Katalog

SAYFA CUMHURİYET 28 OCAK 1999 PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER Doğu Tjmor'a leniş özerklik • CAKARTA(AA)- Endonezya hükümeti, Dogu Timor halkının özerldik önerisini reddetmesi durumunda bölgeyi terk etmeye hazır olduğunu bildirdi. Enformasyon Bakanı Yunus Yosfiah, basına yaptığı açıklamada. Dogu Tımor'a daha geniş özerklik verileceğini, bölge halkının bunu kabul etmemesi halinde, gelecek seçimlerden çıkacak Halk Danışma Meclisi'ne Doğu Tımor'un bağımsızlığını önereceklerini söyledi. Ponekiz'in eski sömürgesi olan Doğu Timor'u 1975 yıtında istila eden Endonezya biriiklerinde bizzat görev yapan Yosfiah, bu sürpriz açıklamayı Bakanlar Kurulu toplantısından sonra yaptı. Enver Ibrahim'e işkence iddiaları • KLALA LUMPUR (AA) - Malezya Başbakanı Mahatir Muhammed'in, görevden alınan eski Maliye Bakanı Enver Ibrahim'e, gözaltındayken polis tarafindan işkence yapıldığı iddiasının soruşturulması için bağımsız bir komisyonu görevlendirdiği bildirildi. Ulusal Ekonomi Eylem Konseyi (NEAC) sözcüsü. yaptığı açıklamada, Başbakan Mahatir'in, yerel gazetecilere, iki eski hâkim ve bir doktordan oluşan üç kişilik bağımsız bir komisyon kurulduğunu söyledigini belirtti. Enver, geçen yıl eylül ayında görevinden uzaklaştınlıp gözaltına alınmıştı. Enver, daha sonra mahkemeye gözü morarmış, boynunda ve ellerinde çürük izleriyle çıkanlmışn. Yemen'de 3 turist kaçırıMı • ADEN (AA) - Yemen'de kabılelerin, aynı aileden üç Alman vatandaşını kaçırdığı bildirildi. Yemenli bir yetkili, "Kabileler, bir Alman kadını, annesi ve kardeşiyle beraber ülkenin kuzeyındeki Amran bölgesinde kaçırdılar" dedi. Yetkili, elde ettikleri bilgilere göre Alman turistlerin sabah çok erken saatte kaçınldığının sanıldığını kaydetti. Yetkili, kaçınlan Alman vatandaşi kadının Yemen vatandaşıyla evli olduğunu ve Amran'daki hastanede ebe olarak çalıştığını bildirdi. 'Bağımlılara erohı verilir' • AMSTERDAM (AA) - Hollanda'da Sağlık Bakanlığı'nın isteğiyle geçen yıl meclis tarafindan kabul edilen, ağır uyuşturucu bağımlılanna kontrol altında eroin verilmesi uygulaması yaygınlaşıyor. Lahey Belediyesi de uygulamaya katılmaya karar verdi. Belediyeden yapılan açıklamada, eroin verilecek bağımlılara bakılacak yer konusunda gelişmelerin olumlu seyretmesi üzerine uygulamaya başlanacağı bildirildi. Geçen yıl başlatılan uygulama kapsamında halen Amsterdam ve Rotterdam kentlerinde lOOdolaymda ağır uyuşturucu bağımlısına kontrol altında eroin veriliyor. Deneme niteliginde olan bu uygulama bir yıl sürecek. Tüm ülkede toplam 750 uyuşturucu bağımlısının kapsam içine alınması öngörûlen uygulamanın $u ana kadar Rotterdam ve Amsterdam'da alınan ilk sonuçlannın olumlu olduğu belirtilryor. ABD 'Belgrad'a ültimatom' derken NATO müdahale konusunda anlaşamadı Kosova Baü'yı böldü• Kosova'nın kuzeyi dün de Yugoslav güçleri ile UCK militanlan arasmda yoğun çatışmalara sahne oldu. Belgrad, askeri müdahalenin 'korkunç' sonuçlar doğuracağını ileri sürdü. Dış Haberler Servisi - Kosova'nın kuze- yinde Sırp güçleri ile Kosova Kurtuluş Ordusu (UCK) militanlan arasında dün yi- ne çatışmalar yaşandı. ABD ile Avrupah müttefıkleri, banş görüşmelerine girme- dikieri takdirde Kosova'da savaşan taraf- lara askeri müdahale tehdıdinde bulunu- lup bulunulmaması konusunda bir anlaş- maya varamıyorlar. ABD. dün Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'e ültimatom verilme- si çağnsı yaparken. Belgrad yönetimi ile Kosova'nın bağımsızlığı için savaşan Ar- navutlararasında siyasi çözüm bulunma- sını sağlayacak bir planı da açıkladı. NATO toplanüsı NATO'nun büyükelçiler düzeyindeki dünkü toplantısında ise Belgrad'ın ve UCK'nin masaya oturmasını sağlayacak uyannın içeriği konusunda bir uzlaşma- ya vanlamadı. ABD Dışişleri Bakanı Madeieine Alb- right ile birlıkte Arap ülkeleri turuna çı- kan üst düzey bir yetkili, Miloseviç'in "birkaç haftada siyasi bir çözüm" bulama- ması durumunda. NATO'nun güce başvur- maya hazır olması gerektiğini söylemiş- ti. Yetkili, ABD'nin müttefikleri arasında Miloseviç'e u birkaçhaftatanınınası n yö- nünde bir "konsensusun oluştuğunu" ifa- de etti. Kahire'de basının sorulannı yanıtlayan Supgüvenlik güçleri dün Kosova'da yeni operasyon başlâttı. 1 (REUTERS) BABD'li yetkili, VVashington'ın Kosova so- rununa siyasi çözüm getirme amacını ta- şıyan planını da açıkladı. Buna göre, ilk aşamada taraflar kapalı kapılar ardında pazarlık masasına oturacaklar ve Koso- va'nın yüzde 90'ını oluşturan Arnavut nü- fusa maksimum özerklik verilmesini tar- tışacaklar. Ancak Washington'm ültimatom tale- bi, NATO üyeleri arasında tartışmalara neden oldu. Bazı NATO üyelerinin, açık bir askeri müdahale tehdidinin, Rusya ve Batı ülkeleri tarafindan geçen hafta belir- lenen banş planını tehlikeye atmasmdan korktuklan belirtiliyor. Yugoslavya Enformasyon Bakanı IMi- lan Komnenic de Makedonya'da üslencn NATO askerlerinin Kosova'ya müdaha- lcsinin "korkunç" sonuçlar doğuracağını ileri sürdü. Komnenic, Priştine'de basına yaptığı açıklamada, "Devİetimiz, bu askeri birlik- lerin bir miidahalesine bahane yaratacak kışkırtmalardan uzak durnıa konusunda son dcrecedikkatüdir,çünkü böyle bir mü- dahalenin korkunç sonuçlan olacaktır" dedı. Kosova'nın kuzeyinden dün yine ağır ve hafif silah sesleri geldi. Bölgedeki AFP mu- habiri Yugoslav tanklannın, Kosova'nın ku- zeyindeki tepelerde UCK üslerine doğru ilerlediğini, yer yer ateş açtığını bildirdi. Kosova'nın başkenti Priştine'yi Poduye- vo'ya bağlayan ana yoldan aynlan Yugos- lav tanklanndan oluşan konvoylann, UCK karargâhlannı hedef aldığı belirtildi. 6 Mavi akım' projesine alternatîf ANKARA (AA) - Doğalgazda giderek artan talebi kar- şılama yanında, arzı çeşitlendirmek amacıyla, deniz taba- nından geçerek Iskenderun'a kadar uzanacak Mısır-Tür- kiye doğalgaz boru hattının yapımına dönük hazırlıklara hız verildı. Alınan bilgıye göre, doğalgazı, Mısır'm Port-Said Lima- nı'ndan tskenderun'a kadar, deniz altından döşenecek bo- ru hattıyla Türkiye'ye ulaştıracak hatta yönelik fizibilite çalışmalanna. bu yıl içinde başlanması planlanıyor. Tür- kıye adına BOTAŞ'ınyürüttüğü proje ile ilgili olarak da- ha önce iki ülke efterifbakânlıklan arasındaoluşturulan Or- tak Teknik Çalışma gruplan, önümüzdeki günlerde bir ara- ya gelerek fizibilite öncesi çalışmalan gözden geçirecek- ler. Türkiye'nin Karadeniz altından Rusya'dan alacağı "Mavi Akun" projesine biranlamda alternatif oluşturacak olan Mısır doğalgaz boru hattı, toplam 650 kilometre uzun- luğunda olacak. Enerji sektöründe Türkiye açısından 21. yüzyılın en önemli projeleri arasında gösterilen Mısır-Türkiye doğal- gaz boru hattının kesin yapım malıyeti ve inşaat süresi, sa- tın alınacak olan doğalgazın satış fiyatı fizibilite çalışma- lan sonrasında belırlenecek. BOTAŞ'ın diğer büyük projelerinde olduğu gibi iki ül- ke arasında denizaltından döşenecek boru hatlannın yapı- mı "anahtar teslim" esasına göre yüzde 100 dış kredi ile finanse edılecek. Yetkililer, bu tür projelerde ilk etapta fi- zibilite etüdü için uluslararası düzeyde ihale açılacağını, hattm komple yapımı için de fizibilite çalışmalan sonra- sında ortaya çıkacak veriler doğrultusunda hattın inşaatı ile ilgili ihale çalışmalanna geçileceğini belirttiler. Mı- sır'dan Iskenderun'a kadar denizaltından taşınacak olan doğalgaz, burada kurulacak olan doğalgaz işleme tesislerine verilecek. Yasak 2003te bitiyor Amerika kopyalamayı tartışıyor CHICAGO(AA)- ABD de insan kop- yalamayı resmen yasaklayan üç eyalet- ten biri olan Kaliforniya'da konuyla il- gili danışma kurulu oluşturuldu. Sağlık yetkilileri, bu konuda daha ön- ce getirilen yasağın 2003 yılında sona ereceğini belirterek konunun sıhhi, sos- yal ve ahlakı boyutlannın ele alındığını ve komitenin kanun koyuculara, uzun dönemde insan kopyalama konusunda bilgilervereceğini ifadeetti. Hukukpro- fesörleri, doktorlar, bilim adamlan ve sağlık enstitülennin ıdarecilerinden olu- şan komitenin yol gösterici olacağmı kay- deden yetkililer. önceleri "bflimkurgu" olarak görülen bu konuda son yıllarda ba- zı denemeleryapıldığmı ve insan kopya- lanmasına, istenmese de kapı aralanmış oldugunu söyledi. Ulusal Biyoteknik Danışma Kuru- lu'nun 1997 yıhnda ABD Kongresi'ne insan kopyalamanın şimdilik yasaklan- masını önerdıği, ancak özel laboraru- varlarda insan embriyosunun kopyalan- masınakimseninkanşmadıği ifadeedi- liyor. Cumhuriyetçiler, geçen yıl insan kopyalama ışlemlerine sürekli yasak ge- tirilmesini önermişlerdi. Kalifomiya'nın yanı sıra Rhode Island ve Michigan eya- letlerinde de insan kopyalamaya yasak getirilmişti. Silahlanma yarışı Kazakistan da S-300 ahyor • Astana ve Moskova arasında yapılan anlaşma uyannca nükleer füze başlıklannı Rusya'ya teslim eden Kazakistan, ond^n S-300 füzeleri ve askeri uçaklar alacak. ALMAATA (Ajansiar) - Nükleer silahlann ya- yılmasını önleme anlaş- masını imzalamasının ar- dından, elindeki nükleer füze başlıklannı Rusya'ya teslim eden Kazakistan. Rusya'dan S-300 füzele- ri ve askeri uçaklar alı- yor. Kazakistan Savunma Bakanlığı Basın Merke- zi'nin açıklamasına gö- re, Savunma Bakanı Muhtar Altınbayev'in. Rusya Savunma Baka- nı'yla vardığı mutabakat uyannca Rusya Federas- yonu tarafindan Kazakıs- tan'a verilen 4 adet SU- 27 tipi avcı uçağı 25 Ocak'ta Kazak Hava Kuv- vetleri Filosu'na katıldı. Açıklamada, aynı tip 12 avcı uçağının da bu yıl içinde Kazakistan'a teslim edileceği belirtildi. Basın merkezinin açık- lamasmda, aynca mutaba- kat uyannca. Kazakis- tan'a bir S-300 bataryası verildiği ve bu batarya- nın, başkent Astana'ntn hava saldırılanna karşı korunması için kullanıla- caği da ifade edildi. Kazakistan, nükleer si- lahlann yayılmasını önle- me anlaşmasını imzala- masının ardından, elinde- ki nükleer başlıklan 1992- 94 yıllan arasında Rus- ya'ya teslim etmişti. Tes- lim edilen 61 nükleer baş- lığa karşılık, Rusya'nın da Kazakistan'a aynı sa- yıda SU-27 avcı uçağı vermesi öngörülmüş. an- cak şimdiye kadar bun- lann sadcçe 33"ü Kazakis- tan'a tesİim edilmişti. Böylece yaklaşık iki se- neden beri iki ülke ara- sında teslimat yapılma- masından kaynaldanan sı- kmtı, 4 uçağın daha tes- lim edilmesiyle şimdilik aşılmış oldu. S-300 bataryası ise yıne iki ülke savunma bakanları arasında va- nlan mutabakat üzerine verildi. Rumlara dert oldu MOSKOVA (AA)- Rusya'da yayımlanan Vremya adlı gazete, Rum kaynaklanna dayanarak verdiği haberde, S-300 fîizelerinin kaderinin haftaya belli olacağını öne sürdü. Habere göre taraflar arasında, füzelerin Kıbns'a yerleşririlememesi yüzünden ortaya çıkan depolama gibi yeni masraflann kimin tarafindan karşılanacagına ilişkin görüşmeler sürüyor. Füzelerin Rusya'da bekletilmesinin Rumlara pahalıya mal oldugunu belirten gazete, Rumlann ve Yunanhlann, depo giderlerini Rusya'ya kimin ödeyeceği konusunda anlaşamadıklarını '•'feeıırtti. ' AVRASYA UZMANI RUS DOÇENT ANNA MATVEEVA; Çeçenler âdetlerine uygun tslam istiyor• "Çeçen halkı komünist değer yargılannı temel alan Sovyet düzeninin çökmesinin hemen ardından Batı Avrupa liberal demokrasilerinin değer yargılannı benimsemeye henüz hazır değil." EMELAKÇALI Çeçenistan'da fîdye için adam kaçırma, para kazanmanın tek yolu olarak göriilüyor. LONDRA -Londra'da bulunan Uluslararası Iltşkiler Kraliyet Ens- titüsü Rusya ve AvTasya progra- mı araştırmacısı Rus Doçent An- na Matveeva Çeçenistan'ı değer- lendirdi. - Çeçenistan'da neden İslami de\'let kurulmak isteniyor? - Çeçen Devlet Başkanı Aslan Mashadov'un Çeçenistan'da ls- lam devletinin kurulacağını bil- dirmesi, etkilı birhükümet kurma ve Çeçen toplumuna ahlaki birdü- zen getirme arayışlannın bir sonu- cudur. Çeçen halkı komünist de- ğer yargılannı temel alan Sovyet düzeninin çökmesinin hemen ar- dından Batı Avrupa liberal demok- rasilerinin değer yargılannı be- nimsemeye henüz hazır değildir. Mashadov'un dindar biri olduğu- na inanmıyorum. Duda^evde Mas- hadov da Afganistan'da İslamcı mılitanlara karşı savaştılar. - Ne tür bir İsiam devieti öngö- rülûyor? - Mashadov, Kuzey Kafkasya'da Vahabilerin savunduğu gibi radi- kal bir Islam yönetimi değil, Sov- yet yönetiminden önce Çeçenis- tan'da bulunan halkın âdetlerine uygun geleneksel bir tslam yöne- rimini öngörüyor. - Çeçen halkı ne düşünüyor? - Çeçen halkı üzerinde islami yaşam biçiminden çok Sovyet ya- şam biçiminin etkisi söz konusu- dur. Halk, şu an ülkede adaletsiz- liğe ve kanunsuzluğa tanık oluyor. Çeçenlerin bir kesimi böyle bİT ortamda şeriatı savunabilirler. An- cak halkın büyük bir çoğunluğu kendi âdetlerine uygun bir Islam- dan yana. - Köktendinci gruplar Suudi ArabistanyandestEkahyorlarmı? - Suudi Arabistan'ındevletpo- litikası olarak bu gruplara destek verdiği hakkmda elimizde güçlü bir kanıt yok. Afganistan'da ve Pakıstan'daçatışan İslamcı grup- lann desteği söz konusudur. - Batı bu durumu nasıl karsdı- yor? - Batı da Rusya da üstesinden gelebildiğince Mashadov'u des- tekliyor. - Mashadov-adam kaçırma oiay- lanndan köktendincileri sorumlu tutmuştu. - Adam kaçırma olaylan sade- ce radikal İslamcı gruplar tara- findan yapılmıyor. bölgede fidye için adam kaçırma, para kazanma- nın tek yolu olarak göriilüyor. -Rusya'nın Çeçenistan pofirika- sınedir? - Rusya'nın tek bir politıkası yok, birçok sesi ve yüzü var. Rus- ya. Çeçenistan'ın isteklerini ger- çekleştirmek için acele etmiyor, çünkü Rusya Çeçenistan'dan de- ğil, Çeçenistan Rusya'dan bir şey istiyor. Rus birliklerinin büyük bir bölümü zaten Çeçenistan'dan çekıldı. Günde 40 sigara soluyoruz • EXinya Sağlık Örgütü'nün yaptığı araştırma, gelişmekte olan ülkelerdeki hava kirliliğinin korkunç boyutlanm ortaya çıkardı. Şarlatanlar cenneti Türkiye ideop o l l M M a Tekmili birden İdea Politika'da Dış Haberler Servisi - Dünya Sağlık Örgütü (WH0) ve ABD Çevre Koru- ma Ajansı'nın yaptığı uluslararası bir araştırma, gelişmekte olan ülkelerde- ki milyonlarca çocuğun. bir günde 40 adet sigara içmeye eşit derecede kirli hava soluduğunu ortaya çıkardı. Ingiltere'de yayımlanan The Inde- pendent gazetesinin önceki gün verdi- ği haberde, dünya metropollerinin, hız- lı endüstri gelişimi ve fosil kökenli ya- kıtlann kullanımına dayanarak büyü- melerinin kanser vakalannda ve solu- num hastalıklannda büyük bir artışa ne- den olduğu belirtildi. Milyonlarea çocuk tehlikede Washington DC'de bulunan Dünya Kaynaklan Enstitüsü'nden Dr.Devra Lee Davis ise yapılan araştırmanın, ha- va kirliliği karşısında yetişkinlerden çok daha fazla hassasiyet gösteren mil- yonlarca çocuk açısından endişe veri- ci sonuçlan oldugunu belirtti. Her sene daha fazla çocuğun solu- num rahatsızlıklan yüzünden hayatı- nı kaybettiğini belirten Davis, tarihte hiçbir zaman bu kadar fazla çocuğun, temel sağlık ve beslenme ihtiyaçlan kar- şılanmaksızın en az on milyon nüfus- lu metropollerde bitişik yaşamak zo- runda kalmadıklannı da ifade etti. Teknolojileri v^tmiyor Bilim adamlan, gelişmekte olan ül- ke metropollerindeki hava kirliliğinin, NVHO'nun en yüksek seviye olarak be- lirlediği rakamın iki ile sekiz katı ara- sında oldugunu söylüyorlar. Araştırmada aynca. arabalann, fab- rikaların ve hava kirliliğine yol aça- cak diğer faktörlerin çok geç olma- dan temizlenmesi için teknolojileri yeterli olmayan gelişmekte olan ül- kelere yardım edilmesi ve bunun sa- yesinde toplum sağlığını tehdit eden tehlikelerin önlenebilmesi tavsıye ediliyor. Teslime Nesrin İsveç'e döndü STOCKHOLM (Cumhu- riyet)- Bangladeşli yazar Tes- lime Nesrin'in pazartesi günü yeniden İsveç'e döndüğü bil- dirildi. Olkesindeki köktendinci le- rin ölüm tehditlerini arttırma- lan üzerine ülkesini bir kez daha terk etmek zorunda ka- lan yazann Stockholm'de gız- li bir adrese gittiği doğrulan- dı. Teslime Nesrin Isveç'e ilk kez 1994 yılında sığınmış ve iki yıl kadar burada yaşadık- tan sonra önce Berlin'e ardın- dan da ABD'ye gitmışti. Ge- çen yılın eylül ayında hasta annesini ziyaret etmek için ül- kesine dönmüş. hakkında sür- mekte olan Islam dinine haka- ret ettiği suçlamasıyla ilgili davaya katılmıştı. Yüksek Mahkeme'nin onu kefaletkar- şılığı tutuksuz yargılama ka- ran alması üzerine Dakka'da değişik adreslerde yaşamak- taydı. Nesrin, Bangladeş'te geçen zamanınm büyük bö- lümünü gizlenerek ve kaça- rak geçirmek zorunda kalmış- tı. Köktendincilerin ülkenin çeşitli yerlerinde aleyhinde yaptıklan gösterilen arttınna- lan üzerine pazar gecesi ülke- sinden gizlice ayrılmak zo- runda kaldı. Isveç'te ikamet izni bulunan Teslime Nesrin, "Utanç" adlı romanında dini gerekçelerle kadınlann ezil- mesinı ve çocuk yaşta evlen- dirilmelerini kınamıştı. Bir Hint gazetesinin yaptığı rö- portajda Kuran'la ilgili sözle- ri yanlış olarak yayımlanınca tslam dinine hakaret ettiği ge- rekçesiyle dinciler tarafindan ölümle tehdit edilmişti. • Bangladeşli kadın yazar, annesinin hastalığı nedeniyle döndüğü ülkesini köktendincilerin protesto gösterilerini arttırmalan üzerine yeniden terk etmek zorunda kaldı. Teslime Nesrin Demokrasi düşmanı partiler kapatılmalı [GerekçeJeri idea Politika'da] I f| P R ' ''"*