Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 MAYIS 1998 ÇARŞAMBA 10 EKONOMI Modern teknik donanım, dinamik ve güler yüzlü personele ihtiyaç var Vergi yasasına yeıri öneriler • 'Türk Vergı îdaresınm Yenıden Yapılanması" raporunda. malıyecılerın eğıtım sevıyesının yukseltılmesı. ılkel teknolojıye son venlmesı \e mükelleflere kıbar davranılması ıstenıyor. Ekonomi Servisi - Vergı retormu yasa ta- sansı TBMM'den çıkma sırasını bekleyıp hazıne bonosu, mevduat tonlan. kâr paylan repo. faız gelırlennın vergılendınlmesı tartış- malan surerken vergı ıdarelennın de venı- den vapılanmasına ılışkın araştırmalar yapı lıyor Yemınlı Malı Musavır Huseyin Peniz. "Tiırk Vergi İdaresinin Yeniden Yapılanma- sı" raporunda. malıye teskılatının eğıtım se- vivesının vukseltılmesı gerektığını vurgular- ken. bılgısavarsıstemınegeçılmesını ve mü- kelleflere kıbar davranılması gerektıgını so> - luyor Turkıyede vergı si;>temındekı aksak- lıklan ara^tıran Pervız. !970yılısonrasıeko- nomık gelışmelere avak uvduramayan vergı idaresinin vapılanmasının ıçmdsıçıkılmazbır hal aldığını kaydettı Raporda malıye teşkılatının geleneksel muhafazakâr modehnde başan sağlanamadı- ğı beiırtıldı Malıveteskılatı personelının>uz- de lösinın vuksekeğıtım kurumu, yuzde >7 sının lıse, yuzde 19 ununortaokul.vuzde 8'ının de ıJkokul mezunu olduğu belırtıhrken unıversıte mezunlarırun daha çok denetım elemanı olarak çalı^tıklan anlatıidı Vergı ıdaresının modern teknik donanıma kav uştu- rulması ongorulen raporda, dmamık. guleryuz- lu personele ıhtıvaç bulunduğu kaydedıldı Soruniar bitmiyor Gazı Unıversıtesı oğretim gorevlısı ve Ser- best Malı Muşavır Dr Faruk Guçlu de. An- kara da malı muşav ırler ve vergı mukeilefle- rıne uv guladığı ankette ılginç sonuçlar orta- ya çıkardı Ankete katılan mukellefler, vergı daıresının uzakiığının vergı tahsılatını etkı- ledığını belırtırken gorevlı memurların dav- ranışlannı yumuşatması ısteklennı de ıfade ettıler Mukellefler vergı odemelennde kar- silaştıklan burokratık zorluklan tanımlarken. "Kaydolmak bela, yakayı kurtarmak başka bir bela; \ergi memurian aşarcı gibi; gotürur- sen bu> ukgotur, tnr mılyon lira vergi icin ada- mı ıntihar ettinıier; odemek başa bela: > one- tenler \ermezse halk verir nıi?: toplanan pa- ralar çarçur edili\or_" gıbı vorumlarla sı- temlerını dıle getırdıler Ankete katılan l500mukelleften 1127 si vergı daırelennın uzaklığından yakındı Ma- lı muşav ırler de vergı daırelennın teknolo- jık olanaklarla donatılmasını ıstıyor ve mu kelleflerleılgılı olarak daduzeçlemeler one- nvorlar Bu arada vergı reformu yasa tasan- sının vanı sıra Tuz ve Hal yasalannda yapı lacak değisıklıkler de Meclıs gundemınde yer alıyor. SÖYLEŞİLER / KORKLT BORATAV Devlet Üniversitelerinin Bunalımı Hazinenin yeri belli. Hazıne Bonosu aJırken Esbank ı mutlaka arayın Yuksek venmden yararlanın Basıt Faız (Brut) % 91,32 Vade Tarıhı 17 Şubat 1999 (273 gun) BankaQ ESBANK Saaşlar Esbank Genel Mudurlugu nde ve aım Esbank şubelennde Genel Muduriuk Tel (0-212) 251 72 70 (19 hat) 252 74 01 249 10 33 249 34 52 Amerika'da karaparaya Kazablanka operasyonu 35 milyon dolarlık uyuşturucu parası ele geçirildi Ekonomi Servisi - Latın Amenka'nın en guçlu uyuşturucu kartellennın \e onde gelen Meksıka bankalannın da karıştığı. Amenkan tarıhınde tespıt edılen en buvuk kara para aklama şebekesı yakdlandı Uç yıl suren bır ardştırma sonucu yapılan operasvonla 142 kışı tutuklanırken 35 milyon dolarlık uyuşturucu parası ele geçınldı AFP'nın haberıne göre Amenka Hazıne ve Adalet Bakanlığı yetkılılennın ortak çalışması sonucunda yapılan operasyonun sonuçlanmasıyla Amenka Bırleşık Devletlen ve Meksıka'dakı bankalarda toplam 110 milyon dolara el konulacağı ve aynca 200 kışının yakalanacağı bıldırılıyor Altı ulkeye yayılan ve " Kazablanka" kod ısmıyle yurutulen operas>onia ıkı ton kokaın ve dort ton da manhuana ele geçınldı Meksıka'nın unlu u>uşturucu kartellennden "Juarez" ve Kolombiya'dakı uyuşturucu çetesı "CalFnın uyuşturucu parası aklamada Meksıka bankalan ve yetkılılerıyle arasındakı • Üç yıl süren bir araştırma sonucu yapılan Amerikan tarihinin en büyük kara para operasyonunda 142 kişi tutuklanırken 35 milyon dolarlık uyuşturucu parası ele geçınldi. bağlantı ılk kez bu operasyon sonucunda tespıt edılmış oldu ABD Hazıne Bakanı Robert Rubin, Gumruk Servısf nın ozel ajanlarının aracı rolune gırmesı sonucunda Meksıkalı bankacılann uyuşturucu parasını aklamaya çalışırken yakalandıklarını behrttı Robert Rubın yapılan operasyonun ertesınde bankacılann para aklamak ıçın banka hesaplarını kullandıklarını soyledı Amerıka Bırleşık Devletlen Hazıne Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı yetkılılerı 100 kadar Amerikan bankasındakı hesaplar vasıtasıyla para aklandığını tespıt ettıklerını açıkladılar Meksıkalı bankacılar. Nevada'da Kazablanka ısımlı bır casınoda uyuşturucu paralannı aklamak uzereyken ajanlar tarafından tuzağa duşurulerek yakalandılar Meksıka"nın en buyuk bankası Bancomer ıle Confıa. Banca Serfın gıbı Meksıka'nın onde gelen bankalannda çalışan 26 Meksıkalı yetkılının, kara para aklama suçundan mahkemeye çıkarılacağı bıldınldı Devlet unıversıtelen bunalımda mı7 Bu soruyu, çok cıddı ve kendıne ozgu sorunları bulunan taşra unıversıtelennı dışta bırakarak tartışmak ıstıyorum Metropol kentlenmızdekı eskı buyuk ve geleneksel devlet üniversitelerinin bır bunalım ıçınde olduklan doğru mudur7 ilk olarak olumlu bır saptama yapa- yım Bu unıversıtelenmız çok ağır bır "kaynak kısıtı" ıçınde değıldır Bazı unı- versıtelerımız, son yıllarda butçe öde- neklennt enflasyonu aşan oranlarda art- tırmayı başarabılmışlerdır Hemen he- men hepsı, kendı vakıf ve şırketlerını yavrulayarak çağa ayak uydurmuşlar, "tıcanleşerek" ve yukselen oğrencı harçlanndan da yarartanarak kaynak ya- ratmaya başlamışlardır Yatırım harca- malannı hızla arttıranlar vardır Yenı bına- lar yukselmektedır Benım fakultemın bulunduğu Cebecı Kampusu son yıl ıçınde pınl pınl bır çevre duzenlemesıne kavuştu Oğretım uyelerının tumune bı- rer bılgısayar ve yazıcı sağlayan fakulte- ler vardır internet bağlantısı yaygınlaş- mış krtaplıklara yenı krtap gınşlen başla- yabılmıştır Ancak. konu akademık personelın oz- luk haklarına gelınce yukarıdakı tablo bırdenbıre değışmektedır Geçen hafta Oğretım Elemanları Sendıkası Başkanı ve değerlı dostum Izzettın Önder Cum- hurıyet'tekı koşesınde ışın ozune şu ıfa- delerle parmak bastı "Maaş duzeyı du- şuk tutulan unıversıte elemanlanna bı- lımsel ozgurluklennı sermayeye ya da vakıf yuksekokullarına satma dayatması yapılmaktadır Bu dayatma en etkılı eko- nomık terordur" Bu saptamayı "Hocalar yıne maaşlan na zam ıstıyoıiar" dıye algılamamak ge- rekır Bu olgu penyodık zamlarla geçış tırılecek bır durum olmaktan çıkmıştır Bırkaç yıldan ben profesor aylıklan zam ve enflasyon sarkacını ızleyerek bın do- larla yedı yuz ellı dolar arasında ınıp çık- makta araştırma gorevlılerı ıse bu du- zeylerın yarısına bıle ulaşamamaktadır- lar Devlet unıversıtelen dışmda ornegın vakıf unıversıtelerınde ve ozel sektorde benzer bılgı bınkımı ve nıtelıkler ıçın bu rakamlan bırkaç mıslı aşan maaş tanfe- lerı geçerlıdır • • • Uç sonuç ortaya çıkıyor Bınncısını, iz- zettın Onder vurguladı Oğretım uyelerı, oğrencılerıne ve kendı bılımsel gundem- lerının belırleyeceğı araştırmalara gıde- rek daha az zaman ayırmakta bılgı ve becerılennı gıderek artan oranlarda "pı- yasaya" sunmaktadırlar Son yıllarda 1yı- ce rnoda olan "unıversıte-sanayı ışbıriı- ğı" sloganı bu yonelışe saygınlık kazan- dırmakta, bılım ınsanlannın uzmanlaşma alanları ve araştırma gundemlen, ozel sektor, yanı pıyasa tarafından belırlen- mektedır Ikmcısı, pıyasa talebı olmayan bılım alanlarının "bıtkısel hayaf'a gırme tehlı- kesı doğmaktadır Sığ bır "ışlevsellık" anlayışı bılımsel gelışmenın en buyuk duşmanıdır Pıyasaya teslımıyet unıver- sıtelerın tıp muhendıslık ışletmecılık bolumlerını odullendırır Iktısat tarıhı, prehıstorya olu dıller antropolojı, teorık fızık ve matematık gıbı alanlara tse yete- neklı oğrencıler ve yenı kuşak araştıncı- lar rağbet etmezler Pıyasanın en çok değer verdığı sosyal bılımcı tıpı kamu- oyu yoklama uzmanlarıdır Bu zıhnıyet altmış yıl once egemen olsaydı cumhu- nyetın en saygın bılımsel gırışımlennden bın olan Dıl-Tanh ve Coğrafya Fakulte- sı'nın hıç kurulmaması gerekırdı "işlev- sel olmayan alanları yadsıyan bır bılım- sel gelışme koksuzdur koftur ve kalıcı olamaz Pıyasa tutkunlarının bunu anla- rnası murnkun değıldır Uçuncusu, akademık meslek genç kuşaklar ıçın çekıcılığını tamamen yıtınr Amenkan anlayışına gore kurulu Boğazı- çı ve ODTU'yu saymazsak, kiasık devlet unıversıtelen geçmıştekı gelışımlennı, bı- lım ınsanlarının doğal tabanı olarak go- rulen "asıstanlık kurumuna borçludur- lar "Asıstanlık akademık mesleğın ılk aşamasıydı Ve bu aşamaya çok cıddı yarışma sınavlan ve tıtız bır seçme/ele- me surecı sonunda gınlırdı Unıversıte mezunlarınm en nıtelıklı olanlannın he- defi genellıkle asıstanlık olurdu Akade- mık aşamalarda tokezleme olmadığı su- rece guvencelı bır konum ıçerırdı On, on ıkı yıllık bır sure boyunca, bu genç ın- sanlardan, oğrenme, araştırma ve bılım- sel uretım dışında herhangı bır hızmet bekJenmezdı Bugun devlet unıversıtele- rındekı profesorlerın hemen hepsı mes- lege boyle gırmışter bu koşullarda gelış- mışlerdır Bugunun vakıf unıversıtelen kendı bunyelerınde bu turden bır bınkımı yapmaya hıçbır zaman yanaşmayacak- lardır Oğretım kadrolarını başkalarının (devlet üniversitelerinin) sırtından oluş- turmakta ısrarlı olacaklardır Asıstanlık artık ortadan kalkmıştır Sozleşmelı fevkalade duşuk ucretlı ve ıtıbarsız bır araştırma gorevlılığı" statu- sune donuşmuştur Pek çok genç ınsan, bu konumu geçıcı bır ış olarak gormek- tedır Fakultelerm çoğunda akademık pı- ramıt bu nedenlerle tersıne donmuş profesorlerın sayısı araştırma gorevlılen- nı bırkaç kez aşar hale gelmıştır Yurtdı- şında doktora yapanlar, gulunç maaşlar- la devlet unıversıtelerıne çekılememek- tedır Akademık meslek boylece doğal tabanından, yanı gelecekten yoksun bır hale gelmıştır • • • Bu nedenlerle devlet unıversıtelennın en eskı ve en koklu olanlannın bıle artık ıçı boşalmıştır Bu oyle bır bunaltmdır kı, dıştan fark edılemez "Içerdekıler" ıse otuz yıllık bır belleğe sahıp değıllerse ve mesleklerının geleceğını dert edınme- mışlerse olayı bır "zam sorunu" olma- nın otesınde zaten algılayamazlar Istikrarlı ,.- i t J^l S? * j ^ »^ bir büyümenin rakamsal öyküsü Dönem Sonu Net Kâr •• Ozkaynaklar 31-Mart-98 5,110 30,679 TL (Milyar) 31-Mart-97 1,677 14,416 Artış 3,433 16,263 - - % 205 113 Mevduatlar 137,484 61,241 76,243 124 Toplam Aktifler 254,959 115,146 139,813 121 1997 yılında aktifleri %97 oranında büyüyen ve 16 trilyon TL'ye ulaşan kârıyla, özkaynaklarını %118 oranında artıran Iktisat Bankası, bu büyümeyi 1998 yılının ilk üç ayında da devam ettirerek, dönem sonu kârı olarak 5.1 trilyon TL'ye ulaşmıştır. Yalnız rakamlarda değil, 1998 yılı başından beri açtığı şubeleriyle bireysel bankacılıkta da size çok daha iyi hizmet vermek için gelişen Iktisat Bankası, istikrarlı bir büyümenin kanıtmı oluşturuyor. İKTİSAT Memnuniyetle