Katalog

18 HAZİRAN 1998 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 13 Kısa... Kısa... • Asya kriri nedeniyle iş makineleri piyasasında fiyatlar 4'te 1 'e varan oraniarda düştü. Asya ttlkeierinin ihraç fîyatlanndaki gerileme n«deniv le Köv Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün. uluslararası ihale ile kredili olarak yapacağı makine alımını yüzde 70 daha ucuza mal etmeyi hcdeflediği bikiirildi. • Koç Holding Yönetim ICurulu Başkanı Rahmi Koç, seçim karanna karşın ekonomideki iyiye gidişi IMF'nin de onayladığını söyleyerek "IMF, Güneydoğu Asya'da verdiği zecri kararlann ekonomiye faydadan ziyade zarar getirdiğini anladı. o bakımdan bizi fazla sıkıştırmıyor " dedi. • MPM'nin düzenJediği 1997 yılının işçi, işveren ve işadarnları ödülkri törenle verildL Törene Başbakan Yardımcısı ve Milli Savunma Bakanı tsmet Sezgin de katıldı. • Trabzon Limanı Çalışanlan Ortak Girişim Grubu, Trabzon Limanı ihalesinde teminat yatınlmadığı gerekçesiyle tekliflerinin kabul edilmemesine tepki göstererek "Hertürlü prosedürü yerine getirmemize karşın değerlendirmeye alınmamamız, ihaleye şaibe kanştığını gösteriyor" dedi. • Bankalann şube açma esaslan yeniden düzenlendi. Yönetmelik uyannca, standart rasyolan tutturan bankalar 10'un ûzerinde şube açmak isterierse bir takvim yılında açabtlecekleri şube sayısı o yıl içinde nakden gercekieştirdikJeri sermaye artışının 1 milyon dolar karşılığı TL'ye böiünmesiyle elde edilen sayıyı geçemeyecek. IMF Türkiye Masası Şefi, hükümeti izleme programına almak istediklerini söyledi 'Seçim, programı değiştimıez' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-UJuslararası Para Fonu (IMF) heyeti. şok 1 yıllık istikrar paketi öneri- sini kabul etmeyen Türki- ye'yle parasal kaynak içer- meyen "izteme programı*" koşullannı görüşmeye baş- ladı. IMF'yle yapacağı gö- riişmelerde faizler ûzerinde baskı yaratan iç borçlan- maya karşı dış borçlanma- nın kapısını aralamava ça- lışacak olan Türkiye. ulus- lararası piyasalarda itibar kazanmanın yanı sıra tem- muz ayında gelecek olan uluslararası kredi derece- lendirme (rating) kuruluş- lannın Türkiye'nin kredi notunuyükseltmesini umut ediyor. • IMF heyeti, şok 1 yıllık istikrar paketi önerisini kabul etmeyen Türkiye'yle parasal kaynak içermeyen "izleme programı" koşullannı görüşmeye başladı. Türkiye, uluslararası piyasalarda dış borç için itibar kazanmanın yanı sıra temmuz ayında gelecek olan uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlannın notunu yükseltmesini umut ediyor. Bugüne kadar gerçekleş- tirdiği görüşmelerde anlaş- maya yanaşmayan IMF Türkiye Masası Şefi Mar- tin Hardy, I. Başkan Yar- dımcısı Stanlcy Fischer"in Türkiye'deki temaslannın ardından izleme programı için Hazine Müsteşarlı- ğı'nda temaslara başladı. Gazetecilerin sorulannı ya- nıtlayan Hardy, hükümetin programına koşut "Staff Monitoring Programme" hazırlayacaklannı bildirdi. İzleme programı çerçeve- sinde hükümetin hedefle- rindeki gerçekleşmelerin izlenerek dünyaya duyuru- lacağını anlatan Hardy, pa- rasal yardım yerine moral olarak nitelendirilen prog- ramla kredibilite desteği sağlanması konusunun ele alınacağını da söyledi. Martin Hardy, gazeteci- lerin seçim karan ve bu hü- kümetin gelecek yıl değiş- mesi durumunda izleme programının nasıl etkilene- ceğine ilişkin sorulan üze- rine, "Seçime gidilse bile programın sürdürüleceği- ne inanıyoruz. Hükümetin seçime gitmesi Lzleme prog- ramını etkilemez" dedi. Türkiye'den 22 Haziran Pa- zartesi günü aynlacaklannı kaydeden Hardy, "Görüş- meler gelecek hafta Was- hington'da devam edecek. Güneş Taner, Diinya Ban- Kaçak işçileri kayda geçirmek için sigortalama tartışması Kayıtdışuuıkarşısendikalaşma ANKARA (Cumhumet Büro- su)-Ekonomik ve Sosyal Konseytie (ESK), kayıt dışı çalışanlann 1 ay içerisinde bildirilmeleri ve sendika- lı olmalan durumunda vergi, sigor- ta, zorunlu tasarnıf fonunda 1 yıllık muafiyet öngörecek düzenlemenin vergi tasansına eklenmesi önerisi tartışma yarattı. Başbakan Mesut Yimaz'ın talimatıyla bu konuda ça- lışma başlatılması kararlaştınldı. Yaklaşık 6 aylık bir aradan sonra önceki gün toplanan ESK'de, TO- BB Genel Başkanı Fuat Miras'm kayıt dışına karşı sendikal mücade- leye dikkat çekmesi üzerine Maliye Bakanı Zekeriya Tenüzel'in, kayıt dışı çalışanlann 1 ay içinde başvur- malan halinde vergi, sigorta primi ve zorunlu tasarrufta 1 yıllık mu- afiyet getirilmesine yönelik bir dû- zenlemenin vergi tasansına eklene- bileceğini bildirdi. TESK temsilci- sinin, 4.5 milyon kaçak çahşanm muafiyetle kayıt altına alınmasının SSK'yi çökertecegini söylediği; Çalışma Bakanı Nami Çagan'ın da bu görüşü desteklediâi ögrenildi. Buna karşı "Zaten kaçak çalışaniar, başkalannın sigortalan üzerinden yararlanan ya da hasta olunca 0dip sjgorta yapbnuılar var. Kayıpolmaz. Muafiyetin ardından prim alabfli- riz" görüşü dile getmldı. Bu arada tüm sigortalılann sendikalı olmala- n konusunun da gündeme getirildi- ği savlandı. DtSK'e bağlı Soşyal-lş Sendikası Genel Başkanı Ozcan Kcsgeç, sendikalı olmanın zorunlu hale getirilmesinin örgütlenme önündeki engellerin devamı anla- mına geldigini, böyle bir dûzenle- menin anayasaya aykın olduğunu bildirdi. ESK'de, Devlet Bakanı Işın Çetebi ile Çagan'ın, "emekliikya- şının 2000'den itibaren ilk tşe gire- cekierde 56-60 olması" yönündeki uzlaşmalan bildirildi. Devlet Baka- nı Güneş Taner'in bu uzlaşmaya olumlu yaklaşmadığı ögrenildi. DİSK. Genel Başkanı Rıdvan Bu- dak ise öncelikie sendikalaşma hak- kını kullandıklan için işten atılma sorununun çözülmesini istedi. Memur zammı kesinleşmedi Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, dünkü grup toplantısında, ESK'de bir işçi temsilcisinin memur maas- lanna yüzde 20'lik zammın yetersiz olduğu değerlendirmesi yaptığını belirterek, bu rakamın kesinleşme- diğini bildirdi. Temizel, artış oranı- nın gelecek hafta Yüksek Planlama Kurulu'nda görüşüleceğini ve tem- muz ayının ilk günlerinde açtk- lanacağını bildirdi. kası'yla bir anlaşma imza- layacak. I.YIF'yi de ziyaret edecek" diye konuştu. Hazine, IMF'yle imzala- nacak izleme anlaşmasıy- la, iç borçlanmanın faizler ûzerinde yarattığı baskının azaltılması için dış borç- lanmanın rahatlamasına çalışıyor. Yılbaşından ha- ziran ayına kadar 2.6 mil- yar dolarlık (yaklaşık 686 trilyon lira) dış borçlanma gerçekleştirebilen Hazine, yalnızca ikinci 3 aylık dö- nemde 3 katrilyon 250 tril- yon lirayı aşkın borçlanma gereğini karşılamaya çalı- şıyor. Bütçe açığı Hazine Müsteşarlığı'nın verilerine göre, mayıs sonu itibanyla ikinci 3 aylık dö- nemin borçlanma gereği- nin 1 katrilyon 568 trilyon lirası iç borçlanmayla kar- şılandı. Yılın ilk 5 ayında iç pi- yasalardan 4 katrilyon 39 trilyon lira toplanmasıyla Türkiye'nin iç borç stoku, ilk 3 aylık dönem sonunda 7.4 katrilyon liraya çıktı. Bu yıl 10 milyar dolar dış borçlanma gerçekleştirme- yi hedefleyen Hazine'nin yılın yansında dış borçlan- mada ancak 3 milyar dola- ra ulaşabileceği belirtiliyor. Ancak, Asya bunalımının Türkiye'nin borçlanma maliyetini düşürebileceği- ne dikkat çekiliyor. Maliye Bakanlığı'nın dün açıkladığı mayıs sonu bütçe gerçekleşmelerine göre. yılın ilk 5 aylık döne- minde 4 katrilyon 123 tril- yon liralık gelir karşısında 5 katrilyon 594 trilyon lira düzeyinde olan gider nede- niyle 1 katrilyon 471 tril- yon liralık açık oluştu. Bu- na göre, gelirlerin giderle- ri karşılama oranı yüzde 73.7 olarak gerçekleşti. İŞÇÎNİN EVRENİNDEN ŞUKRAN SONER Yoka Saymak Başbakan Mesut Yılmaz'ın 15-16 Hazi- ran olaylanntn yildönümünde kendisini ziya- ret eden ve sendikal yasalardakı yasaklann kalkmasını isteyen DİSK yöneticilerine tep- kisi düşündürücü. "28yılewelgerçekleşmış olumsuzolaylar" olarak niteleyerek anımsa- ması, kutlanmasına hoşnutsuzluğunu dile getıriyor. Merkez sağda, demokrat geçinen bir liderolarak, 15-16 Haziran'lardan ders çı- karmayı aklırvdan bile geçirmiyor. Küreselleşme artı 12 Eylül çakışması ile bugün geçerli olan Türkiye'deki düzenin şı- manklığında sermaye cephesınde, sağda ışi daha da ileri götürenler çok. "Sendikalara gerek kalmamıştır" diyen teorisyenler mı ararsınız, ekonominin kayıt dışı, kara para ile sıçrama yapmasından övOnenler mi? Fırsat bu fırsat sendikasızlaştırma, üretimi kayıt dı- şına çıkarma, kazancı üretimden de kaydı- np ranta, hukuk dışı yollara aktarma almış başını gidiyor. Türkiye çetelerte, mafya ile, yolsuzlukla vurgun vuranlar, servet edinenlerle övünü- yor. Sendikalıyı onla katlayan sendıkasızlar, sendikasızlan aşan kayıt dışı çalıştınlanlar, gi- derek yoksullaşan kamu çalışanlan, emeklı- ier, öar gelırli esnaf ve üreticiler, milyonlarla sayılan işsızler yoka sayıhyor. Yoka sayılan- lar örgütsüz bırakıldıklannda gerçekten yok olacaklan mı zannediliyor? Sonra da günlük yaşamda, çiçekleri sopa ile dövmeye kalkışan gençlerle. patlama ya- şanan cinayetlerle, adi suçlarla. günlük ya- şamın her alanındaki teröıie, vahşetle, kül- türsüzlükten, yoksunluktan kaynaklanan il- kel tepkilerle karşılaşıldıkça ürkülüyor. Gün- lük gazetelerimizde, Amerika'nın en lüks semtlerinden akıl almaz dolar üzerinden fi- yatlaria satılan villalann ilanlan çıkıyor. Biri- lerinde ciddi böyle büyük paralar var. Böyle ciddi boyutiarda yurt dışına kaçan haksız ka- zançlar var. Burada kalanlar için de, toplum yaşamından soyutlanmış, güvenlik önlemle- ri ile^eğer kazanan. korumah lüks mahalle- ler yaratılıyor. "Aman pazargünü sokağa çıkmayın, cte- nize girmeye kalkışmayın, magandalar ışgal ediyor", "Arabanızın kapısını kilitleyin, çan- tanızı omuzunuza asmayın, ıssız sokakta yû- riımeyin, kolunuzu bile kopanp, çantantzı gö- türürier..'' uyanlan günlük yaşamın birer par- çası. Sadece Gaziantep'te, törelerin hâlâ güçlü olduğu bir ilde bile, mağaralarda ya- tıp kalkan 1500'ün ûzerinde sokak çocuğu- nun bir araştırmada saptanmasının anlamı ûzerinde durmak kimsenin işine gelmiyor. Anadolu kaplanlan mucizesinin perde ar- kasında, buyük çoğunlukla kayıt dışı üreti- mın, en az üçte bir oranında çocuk işçi, on saatin ustünde, asgan ucretın yansı ile ça- lıştırmanın yattığını kurcalamak kimsenin ışı- ne gelmiyor. Türkıye'de azımsanmıyacak sa- yıda başka ülkelerden bir kısmı soydaş ol- mak üzere kayıt dışı işçinin çok kötü koşul- lar ve çok düşük ücretierie çaJıştınldıklan ger- çeği yok sayıhyor. En mo'dem, çağdaş sa- nayi simgesi fabrikalanmızın önlem almadık- lan için, bütün tanm alanlannı ve sulannı so- nuçta bitkileri, hayvanlan, insanları zehirle- meleri seyrediliyor.. 15-16 Haziran'da, 28 yıl önce sendikal haklan yok sayılan, sendika seçme özgürtük- len ellennden alınan, yoka sayılan sendikalı ışçiler "biz de vanz, kazanılmış haklanmızı vermeyiz" diyerek direnmişlerdi. Ashnda 15- 16 Haziran örgütlü işçi tabanına dayanmak- la biriikte, tipik bir sorunlann birikimi sonucu patlama, ışçı sınıfının gazaba gelmesı eyle- mı ıdı. Fabnkalarından çıkıp, sokağa dökü- lenlenn gücünden, iktıdann, sermaye cepbe- sinin ödü kopmuştu. Hemen gardlarını aldılar. Sıkıyönetim, DİSK yöneticilerinin hapsedilmelen ile de ye- tınılmedi. Kara listelerie öncü işçiler yıllarla iş- siz, aç bırakılarak diğerierinin sindırilmesi gündeme getirildi. 12 Mart sürecinde, işçi haklanndaki kimi önemli kazanımlar budan- dı. Yine de yargı, Anayasa Mahkemesi ka- ran ile ışçılerin hukuk savaşımındakı haklılı- ğını teslim etmek zorunda kaldı. DİSK'İ ve sendika seçme özgüriüğünü yasa yolu ile yok etme planı sonuçsuz kaldı. 12 Mart yö- netımı dahi, Anayasa Mahkemesinin huku- ka, sendikal özgürlüklere aykın bulduğu 15- 16 Haziran patlamasına neden olan yasaklı yasalan gündeme getirmeyi göze alamadı. 1970'li yıllar, örgûtlenebilen işçilerin sen- dikal haklarla bütün çalışanlann haklannı ge- liştırdikleri yıllar oldu. 12 Eylül anarşi ve te- rör gerekçesi ile geldi ama asıl örgütlü işçi- lerin kazanılmış sendikal haklannı da hedef aldı. DlSK'ten 12 Mart'ta sorulamıyan he- sap, 12 Eylülde soaıldu. Bedel ödeyenler ise hep biriikte Türk-lş'lı, sendikasız, kayıt dışı çalıştınlan işçiler, bütün emeği ile geçinen- leroldu. 12 Eylül düzenı, sadece hukuku ile değıl, bütün sonuçlan ile, rüzgânnı küresel- leşmeden alarak giderek yerieşiyor, ağırla- şıyor. Yasal olarak kaptılamayan, yeniden açılmak zorunda kalınan ancak tabanı çalın- mış DlSK'in yeniden örgütlenmesınin önüne duvar çekiliyor. DİSK nerede örgutlense, işçiler işten atı- lıyor. Bir yılda işten atılan işçi sayısı 50 bini aşıyor. Türk-lş ise çok daha vahim durum- da, örgütlenmeyi bile düşunemiyor. 12 Ey- lü! döneminde kendisıne yasa ile verilmiş, DİSK tabanı da dahil var olan uyelerini dur- madan kaybedıyor. Sendikasızlaştırma, ta- şeronlaştırma, özelleştırmeler ile Türk-lş iç- ten ıçe, hızla eritiliyor. Türk-lş 1985 yılında sahip olduğu üyesının yansından fazlasını kaybetmış bulunuyor. Mesut Yılmaz yoka sayılanlann gazaba gelmesı. patlamasının sımgesı, 15-16 Hazi- ran'ı ağıza aldırmayarak, yoka sayılanlann gerçekten yok olacaklannı mı düşünüyor? Yoksa bir gün gazaba gelecekleri korkusu içinde, onlan anımsatacak konulardan, gün- demden kaçmaya mı çalışıyor? Desteğinizle 8 yılda gücümüze güç kattık! Gkjbal 13Mlyon442mflyarTL özkaynak toptamr/la, 1997de ödediği 2 trilyon 557 milyar TL toplam vergiyle, son 5 yılda TûrkjyeVe sağladığı yaklaşık 3 mhyar ABD Dokın girdiyte, 600 çalışanryia, yöneftiği 50lıüyannfonla ve bu büyüklügûn her alanda getirdiği rakipsiz güçte TürkveBölgesel sermaye piyasalanna yön veriyor. ^ KURUMSAL PORTFÖY YÖNETİMİNDE %3O PAZAR PAYINA SAHİP 4 YATIRIM ORTAKLIĞI Atias Menkul Kıymefler Yatınm Ortaklığı A^. 1.882.3O8.3O3.347TL Avrasya Menkul Kıymetler Yatınm Ortaklığı A4. j 65Z44O.8OO.814 TL. Evren Menkul Kıymetler Yatınm Ortaklığı A4. ZO6O.52Z832.615 TL Global Menkul Kıymetler Yatınm Ortaklığı A4. 1355.368.140.231 TL 1993 YILINDAN BU YANA İSTİKRARLI PERFORMANSI İLE HER YIL İLK 10 ARASINDA YER ALAN TEKATİPİFON GLOBAL ATİPİ DEĞİŞKEN YATIRIM FONU • KıHkmkm <l*4*rMr • Haziran »9» taıM MWB gCMOk MMnlnd» ytıyrta S Haılran »998taritnlportföy aftHrtdk. • ABO Dokm msapianiakınnda S Haairan «99» larihtf 1CMS d«»iı e*» kunı •Gtotool A Ttpl Dcğlfmn Fon JS. 08.1993 ftnMna* kunıkTHifiıır. •H«ap»omalaraa kUtaMan miter IMKB aytt bultanlerindm a k FON YÖNETİMİNE BÖLGESEL BAKIŞ Central Asia Regional Growttı Fund 60^03.269 ABD Dolan Romanian Growfh Fund 25.000.000 ABD Dolan Turfcish Smaller Companies Fund • 12.682.224 ABD Dolan * 29 Moys I99« lafMnd* agtdanan DM ddV d*t«taıtdlr. 50 TRİLYON TL'YE ULAŞAN TOPLAM YÖNETİLEN FONTUTARI İSTİKRAR • GÜVEN • PERFORMANS G L O B A L F O N Y Ö N E T İ M İ ÜCRETSİZ DAHIŞMA HATTI 0800 211 43 00 Global, fon yânetiminde istikrar, güven ve perfformans sergiliyor. Global A Tipi Değişken Yatırım Fonu da t>u gerçeği doğrulayarak, 1993'ten bu yana her yıl tüm A tipi yatınm fonları arasında ilk 10'daki yerini almıştır. Istikrarlı ve güvenli bir yönetimin yanısıra, yatırımcıya sağladığı vergi avantajı, Global A Tipi Değişken Yatınm Fonu'nun bu gelişiminde büyük etken olmuştur. Türk sermaye piyasasında çok yönlü gelişme gösteren Global, yüksek performansını kurumsal fon yönetiminde de göstermiştir. Bu geiişme çizgisinde, Global'in kurucusu olduğu yatınm ortaklıklannın portföy toplamları 63 trilyon TL'na yaklaşmıştır. Bu rakam tüm yatınm orîaklıkları sektörünün toplam büyüklüğünün % SO'unu aşmaktadır. Global'in kurucusu olduğu yatırım ortaklıklarının temettü ödemeleri ve bedelli sermaye artınmlan gözönünde bulundurularak hesaplanan 1997 yılı ABD Dolan bazında özkaynak değişim yüzdesi ortalama % 483 ile sektör ortalamasının ûzerinde gerçekleşmiştir. Global'in fon yönetimi hizmetleri, portföy büyüklükleri 90 milyon ABD Dolan'na ulaşan Central Asia Regional Growth Fund, Romanian Growth Fund ve Turkish Smaller Companies Fund ile yurtdışına da yönelmiştir. Bu gelişmede, Global'in uzakgörüşlu ve araştırmacı yaklaşımı kadar, yatınmcılann güvenli ve istikrarlı bir yatınm seçeneğine gösterdikleri ilgi de büyük rol oynamıştır. Global, yurt çapındaki 23 şube ve irtibat bürosuyla, fon yönetim hizmetlerini tüm yatınmcılara sunmaktadır. GLOBAL İstanbul • Nevv York • AJma-ata • Bükreş Kazablanka • Bakü • Bişkek • Sofya Merkez: Maya Akar Center Büyükdere Caddesi No: 100/102 Esentepe 80280 istanbul Tel: (0212) 211 49 00 Şubeler: İstanbul, Ankara, Izmır, Bursa, Denizli, Antalya, Mersin, Adana, Konya, Gaziantep.