Katalog

SAYFA CUMHURİYET 18 MAYIS 1998 PAZARTESİ EKONOMI Borsa Analizi ttte NTJr 1M 1W TVMÇ I BJBt H M H U ta I Aracı KurumJar Glcta MenDeejer Ortaa-na 5900 191 1402 191 14 02 389 126 63 3 89 i€S3 Bankalar Attank Mematrftar* Denrtank OşfiarK Esiank ratıstan* Soaıtg Bankası Şeterbar* TKaüanmaSankas TişBank.(Bl- TlşBa*.(C) TeksUbank TSKB Yaşartar* YapıKr«*B CMalaTia 9400 J 3 5 0 6300 5500 1650 4.500 12 750 2.500 31 500 930 OOC 12500 2550 1İ25 5 700 4 78 3 1 ' 2 306 1448 346 1348 259 877 096 1836 2 51 14 97 398 2606 069 167 85 96 434 97 6 47 42 42 198 839 090 '142 0Y38 26 9 7 185 3054 13 06 12 01 T 7 01 512 664 8 47 4 79 203 94 1989 4 10 = 65 993 12 91 345 23 13^9 43 93" 38 68'37 121588 49998 7 019 74993 1154 7 535 58 41333 !03C32 1157 05 62 38 22(43 Cam ve Cam Urünterf Sanayl Anaöofcj Cam 2550 228 4792 Z8861 1904» OerartCan- 14500 595 13232 1'868 Izocan 8100 238 1732 1 ' İ 4 12236 Tr*yaCan 9600 427 5538 3931 652C Ortasm» 3 75 5080 3955 9821 Boya Sanayl BayrataBoya 7200 144 2238 6 05 377 52 Ç8S Boya 6200 1-28 389" 32854 Masftal 33500 3 29 2190 1169 6654 MegesBo^a 7400 222 4359 1173 828$ Yasaş =1000 363 1865 784 1 2 1 " Ortalara 2 79 6613 9 89 1=9 63 Nracıtt Anad» grac»« EgeBrac*k Eraya»8»aa* GuneyBracı* utorg Ortalama 8800 237 2587 1435 4980 33500 116" 13965 89.27 9330 41000 13 50 45 80 160 60 282 57 26000 952 4853 4352 1O5"2 6600 431 61191 11109 13'91 9 88 6912 84 5' Büyiifc Mağazalap Çarş Gma Kpa Tarsaş Onalana 150 000 9J00 18.500 275 000 182 500 24 95 8" 31 1213 37 25 506 25 142 73 664 19812 3795 59 55 3034 19317 5863 3VX 2350 13945 4264 46908 2168 216 90 64 52 300 ^4 Çmento Sanayl M a n a Ç m |Aj Adar»Çm.(B) AdaraÇım.(Q A!yon Çmerto Alıçansa AslarÇmentc Batıçm BureaÇmento BduÇmenlo ÇUÇ Çmentaş Çmsa Goltaş Konya Çtmento UanJoÇfnento NQdÇQÇ UnyeÇnento Ortalama 21000 11000 2 375 32 500 8600 72 000 24 000 55 000 5^00 66CC 14.250 15 750 57 000 4000 "0İ50 9000 8800 953 4219 1.22 3106 106 48 31 6 32 -7 15 652 7883 547 7436 338 1954 6.26 5967 2.28 18 53 190 1826 320 4213 4 77 58.28 405 3205 223 2150 309 2983 358 15 30 12) 2' 43 4 .4 4069 15 81 37 30 1164 3730 1810 3 7 30 1267 11409 34 78 4984 2 7 88 130 81 7 52 6421 15 57 37 74 967 26-52 150C 5044 143 88 1955 47 59 '1 31 31 76 10 15 36 !8 864 3622 968 5453 748 3336 1682 5317 Hava Taşımaafcğı va Yan Hfemettor y TKY ÜSAŞ Ortalama 38000 1183 2429 1500 1'739 27500 548 10064 10383 680 000 8 64 1317 6 98 120'2 5 91 128 54 36 50 105 4- PepakMMte ve ToptM Hcaret EGSftşTıcaret 40500 1052 7480 3946 184612 Mılpa 8900 308 6151 1277 11447 Satah Pazaöma 8 400 4 23 2180 1617 83 64 TofaşOto~e 40500 1382 109366 4420 49666 Oralama 805 13601 2979 552 "9 DekumaSanayi AtanTeKst» Aksa feulp* AltnvJdız Araı Bertian Tekstil ftrt* Maısucat BoyasanTetstıi CeytarGıyım Ceyteş ~ k P d l * EGS Egeser Gıym Gectelpft KarsuTeksM Konfete Koytaş üıksKartle MensaMensucat NertBHoUng OkanTekstt FMTetetl Potylm Sasa Sotea Soktaş SonmezFi Sonrrez D amuldu Sto, Tumttte UKİ Konfetaıyon VaktoTeksM Vunsa Ortalana 6400 9 700 19500 5 400 26 500 13000 8800 2000 4.300 2850 8500 2.300 S2CC 19 750 29 000 27.500 7400 310000 13000 11.250 590G 31000 1 V5 6500 3400 12 750 0 9000 15 750 16 T 50 5 700 2.500 16 750 13000 8800 132 588 141 697 4 27 "819 129 6 3 7 318 1657 122 2468 0 64 10 3 7 161 624 116 47 28 1 67 10 76 063 1318 146 2150 197 19 41 235 1517 3 96 3923 0 93 1720 2 51 41 87 1530 31647 268 4193 352 1887 178 19314 1105 76 84 036 3285 129 2394 123 5314 315 484 3 74 0 00 116 10 74 2 62 4160 182 83 49 2 58 61 19 146 2325 3M 196 00O 3 02 24 04 2 52 17 81 S61 6 75 894 10 75 1720 7 42 7 59 1404 7 41 12 97 1582 6171 12 '6 rs 2162 4904 1538 705 '28 3651 11841 "63 1943 '05 000 37 80 5 55 •761 1527 1060 801 000 1413 1022 19136 '170 7 46 76 5/47 155 97 243 62 62T 187 70 15216 113 86 10029 140 38 92 08 23862 46067 3128 99 72 749 51 114 96 9510 184 88 6 7 158 2151 12825 363 57 77 72 232 28 157 15 935 36 6 7 43554 577 63 3906 18019 140 07 13623 Lastft Urimteri Sanayl Bnsa Gooj-Year Ortalama 14 750 371 16 07 175 000 960 2511 5 l 7 1926 9.22 4 7 81 1771 16808 1182 " 6 1 aKTJI Aktaş Betdrtı ÇLkurovaBeMı* EmekBektr* KepezEtektnk CMaSama 145000 2199 4487 2888 24242 70O0OO 1932 «26 2701 21825 130O0 519 12101 866 15822 7 00000 1767 6370 2030 1 ~9 "^5 15 88 58 3 7 16 75 214 31 Seramik ve Porseton SanaylEgeSer Eyap GortJonlşıl Kutahya Por Uşa« Ser Ortafema Dayanddı Tûkettn Mabentetoti INasEvA. Ktmasan Peg Profito RaksEvAI Vestel Ortalama lırizm Çeş-Altınyunıjs MarmansAtYun MamMart NetTunzm Petrokert Tıren- Otaıama 4 300 08OO 153 1580 892 131 U2* 2138 67000 1175 5 3 1 7 4134 9800 '3 7 50 238 102745 1714 297 8706 1368 1 72 21 00 14 88 96 64 19 06 441 14 83 05 12 7 29 135 54 35.500 12250 11000 35500 525 *55/ 1100 4 13 135 08 14 77 4 70 4121 14 68 2.29 19 97 23 30 831 6831 1866 596 3622 603 45 351 434 382 15 48 12 0O0 3 66 3988 64 2 8 27 2J 07 5200 2.23 1952 1345 3200 171 3550 1200 6291 15750 339 1566 1348 2'933 21 »00 168 J5 01 .î< i=33 -95 .sı. BefctrftMtfıteferive jtypttan Sanayl AoaıaEteK Me*. 7100 255 32 37 958 434 saı 12500 215 2015 1183 196T 5 Befcotekmk 12 750 3 75 13 66 9 94 223 86 Neaş B6000 651 2628 1695 7296 Teletaş 37000 762 4339 1318 82 0 TSernera 14250 330 5219 5268 11923 OBtana 482 2562 14 2" '3544 Tutun Sanayfi Apefcs Bmvıt Cadanei Fngo-ftrt KaitGjda . KcrevKaş KnstaJKola Korfnjt&da Maret MdumuTavuk Pasavıla g PnarEt PnarSc PnarSut PnarUn Tâfonsecve JalTanm Tıiaş Korserve OMalama 20 50 26 OOC 36 000 1850 7900 27000 30500 18 750 5000 28000 4 350 8400 10 750 11250 3400 9300 15 750 20 000 •0 750 14500 5800 3900 298 1788 4 57 124 99 10 45 75128 5417 7117 22 97 62 52 212 455 8 01 13 4753380 78 211 9 91 223 24 81 144 14 04 2 75 25 15 2 86 125 52 349 16952 157 27 41 1' 30 36862 3 64 23 (9 316 1588 405 4741 2 77 31847 1 87 79 43 2 56 75 32 3 75 8 28 17 73 2417 3160 1208 10 33 34 32 105 56 4 8' 24 50 2193 12 42 636 1135 1060 1495 1218 2424 ioii 1861 1940 426! 120 79 14462 194 55 147 55 147 55 202 69 50 7 82 6127 1X02 58 58 102 72 14961 63 46 38064 8029 814 38 20922 6038 33 74 152 72 86 01 17411 ıtri IM iv vm BJB FJMI FİM tUM AlarkD Hwjng 3orjsan >at DoâanHold Eczacıoaş. Yat Efesriodmg E f c H * g KoçHoUng W * Z H Medva Net Hotdng S rt 'ansturtı HokJ TŞşe Cam Orta/ama 63 000 16 250 15 750 14 750 50 000 160 000 40 000 59000 3000 2200 5800 17500 1900 4 71 92 36 3 05 17 82 9 05 123 32 905 12329 19 05 1304^2 74 1 7 572 98 5 4 7 106 76 19 8 1 14161 2 13 32 12 1 77 59 73 153 4649 793 17255 0 88 14153 7 S6 01 935 13318 5000 7 52 64 02 64 02 150153 158 73 28 95 6662 2021 37 64 23 26 64 06 45 62 5 2i 6159 991 16 39 39 73 39-3 6146 25 05 384 88 714 27 99 11408 343 2 47 24 01 1006 44'4 Demip, Çeflk, Metal Ana Sanayii Burçel. Çentaş Oennsaş Dcktaş EreğkDÇ toDÇ Metaş Ortaara S300 4 450 16 000 11500 39500 2225 7900 346 206 3 45 534 2 62 085 228 244 İ2 29 628 2421 14 84 2014 811 2526 12 60 9922 4988 4096 573 72 74 48 28.94 4384 10096 10 7 22 85 37 52 04 47 31 165 94 149 16 4712 32 r 125 29 Basan Yaym Sanayl Bugur Yaymcl* ÇSS Pmtaş Ouran Ofsa Humy«Gaz. Sabah Yaymc*k Ortalama ^550 14 750 7000 10250 1000 '1250 3450 126 8 24 49 89 16 41 3 76 13 71 1228 327 29 5.07 23342 236 2539 436 5 7 17 0 76 423 12 35 27 77 5 4 339 86 2166 147 87 141 1920 1223 142 58 35 «0 ' 2 4 96 "1 Metal Efya, Maldne ve Gereç Sanayl Aart Sara< "• •" 11 9C36 MakınaTatorr 19CC 148 2093 9B5 10865 Teîsar 2O000 579 1636 205 7 30' 92 Ortalana 250 ' i •• 831 0909 Gayri Menkm Yatrm OPtaUridâpT AlatoGYatOrt. E3SGMY0 OsmartıGMYO ^to(GY0 Oftaıama 000 a200 13 24 465C 693 13'•M: 197 11 7 3 414 122 101568 61513 2726 024 784 3014 26o3 049 :93 4950 '866 '8a 44 Mobilya ve Döşeme Sanayii je^aş 15 5C " 1.92 0 3a 28 90 'eJetıenMoc 12500 428 2088 1306 19328 Drtalama 308 1537 811 7833 Otomotiv ve Yan Sanayl Dıtaş Doğan EgeEnduan Kccdsa OtcAar Otosan Parsan TofaşT OtoFab LzelUaKiia Bostı Fren Ortalama 27 000 # 3O000 3 7 000 26 000 46 0O0 11250 33 500 167 500 12 750 11000 4J000 550000 ' 69 46 38 6 37 4'24 6 38 36 57 3 20 10 60 821 13568 392 2481 1170 6526 603 2447 411 4206 328 3027 7 49 26 49 6'99 32 395 61 '4 83 610 156 '46 2085 2449 79 8312 872 1048 10 32 999 1720 1132 4944 16617 9104 7563 178.31 16228 208.70 7050 6306 10130 82 39 7457 95 73 Pfastik Urünler Sanayn EgeProdı Pİmaş Rate Elekircn* Ortaana 830u 13 500 20 750 93 000 3Ü2 6 04 3 07 1170 666 4307 2?8 19 00 3 57 1811 821 328.40 5 99 22766 1620 23172 1400 19560 125 7 22045 Yapı Mabemeteri Sorova Yap Ooğusan Hazn«Sar Tuğla Intema "Demr Oofcm Ortalama 14 750 16500 7600 96O0 9100 4 91 32 56 609 3092 89 320 15 29 24' 5464 ^87 23 49 3 2 27 12 8 5 7 185 85 19618 860 6341 3492 202 7 3 1059 16181 1285 16114 Petroi ve Petrol Urünteri Sanayfi Petkm 'etrolOfsı Tırcas Tupraş Crtaıama 4'30Ü a " İ£ j 2D55 6888 ıCOOO 319 2086 1503 2366 65000 122« 4302 2092 1069/ 900 356 1559 1440 4503 38000 72 71 149531 949 10147 6656 13697 Leasingtfactoring AJcM Fmans FactoF»ıam 'flansLaasng Ihlas Frans İMsatUasog Ozflrars F»ct Ran' Leaang ToçrakFacı g aW Leasng YapıKmlLeas Ortalama 3050 3100 3 2O0 4950 56O0 2 853 8000 4600 510C 385C 8'00 143 1045 114 1342 191 8 96 261 1166 107 1 J 6 2 139 8 7' 196 1612 216 1483 2 12 2929 227 7.34 3 50 21 79 208 1200 322 514 30 234 9329 368 45093 4 66 3287 86 4 66 1007.38 420 20559 3 97 1057 75 423 40211 3'3 20136 916 24982 612 110052 4 68 876 40 Aksıgorta A/»*MJ Sıgorta Commercs! Unnn Errek Sıgarta Gt/ıeş Sıgorta Ray Sıgorta HalkSıgota Ortâana 20^DL k : 1 11103 32 48 16192 8400 5 87 15 40 7 19 35-05 5000 - 9 ' 863 5S4 30211 1650 15 9" '712 13 75 948 63 6900 475 664 525 30355 3 700 2 85 3 91 23449 11000 766 2296 904 575.31 B50 3047 1257 31661 Demir, Çefik Dtşmda Metal Ana Sanayii BorLsa Erbosan Fen ş Ajummyun Sarkuysan Ortaıama 12-50 5600 2s7 14 95 12'8 22904 2 61 14 50 7 90 1457 0 24 500 5 30 45 54 1616 593 56 21250 3 3 3 14 84 8 3 8 7026 326 15 76 9 63 152 40 Gübre ve Tarım laçları Sanayl Bag-aş Ege ûjbre GubreFab 3^000 13 750 33 500 J600 961 9592 546 8319 617 217 37 93 9 18 Ortalama 6.79 47 36 23 7 6 11256 35 7 3 212 39 361 189 00 921 97J7 23 07 133 44 kaç Sanayl Deva*<oldng Eczacta? "aç Ortaama 2 025 1 3 5 22 54 11514 9165 14'50 3 97 4043 28 05 133 74 336 3606 3 1 / 2 11914 AJtemaMYOrt AtaYatOrt Aüants Yat Ort. Attas Yatırırr Uvrasya Yat Or* F3unwang Yat Ort OemrYatOrt EvrenYabnm FnansYatOrt GaranoYatOrt GbbalYatOıt Iş Yat Ort MY*nazYat.O* \ZatatYatnm TaçVa«Ort. WB Yat Ort Ortalama 1375 1950 4000 4250 2 250 BO0 ' 6 7 5 3 700 1525 1700 4000 2650 1850 3300 2800 1900 273 * 436 346 436 504 066 115 062 066 084 065 103 1064 067 364 084 610 0.72 0J3 1J6 055 133 2 79 094 0 99 144 161 280 099 112 066 164 103 043 0 76 C66 C99 144 21 100 774 306 7 74 403 7 81 814 7 85 594 190 1443 128 1494 108 3 01 092 314 252 3 35 190 0 ı 6 02 058 0 5' 064 18 4 25 Kâğıt ve Kâğrt UrünJerH Çunra KaM 17 5ıX 38 146 79 2033 45335 Kaptarmn 800C 144 2562 4811 2819 Kartcüsan 23 750 3 B1 17 56 12 01 28 51 H& 4 300 . 1 4 13 72 26 09 27 49 CHmuksa 9 OOC 2 55 438 81 18 81 42 05 TreKulsan ' 9 0 0 385 2639 3601 3056 V*ıng Kâgıt 18750 303 1113 54519 28583 Onalama 3 51 2210 1 6 ' 9 34 86 Diğer Adel Katemcıkk Denmod EsemSpor Ernnış Antalaı Sevgı Hastanöen Gumuşsjyu Vataş Ortalaria 10 500 5=00 11500 42 000 11000 1650 2C750 316 14 3' 118 5 47 468 1966 80' 2803 315 17 97 0 88 14 43 4 44 20 '5 2"9 1969 B55 41C6 1226 51595 13 77 15891 40090 14 53 37 96 906 6648 1061 9546 1216 9825 MKB Ortalamas 3 = ' 42 85 !9 6 1313 ') Y sonu bılançosL açıklanmayanlar Bu sayfada yer alan tablolar, ESYATIRIM tarafından hazırlanmı$tır. Elektronik kafese konulan dünyada ticaret İnternet'e kayıyor Sanal âlemde ticaretNİLÜFERŞENSÖZ Artık ıpek volunu baha rat yolunu her e\e îa^imak \e bunun uzennden ticaret yapmak mumkun Inter- net'ın varattığı venı ılışkı bı- çımlen ticaretın dorduncu volu olan elektronik tıcare- tı ortava çıkarırken geçen \ıl dunvada Internet uzenn- den vapilan ticaret hacmı- nın 10 mılvardolara ula^tı- ğı belırtıhvor Bilgi otoyolları Paranın kendısinden daha fazla oparaıçınuretılenen- formasvonun ağırlık kazan- dığını savunan i»ektor tem- sılcılen dunvanın elektronik kafes altına alındıSını ve bıl- gı otovollannın her tarafa doşenmeve başladığına dık- kat çekıvorlar Turkıve'de ıse elektronik tıcaretın emekleme aşama- sında oldugunu sovleven sektor vetkılılen, gelecek 3- 4 yıl ıçınde e-tıcaretın ozel- lıkle kuçuk ve orta buyuk- luktekı işletmeler (KÖBI) arasında etkmleşeceğme ışa- ret edıvorlar Hew lett-Packard Turkıye Genel Muduru Aysel Özal, 2005 yılında Internet uze- nnden yapılacak alı^venş mıktan ıle alışılmış yollar- dan yapılan mıktann nere- de> se bırbınne eşıt hale ge- lecegını \urgulu>or Turkıve de duşuk İnternet kullanımına kar^ın onumuz- dekı vıllarda e-tıcaretın ozel- lıkle şırketler arasında ya\- gınlık kazanacağını sovle- ven Ozal bılgisayar ıle In- ternet kullanımının devlet pohtıkası halıne gelmesı ge- rektiğım belırtnor Sanal mağazacılık E-tıcaret hacmımn belır- lenmedığı Turkı>ede sanal mağazacılık konusunda fa- alıvetgosteren fîrmalarara- sında ılk olarak akla Supe- ronline Tradenet ve Intemet Market gelıyor Türkive de sanal mağaza- cılık konusunda faalı>etgos- teren firmalardan bın olan Trade-Net Yonetım Kurulu üvesı Doğan Bolak Inter net teelektronık tıcaretın fı- zıksel engellen ortadan kal- dırdığını soylu>or Internet uzerınde tıcaretın henüz tu- ketıcı ağırhklı perakende sa- tış nıtelığı kazanmadığtnı anlatan Bolak, ozellıkle şır- ketlenn karşılıklı tıcan ılış- kılennde kullanıldığına ışa- ret edıvor Doğan Bolak "Eskıden pazar yerleri \ardı. Sonra buyuk alışveriş merkezle- n Şımdı market space var. Burada urun ve hızmetler >erıne urün ve hizmetle- rin bilgisi var" dıye konu- şuyor E-tıcaretın, tıcan do- kumanlan azalttığını soyle- Turkhe'de elektronik ticaret emekleme aşamasında. ven Bolak, mal ıkmal zıncı- nnde surenın kısaldığını dı- legetınvor E-ticaret gıivenli mi? Banka tuccar ve muşten arasında geleneksel ılışkı bı- çımının Internet uzenne ak- tanldığı e-tıcarette "göven- lik" en çok tartışılan sorun olarak ortaya çıkıyor Europay Internatıonal Turkıv e ve Orta Asya Cum- Dünyada e-ticaret hacmi • 30 mılyon bılgısayar bulunuyor • Internet kullanıcı sayısı 60 mılyon • Bu sayının 50 mılyonu Web kullanı- cısı, gen kalan kısmı ıse Internet kulla- nıcı olmamasına karşın elektronik pos- tadan yararlanıyor • 90 bın e-posta lıstesi • 2 mılyon vveb sıtesı • Web sayfa sayısı 200 mılyonu aşkın • 2000 yıhnda ıse 400 mılyona yakın olacağı hesaplanıyor Türkfye'de durum • 65 mılyonun 1 2 mılyonu kışısel bıl- gısayar sahıbı • Internet kullanıcı sayısı 150-200 bın cıvannda • lşyerlennın yûzde 12'sınde bılgısayar bulunurken sadeceyuzde 2'sı Internet'te bağlı • Evlennde bılgısayar olanlar yûzde 6 5 olup, bunlann yuzde I 2'sı tnter- net'e bağlı • Her 10 Internet kullanıcısından bın- nın forumlan, haberleşme lıstelennı ya da sohbet odalannı(chat) zıyaret etüğı tahmın edılıyor • Internet "e erışen ana makıne sayısı 4 bın 248, kullanıcı sayısı 23 bın • Tıcan vveb sıtelennın sayısı 2 bın 538, tıcan olmaya vveb ünıtelerımn sayısı 314 • Her 100 Internet kullanıcısından 3'u kadın ABD'debusayı41 hunvetlerı Genei Muduru Mehmet Sezgin, sadece kre- dı kartı numarası veşıfregu- venlığının onemlı olmadı- ğını vurgulayarak "Ekran- da gorduğünüz mağaza- nın gerçekte o mağaza>a aıt olup olmadığını bılme- niz lazım. Mağazanın ek- randaki yansıması sahte olabilir. Sanal âlemin en buyük rıskı bu. Akmer- kez'e en azından ayağını- zı atıvorsunuz. 100-200 do- larlık alışverışte sorun >ok ama 20-30 bın dolariık âlı$- veriş vapacaksanız kredı kartınızı verdığınız ışverı- nın gerçek bir işverı oldu- ğunu oğrenmek istiyorsu- nuz" şeklınde açıklamada bulunuyor SET (Secure Elektronıc Transactıon) protokolunün guvenlı elektronik tıcaretın anahtan oldugunu dıle getı- ren Sezgin "Sorun çıkar- sa bankava nskinia dev ret- miş oluyorsunuz" dıvor Ancak teknolojının eksık- sız bır çozum sunamadığı ıfade edılıyor SETenaza- ran daha guvenlı olduğu soy- lenen "akıllı kartlar T> ın ge- lecekte one çıkacağı v urgu- lanıyor InternetHepara aktdrtniına güvenlik arayışları sürüyor HAZAL ATEŞÇAKIR Sanal polıtıkacılar. flortler gorun- tulervebebekler, pazarlamacılıkder- ken şımdı de Internet aracılıgıyla sa- nal ticaret >aşamımızın bır parçası olmaya başlıyor Kurenın hervuzun- den mılvonlarca ınsanın chat kanal- lanndabıraravageldıklen bılgisa>ar ve Internet dunyasındakı hızlı gelı- şım sevındıncı ve bır o kadar da ur- kutucugorunuvor Sanal dunvada bu gelışmeler yaşanırken bılgısa>ar şır- ketlen bıryandandaayırdık- lan tnlyonlarca lıralık butçe ıle İnternet (sıberâlemı) de- netleme. guvenlığını sağla- ma vonunde mekanızmalan gelıştınyor Guvenlık ıçın kuflanılan yenı teknolojıler yazılımlar ne kadar guçlü olursa olsun sıberâlem- de "hackerlar"'ın sızabıleceğı açık bır kapı her zaman olacak gıbı goru- nuyor Gunumuzde, Netvvork e gız- lı belgelere ıçenden vedışandan ızın- sız ulaşım gıbı bılgısayar sıstemımı- zı tehdıt eden tehlıkeler de varlığmı korumaya devam edıyor Pekı sanal ortamda para aktanmı gu- venlı mı 9 Konuva ılışkın olarak go- ruştugumuz EUROPAY Internatıonal Turkıye ve Orta <\sya Cumhunyetle- n Genel Muduru Mehmet Sezgin'le sanal ortamda ticaret ve bır banka- dan dığerınc para aktarımı uzerıne konuştuk Sezgin bankalann sahtekâr- lıklara karşı guvenlık onlemlen al- mak zorunda oldugunu bunun daban- kalararası onak vatınmlar pahalı gu- venlık sıstemlen ıle mumkun olabı- lecegını anlattı Sanal ortamda bırul- keden dıgerıne kısısel duzeyde para aktanmının henüz guvenlı olmadığı- nı soyleven Vılmaz ozetle şunları sovledı "Bugun \merika'da her- hangı bir bankava parasını vatıran bir kişı avnı gun bilgısavar aracılı- • Geçen yıllarda ABD'de buyuk bır telekomunıkasyon fırmasının çahşanlan, 50 bın adet kredı kart numarasını ele geçırmeyı başarmışlardı Olay fark edılınceye kadar 50 mılyon dolar harcama yapılmıştı. ğıyla oradan çekip Japonya'daki başka bir bankava vatıramaz. Bu konuda gereldi altvapı oluşmuş de- ğil. Bankalar arası para aktarımı ol- sa bılebu bireyeyonelıkolmaz. On- celikle her ulke çıkarım duşunur ve bunu ıstemez. Ote yandan mil- yonlarca dolar sanal ortamda trans- feredilmez. Artı herbankanın ken- dine gore bir şifresi var. Sanal or- tamda Japon bankasının şifresi ile ABD'dekj bır bankava gıremezsiniz. Dolayısıyla aktarım olmaz." Bılgıve erısımın hızlanma^ını sağ- lavan bılgüavardunvasında, durma- yan >enılenme akı^ı elektronik yatı- nmlara dev let butçesinde yuksek oran- larda pay ayrılmasını zorunlu kılıyor Sanıyede 1 tnlvon bılgmın aktanldı- ğı bılgısayarlar onumuzdekı 20 vıl ıçınde eğıtımde evde ışte her verde bızı kuşatan vevazgeçemeveceğımız bır ağ sı>ıemı oluşruruvor Fırmalar, tnternet uzennde oncelıkle urunlen- nı tanıtmak ve hedef kıtleye ulaşmak amacı taşıyorlar Dunvada Internet uzennden en çokalı$ven> vapılan ul- ke Fransa Sanal mağazalar- da, gıysı beğenıp, bedenımı- ze uygun olanı ısteyıp, bılgı- sayardakı cuzdanımızı açıp kredı kartıylaodevebılıyonız Sanal mağazalar, gıysılennı deneyerek almayı tercıh eden- lenn ışıne pek de yaramayacak gıbı görunuvor Web kullanıcılarının >uzde 8O'ı kredı kartının numarasını venmekten çekınıyor ABDde de buvuk bır telekomunıkasyon fîrmasında çalışan- lar 50 bın adet kredı kart numarasını ele geçırmeyı başarmışlardi Olay fark edılınceye kadar 50 mılvon dolar har- cama vapılmıştı Buturolaylarsanal alışvenşte kredı kartı kullanımında ıster ıstemez soru ışaretlen doğuruyor Tabıı kı şunu unutmamak gerekıyor Sanal tıcarette başanlı olmak, kolay kâr yapmak anlamına gelmıyor Sektör Endeksleri Bankaiaf Arac Kurjnlar Lea&ng S Factonng Hcldirç Yatfir GaynmenfcjlYat Ort Sıgorta Goa fç* riTLfi 3anay« Mobılys ıe Doşeme Saiayıı Dotıuma Sana)i Braa» KââıtveKağıtUrjılen Sssr-YayrSanây» 3ıw»*3n^BaçlanSan3yı ilaçSanay» BoyaSaıayı PeM ve PeM Urunen Sanayı Las>* ünrten Sanay» PlastıkUnınenSanayt âeran-jkvePorsetenSaıavt Cam « Cam Unıfer Sarayı ÇmentoSanay» Denw Çehk MetalfcıaSarey Dem • Ç««k Dışnda Metal Pts Sanayii Dayanıkl T ıketm «absröen BeMr* Makınaan ve AypıKan Sanay» Otomotiv ve Yan Sanayii Metai Eşya Makna ve Gereç Sanaya- ErWf Yap Matzemelen Perakende « Toptan tcaret Buyuk Mağazalar D$er Tırem Hava Taşımac*Q »e Yan Hızmetler 08/05/98 142 ı 134Ü9 12703 13540 •02 76 1259e 13864 14591 11435 122 74 16135 13843 9990 22854 115 55 11661 149 7- 13CT3 122 93 113 00 1-5^ 13454 12146 198 4698 0972 11714 65 79 11361 88 02 22115 15971 11895 1049S ^945 Sektorter 271Z1996 gunu 1<Ve «ndet5(enmt?tır 15/05/98 140 &7 13162 132 V '3595 f fl 1 46 177 84 126 73 147 38 11143 11529 '5955 13014 9549 228 T 12944 1 o96 147 66 •3189 2440 28 06 11983 13099 1rf 5 109 28 '53 73 1538 11764 7811 10620 96 2i 207 29 147^8 111 42 10937 "8 56 Haftalık Fark% 082 172 3.8S -040 128 29 76 939 ioo 2.80 646 13 ti' 4o5 009 1245 -0 30 138 -09 118 1176 •>38 2 71 364 369 -439 495 -6 42 9B4 5X 755 6c« i f 6 76 -«04 1 11 Yıllık Fart % 42 3 34 09 2703 3540 2™ 2598 38 64 4591 1455 22 74 e1 i5 3843 -O10 2854 45 55 8 61 49 7 30 0 1293 1300 "57B 34.54 2146 •Jy 0 *-98 9 ' 1714 •4İ1 13 »1 1196 13115 59 71 1895 4 96 20 55 MERKEZ BANKASI KURLARI CİNSİ 1 ABD Dolan 1 Alman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avüsturya Şılını 1 Yunan Drahmısı 1 Belçıka Frangı 1 Darımarka Kronu 1 Urdun Dınan 1 Yenı israıl Şekelı 1 Fransız Frangı 1 Fın Markkası 1 Sunye Lırası 1 Hollanda Flonnı 1 Ingılız Steriını 1 Rumen Leyı 11rianda Lırası 11spanyol Pezetası 11ran Rıyalı 11sveç Kronu 11svıçre Frangı 1 Bulgar Levası 100 Italyan Lıretı 1 Japon Yenı 1 Avrupa Para Bınmı 1 Kanada Doları 1 Kuveyt Dınan 1 Luksemburg Frangı 1 Norveç Kronu 1 Portekız Eskudosu 1 S Arabıstan Rıyalı DOVİZ ALIŞ 251850 141490 157510 20114 6 845 37130 42127 46 052 125 320 410 320 356 040 1661 32 443 169,750 14249 1875 277 420 173 900 816510 6 845 33 615 1375 67 351 SATIŞ 253 060 142 170 158 540 20 193 6 388 37 313 42 368 46 753 126 090 412 460 357 830 1675 32 781 170 840 14 406 1887 279 880 174 690 827 260 6 888 33 843 1387 67 472 18 MAYIS 1998 EFEKTİF ALIŞ 251550 141 320 156 300 20 064 789 6 828 36 993 302 420 65213 42 022 45 882 2 709 125 010 409 830 20 352 480 1655 45 32 323 169 330 50 14 178 1863 172 820 796 260 6 759 33 492 1358 66 509 SATIŞ 253 690 142 450 160130 20,243 814 6905 37 455 341 030 68 557 42 474 46 931 4064 126 410 413 490 30 361 410 1681 67 32 906 171,270 75 14 497 1899 175 790 848110 6 974 33 972 1 404 68 315 GOZUCUYLA TÜRKEL MİMBAŞ 'Endonezya'nın Rüzgârı Bize Dokunmaz!' Geçen yıl Guney Asya borsalarını sallayarak kendını gosteren krız tam bır yıl sonra yıne başı- nı kaldırdı IMF reçetelerınm acısıyla Endonezya sokaklarına dokulenler bankalar da dahıl olmak uzere tum fınansal kurumların kapatılıp, ışlemle- rın durmasına neden oldu Ekonomıye bunca yıl servıs vermış kurmaylara sorarsanız endışelenecek bır şey yoktu "Endo- nezya'nın ruzgân bıze değmezdı'" - "Asganûcret91 dolaragerılemış'"dıyenlerın, "Ya Endonezya'dakı gıbı 25 dolar olsaydı?" - "Aç ve yoksulların sayısı 10 mılyonu bulmuş1 " dıyenlerın, "Ya Endonezya'dakı gıbı sadece bır ayda yuzde 50 artarak 13 5 mılyona ulaşsaydP" - "Dolann 253 bın lıradan ışlem görmesıne ne dıyorsunuz" sorusunun da "Ya Endonezya'da ol- duğu gıbı 9 700-10 200 rupıden ışlem gorseydı" şeklındekı karşı sorularla cevaplandırıldığına ba- kılırsa ruzgâr bıze değmeyecektı Dahası IMF Başkanı, Suharto'ya yaptığı gıbı Mesut Yılmaz'ın başına dıkılıp ılla da ekonomık ıstıkrar paketını ımzala dıye tutturmamıştı Aksı- ne Hıperenflasyon baskısı altında olmadıgımı- zı, ekonomık gelışmelerın cesaret verıcı oldugu- nu, desteklerının sureceğını soyleyerek yureklen- dırmıştı bıle1 Ne var kı gerek IMF Turkıye Masası Şefi Mar- tın Hardy. gerekse Dunya Bankası Turkıye Ma- sası Dırektoru Ajay Chıbber'le yapılan soyleşıle- n takıp ettıysenız manşetlerde yer alanların sade- ce ekonomı dıplomasısı gereğı soylendığını, her ıkısının de kısa surede sonuç getıren şok ıstıkrar programlarından yana oldugunu fark etrnışsınız- dır Şok sonrası lyıleşmenın gorelı, Endonezya or- neğınde olduğu gıbı toplumsal ve polıtık açıdan daha ağır faturalan dayattığının bılınmesıne rağ- men bu ısrarcılık nıye dersenız oncelıkle şok paket veya Hardy'nın deyışıyle "anı ve kapsamlı" bır programın orta vadedekı et- kınlığını onceden gormek soz konusu değıldır Dolayısıyla, programla eşzamanlı bır toplumsal muhalefetle karşılaşılmamaktadır Reform adı al- tında dahı yapılsa sosyal guvenlık vergı ozelleş- tırme gıbı kamu yaşamını doğrudan ılgılendıren du- zenlemeler, hukumetlerın ancak orta ve uzun va- dedekı sıyası geleceklerını etkılemektedır Mesut Yılmaz hukumetının boyle bır programa sıcak bakmayıp 3 yıllık orta vadelı ıstıkrar prog- ramında dıretmesmın temelınde de zaten gelecek endışesı yatmaktadır Ne var kı Endonezya'da ya- şananlar Turkıye gıbı polıtık rısk unsuru yuksek ulkelere çok fazla zaman tanınamayacağını gos- termekte Tarıh de zaten bu doğrultuda oluşmakta 1 Knzın Guney Asya borsalarında kendını gosterdığınden bu yana bolgenın Endonezya dışındakı ulke pa- raları yuzde 20-50 arasında değer yıtımıne uğra- dı Endonezya ıse "Rupı'yı sev 1 " kampanyasına rağ- men yuzde 360 oranında değer yıtırdı Sonuç Açlık veyoksulluğun ısyanı 1 Uluslarara- sı spekulator George Soros'un 14 Ocak'ta Dıe Zeıt dakı "Asya 'da olanlar henuz kontrol altına alınmamış bır yangın gıbı 1 " sozlerını doğrularca- sına 1 IMF'nın geçen hafta sonu gerekleştıreceğı En- donezya programını ve 1 mılyar dolariık kredıyı er- telemesı de yangının yayılacağını gostermekte Do- layısryfa Endonezya da yaşananlan salt Suharto'yu devırmeyı hedefleyen bır ayaklanma olarak değıl, yenıden yukselen bır krız dalgasının habercısı ola- rak değerlendırmekte yarar var Hantadan bakarsanız Endonezya Turkıye'ye çok uzak Turkıye'nın dınamıklerı de Endonez- ya'dan daha guçlu En azından 32 yıldır tepemız- de oturan bır başkan da yok 1 Yıne de Endonezya orneğını hafıfe almamak gerek Ozellıkle de IMF nın geçen hafta sonlanan çalışmalannın teknık ağırlıklı olduğu kadar polıtık onenlenn de yer aldığı bır butun halınde temmuz- da onumuze geleceğı Turkıye'nın toplumsal dı- namıklerının ne kadar hassas dengeler uzennde şekıllendığı hatırlandığında Endonezya kapı kom- şusu gıbı oluyor1 turkel.minibas (a hotmaıl. com POAŞ'a teklif süresi doluyor Ekonomi Servisi - Ozel- leştırme Idaresı Başkanh- ğı'nın (OtB) Petrol Ofısı AŞ'nın >uzde 51 hıssesının biok satışı ıçın çıktıfı ıhalc- de, teklif verme suresı bugun akşamsonaenvor OlByet- kılılen ıhalenın kapalı zarf- la teklif almak ve gorüşme- ler yapmak \oluyla pazarlık usulu ıle gerçekleştmlece- ğını bıldırdıler Ihaleve katılabılmek ıçın gızlılık anlaşmasının ımza- lanması ve şırket hakkında hazırlanan gızlı tanıtım do- kumanı ıle ıhale şartnamesı- nın alınması zorunlu bulunu- yor Teklif sahıplennden, ıha- ieye katılabılmelen ıçın 10 mılyon dolar tutannda geçı- cıtemınatalınacak Almacak teldıflerden bır kısa lıste oluş- turulacak Lısteye dahıl olan teklif sahıplennden ek geçı- cıtemınattalepedılebılecek Ihale Komısyonu'nca gerek- lı goruldüğu takdırde ıhale, pazarlık goruşmesıne devam edılen teklif sahıplennın ka- tılımı ıle açık arttırma sure- tı\le sonuçlandınlabılecek Toplam 7 tnh/on lıra oden- mış serma>esı bulunan PO- AŞ'ın vuzde 93 3 oranın- dakı hıssesı OlB'ye aıt olup, kalan hısseler lMKB'de ış- lem goruyor Turkıve'nın en buyuk akaryakıt dağıtım ku- ruluşu olan POAŞ ın, top- lam 5 bın 769 ıstasvonu ve 6 bın 200 çalışanı bulunuyor Hazıran a\ı sonunda, yuzde 51 hıssesının ozelleştınlme- sının tamamlanması planla- nan POAŞ ıçın fıv at belırle- me çalışmalan halen suruyor ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD Dolan 17800 15962 12 532 36 740 6 7821 5 9729 5 4127 2 0069 151 10 7 7196 14813 1756 63 Alman Markı Avustralya Dolan Avüsturya Şılını Belçıka Frangı Oanımarka Kronu Fransız Frangı Fm Markkası Hollanda Flonnı Ispanyol Pezetası Isveç Kronu isvıçre Frangı Italyan Lıretı 13413 Japon Yenı 1 4486 Kanada Ooları 36 740 Luksemburg Frangı 7 4774 Norveç Kronu 182 43 Portekız Eskudosu 3 7506 S Arabıstan Rıyalı 1 Kuveyt D 3 2690 ABO Dolan 1 Sterlın 1 6299 ABO Dolan ilrlandaL 1 4140 ABO Dolan 1ECU 11060 ABD Dolan 1SDR 13426 ABD Dolan 1 SDR 339 760