Katalog

13EYLÜL1998PA2AR CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ / YATIRMCIREHBERÎ 11 Cumhuriyet Altını (txn TL> Cm 16.300 16.950 16.800 \ / 16500 17.300 r\ «JOO 14 21 28 4Eyl. 11 Dolar (serbest piyasa satış) 278500 275.300 272.000 7Ağ 14 21 28 4 Eyi. 11 M a r k (sertjest piyasa sattş) 162.800, 153.700 153.400 154.500 7Ağ. 14 28 4Eyl. 11 Gecelik fatzler <%) 87 r~L» I K M 79 92 90 flepo J ^M ıH_r™ 79 79 82 •o 78 7Ağ. 14 21 28 4 Eyl. 11 Borsanın seyri I Itetem hacmı 3942 3352 4322 ^ O ^ ^ J ? 672 2637 7Ağ. 14 21 28 4 Eyl 11 BORSADA Mntaıl Krymd Adana Ç*n A Adana Çım B AdanaÇtm C Adel KaJemc Afyor Çım AkalTeKsOI Aktar* Akçansa AKJT Teksbl Aksa Aksıgorta Aksutpü* AktasBett AktıfFiruns AİvtcoGMYO AlartoHotd AtarkoSan ATetetaş AJtematif YO Altematrf B AJttnyıtdız Anadoiu 6ra Anado*uCam AnadoıuGıda Anadi Isuzu A.DotuS*g ApeksDışT Arat Tekstıl Arçeftk Ardem Arsan Tekstf AsetsCT Ata Yabnm AbyittsYO AöasYatO Avrasya Y O Aygaz Bafc Ambatat Banvrt Batı Çrmento BayraMı Boya BekoEtekt BerdanTeks Btsas Tefcstıl BrtkMens BotuÇ*nento Borova Yapt Borusan BorusanYat BoscfıFren S Bossa BoyasanTeKst Bns3 Bugun Yayn Bumerang Burçel* BursaÇım Ceytan Gıyvn CeytaşTete CUS^orta Çarst ÇBS Boya S Ç8S Pnntaş Çötet> H S ÇeiıkHatat Çemta$Ç«lıK Çcnsa Ç Ova Etek DvdkvteJ OsmsasDökûm ıW7oOenvrbank DemzlıCam Oenmod DevaHok*ng DrtaşDo$an DoAar Hokl Dogan Yayn H DuranOfset EczBayll EczBaşıYat Ec*p Ipük BU Efes Hotdng EgeBıraclk EgeEndustn EgeGubre Ege Profii Ege Seramık Egeplast Egeser Gıym EGS Dış Te EGS G Menkul Emek Elektrrit Emek S*9orta Ennnıs Amb Enka Hoöıng Erbosarı Ercıyas Bra EreğlıD Ç Esem Spof G Evren YmO FactofinBÛ Fenıs Aıurm FransF K RnansY 0 Fmansbank FgrrJOtosan FngoPak GarantıBante GarantYO Gedızlpl* Gentaş GtobaTMenD GtobalYatO Good-Year §»& OumössuyuH Guneş Stgûr Hazneda-Tu Hektaş Çumra Kâârt M B J E V A I IhbsHoM Ikt F Kr IMPa» İş Bankası B IşBarıkasıC IşBan* KU |ş Yatmm izmırD Ç Izocam Kaplamın Kardemır (A) Kardetnr {B} Kardemr (D) Karsu Teksül Kartonsan Kav Ketebek M06 Kent Gtda KepejElkır Kerevıtaş Koa Kfımasan KoçHokJtng Konfrut Gıda Konrtete Konya Çım Korrfea Koytaş Krtstal Kola KutahyaPof Lııks Kadrfe Makma TaJum MardmÇ«n Maret MarmansA.Y MMirtıOta Marsnall MeayaHola MegesBoya MensaMensu Merko&da Metemteks Mnros Mjl.yelG bMpa MuUunuTBU M Yılmar Yat MuduAku NerasHoM NetHokJng Net Ttınzm Nelas OkanTekstıt OHnutea Osmanh GMYO Otokar Oz Fınans F Pan\ Teksti) PaFsan PastavıHa PegProflo PenguenGıda PeOaıı PetrokemTur Petrol Ofis PnarEt PmarSu Pruır Sut PmarUn Pmaş(BU) PolySı Rakseiktr FlaksEvAleO FtamFn Kjr Bay S*oıxta SafaaîıSzar Sabah Yaym SabancıHokJ Sarkuysan Sasa SelçukGıda Serve Krtası Soktaş SûnmezRam SPamuMu Şetertıank ŞışeCam TaçYatOI Tansaş Tat Konserve T DemırdökLm Tekstdbank Tezsan Tıre Kutsan TKakmmaB Tofaş Oto T Tofaş Oto F Toprak Factor Toprak F«ı K Toprakbank TrakyaCam Transtun\H TSKB Tuborg Tukaş Turcas Petr TumteKs T Tumteks YENI Tupraş T H " UKI Konfeks UsaşUçakS Uşak Seramık Uzel Matona UnalTanm Unye ç»nento Vakrf Rn K. Vakıf GMYO Vakıi Yat O ^akkc Tekstit VanEt Vartık Yat Vestel Vikıng Kaûrt YKrw»Koray Y Kredı Y 0 Yapı Kredı B Yasaş Yaşarbank Yataş Yunsa \}\em GEÇEN miUan ((X»| 86097 9241 59113 9600 1479 8659 1956162 172510 5127 22904 544172 3796 7026 6573 23037 10658 9157 56636 36930 198887 14572 13623 53589 8577 17829 3548 12147 6344 187369 35085 46305 55938 2801 8940 S1444 206 4415 25045 67432 4334 7257 5439 27202 200736 8524 22525 24017 1835 2851 4414 192 87407 4757 19750 31127 2364 905 2215 47006 14619 4131 3976 3399 544 389 193789 33993 4350 624 22606 9055 2001738 23456 8377 163166 48012 2617 137077 186855 43333 2494657 1376849 11304 7664 35729 117833 126512 363 567436 2423 3344 11335 1808 27547 1443 37968 338188 190769 22702 105473 954 11442 8397 6504 584548 36222 13645 1420» 3622 1*8'. 185Ö 11457 314058 14378 13226 667040 10312 3241 7838 152655 3952 7677 96972 20812 251027 8070 2453 1218 43905 736606 919 13607 139449 182058 18640 5634 1065 92 2548745 0002 105342 331122 8123 1490 32220 5406 2S3655 95703 11150 17070 5539 4329 1862 1102 66805 6140 113357 21420 959 12306 253738 59579 115032 7690 2841 990684 26966 12009 30193 29179 225 7358667 25314 104204 1630 31367 5615 176952 274489 17449 6478 3460 21724 356286 68704 20012 30749 16346 8209 13042 2981 16805 20799 17918 8670 954 4930 7980 40 22390 18172 3419 2884 2246 4354 118713 36188 10640 143679 35443 19987 822078 3568815 22909 14779 161202 8628 784O0 10085 47379 1001 1583 586 86182 64763 579 16304 20456 6897 50173 1720 4696 12666 2129 293512 4310 6663 167143 4114 427918 55204 4908 32687 20260 10074 6166 1218266 256760 974 1407 3885 33931 80659 16502 17519 131006 20027 8057 9888 15588 42805 12260 223397 24427 2007355 6065 6490488 19536 3008 Kapanif Fnralı 4750 3300 1075 7400 28000 24O0 4150 4100 2200 4200 5900 2750 83000 1900 3150 30500 10200 15000 610 1300 4100 7300 1300 12000 10000 2700 7100 8400 6000 4600 3400 6700 1050 480 550 1475 22000 16000 4150 10600 14500 7000 3650 3500 8700 2225 2000 4100 8800 9900 290000 1800 4100 6800 2400 580 8000 13500 3600 1000 24*5 18500 4150 13750 53000 10100 2550 2800 15000 8400 300000 1125 2850 2300 1350 7100 3400 1125 1800 30000 8800 1825 5300 4350 5200 2900 4650 21000 3200 21500 21750 8400 6300 2000 7500 30000 6100 2950 6200 1000 19250 55000 4550 18500 20000 1040 4860 650 1825 l 6906 850 1725 59000 4700 5900 1020 24500 4400 1700 820 8000 3850 15250 1075 1375 16250 2950 1800 3900 20000 16500 3500 19250 1625 4300 15750 500000 7400 6O00O0 770 640 2225 4600 1525 1250 1475 3350 12000 2425 23O0 14750 305000 22000 12250 20500 24500 1950 162500 3500 8200 4000 14750 4700 2275 700 3600 6000 3250 1500 30000 1925 3O50 3150 4350 S600 192500 2950 2375 6400 490 4900 20000 1275 5200 8000 830 4800 1900 21500 9300 1650 3O50 3650 6300 8000 18000 75000 12750 46500 1975 4600 7400 32000 7700 2225 58000 5500 1350 1025 5100 2425 3650 11750 5000 3700 5800 11000 7300 2350 5700 7400 9500 2125 4850 1075 25000 52O0 3250 2525 9600 3500 23000 135O0 6200 1625 2075 1650 5500 620 1700 3700 3950 4650 1075 860 24750 16250 11750 355000 9000 24500 46000 2000 1500 2350 1325 5700 7000 520 25000 2600 1525 610 4650 33500 1150 10600 5200 HAFTA DBÜSİM Haltalık Yiutfe 000 4 76 -6 52 6 33 182 -9 43 -23 15 -9 89 -7 37 16 00 -18 06 17 91 -1 19 7 32 -11 27 -17 57 -20 00 •14 29 10 29 14 75 -22 64 -3 95 13 33 -15 79 -'4 89 -1000 290 -20 00 -11 76 •19 30 •A 23 -9 46 2 44 -11 11 -9 84 -184 -16 96 -1351 -2 35 -12 50 3 57 11 39 -7 59 -15 66 -34 34 19 09 •8 05 •12 77 -12 00 -20 80 10 77 -1111 •'8 30 -6 85 8 57 -1 69 -6 98 0 00 -13 25 -2157 -8 33 -8 64 -1531 -12 70 13-7 2 02 -7 27 -9 68 11 *1 -5 62 10 45 4.65 •6 56 1 10 -8 47 290 11 69 -1509 -«86 -6 25 ooo-8 75 -19 70 -3 33 -7 14 000 7 92 •4 55 -15 79 -4 44 -23 68 500 13 70 •14 89 1 35 -3 23 -8 96 -9 23 000 1111 -14 44 -12 70 -1727 -19 57 •13 98 5 45 -10 19 •1G-6? . -10 98 -1687 10 53 -15 85 -13.24 108 -15 71 -7 27 -15 52 •8 33 -1392 250 •1011 -1348 -26 51 -10 42 -22 54 -26 14 -1806 •1000 •1333 -29 82 -7 04 -33 96 -3 75 -8 45 -'53 -1000 030 -11 90 -20 00 -194 -5 88 -14 42 -8 00 -23 75 -29 58 -1690 -14 10 -15 79 -8 49 11 54 -7 61 -8 96 -16 19 -10 91 •am -10 91 11 36 20 37 -7 89 -12 77 -12 09 32 95 330 10 76 -9 09 1000 •9 09 20 73 -4 76 -3 23 28 33 000 -12 50 -14 71 488 -10 47 -9 23 1 06 13 51 -15 52 -9 26 -10 11 -16 39 -•6 13 -8 05 -9 78 -9 43 -7 32 -4 44 -6 06 -7 04 '408 -9 88 S'O -15 79 -12 20 -7 41 -727 -7 00 •10 23 -14 81 -10 84 14 29 1444 -5 32 -10 77 -1129 -8 47 -21 15 -15 00 -7 62 -6 41 •7 84 -12 28 1045 -A 32 15 79 -8 75 -8 74 -12 31 -7 50 -732 1039 -17 80 -6 52 •25 37 -11 86 -12 16 -2 88 909 -13 58 -25 81 -1000 -15 07 -1096 -13 54 -12 00 -17 91 -8 82 10 53 24 49 -1023 •13 89 -€52 -7 53 000 ^t 41 -14 55 -1 39 -13 46 -T4 04 1084 -10 11 -10 45 -S74 -15 87 -14 93 -12 50 -7 '4 •3 85 -17 46 -8 96 -10 29 -13 89 9 46 22 03 -5 78 •1186 Tıllık Yfede •38 39 •32 35 950 -36 00 -3 23 -54 43 -42 60 25 52 -26 67 -49 84 -53 26 -36 16 -46 97 -32 14 -43 75 -30 90 -27 59 -49 16 -78 '4 -71 41 -21 76 65 22 -50 77 31 58 -48 50 -1818 •40 00 -44 00 -36 92 -52 56 -6180 -•6 40 -24 71 ^17 33 32 85 2.29 -40 78 22 96 •51 18 37 55 -35 42 -2135 -47 16 106 33 133 93 1 14 9 9"" -15 19 -1 12 -1420 -32 56 -12 44 -53 41 -47 93 22 83 33 08 21 74 64 71 65 18 -1837 -7 23 1 67 6 41 94 08 -40 00 42 57 -42 05 -24 30 64 84 2196 -43 23 -67 50 -1017 55 06 52 86 -12 35 -56 46 -»2 31 -187 166 67 9 76 -49 31 •31 28 -17 59 -44 68 -52 46 .11 71 22 6' -38 63 1600 23J38 74 00 -53 94 -16 52 -16 87 87 88 32-5 -56 62 -10 38 -«62 55 17 53 75 -28 91 -35 52 -37 50 -30 67 -35 54 • '29 3« -32 2» ı. 29 7 f c t ~ 4 14»* * -33 33 -24 18 -59 42 -3i «a -12 44 5 12 1209 -14 04 -56 82 -13 70 -24 19 -37 40 16 30 -30 32 -59 56 22 59 -57 86 3 70 29 48 106 90 3 13 -30 00 -35 83 -51 •? -36 76 -19 83 6 37 -19 97 •7 90 -60 74 •42 04 -33 61 19 75 50 81 -29 58 -50 00 -19 28 4 31 -47 32 -45 98 -36 00 -40 17 •13 73 76 06 43 33 -49 0' -8 24 98 17 -0 4- -3 06 -67 35 187 80 -18 97 -50 7 0 -90 99 41 44 -25 37 -15 58 -31 88 1124 -1401 103 64 -34 38 56 10 1169 3 20 38 19 -1 04 609 -32 96 -43 02 28 82 71 35 43 01 -50-3 -36 '5 -44 '1 15 15 -9 47 49 30 •62 77 -71 63 •27 62 -45 22 -23 22 28 57 •24 58 50 00 -0 64 317 -37 84 -45 76 69 23 -52 37 -1 43 9 43 21 43 26 36 -55 70 87 72 -10 19 -33 69 -30 00 -47 86 1 37 -24 68 1579 -50 97 -20 07 -31 18 -48 07 3.26 58 24 -44 26 -11 27 -4 15 39 59 -40 CC 55 15 63 45 47 03 91 67 -63 13 •47 23 -42 12 -38 47 -53 52 -52 50 -77 67 -6 10 -•9 57 55 04 -0 20 -71 27 -50 14 5 32 30 S2 •2 39 -10 64 -7 22 -20 40 428 74 -3 55 -23 73 -100 48 56 54 -63 23 1'7B2 57 55 47 06 •ooo -64 12 40 25 5 36 -11 25 6 37 22 50 -3 77 Emlak Menkul'un 2.7 trilyon karşılıksız para dağıttığı savlanıyor Teıııiııatsız kredi verîldi TARIK YILMAZ Emlak Bankasfnın ıştıraki olan Emlak Menkul Değerler'de Serma- ye Piyasası Kurulu'nun incelemele- ri sonucunda şirketin 2.7 tnlyon lı- ralık temınatsız kredı verdığı sövle- niyor. Emlak Menkul Değerler Yö- netim Kurulu Başkanı, aynı zaman- da Emlak Bankası'nm da Yönetım Kurulu Üyesı ve Menkul Değer- ler'den sorumlu Genel Müdür Yar- dımcısı olan Mesut Erkovan'ın da devlette 1. derecede göre\ alacak eh- liyete sahıp olmadığı da iddıa edıli- yor. Geçen hafta ıçinde Emlak Menkul Değerler'in genel müdür ve yardım- cılannın görevden alınmasının yan- kılan sürüyor. Adının açıklanması- nı ıstemeyen bir Sermaye Piyasası Ku- rulu üst düzey yöneticisi Emlak Men- kul Değerler'de yapılan denetleme- ler sonucunda sadece 2.7 tnlyon li- ralık teminatsız kredi verildiğini söy- ledı Yetkılı. bankadan kredi almak • Sermaye Piyasası Kurulu üst düzey yöneticisi Emlak Menkul Değerier'e gelenlere hiçbir karşılık sorulmadan kredi verildiğini kaydederek, "Spekülatörlerin işlem yaptığı hisse senetleri alınıyor. SPK konuyu inceleniyor" dedi. için bir sürü formaliteyi halletmet gerektiğini. ancak Emlak Menkul Değerler'de. gelenlere hiçbir karşılık sorulmadan kredı verildiğini kaydet- tı. Yetkili şöyle devam etti: "Asıl il- gûıç olan konu. Emlak Menkul'un spekülatördenilen kişüerin işlem yap- tığı hisse senetierini alması. Bu konu aynntüı bir şekilde inceleniyor" Bankanın üst düzey yönetiminin de yapılan işlemlerden habennin ol- mamasının olanaksız olduğunu be- lirten yetkılı. Mesut Erkovan'ın bir ayağının bankada, diğer ayağının Emlak Menkul Değerler'de olduğu- nu sö'yledi. Yetkili. Emlak Bankasfnda en üst düzeyde görev yapan Genel Müdür Erdin An. Yönetım Kurulu üyelen Mesut Erkovan ve Reha Abi'nın ka- muda 1. derecede görev yapması ıçin aranan 10 vıllık kamu hızmetı süre- sini doldurmadıklannı, onayladıkla- rı hiçbir ışlemin geçerli oimayacağı- nı öne sürdü. "Bu kişikr 'ehir değü" dıyen yetkili bu 3 Yönetim Kurulu üyesinın atama kararlannın huku- ken geçerli olmaması nedenıyle da- va açan kişilerin Erdin An ve ekıbi- nin aldığı kararlann mahkemede ge- çersizliğını öne sürebileceklennı dı- le getirdı. Öte yandan Genel Müdür Erdin An'nın kamuda görev süresi- nın şartını doldurmamasının yanı sı- ra 1992 yılında aldığı kınama ve ka- deme cezalan nedenıyle 1. derece- de kamu hizmetine atamasımn yapıl- maması gerektiğini de sözlerine ek- liyor. Dünyadakı knzin İstanbul Men- kul Kıymetler Borsasf na da olum- suz yansıması, endeksın 3500 düze- yınden birkaç gün ıçinde 2300 dü- zev ıne kadargenlemesıne neden ol- muş. ve birçok kişi önemli derecede paralarkaybetmişti. Bugelişme üze- nne SPK, aracı kurumlan günlük iz- lemeye almış ve 2 Eylül 1998 tari- hınde Emlak Menkul Değerler'de in- celeme başlatmıştı. tncelemeler sonucu Emlak Men- kul'un Emlak Bankasi'ndan aldığı ikı yıl vadeli haricı garantı mektuplan- nı kullanarak 10 milyar dolar düze- yınde döviz kredisi terrun ettiğı ve bu kaynaklan da hisse senedıne yatırdı- ğı belırlendi. Aracı kurumlar yasal olarak özsermayesinın 2 mislı borç- lanabilirken. Emlak Menkurün. ser- mayesinin 10 katı borçlandığı da or- taya çıktı. Kriz döneminde yüklü ola- rak alınan hisselerden zarar edilme- si nedeniyle zor duruma düşen ku- rumda Genel Müdür CumhurEıgiıı ve yardımcılan NejatErdinç ve Omer FarukÖcalangörevden alınarak ye- nne Emlak Bankası Teftı^ Kurulu Üyesi Mustafa Davran atanmıştı. SPK'nın konuyla ilgıli olarak çalış- malannın sürdüğü belırtıliyor. Sempozyum 'Zeytin ağaçları bilinçsizce kesiliyor' KİLİS (Cumhuriyet)- Zeytincilık uzmanlan, artık para etmedıği savıyla üreticilerin zeytin ağaçlannı bir bir kesıp yok ertiğını belirterek. . "Eğer ağaç katüammın önüne geçiİınezse çok değiJ birkaç yıl sonra ya çok pahalı zeytin yiyeceğiz ya da buünakta zorlanacağız" dediler. Uzmanlar, üreticinin kazanç sağlaması için sanayi türü zeytincilikten sofralık türüne geçmesı gerektiğini bildırdıler. Kilis ll Tanm Müdürlüğü tarafından "Zeytinciliğin Kalkındınlması" konulu bir sempozyum düzenlendı. 'Katliam durmah' Az sayıda üreticinin katıldığı sempozyumda konuşan zeytincılik uzmanı Metin Altın, üriinün para etmediği savıyla zeytin ağaçlannın yok edildığıni, bunun çevreye de zarar verdiğinı söyledi. Altın. sözlennı şöv le sürdurdü: "Ûretici, para kazanamadığını ileri sürerek ağaçLaruu yok edhor. Bu çözüm değil. Üreticilerimiz zeytin ağacı katliamına son vermeUdir. Bö> le giderse yörenin iklimi değişecek. erozyon belası verimli topraklanmızı daha da çoraklaşüracaktır. Eğer ağaç katliamınm önüne geçilmezse çok değil birkaç yıl sonra ya çok pahalı zeytin yheceğiz >a da bulmakta zorlanacağız. Ağaçlann kesilmesi verine sanayi türü zeytincilikten sofralık tür zeytinciliğe geçilmesi köylünün gelirini arttu-acaktır." Devlet ilgisiz Sempozyumda söz alan üreticiler ise devletın zeytinciliğe ilgisiz kaldığı görüşünü dile getirdıler. Suriye'nin zeytin yetiştiren çiftçilere 25 yıl vadeli faizsiz kredi olanağı sağladığını, üriinün destekleme alımlan kapsamında tutulduğunu kaydeden bir üretıcı şöyle konuştu: "Türkiye'de bunun tanı tersi bir uygulama söz konusu. Ağaç başına verilen 2 milyon liralık kredi ile ilaçlama bile yapamıyoruz. Devlet tütün üreticisine sağladığı avantajı bize de tanısa sorun kendiliğinden çözülür. Her taraf zeytin ağacı ile dolar.'" Satışlara dayanamayan endeks, yüzde 11.71 değer kaybetti Borsada kötü gîdiş sürdüEkonomi Servisi - Dünya- da yaşanan krızın giderek derinleşmesi ve son olarak Latin Amerika ülkelerini de- valüasvon baskısı altına sok- ması, İstanbul Menkul Kıy- metler Borsasf nda (İMKB) satışlara neden oldu. Haftanın son gününe ka- dar 2500-2600 puan ban- dında dolaşan endeks cuma günü gelen satış baslasına dayanamadı ve haftayı 2329 puandan tamamladı. Hisse senetleri ortalama yüzde 11.71 değer kaybederken dolar karşısında hızla değer kazanan mark. Türk Lirası karşısında da yüzde 2 37 oranında pnm yaptı. Ağustos ayında tanhının en kötü dönemlerinden bı- rini yaşayan ÎMK.B, eyiül ayında da kötü gidişini sür- dürüyor. Dünva mali piya- salannda yaşanan sarsıntı İMKB'de de olumsuz ha\a estırirken özellıkJe haftanın son günü büyük tutarlı sa- tışlara neden oldu. Cuma gününe kadar borsadaki bü- yük yatınmcılannı satışla- nnı olarak toplayan yerli ya- tırımcılar. cuma günkü olumsuz havanın getirdiği atmosfere dayanamadı. En- deks dolar bazında haftayı son dönemlerın en düşük düzeyinde tamamlarken his- Yatırım araçlarımn haftalık getirisi (%) Faızler, net ve donem sonu crtarak hesaplanmıştır Repo faızlen, İMKB venlendır Dovız ve altın, sertsest piyasa fıyattdır. X 2 se senetlen 11.71 oranıda değer yitirdi.Endeks bazın- da en keskın düşü. yüzde 15.34 ile banka \e dığer fi- nans kesimı kuruluşlannın dahıl olduğu malı grup his- selennde yaşandı. Yapı Kre- dı, İş Bankası (C) ve Ak- bank gibı endekste ağırlığı olan hisse senetlennde önemli hareketler oldu. Faiz oranlannda artış Faız cephesınde ıse haf- ta sonuna doğru artan lıkı- dite sıkışıklığı ve son yapı- lan ıhale bonolannın fazla Iik.it olmaması faız oranla- nnın yükselışını getırdi. Bo- nolannı yıllık bileşik faiz oranlan yüzde I20'lerden yüzde 130'lara doğru hare- ket ederken repo faizi yük- sek düzeyini korudu. ABD Başkanı Bül CBn- ton'ın Bev az Saray stajyen Monika Lewinski"yle iliş- kisını itıraf etmesı ardından bir rapor düzenleyerek Baş- kan Clınton'ın görevinden alınabıleceğinin açıklayan bağımsız savcı Kenneth Starr, ABD'de tansıyonun artmasına neden oldu. Bunun yanında ABD'nın önemli fıcaret komşulan baş- ta Brezıyla olmak üzere La- tın Amenka'da alevlenen kriz ve bu ülkelerde yaşanan devalüasyon baskısı dola- nn değer yitirmesıne neden oldu. Temmuz ayı içinde 1.88'lere kadar yükselen do- larmark paritesı haftayı 1.69 düzeyınden tamamladı. Dolann mark v e diğer pa- ra binmlen karşısındaki de- ğer kaybı Türk Lırası'na kar- şı da düşmesine neden oldu. Haftaya 276 bin liradan baş- layandolar haftayı 275.300 liradan kapattı. Dolann haf- talık değer kaybı yüzde 0.25 olarak gerçekleştı. Mark ise yüzde 2.33 oranıda değer kazanarak haftayı 162.800 liradan kapattı. YORUM ÖZTİN AKGÜÇ Kârlar Yiiksek mi? Ülkemizde bazı işadamlanna. üst düzey yöneti- cilerin gösterişli yaşamları, gösterış harcamalan za- man zaman yüksekten atmaları, kârların yüksek ol- duğu izlenimini verir. Bılançolarabakıldığındaisedu- rumun kârlılık açısından iç açıcı olmadığı, kârların yeterli düzeyde olmadığı görülür. Türkiye'de kârla- n yüksek düzeyde olması beklenen 500 büyük ku- ruluşa (BBK) giren özel sektör firmaları ile banka- larda da durum farklı değildir. BBK kapsamına gi- ren az sayıda firmanın, birkaç bankanın yüksek kâr açıklamalan bu görüntüyü ya da gözlemi değiştir- memektedir. Değertendirmelenn, ayrıksı durum gös- teren birkaç firmaya ya da bankaya bakarak değil, ortalamalar hesaplanarak yapılması uygun olur. İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) yapmış olduğu an- ket sonuçlarına göre 1997 yılında BBK kapsamına giren 456 özel kuruluşun vergi öncesi kârları topla- mı (zararlı kuruluşların zararları ındinldikten sonra) 771.6 trilyon TL'dir. Yıl sonu USD kuruna göre top- lam kâr 3.8 milyar USD, yıl ortası kuruna göre de yaklaşık 5.0 milyar USD'dir. Kârın boyutundan çok, kânn elde edilmesi ıçin kullanılan kaynaklara, öz kay- naklara oranı önemlidir. Söz konusu 456 firmanın 1997 yılında ortalama öz kârlılığı (vergi öncesi) yüz- de 45.7'dir. BBK kapsamına giren özelfirmalann1997 yıl sonu itibanyla öz kaynaklan 2.234.5 trilyon TL'dir. 1996 yıl sonu itibanyla da 1.139.4 trilyon TL'dir. Bu verilere göre büyük özel firmalann dönem kân- nın kabaca hesaplanan ortalama öz kaynak tutarı- na oranı yüzde 45.0 düzeyinde kalmaktadır. Kaldı ki sözü edilen 771.6 trilyon TL kâr, vergi öncesidir. Türkiye'de geçen yıl kurumlar için yasal vergi yükü yüzde 44.0, halka açık olanlarda ıse yüzde 35.75 idi. Vergi bağışıklıkları ve indirimleri nedeniyle orta- lama vergi yükünün yüzde 30.0'da kaldığı varsayı- mına göre 456 büyük özel kuruluşun 1997 yılı ver- gi sonrası net kârı yaklaşık 540.0 trilyon TL olmak- tadır. Bu durumda net kânn ortalama öz kaynakla- ra oranı yüzde 33.0 düzeyine değin inmektedir. Bankalardaki durum da BBK kapsamındaki özel firmalardan çok farklı değildir. Önceki yazılarımız- da da vurguladığımız gibi bankacılık sektörünün (TCIviB dışında) 1997 yılı net kârları toplamı 485.4 trilyon TL, yıl sonu kuruna göre de yaklaşık 2.4 mil- yar USD'dir. Bankalarda ortalama öz kaynak kârlı- lığı, sınai firmalardan biraz daha yüksek, yüzde 54.1 'dir. Kamusal sermayeli bankalarla yabancı bankalar, kalkınma ve yatınm bankalan dışında özel sermayeli ticaret bankalarının 1997 yılı net kârlan toplamı 372.3 trilyon TL, öz kaynak kârlılıkları da yüz- de 70.0'in biraz altındadır. Yıl sonu USD kuruna gö- re özel ticaret bankalarının 1997 yılı net kârfan yak- laşık 1.8 milyar USD'dir. Bankacılık sektörümüz, (TCMB dışında), 95.0 milyar USD varlık, 61.0 mil- yar USD mevduat, 43.0 milyar USD kredi ve 6.1 mil- yar USD öz kaynak ile Batı'nın büyükçe bir banka- sı çapındadır. Bu boyuttaki bir sektörün, bir de 72 bankaya parçalandığını düşünün, yeterli kâr elde et- mesi düşünülemez. Kaldı ki bankalann kârları, ban- kacıların diliyle faiz ve gelir reeskontlarından kay- naklandığından nakit olarak elde edılmemış, hesa- ben bulunmuş kârlardır. Bir de buna bilanço mak- yajlan eklendiğtnde gerçek kârlar cüceleşmekte, hatta ortadan kalkmaktadır. Firmalann bir işlevi belki de görevi, olağan faali- yetleri sonu öz kaynak yaratmak olmalıdır. Faaliyet sonucu yaratılan öz kaynaklara bakıldığında özel sı- nai firmalarda bunun sınırlı düzeyde kaldığı, ban- kacılık sektöründe ise 1997 yıl sonu itibanyla olma- dığı görülmektedir. Gerçekten 1997 yılı sonu itiba- nyla bankaların yedek akçeleri, dönem zararı ve bi- rikmiş zararları dahı karşılayamamaktadır. Firmalann katma değer yaratarak kaynaklarını arttırmalan, ister kamu ister özel sektörde olsunlar, önemlidir. Bilançolar, özel firmalann. bankaların ye- terli kaynak yaratamadıklarını göstermektedir. Kay- nak yaratmanın yolu, spekülasyon ya da kâr marj- larını rekabet eşitliğini bozarak arttırmak değil, iş ha- cimlerini genişletmektir. Özel firmalar ve bankala- rımız bu açıdan başarılı gözükmemektedirler. Ama çeşitli, ara Budöet... Tüm dünyada, araç kiralamak isteyenler Budget'i tercih ediyor. Çünkü diledikleri otoyu sınırsız kilometre ve sigorta avantajıyla Budget sağlıyor. Sadece bir telefonla, dılediğiniz aracı en ekonomık fıyatlar ve 250.000 USD sigorta guvencesıyle Budget'tan kıralaytn (0212)2963196 Budaet Car Rental İSTMMUl TAKSİM: (0212) 253 32 00 KMHKÖY: (0216) 449 36 46 ATATÜRK HAVALİMANI:{0212) 663 08 58 lUflSA: (0224) 223 42 04 MMUU: (0322) 459 00 16 AMURA: (0312) 417 59 52 ESEN80&A HAVALİMANI: '0312i 398 03 72 AJITALrA:ıO242} 222 76 86 ANTAIYA: (0242) 243 30 06 ANTALYA HAVALİIUM: (0242) 330 30 79 İZMtT: (0262) 324 51 12 K<WYA: tO332ı 321 72 '2-73 KEMEB: Oli2< 3N 23 » AUNYA: I0242J 513 73 82 AITİS GOIF OTEL: ıB242j 725 42 42 SİOE: (0242) 753 14 86 İZMkl: (0232) 482 05 05 ÛHGÜP: (0384) 341 65 41-42 A.MENDERES HAVAUMAN1/UIŞ HATLAR: ıO232ı 274 22 03 İÇ HATLAR: (0232) 27417 95 KUŞADASJ: 10256) 614 49 56 I0DRUM: (0252) 316 73 82 MARMARİS: (0252) 412 41 44 fETHİYE: (0252ı 614 61 66 OEMİZLİ: (0258) 264 54 43 GAZİANTEP: (0342) 335 12 30-31 YATIRIM YatiFim Fonu Adı . AÎIPı Jj BMIL Htsse fÛD 1} BuL isbnk Fon ij BMfc. öetafcn FM Intntart n\^t\ Dcfl ttrta*ArşıHırm Mff YA A Kama F KerY&rfsseFaı febat A Tşi De&şiı Gmtfı Afıpı Kna EsbankArljÜDetehe TP'ATıfMHlSSeHKI TKV A Ttpı Kanu Fon mîrîiiSh'İıŞ»YHY A Tfy ÜBtat Sefc. TKY A Tipı Gıdı-lçtcc flCT A uşı Dcftşftra F H A Smrta UHt Fon VaMHGsefon Otjtariı A Tipı Dc$şfc Yıs3fkınk A TİM Dc$ SsSrt'îlîSSSZnıtATipıD^ısle UatFn-3 PanoktondArıpıOejı CaMtMdHsseSml Estatiıaak Dejjtstefi F SncıbmFM FjeFtn-2 gHımnAr^fcj, Dmrtatfldcgia DmıYal AÜ».rS Tıılıbaıtk Hisse Settdı TSKBAr(HDeftşiw TeksU ATv'Htssc Ata A Jtfi Karma Fon ttîiTıcıHısseSene Koçbanfc H B S F M Şnfc Siforts ûsl Fon &AT<Hfcjl5* Ksriez Tat AKaraaF lEBATDeftaaFoı TOATıpıbnaF» lEBralDefttatA TEBAGSOOeg ÎSnif Kcntbank A THH Karm MtntatıfADeidaı HakAÎİHDefcKnF SEterAffiDefoia Uvai A Tipi Derattfl EcoaBEjATıaM GediATıpıllmaRı GalıATittHıseSe TgprakATıpıDeSrçkE TeMeaFon-1 siTiS^srrS" Erçm Fop-1 TltınmF Afegı^aı ;jC]* 1 "ıpı Kanıa bTat DegtjMnFon Ouuna urma Fon EGSVıtATvıKanu EGSSıgvtaAOcjışlıe WN Amrc Harma F TAtSYatADceĞtol Nordstefi] lartaşUJri DemâanM A Dc^ı^Heıi Ooıatanh A Kanna F R*a A TİG! Degrşta Srtra ArpıKarmaFan ander«T131 OetV HetaıK • Tioı Detj ITIPIFMUI IjBaıH.Jut'crı 1; BantL Dejışken Fsn !}B*ı*.Y>ba)Ki*«. FONLARI Degışı m% C81 -019 027 073 039 068 •072 -5.66 011 -060 -058 2-21 -017 -121 073 -227 039 2.61 -018 081 109 151 115 095 •309 004 017 -111 428 -117 190 103 058 0 57 121 022 063 045 250 0 72 002 -006 001 -2 50 114 -047 -OO'1 •076 0.20 oıs-105 056 007 034 005 106 0S6 İ88 -104 -004 122 -0 77 -214 091 250 887 •152 035 0 71 046 027 0ıJ4 041 4172 -019 -040 -114 -03? 002 000 153 114 038 034 126 102 109 Vıhçı Dejışı •n% 2643 -1341 17 74 2346 4416 4009 1933 -398i 3380 -2.12 -2323 -2922 5.46 -2193 -1820 2955 420 -2114 1547 -8J2 1348 13 53 •2786 395 1438 974 3310 -898 3181 110 1029 «79 -397 048 1307 •637 2336 -1545 •'.650 i'm -601 16 46 -454 717 44.52 1995 2804 119J 3384 -17 40 960 539 391 1165 2417 4937 •m 1162 1949 1607 1640 -917 1730 -14 03 191 28C 24 06 4626 2532 25 99 849 15 30 17 69 21'3 15 44 2593 12 74 -343 !24J 1Î54 1222 24 27 3ö 09 5094 3857 NE GETİRDİ? Yatınm Fonu Adı } Ea*k * a ^ ,- -ofi rtertank i [legıner 'nJerlBiiSLıMFı» W<sat 6 !>g sjıen F Gara r ' " " L * ' jar3 r < - ' ' J Garar- V r . - s ^ker Esöanlı B Tıpı Değışae »KB F3 T pı üfc.t rüft »KBBrjtivi'tcraFjn «KTETıp uMFİn M r TalivıfffiB*jro iıir Deişterfm »atu* rattancı Mnkıi takıtbhtFon »akıtBTıcıHaraıaFo tasarh»» 8 r îi6ejı faşarfcan* LtMFan Fmar-î 8 Tıpt îahvıl- fır-ans 9 r p) De£>|Je Z>raat B r,pı FJei şte Z-nat B Tıpı üfcrt F Zflaat Fon-4 HaJFon-! Ha»fcn-2 Pa»ıırtBTıp»lilutF-j PanırtBTıı: Oelste! E-laUu1 * lııtfaı % E-ılaküa-* ukıt Tcm Sjmef De£ *M*I Fan SKMrUmFi» EjfFjı Densvttarıt B fegışkai TanşFon-I Tans Fon-2 -j''M'i-w.f.y. E!ıtaf*SD«$ı;>«ı T3KEB1İB Seiı^en Alıîsart Ş jelı^m F AJıûan* 2T ah«ı BOIK Tsksîı BTıp.bkıt TA^ı' B tefısiıcn Fn H a ! Tah 1 Bonc F IsvıcreSıjTa'-.ılSE i S t a ^ Fatıv* "iTO F WaBDefa«rFaı KcfferatB*ri« r TtB B İK'ışte» Fo« te7tSa->k E CeJıjkEit: Altıruf* FJ feŞısteı toemtlUl*\f SekerBTıtfcjiîten [«BJjaPl 8 fcgışnaı F Ecracttası B Degtşifr flspresBDegjteüF Ş 1 Dejgken -cru _ Eluıcıler Oegsker : ü naiıtiK B DeJ^teı Topralc B Dtjıjken Ulus 3 T,pı Oeiışken tyklr S fafi m ^ Ma B Tıpı [ejıjtaı ratının F 3 [çgışken Tacırlet S Dei-âen f Baymotr 6 T+p tçgış Osuann Tah-I FJcr.31 OSMH 1B Tıcı Ukrt EOSETı-, ' B : n . ' - - TAİS y a' B 3 ç i w £ i F Mld'aM Rınk R Höiî t Demr Dtmaai» E T Ukı- Ayllt 1W 140 144 103 082 135 13ı 138 145 -0 75 •8.20 135 -013 103 151 139 029 -015 (15 088 131 048 130 143 135 115 513 128 100 132 196 063 093 140 141 Pt 219 165 126 140 0.01 097 083 08? 153 142 129 -0S6 114 135 123 086 12S 127 060 391 124 068 142 162 118 0 76 137 018 075 1S2 124 1?» 188 168 087 1 5 ' 135 113 U7 354 068 120 S83 12? 125 140 167 135 -317 12! 139 125 39S 1-7 1,2 Yılıçı Defışı 5206 5716 57 y 5515 5616 50 36 5821 4477 48.33 934 20111 5963 26J6 5030 1408 5847 5141 4988 4944 4177 5554 4319 5691 4220 »47 6154 S066 5722 61.40 5992 54.89 3590 4100 60 74 5796 64 35 52 73 6727 24.05 56.71 4141 51J4 5178 54 04 5345 63 39 54 36 1713 «801 62.35 48.66 5540 5522 5799 50 72 6913 4947 9736 61.13 6020 5639 4865 4723 3693 4208 5351 5923 3390 5541 5029 3565 60 70 60 72 4916 »83 2135 4745 3213 G681 6403 5726 1444 46 52 3786 34 90 5635 4323 3085 •595 282