Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 TEMMUZ 1998 PERŞEMBE HABERLER Sıvas Madımak Oteli'ndeki şeriatçı kalkışmada 37 kişi yakılarak öldürülmüştü Bıı kıynn unutuhnayacakAYŞEYILDIRIM "Sanıklar. yanan kişilerin ölüm çığhk- lan karşısında kıllannı bile kıpırdatma- mış,ölmekrinişeriatyanlısı sloganlar ata- rak zevkle izlemişlerdir.'' 37 kişiyi yakarak öldüren sanıklar için DGM'nin gerekçeli karannda böyle de- niyordu. "Türk-tslaratarihindegörülme- miş vahşet"in üzennden 5 yıl geçti. As- lında "hiçbirşejbirdenbireolmadT. Ma- dımak OtelPnin içındekikrle biriikte ya- kılması "organize" bir hareketti; Önce- den planlanmış ve hazırlıklan yapılmış- tı. I993'e dek Banaz'da gerçekleştirilen Pir Sultan Abdal Kültür etkinlikleri o yıl ilk kez Kültür Bakanlığı ve Sıvas Valili- ği'nin katkılanyla Sıvas'ta başladı. Aziz Nesin'in de şenliğe katılacağı haberi gün- lerdir Sıvas'ta konuşuluyordu. Bazı din- ci gruplar köylerde çağn yaparak şenlik günü köylüleri Sıvas'a çağınyordu. l Temmuz'da şenliğin ilk günü "Müslü- manlar" imzah bir bildiri yayımlandı. Aziz Nesin'in Kuran'a dıl uzattığı ileri sürülen bildiride, "Salman Rüşdi'nin yer- li uşağı" denilerek Nesin'e hakaretler yağdınldı. "Giin Müslümanük uğruna gerekleri yerine getirme günüdür" deni- len bildiri. ayaklanmaya açık bir daveti- yeydi. Şenligin ilk günü Aziz Nesin konuşma- sını yaparak dini konulardaki düşüncele- rini açıkladı. Tüm inanmış insanlara say- gısı olduğunu ancak kendisinin dinsiz ol- duğunu belirten Nesin. Kuran'da güzel sözler olduğunu ancak 1300-1400 yıl ön- ceki sözlerin eskiyeceğine inandığını söyledi. Konuşmasının ardından Buruciye Medresesi'nde kitaplannı imzalayan A- ziz Nesin'e saldırmak isteyen bir grup gerici, çevredekilertarafından etkisiz ha- le getirildi. 2 Temmuz Cuma günü Sıvas'taki ye- rel dini gazeteler AzizNesin'in konuşma- sını çarpıtarak verdi. Nesin'in konuşma- sını "dinesaldın". "Müslümanlarahaka- ret". "Müslüman mahaDesindesalyangoz sanyor" başhklanyla veren gazeteler. Pir Sultan Abdal şenliklerinin "dinsizfikpro- pagandası için organize edildiğini. din aleyhineyapüanpropagandalan kabul et- meyeceklerini" yazıyordu. Cuma nama- zı öncesi dinci gruplar gözdağı verircesi- ne kentte dolaşıyorlardı. Saat 12.00'de Buruciye Medresesi'ne gelen bir kişi bu- rada imza günü olan yazarlara "dinsizle- reölüm,cezaıuzı bulacaksınız" deyip kaç- tı. Bunun üzenne imza günü ertelendi. Yemeğe otele dönen yazarlara ve tiyarro sanatçılanna yol boyunca dinci gruplar tarafından sözlü saldınlarda bulunuldu. Kentteki çeşitli camilerde cuma namazı- nı kılan dinci gruplar daha sonra merkez- deki Paşa Camii'nin önünde toplanmaya başladı. Saat 14.00'te grup. tekbir sesle- riyie önce valiliğe yöneldi. Vali Ahmet Karabügin'i Pir Sultan Abdal göstenle- rini desteklemekle suçluyorlardı. Ppüs müdahale etmedi Atatürkçü etkinlıklenyle tanınan. gö- reve gelir gelmez kongre müzesini kuran Valiyi istifaya çağıran dincilere. polis mü- dahale etmedi. Göstericilerin hedefi bel- liydi; Laikcumhuriyet. "Şeriat istiyonız", "Pudar kınlsın", "Cumhuriyet burada kuruMu.buradayıkılacak" sloganlan bu- nun açık deliliydi. Göstericilerle konuşmak üzere vilaye- tin önüne gelen dönemin RP'li Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu. sık sik al- 37 KİŞİNİN KATLEDİLDİĞİ SIVAS OLAYLARIMN ÜZERİNDEN 5 YIL GEÇMESİNE KARŞIN DAVA BİTMEDİ 14 kıyım sanığı hâlâ fırardaANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-37 kişinin katledil- diği Sıvas olaylannın üzerin- den 5 yıl geçmesine karşın katliamın 124 sanığı hakkın- da açılan dava sonuçlanmadı. 14 sanık fırari olduğu için ce- zalandınlmadı. Ankara 1 No'lu DGM'nin 33 sanığı i- dam cezasına çarptırdığı ikinci karanna ilişkin temyiz istemi halen Yargıtay'da bu- lunuyor. Katliamın ardından başla- tılan soruşturma sonunda Kayseri DGM, Sıvas Ağır Ceza Mahkemesi ve Sıvas Asliye Ceza Mahkemesi "nde 3 ayn dava açıldı. Davalar, güvenlik gerekçe- siyle Ankara'ya alındı. An- kara'da Ağır Ceza Mahkeme- si ve Asliye Ceza Mahkeme- si'nde görülmesi gereken da- valann dosyalan, ilgili mah- kemelertarafından DGM'nin görev alanına gırdığı gerek- çesiyle görevsizlik karan ve- rilerek Ankara DGM'ye gön- derildi. Ankara DGM ise Ağır Ce- za Mahkemesi ve Asliye Ce- za Mahkemesi'nden gelen dava dosyalan ile birlikte Kayseri DGM'den gelen da- va dosyası hakkında oy çok- luğu ile görevsizlik karan ve- rerek, bu konudaki uyuşmaz- lığı çözmesi üç ayn dava dos- yasını Yargıtay'a gönderdi. 146. madde Yargıtay, sanıklann eyle- mininTCK'nin 146. tnadde- si kapsamında değerlendiril- mesine ve davaya bakmakla görevli mahkemenin Ankara DGM olduğuna karar verdi. Dava dosyasının yeniden An- kara DGM'ye gelmesi ile birlikte yaklaşık 14 ay sürecek uzun bir maraton başlamış ol- du. 79 tutuklu olan 124 sanığın yargılanma- sına 21 Ekim 1993 günü Ankara 1 No'lu DGM'de başlandı. Mahkeme, kamu tanıklannın dinlenmesi aşamasında duruşmalann basına kapalı ya- pılmasını kararlaştırdı. Bu arada. kapatılan RP'nin Kocaeli Mil- letvekili ve eskı Adalet Bakanı Şevket Ka- zan, sanık avukatı olarak duruşmalara katıl- mak istedi. Ancak müdahil avukatlann bir milletvekilinin anayasaya göre "devletin anayasal düzenini bozmaya kalktşma" su- çundan yargılanan sanıklara avukathk yapa- mayacağı itirazı üzenne mahkeme bu iste- mi reddetti. Mahkame, 26 Aralık 1994 tarihinde 124 BİZİM VANISIMIZ OLUM DEG1L KURTULUSUN CIGUGIOIR kışlandı. Bu sırada oteldeki bazı aydınlar da Arif Sağ'ın konserine gitmek üzere otelden aynlmışlardı, ancak KültürSara- yı önündeki olayı görünce yeniden otele döndüler. Polisler de otelin önünde top- lanmaya başlamışlardı. Şehirdeki gergin- liğin tırmanması üzenne şenliğe katılan hemen bütün sanatçılar otele dönüp bek- lemeye başladılar. Göstericiler. kültür sarayının ardından tslamiyet ve şeriat yanlısı sloganlar ata- rak Madımak Oteli'ne yürümeye başla- dılar. Otelin etrafını saran göstericilerin otele girmesini polis ve jandarma engel- ledi. Ancak saatler ilerledikçe kalabalığın sayısı da artmaya başladı. "Vali gidecek, şeriat gelecek", "Sıvas, Aziz Nesin'e me- zarolacak" sloganlan atan grubun niye- ti oldukça açıktı ama polis eylemcileri dağıtmadı. Emniyet Genel Müdür Yar- dımcısı Hasan Yücesan. "olaylarbirpro- testo şeklinde gelişiyor ve kontrolümüz altında" dı- yordu ama iş çığnndan çık- maya başlamıştı. Sıvas'taki 14 Milli Gençlik Vakfı yur- dundakalan 14-18yaşında- ki gençler de otelin etrafına geldi. Bu sırada Vali Kara- bilgin. peş peşe başbakanlı- ğa "acil yardım" için faks geçiyordu. Saat 17.30'da otelin önündeki kalabalık 15 bine ulaştı. Kültür mer- kezi önüne konulan ozan heykelini halatla bağlayıp sürükleyerek Madımak Cneli'nin önüne getiren şe- riatçılar. bu sırada cadde üzerinde bulunan Atatürk Anıtı'na da saldırdılar. Ata- türk büstü yerinden sökülüp yerde sürüklendi. Askerler büstü kurtanp sakladı. Karamollaoğlu cesa- ret verdi Aradan 5 yıl geçti. Ne öldürülen 37 kişinin adı ne de din adına işlendiği ileri sürülen bu kıyım unutulmadı. Onlar unutturulamayacak... si, karara yapılan itirazlan yerinde görerek hapis cezasına mahkûm etti. Mahkeme, ilk olayın 146. maddekapsamınagirdiğineka- yargılama sonunda 3'er yıl hapis cezasına rar verdi. Daire, sanıklardan 42'sinin idam, mahkûm edilen 11 sanık hakkındaki ilk ka- sanıktan 26"sına verdiği 20 yıl hapis cezası- nı, olayda yazar Aziz Nesin'in tahrik ettiği- ni gerekçe göstererek 15 yıla indirdi. Mah- keme aynca. 60 sanığı 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhale- fet suçundan 3 er yıl hapis cezasına mah- kûm ederken 37 sanığın da beraatini karar- laştırdı. Karara temyiz Dönemin Ankara DGM Cumhuriyet Baş- savcısı Nusret Demiral ile müdahil avukat- lan, sanıklann eyieminin TCK'nin idam ce- zası öngören "doletin anayasa ve temcl ni- zamlannı bozmaya kalkışmak" hükmünü içeren 146-1. maddesi kapsamına girdiğini belirterek karan temyiz ettiler. Temyiz baş- vurulannı inceleyen Yargıtay 9. Ceza Daire- 32 sanığın da, 5 ile 15 yıl arasında hapis ce- zasıyla yargılanması gerektigine karar ver- di. Daire, Ankara 1 No'lu DGM'nin, Aziz Nesin'den dolayı bazı sanıklann cezalann- da "ağır tahrik" gerekçesiyle yaptığı indi- rimi de yerinde bulmadı. Yargıtay'ın bozma karannın ardından da- va, Ankara 1 No'lu DGM'de yeniden görül- meye başlandı. İlk olarak 21 Ekim 1993 gü- nü başlayan dava, 4 yıl 1 ay 7 günlük mara- ton sonunda ikinci kez karara bağlandı. Mahkeme verdiği ikinci karannda. 33 sanı- ğı idam cezasına mahkûm ederken 4 sanığı 20'şer yıl, 1 sanığı 15 yıl. 27 sanığı 7 yıl 6"şar ay. 2 sanığı 5'er yıl ağır, 1 sanığı 2 yıl rarda direnirken 14 sanığın beraatini karar- laştırdı. Mahkeme, 6 sanık hakkındaki da- va dosy asının aynlmasına karar verirken ka- rarla birlikte tutuklu 4 sanığı tahliye etti. Fi- rarda olan 14 sanığın dosyası ise aynldı. Fi- rarilerin isimleri şöyle: "Vahit Kaynar. Turan Karakaya. Hayret- tin Giil. Harun Kavak. Süleyman Toksun. Hayrettin Yeğin, Adem Kozu, Mehmet Yû- maz, Mustafa l'ğur Yaraş, Faruk BelkavU, Ömer Demir, Alim Özhan, İbrahim Duran, Ethem Ceylan." Dav a dosyası, ikinci karara ilişkin temyiz isteminin görüşülmesi için Yargıtay "da bu- lunuyor. 'Demokrasi, Banş ve Laiklik Mitingi'ne 37 demokratik kitle örgütü ve 9 siyasi parti katılıyor Gericîliğe karşı dayanışma günüHaber Merkeâ - Şeriat özlemci- lerinin 5 yıl önce Sıvas"ta yakarak katlettiği'37 kişi, "Demokrasi, Ba- nş ve Laiklik Haftasr kapsamında düzenlenen bir dizı etkinlikle anı- lıyor. 37 demokratik kitle örgütü ile 9 siyasi partinın katıhmıyla bugün saat 13.00'te Abdi Ipekçi Parkı'nda geTçekleştirilecek "DemokrasuBa- nş ve Laiklik Mitingi''. Tandoğan Meydanı'nda saat 10.00'da başla- yacak. Hafta kapsamında Anka- ra'da gerçekleştirilecek diğer etkin- likler de şöyle: - 2 Temmuz 1998 saat 19. 00'da 68'hler Birlığı Vakfı'nda Ahmet Telli, Ahmet Erhan, Abdullah Ne- fes ve Salih Bolat ile "Madımak Şi- ir Dintetisi". - 2 Temmuz 1998 saat 17.00'de. Hacı Bekta$ Veli Anadolu Kültür Vakfında, Yekta Cüngör Özden, Şenal Sanhan, Ali Doğan v e Neca- tiYılmaz'ın katıhmıyla "2Temmuz Srvas Katliamr konulu panel, fo- toğraf sergisi ve dia gösterimı. - 3 Temmuz 1998 saat 18. 00"de Pir Sultan Abdal Kültür Derne- ği'nde Yavuz Önen, Mustafa Bal- bay, Sadık Eral ve Rıza Aydoğ- muş'un katılacağı "Yaşam Hakkı ve Katliamlar" konulu panel. - 5 Temmuz 1998 saat 18. 00"de Muzaffer İliıan Erdost, Ali Doğan ve Emel Sungur'un katılacağı "2 Temmuz Sıvas Katliamr konulu panel. Asım Bezirci anıldı CHP tstanbul il örgütü. Sıvas"ta katledilen yazar Asım Bezirci'yi dün Zincirlikuyu Mezarhğı'ndaki kabri başında andı. Katliamda ha- yatlannı kaybeden 37 kişi için bir dakıkalık saygı duruşunda bulunan CHP tstanbul 11 Başkanı Etem Cankurtaran. 11 Meclisi ve PM üyeleri ile ilçe başkanlan, Bezir- cı'nin kabrine kırmızı karanfiller bıraktı. tzmir'de gerçekleştirilecek "De- mokrasL, Banş, Laiklik Mitingi". bugün saat 17.00'de Cumhuriyet Meydanı'nında yapılacak. Pir Sul- tan Abdal Kültür Demekleri Izmir Şubelen ve Hacı Bektaş Veli Kül- tür ve Tanıtım Derneği Karşıyaka Şubesi'nce gerçekleştirilecek diğer etkinliklerde şöyle: Bugün Buca Belediyesi Kültür Merkezi'nde Yazar Aydoğan Yavaş- h'nın katılacağı "SrvasCuma Kat- liamı" konulu söyleşi. Karşıyaka Hacı Bektaş Veli Kül- tür ve Tanıtım Derneği'nce saat 15.00- 16.00 arasında Karşıyaka Vapur Iskelesi önünde basın açık- laması. Yann saat 17.00'de Buca Beledi- yesi Kültür Sanat Merkezi'nde "Se- mahımız Sözümüz Pir Sultan" ko- nulu etkinlik. 4 Temmuz saat 13.00'te Buca Belediyesi Kültür Sanat Merke- zi'nde 'Madımak Güneşi' resim sergisinin açılışı. Manisa'da ADD. Eğitim-Sen. Hacı Bektaş Veli Vakfı ve kitle ör- gütlerinin katıhmıyla bu akşam bir toplantı düzenlenecek. Saat 20.30'da Lalelı Birlik Banş Salo- nu'nda başlayacak etkinliğe Madı- mak yangınından kurtulan yazar Zeki Büyüktanır, öğretmen Birsen Pekçolak ve ozan Veysel Gültaş ko- nuşmacı olarak katılacaklar. Opera sanatçısı Yunus Kırümış da. gece- de bir konser verecek. Tire ADD. Eğitim-Sen ve CHP ilçe örgütünce bugün saat 12.30'da basın açıklaması yapılacak. basın açıklamasının ardından. saat 17.30'da da itfaiyenin önünde top- lanacak olan grup beledive önüne kadar yürüyecek. Muğla'da anma etkinlikleri çer- çevesinde, 3 Temmuz günü saat 21.00'de Kamacılar Düğün Salo- nu'nda yapılacak. Etkinlikler çer- çevesinde Muğla Barosu Başkanı A.Birdal Ertuğrul katliamdan kur- tulan eski Pir Sultan Abdal Demek- leri Genel Başkanı Murtaza De- mir'in konuşmacı olarak katılacak- lan söyleşiden sonra, Bodrum Pir Sultan Abdal Derneği Semah Eki- bi mahallı saz sanatçılannın katıla- cağı folklor göstenleri gerçekleşti- rilecek. 37 aydm. Muğla'nın Orta- ca ilçesinde de bugün yapılacak et- kinliklerle anılacak. Katliamda öldürülen İnei Türk de Balıkesir'in Balya ilçesinde bu- gün düzenlenecek törenle anılacak. Etkinliğe Türk ailesinin yanı sıra. Buca Pir Sultan Abdal Derneği Şu- be Başkanı Ali Rıza Tekin. İHD. ÖDP, EMEP. H ADEP. Eğıtım-Sen, BAÜ Öğrenci Koordinasyonu, Bir- leşik Taşımacılık Sendikası (BTS). Toplumsal Araştırmalar Derneği, SES Balıkesirşubelerininyönetici- leri katılacak. Katliamda hayatını kaybedenler- den Asaf Koçak 4 Temmuz günü, Yozgat'a bağlı Yerköy'de bulunan mezan başında anılacak. Aynı gün Tokat-Zile ilçesi Yalınyazı belde- sinde, belediye ile ortaklaşa bir an- ma programı gerçekleştirilecek. Kültür merkezi önünde toplanan saldırganlara ola- yın bas. aktörlerinden Bele- diye Başkanı Temel Kara- mollaoğlu da cesaret verdi. "Gazanız mübarek olsun" diyen Karamollaoğlu, hey- kelin sökülmesini de beledi- ye hoparlöründen canlı ya- yınla duyurdu. Kalabalığın dağıknası için göstericilerin üzenne tazyikli su sıkılma- sını öneren valiyi geri çevi- ren Karamollaoğlu, itfaiye araçlannın olay yerine geli- şini de engelledi. Otelin önündeki kalabalığın art- maya devam etmesiyle bi- raz daha polis takviyesi ya- pıldı. Ancak, otelin karşı kaldınmına belediye tara- fından konulan parke taşla- n otele doğru atılmaya baş- landı, özellikle de Nesin'in kaldığı odaya. Otelde kalan- lar otelin ön kısmını boşal- tıp, koridor ve merdivenler- de toplandılar, giriş kapısı- nın önüne de barikat kurdu- lar. Oteldeki aydmlann "Bizi tahliye edin, buradan çıka- nn" istekleri, "güvenligini- zi sağlayamayız" gerekçe- siyle geri çevrildi. Saat 19.00'da göstericiler otelin çevresindekı araçlan ateşe vermeye başladı, bir yandan oteli taşlamayı da sürdürü- yorlardı. Saat 19.30'daotel- îe telefon bağlantısı kesildi. bu sırada elektrikler de ke- sildı. O saate kadar "dunımun kontrolleri altında olduğu- nu" söyleyen İçışleri Baka- nı MehmetGazioğlu. Emni- yet Genel Müdürü Ydmaz Ergun. Jandarma Genel Ko- mutanlığı Harekât Başkanı Tuğgeneral YusufSoj-baş as- keri bir helikopterle Anka- ra "dan Sıvas'a hareket ettiler ancak müdahalede geç ka- lınmıştı. Saatler süren "şe- riat provasmı" polisin sey- retmesi. Ankara'dakilerin duyarsız kalması sonucu 37 kişi yanarak can verdi. Kundaklanan otelden kurtanlan Aziz Nesin ise it- faiye eri tarafından dövül- dü, RP'li belediye meclis üyesi CaferErçakmak tara- fından da yumruklandı. Dinci basın ve RP Genel Başkanı Necmettin Erba- kan olaylan "Sıvas'a giden eidbintahriki1 ' olarak nitele- di. Içişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu daNesin'i suçladı. Devletin kendisini suçlu gi- bi göstermesini "utanmaz- hk" olarak değerlendiren Nesin, katliamı yapanlann "dindar değil cani" olduk- lannı vurguladı. Kendisinin bahane olduğunu, o gün Sı- vas'ta şeriat düzeni isteyen dinsel gericilikle devletin la- ik yüzünün karşı karşıya geldiğini belirten Yazar Az- iz Nesin "Sıvas'ta devlet şe- riatçılara tesKm oldu" dedi. SÜRECEK PERŞEMBE ORHAN BURSALI Doğa, Türk Aklını TestEdiyor Sel baskını herzaman gerçekleşmez. Heyelan dur- madan olmaz. Deprem hergün çevreyi yıkıp geçmez. Bunlar seyrek ama her an olabilir doğa olaylarıdır. Ya- şadığınız çevrenin, heyelan, sel, deprem özellikleri- ni bilir ve doğaya uyumlu bir yaşam davranışı içinde olursunuz. Insan, doğayla uyumlu birtiktelik mücadelesi için- de değil mi ezelden beri? Dahası, doğanın dayattığı koşullan bile aklımızla aşmaya çalışırız. Örneğin ölü- mün bile üstesinden gelmek istiyor, sonsuz yaşamın sımnı arıyoruz... • Doğanın, daha somut ifade edersek yerkürenin hayatı, bütün canlılann hayatından daha aktif ve çok yönlüdür. Yerkürenin içi kaynar. Kıtalar durmadan ha- reket eder ve birbiriyle çarpışır. Dağlar patlar. Okya- nuslarda adalar çıkar, batar. Atmosfer kudurur. Ok- yanuslaryükselir. El Nino'larortalığı kavuaır. Göktaş- ları yerküre ile çarpışır. Canlı yaşamını siler süpürür... Âkıl ve bilim toplumlan, doğa ile barışık yaşama- nın önlemlerini almaya çalışıriar. Bazen önlemler bi- le yetersiz olabilir ve aciz kalır insanoğlu. O noktada, doğaya şapka çıkarmaktan başka yapılacak hiçbir şey yoktur. Yerkürenin "deprem kolu" bir süre önce Kaliforni- ya'yı test etmişti. Onlar hazıriıklıydı ve sadece bir - i- ki ölü verdiler. Onceki ay Afganistan'ı test etti. Ölü sa- yısı 5 bindi. Son olarak Adana'yı geldi yokladı. Şim- dilik 138 ölü ve trilyonlarca lira maddi hasar. Bunca hazırlıksızlığa rağmen. yine de ucuz atlatılan bir olay. Geçmiş olsun. Ölü yarası sarılmaz Bekir Coşkun, Hürriyet'te, yine 0 ince mizahıyla konuyu özetliyordu: Cumhurbaşkanı, Başbakan, ba- kanlar ve diğer politikacılar, kurtarma ekiplerinden çok daha önce olay yerindeydiler! Türkiye, bir deprem ülkesidir. Bu ülkede yıllarca deprem olur ve binlerce ölü verilir. Ama neredeyse depremden önce Adana'da biten yöneticilerin öz- geçmişlerinde, depreme karşı yaptıklan tek bir özel iş, aldıkları özel bir karar, özel bir önlem bulamazsı- nız. Onlar, yüzlerce, binlerce ölü verildikten sonra sağ kalanlann "yaralannı sarartar". Ne yazık ki ölülerin yaraları sanlmaz. Ağlayan sızlayan toplum Hükümetin ve devlet yönetıcilerinin ana yaklaşım tarzı her zaman "moloz kaldıncılığı, mezar kazıcılı- Ö'"dır. Emin Ceyian, Cumhuriyet Bilim Teknik'te yayım- lanacak olan bir yazısında. toplumlan "Reaktif" ve "Proaktif" olarak ikiye ayırıyor. Proaktif toplumlar, akılcıdır, önceden düşünür, taşınır ve önlemlerini alır. Olayları yönlendirir. Reaktif toplumlar ise olay olduk- tan sonra harekete geçer. Testi kınldıktan sonra, par- çaları yerlerden toplayıp çöpe atar. Ağlar sızlar dö- vünür. Akılcı olmadığı için de zenginliklerini durma- dan heba eder. Bazen, reaktif toplumlarda da "akıl" işaretleri gö- rülmez değildir. Örneğin Toplu Konut Idaresi, kalkar, yabancılara, başta Istanbul olmak üzere büyük kent- lerimiz için deprem raporu hazırtatır. Gelen rapor, Is- tanbul için özellikle korkunçtur: En az 50 bin ölü, depremde ayakta kalması gereken bütün kamu yer- leri, hastaneleri yıkık vb. (Bkz. Erdal Güven, Hüm- yet, 30 Haziran). Raporda öneriler vardır. Örneğin betonarme yerine çelik yapı kullanılsın, birçok kamu binası yıkılsın ve yeniden yapılsın, diğerleri de dep- reme dayanıklı kılınsın vb. Rapor hazırlanır da ne olur? Akıl kıvılcımı orada sö- ner. Reaktif toplum özelliği sürer gider. "Aman panik olur" diyerek rapor örtbas edilir. Belki de onlan pa- nik değil, yapılacak işin büyüklüğü ve sorumlulukla- rı korkutur. "Görevleri" boyunca, bu ülkenin gelece- ğine yönelik uzun vadeli olarak bir şey yapmama alışkanlıklarının esiri olma özelliklerini sürdürürler. Halkın "kader" ve "Tann böyle istedi" inancının, so- rumluluklarını örtbas edeceğini bilirler. Bütün bu ne- denlerle son tahlilde moloz kaldıncı ve mezar kazıcı olmayı yeğlerler. 'Istanbul için çağrı!' ~ 7 büyüklüğüne yakın bir depremin Istanbul'u yok- laması durumunda kopacak kıyameti, uğranılacak zararı, çekilecek acıyı herkes düşünmeli. Bu köşede 5 Ekim 1995 tarihinde yayımlanan "Istanbul için çağ- n" başlıklı yazıda, Istanbul için yapılan deprem se- naryolanna değiniliyor ve özetle şu görüşlere yer ve- riliyordu: "Paniği testi kınlmadan önce koparmayacağız da ne zaman koparacağız? Her şey bittikten sonra in- sanlanmız sadece ağıt yakabilirter; panik zaten ya- ratamazlar." "Panikyaratmayalım" sadece için boş bir sözdür; devletin, halkın yaşamını hiçe sayan tu- tumunu dile getirir. Öneriyorum: Istanbul'u depreme karşı hazırlayacak bir gönüllüler örgütü ortaya çıkma- lı. Istanbul, dünyanın en büyük çevre felaketi ile kar- şı karşıya bulunuyor. Bağımsız sivil kuruluş, Istan- bul'u depreme hazırlayacak, depremden mümkün olan en az zararla çıkması için gereğini yapacak. İlk önce, depremde mutlaka ayakta kalması gere- ken hastane gibi yerierin denetimini yapacak önlem- lerin alınmasını zoriayacak. Çok sayıda insanın ya- şadığı büyük binaların dayanıklılıklannı araştıracak. Yıkılması zorunlu olanlann yıkılmaları için kampan- yalar sürdürecek. Bu, bütün çevrecilere, gönüllülere, Istanbul'u se- venlere, Istanbul'u sahiplenmek isteyenlere bir çağ- ndır!.. • • • Istanbul ya bunu yapacak, ya da akılsızlığının, re- aktifliğinin bedelini çok ağır ödeyecek. Öyle ki toplum, uğranılacak felaketin üstesinden on yıllarca gelemeyecek. Muhalefet 276yı bulamadı 'YeşWgensorusuna ret ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Yeşil kod ad- İı Mahmut Yıldınm'ın ye- rini bildiği halde ilgili ma- kamlarabildirmeyerek gö- revini kötüye kullandığı gerekçesiyle Devlet Baka- nı EyüpAşıkhakkında ve- rilen gensoru önergesi ka- bul edilmedi. DYP'lilerin Aşık hakkındaki güven- sizlik önergesine 206 mil- letvekili ret oyu verirken 235 milletvekili kabul oyu kullandı. Ancak bir baka- nın düşürülmesi için ana- yasada öngörülen 276 ra- kamına ulaşılamadı. Oyla- mada DSP'li MümtazSoy- sal'ın da muhalefetle bir- likte kabul oyu kullanma- sı dikkat çekti. Alınan karar gereği TB- MM Genel Kurulu'nda yapılan oylamaya CHP grubukatılmadı. Daha ön- ce oylamaya katılmayarak gensorunun gündeme alınmasını sağlayan CHP, bu kez de oylamaya katıl- mayarak Aşık'a dolaylı destek vermiş oldu. Başbakan Mesut Yıl- maz ve Başbakan Yardım- cısı Bülent Ecevit de oyla- mada hazır bulundular. 441 milletvekilinin katıl- dığı oylamada 235 millet- vekili güvensizlık oyu kul- lanırken, 206 milletvekili de güvensizlık önergesine ret oyu verdiler.