Katalog

1 8 EYLJÜL1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI /cumek'ff turk.net 13 Baydur: Enflasyon biam hatamız • İZMtR ı AA) - Türkiye İşveren Sendikalan Konfedcra5}.onu (TİSK) Başkanı Refik Baydur. hükümetin. belirlediği ekonomik hedeflere ufak saprr.alarla erişecegini. ama .kerdilerinin işveren kanadı olarak bekleneni veremediklerini söyledi. Refîk Baydur. enflasycnun düşüşündeki aksamalann kendi hatalan oldağunu da belirtti. TMO'nun alım politikası • ANKARA (AA) - Türkiye Ziraat Odalan Birliği(TZOB) Başkanı Faruk Yücel, yanlış alım- satım politikası nedeniyle Toprak Mahsullen Ofisinin(TMO)gelecek \ ıl 10 mılyon ton ürün almak zorunda kalacağını öne sürdü. TMO Genel Müdürü Adnan Maraşlı ise Ofis'in alımlannın 7.2 milon tona ulaştığını ve ödemelerde bir sorun olmadığını bildirdi. Emlakbank'ın kararı • ANKARA (AA)- Emlak Bankası, yeni konut yapımı ve satışı işinden çekildiğini bildirdi. Bankanın elindeki satışa hazır konut stoklan ile halen yapımı süren konutlann. yapımının tamamlanması ve satışa sunulması faaJiyetlerine devam edileceği belirtildi. Kamu sözleşmeleri • ANKARA (AA)- Türk-tş, üyesi yaklaşık 500 bin kamu işçisi adına önümüzdeki yıl bağıtlanacak toplu iş sözleşmeleri için çalışmalara başlandı. Toplu iş sözleşmesinde izlenecek yöntemiîi 30 EylüPde Ankara'da toplanacak Başkanlar Kurulu'nda tartışılacagı bildirildi. Kuyumcular zorda • Ekonomi Servisi - Uygulanan ekonomi politikalann, kuyumculan olumsuz etkilediği belirtildi. Kuyumcular, Mücevheratçılar ve Sarraflar Dernegi Başkanı Mustafa Ülseven, kuyumculuğun Türkiye'de dünya standartlanna yaklaştığını ve küçük kuyumculann yerini büyük kuyumcu atölyelerinin aldığını dile getirdi. Gjda yönetmeliği • ANKARA (AA) - Tanm ve Köyişleri Bakanlığı tarafından çıkanlan "Gıdalann Üretimi ve Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik" davalık oldu. Reklamcılar Derneği'nin. gıda reklamlanna denetim getiren yönetmeliğe ilişkin. yüriitmenin durdurulması amacıyla Danıştay'a dava açtığı bildirildi. Koç'tan atak • İSTANBUL (AA)- Koç Holding. Arçelik'in, Güney Koreli L. G Electronics firmasıyla kuracağı klima üretim şirketine ortak olma karan aldığı bildirildi. Koç"un. Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'na (İMKB)yaptığı açıklamada. şirketin 20 milyon dolarlık sermayesine 1 milyon dolara kadar katılacağı belirtildi. Azeri petrolü • BAKL (AA)- Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Başkanı Natık Aliyev. Türkmenistan ile Kazakistan'ın. Bakû- Ceyhan projesindeki pasif tutumuna rağmen projenin yapımına yıl sonunda veya önümüzdeki yılın başında başlama niyetinde olduklannı bildirdi. 1948 puana gerileyen bileşik endeks Eylül 1997'deki değerine kadar düştü Borsa 2000'in altmdaEkonomiServisi-İstanbul Men- kul Kjymetler Borsası 2000 pu- anın altına geriledi. Yurtdışında yaşanan olumsuz gelişmeler \e Başbakan MesutYılmaz'ın 30 Ey- lül mali milat ile ilgılı yaptığı açık- lamalarda hisse senetlerıne ilişkin dovurucu bilgi vermemesi borsa- da satışlann hız kesmeden devam etmesıne neden oldu. Borsanın üç giinlük kaybı yüzde 16.4 olurken endeks 1948 puanda kapandı. Diişüş hızlandı Haftaya 2329 puandan başlayan borsa bileşik endeksı pazartesı gü- nü yüzde 1. salı günü \iizde 4.6. önceki gün yüzde 3.3 düşmesinin ardından dün de yüzde 8.4 oranın- da değer yitirerek 1948 puana ka- dar geriledi. tkia\lıkka\ıp vüzde 57'ye yükseldi. Dolar bazında ise önceki gün 0.77 cent olan bileşik endeks dün gelen satış baskının et- kisiyle 0.70 cente kadar düştü. Olumsuz birhavada açılan piya- sada yatınmcılar açılışla birlikte satışa geçtiler. Toparlanma çabala- nna karşın seansın ilk yansında psikolojik sınırolarak kabul edilen 2000 puan sınınna gelindi. Borsa, günün ilk yansını 2000 puanın 22 puan altında 1978 puandan ta- mamladı. Ikinci seansta da satışla- nn daha fazla olması. endeksin 30 puan daha gerileyerek 1948 puan- dan kapanmasına neden oldu. Düşüşün nedenlerinin hem \ ur- tiçi hem de yurtdışından kaynak- landığını belirten borsacılar, olumlu birtekgelişme olmadığın- dan yakındılar. Dünyada giderek derinleşen krızin yanı sıra ABD günlük kaybı yüzde 16 olan borsa bileşik endeksi dolar bazında 0.70 cente geriledi. Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan'in açıklamalarının. İMKB'nm düşüşünde etkili olan yurtışı kaynaklı haberler olduğu- nu söyleyen uzmanlar, Başbakan Yılmaz'm hısse senetlerinın alım satım kazançlarının vergilendiril- mesine ilişkin piyasanın bekledi- ği açıklamayı yapmaması,yaban- cılann satış baskısından korkul- ması ve bazı aracı kurumlann zor- da olmasının yarattığı tedirginli- ğin de yurtiçinden kaynaklanan sorunlar olduğunu kaydediyor. Bonoda faiz yüzde 141 Hafta başından bu yana iyimser olan bono piyasasında dün panik satışlaryaşandı. Salı günüyapılan 6 aylık ihale kâğıdında dün 100 trilyon liranın üzerinde işlem hac- mi gerçekleşirken yıllık bileşik fa- iz oranı en son yüzde 140.99 dü- zeyinden işlem gördü. Uzmanlar faizdeki yükselişin bir gün içinde 13 puan yükselmesinde. yabancı bir bankanın ihale sonrası satınal- dıgı bonoyu elden çıkarmasının et- kıli olduğunu belirtiyorlar. Sözko- nusu bankanın piyasada panik ha- vası yarattığını belirten uzmanla- ra göre satışlann sürmesi duru- munda faizlerin yüzde 150'yi dur- madan geçeceğini iddia ettiler. Prof. Manisalı mali milat nedeniyle yaşanan TL sıkışıklığının piyasalan zorladığını söyledi 4 Soruıılar 30 EylüPde aşılır'Ekonomi Servisi - İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erol Manisalı mali milatta kara para aklamak isteyenlerin piyasada para sıkışıklığına neden olduğunu. sorunlann 30 Eylül'den sonra azalacağını söy ledi. Prof. Manisalı içinde bulunulan dönemde \aşanan \e vaşanacak Türk Lirası sıkışıklığının mali milattan kaynaklandığını bunun da özelllıkle mali sektörü olumsuz etkilediöinı dile aetirdi. Mali milatta kara para aklamak isteyen kişilerin paralannı kayıt içine sokmak isteyeceğinı ileri süren Manisalı, sorunun 30 Eylül'den sonra azalacağını iddia etti. Prof. Manisalı sözlerini şöyle sürdürdü: "30 Eyliil'de gerçek kişilere nereden buldun diye sorulma\acak. Kaynak araştınlmayacağına göre kara paranın aklanması için önemli bir fırsat. Bu da likidite sıkışıklığını da beraberinde getiriyor." Paralar bankalara >atınlmasına karşın bankalann bir günlük blokaj sonrası geri iade edilecek bir parayı kredi olarak piyasaya sunmayacağı için likidite sorununun 30 Eylül"e kadar sürecegine işaret eden Manisalı. "30 Eylül'e kadar sıkışıklık giderek artacak Hükümet para basmavacağına göre nakit talebi diğer bütiin piyasalardan paranın çekilmesine neden olacaktır" dedi. Dünya kötiiyeghtiyor• UNCTAD Baş Ekonomisti Akyüz, krizin tekrarlanmaması için 300-400 milyar dolar paraya ihtiyaç bulunduğunu söyledi. Asya ve Avrupa borsalannda önemli gerilemeleroldu. Ekonomi Servisi - Birleş- miş Milletler Ticaret \e Kalkınma Konferansı (UNCTAD) Baş Ekono- misti Yılmaz Akviiz. U 1999'un. ekonomik açıdan 1998'den daha körü olaca- ğuıı" söyledi. Akyüz. ulus- lararası toplumun ekono- mik knze gösterdiğı tepkı- yi de eleştirerek "Kurtar- ma pakerJeıi ülkelerive ulu- saJ paralan kurtarmak \eri- ne, alacaklılann paralannı ödemek amaayla kullanıi- dı" dedi. Akyüz, bugün ya- şanan knzin tekrarlanma- ması için 300-400 miljar dolar paraya ihtiyaç bulun- duğunu söyleyerek ne IMFnın ne de ekonomilen güçlü ülkelerin elınde, bu amaçla kullanılacak para bulunmadığını ifade etti. Ak\üz. ülkeienn serma- ye çekebilmek için faizleri arttırdıklannı. ancak bunun da büyümeyı olumsuz etkı- lediğinı ve çöküşü hızlan- dırdığmı belirtti. Öteyandan. IMF Başka- nı Michael Camdessus. 98'de küresel ekonomi için yüzde 3.1 olarak belırlenen büyüme hızınının yüzde 2'ye çekmesinin öngörül- düğünü söyledi. İMF. geçenyıl 1998 vılı için dünya ekonomisinin yüzde 4.25 büyüyeceğini öngörmüş. bu oran geçen mavis ayında \üzde 3.1'e çekilmıştı. ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Alan Greenspanın faizle- nn düşürüleceğıne daır net bir mesaj \ermemesı. Asya ve Avrupa borsalannı olum- suz etkıledi. Tokyo Borsası dün yüzde 2.38 puanlık ge- rileyışle son 12 vılın en dü- şük düzeyine ulaştı. Endo- nezya Borsası'nda yüzde 5.43 \e Malezya Borsa- sı 'nda > üzde 7.49'lik düşüş kaydedıldi. Rusva'da ise ruble. dolar karşısında 17">e kadar gen- iedi. Mosko\a Borsası'nda yüzde 12.16 ileyenı bir dü- şüş rekoru kırıldı. Işlemler ıki kere donduruldu. A\ru- pa borsalannda da hızlı dü- şüşleryaşandı. Londra Bor- sası yüzde 3.38. Parıs yüz- de 5.47. Frankfurt Borsası yüzde 4'e yakın geriledi. Nevv York Borsası açılışıy- la birlikte 200 puanın üze- nnde düşüş kaydetti. D ü n a n n e b a b a l a r a , b u g ü n ç o c u k l a r ı n a i 1 i zc e İmzasız bildiriler dagıtıldı Protesto çağnsı İSTANBUL (AA) - Büyük düşiişlerin yaşandığı İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB), imzasız bildirilerle aracı kurum temsilcilerine eylem çağnsında bulunuldu. İMKBde işlem yapan aracı kurum temsilcilerinin araçlan ve servislerine bırakılan broşürlerde, broker'lar, bugün 5 dakika alkış, 21 Eylül Pazartesi günü ise 10 dakika işlem yapmama eylemine davet edildiler. Broker'lar, çalıştıklan aracı kurumlann böyle bir eyleme izin vermesinin söz konusu olmadığınt belirtirken, Borsa Uzmanları Derneği Başkanı Nazmi Sankaya da, işlem yapmama gibi bir durumun yasal olmayacağına işaret etti. Turkish Menkul (Tunc Atalay) 'Alım yapan yok' Piyasada satışlann sonu gelmediği için kimse alım yapmıyor. Seçim belirsizliği, hisse senetlerine düşünülen vergi uygulamasında tutumun değişmemesi karamsarlığı arttınyor. Ancak borsadaki vergi yükünün azaltılması, zaten ucuzlayan fiyatlar nedeniyle yabancıyi piyasaya çekebilir. Birçok hisse senedinin fiyatı 1993 tarihindeki seviyesine geldi. tşlem hacmi ise söylendiğı gibi düşük değil. Çünkü fiyatlar çok geriledi. Örneğin Akbank hissesi 10-12 bin İira arasmdayken piyasada işlem hacmi 70-80 trilyon İira düzeyindeydi. Şimdi kâğıt 3500-4000 İira. Piyasa işlem hacmi ise 30-40 trilyon İira arasında. Endeksin olumlu haberlere ihtiyacı var. Eğer olumlu haberler gelirse endeks 2500'lere doğru yûkselişe geçebilir. ÇÎFTÇİDOSTU SADULLAH USUMİ Pamuk Bölgelerinde Rüzgâr Sertleşiyor Hükümetin ilan ettiğı pamuk alım fiyatları, 4 milyon- dan fazla üreticimızi adeta isyan ettirdi. Aynca, ithalata ve ihracata getırilen fon'larda tüccar ve sanayicilerin sert tepkisine neden oldu. Hükümet, bu yıl ne üretıciye, ne sanayıcıye, ne de tüc- carayaranabildi. Hatta, Başbakan Mesut Yılmaz'ın ön- ceki gün düzenlediği basın toplantısında yaptıgı açıkla- malar bile piyasayı ve üreticileri rahatlatmaya yetmedi. Pamuk üretim bölgelerinde durum oldukça gergin. Güneydoğu, Çukurova, Antalya, Marmara ve Ege'li üre- ticiler ve üretici birlikleri sürekli toplantı halindeler. Il ve ilçe ziraat odalan, üreticılerin baskınına uğradı. Son iki gün içinde yüzlerce toplantı yapıldı. Hemen her bölgede eylem kararları alındı. Ege Bölgesi Ziraat Odası başkanları bugün izmır'de geniş kapsamlı bir toplantı yapacaklar ve pamuk konu- sunda nasıl bir polıtika izlenmesi gerektiğini tespit ede- cekler. Toplantıya Türkiye Ziraat Odaları Birlıği Genel Başkanı FarukYücel ile çiftçi birliklerinin başkanlan da katılacak. Bu arada Ege bolgesinin en büyük üretim merkezle- rinden biri olan Söke'de dün iki bine yakın pamuk üreti- cisi ve Ziraat Odası yöneticileri de bir toplantı yaparak eylem karan aldılar. 26 Eylül Çarşamba günü en azından 50 bin kişinin katılacağı büyük bir açık hava toplantısı dü- zenlenecek ve hükümetin pamuk politikası protesto edi- • • • Kütlü pamuğa verilen fiyatlar gerçekten çok düşük. Zi- ra, en yetkili kurullar tarafından yapılan tespitlere göre, bu yıl bir kilo pamuğun maliyeti 280 bin İira. Hükümetin verdiği fiyat ise 195 bin İira. 10 sent prim ile birlikte üre- ticinin eline geçecek para 225 bin İira olacak... Eğer, ek bir fiyat verilmezse veya prim arttınlmazsa üretici bir kilo pamukta 50 ile 55 bin İira zarar edecek. Yıllardan ben' pamuk ekiminden para kazanamayan mil- yonlarca üretici böylece belki de telafısi mümkün olama- yacak bir ekonomik bunalıma sürüklenecek... Başbakan Mesut Yılmaz tarım ürünlerini destekleme- ye devam edeceklerini söyledi. Ancak, üreticiler maliye- ti 280 bin lirayı bulan pamuğa 225 bin İira fiyat veren bir Başbakan'ın destek vaadini pek inandmcı bulmadı. Kütlü pamuğa 225 bin liradan fazlafiyatvermek yan- lış olurdu. Zira, iç ve dış piyasalar arasında meydana ge- lecek fiyat farkı tekstil sanayiimizi sıkıntıya sokardı. Hat- ta, sanayicilerimizin dış pazarlarda etkinlığı azalabilirdi. Her yıl yüzümüzü güldüren milyarlarca dolarlık gelir kay- nağımızı kaybedebilirdik. Nitekim, üretici kuruluşlarımızın ve üreticilerimizin de beklentisi en azından 225 bin İira alım fiyatı ve aynca 100 bin İira da primdi. Eğer, üreticilerın ıstediği toplam 325 bin İira fiyat verilseydı, hiçbir kesım zarar etmeyecekti. Sanayici de, tüccar da, üretici de kazanacaktı.... Şimdi ısesanayicilertnlyonlan kazanırken, üreticiler zarar ede- cekler... • • • Pamuk'ta prim sistemini başlatmak son dereceyerin- de bir karar oldu. Üretici de, sanayici de, tüccar da se- nelerden beri prim sistemini, pamuktaki sıkıntılan gide- recek tek çözüm yolu olarak görüyor ve hükümetlere öneriyordu... Ancak, prim olarak venlecek 10 sent çok az. Hatta bi- raz da komik... Alım fiyatının yedide biri bile değil... 1993 yılında prim müdahale fiyatının yansıydı. Alım fiyatı 6 bin İira olarak açıklanmıştı. Prim de 3 bin liraydı... Böylece, hem iç ve dış piyasalarda fiyat dengeleri kuruldu... Hem de sanayici tüccar da, üretici de para kazandı... Ayrıca.devlet de kazandı. Hatta, en çok kazanan dev- let oldu. Üretici primini tahsil edebilmek ıçın tüccar ve- ya sanayiciden belge istedı. Böylece, tüm pamuk sana- yii faturalı alım yapmak zorunda kaldı. Deviet de o yıl için ödediğı 4 trilyon 700 milyar İira prim karşılığında, fazla- dan 16 trilyon 500 bin İira vergi topladı. Bu nedenle, devletin prim vermekten korkmasınage- rek yok. Kilo başına değil 30 bin İira, 100 bin İira bile ver- se deviet gene kârlı çıkacaktır. Yapılan hesaplara göre, üretici 10 sent prime razı olur- sa, bu yıl çırçırcıdan iplikçiye, dokumaaya, parekende- cıye kadar hiç kimse vergi kaçıramayacak. Sonuçta da deviet en azından 600 trilyon liraya yakın fazladan vergi toplayabilecek... Prim 10 sentten 40 sente çıkanlsa bile, devletin kasa- sından çıkacak para fazladan toplanacak verginin üçte birini geçmeyecek... İthalata konan fon yerii üretimi koruması bakımından yararlı olacak ve sanayıcimizi önce yerii ürün kullanma- ya zorlayacak. İhracata konulan fon ise, ithalata konan fonun yarar- lannı ortadan kaldıracak... Üreticiyi, elindeki pamuğu da- ha ucuza satmaya zoriayacak bir ortam yaratacaktır. Bu nedenle ihracata konan fonun bir an önce kaldınl- masında yarar vardır... Programlanmızı i h t i y a ç l a n m z a göre düzenledi k. Ders günlerijT'/saatlerirn' zamanın^za uygun şekilde oiuştiirduk. Bütçenizi zorlamayacak, geleneksel ücret aniayışinnzı sürdürüyoruz. Anadiü İngilizce olan, üniversite mezunu ve pedagojik formasyon sahibi yabancı öğretmenlerimizden oluşan güçlü ögretim kadromuz yeni döneme hazır. Amacırmz, yabancı d i l i hatasiz v e a k i c ı b i r b i ç i m d e kullanmamz. Bırakın sizi hedefinize ulaştiralım. Gecikmeyin, DİLKO'nun avantaj 1 anndan yararlamn! YETİŞKİNLER için Başlangıç-Orta-llen duzeylerde toplam 16 kurdan oluşan GENEL AMAÇLI İNGİLİZCE ve • TOEFL hazırlık programı (yenı bılgısayarlı sınav ststemıne uygun olarak.) '_ • Cambndge Ünrversıtesı sertifika sınavlarına hazırlık ] programı • KPDS hazırlık programı • İş ingilizcesi Çeviri vb gıbı ozel ıhtıyaçlara ce\ao verece< ÖZEL AMAÇLI İNGİLİZCE programlan İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ için Başlangıç-Orta-llen duzeylerde toplam 20 kurdan oluşan Lise Hazırlık Sınrfı İngilizcesi (Kurumumuz oğrencılenn servıs ıhtıyacını karşılar ) İŞYERLERİ ve OKULLAR için Genel ve ozel amaçlı İngilizce ; Bıreysel ve grup çalışmalan j Oğretmen sağlama Danışmanlık hızmetlerı (duzey belırleme sınavı vb ) DEVRELER O Hafta İçi: 21-28 Eylul, 05-12 Ekım Hafta Sonu: 19-26 Eylul, 03-10 Ekırr 29 Eylül'e dek özel indirimli kayitlanmız sürüyor Amaçl ar çeşitlif ara Bud^et... Tüm dünyada, araç kiralamak isteyenler Budget'i tercih ediyor. Çünkü diledikleri otoyu sınırsız kilometre ve sigorta avantajıyla Budget sağlıyor. D I L K O ENCLISH KADIKÖY Altıyol, Vahap Bey Sk Dıreklı İş Hanı No 4 Tel: (0216)414 91 50 (Pbx) BAKIRKÖY Cumhurıyet Meydanı Hatboyu Cad No 16 Tel. (0212) 570 12 70 (Pbx) BESİKTAS Ortabahçe Cad No 22 Çelık Han Kat 1 Tel: (0212)259 59 15 259 59 72 ŞASKINBAKKAL Bağdat Cad K. Ozalp | Sok No.15 Kat 4 i Te! (0216)359 33 65 I 369 78 91 Ş Sadece bir telefonla, dilediğiniz aracı en ekonomik fiyatlar ve 250.000 USD sigorta güvencesiyle Budget'tan kıralayın (0212)2963196 Budaet Car Rental İSTMIBUl. TAKSİB: (0212) 253 92 00 KAOIKÛY: (0216) 449 36 46 ATATÜRK HAVALİMAMI:(0212) 663 08 58 »URSfc (0224) 223 42 04 »DİUIA: (0322) 459 00 16 ANKARA: (0312) 417 59 52 ESENBOSA HA*«.İ«WIII: (0312) 398 03 72 AMTALYA:fQ242) 322 76 86 AJtTALYA: (0242) 243 30 06 AMTAIYA HAVALİIMHI: (0242) 330 30 79 İaBT: (0262) 324 51 12 K0NYA: .0532) 321 72 72-73 KEMEfl: (0242) 814 26 09 AUMYA: (0242) 513 73 82 ALTİS BOtF OTEL: (0242) 725 42 42 SİDE: (0242) 753 14 86 İZrtft: (0232) 482 05 05 ÛneÖP: (0384) 34165 41-42 A.KMDEHK HAVAÜMAMUDIŞ MATUR: (0232) 274 22 03 İÇ HATLAR: (0232) 27417 95 KUŞADASI: (0256) 614 49 56 S0DRUM: (0252! 316 73 82 MARMARİS. (0252i 412 41 44 FETHİYE: (0252) 614 61 66 OENİZLİ: (0258) 2M 54 « GAZIANTEP: İ3342) 335 12 30-31