Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 24 AĞUSTOS 1998 PAZARTESı
HABERLERIN DEVAM
TURKIYE
Istanbul
Edirne
A 2g Sinop A 27 Adana A 36
A 32 Samsun
Kocaeli
A 27 Mersin A 33
A 30 Trabzon A 29 Diyarbakır A 40
Çanakkale A 30 Giresun A 27 Şanlıurfa A 41
Izmır  35 Ankara A 33 Mardin A 38
Manisa
Aydırt
_A 36 Eskişerıir A 33 Siirt A 39
Denızli
A 3 7 Konya A 35 Hakkâri A 34
A 37 Sıvas A 31 Van
Zonguldak A 27 Antalya
A 30
A 34 Kars A 30
Bütün bölgelerimiz
az bulutlu ve açık _ _ _
geçecek. Hava sı- oslo
caklığı yurdun ku- Helsınkı
DIS MERKEZLER
PB 18
zeybatısında biraz stockholm
azalırkendığeryer- L o n d r a
Y
Y
J_7
18
lerde biraz artacak. Amsterdam Y
Rüzgâr kuzey ve grüklei Y
doğu yönlerden
21
18
18
hafif, ara sıra orta B o n n
kuvvette esecek.
Y 20
Y 21
Münih Y 20 Zürih
Bertin
Budapeşte
Madrid
Viyana
Belgrad
Sofya
Roma
Atina
Y
Y
A
Y
Y
PB
Y
A
19
27
36
24
28
29
30
35
Y 19 Şam
Moskova
Aşkabat
Astana
Taşkent
Bakû
Bişkek
Tiflis
Kahire
Y
A
A
Y
PB
Y
PB
A
18
37
30
33
31
33
33
35
A 40
Taşkent
•Tâhran
Kanıre»
0Aç.k bulutlu Sısıı ^ Çok bulutlu ı Yağmurtu Sulukar , Gok gurultülu
BülentEcevit Çakıcı ile görüşen Aşık'a tepki
doğruladı
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Başbakan Yar-
dımcısı Bülent Ecevit, Ala-
attin Çakıcı da yakalanan
kırmızı pasaportun, Türki-_
ye'nin Pekin Büyükelçili-
ği'nden sağlandjğı haber-
leriyle ilgili olarak "Maale-
sef doğru" dedi. Ecevit,
"Getişmelerasiında Susur-
luk'la bağlantılıdır. Susur-
luk olayının düğümünün
çözülme aşamasıdır" der-
İcen Enıniyet Genel Müdü-
rü Necati Bilkan "temiz ei-
ler" operasyonunun çok iyi
gittiğini, yakmda çok
önemli gelişmelerin yaşa-
nacağını bildirdi. Dışişleri
Bakanı fsmail Cem'in bü-
tün büyükelçilik ve konso-
losluklardan kırmızı pasa-
port envanter sayımını is-
temesinin ardindan. Pe-
kjn'den "Zimmetimizdeki
pasapordardan biri eksik-
tir" yanıtı gelmesi, Çakı-
cı'nın üstünden çıkan kır-
mızı pasaportun kaynağıy-
Ia ilgili somut bulgulara
ulaşılmasına yol açtı. Bu
gelişme, Çakıcı'yla bağ-
lantısı gerekçe gösterilerek
Pekin Büyükelçiliği'nden
merkeze alman eski MİT
daire başkanlanndan Ya-
viiz Ataç'ı kuşkulann oda-
ğına oturttu.
Ecevit, dün Erzincan'a
giderken Esenboğa Hava-
alanı'nda gazetecilerin son
gelişmelerle ilgili sorulan-
nıyanıtladı. Çakıcı'nınya-
kalanması ve sonrasındaki
gelişmelerin kırmızı pasa-
portun Pekin Büyükelçili-
ği'nden sağlandığı haber-
leriyle ilgili olarak "Maale-
sef doğnı" diyen Ecevit,
son gelişmelerin Susurluk
olayıyla baglantısına dik-
kat çekti. Ecevit, şunlan
söyledi:
"Susurluk olayının dü-
ğümünün çözülme aşama-
sıdır bu. Bugünkü hükü-
metin bundan gocunacak
bir dununu olmadıguıı gös-
teren bir ola>; emniyerin
başansL Emniyet çok rahat
çalisabiliyor. hükümettara-
findan destekJeniyor. Hü-
kümetin desteğini arkala-
nnda hissedebiliyorlar.
Emniyet Genel Müdürü
Necati Bilican1dan da çok
memnunuz. Emniyetle
MİT arasındaki kopukluk
ortadan kalkrı. Bu da başa-
nda önemli bir etken oldu."
De\ let Bakanı Eyüp
Aşık'ın, Çakıcı ile görüştü-
ğünü açıklamasını nasıl de-
ğerlendirdiğinin sorulması
üzerine Ecev ıt, "Kimin ki-
minlegörüştüğü önemlklir.
Bakan,hükümetten haber-
siz olarak Çakıcı"yıaramış
ise bu ciddi bir durumdur,
ama öyle bir durum yok"
diye konuşru. Emniyet Ge-
nel Müdürü Bilican da
Cumhuriyet'e yaptığı
açıklamada, maryaya karşı
başlattıklan "temiz eller
operasyonu"nun çok iyi
gittiğini ve yakında çok
önemli gelişmelerin olaca-
ğını bildirdi. Bilican, Çakı-
cı'da yakalanan kırmızı pa-
saportun Pekin Büyükelçi-
liği'nden verilmesi ile ilgi-
li olarak Dışişleri Bakanlı-
ğı ve MÎT'in ayn ayn so-
ruşturma başlattığını söy-
ledi.
Bilican, Yenimahalle'de
önceki gün meydana gelen
trafik kazasında yaşamını
yitiren Batıkent Polıs Kara-
kolu'nda görevli polis me-
muru Murtaza İde için dün
düzenlenen cenaze töreni-
ne katıldı. Bilican, tören-
de yaptığı konuşmada. po-
lis teşkilatınm, terörle ol-
duğu gibi milletinin alın te-
rine göz dikenlere karşı da
mücadele verdiğini belirt-
ti. Bu memlekettezorbalık-
la, efelikle, korku ve deh-
şetle haksız şekilde başka-
sının sırtından geçinmek
isteyenler olduğunu kayde-
den Bilican. "Milletin aün
terine göz dikenler vardır.
Bizim mücadeiemiz hem
bunlarla hem de terörle çok
yönlü olarak sürmektedir.
Bugün polis teşkilatı, mille-
tin kendisine verdigi so-
nımluluğu yüz akıyla yeri-
ne getirmektedir" dedi.
Cenaze töreninden sonra
gazetecilerin Alaattin Ça-
kıcı ile ilgili sorulannı ya-
nıtlayan Necati Bilican,
Çakıcf nın yakalanmasıy-
la ilgili olarak bütün konu-
lan açıkladığını belirterek
"Bundan sonra hırakın il-
gili kuruluşlar çaüşmalan-
nı yapsın. Biraz sabredin,
size daha sağhklı haberleri
daha sonra vereceğiz" di-
ye konuştu.
Bilican. bir gazetecinin,
"Alaattin Çakıcı'nın üze-
rinde çıktığı iddia edilen
bant kayrtlangeldi mi" so-
rusuna. "Tahkikat devam
ediyor" yanıtmı verdi.
MİT 'köstebeği'
• Baştarafı 1. Sayfada
rilmediğinin ortaya çıktığı-
nı söyledi. Aynı yetkili, şu
görüşleri dile getirdi:
"Yüzde yüz söyleyebüi-
rim. Yapbğımız arasürma-
lar, pasaportunteşkilat adı-
na MİT tarafuıdan veril-
mediğini ortaya koyuyor.
MİT, teşkilat demektir. Teş-
Idlatuı resmen kırmızı pa-
saportu venne diye bir du-
rumu yok. Ataç'uı Çakıcı
ile Uişkisi olduğu kesin, bu-
nu herkes biliyor.Ama ken-
disininözelolarak,şahsibe-
cerisi ile teşkilatı kullana-
rak kırmızı pasaport ver-
me işlemi oldu mu? Bu hu-
sus, gerekli tahkikatlarda
ortava çıkıyor veya çıka-
cak."
Çiller döneminde teşki-
lattaki başıbozukluk ve
emniyet ile teşkilat arasın-
daki çekişmenin yaşandığı
sırada müsteşar olan diplo-
mat kökenli Sönmez Kök-
sal yaklaşık 6 ay önce ya-
pılan bir operasyonla Tür-
kiye'nin Fransa Büyükel-
çisi olarak atandı. Yerine,
Köksarın uygulamalanna
karşı çıkmca Türkiye'nin
Ingiltere Büyükelçiliği'ne
atanan ve Eymür'ün teşki-
lata yeniden döndüğü sıra-
da Ankara Operasyonlar
Daire Başkanı olan Şenkal
Atasagun getırildi. Atasa-
gun, MlT'in başına teşkilat
içinden atanan ilk müste-
şar olma özelliğini tasıyor.
Atasagun, Yılmaz'ın
desteği ile MİT içindeki
çete bağlantılannın temiz-
lik işini başlattı. Bu çerçe-
vede Eymür ve Ataç hak-
kında da, Çakıcı ile bağlan-
tılan ve suçlu kişilerin MlT
adına çalıştınlması gibi
suçlardan aylarönce hakla-
nnda soruşturma başlatıl-
dı. Üst düzey istihbarat yet-
kilisi, Cumhuriyet'e değer-
lendirmesinde, basında iki
şeyin kanştınldığını belir-
terek şu görüşleri dile getir-
di: **Bu arkadaşlarla (Ey-
mür \ e Ataç) ilgili çalışma-
lar 1.5 a> önce bitti. Yani
Çakıcı ile başlayan bir olay
değil. Dünyanın hiçbir dev-
letinde üç günde bu kadar
is yürümez asluıda. Bunlar
zaten daha önce bitmiş
olaylar, fakat bugünlere
denk gekü""
Eymür ve Ataç hakkında
MlT'in kendi çalışma, usul
ve metotlanna göre hakJa-
nnda tahkikat yapıldı ve
yaptıklan hatalar incele-
meye alındı. Atasagun'un
işbaşına gelmesiyle birlik-
te teşkilatın bilgisi dışında
bazı ilişkiler içine giren,
yani kanunsuz işleryapmış
ve daha önce suç işlemiş
kişilerin MlT adına çalıştı-
nlması konusunda rol oy-
nayan ve mafya ile bağlan-
nlan olan kişiler "sûzgeç-
ten" geçirilmeye başlandı
ve suçlu bulunanlar hak-
kında gerekli işlemler ya-
pıldı.
Atasagun ve Eymür 30
yıllık çalışma arkadaşlan.
Ancak Atasagun, Ey-
mür'ün teşkilata yeniden
döndürülmesine. çalışma
yöntemleri konusunda
farkJı görüşlertaşıması ne-
deniyle pek sıcak bakmı-
yor. Ost düzey istihbarat
yetkilileri, mafya ile bağ-
İantılı yeni /akalamalar
olup olmayacağı yolunda-
ki soru üzerine "Devlet ola-
rak hepimiz bu konuda ka-
rarhvız" dedi.
ANKARA ^Cumhuriyet Bürosu) - CHP \e
DYP, Fransa"da tutuklanan ülkücü mafya lıderi
Alaattin Çakıcı ile telefon görüşmesi yaptığını
kabul eden Devlet Bakanı Eyüp Aşık'in istifa-
sını ıstedı.
CHP Genel Sekrcter Yardımcısı EşrefErdem,
adı geçen diğer bakanın da derhal ortaya çıka-
nlması gerektıgim belirtirken "Bunlar siyaset-
çilerden hünaye görüyoriar. Himaye görmeyeu
hiçbir eylenıin bu kadar süre karanlıkta kalma-
sı mümkün değüdir" dedi.
CHP İçel Mılletvekili FıkriSağUr, Çakıcf nın
siyasetçi, bürokrat ilişkilerini açığa çıkarmak
için konuyu Meclis gündemine getireceğini söy-
lerken DYP Grup Başkanvekilı Saflet Ankan
Bedük ise Aşık'ın yani sıra Başbakan Mesut
Yılmaz'ın da istifasını istedi.
Çakıcı'nın Fransa'da ya-
kalanmasının ardından geli-
şen olaylar zincirinde.
Aşık'ın Çakıcı ile yaptığı
telefon görüşmesinin de or-
taya çıkması, muhalefet
partılerinin tepkilerine ne-
den oldu. Erdem ve Bedük.
dün düzenledikleri basın
toplantılannda Aşık'ın isti-
fasını istedıler. Erdem, Tür-
kiye'de siyasetın "şirazcsin-
den" çıktıgını belirterek sı-
yasetin mafyay la iç içe geç-
miş hale geldiğıni belirtti.
Bugün yaşananlann bu tab-
lonun görünen küçük kı-
sımlan olduğunu kaydedcn
Erdem. toplumun tüm bek-
lentilerine karşın henüz tab-
lonun tam olarak ortaya çı-
kanlmadığını söyledi. Er-
dem şu görüşleri dile getir-
di.
"Yeşil'i çete lideri gerek-
çesiyle an\orsanı/; bir ta-
raftan MlT olarak buna
kırmı/ı, yeşil pasaportlar \e-
riyorsanız burada büyük
bir çelişki \ar demektir. Bu-
gün de Alaattin Çakıcı ile il-
gili olarak yaşanan budur.
O pasaportu kim \erdi? Biz
farkında olmadan Türki-
ye'de ayn ayn derebey likler
mi oluşuyor. MİT ayn bir
derebey lik: emniyet, diğer istihbarat birimleri
ayn bir derebeylik mi oldu? Bunlann birbirin-
den haberi yok mu?"
Bedük de, Çakıcı'nın yakalanmasının güven-
likgüçlerinin başansı olduğunu. Başbakan Me-
sut Yılmaz'ın bunu kendisi başarmış gibi konus-
malaryapmasının "bir başbakanayakışmadığı-
nı" söyledi. Çakıcı'nın yakalanmasına yönelik
operasyonlann bir süredir yürürüldüğünü ileri
süren Bedük, "Sayuı Başbakan sırf siyasi çıkar
uğruna bunu kendisinin yaptığını sövlüvor" di-
ye konuştu.
Çakıcı "nın görüştüğüdigerbakanla ilgili ola-
rak saptamalan olduğunu aktaran Bedük. bunu
Başbakan'ın açıklamasını beklediklerini söyle-
di. Bedük, Başbakan'ın da istifasını istedi. Böy-
le bir olayın DYP döneminde yaşanması duru-
Demirel: Gerçekortaya
çıkar, sabıtiıolun
tstanbul Haber Servisi - Cumhurbaş-
kanı Süleyınan EKmirel, anarşi ile terörün
karmasından mafyanın çıktıgını belirte-
rek " Yalnız devlet, kanunsuzluk yapma-
yı akiına koyınuş bulunan kisuıin, isfer
çete, ister mafya ister başka bir şey otsun;
terönst olsun, onun kullandığı metotian
kuUanmaz. Devlet onu kullanmaya kal-
karsa devletde hukukun dışına çıkar" di-
>e konuştu. Demırel, Devlet Bakanı
Eyüp Aşık'ın Alaattin Çalaci ile konuş-
ması konusundaki sorulan yanıtlamaya-
rak "Bflemem, bir şey diyemeıtı'" dedi.
Cumhurbaşkanı Demirel, dün kendisi-
ni izleyen gazetecileri Tuzla'daki evinde
kabul ederek sorulannı yanıtladı. Demi-
rel. Alaattin Çakıcı'da bulunan kırmızı
pasaportu Pekin Büyûkelçiliğı'ndeki
MİT temsilcisi Yavuz Ataç'ın verdiği id-
dialannın anımsatılması üzerine devle-
tin makamlannın soruşturmayı sürdür-
düğünü belirterek "Devlet gerçeğin ne ol-
duğunu bulur cıkanr, sabııiı olun" dedi.
Bırgazetecinin Çakıcı olayını "İkinci Su-
surluk" olarak değerlendırmesi üzerine
üemircJ "İkinci bir Susurluk Ubiribej»--
ce yanlış. Devletin uzunca /amandır uğ-
raştıgı anarşi ile terörün karmasındın
mafyaobnıçıkmtşbr" dedi. Emniyet Ge-
nel Müdürlüğü'nün dün açıkladığı rapo-
ra değinerck şöyle devam etti: "Künse
devletten ve kanundan güçlü değüdir.
Devlet bütün bunlann hepsini hi/ava ko-
yar. Valntz deviet kaıııınsu/Juk yapmayı
akiına koymuş bulunan kişinin, ister çe-
te, istermaf>'a istcr başka bir şey ohun, te-
röristobun onun kullandıöı metotian kul-
fauımaz. Devlet onu kullanmaya kalkarsa
deviet de hnkukon dışına çıkar." Devle-
tin meşru zeminden çıkmayacağını ifade
eden Demirel. "Türkiye Cumhuriyeti
Devleti,kanunbn hâkim kılmakta karar-
bhk veinançsahibidir. Kim nc vaptıvsa va-
nına koymaz. Mutlaka vakasına yapışır"
dedi. Demirel. Çakıcı ile Deviet Bakanı
Eyüp Aşık'ın konuşmasının MCîK'de
gündemegelipgelmevcceğinınM>rulma-
sı üzerine "Nihayct takip edilen kişi ka-
mınun pençesinc düşnıek üzervdir" dedi.
Demirel, Eyüp A>ık konusuııdaki ısrarlı
sorulara "Bikmem, bir şey diyemcm"
jsuntou vetîdi; . *<*ei -. i>- „
munda gazete manşetlerinin çok daha farklı ola-
cağını savunan Bedük. DYP aleyhıne çifte stan-
dart söz konusu olduğunu öne sürdü.
CHP Millen ekili Fikri Sağlar ise Alaattin Ça-
kıcı ile siyasetçi ve bürokrat ilişkilerinin tüm bo-
yutlan ile açığa çıkması için, bu olayı en kısa
sürcde denetim yollannı kullanarak Meclis gün-
demine getireceğini bildirdi. Sağlar, Cumhur-
başkanı Süleyman Demirel'ın "Türkiye; kim ne-
rede, neyapmıştır bunları biliyor" sözlerinin de
"ÇakKi \e benzerlerinin, devletin bazı kurum-
lan tarafından koruma ve kollama gördüğünün
teyidi" olduğunu söyledi.
Demırel'in bu açıklamasının, devletin en
azından bazı kişilere karşı yasalan yok saydığı-
nı ve gereğini yerine gctirmediğinin, bu kişile-
rin eylemlerine göz yumduğunun kanıtı olduğu-
nu savunan Sağlar şunlan
söyledi: "Çünkü lOyilıaş-
kın bir süre elini kolunu sal-
laya sallaya devlet ihaleleri-
ne bile müdahale edecek güç
vecesareti göstererek Türki-
ye'de faaliyet yürüten Çakı-
cı'ya karşı gösterilen müsa-
maha. aynı zanıanda Susur-
luk mantığının da ö/eridir.
Çakıcı ve türde^lerine bu
müsamahayı »iistcren dev-
let içindeki koruv ucuları-
nın, söz konusu faaliy etlerdc
sorumluluk sahibi oldukla-
n da bir başka gervcktir. Bu
durumda Çakıcı'va kırmızı
pasaport dahü olmak üzere
devletin birçok olanağını
sağlavan devlet içindeki ba-
zı kişi v ey a kurumlann. Ça-
kıcı ola> ında örtbas ve delil
yok etnu
1
girişimlerinde bu-
lunacakları da ciddi bir kuş-
ku olarak mevcudiyetini ko-
rıııııakladır."
Jntcrpol tarafınd:ın kırmı-
zı bültcnlc aranan cski Şij-
lı Hdcdıyc üdşkanı Gülay
AsJıfiirk ise dün basın da-
nı^ııuıııı arjcılığıylayaptığı
va/ılı açıklamada, "Çakıcı
Nice'te A.slıtürk'le yemek
\edi" habcricnnın geıçckle
ı hiçbir ilgı>i olmadığını sa-
vundu.
Almanya seçimlerinde Türklere büyük ilgi
• Baştarafı 1. Sayfada
"Türkler oy verirken Lüksemburg
karaıiannı da dikkate alsmlar" de-
meci Başbakan Kohl ve ynndaşları-
nı kızdırdı. Alman vatandaşlığına
geçmiş 160 bın Türkün ııc kadarı
sandıga gider, oylarıııı hangi siyaM
partilere verirler, tam olarak bilmek
mümkün değıl. Yapılan araştırmalar
Türklerin favori partilerinin SPD vc
Yeşiller olduğunu gösteriyor. Ama
bunun nedeni bu partılerin Türki\c
konusundaki görüşleri değil. Daha
çok Almanya'nın yabancılar politi-
kasındaki ılımlı politikalan: çifte va-
tandaşlığa daha yakın durmaları.
göçmenlerin haklannm kısıtlanma.M
girişimleri gibi sağ partilenn sert po-
litikalanna karşı çıkmaları. Gerçi
partilenn Türkiye'ye karşı tutumla-
n da Türk kökenli seçmenlerin oyla-
rını etkileyebilecek bir faktör. ama
ağırlıklı faktör değil. Budakolay an-
laşılabilirbırşey: Alman vatandaşlı-
ğına geçmiş Türk. geleceğini burada
gören. bu konuda kesın kararını \er-
miş bir kişi olarak oy kııllanacak. Bu
nedenle de siyasal partilerin göç-
menler konusundaki politikalan o-
nun ıçın daha önemli.
Bay kal'ın ve Yılmaz'ın açıklama-
lan CDL-CSU kanadını kızdınrken.
bırCDL'lunun "Çifte vatandaşlığın
ne kadar tehlikeli bir şey olduğu bu
sözlerden deanlaşıuyor" demesı ko-
nu>a yeni birbovut ekledı. Çifte va-
tandaşlıga istihbarat örgütü gözlük-
leriyle bakan bu yaklaşımı, Alman-
yalı Türkler yadırgadılar. Kendileri-
ne Türkiye'nin casusu gibi bakılabi-
leceğini doğrusu hiç düşünmemiş-
lerdi.
Seçim öncesi sağ partilerde ya-
bancıları sınırlama. sosyal haklannı
budama girişimleri yükselirken, sol
partilerde göçmenlerin haklan konu-
sunda iyıleştirmeler isteyenlenn sa-
yılan arttı ve bu, seçim propaganda-
larına yansıdı. Geçen n:vi'i avında
yapılan Saksonya \nhalt Ncçımlerin-
de FDP'nin cyalet parlamento-.una
gırememesı. buna karşılık a^ın sa§-
cı DVU'nun beklenmedik bırorın-
da oy alması (vüzde '3) iktıdarpar-
tilerini korkurtıı. CDU ve CSU bu
partiye giden oylan 'geri çekmek'
amacıyla, bu partinin politikalanna
doğru ılerlemeye. kendilerıne gelme-
yen seçmenlere kendılerı gıtme>e.
parti politıkalannı bu yönde 'geliş-
tirmeye'kararverdiler! Öğlu-kızı suç
işleyen ailenin Almanvacüın kovul-
ması gibi hukuk dı^ı am ı pr.ıtık. a^ı-
n sağagönül vermi? scçmenlorin yü-
reğine su serpecek
-
ince" polıtıkalar
geliştirdiler. Bu durum st\im propa-
gandalannda göçmcnlerı önemli bir
gündem maddesi haline yctırdı Bu
arada en büyük göçıneıı kıtlcsıni
oluşturan Türkler de ağırlıklı olarak
tartışılan konu haline geldı.
Türkiye Araştırmalar McrkezCnin
Yaşadığı ev satılınca Sevim Özses sokakta kaldı
Hamiyet Yüceses, Mualla Mukadderoğlu gibi ses sanatçılanyla 20 yü a> m sahneyi pay laşan Sevim
Özses, safa gönfînden beri sokağa yığdığı esyalannın başında sabahlıyor.
Eskises sanatçısıyardım bekliyor
tstanbul Haber Servfei - Uzun yıllar boyunca
ses sanatçıhğı yapmış olan Sevim Özses, bugün, ki-
radaoturduğu evin sartlması nedeniyie sokakta ya-
şamak zonında. Kadıköy. Uzun Hafız Sokak'ta 3
yıldır oturduğu eski ahşap evinden tahliye karany-
İa çıkanlan Sevim Özses, maddi oianakîannın ye-
1
ersizliğinden dolayı. evinin karşt kaldınmında,
kendisine devletten yardım gelmesini bekliyor.
Hamiyet Yüceses, Mualla Mukadderoğlu gibi
ses sanatçılanyla 20 yıl aynı sahneyi paylaşan Se-
vim Özses, salı gününden beri sokağa yığdığı eş-
yalanmn başında sabahlıyor. Bir haftadır uyuya-
madığını belirten Özses, zaman zaman komşula-
nnın kendisini çağırdığım, ama eşyalannın çalına-
cağı korkusuyla gidemedtğini anlatıyor. Bekârolan
ve yalnız yaşayan Özses. "Polis babamdan kalan
emekli maaşı tasınmama yetmivor. 40-50 miryon
kira istiyDiiar. benim elime ayda ancak 25 milyon
geçiyor" diyor. Başbakan Mesut Yılmaz'a, eski
Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e mektup yazdığmı
ve fstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Recep
Tayyip Erdoğan ile eski Istanbul Valisi Kuttu Ak-
taş'la görüşmeye çahştığmı söyleyen Sevim Özses,
"Bu kişilerden de. devletten de hiçbircevap alama-
dım1
" diye konuşuyor.
Sahneye çıktığı günlerden kalan duvar ilanlan-
nı gösterirken sesı titriyor Sevim Özses'in, "Ben
Haıniyet'ferin, Müzeyyen'lerinzamanmdanun" di-
yor. Yaşmı soruyoruz,
a
On dokuz" diye yanıtlt-
yor.
bulgulanna göre Almanya'da 1 W
yılı sonundj 220 bin Türk. Alman
vatandaşlığına geçmiş bulunuyor.
Bunlardan 160 bini seçmen niteliği
taşıyor ve bu seçımlerde oy kullana-
cak" Bu durum da özellikle SPD, Ye-
şiller ve baraj sınınnda bulunan
FDP'nin ilgisini Türklere yöneltiyor.
FDP. Saksonya Anhalt Eyaleti'nde
scçimleri 600 oyla kaybetti. Bu ne-
denle her oyun bu parti için değeri
var. Öte yandan özellikle küçük se-
çim bölgelerinde Türk seçmenlerin
oyu önem kazanıyor
'SPD. Yeşiller ve FDP, Türk seç-
menleri kazanmak için çaba gösteri-
yorlar. FDP geçen seçimlerde oldu-
ğu gibi bu seçımlerde de son seçim
toplantısını Türklerleyapacak. Stutt-
gart'ta yapılacak son seçim toplantı-
>ına(25 Eylül akşamı) Dışişleri Ba-
kanı Klaus Kinkel katılıyor. SPD ise
^eçim öncesi Türk gazetelerine Türk
scçmenleriçinilanlarvermevehazır-
lanıyor. Alman vatandaşlığına geç-
miş Türk sayısının bazı seçim bölge-
lerinde sonucu etkile>ebılecek oran-
da olduğu Berlin'de ise siyasal par-
tiler Türk seçmenlerin önünde görü-
cüye çıkmaya devam ediyorlar. 27
Ağustos'ta Berlin Neuköln'de yapı-
lacak açıkoturumdan sonra 8 Ey-
lül'de de yine aynı yerde partılerin
Kreuzberg aday lannm katılacağı açı-
koturum var.
SPD ayrıca 1 Eylül tarihinde
Bonn'da Türkiye Araştırmalar Mer-
kezi Direktörü Prof. Dr. FarukŞen'in
\e Türk Alman Vakfı Başkanı Vural
Öger'in konuşmacı olarak davetedil-
dikleri ve 100'ü aşkın Türk multip-
likatörün katılacağı bir toplantı dü-
zenliyor. SPD Leipzig'te yaptığı son
genel kurul toplantısında da göçmen-
lerlc ilgili olumlu bazı kararlar aldı.
Ayrıca çifte vatandaşlık konusunda
olumlu bir tutum ıçine girdı.
SPD'niıı Türkiye ile ilgili politikala-
nnda da olumlu gelişmeler gözleni-
yor. Türkiye'nin AB'yetam üyeliği
konusunda bir süre önce Türkiye
Araştırmalar Vierkezi tarafından dü-
zenlenen birtoplantıda SPD Dışişle-
ri Sözcüsü GünterVerheugen Türki-
ye'ye somut bir takvim verilmesi ve
iki 5 yıldan oluşan bir süre içinde
Türkiye'nin tam üyeliğinin kabul
edilmesi gerektiğıni belirtti. Başba-
kan adayı Gerhard Schröder ise son
ABD gezisınde Türkiye'nin tam
üyeliği için çaba göstereceğinı açık-
ladı.
Tüm bu gelişmeler Türklerin
SPD'ye olan ilgisini arttınyor. Tür-
kiye Araştırmalar Merkezi tarafın-
dan yapılan son araştırmalar da
SPD'ye oy vermeyi düşünen Türkle-
rin oranının geçen döneme göre bü-
yük oranda arttığı ve yüzde 60'lara
çıktıgını gösteriyor. Türklerin favo-
risi iki parti: SPD ve Yeşiller.
G Ü N D E M MUSTAFA BALBAY
I Baştarafı 1. Sayfada
Semerkand'da her iki uç da vardı...
Girişte "Işte Semerkand" dıyeceğim bir kent kar-
şılaması bekliyordum. Olmadı, kent birden başla-
dı. Sanki Taşkent'ten bu yana arada bir geçtiğimiz
yerieşim yerlerinden önemli bir farkı yoktu. T i -
mur'un mezannı, medreseleri, Uluğbey'/n rasat-
hanesini görmeden karar verme" dedim kendime.
İlk durak "Guriamir"\n yani "Gülemir" Tımur'un
mezarı...
Akhunbabayev caddesinin başı. Giriş sessizli-
ğinden sonra bir bakıma Semerkand ile tanışma...
Çinilerdeki mavilik sanki deniz özlemınin dışavu-
rumu. Bahçedeki güllerin arasından anıtmezara
geçiliyor.
Içerde ilk sunulan, Timur'un Semerkand baş-
kentli devletınin tarihteki en genış sınırını gösteren
harita. Geçen yıl Balkanlar'da da aynı duruma ta-
nık olmuştum. Her ülkenin gözde haritası tarihte
ulaştığı en geniş sınır...
Anıtmezardaki harita Ankara'dan başlıyor, Ha-
zar'ı göbegine alıp bugünkü Kazakıstan içlerine
kadar giriyor...
Haritadan sağa dönüp anıtmezarın olduğu bö-
lüme geçtim. Sekizgen yapı, her şey çok yeni du-
ruyor... Timur, hocası, çocukları ve (Jluğbey ile bir-
likte yatıyor. Anlatılan o ki Timur. "Beni hocamın
ayaklan altına gömün" demiş.
Müze görevlisi Mohira Hanım, tek tek anlatma-
ya başladı. Koyu yeşil taşı gösterdı. "Bu Amir Tı-
mur'un". Sonra devam etti:
"Hocası Mirsaid Bereke, Maksude Sultan,
Mirza Uluğbey, Ikteoğlu Şahruh, Miraşah, Un-
da Omar Şeytı, iki çocuk, ismi namalum."
Mezann anlatımı bittikten sonra yapıya geçti:
"Burda tamirteş işleri bitgen. Alt kısım hiç tamir
bulmadı."
Pek çok anıtmezar gibi Tımur'unkinde de ger-
çek mezar gösterime açık bölümün tam altında. Zi-
yarete kapalı. Kimi özel durumlarda ya da grupsuz
tek kişilik başvurularda ziyaret edilebildiğini duy-
muştum. Şansımı denedım:
"Mohira Hanım, alt kata inemez mıyız?"
Cebinden anahtan çıkanp önüme düştü. Arka ta-
rafta dar bir kapıdan geçtik. Heyecandan başımı
kapıya vurunca, "Timurselamı" deyip devam et-
tim...
Tüm bölümleri işlemeli, ahşap dar kapıdan içe-
ri girip 5-6 metre hafıf eğimle indik. Ölçüler üst kat-
tan biraz daha küçük.
Geçen yüzyılın ortasında bölgeye gelen gezgın
Vambery, mezarı şöyle anlatıyor:
"... Tımur'unkinin üzerinde 2.5 kanş eninde ve 10
karış uzunluğunda ve 6 parmak yüksekliğinde yan
yana koyulmuş, iki parçadan oluşan koyu yeşil
renklison derece güzel iki taş konuluydu..."
Mezar eski görünümünü koruyor.
Ikincı durak Regıstan alanını çevreleyen Uluğ-
bey, Tellakar ve Şırudar medreselerinin öyle bir go-
rünümü var ki, Avrupa'dakı değme "eskikent alan-
lanna" taş çıkartır. Ne var ki, eldeki sadece "görü-
nüm".
Gerek bugün bile canlılığını koruyan mavi çini iş-
lemeler, gerekse yapının büyüklüğü Timur döne-
mini anlatmaya yetıyor. Ama ınsanın gözü o günü
bugüne bağlayan halkalar anyor... Yok.
Semerkand'ın en büyük yapısı, Tımur'un, göz-
desi Bibi Hanım ıçın yaptırdığı cami ve mezar da
aynı. Çıniler şahane, etrafı vırane.
O kopukluk belki de doğuya özgü büyünün an-
laşılması güç doğallığı.
Bugünkü Semerkand
Semerkand'ın birkaç kilometre dışındaki Uluö-
bey Rasathanesi'nde duygularım biraz değişti. îl-
le de bütünlük arama kaygısını bıraktım. O zaman
Uluğbey ile tanışmak daha kolay oldu. Uluğbey'in
15. yüzyıldaki çalışma ortamını temsili gösteren
çizimlerden sonra rasathaneye geçiliyor. 30 met-
re kadar derinlikte, dar merdivenli, yay biçiminde
oval iniş... Görünüm ilk bakışta basıt, ama yaptığı
çağnşımları anlatsam çok abarttığımı düşünebilir-
siniz... Hele benzer rasathanenın istanbul'da ya-
pımının gündeme geldiğini, zamanın şeyhülisla-
mının, "Gökyüzünün derinliklehyle uğraşmak, Al-
lah'a hakarettir" fetvasıyla vazgeçıldiğinı ve Islam
dünyasının son dönemdeki "yazgısını" düşünün-
ce...
Timur, dünyanın neredeyse tüm köşelerinden
zenginliklertaşıyarak Semerkand'ı oluşturmuş. Ay-
nı zamanda bir bilim kenti olmuş. Dünyanın dört
bir yanından genç kızlar da getirdiğı için bir dönem
"güzel kızlar kentı" olarak da anılmış.
Bugünkü Semerkand'ı tanımlamak gerekırse,
bende sayfalann çoğu koparılmış, dıpte kalan bö-
lümleri bile insanı heyecanlandıran müthış bir ki-
tap kapağı çağrışımı yaptı.
Insanlık hâlâ pek çok kentin yapraklannı kopar-
maya devam etmiyor mu?
FP Cenel Başkanı Recai Kutan
6
Onlar ııııtuk söyledi
bîz hizmet ettîk'
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosn)- FP Genel Başkanı
Recai Kutan. Ankara Ana-
kent Belediye Başkanı Me-
lih Gökçek'e destek venr-
ken, diğer partilerin beledi-
yelerini kastederek "Onlar
nutuk söylediler. biz ülkeye
hizmet yapmaya devam edi-
yonız" dedi.
Kutan, dün Gökçek ile
birlikte Keçiören'de kurulan
Evcil Hayvanlar Parkı'nın
açılışına katıldı. Kutan.
Gökçek'in hizmetlerinden
memnuniyet duyduğunu be-
lirterek "Şu anda FP'de mil-
letvtkili olan Mehmet Altın-
soy ve belediye başkanı Me-
lih Gökçek'le Ankara'va
emeği geçmiş iki belediye
başkanı olduklan için iftihar
ediyorum" dedi. Gökçek'in
goreve geldiğinden beri 150
açılış ve temel atma töreni-
ne katıldığını kaydeden Ku-
tan şunlan söyledi: "Başka-
lannın hayallerinde bile ula-
şamayacağı hizmetferi FP'B
belediyeler gercekleştirdiler.
Yapılanlar sadece altyapı
hizmederiyle sınırlı kalma-
yarak sosyal hizmetleri de
içeriyor. Orhan \'eli'nin şi-
irinde olduğu gibi. onlar nu-
tuk söylediler. biz ülkeye hiz-
met yapmaya devam ediyo-
ruz."
20 bin metrekarelik alana
kurulan parkta yapay şelale.
gezi. piknık ve oyun alanla-
n bulunuyor.