Katalog

Cumhuriyet kitap kulübü Çelişkili düşüncelere dinginlik ve incelik '-ÇAĞDAŞYAYINLARI'nda. Tuıtocagı Cad. No: 39/41 (34334(Cağa)oâlıVlstanbul Tel:(212)514 0196Faks.{212)514 0195 Cumhuriyet Cumhuriyet ûtap kulübü KÎT^P benzMi&keşfe yarar. 74. YIL SAYI: 26500 / 150000 TL (KDViçinde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) AZARTESİ Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan cumhurbaşkanlanndan ortak bildiri Bakû-GeyhankararhhğıÇalişma grubU OİUŞtUrUİacak Üç cumhurbaşkanı görüşmelerinde, Hazar Havzası petrol ve doğalgazının Bakû-Tiflis-Ceyhan boru hattı üzerinden dünya pazarlanna taşınması gerektiğini yinelediler. Görüşmede, boru hattı projesinin yaşama geçirilmesi için gerekli işlemlerin başlatılması ve çalışma gruplannın oluşturulması kararlaştınldı. TarİHİ İpek yOİU Canlandinlacak Çalışma gruplarının mayıs ayının başından itibaren bir araya gelecekleri belirtildi. Üçlü zirvede, ülkeler arasındaki işbirliğinin arttınlması dile getirilirken Kafkasya'daki sorunlar, Ermenistan'daki iktidar değişikliği ve tarihi ipek yolunun canlandınlması için Kars-Tiflis demiryolunun tamamlanması da ele almdı. SERKAN DEMÎKTAŞ/AHMET ŞEFİK TRABZON / ARTVİN - Türkiye. Gürcistan ve Azerbaycan cumhurbaş- kanlan dün yayımladıklan ortak bil- diriyle. Hazar Havzası petrol ve doğal- gazının Bakû-Tiflis-Ceyhan güzergâ- hı ile dünya pazarlanna taşınmasını bir kez daha teyit ettiler. Cumhurbaş- kanı Süleyman Demirel. "Elinizi ça- buktutun" uyansıyapan Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'e. " Devletolarak her şeyi yapıyoruz, rae- raketmejin" karşılığını verdi. Cumhurbaşkanı Demirel. Gürcistan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnad- ze ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev dün Çoruh Nehri üzerinde ku- rulacak Deriner Barajı'nın temel atma töreni için bir araya geldiler. Demi- rel'in daveti üzerine Kafkaslar'da iş- birliğinin bir göstergesi olarak Art- \in'e gelen konuk cumhurbaşkanlan ile Bakû-Tiflis-Ceyhan ve Ermenis- tan'daki iktidar değişikliğinin ardın- dan meydana gelen gelişmeler ele alındı. Cİemirel, Deriner Barajı'nın te- mel atma töreninde yaptığı konuşma- da şunlan söyledi: "İkî cumhurbaşkanı, uluslanmızın önüne açılan firsatı çok iyi biliyoriar. Bu fırsat, çok ileriye götürülecektir. Bugün, burada yaptığımız bir başlan- gıçtır. Yann Bakû-Ceyhan'ın temeli- ni. KarvTiflis demiryolunun temelini atmakla sürecektir. Bu tesis bittiğinde açılış törenini de birtikte yapacağız." Kafkasya'da banşın çok arzu edil- diğinı vurgulayan Demirel. "Azerbay- can ve Gürcistan'ın sıkıntıian olduğıı- nu, bunlann banşçı yöntemlerle çözüJ- mesi için Türkiye'nin çabalannı sür- düreceğini"' bildırdi. Aliyev de, üç li- • Arkası Sa. 6, Sü. 3 'te DSP Parti Meclisi, CHP lideri Deniz BaykaVa rest çekti: Pazarlığa gerek yok Seçim hesaplan altüst• DSP Parti Meclisi'nden "seçime hayır" karan çıktı. CHP'nin istediği zaman desteğini çekebileceğini belirten DSP PM "6 ay süreli seçim hükümeti ara rejim çağnşımlanna neden olmuştur" dedi. Hüsamettin Cindoruk'un da aldığı tavnn ardından yaşanan gelişmeler seçim uzlaşmasının yeniden masaya yatınlmasını gündeme getirdi. Yılmaz Baykalh yalanladı• Başbakan Yılmaz, ortaklannın gösterdiği tepki üzerine Baykal'ın açıklamalarını yalanladı. Baykal'la aralannda l Ekim'de seçim hükümeti kurulacağı yönünde bir anlaşma olmadtğını savunan Yılmaz. seçim hükümeti konusundaki görüşmelerin ekim ayında başlatılacağmı söyledi. • Anayasada seçim hükümetinin kurulmasıyla ilgili şartlann belirlendiğini belirten Yılmaz, "5-6 aylık seçim hükümetleriyle ülkeyi yönetmek mümkün değildir" dedi. 1999 bahannda yerel ve genel seçimlerin birlikte yapılması konusunda Baykal'la mutabık olduklannı kaydeden Yılmaz, seçim hükümeti kurulması durumunda reformlar için yapılan çalışmalann da boşa gideceğini belirtti. • 5. Sayfada İşçide işverende seçime karşı • Türk-lş Genel Başkanı Bayram Meral, "Ülkenin sorunlannı çözmeden erken seçime gitmek doğru değil" dedi. Meral, "Tüm siyasiler, siyasi şapkalannı bir kenara bırakarak ülke için, halk için önem arz eden yasalan çıkarsınlar, ondan sonra seçim yapılsın. Siyasetçiler bir şeyler yapsınlar ki halka karşı yüzleri olsun. Alınan seçim kararını bu nedenle doğru bulmuyorum" diye konuştu. • 5. Sayfada ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Baş- bakan Mesut Yılmaz ile CHP Genel Baş- kanı Deniz Baykal'ın. ekimde seçim hükü- meti kurularak 1999 vılında çifte seçime gidilmesi konusunda ortaya koyduğu uz- laşma havada kaldı. DTP Genel Başkanı Hüsamettin Cindoruk'un bağımsız başba- kanın bulunduğu hükümetteyeralmayaca- ğı \e güvenoyu vermeyeceğini açıklama- sının ardından, DSP Parti Meclisi'nden (PM) de "seçime hayır" karan çıktı. Baş- bakan Yardımcısı Bülent Ecevit, CHP'nin istediği zaman hükümetten desteğini çeke- rek erken seçimi ya da başka bir hükümet kurulmasını sağlayabileceğinı vurgulaya- rak "CHP ile seçim pazarlığına gerek yok- 12 YIL SONRA ÇERNOBİLE HÜZÜNLÜ ANMA Bütün dünyada 26 Nisan I986'da meydana gelen Çernobil faciası sırasında yaşamını yitirenler için anma tö- renleri düzenJeniyor. Çernobü"deki de\ reaktörde 12 yıl önce meydana gelen patlamanın ardından başlayan yangını söndürürken ölüme yakalanan itfaiyeci de anılanlar arasındaydı. l'krayna'da aralannda miniklerin de yer aldığı yaklaşık 200 kişi, faciada ölen yakınlanm anmak için mum yakü. (Fotoğraf: RELTERS) ernobilprotestosunapolis izin vermedi tur. CHP ile ayn protokol veya plan oluştu- rulması doğru değil. 6 ay süreli seçim hü- kümeti, ara rejim çağnşımlarına neden ol- muştur" dedi. Ece\it. Yılmaz ile yeniden bir araya gelerek görüşlerini aktaracağını bıldirdi. ANAP grubu da yann toplanarak Yılmaz'ın "iyi niyetbeyanı" olarak nitelen- dirdiği uzlaşmayı tartışacak. Yılmaz'ın Baykal'la erken seçim uzlaş- masına kendi partisi ve ortak- larından "hayır" yanıtı geldi. ANAP MK.YK yerel ve genel seçimlerin ayn yapılması kara- n alırken yannki grup toplan- tısında da bu kararda ısrarlı olunması bekleniyor. Başba- kan Yardımcısı Ecevit de dün PM toplantısının ardından yaptığı açıklamada, Yılmaz- Baykal görüşmesinın bir karar doğuramayacağını, kararlann parti organlannda ele alınabi- leceğini söyledi. Erken seçime, hükümetin düşürülmesi duru- munda gidilebileceğini anlatan Ecevit. 6 aylık seçim hüküme- tine Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in onay vereceğinin de kuşkulu olduğuna dikkat çekti. Erken seçim karannı parti genel başkanlannın de- ğil, TBMM'nin alabileceğine işaret eden Ecevit. Baykal'ın ortalığı bulandırma amacı taşı- dığını söyledi. Ecevit. "Baykal bu hükümetin uyumlu calışr*- ğuıı görüyor. Bunu kesebilmek için erken seçimi gündeme ge- tiriyor. Böylece reformlar ak- sayacağı için 'başanlı olamadı- M Arkası Sa. 6, SiL4'te Baykal seçimde ısrarh Çernobil kazasının 12. yıldönümü nedeniyle dün Taksimde protesto gösterisi yapmak isteyen Nükleer Karşıtı Platform üyelerine polis izin vermedi. Taksim Meydanı'nda saat 11.00 sıralannda bir kurukafa heykeli. pankartlar ve dö\izlerie toplanan nükleer karşıtlan. polisin derhal dağılın uyansıyla karşılaştı. Polis \etkilileri, me\dandan aynlan protestoculann kurukafa hey keline tepki göstererek üzerini kapatmalannı istedi. Hey keli ters çevirerek götüren nükleer karşıtlan. okumaya fırsat bulamadıklan bildirilerini ise dağıttılar. Sinop'ta da Çernobil kazasımn yıldönümünde "Nükleer santrala hayır" mitingi düzenlendi. (Fotoğraf: HATİCE TUNCER) • "Başbakan'm olgun tavnnı ortaklan gösteremedi" diye konuşan Deniz Baykal "Eleştiriler doğal, herkesten alkış beklemiyoruz" dedi. ANKARA/ALANYA (Cum- huriyet) - CHP Genel Başkanı Deniz Baykal. seçimlerin 1999 Martı'nda yapılmasının şaşıla- cak bir yanı olmadığını ve bu konudagetirilen eleştirileri do- ğal karş/ıladığını belirterek "Herkesin alkışlaması müm- kün değU" dedi. Baykal. Baş- bakan Mesut Yılmaz ile yap- tıklan görüşmenin sonucunun "bir karar olmadığınr vurgu- • Arkası Sa. 6,SiL3'te Kara yayımlandci ı kaymakam operasyonu • Içişleri Bakanı Murat Başesgioğlu, tarikatlarla ilişkisi olan kaymakamlann tespit edilmeye çalışıldıgını belirterek haziran ayında geniş çaplı bir vali yardımcısı ve kaymakam kararnamesi yayımlanacağını bildirdi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Içişleri Bakanlı- ğı'nın; Milli Güvenlik Kuru- lu'nda tarikatçı olarak bilinen vali, vali yardımcısı, kayma- kam ve bakanlık merkez ör- gütündeki üstduzey yönetici- ler ile diğer bürokratlarla ilgi- li değerlendirmelerin hayata geçirilmesi için operasyon başlatacağı öğrenildi. tçişleri Bakanı Murat Başesgioğlu, tarikatlarla ilişkisi olan kay- makamlann tespit edilmeye çalışıldıgını, haziran ayı için- de geniş çaplı bir kaymakam ve vali yardımcısı kararname- sinin yayımlanacağını bildir- di. Alınan bilgiyegöre, Içişle- ri Bakanlığı'nda irtica temiz- liği için düğmeye basıldı. Içiş- leri Bakanlığı Müsteşan Yab- yaGür'ûnbaşkanlığındaolu- şan ve bazı genel müdür ve teftiş kurulu başkanı ile mü- fettişlerin de yer aldığı değer- lendirme komisyonu, tayin ve nakil yönetmeliği çerçevesin- de, öncelikle tüm kaymakam- lann dosyalannı incelemeye başladı. Komisyon, soruştur- ma geçiren ve tarikatlarla iliş- kisi olduğu ileri sürûlen kay- makamlarla birlikte tayin sı- rası gelen kaymakamlann du- rumunu da görüşecek. Buna göre tayin sırası gelenlerin bölgelerine göre görev yapa- caklan yeni yerler saptana- cak. Tarikatlarla ilişkisi sapta- nan kaymakamlar hakkında ise soruşturma dosyası hazır- lanacak. Bunun yanında ge- len özel talepleri de inceleye- cek olan değerlendirme ko- misyonu, raporhazırlayıp Ba- kan Başesgioğlu'na sunacak. Başesgıoğlu'nun yapacağı son değerlendirmeden sonra hazırlanacak kararname Baş- bakan ve Başbakan Yardımcı- sı'na sunulduktan sonra Cum- hurbaşkanı'nın onayı ile ya- yımlanmış olacak. Içişleri Ba- kanlığı "ndaki bu çalışmanın haziran sonunu bulacağı be- lirtildi. Içişleri Bakanlı- ğı'ndan üst düzey bir yetkili, çalışmalann büyiik bir gizlilik • Arkası Sa. 6, Sü. 1 'de Şemdin Sahkhn itimflanna tepki • Çok sayıda politikacı, gazeteci ve gazeteyi PKK'ye yardım etmek ve ilişki içinde olmakla suçlayan Şemdin Sakık'a muhataplarından tepki yağıyor. DYP'li Salim Ensarioğlu, Sakık'ı devletle dalga geçmekle suçlarken HADEP'ten yapılan açıklamada "Gazeteler hayal ürünü haber veriyor" denildi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Genelkurmay Baş- kanlığı Özel Kuvvetler Ko- mutanlığı'na bağlı timlerce Kuzey Irak'ta yakalanan, PKK'nin önde gelen isimle- rinden Şemdin Sakık'ın "iti- raflanna" muhataplanndan tepki yağıyor. Çok sayıda po- litikacı, gazeteci ve gazeteyi PKK'ye yardım etmek ve ilişki içinde olmakla suçla- yan Sakık'ın; 1991 seçimle- rinde örgütten yardım aldı- ğını savladığı eski Devlet Bakanı ve DYP Diyarbakır Milletvekili Salim Ensarioğ- lu, "Gazeteterdeyeralan ifa- deler doğruysa, Sakık devlet- le dalga geçiyor demektir" dedi. HADEP yönetimi ise "Sakık'ın sözde ifadeleri" olarak nitelendirdiği itirafla- n yayımlayan gazeteleri "ha- yal ürünü haber vermekle" suçladı. Sakık'ın 1991 se- çimlerinde Dicle kırsalına giderek, "Remzi" kod adlı IrfanPerVaniadlı PKK'liyle görüştüğünü savladığı Ensa- rioğlu, "Sakık devletle dalga geçiyor. Ama bu bizlere yö- nelik bir senaryonun parça- sıysa ona söylenecek söz yok" dedi. Cumhuriyet'ın sorula- nnı yanıtlayan Ensarioğlu, Sakık'ın ifadelerinde çelişki olduğunu ileri sürdü. 1991 Şemdin Sakık seçimlerinde Diyarbakır'ın w Dicle ve Diyarbakır" o I mak üzere 2 bölgeden oluştuğunu vurgulayan Ensarioğlu, "Ben Dicle'den değil, Diyar- bakır'dan aday oldum. PKK'den sık sık'tehdit aldı- ğun için yanımda en az 300- 500 korumayla geziyorum. Eğer Sakık'ın iddia ettiği ki- şryle görüşmüş olsaydım. bu görüşmeye bin kişinin tanık- lık etmesi gerekirdi. Zaten ben Diyarbakır adayı oldu- ğum için, Dicle kırsalında se- çim faaliyetinde bulunmam M Arkası Sa, 6, Sü.8'de Norveç kapitalizminde sosyal devlet GUNDEM MUSTAFA BALBAY • Petrol zengini Norveç. kapitalizm ve sosyal devlet olgusunun örtüşen iki kavram olabileceğini gösteriyor. Norveç. dünyadakı küreselleşme akımı ve üikenin artan petrol zenginüğinden daha fazla pay almak isteyen halkımn tepkisıne karşın sosyal devlet kavramını sürdürmede kararlı. LALE SAR1İBRAHİMOĞLU OSLO- Norveç. küreselleşen dünya- da bir yandan kapitalizmi savunup di- ğer yandan sosyal güvenlik sisteminin özelleştirilmesine direnen ender ülke- lerden biri. Ekonomik zenginliğin eşit dağılımı \e refah toplumu kavramlan Iskandina\ modelı olarak bilinir. Artık îsveç gibi ekonomik sıkıntılar içine gi- ren Iskandinav ülkeleri. çareyi Avrupa Birliği'ne (AB) tam üye olmakta bulu- yor. Yapılan iki ayn referandum sonu- cu AB'ye tam üyeliği geri çeviren Nor- veç ise dünyadaki küreselleşme akımı- na ve ülkenin artan petrol zenginüğin- den daha fazla pay almak isteyen hal- kımn tepkisine karşm sosyal devlet kav- ramını sürdürmede kararlı görünüyor. Bu kararlılığın en önemli göstergesi. Noneç'in servetıni borçlu olduğu pet- rol ve doğalgaz 2015 vılında tükendi- ğinde de refah toplumunun sürdürül- mesi politikasını izleyecek olması. Norveç Petrol ve Enerji Bakanlığı'ndan Johan Mstad. bir grup Türk gazeteci ile görüşürken yapılan bilimsel araştırma- lara göre gelecek 50 yılda gazın. 70 yıl sonra da petrolün tükeneceğini belirti- yor. Günde 3 milyon varil petrol üreten Norveç, Suudi Arabistan'dan sonra dünyanın ikinci büyük petrol ihracatçı- sı. Norveç bu senetinin bir gün tüke- neceği hesabını bilimsel verilere da- yandırarak yapmış ve mevcut zengin- liği bugün halk arasında daha fazla pay- laştırmak yerine 2015 yılı için yatınma başlamış. Bu amaçla petrolden elde edilen gelir ile tahvil alınıyor ve yurt- dışında yatınm yapılıyor. Bu yatınm- dan eJde edilen gelir de petrol fonuna aktanlıyor. Böylece Norveç halkımn petrolün tükendiği 2015 yılında da re- fah içinde yaşayabilmesi hesaplanıyor. 1969'da Amerikan Philips firması- nın Kuzey Denizi'nde keşfettiği Nor- veç petrolünün yalnızca yüzde 5'i ülke içinde tüketiliyor. Norveçli bunun ye- • Arkası Sa. 6, Sü. l'de İyiye Sancılı Gidiş... Geçen haftadan bu haftaya taşan dört gelişme var: - Seçim tartışması. - Irticacı sermaye soruşturması. - Recep Tayyip Erdoğan'ın hüköm giymesi. - Şemdin Sakık'ın itirafları. Sunum önem sırasına göre değil. Seçim, siyasetin vazgeçilmez malzemesi. Öteki üç konu ise çok fark- • Arkası Sa. 6 Sü. 8'de