Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
8 AĞUSTOS 1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA
KULTUR 13
VVilliam Wyler'ın uyarlamasından yarım yüzyıl sonra Henry James klasiğinin yeni bir tarutımı
Babayla sevgfli arasında tercihBugün •Kadınsı Duygular' adıyla gös-
îrime giren 'VVasbington Square', Henry
araes'in 1881 'de yayımlanrruş klasik ro-
Tanından, birkaç yıldır Avrupa'yı bıra-
jp Hollyvvood'daçalışan Polonyalı kadın
önetmen Agnieszka Hollandelıyle beyaz-
•erdeye aktanlmış, yeni bir uyarlama.
19. yüzyılda eski-yeni dünya arasında-
i kimi karşıtlıklann ve bazı kuvvetli tut-
ularm tema ve konuiannı oluşturduğu.
aman içinde klasığe dönüşen romanlar,
ikâyeler, oyunlar yazdıktan ve uzun sü-
e Avrupa'da yaşadıktan sonra 1915 'te In-
İ\iz vatandaşı olan, trlanda asıllı. varlık-
ı biraileden gelme Amerikalı yazar Henry
ames (doğumu 1843 New York, ölümü
916 Londra), kuşkusuz tngiIiz-Amerikan
debiyatının çeşitli kuşaklan etkilemiş,
ınemli romancılanndan biridir, geçen
•ûzyıldan bugüne.
jervet avcısına âşık olunca...
Eserlerinde bilinçli olarak toplumsal
:erçekçılikten kaçınıp bireysel eğilimle-
in savunucusu kesilmış, burjuva sınıfinın
;elenekierini, alışkanlıklannı, davranışla-
ıru başanyla yansıtmış, sürekli bireyin iç
leğişim, dönüşüm ve sarsıntılanyla ilgi-
enmiş, 'psikolojik tahül'lere ağırlık ver-
niş ve yaşamının çoğunu ailesinden, ül-
.esinden uzakta. Avrupa kültürünü, sana-
ıoı soluduğu Londra, Paris, Roma. Vene-
tik gibi kökiü kentlerde geçirmiş bu bü-
'ük Amerikan-lngiliz yazannın da, öte-
len beri doymak bilmez bir iştaha sahip
inemanın ilgi alanından uzak kalması
liç düşünülebilir mi? Zaten düşünüleme-
•eceğini, geçen mevsim seyrettiğimiz,
laneCampion-Nicole KJdman işbirliğiy-
e perdeye aktanlmış olan, üstadın en ta-
ıınmış romanlanndan 'The Portnüt of a
juty-Bir Kaduuo Portresi' uyarlaması
llm göstermişti en son. Anlaşılan, be-
lim Jane Campion'dan neyim eksik, di-
erek kollan sıvamış yönetmen Agniesz-
a Holland'ın. bugün başlayacak, 1997 ya-
>ımı 'Kadıns Duygular'ı da, Henry Ja-
nes'ın ünlü romanından W1Hiaın ^Vyter
ısta tarafindan yanm yüzyıl önce (1949'da)
ekilmiş ve başroldeki Ottvüı De Havfl-
and'a ve fîlmin müziğini üstlenmiş bes-
eci Aaron Coptond'a birer Oscar kazan-
lırmış başanlı adaptasyondan yıllarson-
a yapılan yeni ve modern bir 'YVashing-
on Square' uyarlamasını daha karşımıza
;etiriyor işte.
• Hayatında ilk kez
mirası için değil de, ona
kendisi için değer veren
bir sevgili bulduğunu
zanneden, ancak
sonunda bu aşka
inanmayan babasının
dediğine gelen saf ve
utangaç bir genç kadının
dokunaklı öyküsü.
Amerika'da çalışan
Polonyalı kadın
yönetmen Agnieszka
Holland'ın bu filmi,
sinemadaki Henry
James uyarlamalan
arasında seçkin bir yer
ediniyor.
Kadınsı Duygular
Washington Square
/ Yönetmen:
Agnieszka Holland /
Senaryo: Carol
Doyle, Henry
James'in
romanından /
Kamera: Jerzy
Zielinski / Müzik:
Jan A. P. Kaczmarek
/ Oyuncular: Jennifer
Jason Leigh, Albert
Finney, Ben Chaplin,
Maggie Smith,
Judith Ivey, Betsy
Brantley, Jennifer
Garner/1997ABD
(özen Film)
19. yüzyılın ortasında, Nevv York'ta,
özgürlükJerinden yoksun, hayatlarını er-
keklerin kontrol etriği kadınlann ikinci
sınıf eins sayıldığı bir dönemde geçen
'Kadınsı Duygular': zengın, varlıklı ama
soğuk, kibirli. şefkatsiz bir babanın güzel-
likten, cazibeden, zekâdan ve zarafetten
pek nasibinı almadığını düşündüğü, saf,
içedönük ve naif kızı Catherine Sloper'in
(Kuşağının önde gelen oyunculanndan
oldugunu bir kez daha ömekiiyor Jenni-
fer Jason Leigh) dokunaklı öyküsünü gö-
rünriilüyor.Doktor babasıyla ilişkısı so-
runlu, utangaç, saftorik Catherine"in ma-
kûs talihı, daha fılmın başındaki. annesı-
nin öldüğü doğum sahnesiyle başlıyor.
Kansını yıtırmenin acısını oldukça top-
iu, hatta şışman küçük kızından çıkarmak
istercesine, zavallı Cathenne'le hep me-
safeli olagelen. kibirli, gururlu, katı ve
burnundan kıl aldırmaz, katı baba Austin
3*5: Venedik Film Festivali'nde konaklama sorununu bir gemi çözecek •-*,
Vegemi bu kezLido'yagidiyor.Kültür Servisi - Venedik Film Festiva-
ı"nin başlamasına 8 gün kalaortaya çıkan
.onaklama sorunu, festival direktörü Fe-
ice Laudadio'nun dâhiyane fikriyle çözüm-
endi. 3-13 Eylül tarihleri arasında ger-
.ekleştirilecek olan festivalin bazı konuk-
arı. 180 kamaralı bir gemide agırlanacak-
ar.
Laudadio, sorunun çözümlenmesinden
lirkaç gün önce yaptığı açıklamada, fes-
ıvalin düzenlendiği Lido'daki tüm otelle-
in dolduğunu ve konuk listesinin de gün-
len güne arttıgım söylemişti: "Festival her
. ıJ biraz daha büyümekte. Gösterilen ilgi
>eni hem memnun ediyor, hcm de endişe-
endiriyor. Birçok yönetmen veoyuncu için
erimi/ kalmadı. En iyi çözüm yolunun. ba-
G konuklan bir gemide ağıriamak olduğu-
ıu düşünüyorum. Ancak şu andan sonra
Tiüsait bir gemi buiabijeceğıınizden emin
leğilim. Başka bir seçenek olmazsa konuk-
armuzuı bir kısmuu MestrevePadova 'da-
<i oteUerde ağuiamak zorunda kalacağız
d bu da uluslararası bir festrvale hiç yakış-
nayaeak."
Laudadio'nun açıklamalanndan sonra,
estivalin eski yöneticisi Gülo Pontecorvo,
inceki yıllarda da konaklama sorunuyla
arşılaştıklannı ve gemi fîkrini kendisinin
le gündeme getirdiğini, fakat bir sonuç ala-
nadığını beiirtti. Pontecorvo, açıklama-
Festrvalde konukian ağırlayacak olan gemi, San Mar- < Luuanı'nda demir atacak.
lannı şu sözlerle noktahyordu: "Ancak
Laudadio öyle bir güç ki, bu işi de başanr-
sa hiç şaşırmam."
Evet, Laudadio'nun talebine hafta başın-
da sanatsever bir armatörden yanıt geldı.
180 odalı gemi, otellerle birlikte festiva-
lin konaklama sorununu çözmüş. görünü-
yor.
Öte yandan son gelişmelerin bazı büyük
denizcilik şirketlerinin dikkatinden kaçma-
dığı da ortada. Steven Spielberg, ^Varren
Bearrv, Robertde Niro, Kenneth Branagh,
Catherine Deneuve \e Greta Scacchi gıbı
yıldızlann boy göstereceği festivalde bir
marka olarak yer almak, ıçlennde Costa
Crociere'nin de bulunduğu birçok şırke-
tın dikkatını çekıyor. Ancak çoğunun ge-
mıien daha önceden kıralanmış ve arada
çok losa bir zaman olduğundan alternatıf
bir çözüm sunamıyorlar. Costa Croci-
ere'nin patronu Sünonetta Prunotto. böy-
le bir festn ale katkıda bulunmaktan büyük
mutluluk duyacaklannı. ancak tüm gemı-
leri 2000 yılına dek rezerve edilmiş oldu-
ğundan üzülerek yardımcı olamayacakla-
nnı belirtıyor. Misfral şırketı yetkılilen ıse
festival boyunca ayıracak gemilen bulun-
masa da açı lış günü büyük bir parti düzen-
lemek üzere gemilerinden binnı hizmete
açabıleceklerini söylüyorlar.
Laudadio'nun verdiği bilgıye göre Ve-
nedik Film Festivali her film için bir oyun-
cu \e yönetmenı ağıriamayı prensipedin-
mış \e bu yıl festıvalde 120 film gösterı-
'ı>or. Bu sayı ise 240 otel odası anlamına
^eliyor. Aynca korumalan ya da yakınla-
n da genellikle yönetmen ve oyuncularla
birlikte Venedik'te bulunuyorlar.
Konuklan ağırlayacak olan gemi, festi-
val süresince San Marco Limanı'na demir
atacak. Film gösterimlerinin gerçekleşti-
rildiği Lıdo Smeması. buradan sadece bir
dakıka uzaklıkta bulunuyor.
Konaklama sorunu bu yıl için çözüm-
lenmış olsa da festivalin Lido'dan Vene-
dik'e taşmması yolundaki talepler gelecek
yıllarda da süreceğe benzıyor.
Sloper (Albert Finney) hazretlerinin, çe-
kıngen, beceriksiz. güvensiz ve silik kı-
zından yana pek umudu yoktur aslında.
Çe\ renin gözünde. fiziği ya da kişiliğin-
den çok özellikle babasından kalacakyük-
lü miras nedenıyie giderek önem kazanan
Cathenne'in. herkesi hoşnut etmeye uğ-
raşıp beyaz atlı prensinin yolunu gözJer-
ken uğradığı hayal kınklıklan ve beklen-
tılerinin fos çıkması üstüne gelişen film-
de birtek, baba ve kızla birlikte Sloper'la-
nn konağında yaşayan, romantik, uçuk
Lavinia Hala (Maggie Smith her zaman-
ki gibi sürekli sahne çalıyor) arka çıkıyor
mutsuz yeğenine.
James Ivory tam bir edebi çizgi
Babasının horgördüğü. oysa aşk için
çoktan vakti gelmiş genç kadını habire ce-
saretlendiriyor Lavinia Hala. Cathenne'in
günün birınde karşılaşıp gönül verdiği
yoksul, ama genç, yakışıklı Morns Town-
send'le (Genç aktör Ben Chaplin'ı, Ja-
mes fvorv'nın 'Remainsofthe Da>-Gfin-
den Kalanlar' başyapıtından ya da birkaç
mevsim öncesınin kedili-köpekli roman-
tik komedısı 'The Truth About Cats and
Dogs'dan hatırlayabilır meraklısı) despot
babanın son vereceği ilişkisinde. Evlen-
mek isteyerek hayatına giren askıntı Mor-
ns'in dokunuşlanyla, öpüşleriyle kendin-
den geçip baştan çıkanlan Catherine so-
nunda tüm hayatını, mutlulugunu etkile-
yecek bir tercih yapmak zorunda bırakı-
lıyor. Sürekli Cathenne'e kuryapan, ası-
lan, servet avcısı. uyanık, yakışıklı Mor-
ris'e kesinlikle biricik kızını vermek is-
temeyen baba doktor Austin Sloper. der-
ken Catherine'ı zar zor ikna ve razı edip
Avrupa'ya gönderecektir sonuçta...
Bizde de vaktiyle göstenlmiş 'To Kfll
a Priest* (1988), 'Europa Europa' (1991),
'The Secret Garden' (1993) gibi filmle-
riyie tanınan, Polonya'dan. Fransa ve In-
giltere'den sonra şimdi ABD'de yaptığı
fılmleriyle dikkati çeken, Andrzej Waj-
da ustanın eski asistanı. kadın yönetmen
Agnieszka Holland'ın, James Ivory tarzı
edebi bir çizgi tutturduğu söylenebilecek,
Henry James uyarlaması 'Washington
Square-Kadınsı Duygutar'.
görsel birenerjiye sahip, an-
laümmdan başanlı dekorme-
kân-kostümlenne. görüntü-
lerine kadar özene bezene
çekilmiş, ıyı oynanmış,
psikolojik bırkesinlik ve acı
bir ıronıyle birlikte, feminist
çağnşımlar da içeren, romana
sadık kalan, çagdaş bir uyar-
lama izlenimi venyorgenel-
de. Kameraman Jerzy
Zieünski'den müzıkçı Jan
Kaczmarek'e kadar yönet-
menın uluslararası çapta ün-
lenmış Polonyalı vatandaş-
lanndan oluşturduğu teknik
kadronun yanı sıra lngiliz
ağırlıklı oyuncu kadrosu da
yabana atılır gibi değil: Ön-
celikle babasıyla sevgilisi
arasında salınan Catherine
rolündeki Jennifer Jason
Leigh'nin performansı akıl-
da kalıyor. On yıl önce
'Brooldyn'eSon Çıİoş'la par-
layıp giderek sorunlu, uyum-
suz, acı çeken kadın karak-
terler üstüne uzmanlaşan,
tipik bir Hollywood çocuğu
olarak büyümüş, aktör Vîc
Morrow'un kızı Jennifer
Jason Leigh'nin dışında yıl-
lann Albert Finney'iyle Mag-
gie Smith'ine ve eskilerden
Monty Clift'i çağnştıran,
genç aktör Ben Chapün'e de
sahip •VVashington Square-
Kadınsı Duygular1
. çokça
yeni bırşey söylemesede, il-
giyle izlenen, düzeyli bir
Henry James uyarlaması
sayılabilir sonuçta.
BAŞLAYANLAR... YENİ BAŞLAYANLAR... YENİ BAŞLAYANLAR... YENİ BAŞLAYANLAR... YENİ BAŞLAYANLAR...
he Sweet Hereafter/
Bir Dünya
iir kış günü. Kanada'da lngiliz
'olumbiyası'ndaki Sam Dent
asabasmda, seyir halindeki bir okul
tobüsü bilinmeyen bir nedenle donmuş göle
iişer. 14 çocuğun ölmesine. öteki çocuklarla
tobüsün sürücüsünün de ağır
ıralanmasına yol açan bu kazanın ardından
isabaya gelen avukat Stephens (Ian Houn),
ızadan yarah olarak kurtulanlarla ve
jcuklannı yitiren ailelerle görüşmeler yapar.
u hûzünlü görüşmeler sonucunda. aslında
ısaba sakinlennin kimi 'değerierini' ve
çocuklannı bu trajik olaydan çok önce
yitirdikleri anlaşılacaktır... Günümüzün önemli
sinemacılanndan, Kanadah yönetmen Atom
Egoyan'ın geçen yıl Cannes festivalinden
zaferle dönen bu son eseri, sınemaseverlerce
yeni mevsimi açan ilk önemli film olarak
merakla bekleniyor.
Bugün gösterime giren 'The Sweet Hereafter-
Baska Bir Dünya', genelde "Kötü bir olayla
karşı karşıya kalındığında bununla nasıl
mücadele edilecek ve kim suçlanacak" sorusuna
cevap arayan, son yıllann en 'sıkı' filmlerinden
biri.
Taxi
Bugün başlayan ve bir başka yeni mevsim
sürprizi sayılacak film de. tanmmış İspanyol
sınema ustası Carlos Saura'nın 1995 yapımı
'Taxi-Taksi'si. Paz (Ingrid Rubio) adlı 18
yaşındaki genç kızla. 20 yaşındaki Danı (Carlos
Fuentes) adlı delikanlının masum aşkının yanı
sıra geçimlerini taksicilik yaparak sağlayan bir
grubun da hikâyesini anlatan 'Taksi', Luis
Bunuel sonrası İspanyol sinemasının son çeyrek
yüzyılda yetiştirdiği en önemli yönetmen olâh"
Carlos Saura'nın son yıllardakı çalışmalanna
ilişkin fikir verebilecek mteiikte kuşkusuz.
The Magk Sword/Sihirli Kılıç
Warner Bros.'un bu yıl için ürettiği bu iddialı
uzun metraj animasyonu, bin yıl öncesinin
Britanyası'nda, Kra] Aıthur ve yuvariak masa
şövalyelen çağının ünlü 'Cameİot-Sihirii Kılıç'
efsanesini hikâye ediyor. Büyülü bir dünyada
geçen ve çocuklar kadar kendilerini çocuk gibi
hisseden yetişkmlerin de ilgıyle izleyeceğı bu
çizgi film. ünlü efsaneyi mizahi bir üslupla
aktanyor.
Seçkin animasyon yaratıcılannca
gerçekleştirilen "Sihirli Kılıç'. ülkemizde Dolby
Digital sıstem ve Türkçe seslendinlmiş olarak
gösterilecek. Filmin onjinai karakterlerini
Pierce Brosnan, Gabriel Byrne. Celine Dion,
Cary Ehves, Sir John Gielgud. Gary Oldman,
Eric Idle, Jane Sev mour, Don Rickles vb. gibi
ünlüler seslendirmış. Bizden İSeco'nun da
sesiyle katıldığı 'The Magic Svvord: Quest for
Cametot- Sihirii Kılıç'ın müziklennde Celine
Dion, tenor Andrea Bocelli, LeAnn Rimes.
Anhdrea Corr, Steve Perry ve Bryan VVhitegibi
tanınmış şarkıcılar da var.
Armageddon
yapması ve zemininı oyarak bir nükleer cihaz
yerleştirmesi gereken dünyamn en ünlü petrol
sondajcılanndan Harry S. Stamper (Bnıce
Willis) görevlendirilecektir....
MichaeÎBay'm yönettiği. Bruce Willis. Bily Bob
Thornton, Ben AfTleck, Liv Tyler, VV111 Patton
gibi ünlülerin başrollerinı paylaştığı
'Armageddon'. geçen
mevsımin 'Deep Impact Derin Darbe*
üstünyapımı gibi, kahraman Amerikahlann yine
dünyamızı kurtardığı, yepyenı bir
bılımkurgusai- aksiyon seyirliği. Özel efektleri
için 13 ayrı kuruluştan yararlanılan
'Armageddon', bu tür aksiyon ve efekt
meraklılan için.
Teksas eyaleti bü>-üklüğünde dev bir göktaşı
Dünya'ya doğru saatte 22 bin kilometre hızla
yaklaşmaktadır. NASA'nın ıızman
yöneticilerinden Dan Truman'ın (BUK Bob
Thornton) önünde sadece bir seçenek vardır:
Göktaşmı imha etmek üzere derhal bir ekip
göndermek... Ekibiyle göktaşının üzerine iniş
KEDÎ GOZU
VECDİ SAYAR
Saydamlık ve Bakanlık
Son haftalarda köşemizde, hükümet ile yerel yö-
netimlerin kültür-sanat alanındaki tutarsız uygula-
malanna yer verdik sık sık. Ve bu alanın arttk, po-
litikacılann egemenliğinden kurtanlması gerektiği-
ne değindik.
Gazetelerde yer alan bir haber, bu düşüncemizi
doğrular nitelikte. Kültür Bakanlığı'nın, iki ayn dö-
nemde, Ismail Kahraman ve istemihan Talay'ın
bakanlıklan sırasında hangi yayınevleriyle, hangi
yazarlardan kaçar kitap satın almış olduğu incelen-
diğinde, bu alanın ne denli siyasete bulaşmış ol-
duğu açıkça görülüyor.
Halk küıüphanelerine seçkin eserferin kazand/-
nlmasını hedefleyen bu destek uygulaması, dost
ahbap kayırmak, ya da bu yolla siyasi prim yap-
mak için kullanılmış. Yeni Yüzyıl'da Metin Celal,
kültür bakanlannın kütüphanelere kitap alımını bir
çeşit "arpalık" uygulaması olarak gördüğünü söy-
lüyor. Celal yazısında, kitap alımlannı belırleyen ku-
rulun "Kültür bakanıya da görevlendirileceğimüs-
teşar ya da müsteşar yardımcısı, ilgili genel mü-
düryardımcısı, daire başkarn ve milli kütüphane öas-
kanından" oluştuğunu belirterek bu kurulun ba-
ğımsız karar alamayacağını söylüyor.
Bu eleştiriye katılmamak elde mi? '
Ismail Kahraman döneminde alınan kitaplann
neredeyse tamamı, "IsJamcı çizgideki" yazariann
yapıtlan. En çok kitabı satın alınan yazariann ba-
şında Abdülkadir Geylani gellyor. Sonra, sırasıy-
la Ahmet Boyunağa, Mustafa N. Sepetçioğlu,
Semiha Ayverdi, Mehmet Zeren, Kadir Mısroğ-
lu, Yavuz Bahadıroğlu, Hüseyin Korkmaz...
istemihan Talay'ın liste başı, tartışma götürme-
yecek bir isım: Uğur Mumcu. Ardından gelenleri
de merak ediyor musunuz? Ayla Çınaroğlu, Ay-
sel Güman, Yaşar Şahin, Rauf Denktaş... En
azından 6'şar kitap alınmış bu yazarlardan...
Kültür Bakanlığı, bu kitaplan, bu yazarları seçer-
ken hangi ölçütlere dayanmış diye merak ediyor ke-
diler.
Bu merakımızı, sözü edilen listeterin yayımlanma-
sına borçluyuz.
Değerii yazar Çetin Altan bir yazısında bu uy-
gulamadan yola çıkarak: "Türk demokrasisindeki
saydamlaşma zohamasına" değiniyor ve "saydam-
lık yaygınlaşıp, yoğunlaştıkça 20. yüzyıl egemen-
lerinin, kendi kafasız yığınlannı nasıl kazıklamış ol-
duğu" gerçeğinın iyice anlaşılacağını vurguluyor.
• • •
Kamu kaynaklannı yandaşlanna dağıtan politika-
cılardan çok şey çekti bu ülke ve çekmeye de de-
vam ediyor. Ama artık kaçınılmaz olan saydamlaş-
ma, gerçekleri bir bir gözlerimizin önüne seriyor.
Vergisini ödeyen her bireyin, kamu kaynaklannın
nasıl kullanıldığını bilmeye hakkı var. Kültür alanın-
daki gelişi güzel uygulamaların tek sorumlusu Kül-
tür Bakanlığı değil elbet, Başbakanlık Tanıtma Fo-
nu'ndan, Dışişleri Bakanlığı'na dek pek çok kamu
kuruluşunun uygulamaları aynı ilkesizlik içinde.
Kim, kimi neye göre seçiyor?
Seçici kurullardaki memurtann "ı/zman///("alan-
lan ne?
Hangi sanatçılanmız devlet katında "muteber"?
Öevfet desteği ile yurtdışı tumelerine gönderilen
sanatçılar nasıl belirieniyor?
Bunları bilmek hakkımız değil mi?
Her alanda olduğu gibi, kültür alanında da say-
damlaşmanın yaranna inanıyor kediler.
Saydamlaşma kamu denetimini getirecek; bu
da "hata"\ann sayısını azaltacaktır.
Hatalar azalmryor ve yineteniyorsa, sorumlusu say-
damlığa yanaşmayan politikacılardır hiç kuşku-
suz...
Kültür-sanat alanında politika üretmeyen/ürete-
meyen siyasi partilerimiz, sorumluluğu bürokratla-
ra atıp çıkamaz işin içinden.
Sorun, bir ilkesizlik sorunu çünkü.
Bu ilkesizlik içinde güç kimin elinde ise olanak-
ların onun yandaşlan için kullanılması doğal karşı-
lanır olmuş.
Kamu kaynaklannı, en değerii sanatçılar, kamu-
ya en yarartı, ya da ülkemizi en iyi tanıtacak etkin-
likler için ve en "adil" biçimde kullanmak gibi bir
kaygının iyiden iyiye kaybolduğu bir ortamda, po-
litikacılara sorumluluklarını anımsatmak da, sivil
topluma, sanatçı örgütlerine düşüyor.
• • •
Tek tek uygulamalan eleştirerek, biryere varama-
yacağımız ortada. Sistemi tartışmak gerekiyor çün-
kü.
Kültür politikamızın ilkelerini, iki kez askeri dar-
belerden sonra "icat edilen" Kültür Bakanlığı'nın
toplumun ihtiyaçlannı karşılamak amacıyla mı, yok-
sa kendi propagandalan için mi oluşturulduğunu
tartışmaya açmanın zamanı geldi de geçiyor bana
kalırsa.
İlk kültür bakanımız, değerii yazar Talat S. Hal-
man bile, Kültür Bakanlığı'nın yarannı sorguluyor-
sa, bu konu üzerinde kafa yormaya gerek var
galiba...
Avusturya Devlet Blebiyat Ödülii
Antonio Tabucchi'nin
• Kültür Servisi- \vusrur> a Devlet Edebiyat
Ödü]ü, Italyan yazar Antonio Tabucchi'ye verildi.
Geçen yıl Avrupa Edebiyat Ödülü 'Aristeıon'u
kazanan Tabucchi, Avrupa Edebiyatı Avusturya
Devlet Ödülü ile birlikte yaklaşık 7 milyar para
ödülü de aldı. Ünlü yazar, ödülünü 7 Eylül'de
Viyana'da yapılacak olan bir törenle alacak.
Tabucchi'nin başlıca yapıtlan arasında Porto Pim'li
Kadın, Kimdi Fernando Pessoa, Bay Pırandello'ya
Telefon Var. Lizbon Ağıtı yer alıyor. 1965 yılından
bu yana verilmekte olan Avrupa Edebiyatı Ödülü'ne
layık görülenier arasında Vaclav Havel, Eugene
Ionesco, Pavel Kohout, Friedrich Dürrenmatt,
Harold Pinter ve Marguerite Duras yer alıyor.
Mil Bîret Insan Hakları
• ANKARA(AA)- B\f Insan Haklan Evrense!
Bildirgesı'nin kabulünün 50. yılı kutlamalan
çerçevesinde Kınm Yanmadası'nın tarihi Yalta
kentinde 2-5 Eylül tarihleri arasında düzenlenecek
BM Kalkmma Programı (UNDP) İnsan Haklan ve
Kalkınma toplantısında Türkiye'yi resmı heyetin
yanı sıra sanat alanında Devet Sanatçısı tdil Bıret
temsil edecek. BM'nin Ankara Temsilciliği'nden
yapılan açıklamada toplantıya Idil Biret'in
katılımının, sanat ve sanatsal dışavurumun insan
haklannın ve insan onurunun korunması olduğunun
altını çizmesi bakımmdan önemli olduğu belirtildi.
Idil Biret, Türkiye'nin yanı sıra, BDT ülkeleri ve
BM kuruluşlan resmi heyetlerinin de katılacağı
toplantmın tarihi Livadia Sarayf nda yapılacak açılış
töreninde, Beethoven'ın Dokuzuncu Senfonisi'nin
dördüncü bölümünün Franz List Piyano
uyarlamasını icra edecek.