnenin so- nuna kadar, cumhuriyet leitmotivi ge- riden işitiliyor) ismet Paşa:-(Kendi kendine konu- şur gibi)... bu bir cunta teklifi. kuman- danım!.. Gâzi, derhal reddeder...(Az su- sar) ...aynyeten, usûl ve ahkâma da mugâyir... böyle cumhunyet mi olur- muş?.. Ismet Paşa, Fevzi Paşa'nın karşısın- da, ikı kolunu açıp ellennı masaya da- yayarak. hafif eğilir (OP) daha ciddi bir ses, daha kararlı btr yüz ıfadesiyle, de- vameder. ismet Paşa:-(Kararlı ve kat'i).- Baş- vekıl srfatıyla dıyebılinm kı... Meclis de... Hükümet de mes'uliyetıni müdriktir... inkılâp, kendı vâdisinde yürüyecektir... httpV/www.prizma.nettr/AILHAN httpy/wvvw.bi(giyavınevLcorn.trya*ıan Faks/0-212/2601988 Keşfeclilecek o kadar çok şey var kL. 2O BEIOEYAİM