Katalog

CumhuriyeCİmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Vönetmenı: Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatörü HikmetÇc- tinkaya 9 Yazıışlen Müdürü İbrahim Yıldız • Sorumlu Müdür Fikret l\kiz 0 Haber Merkezı Müduru. Hakan Kara • Görsel Yönetmen Fikret Eser Istıhbarat Cengiz Yıldınm • Ekonomı Mehmet Saraç # Kültür Handan Şenköken # Spor Abdülkadir Y ücetman • Makileler Sami Karaören • Duzeltme AbduUah \xaa # Foeograf Erdoğan Köseoğlu # Bılgı-Belge tdibc Buğra • Yurt Haberlen Mehmet Faraç Yavın KuruJu ffhan Sefçuk (Ba^kan). Orhan Erinç, Okta> Kurtböke. Hiknnl Çerinkava, Şfikran Sıını'r. Ergun Balcı. ibrahim Yıldız. Orhan Bursalı, Mustafa Balbav, Hakan Kara. .AjıkaraTemsılcısı: Mustafa Balbav AtatürkBuKanNo: 125.Kat:ABakanlıklar-AnkaraTel 4195020(7 hat), Fakv 4195027 • Izmir Temsilcısı: Serdar Kızık, H. Zıya Bh. 1352 S. 2 3 Tel: 4411220, Faks" 4419117#Adana Temsilcısı: Çetin Yiğenoğlu, lnonü Cd 119 S. No. 1 Kat: 1. Tel: 363 12 11. Faks: 363 12 15 Müessese Müdürii. Üstün Akmen 0 Koordınatör Ahmel korulsan 9 Muhasebe BtUent Yener#!dan: Hûse>in Cûrer • Işletme Önder Çelik • Bılgı- Işlem Nail İnal • Bılgısa\ar Sıstem Miirinet Çiler«Satı$ FazilrtKuza MEDYA C: • Yonetım Ku Başkanı - Genel Mudur Gûl Erduran # Koordınator R lşıfman • ücnel Müdur Yardunı SevdaÇobsuı Tel 514 07 5 5139580-5138460*1.Faks 5138 V a\ımla\an \e Basan: \ enı Gun Haber Ajansı. Basın \e Yayıncıhk A S Turf.oca*ı Cad 39 41 Cağaloğlu 34334 Isl PK 246 Istanbul fe|- (0 212ı 512 05 05 (20 hat) Faks (0 212) 513 85 14EYLÜL1998 İmsak: 5.07 Güneş: 6.36 Ögle: 13.07 Ikindi: 16.37 Akşam: 19.24 Yatsı: 20.47 www.cumhuriyet.com boyuzaöyor • ANKARA (UBA) - Uzmanlar. bir insanın boyunun ne kadar uzun oiacağının anne adayının gebelik siiresince ne kadar güneşlendiğine bağlı olduğunu açıkladılar. Viyanalı araştırmacılar, doğum tarihi ile beden gelişimı arasındaki ilişkiyi yaklaşık olarak 500 bin asker üzerinde incelediler. Araştırmada ilkbaharda dogan askerlerin, sonbaharda doğanlara oranla 6 milimerre daha uzun oldukları ortaya çıktı. Uzmanlar bu farklılığı. güneş ışığının melantonin hormonunun iirelimıni hızlandırıp. büyüme horrnonu olan HGH'nin yapımını arttırması olarak açıklıyorlar. Karadeniz'e sel yardunı • ZONGILDAK (Cumhuriyet) - Devlet Bakanı Hasan Gemici, Batı Karadeniz'deki sel felaketinin yaralarının sarılması için Diinya Bankası'ndan 210 milyon dolar destek sağlandığını açıkladı. Gemici, söz konusu kredinin alryapı onarımı için kullanılacağını söyledi. Selden zarar gören esnafa yönelik kredilenn de önemli ölçüde arttınldıgını kaydeden Gemici, "Halk Bankası aracılığıyla kullanılan krediler de iki katına çıkanldı" dedi. RTÜK borç yüzünden kapattı • V\N (AA) - \an'da yayın yapan 2 TV kanalı ile 4 radyo RTL'K'e olan borçlarından dolayı kapatıldı. Van'da yayın yapan Van T\' ve Merkür TV ile Seher, Esra. Van ye Genç FM radyolan, RTÜK'e olan reklam borçlannı verilensüre içinde ödemediler. Televizyon kanalları \e radyoların borçlannı ödemeleri halinde yeniden yayma başlayacakîan bildirildi. Patapa'da BAÇEP topfantısı • ANTALYA (.AA) - Batı Akdenız Çe\Te Platformu (BAÇEP), Antalya'nın Kaş ilçesine bağlı Gelemiş Köyü meydanında, yöre halkının çevre konusunda bilinçlendirilmesini amaçlayan bir toplantı düzenledi. BAÇEP tarafından düzenknen loplantıda. köylülere, iyi bir gelecek için tüm >erel ve çe\ resel değerleri sonuna kadar korumalan gerektığini. aksi takdirde altın > umurtlayan tavuğu elleriyleboğazlamış olacaklan anlatıldı. Mısır gevreğinde yeni tatiar • Haber Merkezi - Içindeki zengin mineraller. vitaminler ve demir sayesinde özellikle büyüme çağındaki çocuklara enerji sağlayan mısır gevreğine artık kahvaltı sofralannda daha sık rastlanıyor. Türk halkının kahvaltısına da giren mısır ge\reklerini Nestle ürün yelpazesine aldı. Nestle, sade. ballı \e çikolatalı türleri piyasaya sundu. 3 gün önce meydana gelen yangınlardan sonra dün de 10 ayn yerde 100 hektar alan kül oldu Istanbul ormanları yine alev alevAYKUT KÜÇÜKKAYA DEVRİM SEVİMAY Istanburun dün 10 ayn yerinde çıkan yan- gınlarda 100 hektar orman alanı tahrip oldu. Kartal, Ümraniye, Beykoz ve Gaziosmanpa- şa'da çıkan yangınlar. "sobataj"" ihtimalini tekrar gündeme getirdi. Istanbul Orman Böl- ge Müdürü Mehmet Sandıkçı. "Yakacık'taki yangnı,kesinlikiesabotaj*' dedi. Çevre Baka- nı İmren Aykut. "Ormanlannu/ı rantçıiara, arazi mafyasına tesüm etmeyeceğiz" diye ko- nuştu. tstanbul'u dün teslim alan orman yangın- lannın ilki saat 13.30 sıralannda Maltepe'de Başıbüyük Köyü Ta$ Ocaklan mevkiinde Sü- reyyapaşa Sanatoryumu'na ait ormanlık alan- da çıktı. Yangında 3 dönüm çamlık alan tama- men yandı. Ümraniye Ihlamurkuyu Uzun Tar- la mevkiinde Beşiktaş Spor Kulübü Tesisle- ri "nin arkasındaki ormanlık alanda saat 14.30 sıralannda çıkan yangında ise 20 dekar çam- lık alan zarar gördü. Ümraniye Çekmeköy Soğuk Dere mevki- inde bu kez saat 16.30 sıralartnda yangın çık- tı. Yangına Ümraniye Itfaiyesi ekipleri. İS- Ki'ye bağlı su tankerleri ve orman ışletmele- rine bağlı ekiplermüdahaleetti. Alemdağ Or- man Işletmesi'ne bağlı birhelikopterindeha- vadan müdahale ettiği yangın gece geç saat- lerde söndürüldü. Ümraniye'deki yangın kontrol altına alın- maya çalışılırken bu kez Kartal Y'akacık Ay- dos Tepesi Ayazma mevkiindeki ormanlık alanda saat 17.00 sıralannda üç ayn yerde yangın başjadı. Y'angın. rüzgârın da etkisiyle 50 hektarhk alana yayıldı. Gazetemiz baskı- ya girdiği sırada Anadolu yakasındaki bütün ilçelerin itfaiye ekipleri. Istanbul Orman Böl- ge Müdürlüğü ile çevre belediye ekiplerinin yanı sıra jandarmanın da katıldığı söndürme çalışmaları devam ediyordu. Yetkililer, yan- gının çevredeki yerleşim birimlerini tehdit et- tigini belirterek bölgeyi boşalttılar. Helikop- terlerin de kullanıldığı yangın bölgesinde mah- sur kalan yaklaşık 100 kişi tahliye edildi. Is- tanbul Orman Bölge Müdürü Sandıkçı. Kar- tal-Yakacık. Gaziosmanpaşa-Cebeci ve Çatal- ca'nın da Elbasan ve Çakıl tepelerinde çıkan orman yangıniannın söndürme çalışmalannın sürdüğünü bildirdi. Yakacık'taki orman yan- gınının 3 ayn yerde çıktığına dikkat çeken Sandıkçı. "Yakâcık'takiyangın, kesinliklesa- botaj. Ancakdiğcr vangınlar konusunda şu an- dabirşej smlemekmümkündeğirdedi. Yan- gının kundaklama ile çıktığının öne sürülme- sine karsın valilik, gözaltına alınan olmadığı- nı açıkladı. Sandıkçı. Kartal'daki yangında 30, Ümraniye'deki yangında 20, Beykoz'da- ki yangında 100 dekarlık çamlık alanın tama- men zarar gördüğünü kaydetti. Çatalca Elba- san Köyü yakınlarında Türk Telekom'a ait Radyolink Merkezi çevresinde çıkan orman yangınında. 20 hektarlık ormanlık alan tah- rip oldu. Istanbul Büyükşehir Belediyesi Itfaiye Da- ire Başkanı Sabri Yalın. arazi şartları nede- niyle yangına müdahalede güçlük çekildiği- ni belirterek *Yangın ErtuğrulgazilYlahalesrne doğru devam ediyor. 23 araç ve 73 personeUe çalışmalara devam ediyoruz. Şu ana kadar herhangi bircan kaybıyia karjılaşnıadık" de- di. Yakacık"taki yangın rüzgânn da etkisiyle Eğ- tuğrulgazi Mahallesi"ne doğru devam ederken saat 20.00 sıralannda Gaziosmanpaşa, Gazi Mahallesi Kemerburgaz Yolu üzerindeki or- manlık alanda da yangın çıktı. Gazi Mezarlı- ğı 'nın yakınlannda bulunan evler, yangının sıç- rama ihtimaline karşılık boşaltıldı. Ote yan- dan, Boğaziçi Üniversitesi"nin Bebek'teki ye leşkesi içinde bulunan koruluk alanda çıka ve küçük bir alanı etkileyen yangın ise kıs sürede söndürüldü. Çevre Bakanı Aykut, Beykoz "da yanan oı man alanında dün incelemelerde bulundu. A> kut, ~Ormanlannıı/ı. rantçıiara, arazi mal yasına teslim etme>eceğiz. Ormanlarımi/ yakanlara idanı cezası \erilmeli. Çe\ re Bakan lığı. Orman Bakanlığı ile biriikte ağaçlandır ma çalışması>apacak. Ormanlıkalanda kasın ayında da bir tören düzenleyeeeğim" diyı konuştu. Doğa Savaşçıları Çevre Örgütü ve SO5 Çevre Gönüllüleri'nden oluşan bir grup d; Beykoz Çavuşbaşfnda toplanarak protestc gösterisi yaptı. Grup adına konuşan Doğa Savaşçılan Çev re Örgütü Başkanı Zafer Mural Çetintaş, "Her çevTeörgütü buraya bir gecekon- du dikerek burada bekçilik yapacak" dedi. Kartal-Yakacık'taki Aydos Tepesi \va/nıa me\ kiindcki ormanlık alanda çıkan vangın nedeniyle bölgeden >aklaşık 100 kişi tahliye edildi. Söndürme ealışmalanna jurttaş/ar da kafıldı. (Fotoğraf: KAAN SAGANAK) BU Y1L MEYDANA CELEN YANGINLABtN I96'SI KASITLI Arazi mafyası yeşile düşman MUTLU SERELİ ANKARA - Istanbul "da 3 gün önce ve dün meydana gelen yangınlarla bir- iikte. 1998 başından bu yana çıkan 1388 vangında 4 bin 786 hektarlık or- man alanı yok oldu. Yângınlarda ihmal ve dikkatsizlik başı çekerken bunu arazi mafyasının •'kasıtlı" çıkardığı yangınlar izledı; 351 yangının çıkış nedeni belirlenemedi. Türkiye'deson 10 yılda 160 bin hektar orman alanı yângınlarda kül oldu. Orman Bakanı Ersin Taranoğlu. Türkiye'nin yangın kuşağında olduğu- nu belirterek "yangmlan sıflra indir- menin mümkiin ülamartacağını" söy- ledi. Taranoğlu. Istanbul'daki yangın- larla ilgıli olarak "Yângınlardaart ni- yet var, önümüzdeki 15gün içindeola- ğanüstü dönem ilan etmeyi düşünii- yoruz"dedi. Orman Bakanlığı 'nın verileri. 1998 Ocak ayından bu yana çıkan yangın- lann sayısının geçen yılın üzerine çık- tığını ortaya koydu. 1997 yılı 12 Ey- lül'üne kadar olan dönemde meyda- na gelen 1079 yangında yanan 5 bin 522 hektar alana karşılık. 1998'in ay- nı döneminde 1388 yangın çıktı; bu yângınlarda 4 bin 786 hektarorman ala- nı kül oldu. Yangıniann çıkış neden- leri şövle belirlendi: İhmal ve dikkatsizlik: 734 yangın ih- mal ve dikkatsizlik sonucu çıktı. Ço- ban ateşinin neden olduğu 103 yangın- • Türkiye'de 1998 yılında meydana gelen yângınlarda 4 bin 736 hektar orman alanı kül oldu. Bu yıl çıkan yangıniann 734'ii ihmal ve dikkatsizlikten kaynaklanırken, 351 yangının nedeni belirlenemedi. da 680 hektar, anız tutuşturulması so- nucu çıkan 89 yangında 310 hektar. si- gara izmaritlerinin neden olduğu 74 yangında 60 hektar. söndürulmesi unu- tulan piknik ateşlerinin yol açtığı 45 yangında 207 hektar, çöplük v akılma- sı sonucu büyüyen 8 yangında 11 hek- tar, avcıların unuttuğu ateşler sonucu çıkan 8 yangında da yine 11 hektar or- man alanı yitırildi. îhmal ve dikkatsiz- lik, toplam 2 bin 224 hektarın kül ol- masına yol açtı. Kasıt: Yangıniann 196'sınm kasıt- lı olarak çıkarıldığı belirlendi. Kaçak arsa ya da tarım arazisi açmak isteyen- lerin kasten yaktığı 11 yerde 75 hek- tar, kundaklama nedeniyle 6 yerde 4 hektar. terör nedeniyle 3 yangında 7 hektar, çeşitli nedenlerle jakılan 176 yerde de 504 hektar orman alanı yiti- rildi. Kasıtlı olarak çıkan vangınlarda toplam 590 hektar orman kül oldu. Kaza: 82 yangının kaza sonucu çık- tığı belirlendi. Elektnk hatlannda mey- dana gelen kaçakların yol açtığı 60 yangında 444 hektar. trafik kazalann- da çıkan yângınlarda 3 verde 9 hek- tar. lokomotif nedeniyle çıkan 9 yan- gında 3 hektar. çeşitli nedenlerle çıkan 10 yangında da 153 hektarorman ala- nı yandı. Kaza sonucu çıkan yângın- larda yanan toplam alan da 609 hek- tar oldu. Yıldırun: Ormanlık alanlara yıldı- rım düşmesi sonucu 19 vangın çıktı. Bu nedenle çıkan > angınlarda 28 hek- tar vıtırildı. Bilinmeyen: 1998 yılı başından bu yana çıkan vangınlardan 351 'inin ne- deni belirlenemedi. Neden çıktığı an- laşılamayan bu yângınlarda da 1162 hektar kül oldu. Orman Bakanı Taranoğlu. bugüne kadar çıkan v angınlann büyük bir kıs- mına anında müdahale ettıklerini be- lirtti. Bu yıl çıkan yangıniann sayıca artmasına karşın. yitırilen alanın azal- masının. vangınlann söndürülmesin- deki başanyı gösterdiğini savunan Ta- ranoğlu şunlan söyledi: "İkinokta var yangın sürecinde. V anguun çıkması ve vangının söndürulmesi. Yangının çık- ması benûn elimde değiL Benim soru- num da değil. Bu hepiınizin sonınu. Türkhe'de hep yangın olacak ve bunu sıfıra indirmek mümkiin değiL Bölge- miz vangın kuşağının içinde. Her za- man da bununla mücadele edeceğiz. Bi- /im sorumluluğumuz vangının çıktığı andan itibaren başlıv or. Bu noktada eli- mizden geleîı her şeyi yapıyoruz. Beni mahkûm ederken, ben görevimi yapn \or mu> um, vapmıvor muyumun tah- UJ edümesi laznn." e-posta : tan (â prizma. net. tr Sonbahar-kış modası podyuıııda Vestino, 1998-99 sonbahar-kış krcasvonlannı önceki gün Snisso- tel'de düzenledigi bir defîlejle tanıttı.Organizasyonunu Neşe Erberk Ajans'ın üstlendiği defilede. aralannda Demet Şener, Deni/ Pulaş. Merve İMeniz, Çağla Şikel. Selin Toktaj, Ej şan Özhim ve Sema Şim- şek'in de bulunduğu 10 bayan ve 13 çocuk manken görev aldı. Gri vetonlannın kullanıldığı Vestinokoleksiyonunda,pantolon-ceketta- kımlar. diz bo> u etekler, vücuda oturan elbiseler, derin vırtmaçlar ve dekohelere ağırlık veriliyor. (Fotoğraf: KAAN SAGANAK) TALAN, ÇAVXŞBAŞI BELEDtYE YAPILARAK ÖPÜLLENDİRİLMİŞTİ Yangmı siyasiler körükledi OKTAV EKİNCİ (stanburdaki orman yangıniannın te- melinde "arazi >r ağnıasının" yattığını ar- tık herkes kabul ediyor. Yangın bölge- leri ile "kaçak kenüeşen"alanlann yan yana. hatta "iç içe" olduğunu gösteren fotoğraflar da bu gerçeğin açık kanıtla- n olarak gazete sayfalannı kaplıyor. O kadar ki. aym fotoğraflarda görii- nen "yasadışı vapılarda" oturanlar bile evierinin yakınlanna dek sokulan alev- lerden "arsa mafŞasını" so- rumlu tutuyorlar. Ancak. ken- dilerinin aynı ormana giren ve "imarsE" olan arsalannı kim- den aldığını. kaçak yapıları için kimlerden nasıl destek ve "güvence" gördüklerini ise nedense kimse sormuyor... Aslında bu "hukukdışıgü- vencenin" ardında. sanıldığı gibi sadece mafya ya da mafyaya göz yu- man yerel siyasetçilerbulunmuyor. Doğ- rudan "hükümetler' 1 de izledikleri imar ve kentleşme politikalarıyla. artık or- manlan yakma düzeyine kadar tırma- nan arsa ve arazi y ağmacılanna "açıkdes- tek" venyorlar. Bünun son ve en çarpıcı orneklenn- den biri. Elmalı Barajı orman yangını- na "komşu" konumdakı Çavnşbaşı'nın. hükümet kararıy la "bekdiye" yapılma- sı. 1996 başında kurulan ÂMAYOL hü- kümeti döneminde. TBMM'den "güve- noyu bileaJınmadığr halde Istanbul için bir dizi "radikal" karar alınmış ve he- men yürürlüğe konulmuştu. Bunlardan birincisi, şimdiki yangın alanlannı ve özellikle Beykoz ve San- yer'dekı ormanlan tehdit eden kaçak ya- pılaşmayı durdurmak amacını taşıyan "St'İ"" karannın sahibi Konıma Kuru- lu'nudağıtmaktı... Ardından. yine imar talanına karşı önlem ve su kaynaklannı korumak için alınmış "Ömerli-Darlık SİT karan" da aynı hükümet baskısıy- la durduruldu. Işte bu süreç içinde şim- • Orman yangını nedeniyle bazı evleri boşaltılan Beykoz'un Çavuşbaşı mahallesi, tüm yeni yapıian yine orman alanında ve 'kaçak' olmasına rağmen hükümet karanyla 'belediye' yapıldı. Çavuşbaşı bu seçimlerde de aynı orman talanının 'imar yetkilerini' elde etmiş olacak. diki orman yangınını da "besleyen" üçün- cü büyük darbe indirilerek. hemen tüm yapılan kaçak olan ve asıl yasadışı özel- lığı "ormanarazüerinii^galetmişolma- sından" kaynaklanan Beykoz'a bağlı Çavuşbaşı yerleşmesı. "bdediye 1 " ılan edildi. Böylece yağmacılarhem ödüllen- diriliyorhemde Elmalı Su Havzasf nda- ki yasadışı bir işgalci yapıla^maya "ya- sallaşma" olanağı sağlanıyordu... Kaçak kentleşmenin orman talanıyla da bütünleşmesine en çarpıcı örneği oluşturan Çavuşbaşı'nın belediye oldu- ğuna dair üçlü hükümet kararnamesinin altında Cumhurbaşkanı Süleyman Demi- rel'in de onayı \ ar. 7 ıN'isan 1996 tarih v e 22604 sayılı bu kararnamey i ımzalayan- lar ise dönemin de başbakanı olan Me- sutYılmazile Içişleri Bakanı olarak L1- kü Günev. Şimdi Istanbul'un yeni valisi ErolÇa- kır, haklı olarak son orman yangınının ardında "sabotaj" oiduğu ihtimalinin al- tını çizerken. bunun özellikle araştınla- cağını söylüyor. Eğer 1996'daki "ÇaMişbaşı'nı betedi- ve yapma talebine" ait yine İstanbul\Valıhğfnce verilen "olumlu görüşle" ilgili dosya derinlemesıne ıncelenebiür- se, ormanı yağmalayarak ya- sadışı bir yerleşme yaratan- ların ve sonra da "belediye vetkJsûıi" alıp. bu talanı "imar iznine bağlamak" peşinde ko- şanlann "kimler'' olduğu res- mi yazışmalarda bıle görebilecektır... Nisan ayında yapılacak yerel seçim- lerde Çavuşbaşı ve benzer belediyeler kendi aralanndan başkanı. meclis üye- lerını ve gıderek "zabıtalannı" belirle- yerek. "demokrasivi" (!) yaşatmış ve "imar haklannı" da elde etmış olacak- lardır. "Siyasetçiler" ise yangın alanma gelip, büyük olasılıkla "ağaç dikerek" seçim kampanyası başlatacaklar. Tıpkı İstanbul Beledıyesi'nmbiryandan bu or- man ıçi kaçak yapılaşmaya göz yumup, öbür yandan kaldırımlara ve yol refiij- lerıne durmadan ağaç diktiği gibi... SÖYLEŞİ ATTli İLHAN Batı'ya Parmak Kaldırmak!.. A ntonio Giolrtti, 'Brüksel Komisyonu' eski üye- / ı lerinden, eski bakan, yaşını başını almış (62), 'mû- teber' bir zat; Ortak Pazar ve Avrupa Konseyi hak- kında, ünlü Observateur dergısıne demışti kı: "-...Ortakpazar'daki zengin ülkelerin, Akdeniz ül- kelerine kapıyı açmalarındaki nedenlerden biri de herhalde şudur: onları denetleyebileceklerine, ge- lişmelerini yöneltebileceklerine, kesinlikle inanı- yorlar. Bu takdirde topluluğun siyasal birliği, güç- lü ülkelerin liderliğinde gerçekleşmiş olacak!" (3 Nisan 1977) Aynı tarıhte, ben de şunu sormuşum. "...ekonomi- si ve gelişmesi ispanya'dan, hatta Yunanistan'dan daha iyi olmayan Türkiye'yi; bu niyetleri açıkça bel- li kurtlarsofrasına oturtmak, onun gelişmesineya- rariı mı olur, yoksa canavarların onu afiyetle yiyip gövdelerine indirmelerine mi yol açar?" ('Batı'nın Deli Gömleğı', 2. Basım. s. 26. Bilgi Yayınevi.) Bunları niye mi hatırladım? Eminim, hak verecek- siniz! 'Ecnebi'den medet umüun mu? Maksim Gorkiy, o inanılmaz hayat serüvenini an- lattığı, üç romanın sonuncusuna 'Benim Üniver- sitelerim'adını vermışti. Onun 'üniversıteleri', yâni ıh- tilalden önce, Kazan'da Derenkofların fırını; Volga 'Ana'mn kayıp bir köyünde, Mihayıl Antoniç Ro- mas'ın fukara dükkânı! Romandan edinilen bilgi, hayatın sınavından geç- medikçe hem soyutta kalır, hem aldatıcıdır; bunu sa- nırım. Paris serüvenimde, fikirleri ayn hatta karşrt, fa- kat ikısi de kendisine göre 'şahsiyet sâhıbi' iki aydını, 'seçtikleri'ecnebi ortamdaki 'hayatları' içinde görün- ce düşünmüşümdür: Kâmuran Bedirhan ki, biliyor- sunuz 'yüzellilikler'öenci'ı, ingilızlere uyarak Sıvas Kongresi'ni 'basmaya' kalkışmıştı; Dr. Refik Nevzat ki, ilk Osmanlı sosyalistlerindendi, başı hükümetle dert- te olduğu için, 'dışarda', 'gönüllü sürgün' hayatı ya- şıyordu. ikisi de toprağından sökülmüş, yabancı bir sak- sıdaki bitkilere benziyorlardı: yorgun düşmüş, sağlıksız; dahası, şiddetli bir 'beyhûdelik' hissiy- le, içten içe, harap ve perişân! 'Osmanlı aydını', is- tibdâda karşı mücadelesinde, arkasını 'ecneö/'ye yas " ladığı gün; farkında olmadan, Devlet-i Aliyye'nın çö- kertilmesi vedağıtılması 'planlannda', insafsızca 'kul- lanılmıştır': Tanzimât'ın mimarı 'Koca' Reşit Paşa, İngilizlerin 'oyuncağı' idi; 'Yeni Osmanlılar' ve 'Jön- türkler', 'Osmanlı'yı Asya'ya sürmeye kararlı, ingi- liz ve Fransız emperyalizminin 'himâyesindeydiler'; 'ittihat ve Terakki', bir yanıyla ttalyan 'mason' ser- mayesinin, bir yanıyla Alman milrtarizmınin 'şemsiye- si' altında büyüdü; sonuç, ibret vericidir: iktidar'a 1908'de geldiler, on yıl sonra gittiklerinde, devlet batmıştı: 1918 Nükseden hastalık!.. eu dram, dram da lâf mı, bu tragedya-ülkesini 'gam- mazlamak' niyetiyle 'Batı'ya parmak kaldırmak' gafletindebulunan 'aydınlanmızın'eseridır. Gâzi, 'gaf- let'in yanına, dalâlet' ve 'Hiyanet'i eklediyse; se- bebi bu 'entelektüel sefâletin', sonunda 'Ameri- kan mandası' veya 'İngiliz Himâyesi' istemeye ulaştığını, yaşadığı içindir. Bağımsız. güçlü ve 'hü- kümrân' bir devletın aydını. ülkesinı emperyalistliği 'müsellem', maksadları 'malûm', teklifleri 'tehlikeli' 'ecnebi'ye 'gammazlar' mı? O tekgözlüklü, hıristiyan sakallı 'kompradoralafrangası' 'monşerler', bunu 'fû- fursuzca'yapmışlardı: battık! Kurtuluşumuzu, Batı'ya parmak kaldıranlara değil, ona haddini bildiren- lere medyûn olduğumuzu nasıl unuturuz? O toz- lu üniformaları yırtık, uzamış sakalları ateş kokan, yü- rekleri mangal gibi 'Kuva-yı Milliye zabitlerine'; kal- pakları kırmızı tepelikh, sıkma gözlüklerinın camları çatlamış, kravatları buruşuk 'Müdafaa-i Hukuk mü- nevverlerine'! Yâni, 'Kemalistler'e! 'Batı'ya Parmak Kaldırmak', on şu kadar yıl ön- ceki biryazımın başlığıydı: zira 'hastalık nüksetmişti': 'Soğuk Savaş'ın 'insan haklan' tüccarları tarafın- dan, Doğu Bloku'nu yıkmak amacıyla, 'demokra- si' kavramının, nasıl 'kullanıldığını' görmeyen ye- ni 'alafranga komprador aydınlanmız'; yurtiçinde, yurt halkıyla, o halka dayanarak çözemedikleri sorunlarını, Batı'ya parmak kaldırarak 'uluslara- rası gündeme aldırmak' yoluyla, kısacası 'ecne- bi' başkısıyla çözdürmek istiyorlardı. Vluslarara- sıAf Örgütü' ve benzerlerı. onlara sahıp çıkıyordu, o tarihte diyordum kı: "...Avrupa Topfuluğu'na girmemize, Avrupa in- san haklan standartlannın Türkiye'de gerçekle- şeceği ümid/yle yandaş çıkan az değil: demek, ay- nı mantık işliyor: haklarımızı Batılı'lar alıverecek! Yahu nedir, Tanzimât'ı unuttuk mu? Ona bu adın verilmesine sebeb, Osmanlı iktisat, ticaret ve hu- kukunun, Düvel-i Muazzama'nın (yâni Batı'nın), istekleri/çıkarlan doğruftusunda 'tanzim edilmiş' olması idi: sözde hak eşitiiği, teşebbüs özgürlü- ğü, estek köstek: neticede, Devlet-i Aliyye sizle- re ömür!" (AydınlarSavaşı, 3. Basım, s. 79, Bilgi Ya- yınevi.) Aynı başlığı. aynı olayın çok daha vahım bir safha- ya intikal etmesinden dolayı kullanıyorum: iş çığnn- dançıkmış, 'insanhaklan' ve 'demokrası'terânesiy- le,SSCB'niveYugoslavya'y!Çökerten;DoğuAkde- niz'de ortalığı karıştırarak, Ortadoğu ve Ortaasya petrol denizinin, 'üzenne oturmak' niyetindeolan 'Sis- tem', Türkiye'yi dağıtmaya uğraşıyor. İş, el altından 'etnik ve islâmimuhalefet'in kışkırtılmasıyla kalmıyor; adı uluslararası, ama uygulamalan 'Sistem'in çı- karlarına uygun bazı kuruluşlar araya sokuluyor; böylece, niyetlerine, uluslararası bir 'meşruiyet' kı- lıfı giydirilmek isteniyor. Hayır. zaten bildığiniz Dünya Bankası'ndan, Ulus- lararası Para Fonu'ndan söz etmıyorum; gün geç- tikçe 'Adlî bir kapıtülâsyona' dönüşmek ıstidâdı gös- teren, Avrupa Konseyi İnsan Haklan Komisyo- nu'na, insan Hakları Mahkemesi'nin 'uygulamala- n'na dikkati çekmek ıstiyorum. Bunu, işinde uzman, birtanıkdinleyerekyapacağız. http:// www. prizma.net. tr/ A İLHAN http://www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm