Katalog

22 AĞUSTOS 1998 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 İznik Çini Fınnlan Kazısı'nın 1998 yılı çalışmalan eylül ayında sona erecek Aleş çiçeldermin keııti IznîkESRA ALÎÇAVX?ŞOĞLU .Nikaia. bugünkü adıvia İznik tarihin tüm dönemlerine tanıklık etmiş bir kent. İskender'in komutanlanndan Lysimakhos. eski yoldaşı Antigonos'u yenerek ele geçirdiği kente, eşi Nika- ia'nın adını verir ve kent bundan böy- le Nikaia dıye anılır.. Roma'nın, Bi- zans'ın ve Osmanlı'nın en önemli ken- tı olur tarih boyunca tznik. Ama ken- tin en önemli özelliklerinden biri şüp- hesiz Osmanlı döneminde çininin mer- kezi olması... İznik Çini Fınnlan Kazısı'nın 1998 mevsimi çalışmalan Iznik'te 23 Tem- muz tarihinde başladı. Bakanlar Ku- rulu karan ve Kültür Bakanlığı öde- nekleriyle lstanbul Ünıversitesi ekibi tarafından yürütülen kazı çalışmalann- da şımdiye kadar ortaya çıkanlıp ona- nlan dört fınn kalıntısı, atölye bölge- lerinde teknolojıye yönelık değerlen- dirmeler ve Dev let Planlama Teşkila- tı destekli İTÜ/49 projesı çerçevesin- de sürdürülüyor. Prof. Dr. Ara AJtun başkanlığında yürütülen çalışmalara Dr. Belgin De- mirsar-Ariı, Dr. A. Vefa Çobanoğlu ve Hakan Arlı işbölümü ile katılıyor. Mi- mari ve seramik konusunda çok sayı- da uzmanm görev aldığı kazıya lstan- bul Ünıversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarıhi Bölümü'nün lisans ve lisansüs- tü öğrencileri eşlik ediyor. Literatürde değişiklikJer İznik Çini Fınnlan Kazısı 1964 yı- lında Prof. Dr. Oktay Aslanapa'nın başlattığı gelenek çerçevesinde sür- dürülüyor. İznik Çini Fınnlan Kazı- sı"nın ilk döneminde Milet işi, Şam işi. Haliç işi ve Rodos-Lindos işi gibi yerleşmiş terimler yerine tüm bu tek- nıklerin İznik üretimi oldugu; çökerek yanmış fınnlar ve üretim malzemesi ile bırlikte elde edildığinden asıl üre- tim merkezinin İznik oldugu kanıtlan- dı. Literatürde önemli değişıklikler getiren bu çalışmalardan sonra, 1981 yılında başlanan ikinci dönem kazıla- nnda. özellikle 1984 yılından sonra. Iz- nik'te saptanan atölyeler bölgesinde düzenlı ve kamulaştınlmış bir kazı alanı oluşturuldu. Bu alanda dört fınn kalıntısı, sertleştirme ve restorasyon gerçekleştirilerek sundurma altına alın- dı v e yerinde korunmuş önemli bir ör- nek meydana getinldi. Erof. Dr. Ara Altun'un başkanlığında mimari ve seramik konusunda birçok uzmanm görev aldığı kazı çalışmalan şimdiye kadar çıkanlıp onanlan dört fınn kalıntısı, atölye bölgelerinde teknolojıye yönelik değerlendirmeler ve DPT destekli İTÜ/49 projesi çerçevesinde sürdürülüyor. İznik İkinci Murat Hamamı çevre- sinde yogunlaştıgı anlaşılan fınn ve çıni-seramik atölyelerinden bir kesitin aydınlatılmasına yönelik kazı çalış- malan. her yıl yaz aylannda düzenli olarak lstanbul Üniversitesi uzman ve öğrencilerinden oluşan bir ekiple sür- dürülüyor. Son yıllarda Devlet Plan- lama Teşkilatı destekli İTÜ projesine de dahil olan çalışmalarda fınnlama ve üretim teknolojısı ile altyapı araşnrma- lan önem kazandı. İznik Çini Fınnlan Kazısı, alan ça- lışmalan titiz bir yöntem uygulanarak gerçekleştiriliyor. Tüm buluntulann temizlikleri ve tasnifleri yapılıp kazı kampındaki envanter istasyonuna ta- şınarak degerlendirmeye alınıyor. Ka- zı çalışmalan sonucunda ele geçen bu- luntuların tümleme çalışmalan yapı- larak aynntılı envanterleri hazırlanıyor. Buluntulann İznik Müzesi'neaktanl- masından sonra yapıtlar dıdaktik ve kronolojik bir düzende teşhire alınıyor. Bugün İznik Müzesi olarak kullanılan NilüferHatun Jmareti kazı buluntula- nna ev sahipligi yapıyor. Müzeye gir- digimizde iznik çini ve seramik tari- hinin can alıcı tüm ayrıntıla yiciye sunuldugunu göriiyr iznik Çını Fırınlan Kazısı'nda bu- lunan yapıtlar koleksiyon parçalann- dan daha çok önem taşıvarak İznik se- ramiginın tarihi hakkında önemli bul- gulan gün ışığına çıkarıyor. Kazı evi yok! Bakanlar Kurulu karan ile Kültür Ba- kanlıgı ruhsat ve ödeneklenyle çalışan kazıda gelenekselleşmış ve kurumlaş- mış bir çalışma düzenı var ve Özveri- li ekıp elemanlan görev bölümü yapa- rak ekİD calısması anlavısı içınde vıl- 'Osmanlı'daÇini ve Seramiğin Öyküsü' lstanbul Menkul KıymetJer Borsası'nın yayımladıgı, yayıncılığını ve baskısını Creatif Yayıncılık'ın gerçekleştirdiği "Osmanh'da Çini ve Seramiğin öyküsii'* adlı kitap Prof. Dr. Ara AttuıTun editörlügünde okuriara sunuldu. Uzmanlık konulanna göre Prof. Dr. GönülÖney, Prof. Dr. Yıkhz Demiriz, Doç. Dr Zeki Sönıtıez. Dr. Belgin Demirsar- Arlı ve Hakan AriTnın bölüm yazılannı üstlendığı kitap Osmanlı çini ve seramigini aynntılanyla ele alıyor. Kitap aynca günümüz Osmanlı çini- seramigi üretiminde geleneksel çahşmayı sürdürme çabasında olan sanatçılara özel bir yer ayırmış. Sanatçılarla yapılan söyleşilere yer verilen bu bölümde geleneksel üretime devam etmek isteyenlere de bilgi vcriüyor. Kitap Türkçe ve Jngilizce olarak basıldı. evi yok. Bu durum çalışmaların kısa sürmesine neden oluyor ve kamp ya- pılan okullann kapalı oldugu süre ile kısıtlanıyor. Kazı alanı ve kamulaştırma işlem- leri bir an önce gerçekleştirildigı tak- dirdeçalışmalanndahauzunsüreli ve kapsamlı yürütülmesi ve düzenleme- lerin kent ıçi kazı alanında açıkhava mü- zesi niteliğıne kavuşması olanagı do- ğacak. İznik kazı ekibı sadece kazı yap- makla da kalmıyor. Örnegın 1989 yı- lında gerçekleştınlen ikinci dönem ka- zı sonuçları kıtabı on yıllık bir çalış- manın önemli ölçekli yayını olarak su- nuldu. 1999yılında iseOsmanlı devletinin 700. kuruluş yılı için aynı nıteliktekı kitabın ikinci cıldinin hazırlıklan ta- mamlandı, yayın içın gerekli girişim- lerde bulunuluyor. Kazı ekıbi, her fır- satta konu ile ilgili çeşitli yayınlar ger- çeklestirmekle kalmaviD. konferanslar- Edebiyatçılar Derneği kitap günleri • Kültür Servisi - Edebiyatçılar Derneğı. 'Ankara'yı Kitaplamalı" adı altında kitap günlen düzenliyor. 4-21 Eylül günleri arasında gerçekleştinlecek etkınlik kapsamında Kamıl Masaracı. Semıh Poroy, Ferit Avcı, Cıhan Demırci. Ali Fuat Süer'ın karikatürlennın yer aldığı sergı ve Mahmut Turgut'un 'Edebıyatçı Portrelen". Sezaı Kaynak Arşivı 'Nâzım Hikmet Fotoğrafları' başlıklı fotoğraf sergileri yer alıyor. 4 E>lül günü saat 19.00'da Kızılay Millı Piyango Sergı Salonunda Kamil Masaracı, Semih Poroy. Ferit Avcı. Cihan Demirci. Ali Fuat Süer'in katıldığı "Mizah Muhalıf Kimligini Yitiriyormu?', 6 Eylül günü saat 19.00'da Taranta Babu Kültür ve Sanat Merkezi'nde Altay Öktem, Ayhan Bozkurt, Ali Hikmet Eren'in katılımıyla 'Şiir ve Sokaklar". 12 Eylül günü yıne aynı saatte Devrim Dirlikyapan. Hüsevin Şahın. Kuvvet Yurdakul, Haydar Ünal, Şahbender Korkmaz, Arif Berberoglu, Arzu K.. Ayçıçek. Ali Hikmet Eren'in de katıldığı Kızılay Milli Piyango Sergı Salonu'nda 'Şiir Neyi Söyler, Niye Söyler?" ve 19 Eylül günü her zamanki saatte Sunav Akın ve Akgün Akova'nın Çankaya Belediyesı Salonu'nda yapacaklan söyleşi yer alacak. Bunlann dışında etkınlik günleri süresince 15.00-19.00 saatlen arasında imza günleri düzenlenecek. Milos Forman yine baba oluyor • Kültür Servisi - Çek asıllı Amerikalı yönetmen Milos Forman 65 yaşında yeniden baba olacak. Forman'ın Çek asıllı kız arkadaşı Martina Zbonlova'nın eylül a>ında ikiz çocuklannı dünyaya getırmesi bekleniyor. 1968 yılında Amerika'ya yerleşmiş olan Forman'ın halen evli oldugu Çek aktrist Vera Kresadlova'dan da şu anda tıvatro ve sinema aktörlüğü yapan ıkı/ oüullan var. Canova'mn tablosu bulundu • Kültür Servisi- 18. yüzyıl Italvan resNam \e he>keltıraşlanndan Antonıo Canova'nın kuzey ltalya'dakı Trevıso Müzesi'nden çalınmış olan "Mezarlar' adlı tablosu bulundu. Ressamın aniMna kurulan vakfın yaptığı açıklamaya göre hıçbır hasar görmeden. sağlam bir şekilde ele geçırılen tablo müzeye teslim edılecek. 500 milvon lıret değerındekı tabloyu 16 Ağustos 1996'da çalan hırsızlar vapıt ıçın 600 milyon lıret fıdye istıyordu. Tabloyıı ele geçıren ve ülkenin tarihi ve kültürel değerlennı korumakla özel olarak göreviendinlmiş olan polıs bırımlerı de yaptıklan açıklamada, ıstenen fıdveyı ödemedıklerıni belirttıler. BUGUN • RUMELtHİSARI'ında saat 21.00'de Cem Yılmaz'ın gösterisi yer alıyor • NÂZIM KÜLTÜREVt'inde saat 17.00'de yönermenliğini M. Erksan'ın yaptığı 'Sevmek Zamanı' fılmi izlenebiler. • BİLKENT SENFONİORKESTRASI, Yönetmen Atıf Yılmaz, efconomlk ve pofltîk baskı uygulandığım söylüyor 'ABD tekeli Türk sinemasını yok edecek' ŞEVKJ AVO FOÇA-Türk sinemasımn Ame- nkan tekellennin baskısına ve di- ger olumsuzluklara karşın 'ayak- ta durma' çabası içınde oldugu \-urgulandi. Türk sınemasının var- lıgını sürdürebılmesi ıçin çetin mü- cadeleler v erilmesi gerektigini sa- vunan yönetmen Atıf Yılmaz. "Türk sineması >uk olmak üzere. Bunun nedenlerinden birisi de Amerikan tekelleridir" dedi. Foça'da "TürkSinemasuunBu- günü"ne ilişkin görüşlerini açık- layan AtıfYılmaz, sinemanın öne- mı anlaşılamadığı için hükümet- lerin ve devletin Türkiye'de bugü- ne kadar gerekli desteğı sağlama- dığını savundu. Bir ülkenin tanı- tımı ıçin sinemanın önemli bir sa- nat olduğunu vnrgulayan Yılmaz şunlan sövledi: "Avrupa'da çeşitli kurumlar (be- lediye. senato, kilise v b.) ulusal si- ncmalanna belli katktlarda bulu- nuvorlar. Bu destekler filmin deği- şik asamalannda >-apüıyor. Proje aşa- masından nimin çekilip dağınlmasına kadarheraşamada destek olunu>or. Tür- khe maalesef sinemanın öneminüı bilin- cinde olmadığı için, hükümeder ve dev- letbugüne kadarsinemavaönemli birdes- tek vapamadılar. Oysa sinema bir üike- nh tanıomı için çok önemB bir sanat Altyazı ile istediğiniz vere gönderebüir- sisiz. Türkiye'cfc belli bir dönemde 250- 340 film yapılırken şimdi 8-10 fîlme ka- dır düştü.Türksinemasıyokolmak üze- rt Bunun nedenlerinden birisi Ameri- kan tekellennin Türldye'ye girmesi, si- nema salonlannı eüerine geçirmesi ve bi- zim gösterim aJanı bulamamamızdır." Sinema tekellerinin arkasmda Ame- nka'nın ekonomik ve politik gücü bu- lundugunu belirten yönetmen Atıf Yıl- maz. Amerikan sinemasıntn ekonomik olarak büyük sermaye gruplanna da- yanmasının yanı sıra politik olarak da Tür- kiye üzenne uyguladıgı baskılar olduğu- nu savunarak "Yani Türk devJeti birta- kım yasalan bile Amerikan sineması le- hine değiştirebüiyor. Bunun en yeni ör- neği, yabancı fllmlerden >üzde 25, Türk sinemasından sıfır rüsum alınırken bugün ikisinin eşitlen- mesidir. Bu Amerika'nın baskı- sıyla olan bir şev. Amerika, kültü- rüyledümavı sömürgeleştirmeye çalışıyor. Kimi de\letler bilinçli olarak buna karşı çıkıvor. Bizde o bilinç olmadığı için hızla sömür- ge oiıaayn dogru gidiyonız'" diye konuştu. Sinemanın öneminin bir an ön- ce Türkiye'de de kavranmasını dı- leyen Yılmaz. bunun ıçin toplu- mun belli bireğitimden geçırilme- si gerektığinı, ulusal kültürün bü- tününe ılgi duyup sahip çıkılma- sının öneminin vurgulanmasmı ıstedı. "Türk sineması da bunun bir parçasıdır" diyen Atıf Yıl- maz, kültürsüz bir ülkenin malı- nı satmasınm da, AB'ye girmesi- nin de çok zor olduğunu vurgula- dı. Türk sinema dünyası içinde yaşanan gelişmelere de değinen AtıfYılmaz. "Birfiktengücdoğu- yor" diyerek sözlennı şövle sür- dürdü: "Çeşiüiderneklerinvönetim ku- rullan bir arava gelerek karariar aldılar ve birsinema platformu kuruldu. Bunun da ilk sonuçlannı almava başladık Bun- lardan birincisi Vergi Yasası'na konulan bir madde. Büvük işadamlaa holding- lerve bankalar sinemava. kültüre destek sağladıklannda bunu vergilerinden dü- şebilecekler. Sponsor bulmak açısından bu çok önemli. Kültür Bakanlığı'nın muhtaç sanatçılar için bir huzurevi pro- jesini hayata geçirmesini de çok önemli buhrvoruz." de BUGUN RichardClayderman'dan 'Aşfam Türitiye' Kültür servisi - Dünyaca ûılü piyanist Richard Clay- cferman'ın Türk bestecile- rnin yapıtlannı yorumla- dğı 'Mon .\mour Turquie -Vşkım Türkhe' adlı kaset A: CD çalışması Cumhuri- vtin 75. yılı onurunaekim aında piyasaya sürülüyor. irkanOzerman'm bundan -skiz yıl önce planladıgı ve -skiz aydır da çalışmalan :sren album, 24 Ekım'de hris'te Richard Clayder- tan'ın katılımıyla düzen- Inecek bir toplantıda tanı- tacak. Sanatçıyla yapılan anla^- taya göre üç klip çekilecek '. "Bütün dünya televiz- mlanndagösterilecekolan lipierde Türkht'nin kültü- rel ve turistik zen- ginliğini içeren g6- rüntüler de yer alacak." Sanatçı, Paris ve Münih'ten son- ra 25-26-27-28 Ekim tarihleri ara- sında Istanbul'da müzikseverlerle buluşacak. Richard Clay- derman'ın yorumlayacagı şarkılar, Atilla Alpsakarya, Atilla Özdemiroğlu, Atilla Şereftuğ, Aykut Gürel, Bo- ra Ayanoğlu, Cemal Reşit Rey, Cemil Demirsipahi. Durul Gence, Ege, Esin En- gin, Garo Mafyan, Hama- mizade lsmail Dede Efen- di, İbrahim Tatüses. Kemal Ebcioğlu. Kaya- han, Kenan ve Ozan Doğulu. Mazhar Fuat Özkan, Melih Kibar, Muzaf- ferÖzpınar.On- no Tunç, Onur Mete, Sezen Aksu, SelmiAn- dak. Şehrazat. Teoman Alpay, Timur Selçuk, Yaşar, Ya- şar Güvenir, Yıldınm Gür- ses, ve Zülfü Livaneli'nin besteleri arasından seçil- miş. Türk müziğinin dünya- da tanıtılması amacıyla ha- zırlanan albümde dünün ve bugünün Türk müzigi bes- tecilerinin yanı sıra Türk pop müziği ve folk tarzı eserler veren tüm sanatçıla- nn yapıtlanndan meydana gelen bir repertuvar tercih edilmiş. Erkan Ozerman. neden bu iş için piyanist Clayder- man'ın seçildiğini anlatır- ken Dünyaca ünlü şarkı Kâ- tibim'i, (Osküdar'a Gider- ken) Earta Kit'in Türkçe olarak yorumladığını ve bu yorumun içinde lngilizce olarak Kâtibı anlattığını be- lirtiyor. Türk besteleri, bir müzik enstrümanının solist oldugu orkestrayla yorum- landığında tanıtımda şans- lı olunabıleceğını söyleyen Ozerman, bu nedenle de dünyaca ünlü piyanıst Clay- derman'ın seçildiğini be- lirtiyor. 20.Yüzyılın Büyük Sırları Gizem dolu olaylann arkastndaki gerçekler... Karanlıkta ve gizli kalmış sırlar, ürkütücü şanssızhklar, inanılmaz başanlar ve yükselişler... Tam bir görsel şölen...