Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Ya>ın Yonetmenı Orhan Erinç
• Genel Yayın Koordmatonı HikmetÇe-
tinkaja 0 Yazıışlen Müdüru İbrahim
Y'ıldız • Sorumlu Mudur Fikret tlkiz
0 Haber Merkezi Müduru Hakan Kara
# Görsel Yönetmen Fikret Eser
Dı^ Haberlcr Şinasi Danışoğlu 9 Isııhbaraı Cengiz
Vıldınm 9 Ekonomı Mehmıi Saraç 9 Kultur
Handan Şenköken 9 Spor Abdülkadir Vücelman
9 Makalclcr Sami Karaören 9 Duzeltme Abdullah
Yazıcı9Fotograf Erdoğan Köseoğiu • Bılgı-Bdge
Edibe Buğra 9 Yurt Habeıien. Mehmet Faraç
Yayın Kurulu İlhan Selçuk
(Ba>kan). Orhan trinç. Okta>
Kurtböke. Hikmef Çetinkaya,
Şükran Soner, Ergun Balcı,
tbrahim Vıldız, Orhan Bursafı,
Mustafa Balbav, Hakan Kara.
AnkaraTemMİciM Mustafa Balbay Atanırk BulvanNo
125. Kat 4. Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (7 hat). Faks-
4195027 • İzmır TemMİcısı Serdar Kızık. H Zıya
BK 1352 S 2 3Tcl 4411220. Faks+419117# Adana
Temsıicisr Çetin Yiğenoğiu, InonüCd 119S.No:l Katl,
Tel 363 12 II. Faks-363 12 15
Muessese Mudunı Cstün Akmen #
Koordınatör ^hmet Korufcan 0
Mutesbe Büleııt\ener«!dıre Hüse>in
Gûrer • Işleme Önder Çelîk • Bılgı-
Işlem Naıl Inal 0 Bı!2!sa\ar Sıstem
Vlürihet Çiter» Satış Ftalet Kuza
MEDVA C: • Yonetım Kurulu
Başkanı - Genel Mudür Giilbin
Erduran 9 Koordınator Reha
Işıtman 0 Cicnel \1udur Yardımcısı
ScvttaÇoban Tel 514 <P 53 -
5139580-SBS46O«l.Faks 5138463
ta)ımlavan \e Basan: Venı Oun Haber Ajansı. BaMn \e Yayıncıjık A Ş
Turlm.a|ıCad ."J-tl Cağaloğlu 34334 lst PK 246 Istanbul Tel (0 2121 512 0< 05 OOhall Faks (0 2l2t 513 85 95 I8MAYIS1998 Imsak: 3.47 Güneş: 5.37 Öğle: 13.08 lkındi: 17.02 Akşam: 20.24 Yatsı: 22.06
"Camel'ın gizli
planları
İCHICAGO(AA)-RJ
Revnolds firmasının
>argılanmasına yol açan
"JoeCamer reklam
kampanyalan ile ılgiiı gızlı
pı>asa planlan, 2 bin
sayfalık doküman olarak
Intemet'e konuldu. Joe
Camel" reklam
kampanyaları ıle RJ
Reynolds firmasının
çocuklan hedef aldığını
ortaya koyan gızli planlar.
L'CSF Kütüphanesi
tarafından tüm diinyanın
görüşüne sunuldu. ABD'nın
ıkincı büyük sıgara firması
olan RJ Reynolds. 1991
yılında Amerikan Sağlık
Birlıği (American Medical
Assocatıon) tarafından.
çocuklan hedef alan firma
olarak açıklanmıştı.
Internet'tekı adres şöyle:
http: vvvvvv.library.ucsf.edu/
tabacco/mangıni'.
İl içinde nakil
• ANKARA(UBA)-Milli
Eğıtım Bakanlığı. Anadolu
Lıselen Yönetmelıfi'nde
günün koşullannı göz önüne
alarak bazı değişiklikler
yaptı. Bundan böyle
Anadolu lıselennde aynı il
içinde nakıl mümkün
olabılecek. Özel -Türk ve
yabancı okullardan ıse
öğrencı naklı yapılmayacak.
Çocuğu Anadolu lisesinde
okuyan vehnin göre\
yennin ya da ışyerinin
degışmesi durumunda da,
eskiden 1 yıl olan yeni
yerleşim bırimınde Bağ-Kur
ya da sigorta primi ödenmiş
olma şartı 3 aya indirildi.
Müzeler Haftası
• ANKARA(ANKA)-
Türkıye'de I982yılından
itibaren 18-24 Mayıs
tanhlennde kutlanan
Müzeler Haftası
kapsamındaki etkinlikler
bugün başlıyor. Kültür
BakanlıgYna bağlı tüm
müze \e ören yerlen 18
Mayıs günü ücretsız olarak
gezılebilecek. hafta boyunca
çeşıtlı göstenler. paneller,
sergıler. konferans ve
geziler düzenlenecek.
Erciyes'in yabani
atlan
• KAYSERf(AA)-
Asırlardan beri Erciyes'te
varlığı bilınen yabani atlann
sayısı hızla azalıyor. 4 yıl
öncesıne kadar 170 yabani
atın yaşadığı Ercıyes'te,
bugün sayının I5"e kadar
düştüğü bıldinldı. Erciyes
Dağı'nın 2 bin 336 metre
yükseklığindekı Aksıjyurdu
Yaylası ve Sangöl
çevresinde yaşayan yaban
atlan. kışlan kar altındaki
keven ve deve dıkeninı
yıycrek. yüzyıllar boyunca
doğal yaşamlannı
sürdürmeyi başardı. Doğal
Hay an Koruma Vakfı
yetkılılen. Erciyes"teki
çevre kırlenmesi ve doğai
koşullann zorluğunun
atlann ölümüne neden
olabıleceğinı kaydederek,
Aksuyurdu Yaylası \e
Sangöl'ün mıllı park ılan
edilmesini istedıler.
'Sevgi Bayrağı'
yolda
• KAYSERİ(AA)-19
Mayıs Atatürk'ü Anma,
Gençlık \e Spor
Bayramı'nda,
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel'e sunulmak üzere
Samsun'dan yola çıkanlan
"Sevgi Bayrağı". dün sabah
Nevşehirli atletlere teslim
edilmek üzere KayserTden
yola çıkanldı. Kayseri"den
76'sı kız toplam 182 atlet
tarafından yola çıkartılan
bayrak. Nevşehir il sınmnda
Kayseri Valisi Mustafa
Yıldınm tarafından
Nevşehir Valısı Şinasi Kuş'a
törenle teslim edilecek.
Bayrak 19 Mayıs Atatürk'ü
Anma. Gençlik ve Spor
Bayramı'nda
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel'e sunulucak.
Futbol Şampiyonası, Yugoslavya'daki 500 bin yatağm açılması, turizmcileri zor duruma düşürdü
Aııtalya turistsiz kaldı• Sadece kent merkezi değil,
merkeze 30-50 kilometre
uzaklıkta bulunan turizm
merkezleri, Beldibi. Kemerve
Tekirova'da da turizmciler
müşteri yokluğundan
yakmıyor. Bu bölgede toplam
35 bin yatak bulunuyor.
-7-
BLLENT ECEVİT
ANTALYA - Yüzyıllar önce Berga-
ma Kralı Aftalos. "Yferyiizündeki Cen-
net" olarak bugünkü Arıtalya'yı keşfet-
mışti. Eskinın cennetı, bugün 'dünya
kenö' olmak için çabahyor
Kent merkezmde 14 bin yatağa sa-
hip Antalya. hiçbir dönem bu sezon ol-
duğu kadar boş kalmadı. Sadece kent
merkezi degıl, merkeze 30-50 kilomet-
re uzaklıkta bulunan turizm merkezle-
ri. Beldibi. Kemer \e Tekırova'da da
turizmciler müşten yokluğundan yakı-
nıyor. Bu bölgede toplam 35 bin yatak
bulunuyor. Beldibi Beledıye Başkanı
Abdullah Çdik. "Turizmcilerimiz utan-
masalar kapı önünde ta\ la oynav acak-
lar" dıyerek durumun "vahim'" oldu-
ğunu dıle getıriyor.
Kemer"de de esnaf güç günler geçi-
nyor. Geçen yıllarda Kemer bölgesinin.
nısan-mayıs aylarmda kendine özgü
özel bırmüştensı bulunuyordu. ancak
bu yıl bu grubun da gelmemesi çek \e
senetlerin protestolannın artacağı sin-
yallenni \eriyor Kemer Tanıtım Vak-
fı Başkanı Mustafa Çahk, bu yılın zor
gececefini bildiklerinı \e bu nedenle ta-
nıtım faaliyetlenne ağırlık \erdikleri-
ni belırtirken temmuz ayından itibaren
hareketliliğın artacağını öne sürüyor.
140 binı turizm belgelı toplam 190 bin
dolayında yatağa sahıp Antalya'da tu-
FLJn büyüleyicisahil:Patara
İngfltere'nin en çok satan gazetelerinden The Sunday
Times'ın anketinde güney kıyimızdaki Patara. tt
düını
a
üzerindeki en büyük>id sahil" seçfldi. Gazetenin büyük yer
verdiği haberde, kentin 3000 jilhk geçmişi, caretta carettalan,
halkının konuksev'eriiği ve turkuaz rengi denizn le bu seçimi
fa/Jasıyla hak ettiği belirtUdi. Ankette, Udndliği Fransa'nın
La Baule lo> ısı ahrken, üçüncülüğü de Yunanistan'daki
Koukounaries kıyısı aJdL
TUDİZM
D06YA(SI
Antalya'nın turistik tesisleri
Tesislerin durumu Tesis sayısı Yatak sayısı
1. Sınıf Tatıl Köyü
2. Sınıf Tatil Köyü
5 Yıldızlı Otel
4 Yıldızlı Otel
3 Yıldızlı Otef
2 Yıldızlı Otel - - "
Tek Yıldızlı Otel
Ozel Otel Belgelı
Apart Otel
Tunstık Pansiyon
Ozel Pansiyon
Motel
65
8
71
77
214
159
42
12
18
163
15
5
40.951
3.802 -
43.842
31.040
43.337
15.172
2.330
809
1.477
5.063
340
426
Toplam 840 188.594
rıst azlığının nedenleri arasında Fran-
sa'dakı Futbol Şampiyonası göstenlıyor.
Ikincı neden. yıllardır savaş nedenıyle
kapaiı olan Yugoslavya'daki 500 bin
yatağm açılması ve Uzakdoğu ülkele-
nndeki ekonomik darboğaz nedenıy le
turizmde yüzde 50'lere varan indırim-
lerin yapılmış olması. Bır diğer etken
de şubat ayında Türkıye'dekı casınola-
nn kapatılması. Sadece casino müşte-
nsı sayısınm Israil ve Rusya'dan 500 bin
dolayında olduğu vurgulanıyor
Yenilenen dış hatlar Antalya Hava-
limanı'ndaki sıkıntıyı giderdı. Günde
400'e yakın uçağın ınip kalktığı hava-
Iımanı rahatladı rahatlamasına ama, pa-
saport \e gümriik ışlemleri ıçın saatler-
ce beklenmesı önlenemedi.
Kent merkezinın kanalızasyon çalış-
malan mayıs ayının sonunagelinmesi-
ne karşın sürüyor. Çalışmalar kent mer-
kezıne indiği içın şehinçı trafik sıkışı-
yor v e kazılan çukurlar çöplerle doldu-
gu için ayn bırçirkınlık oluşturuyor. Bu
arada geçen yıllarda da ele alman. an-
cak göz ardı edildiğı için giderıleme-
yen elektrik sorunu. turizmciien korku-
tuyor.
Tunzmcıler tıcari denetimlerin daha
sıkı yapılması yönünde yönetıcilen uya-
Muz üretilen Alanya 'nın merkezinde
yatak sayısı 50 bine yaklaştı
topraklar turizmin kurbanı
Tunzmın başkenti An-
talya'nın doğu sahilleri. böl-
genin toplam yatak kapası-
tesinin yüzde 60-65'ine sa-
hip. AJanya'da muz üretimi
yapılan venmli tanm alan-
lan, turizm için kurban edil-
di. Bu topraklann üzerinde
turistik tesisler yükseldı.
Sadece Alanya merkezi 49
bin 527'ye ulaşan yatak sa-
yısı ile bölgenin de en çok
yatağa sahip yöresi olma
özelliğine kavuştu.
Eskiden muz üreten
Alanyalı. artık turist ağır-
lamaya başlamıştı. Türkı-
ye'nin ilk ma\ i bayrak alan
sahillenne sahip Alanya'da
turizmciler. bugünlerde
"Muz ürettikleri günJeri"
aradıklannı söylüyorlar.
Kış aylannda meydana
gelen iki afet. hem tanm
alanlannı hem de turistik
tesisleri vurmuş. tnlyonlar-
Alanya, Side
turistik tesis
ve Belek'te
sayısı
1 Tesislerin durumu Tesis sayısı
1. Sınıf Tatıl Koyu
2. Sınıf Tatıl Köyü
5 Yıldızlı Otel
T 4 Yıldıifflptel
1 ' 2Z J'e
• Tek > aız 0*e
• Oze O:e' Ee ;e
Aca-iCte
i IVst'K -3'"S ,C ^_
Mp'eı ' jzjİ27
Toplam - ^ ^ < ^ S * 3
39
6
38
57
36,
ît
2
•e
5
3
90
Yatak sayı;
24 891
2.782
22.227
23.242
30.263
7.754
34Qİ
1^?
1 214
357
536
114.168
Lx
%»•
III
JJÎ1 * 1
1 * 1
• *•
f •<
f İ 1
f ^ 1
«<(
îs!
,,,
• •«
• »» j
l l l l
ttîî
m ı
• tai
ca zarara neden olmuşru.
Bunun için de Bakanlar Ku-
rulu. afet bölgesi ilan et-
mişti. Bu nedenle ilçede
yağmur suyu toplama ve
uzaklas.tırma projesi çerçe-
vesince çalışmalar DSf ta-
rafından sürdürülüyor. Be-
ledıye Başkanı CengizAv-
doğan'ın da belirttiği gibı.
çarpık imar planlan nede-
niyle beton yığınına dönü-
şen Alanya'da. tanm alan-
lannın da imarlaşması fe-
laketlere davetiye çıkarmış.
Tamamı SİT alanı olan
Sıde, yerli tunstin yıllardır
tercih ettiği biryöre. Ancak
buradaki kaçak yapılaşma
ve bu yapılann yıkılamama-
sı talebi etkilemiş. Beledi-
ye Başkanı TurgutŞen, Si-
de girişıne kurduğu düzen-
le gırenlerden belediyeye
değil. oğlunun başkanlığı-
nı yaptıgı Sıdespor'a para
topluyor.
Serik ilçesi sınırlarında
yer alan ve 20 bin yatağa sa-
hıp Belek. bugünkü haliy-
le korunabılırse. güzel bir
turizm merkezi olmaya de-
vam edecek. Ancak. deniz
kaplumbağalannın yumurt-
lama bölgesi olan bu sahil-
lerde yapılaşma henüz dur-
durulamadı Golfturizmi-
ne yönelik tanıtım çalışma-
lan son birkaç yıldır sonuç
vermeve başladı
Büyükşehir Belediye Başkanı Subaşı
e-posta : tan (a prizma. net. tr
'Antalya'
haksızlık
Büy üksehir Belediye Baş-
kanı Hasan Subaşı. turizm
yöresi beledıyelennın gelır-
lennin adaletsiz gerçekleşti-
rildığıni. çelişkilerin devam
etmesi halinde de tunzmin
çökeceğini öne sürdü. Diğer
belediyelere oranla turizm
beledıyelerinın çok daha faz-
la çalıştığını söyleyen. an-
cak bunun karşılığında bu
sektörden hiçbir pay alama-
maktan yakınan Hasan Su-
başı. "Havaalanıgirişlerin-
de her turistten belli bir
payın veya yatak başına bir
gelirin belediyelere akta-
nlması gerekir. Toplanan
vergilerden büyükşehir be-
lediy elerinc aktarılan yüz-
de 5'lik pay. Antarya'da bir
işe yaramıyor" dedı.
Antalya'daki turistik te-
sislerin bırçoğunun merkez-
lerinin lstanbul. Ankara ve
ya büyük
yapılıyor'
Izmir gibi illerde olduğunu
ve burada kazanılan gelirin
vergilerinın de bu illerde
ödendığini anımsatan Suba-
şı. "Burada Antalya'ya bü-
yük haksızlık yapılmış olu-
yor. 2000*li yıllara girer-
ken altyapısını yeni yapıyor
durumdayız. Bunu da nor-
mal gelirierimizden değil,
dış krediler ile sağlıyoruz"
diye konuştu. "Dünya ken-
ti bir Antalya y aratma ça-
balarımız sürerken. des-
tek beklemek de en doğal
hakkımız" dıyen Subaşı.
"Eğcr dağılımdaki çelişki-
ler sürerse, turizmi çöker-
tiriz. Belediyeleri de tu-
rizm konusundayetkiliha-
le getirmek gerekli.Verdi-
ğimiz hizmetler hep turizm
için" dedi.
Yarın. Karadeniz
nyor. V'itnnlerdeetıketlenn bulundurul-
ması, fiyat tanfelerinin her ışyennin
görünen bir yennde olması gerektiğı
ifade ediliyor. Yıllardır çözümlendıri-
lemeyen bır başka sorun da hanutcular.
Turistın özgürce alışveriş yapma hak-
kının bulunduğu unutuluyor. Bu duru-
mun uzun süreçte gelır ve müşten kay-
bına neden olacağı TıcaretOdasıve tu-
rizm sektörü temsılcıleri tarafından di-
le getıriliyor.
Kaleiçi'nde her türlü kırlılık almış
başını gidiyor. Özgün mımansi ile ko-
runan ve bu nedenle ödüllere değer bu-
lunan Kaleıçı. barlar tarafından doldu-
ruldu. Iç taraflarda küçük pansıyonla-
rı mekân tutan yerlı yabancı kadınlann
müşterilerine pansiyon yöneticileri ses-
lerini çıkarmıyor. Kimı pansiyonlar
bundan ekstra ücret de alıyor.
Antalya'nın Konyaaitı. Arapsuyu ve
Lara'sında bugün portakal kokulan ye-
nneotelleryükselmışdurumda. Tra\er-
ten toprak yapısı nedeniyle yıllarboyun-
ca toprağa deşarj edılen kentin tüm atık-
lan, denizı de kirletmeye başlamıştı. 3
yıl önce başlatılan denıze denn deşarj
ile su ve kanalızasyon çalışmalan. hız-
la devam ediyor. Çevrecilerçalışmalar-
dan mutlu. Ancak sıstemın biyolojık
antma haline dönüştürülmesi için Bü-
yükşehir Belediyesi'ne baskı yapıyor.
Başkan Hasan Subaşı ise belediyenin
maddi gücüy le bunu yapamayacakla-
nru dıle getinrken hükümete de bu yön-
de yapılan başvurular yanıtsız kaldı.
1970'li yıllarda hazırlanan "Güney An-
talyaTuriznı Gelişim Projesi" 1983 yı-
- lından sonra hayata geçerken hedefle-
nen yatak sayısının 4-5 katına çıkıldı.
Örneğm Kemer bölgesi Dünya Banka-
sı'nın desteği ile projelendınlmesıne
karşm 7.500 yatak öngörülüyordu. Bu-
gün Kemer'de 35 bm yatak bulunuyor
ve altyapı yetersizliği her gün artıyor.
SÖYLEŞİ ATTİLA İLHAN
Öğretmen 'Doğru' Yerde mî?
Hazin ama gerçek: Gâzi. kurtuluş ertesınde de-
miştir ki, 'Islah olunacak şey, iktisat ve maarif-
tir
1
; aradan, üç çeyrek yüzyıl geçtı, hâlâ öyledır: ne 'ik-
tisad'ı düzeltebildik, ne de 'maanfi; o da bir şey mi,
düzeltemedik, bozduk: ikısınde de, ne inkılâb'ın şevk
ve heyecanı kaldı, ne Müdafaa-i Hukuk Doktrini'nın
'muhtevası'! İktisat, neo/Tanzimafçı yeni siyasetçt nes-
linin elinde, 'haraç mezat' bır satışa dönüştürülmüş-
tür; 'Maarif, molla ya da marginal üreten. acayıp bir
'/ş/efme'ye!
Oysa Inkılâp, ordudan maarife devredilmişti, onun
'nefen' de 'muallımler'; yânı, üç sınıflı, ücra köy oku-
lunun 'müdürü'nden, Darürfünun 'muderrisı'ne ka-
dar, her çeşit 'öğretmen'! 'Erken' Cumhuriyet döne-
mi, öğretemenı yüceltmıştir; Inönü Cumhuriyeti'nde,
bu yüceltme, biraz da Köy Enstrtüleri yüzünden, epey-
ce abartılmış; gidiş geliş, bır öğretmen 'fetışizmi' ya-
ratılmıştır;öyleki, 'ilenci'üe 'öğretmen'adeta 'özdeş-
leşiyor'; öğretmenin, 'maarif düzeyindeki sorumlulu-
ğu ve işlevselliği, eğrtim ve öğretimden, neredeyse Va-
tanı kurtarmak' gibi, 'siyasi' bır misyona kaydınlıyor-
du.
Bunun acısını çektik: 70'li yıllann dağdağasında, le-
gal olsun, illegal olsun, çoğu siyasi örgüt; yandaşla-
nnı, öğretmenler arasından devşirmiyor muydu? O
kadar ki, şimşekleri üzerime çekmek pahasına,_.bir
eleştiri yazmıştım; başlığı, çok şey anlatıyordu: "Öğ-
retmenler Neden Aksıyor?" (Dünya, 31 Ağustos
1978); o yazıda, üç 'tesbıt' vardır ki, 'öğretmeni' ye-
rinde değerlendirebilmek ıçın, onları bugün de hatır-
lamak yennde olacaktır.
Üctemeltesbit!..
1. Tesbıt/"... Türk öğretmeni, kendisini gereğin-
den fazla önemsiyor; bu, Tanzimat'tan bu ya-
na toplumumuzda yerteşmiş olan yanlış birdüşün-
cenin sonucu; o düşünceyi hep bilirsiniz, Türkler
iki yüz yıldır toplumu eğitimin ve öğretimin kalkın-
dıracağını sanmışlardır ülke geri mi kaldı, aç bir
okul, yetiştir birkaç öğretmen, kurtulursun! Bu
inanış öğretmenin toplum içindeki görevini oldu-
ğundan fazla abartryor, onu bir çeşit uygariık ha-
varisi, gelişme kılavuzu haline getiriyor. Ne ya-
parsa öğretmen yapar, ne bilirse o bilir düşünce-
si yaygınlaşıyor. Oysa, bir kere temel düşünce
yanlış ve köksûz; bir toplumu sadece eğrtim ve öğ-
retimle kalkındırmak mümkün olsaydı, ooo biz
şimdi Almanya'yı filan yakalamıştık... Bir ülkenin
kalkınması o ülkenin üretim güçlerinin gelişme-
sine bağfıdır, bundaysa öğretmenin katkısı dolay-
lıdır ancak!"
2. Tesbrt / "... öğretmen sendikası ya da derne-
ği, sryasal bir örgüt değildir tek başına öğretmen-
ler, ne ülkeyi düzeltebilirler, ne de dünyayı; mes-
lek kuruluşlannda demokratik haklannı kullan-
makla, meslek kuruluşunu parti sanıp iktidan ele
geçirecekmiş gibi oyunlara girmek, ayn ayn şey-
ler; bir kere ikisini kanştınp, dernekçiliği rayından
çıkardın mı, hem öğretmen formasyonunu yozlaş-
tanr, ulusal eğitimin içine edersin, hem de meslek
kuruluşunu -şu son TÖB- DER toplantısında gör-
düğümüz- curcunaya çevırirsin..."
3. Tesbit / "... öğretmen misyonunu abartıyor,
önemini büyütüyor, büyütünce o öneme yakışan
birtopiumsal düzeyde (statü) olmadığını görüp ek-
sikleniyor. (...) Bırakın kapitalist toplumdaki yeri-
ni, baremdeki yerleri bile öyle pek yukarda değil-
dir fukuraların, çalışır çabalar, son derece düşük
ücretlerle geçinmek zorunda kalırlar. işte çelişki
de burada: öğretmen, hele toplumsal kökeni kır-
salsa, yoksul aile çocuğuysa, benimsediği misyon-
la aldığı para arasındaki ters orantıdan son dere-
ce rahatsızdır; gerçekte beklentileri, onu bir sıntf
değiştirme psikolojisine itiyor, buysa bireysel bir
egoizme! Ötesini kestirmek kolay, bireysel ego-
izmler, genellikle toplumsal egoizmlere dönüştü-
rülerek haklı kılınırlar; öğretmenler de, toplumsal
bir dönüşüm projesi yakaladılar mı, tamam, he-
men başgönüllüsü oluveriyorlar..."
Bu 'tesbıtler', Marmara Bölgesi'nde bir yerde, köy
öğretmeni olan Hüseyin'in, o sıralarda AnkaraVa ge-
lıp, bana şunlan söytemesı üzerine yapılmıştı:
"... Bulunduğum köyde, benden önceki arkadaş,
o dediklerinden imiş; aklı fikri, uğraşı politika, ne
var ki okuttuğu öğrencilerin arasında, beşinci sı-
nıfa gelmiş de hâlâ okuma yazma öğrenememiş
çocuklar pek çok!" (Aydınlar Savaşı, s. 28, 3. Ba-
sım. Bilgı Yayınevı. 1996)
Öğrenci "müsteri'ye dönünce...
Ogünle, günümüzün farkı, a/ artık 'liseye geçmiş
çocuklann 'dört işlemi' bilmemesı!'; b/ öğret-
menlerin. önemli birkesiminı, şiddetli bir 'köşeyidön-
me' hevesınin sarması! Yanlış mıyım?
Öğretmenler - elbette hepsi değil, bazılan- hakkın-
daki eski 'tesbitler', geçeriiliğıni hâlâ koruyor; şu var
ki, 'sınıfaf/ama'psikolojısinin, onları ittiği egoizm; ar-
tık, ideolojik olmaktan çok, pratik bir şekilde, yâni
Prezidan Özal'ın ortaya attığı, 'toplumsal dönüşüm
projesine' (büyük tranformasyon) dönüştürûlerek,
haklı kılınmaktadır
'Kemalist' Cumhuriyet'in, eğitim ve öğretimdeki,
en büyük başanlarından birisi neydi. bir hatırlayın:
'öğretim ve eğitimin parasız ve (eşit) ayrtcalıksız
olması' değil mi? Yoksa, Isparta köylülüğünden, o
yoksul köylü çocuğu. 'Çoban' Sülü, nasıl ülkesinin
Cumhurbaşkanı olabilirdi? Hemen tamamı mütevazı
aılelerden gelen pek çok 'asker
1
, Türk Silahlı Kuvvet-
leri'nin, yüksek kumanda heyetine, yükselebilirdi? Gâ-
zi'nin 'ha//rç////c'derken, kasdettiği, elbette buydu. Bu
da, 'delınmiştir'!
Bu temel prensip, hanıdir, çatır çatır çığneniyor:
okumaya gelen çocuk -yalnız çocuk mu, tabii ve-
lisi de-, kaşla göz arasında, 'öğrenci' olmaktan çı-
kantıp, 'müşteri'ye indirgeniyor; öğretim ve eği-
timde, her şeyin ölçüsü, para! Bunun türlü 'seyyı-
atını' yaşıyor, zaman zaman, ne türlü bir rezalete yoz-
laştığını görüyoruz.
Bir iki ömek, ister miydiniz? Havaya konuşmadığımı
gösterebilmekiçin...
http:// www. prizma.net. tr/ A İLHAN
http://www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm