Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 17HAZİRAN 1998 ÇARŞAMBA
12 KULTUR
Augusto Boal tiyatrosu yann saat 10.30'da Taksim Sahnesi'nde çocuklarla buluşacak
Bu oyunda îzleyîci de oyuncu• Augusto Boal tiyatrosu
seyirci ile sahne arasındaki
aynmı ortadan kaldınyor,
tiyatroyu gerçek yaşamın bir
provası olarak görüyor.
'Mixed Company' de 22, 23,
24 Haziran tarihlerinde
work-shop yapacak.
MHALKUYUMCl
TORONTO- Bir fabrikanm küçük top-
lantı salonundayız. Yaklaşık 35-40 kişi
var. Yönetmen Simon Magdeba geliyor,
kısa bir açıklama yaparak birazdan orada
küçük bir oyun sergileyeceklerini, eğer
isterlerse oyunu durdurup beğenmedikle-
ri yeri değiştirebileceklenni ve hatta oyun
içinde yer alabileceklerini söylüyor \e
oyunu başlatıyor.
tki kadın bir masaya oturmuş bir yan-
dan yemek yerken diğer yandan dertleşi-
yorlar. Biri çok kızgın. Fabrikada birlikte
çalıştıgı şefi kendisine sözle. hareketle
cinse! tacizde bulunmuş; onu yönetime
şikâyet etmeyi düşünüyor. Arkadaşı onu
yatıştırmaya çalışıyor. şefin fabrikada çok
güçlü olduğunu. yönetimin onu tutaeağı-
nı, en iyısinin ses çıkarmamak olduğunu
söylüyor. Diğeri daha çok hiddetlenerek.
susarsa işi daha ileriye götüreceginden
korktuğunu söylüyor. O sırada sarkıntılık
eden şef geliyor. Gayet laubali. olanlann
farkında. ama yıne de bir şey olup olma-
dıgını soruyor. Tacize uğrayan. onu şikâ-
yet etmekten söz edıyor. Bunun üzenne
şef sınirlenıyor, ona kımsenin inanmaya-
cağını, güç duruma düşecegini söyleyerek
çıkıp gidiyor. Sorun her yönüylesergılen-
diği, tüm çıkış yollannın kapandığı anda.
Simon oyunu durdurarak salonda tartış-
mayı başlatıyor.
Fabnkanın işçılerı sıyah, san, beyaz
ırktan; kimı göçmen, kımı üç kuşaktır Ka-
l9S3'te kurulan A. BoaJ tivatrosu, Türk, Latin Amerika, Hint, Afrika ve Avrupa kökenli ovunculardan oluşuyor.
nada'>a yerlcşnıı^ Japon, Çin. Pakıstan,
Hınt kökenli ınsanlardan oluşuyor. (Yanı
bir başkadeyışle Kanada'nın doğal yapı-
sına paralel bir topluJuk). Önce herkes bi-
raz çekıngen.
Tek tük mınltılar geliyor sağdan sol-
dan. Hemen Simon sesgelen tarafayöne-
lerek o ışçıye "Sen olsan nasıl davranır-
dın"dıyerek kendısınden anlatmamasını.
göstermesını ıstıyor. Bayan işçı. önce bi-
raz karşı çıksa da. tacize uğrayanın arka-
daşının yerını alarak doğaçlama oyunu
sü'rdürüyor Tacize ugrayan kızdan sus-
masını istemek yerıne, şefte sakın sakın
konuşmasını önerıyor. Gerekirse birlikte
konuşabıleceğinı söylüyor. Tam o sırada
şef görünüyor. yine daha önce olduğu gi-
bi laubali şakalar yapıyor, kıza eliyle do-
kunmak ıstıyor. Seyirci- oyuncu şefe böy-
le yapmamasını, eger devam ederse hak-
kında şikâyet olacağını, gerekirse arka-
daşını koruyacağını, onun yanında yer
alacağını söylüyor.
Şef, saldırganlaşarak ikisini de tehdıt
ediyor. Bu arada salondan seyirciler ara-
sından itirazlar yükseliyor. Şef, büyük bir
ciddiyetle ve ınandıncı bir bıçımde, "O
beni seviyor, beni kıskanıyor, ona karplık
vermediğim için böyle yapıyor derim" gi-
bı yanıtlarla seyirciyi ve oyuncu seyirci-
yı (spect-aktör) daha da kışkırtarak oyu-
nu sürdüriiyor.
Oyuncular oynuyor, ama seyirciler ger-
çek anlamda düşünerek şefi etkisiz hale
getirmenın yollannı anyorlar. Sonunda
Simon bulunan çareleri adeta dikte ettirir
gibi tek tek tekrar ediyor: "Özd güvenli-
ği arayabilirsiniz, sendikaya şikâyetedebi-
liriz. genei müdürle görüşebüiriz, bolüm
şefi ile görüşebüiriz
Yukanda anlattığımız tiyatro etkinlıği
"Miıed Company" grubun Toronto ya-
kınlannda bir fabrikada yaptığı çalışma.
Fabrika yönetimi, bu tiyatro grubuyla an-
laşarak işçilerin daha huzurlu bir ortam-
da çalışmalan için haziran ayı içinde her
gün 2 saat süren küçük gruplarla yukan-
da anlattığımız tarzda bir çalışma yapma-
lannı saf lıyor. Yani, seyirci ile sahne ara-
sındaki aynmı ortadan kaldıran, tiyatro-
yu gerçek yaşamın bir provası olarak gö-
ren Augusto Boal tiyatrosu...
Grup 18 Haziran'da Taksim Sahne-
si'nde saat 10.30'da Kültür Bakanlığı 'nın
desteğiyle Tiyatro... Tiyatro... dergisinin
düzenlediği i. Uluslararası Istanbul Ço-
cuk Tiyatrosu Festıvali kapsamında son
konuk topluluk olarak 10 yaş ve yukansı
çocuklarla benzeri bir çalışma yapmak
üzere Istanbul'da olacak. Aile içinde, egi-
tim sistemi içinde yer alan baskı konusu-
nu ele alacak olan grupta bulunan Türk
oyuncu Celal liçar tartışmayı yürütecek.
Grup 1983 yılında kurulmuş ve 30'u aş-
kın profesyonel Türk, Latin Amerika,
Hint, Afrika ve Avrupa kökenli oyuncu-
lardan oluşmakta. Sanat yönetmeni Si-
mon Malboga. Daha önce Küba'da Latin
Amerika'da birçok festivale katılan grup
ılk kez okyanus ötesıne geçerek ülkemız-
deçalışmalaryapacak. Yineilk kezbızim
seyırcimiz profesyonel anlamda "Augus-
to BoaT tiyatrosu yapan böyle bir grup bu
izleme ve hatta ıstedıgı yerde oyuna ka-
tılma olanagı bulacak.
Aynca yine "Mbted Company" 22-23-
24 Haziran tarihlerinde Kumpanya Sah-
nesi'nde yetişkinlere yönelik Boal tiyat-
rosunu anlatan bir work-shop yapacak.
(Genış bilgı için Tiyatro...Tiyatro.... Der-
gisi, Tel: 293 72 77)
Çocuklar ve hatta yetişkinler açısından
da oldukça ilgınç birdeneyim olacak. Mi-
xed Company'i merakla bekliyoruz.
Ismet
Küntay
Ödülleri
açıklandı
Kültür Servfei - 1997-
1998 tiyatro dönemıni
kapsayan Ismet Küntay
Tiyatro Ödülleri açıklan-
dı. Hayari Asıryazıcı, Sibel
Asna, Doğan Koloğiu, Na-
dide Küntay \e Sevgi San-
b'dan oluşan seçici kurul;
1997-1998 'En İyi Oyun'
ödüiünü Ankara Sanat Tı-
yatrosu'nun oynadığı. Eş-
ber Yagmurdereli'nin 'Ak-
rep' adlı yapıtına verdi.
'En İyi Yönetmen' ödülü
Adalet Ağaoğlu'nun 'Ko-
zalar' ve Melih Cevdet
Andavın 'Ölüler Konuş-
mak Isterkr' adlı oyunla-
nndaki çalışmasıy la Ayşe-
nil Şamlıoğlu'na gitti.
'En İyi Kadın Oyuncu'
ödüiünü Şehir Tiyatrola-
n'nda sahnelenen Ahmet
Hanidi Tanpınar ın roma-
nından Kenan Işık'tn
uyarlamasıyla sahneye ak-
tarılan 'Huzur' adlı oyun-
da rol alan Benmı Yıldı-
nmlar' alırken 'En İyi Er-
kek Oyuncu' ödülü Fer-
han Şensoy'un Ortaoyun-
cular toplulugunun oyna-
dıgı 'ÇokTuhafSonıştur-
ma' oyunundaki rolüyle
Tuncel Kurtiz'e gitti. 23
Ismet Küntay Tiyatro
Ödülleri 1998-99 tiyatro
sezonunun açılışında sa-
hiplerine venlecek.
Gerçekle
böyüş*
topmkla
arasında
Kültür Servisi - Romanya doğumlu ün-
lü pan flüt ustası Gbeorge Zamfır geçen
pazarakşamı Yapı-Kredı Kültür ve Sanat
Festıvalı kapsamında Açıkhava Tiyatro-
su'ndabirkonser \erdı. Rumen halk mü-
ziği \e dünya müzığı örneklerini yorum-
layan Zamfîr. konsenn ardından üç kez
bis yaptı.
Yırmi >ılı aşkm bir süredir dünyanın
çeşitli yerlerinde konserlerveren veplak-
lan satış rekorlan kıran Zamfir. 14 yaşın-
dayken Bükreş Müzik Akademisi'nde flüt
çalmaya başladı. 20 yaşında yükseklisans
programına başlavan sanatçı, yorumcu-
luğunun yanı sıra orkestra şefi ve bestecı
olarak eğitim gördü. 25 yaşında eğitimı-
nı tamamladı ve Romanva'nın en büyük
orkestrasında şeflik görev ıni üstlendı. Bir
buçuk ayda 45 resital verdikfen sonra ilk
grubu Taraf ı kuran Zamfır'ın dünya ka-
riyeri böyle başladı.
Artık pan flütü degişik müzik tarzla-
rında kullanıyordu Zamfir. Romanya'nın
farklı bölgelerine özgü stilleri repertuva-
rına aldı. Dini şarkılar (doina), ninniler
(cintect de leagen) ve cenazelerde söyle-
nen şarkılann (bocet) yanı sıra insan se-
sinin bazı tonlannı taklit eden şarkılar da
seslendirdi. 1977 yılında yayımlanan ilk
CD'si tüm dünyada yankı uyandırdı. Zam-
fir artık kendi senfonik yapıtlannı beste-
liyordu. Sıra, "İlahibirsesivjır''diyesöz
ettiği çalgısını geliştirmeye gelmişti. 20
borulu geleneksel flütün dışmda 22. 25,
28 ve 30 borulu flüt yapmayı başardı.
100 civannda altın ve platin plak ödü-
lüne sahip olan Zamfir, Açıkhava Tıyat-
rosu'ndakı ilk konserini 1989 yılında ver-
di. Zamftr. "Ozamandan bu zamana Tür-
kiye'ye olan aşkım hiç bitmedi" diyor.
Pop ile klasiği birleştiımenin kendisi
için ne ifade ettiği sorulduğunda şu yanı-
tı venyor sanatçı: "Pan flütü tüm stillerin
içineyerieştirdim. 50 yıldır vokalleriyle ta-
nınan müzikleri yorutnladım ve onlara
farklı bir renk. ikinci bir yaşam verdim.
Kendi hissettigini gibiçaldtgım için bu mü-
zik insanlan etkiledi. Zaten bir şeyi ancak
tüm kalbiniz ve ruhunuzla yaparsanız
böyle geniş kitJelere ulaşabilirsiniz."
Müziginin ınsanlar üzerinde bıraktığı
etkide, pan flütün de büyük payı olduğu-
nu belırtiyor Zamfir: "Pan flüt .Allah'tan
geli\or. Tarihte pan flüt dışındaki tüm çal-
gılar insanlar tarafından yapılmış. pan flüt
ise Pan Tannsı tarafından. Sesinin temiz-
ligi ve netliğn le rlahi bir çalgı. kalbe ve ru-
ha daha çok dokunabiliyor. Pan flüt; ger-
çekle büyü, toprakla gök\ üzü, somutla so-
yut arasında gidip geliyor. Solist ise bu de-
vmimin merkez kişisi. Teknik yok,pan flüt
çahyorsanız aklınızı ve kalbini/i birleştir-
meniz, tüm benliğinizle orada olmanız ge-
rekiyor. Her şeyinizi verirseniz her şeyi alı-
yorsunuz, boylece teknik oluşuyor. Pan ke-
lüne olarak da 'her şey, bütün' anlamuu
taşıyor zaten." Son yıllarda tüm dünyada
yaşanan Balkan müziği patlamasını nasıl
yorumladıgı sorulduğunda ise şu yanıtı
veriyor Zamfir: "Balkanlar. geleneksel
müzik adına dünyanın en güçlü mcrkezi.
Çok derin bir gecmişi, 2000 yıllık bir folk
gelenegi var. Ancak Balkanlar'daki bu
zenginliğin, Amerikan endüstrisi tarafın-
dan kuUamlmasından hoşlanmnorum.*'
Sufi müziğıyle beslenen Türk müzigi-
nin de ruhanı bir değeri olduğunu söyle-
yen Zamfir'in, 2000 yılı için. Türk müzi-
ğini kullanacağı "Zamfir 2000' adlı bir
CD projesi var.
Kültür Bakanı Talay hazırhksız yakalandı
Kültür Servisi-KültürBakanlıgrnın korsan yavın-
cılıkla başa çıkabılmek için kitaplarda bandrol zorun-
lulugu getirmesı. yayın dünyasının aklını iyice kanş-
tırdı. Yayıncılar Bırliğı uygulamanın korsan yavmcı-
lığı önleyemeyecegi. mali külfet getırdıği ve bir tür
sansür uygulaması olduğu gerekçeîeriyle ıtiraz edıy or
yasaya. 1941 ttalyasfndaki faşıst uygulamalara ben-
zetilen yasaya "Kitaba. kültür hayaüna sansür gdhor"
sloganıyla direniyor.
Yazarlann durumu ise daha karışık. Emeklerını.
mesleklerini, insanı hayTete düşürecek boyutlara ula-
şan, büyük dağıtım şirketleri. hatta söylentilere göre
yayınevleriyle birlikte çalışmay a başlayan korsan maf-
yasından kurtarmaya çalışırken de\ letin sansürcü el-
Ierine düşmekten çekıniyorlar. Devletin bu yasadakı
samimiyetine inanmak istıyorlar, ama de\ let ka\ ramı
ister istemez çağnştınyor sansürü.
Taraflann çıkarlan doğrultusunda belırgınleşen
farklı yaklaşımlan, Kültür Bakanı Istemihan Talay' ın
geçen gün bandrol uyguiamasını görüşmek üzere
AKM'de düzenlediği toplantıda daha da belırgınleş-
ti. Konunun karmaşıklığı bakanm kafasını kanştırmtş
olsa gerek, önce katılımcılar konusunda sorun yaşan-
dı toplantıda. Bakan yazarlara haber \enmeden bası-
nı da çağırmıştı toplantıya. Bültende yayıncıîann da
katılacağı belirtiliyordu. Yazarlar ise korsan yayıncı-
lıktan kurtulmak için bir çözüm olarak gördükleri ve
itiraz etmedikleri yasanm daha sonraki hükümetler
tarafından kötüye kullanılmasmı engelleyıcı tedbırler
üzerine bakanla söyleşmek ıçın gelmişlerdı toplantı-
Talay bandrolyasasıyla ilgili sorulara tatmin ediciyanrtiar veremedi. (Fotoğraf: KUBlLAYTÜNTÜL)
ya. Basın ve birkaç yayıncı sürpriz konuklanydı top-
lantının. Ahmet Altan. Duygu Asena. Ataol Behra-
moglu. Alpay KabacaluMurathanMungan.HıncalL-
luç. Latife lekin \ e Orhan Pamuk asıl konuklan ol-
dukları toplantıda sessiz kalmayı yegledilerönce. Ba-
kan Talay. fikri mülkiyet hırsızlığma bir son vermek
için uygulamaya geçirmeyi amaçladıklannı, yasanm
kesınlikle baskıcı bir yanmın olmadığını vurgulaya-
rak başladı söze. Hologramlann hazırlarunasmı üst-
lenen TÜBİTAK yetkilileri yaptıklan açıklamada,
bandrol uygulamasında kullanılacak olan hologram-
lann cisimden yansıyan 3 boyutlu bilgileri içerdiğini
ve holografik okuyucuyla okunacak bu bilgilerin tak-
lıt edılmesi halmde hoİogramın kendısinı tahrip edi-
ci bir nıtelıgı olduğunu bildirdiler. Bakanın bu holog-
ramlarda sadece kitabın kimlik bilgilerinin yer alaca-
gmı söylemesi, ne yazarlan ne de yaymcılan sansür-
le özdeşleştirdikleri devletin iyi niyeti konusunda tat-
min ettı.
En önemli endişe, kültür politikası cumhunyet ta-
rihi boyunca hükümet aracılığıyla sürekli değişmiş
olan ülkemızde, yasanın ılenki günlerde kötüye kul-
Ianılıp kullanılmayacağı konusu. Yayıncılar ise kitap
başına 6500 TL. değerindeki hologramlann getirece-
ği mali yükümlülük konusunda endışelıler. Basımı ta-
mamlanan kitaplann hologram ücretlerinin toptan
ödenmesi sorun oluşturuyor yayıncılar için. Bir baş-
ka endişe konusu da hükümetlerin siyasi baskı ya da
bürokratik engel yaratmak için başvurabileceği bir i-
ki günlük gecikmenin bile yaratacağı zarar. Talay'ın
buendeşelere yönelik tek yanıtı ise 'Devletegüvenin'
oldu.
Talay; samimiyetine inanır görünen yazarlarla bir
araya gelerek gövde gösterisi niteliğinde başlattığı
toplantıda hazırlıkstz yakalandı. Önce yazarlara bası-
nın ne işi olduğunu açıklayamadı Talay. Daha sonra
da yanıtlanyla ne basmı, ne yayıncılan ne de yazarla-
n tatmin edebildiği konular geldi... Bandrol uygula-
masının hükümetler tarafından sansür aracı olarak
kullaflilınaması için ne gibi tedbirieralınacak? Holog-
ramlannimalati neden ihaleyebaşvurulmadan tek bir
sirkete verildi? Yan fivaüna mal olabilecek hologram-
lar >ayınevlerine neden 6500 liradan ulaşıyor? Bu üc-
retten bakanlığm denetim(!) masraflan için kestiği iki
bin lirarun neyin denetimi için kullanılacak? Depolar-
daki Idtaplar için nasıl bir uygulama düşünülüvor?
Yazarlann da konuya farklı açıiardan yaklaşmala-
n, yayıncılarla yazarlann kendilerinı farklı yerlerde
görmeleri de Talay'ın kısa bir süre içinde uygulama-
ya geçecek olan yasayla ilgili sorulardan kurtulması-
na alet oldu. Ahmet Altan'ın, ihalede yolsuzluk ola-
bileceği konusundaki tartışmalan "Teknik avnnülan
bir yana bırakaiım" yorumuyla kapatması; yayıncı-
lardan ve birkısım yazarlardan tepki toplamasma kar-
şın tam Talay'ın aradığı kaçıştı. Talay sorular için tat-
min edici yanıtlar buJamayınca, başlangıçtaki anlayış-
h sanatçılarla işbirliği kuran bakan imajını koruyama-
yıp çareyi kapıyı basına kapatmakta buldu.
DEFNE GOLGESİ
TURGAY FİŞEKÇİ
Şiir ve Gerçeklik
Ne zaman Nâzım'ın gömütünün Türkıye'ye taşın-
ması gündeme gelse, "Vasıyet" adlı şiiri öne SÜOK
lür Hanişu, "Anaüolu'dabirköymezartığınagömün
beni" diye yazdığı.
Nedense bu şiirin bir "şiir", yani bir sanat yapıtı ol-i
duğu akla gelmez böyle anlarda. Oysa o çok ünlü
tanımda söylendiğı gibi "Sanaf bize gerçeği göste-
ren biryalandır". ;
Bu şiirde, yenilerde bir kalp krizi geçirmiş olan şa-
ir, ölümü düşünerek bize, ölümünden sonra gerçek-
leşecegini düşündüğü kimi düşüncelerini aktarmak-
tadır. Şiirin bütününe baktığımızda aslında şairin
dünya görüşü ve mücadelesi öne çıkmaktadır.
Traktörlerie türküler geçsin altbaşından mezarlı-
ğm,
seheraydınhğında taze insan, yanık benzin koku-
su,
tarlalar orta mali, kanallarda su,
ne kuraklık, ne candarma korkusu.
Görüldüğü gibi "Vasiyet" şiirinin asıl teması, ken-
disinin ölümünden sonra bir köy mezarlığına gömül-
mesinden çok, çok sevdiği halkt üzennde baskı ve
sömürünün ortadan kalkacağı günlerin özlemidir.
Şaır, ağır bir kalp krizi geçirmiş, bir sanatoryum-
da sıkı kontrol altında tedavi edılmektedır. Dolayısıy-
la bu şiirde aktarılanlar şairin içinde bulunduğu duy-
gusal ortamın yazıya dökülen halidir. Şiırdeki duy-
guyu açıklamayı denersek:
- Şair, uğruna bütun hayatını feda ettiği sosyaJiz-
min ulkesinde gerçekleşmesine daha çok zaman
olduğunu düşünmekte, o günleri göremeyeceğı için
üzülmektedir.
- "Anadolu'da bir köy mezanna gömün beni" di-
zesi kişisel bir ıstekten çok, sosyalizm mücadelesi
karşısında birey olarak kendini önemsizleştirmenin
anlatımıdır. Çünkü onun ıçın nerede gömülü olaca-
ğı önemli değildir. Önemli olan sömürünün bitmesi,
köylerde ileri üretim ilişkilerıne geçılmesidır.
Şairin maddeci bir dünya gorüşü vardır. Yani ölüm-
den sonrasına inanmamaktadır. Ölüm onun için yal-
nızca yaşadığı hayatın sona ermesidır.
Kaldı kı, ölümünden sonra yapılmasını ıstediği
şeyler için birçok kez resmı vasıyetnameler yapmış-
tır. Bu vasiyetnamelerde "Vasiyet" şiirindeki istekle-
re rastlanmaz.
Benzer duygular Nâzım'ın bu hastalığı ve hemen
sonrasında yazdığı öteki şiirlerinde de gönjlür. "De-
niz Üstüne" adlı şiirinde de,
Anadolu yaylasına gömüleyim istiyorum.
Yaylamıza kiraz vaktı,
ayn ayn gemilerden,
konuk gelsin gemıciler.
Söylesinler ayn ayn denizlerin
aynı büyük türküsünü.
Burada da yıne aynı ruh halı içinde ölümden çok,
yeryüzünde gerçekleşecek sosyalizm ilgilendiriyor
şairi.
Böylesi şairin hayatıyla şiirinin farklılaştığı çok di-
zeler bulunabilir şiirimizde. Orhan Veli de bir şiirin-
de "Çok sevdığim salatayı I sevmez mi olacaktım"
diye yazmıştır. Sonra da yakın bir arkadaşı, "Hıç de
l ü % M tı.ç% aÇ y p ş : ; j j
Bir kez de benımtfaş'ımageldı: İki yıl önce, "Kızh»
ma bir ev tuttum" diye başlayan bir şiir yazmıştım. |
O sıralarda yolda karşılaştığım, üslelik de şair bir ta-1
nıdık, "Yahu o kadar büyüdü mü?" diye sormuştu. J
Oysa ne çocuğum vardı, ne de böyle bir olay. Kızı.
başka bir kente öğrenıme gıden bir babanın duygu-1
larıydı yalnızca o şiirde anlatmak ıstediğim. {
Şairle hayatı arasında hiç mi bağ kurmayacağız di-1
ye sorulabilır elbette. Bunun yanıtı, şairle hayatının-
elbet örtüşeceğidir, ama bunu tek tek dizelerde de-'
ğil, hayatının ve şiirinin bütününde aramalıyız. Şairin;
hayatıyla şıiri birbirinin ardında durabilmeli ve bırbı-t
rini savunabilmelidır. i
Nâzım'a dönersek bence onun mezannın yeriyle
;
ilgilenmek onun için yapılacak işlerin başında gel-j
mez. i
Ülkemizde yirminci yüzyılda yaşamış Atatürk'le-
birlikte iki büyük değerden birinin yapıtlarınm tanıtı-;
mı, okullarda okutulması, bütün insanlanmızca ta-'
nınması ve bilinmesi için çalışılması, Nâzım'ın anıs»
için yapılabilecek en yararlı iştir bence. '
Yapı dergisinde Ozal'ın anıt
mezarı irdeleniyop
I Kültür Senisi - \'apı dergisinin haziran sayısı
çıktı. Dergıde Doğan Hasol. 'Özal'm Anıt Mezan'
başlıklı yazısında Turgut Özal için yaptınlan anıt
mezan gerek yapılış sürecindekı yasadışılıklar,
gerekse mımari konseptine yansıyan ideoloji
açısından değerlendiriyor. Prof. Dr. Enis Kortan,
'Mimarlıkta Modalar ve Evrim" başlıklı makalesinde
modernizmın ortaya çıkış koşullannı ve gelişimini
günümüzün postmodernizmı ile karşılaştırarak
irdeliyor. Dr. Özen Eyüce ise 'Ahşap Köprüler'
başlıklı yazısında ahşap köprüleri dünden bugüne
örneklerle strüktürel açıdan incelerken Y. Mimar
Bayar Çimen "Dünya Köprüleri'nde köprüleri
yalnızca mühendislik ürünleri olarak ele alınan
anlayışı eleştırip mimarlann payını da vurguluyor ve
dünyadaki önemli köprüleri tanıtıyor. Dergide aynca,
Doç. Dr. Nilgün Ergun'un 'Yenilenme Sürecinde
Kültür Sürekliliğinin Sağlanması Matera Örneği' ve
Dr. Alpay Er'in '199O'lı Yıllarda Türkiye'de
Endüstnyel Tasanm" başlıklı yazılar da yer alıyor.
KÜLTÜR # ÇİZİK
KAMİL MASARACI