Katalog

15 NİSAN 1998 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 ALLEGRO E\İN İLYASOĞLU Çağdaş Türk Müziği 72 yaşındaCumhuriyetin 75. yıl kutlamalan çer- çevesinde çeşitli resmi ya da özel kuruluş. cumhuriyet ile fılizlenen kurumlan, ka\ - ramlan ve nice olguyu irdeliyor. 1923 'ten bu yana toplumumuzun değişen kimliği, yeni değerleri ve çağdaşlık atılımlan sor- gulanıyor. Tıpkı çağdaş Türk resmi, ro- manı, şiiri, riyatrosu, sineması ya da mi- rnarisi gibi, çağdaş Türk müziği de gün- deme gelen konu başlıklarından binsi. Çağdaş Türk müziği, doğal ki Cumhu- riyetin kunıluşuyla birdenbire ortaya çık- mamıştır. Beslendığı kaynakJar, diğer sa- nat dallan gıbi, hem tarihsel birîkımın hem de içinde yaşadığı çağın etkıleşım alanıdır. Ancak yirminci yüzyılın son dö- nemini yaşamakta olan sanatçının aynası olmak zonmdadır. Arük Ncdim gibı bır ozanımız, Levni gıbi bir mınyatürcümüz yaşamadıgına göre. Itri gibı bır bestecı- mizin olamayacağı da açıktır Dünyamn her ulusunda ve tarihin her çağında bu böyle olmuştur. Yaratıcı; tarihin derinlik- lerinden beslense de içinde yaşadığı za- man diliminden etkilenen çağının önün- de giden. çağına yön veren kışıdır. Çağdaş Türk müziğinin kökleri bir yer- de geleneksel Türk müzağine dayanır. Ge- rek Türk sanat müziği (divan müziği), ge- rekse Türk halk müziği, bugünkü çokses- li müzığimızın temelleridir. Ancak Ba- tı'da yüzyıllar boyunca gelışen polıfonı, çağdaş müziğimize bir teknik olarak ek- lenmiş, tıpkı resimdeki perspektıf olayı gibi derinlik boyutu katmıştır. Türk Beşleri'nin örneği yok Önce Donizetti Paşa'nın Muzikayı Hü- mayun'daki bandosu, ardından tanzimat hareketi müzikte Batılılaşma sürecinin köşebaşlan olmuştur. lstanbul, 18901ı yıllarda Batı'dan gelen birçok opera ve bale topluluklanna sahne olur. Sarayda sunulan bu gösterileri yine saray çevresi büyük bir ilgiyle izler. 1897'de Franz Liszt lstanbul"a gelerek Abdülmecid'ın karşısında konser vermiş, bır Mecidiye Marş» bestelemiş ve buna karşılık sultan- dan yüklü miktarda altm almıştır. Sonra- dan Liszt' in öğrencileri lstanbul' un piya- no öğretmenlerine öncülük ederek pek çok iyi aile kızına özel dersler vermişler- dir. Böylece önceleri ud, kanun gıbi gele- neksel çalgılan öğrenen ıyi aile kızlan. pı- yano gibi tampere bir çalgıyı çalmaya baş- lamışlar. Yirminci yüzyılın ilk çeyreği gelenek- sel Türk müzığınde de yeniliklere tanık olur. Makamsal düzeni Batı tıpi tampere sistem içine yerleştirmeye çalışan Ard- EzgMJzdilek gibı müzikbilimciler, yeni bir yapılanma peşindedirler. Atatûrk'ün çağdaşlaşma atılımlan içinde Türk müziğinde de yenililder ön- Cemal Reşit Rey Necil Kanm Akses İlhan Ismanbaş çağdaş Türk müziğinin kökleri bir yerde geleneksel Türk müziğine dayanır. Gerek Türk sanat müziği (divan müziği), gerekse Türk halk müziği, bugünkü çoksesli müziğimizin temelleridir. Ancak Batı'da yüzyıllar boyunca gelişen polifoni, çağdaş müziğimize bir teknik olarak eklenmiş, tıpkı resimdeki perspektıf olayı gibi derinlik boyutu katmıştır. Yalçın Tura görmesi. ilk operalan besteletmesi. yurt- dışına öğrenciler göndermesi, Batı'dan uzmanlar getırterek uygar ülkelerdeki gi- bi müzik kurumlanna önayak olması, yet- miş beş yıl gibı kısa bir süre içinde Ba- tı'nın yüzyıllar boyunca geldiği noktaya doğru ilerlememızı sağlamıştır. 1930'lu yıllarda geleneğın birikimi ışığında Ba- tı'nın çokseslılık yapısını birleştiren bir grup genç bestecı. evrensel Türk müziği- nin temellenni atmışlardır. Türk Beşleri olarak bilinen bu ilk kuşağın önünde hiç- bır örnek yoktur. Barı'daki benzerlerine ' görcyola çıkarlar. Yalnebestecılık-cteğri- dir görevien. Konservatuvarlarda öğret- menlik, orkestralann. operalann kurulu- şundaki etkınlık. kurumlardaki müdür- Aydın Esen lükler, >abancı uzmanlarla işbirliği yap- maları ve kendi bılgi ve görgüleri çerçe- vesınde Türkiye'de bır müzik ortamı ya- ratmalan söz konusudur. (Bu gruptan bu- gün yalnız Necil Kazım Akses ha\attadır. Doksan yaşındakı bestecimiz, büyük sen- fonik vapıtlanyla seçkinleşir.) Onlann ye- tiştirdiği öğrenciler artık beşincı kuşağa varan çoksesli bestecilerimizi oluştur- maktadır. Çağdaş anlamda ilk denemeyi yapan Cemal Reşit Rey'dir. 1926"da yazdığı 12 Anadolu Türküsü hemen aynı yıl Pans'in Pteyel salonunda seslendirılmiş, Albert \Volff gibi zamanın ünlü bir şefı tarafin- dan Lamoreoux konserleri dizisinde yer almıştır. Bundan tam 72 yıl önce. Ardın- Kamran İnce dan peş peşe yazdığı senfonik yapıtlarla Türk halk müziğinin renklerini polıfonık doku ıçmde işlemiş ve hemen her yapıtı yurtdışında ses bulmuşrur. Hatta kimi ya- pıtının ilk seslendirilişi yurtdışında yapıl- mıştır. Ahmet Adnan Saygun'un S'unus Emre Oratoryosu'nun 1947'de Paris'te seslendirilmesı, Uhi Cemal Eridn'in pi- yano konçertosunun ve Necil Kazım Ak- ses'in Ankara Kalesi'nin 1943'te Ber- lin'de çalınması, çağdaş Türk müziğini Batı">atanıtanolaylardır. l'smanbaş,Tû- zün, Kodalh, Arel gibi bestecılerimız. Av- rupa kadar Amerika'da & Seslerini du- yurmuşlardır. Yeni kuşaklann hangi yapıtı nerede ça- lındı, kim yönetti. kım çaldı. artık izleye- miyoruz. Çok çalındığı söylenemez, ama herhangi bir çağdaş genç kuşak bestecisi gibi onlar da küreselleşmenin getirdiği koşullan solumakta. Edebiyatçının dergisi. kitabı, ressamm sergısi, müzisyenin de konsen vardır yap- tıklannı sunmak için. Ancak ülkemizde- ki dört- beş orkestra yıllık programlanna kaç Türk bestecisi alabilir ki! Şu sıralar- da ÇağdaşTürk Bestecfleri başlıklı bir ça- lışmayı tamamladım, kitap halınde basıl- makta Pan Yaşıncılık'tan. Sayısı elliyı aşan bestecimizı kapsayan bır kitap! Şim- dilik yansının adı ve yapıtı tamnıyorsa, di- ğer yansının tanınmış olduğu söylene- mez. Ancak her biri ciddi birbestecilik ça- bası içinde, çağın sesinı yakalamış, çoğu öğretmenlik. yorumculuk ya da yönetıci- lik gibı \ b. dığer ışlerinin yanı sıra büyük bir öz\ eri ıle sürdürüyor çalışmasını. Kitabımın sonuna eklediğim diskogra- fi (plak listesi) ise hayret verici bir kalın- hğa ulaştı. Ne çok kayıdı varmış çağdaş bestecilenmizın! Ne yazık ki bunlann ço- ğu kimi bakanlıklar tarafından yaptınl- mış, satılmayan. raf bekleyen kompakt dıskler. TRT'dekı kayıtlannkimi silinmiş, kimi zamana göre çok ilkel koşullarda kaydedılmış. kimi de artık bantlann aşı- mına uğramış durumda. Bugün bir çağdaş Türk bestecıliğinden söz ediyorsak bu bestecilenmizın yapıtlannı örnekleyerek, ka>dederek herkesin dinlemesine sunu- lacak olanaklar yaratmalıyız. Herşeyden ötesı elimızde \ar olan eskı kayıtlan ar- şi\ niteliğınde temızleyip korumahyız. Bilgi ÇağTnın sanatçısı Günümüzün bestecisi artık Bilgi Ça- ğı'nın sanatçısıdır. Bilginin daha hızlı iş- lendiğı. daha güvenli koşullarda saklan- dığı, daha ivedi iletildiği bir çağın ola- naklanndan yararlanmaktalar. lletişimin, haberleşmenın. medya dünyasının geliş- mesı sanatın her dalında olduğu gibi mü- zikte de bestecılenn tüm dünyayı yakın- dan tanıyabilmelerine yol açtı. Uzakdo- ğu'dan Afnka'ya, ilkel boylardan en yo- ğun modernizme dek müzik kadar dığer sanat disiplinlennı de öğrendiler. Ülke- mizde hâlâ yerellik mi evrensellik mi, Do- ğu'ya mı, Batı 'ya mı, müzik mi musiki mı tartışmalan sürse bile yeni kuşaklar bu kısır döngüden sıynlmış, kültür birikim- lenyle yeni teknolojinın birleştıği uç nok- talarda yolculuklarını sürdürmekteler. Tüm kültürlerden seçmecılık yoluyla ya- rarlanabilen. yöntemlerin ve ılkelerin tut- sağı olmaksızın, sanatçı duyarlılığını her türlü gerecı kullanarak anlatabilen genç kuşaklanmız var. Bugün dünyanın dört bir yanında seslerini yükseltebılen, kabul gören, ilgiyle izlenen üyeler var aralann- da. 1998 Anburnu ÖdüllerVni kazananlar belirlendi Kültür Servisi - Şair \ e sinemacı Orhon Murat Anburnu anısına şair \e sinemacı Hüse>in Alem- dar'ın kişısel çabalanyla düzenlenen geleneksel Anburnu Ödüllen'nın do- kuzuncusunu kazananlar belli oldu. 'Ustalara Saygf bölüm başlığı altında bu yıldan başlayarak bin şair, biri si- nemacı olmak üzere 'An- burau Çiçeklemeleri' gü- zellemesinde Türk şiirine ve Türk sinemasına yap- tıklan katkılardan dolayı iki sanatçıya 'Anbumu la- leleri' buketi \e heykelcik sunulacak. İlk iki usta ise Fazıl Hüsnü Dağiarca ve Metin Erksan. Adnan Azar, SaKh BolaL Abdiü- kadir Budak. Ahmet Er- han ve AN Püslcüllüoğ- hı'nun jüriliğinı yaptığı 'Şiir Kitabı' dalı ödülleri 'Cahit Külebı Jüri Özel Ödülü'nü'40ŞiirveBır..' isimli \apıtıyla Havdar Ergûlen, 'Anburnu Şiir Ödülü'nü Zambak ve Yontu ısımlı yapıtıyla Er- gülÇetinaldı. 'Yayımlanmamış Şiir Kitabı' dalında ise jüri 'Anburnu Şiir Ödülü'ne Kış Günü Aşk Eunde isimli dosyasıyla Çiğdem Sezer ve Yaşamak isimli dosyasıyla Zeynep L'zun- bay'ı değer gördü. Uzun Metraj Film Ödülleri ise şöyle belirlendi: 'En İyi Uzun Metraj Film Ödülü", Zeki Demir- kubuz'un yönettığı Masu- mıyet; "Türkan Şoray Özel Jün Ödülü', Nuri Bil- geCeylan'm yönettiğı Ka- saba; 'Sadri Alışık Jüri Özel Ödülü', Cemal Şan'm yönettigi Ali; "En lyı Yönetmen Ödülü' Ma- sumiyet'le Zeki Demırku- buz. 'En Ki Erkek Oyun- cu Ödülü'. Masumıyet fîl- mindekı rolüyle Haluk Bilginer: "En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'. Masumi- yet fılmindeki rolüyle Derya Alabora, 'En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü'. Ali fılmindeki ro- lüyle Güler Ökten; Ajlan Aktuğ En 1> i Yardımcı Er- kek 0>uncu Jüri Özel Ödülü'. Masumiyet fil- mindeki rolüyle Doğan Turan. 'Kısa Metraj Film Ödülleri ise şöyle paylaş- tınldı: "Yavuzer Çetinka- ya En İyi Kısa Metraj Film Jün Özel Ödülü' Mobi- us'la Ebru Haooğiu: En lyı Kısa Metraj Film Ödü- lü' Necroploıs'le Ömür \t2K\ 'En İyi Kısa Metraj 2. Film Ödülü' Herşey Va- tan Içın'le Yasemin An- kan; "En İyi Kısa Metraj 3. Film Ödülü'. Ölmek Var Dönmek Yok'la Müjgan Beyazküınç. 'Uzun Metraj Film Öy- küsü' ödüllerinı ise jün şöyle belirledi: "OnatKut- lar En İyi Film Öyküsü Jü- n Özel Ödülü' Melek Ha- nım'la Leyia Soükten, 'En İyi Film Öyküsü Ödü- lü' Marco Macit'le Zülfü Ülken'En İyi Film Öykü- sü 2.1ik Ödülü' Deve Bo- ku Sa\aşlan'yla inciGür- büzatik. Uzun Metraj Film Öyküsü dalında üçüncü- lük ödülü venlmedı. Jün "Arıbumu Fotoğraf Ödü- lü'ne Kesişme isimli fo- toğrafıyla Türker Cim- coz'u layık gördü. BLGLN • tDSO'da saat 20.00'de B. Smetana'nın 'Satümış Nişanir adlı yapıtı izlenebilir. (251 10 23) • AKSANAT'ta saat 12.30 ve 18.00'de V Schlöndrff'ın yönettigi 'The Lost Honour of Katharina Blum" başlıklı film videodan sunuluyor. (252 35 00) • BAHÇE BAHÇE KÜLTÜREVt'nde saat 16.00'da Dr. Aslan Dağar'ın katıldığı 'Diabet' başlıklı sağlık sohbeti izlenebilir. (449 18 87) • tFSAK'ta saat 19.30'da Doğa Fotoğrafı okuma günü yer alıyor. (292 42 01) • ÇEKÜL ÇEVRE SEMİNERLERİ kapsamında saat 16.00'da Meriç Kumbaşlı'nın katıldığı 'Orman Konıma' başlıklı seminer izlenebilir. KULTUR • SANAT YASEMİN ŞENEL TEŞVtKİYE S A N A T | GALERİSİI Resim Sergisi 15Nisan- 10Mayıs'98 Abdı Ipekçı Cd 48/3 Tejvıkiye - lstanbul Tel 241 04 58 - 247 74 75 Fax 246 67 68 Y ö n e t m e n E R D E N k r - R A ^Ahmet Uğurlu .f^ıkret Kuşftan Jale Arıkan EFESPUsen'in kültür ve sanata katkıları artarak sürecek. Ankara METROPOL 425 74 78 11.30-13.30-15.30-17.30-19.30-2130 Milas PRfNCESS 512 6063 12.15-14.30-17.00-19.45-22.00 KaramürseJ EGIT1M 412 4619 20.30 Kültür Sanat ilanlarınız İçin: |;: 293 89 78 (3 hat) KUCUKSAHNE ' SADRİ ALIŞIK TİYATROSU 'ALLAHAISMARLADIK CUMHURİYET"* Kaifcılanyla ORTJPKAFKA İNSAVA VF ICAnTKA T1AİR D e r 1 c m e Oyıuyan. HÜLYA KARAKAŞ Duygn ANKARA'nın aranna r .»• n IKI EfeSalttt Evi - Mccldıyckoy Orttklar Bmcrvasyon . 212 94 82 ISTANBUL BUYUKŞEHIR BELEDİYESİ CEMAL REŞİT REY Q KONSER SALONU "•«•• (OII'.VN 1I.IIAN. MRSII.I IIMZ. KOKSA1. IvNt.İ'K. A\"lAt. O / l l N.\ 11. 12. 18 Nısan Saat 15.00 Kucuk Sahne Atlas Sineması Pasa|i f J t ^ ] No 209Beyoğlu i n l s < ? n I G.se Tel (0-212) 292 39 19 \c-...u\/ EFES I'ilsen'in külturve sanata katkılan artarak surecek. İSIANBUIBÛYÜKŞEHİR BELEDİYESİ' PT3!tilJW1ff1f?T1İ HARBIYE MUHSIN ERTUGRUL SAHNESI 0212 240 77 20 SKUDAR MA5AHIPZADE CELAL SAHNES! 3I'« 333 03 97 KKİFOTO&tAFUfi KÛÇÜKHASRETTlNn TmkMDMZKU K t D I K O Y H A L D U N T A N E R S A H N E S I 0 1 . 6 349 04 6 ] A H U D U 1 H J NEHEPSİNEHİÇBİRIKO. IVIra LCVAH.«Jku ZOMI laatÇahlTBurA IHH7-IH1KOI HARBIVE CEP TİYATROSU 0211 İ40 77 !0 AYRILIK TimTmlAIUAS •IUT S»TIS TBUERI: StKIR TIT4TH0URIGISEIEHI VE KUHKOTHUOUNTtNEItl 75 Nisan 1998 Çarsamba Saat:20.00 İDİL BİRET PİYANO RESİTALİ Bach, Beethoven, Mozart Bilet Fiyatları: 1.500.000 TL indirimsiz "Genel Sigorta katkılarıyla" ***** 16 Nisan 1998 Perşembe 19.30 KAMERHAN TURAN PİYANO RESİTALİ Scarlatti, Mozart, Ravel, Prokofıev Bilet Fiyatları: 1.000.000 TL indirimsiz 18 -19 Nisan 1998 Cumartesi-Pazar 20.00 BAND-O-NEON "ORQUESTA TIPICA DEL TANGO..." "Genel Sigorta katkılarıyla" Bilet Fiyatları: 2.000.000 •) .500.000 Tt A V C I YÛNETMENIN ERDEN KFAL •Ava'yi aılalıyor Hertesm b r t m Iflfcett^ ve vak et»> ör dünvada güdüsa vaşnya ve Oüm kol gezıyor Yajanö MOm t»3i * # . Krsre t x t x ı ym*r*vc» Hnttgora otıyor Bu UnjüğûnO açan M br anahtar var Seks RaslanbtannbkaraııageDnf^dunjntanlankaçtşyQk.KatlerayuuwoynjyQi SrMgittyvoytfiugto b*t dûğmetoe hacnedyor Cinseatıopluıwiwiçiılıattl*Hıı '»ra'tabıian v*ıyw insana kend duvgıisn ve rara nsan onmyor •Avcı" adayenen uzak^ara ntohb^rtatılaı odd b> eyka •t Oykû* avo kadra tttkM imOvkûdeKkadnelegeçmeklufcauağnlasaı »ışkief**ı tnhan bütMıte oriadan lokkniayi yefr teiİriK'*ro'daa5«^riB5klenı^ha1^Wtrı»v<*elnıe»efi<(*3avra>ışlatpnde Karı. koca ve avanın, Urn duvgubnan. arai» nnm sonra kada> »Udennden nerelere varacaktednı gaslenııeye çakşoçm ve dojnjsıj. Soceta imlennıdeıı öıtlı y»sek tarareoe t» Sn orDya ç*». kadmn «ına geç*ııes lamEBsnden şddee Mnüşen tdBarsıılik befc«n ve h» çeşıt cnsel ware uoaı ıwattr ga\e*taı lafidı aJgılar ve tarMi atiarff *Ava*rwi kaynağt Anadoiu'dalı) lw kaym onnamnda jç kış arasmda yaşanmış bır davdir a r a n içMe. yOre msaniannın duydutoafırn başhaiartna kati yornrtyıyh artınnalaıncten dgtavi OyWJtarefaane hainı ainnşt> 2-1 f Workshop ve Seminerler Nevv York Üni. TISCH Schcx)l of Film and TV, Hunsarian Academy of Drama Film and TV, The Film, TV School in Lodz Poland ve Royal Shekespeare Company ö§retim üyeleri ve çok dcğerli yerli hocalarta çalışmalara başlıyor. VVorkshoplar. 23 Nisan I998 SENARYO 4 Mayts 1998 DİYALOG YAZARLIĞI - SİNEMATOGRAFİ - OYUNCULUK Seminprlpr 4 Mayıs i 998 REKLAM Metin Yazarlığı • Konsept Yaratcıhğı - Hedef Kitle Analizleri - Medya Planlama Müşteri ilişkileri - Reklam verenler - Prodüksiyon • Kreatif Direktörlük . "••: FOTOĞRAF - FİLM GRAMERİ • . 35 mm MONTAJ - VİDEO MONTA) Aslanyatağı Sk. No:5 Sıraselviler Tel:293 46 72 Fax:293 37 78 SES_1885 ORTAOYUNCULAR İSTİKLAL CAD. N0.140 TEL: 251 18 65-66 FAX: 0212.244 43 21 Ferhan Şensoy'un ÇOK TUHAF SORUŞTURMA Cuım 21.00 C.tesi 18.30-21.00 Pazar 15.30-18.30 Kullür Bakanlıjının Katkjlanyla Fertran Şenjoy FERHANGİ ŞEYLER Sah 21.00 FerKon Sensoy FELEK BİR 6ÜN SALAKKEN Çarjamba 21.00 HALDUN TANER KABARE Perşembe 21.00 8*f SJtıf Ylrttn OrUoyuncuMr GIŞF 251 18 65 KKORAMAIAR laksım Bumelı Suackye ve Akmerkez ÇABŞ1 MAGA2ALARI Maslak , . „ . , ~ F , r F , ç n p f B S T n n f ır •• - • - • - NEDRET SEKBAN Resim Sergisi EVİN 16 N i s a n " 7 Mayıs'98 S A N A T S»/«rinı/7P/lZAfldjM//!«rjûT n.M-JS.MaraJ/Jfitrtf. . . HomamSk Ertalay Apl 12/1 Bebek/IST 80810 GALERISI Tel (0212) 265 81 58 / Fax (0212| 257 76 75 BEYOGIU EMEK SİNEMASI KONSER // II I "Nefesinı nefesine..." 15 NİSAN ÇARSAMBA Saat: 20.30 Beyoğlu Emek Sineması (249 50 92) BİLGİ İÇİN TEL: (0212) 244 28 39 16/30 Niıan Pertembe 22.30 BÜLENT Erkan Oğur l Ağırbaş Cem Akâel Hakan Beşer : Perküsyon Vurmalı Çalgılar Hırji« 17.00-1t.00 ırm »im i;kilır4< %50 himm Hosnun Galıp Sok. No: 20 Beyoötu Rez: (0212) 245 0516