Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6MART1998CUMA 12 KULTUR Studio Oyunculan, Samuel Beckett ve Harold Pinter'ın oyunlannı sahneliyor Sîstemin içindeki insaıun tragedyası Resimler,fotoğraflar ve video Kultur Semsı - Borusan Sanat Galensı nın dorduncu sergısı '"Man- zara'' sanat yapıtlanna butun zaman- larda konu olan geleneksel anlam- da sanat vapıtının nedenı olan do- ğanın post-modern sureçte nasıl gorundugunu \a da gosterıldıgını bır dızı vapıtta gundeme getırıvor 19 7 6da AltanGurman ınvaptı- ğı 1980deSerhatKıraz ınbııens- talasvonuna ait tu\al ustune bır dı zı resım ızle\ıcı\ı vakın geçmışe dondurup oncu \e koktencı çıkıs lann varlığına ısaret ederken 90 lı yıllarda Bedn Ba\kam Guven In- cııiıoğlu Mustafa Pancar Antonıu Cosentıno Onder Ergun un urettı gı manzara resımlennm Kerdıgı kar maşık gondermeler \e çağrışımlar da 'manzara' kavramınınçok von lu açılımlannı \urgulu\or 199> te Alman Kultur Meıkezı nınkatkıla- rı\la Angela Melıtopoulos vonetı- mınde gerçckleştırılen bır vıdeo- \\ork-shop sonuı-u olan "lstanbul Gorunhılen" de ızle\ıcı\ı vasadıgı kentın manzaralarını \enıden de- ğerlendırme\e \oneltı\or Izlevıu bu sergıde gunumuzde ınsan \e doga arasındakı ılışkı sa nat \apıtları \ e doga arisindakı ılış kı sureçlen sanatçının "nıanzara'ıle hesaphşnidsi ızleviLinın gunumuz- dekı 'manzara'va bakışı doğanın degıştırılmesının sonu<,ları gıbı ko- nularda duşunmevc davet edılıvor Bedn Ba\ kam/ \ntonıo Cosentı- no/ Onder Ergun \ltan Gurman/ Serhat Kıraz/ Nur Koçak/ Gmen Incırho0u/ >Iustafa Pancar \ e 1 stan bul Goruntulen 199*; (\ngela Melıtopoulos vonetımın de Mehmet \teş. Bulent Baş. Irena Ba\ kal. Dena Erkencı,Onur Eroğ- lu. Oğuz Içoz. Tula\ Kocaturk, Te- oman Madra. \le\ı Petnde. Cum- hur Radvocu, L mıt Ozsro \ ıdeo >apıtı) kurator Beral Madra. • Studıo Oyunculan, dort sezon sonra Samuel Beckett'ın 'Bes, Kısa CVyun'unu venıden yorumluvor Beckett'ın 'O>un Sonu' da Turkıye'de. 44 yıl sonra ılk kez profesyonel olarak sahnelenıyor Topluluk, 'Gıt-Gel Dolap' ıle de ılk Harold Pınter \orumunu da farklı bır bıçımde sunuyor Kultur Servısı- Studıo Ovuncuları bu sezon Sa- muel Beckett ın "Beş, Kısa Ovun'. 'Ovun Sonu" \ e Ha- rold Pınter ın 'Gıt-Gel Do- lap'adlıovunlarını sahnelı- vor Studıo Ovunculan dort sezon sonra Samuel Bec- kett ın"BeşKısaO\un'unu \enıden \orumlu\or Beckett ınSozsuzO\unI, Sozsuz Ovun II, Gel-Gıt. Ovun \e Nefes kısa o\un metmlerınden oluşan Bes Kısa O\ un da sımulatıf bır rejı konseptı ıçınde perfoı matıf ovunculuk vontemı kullanılıvor Oyun alamnda o\Tjnu ışletme ılkesı pertor- manslarla tııle geçıyor Hamdı Koç un çev ınsı>- le EsatTekand ınsahneta- sarımıyla \e Şahika Te- kand ınvonetımıvlesahne- lenen Beş KısaOvun da top- luluğun dıger urunlejınde olduğu gıbı vıne sıstem ve sıstemle ılışkısı ıçerısinde ınsan sorgulanıvor O\un,- Samuel Beckett ın beş kısa ovun metnınden ŞahıkaTe- kand ın rejı konseptıvle olusturulan tek bır seyırlık ovun-aracılığıvla ınsanta- rahndan olusturulan ama mekanızmal ınvla ınsan ıradesı dişinda hat ta gıderek ınvin ıradesıne karşı ısleven sıs- temın kendısını olu^turan ınsanı hareketsız hale getırmesı sahne uzennde sevırlık eg- lence unsuru kendılığınden vurgulanarak sorgulanıvor \e sonuçta se\ırcı ovun ger- çeklığı karşisında kendı havat gerçekiığıv- le \uz vuze gelı\or Beş KısaO\undd teknolı ıık olana vas- Ingüiz Ulusal Operası'nda ücret sorunuKultur Servısı-İngılız L lusal Ope- rasi nda(E\Oı muzısvenlerve ko- ro çalışanlan kendılerıne odenen uc retın az olmasından ve odeme \on- temınden havlı şıkâvetçı 1> er da kıkalık dılımler halınde v apılan ode- meler çalışanlar taratından tepkıv le kaı>ılanı\or ve vakında bır gre\ vapmalan beklenı\or Muzısvenler artık çaldıklan notaları sa\ıvor \e Mozart \enne Wagner çalmav ı ter tih edıvorlar \ onetım saat başına odeme \ap maktan \ana olduğunu so\lese de odemelenn \*< erdakıkalıkdılımler uzerınden \apılacaği sozlesmelerde \<.ralıvor Operadanbırsanatçı ~Bu- nu uvgulamadıkları surece neden sozleşmelere ko\ uvorlar" dıv e soru \or l> dakıkalık dılımler halınde odemelenn \alnızta pro\alar n,ın geçerlı olduğu soylemyor ^apılan bır at.ıkldmada "Performanslar sı- rasında ınsanların orkestra bolnıune gınpıkmasınıbekle>emezler Orkest- ra komıtesi bu planlan tartışmak ıs- temı\ur. Durumu geliştırmek ıcın ne- ler \apabıleceğımızi duşunu\oruz. Bu sezon bır maaş artışı olma>aca- ğını soNİemek bile \eterince kotu>- du**denıldı Ingılız Ulusal Operası çaliiıanlan 25 bın sterlın kazanırken \menka da muzısyenler60 bın ster- lın kazanıvor Orkestra uvelen ınsan kavnakla- n vonetıcısı Mımi Watts'ın sozle;>- melerle ılgılı tartışmalarını \eterlı bulmu\or Muzıs\enlerdenbın "Ço- ğumu7 cumartesı sabahı dersler \e- rerek geçımımızı sağlnoruz \e bunu daha fazia surdurebıleceğımızı san- mnonım"dı\or Orkestralarıçın \a- pılan bu tur teklıfler butun Ingılte- redeetkılıoldu BBC Orkestrası sa- at basına odeme yap*>a da muzısveıı lerın tatıllerde daha fazla odeme gı- bı bırçok avantajı \ar Muzısyenler Bırlıgı Başkanı Ho- raceTrubridaB,ENO uyelennın Rolls Ro\cesahıbıolmakıstedığını ancak kendılenne kuçuk bır araba alabıle- cek kadar odeme vapılmasını kabul ettıklerını so\ledı Orkestra çalısanlannın yanı >>ıra koro çalışanlan da uzun (.alışma sa- atlen \e saat başına odeme Mstemın- denşika\etçı\ekendılen>le> apılan sozlesmelerde degı^ıklıkler >apıl- masını ıstıvorlar Korodanbıryetkı- lı "koro melerının gerçekten ıstek- siz olduklarını \e \onetımın onlan orkestranın bır parçası olduklan \o- lunda kandırdığını. bu \ uzden de sa- \ ılarının azaldıgını" bel ı rterek ** Ko- rodan a\nlanların >crine >enılennı kovamazlar" dcdı Kütahya sanat galerisine kavuştuESRA\LtÇAMŞOĞLL \ - kultur Bakanhğı nın sana ta verdığı destek tartı^ılırken ozel kurulu^- lann sanata gosterdıgı ılgı her geçen gun ar- tıyor 1927\ılındaEskı>ehırdekurulan du- zenledıgı \unus Emre Resım \ari:>masi ıle sanata deatek \eren E->bank kultur \e sanat faalı>etlerıne bır venisinı ^ _ _ ^ ^ _ daha ekledı Turk t,ını sa natınıngelısımındebuvuk bır rol ovnavan seramık ve çını uretımımn teknık \e sanatsal boyoıtta en ust duze\e ulaştıgı tek yerolan Kutalıva Esbank ınaçılı- .şını gerçekle^tırdıgı Sanat Galensı vle ılk ozel sanat galerisine ka\uştu Gele neksel Turk çınıcılığının eramık \e (,ını uretımının en ust duzese ulaştıgı tek \er olan Kutah\a. hsbank ın açılışım gerçekleştırdıgı Sanat Galensı \le ılk ozel sanat galerisine ka\uştu veçını suslemelerınınennıorneklerını ser gılemey ı amaçla) an Esbank Kutah\ a Sanat Galensf nın ılk sergısınde Erdinç Bakla, Zehra Çobanlı. Hamı\e Çolakoğlu, Sema GuraLSıtkıOlçar\e MustafaTunçalp ın\a- pıtlan\la bulustu kutah\alı sanatse\erler Sanat Galensı nın açılışından once du- zenlenen basın toplantısına Esbank \ one- tım Kurulu Baskanı Murahhas Uve \e es- kı Malıve Bakanı MesutErez\e sanatçılar katıldı Mesut Erez yaptığı konuşmada her- kesın sanatçı olama\acağı- nı sanatçıların toplum ıçın- de a\ ncalıga sahıp olduğunu vurgularken Esbank ın sa- natı destekleme\e çalışan ma- lı bır kuruius olduğunu belırt- tı Esbank ın açılışım gerçek- le>tırdıgı Sanat Galensı ne destek \eren \e \apıtlan\la bu sergıve katılan sanatçıla n kutlavan Mesut Erez Es bank ın sanata katkılarının de\am edecegını ekledı soz- lenne Bu\ıl40 sanat \ılı- nı kutla\an Marmara Lnı- \ersıtesı Oğretıın Gore\lısı Erdinç Bakla, Esbank ınKu- tahva da açmış olduğu sanat galensının seramık \e çını sanatının gehsımınde \e genç veteneklerın degerlendınlmesınde bu\uk rol o\na\aca gını belırttı Anadolu Lnnersıtesı Guzel SanatlarFa- kultesı Seramık Bölumu Başkanı Prot Dr Zehra Çobanlı buvuk bır kultur hazınesıne sahıp olan Turk çınıcılığının \eseramığının en bu\uk eksiklığının seramık muzesi ıle _ _ _ _ _ _ _ desteklenmemış olmasi olarak nıtelerken C umhu rnetımızın T> vıl donu- munde bu eksıklığın gıde rılmesı gerektıgını \e \«. tennee değerlendırılmesi n,ın çaba harcanması ge rektıgını \uıguladı Es bınk ın kendı ımkinları çerçe\ esınde sanata \ e se- ramıge olan katkısmın one ~ ~ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ mınedeğınen Çobanlı Sıt- kıOlçar ın\ogunçabası veisbırlığı ıle Tur kı>e nın degısık unıversıtelerınde degı^ık dallarda çalisan çını \e seramık sanatçıları nın bır ara\ i getınlmış olrmsının çok onem- lı olduŞunu so\ledı Bu\ıl 4^ sanat \ılını kutla\an Hamı\eÇo- lakoglu ı>e Turkı\e de ı,ok genç bır sanatçı kuşağının doğdugunı degınırken bu eğılı- mın dogru kullanılmavi gtrektığım \e kurum- lann sanata olan katkısının daha da artma si cerektısını sovledı Çini ve seramfk sanatçıları bir araya geldi Her sergideyeniform ve desen arayışında Sıtkı Olçar Esbank Sanat Galen- sı nın kuruluşuna buvuk katkılar saglavan ve sera- mık egıtımı almamasına rağmen unu Turkıve sınır- larını aşan Sıtkı Olçar, ta- nhsel çızgılerle bugunu va- kalavarak Turk seramıgı- nın duma çapında tanın- masına vardımcı oluvor 1980 lennbaşlanndavap- tığı ılk çalışmalannda ge- leneksel 16 \e P vuzvıl Iznık \e kutahv a seramık- lennın uzantısı gıbı goru nen tabaklar vapan Sıtkı Lsta her venı sergısınde gelışen bır torm desen ve teknık aravışlarıçınde Ge leneksel sanatı çağdaş sa natla bırleştırmeve çalıştı gını sovleven Olçar goz lemlen sonucunda bulun duğu konuma geldığını sov luvor Çahsmalarınılkkez v urdisindan gelen tepkı ler- le duvulduguna degınen Olçar koleksivonculardan da buvuk destek gorduğu- nu sov luvor Son çalışma lannda Bızans mozaıkle rınden esınlendıgını \ur- gulavan Sıtkı Lsta venı- lıklerın desteklenmesı ge- rektığını de eklıvor sozle- nne Galennın açılı^ı sıra- sında Turkıv e dekı tum unı- versıtelerden destek aldık- İjrım belırten Sıtkı Olçar Kutahva nın bu galerı sa vesınde sanatı daha vakın- dın takıp edetegını ıtade edıvor Esbank ın kutahva da açtıgı sanat galensının Turk çınıcılığı ıçın onemlı bır adım olarak degerlendıren Zehra Çobanlı. ozellıkleçı- nıcılıgın merkezı dolan ku- tahvada çını ve seramık sergılennın açılacak olnıa- sının gençlenn bu sanat da- lına olan ılgısını de arttıra cağını vurguluvor Geçen gunlerde Ktanbul da açtığı sergı ıle ızlevenlerıvle bu- luşan Çobanlı kendısını gelenekten tamanıen so vutlamadıgını çalışmala- nnın geleneksel kulturden bırtakım duşııncelen one alarak onları çağdaş bır \ orunıla ortav a kov dugunu belırtıvor "Kutah\a"dakı ük sergımde. Istanbul'da açtığım sergıde de \er alan 40 parçadan oluşan ens- talasvonlanm var Bu çalış- malarda Turk geleneğınde volaçıktım OrnegınTurk kulturunde kıık savısmın çok bu\ ukanlamı var Bunu kendısanat anla\ışıınla des- tekle\erek modern bır an- lavısla ızlevıcılere aktar- mava çalışıvorunı." lanmaktan ozellıkle kaçınılıvor Ovun ala nında tum olup bıtenın dogrudan ınsan- ovuncu-malzemesıvle var edılmesı ongo- ruluvor Sımulatıt sahneleme vonttmın ıçer- sınde o an ve alanda ortava çıkan pertor- matıf ovunculuk da seyredenı ve ovnavanı bır cıns sırk ıçersıne alıyor Samuel Beckett'ın dunva sahnelerınden çok az sahnelenen ovunu O\un Sonu da Turkıve de 44 vıl sonra ılk kez profesyonel olarak sah- nelenıvor Son olarak - Ger- gedanlaşma' ovunuvla se- vırcıkarşisinaçikın Studıo Ov une ulan 1992 den bu v a- na ozellıkle Beckett ovun- culuğu uzenne vogunlaşan bır topluluk 199s ten ba^- lavarak da Beckett ovuncu- luğu y4B8fl@PB& cklenen bır katman olarak perfor- matıf ovunculuk uzenne ça- lışıyor 'Ovun Sonu'nda da ov un- cunun durumu sahne uze- nnde lovunalanında) oyun surecınde tum olup bıtene gonullu olarak maruz kalır ken hem duşunsel hem de fızıksel olarak bır ıp^dmba- zının durumuy la ortuşuvor Studıo Ovuncuları nınte- zı gunumuzde tıvatronun ancak sadece kendı oldu- ğunda varolacaöı Bu bağ- lamda da urunlerınde tek- nolojık çozumlemelerden buvuk olçude uzak durup tum var oluşunu ınsan un- suruv la oluşturuvor RehaFrdem ınçevınsıv- le Şahika Tekand ın voru- muv la "Ov un Sonu'nda vı ne sıstem \e sıstemın ıçer- sindekı ınsanın tragedvası sorgulanıvor Ama bu kez gene ınsanla ılışkısı ıçen sınde sıstemın \ ar oluşu sor- gulanırken uzenne bır kat- man daha getırılıp doğru- dan sıstemın mekanızması- nın tragedv ası da sorgulanı- vor Herşevınbıtınldığınok- tada artık degıştınlebılecek bır şev vokken tum evlem ve soz bır ovundan ıbaret 1 "O>un Sonu'nda da tum Beckett ovun metınlerınde olduğu gıbı ılluzvondan tumden kaçınmdk gerekı- vor Her şev geçtıgı kddar zamandd geçtığı alandave sdde(.e kendısı kadar Hıç- bır 'mış gıbı've ver vok' •Gıt-Gel Dolap'. bu sezon Studıo Ovuncuları nın •Ovun Sonu'ndan sonrakı ıkıncıurunu Vetopluluğun ılk Harold Pınter vorumu Buvorum gerekdışarddkı gerekse ıçerdekı vorumlar dan havlı tarklı Ergun Sav'ınTurkçesıv- le ovnanacak 'Gıt-Gel Do- lap'ta da Studıo Ov uncula- rı nın Gıt Gel Dolap \oru munda toplulugungehstır- dığı vontemın bır getınsı olarak Pınter ın metnınde dogrudan belırtılmeven bır katman eklemlenıvor Rol kışılen ovununislevışııçer- sınde ovun orgıısunun şıd- detıne maruz kalırken rolkı- şilennı ovnavan ovuncular da ovun alanı ıçersınde re- jının şiddetıne maruz kalı- vorlar Gıt-Gel Dolap'ta da OVTJ- nunvarolusiı buvuk olçu- de dogrudan teatral ınsan malzemesıvle olusturulur- ken teknoloıı ve suslenıe malzemeden azamı olçude kaçınılı>or YAZI ODASI SELİM İLERİ Galatasaray Lisesi Orada hep de bır sonbahar gunu ahşap kapının onunde babamdan ayrılırken gorurum kendımı Ga- latasaray Lısesı ne başlıyorum Neredeyse kırk yıla yakın bır zaman geçmış Bu- nunla bırtıkte sonbahar gununun renklen ışıklan okul bahçesı demır parmaklı kapı sankı az oncesıymış- çesıne canlıdır bende Belleğımı yormama hıç gerek kalmaz Gn pantolon-lacıvert ceket, lacıvert ceketımın ust cebınde okulun sarı-kırmızı arması, ıç ıçe geçmış G ve S harflerı Kravat da takmış mıydım? Babamın elınde fotograf makınesı okul kapısında fotografım çekılıyor Aransa bır kutuda artık açıl- mayan o pek çok kutudan bınnde bu fotograf bu dıa bulunabılır Fakat tekrar bakmak ıstemem Zaten gorur gıbı- yım Haylı endışelı uzgun gorunuyorum Evımızden ayrı kalacağım ılk gece Gerçı annemden babamdan, evımızden, ablamdan ayrı kaldıgım başka geceler olmuş ama, yıne de ak- raba evlen dedemın Kadıkoyu ndekı ev\ galıba he- pı topu o kadar Şımdı yabancı yerdeyım Istıklâl Marşı okunup bayrak torenı bıttıkten sonra babamı kalabalık ortasında goremez oluyorum Sı nıflarımıza gıdıyoruz Hazııiık A dayım Oğretmenımız Mosyo Ardıt yıne Galatasaray amb- lemlı defterlerımızden bırını açmamızı ıstıyor Defter- lenmızı çıkarıyoruz Mosyo Ardıtı tebeşır alıp karatah- taya geçıyor Chaıer de Vocabulaıre Ama 'kayıye do vokabuler' okunuyor Oyle başka harflerle yazılıp başka harfler- le okunmasına akıl erdıremıyorum Mosyo Ardıtı se- bebını belkı anlatıyor dınlemedım kı, ben evımızı du- şunuyorum Annem şımdı mutfaktadır oğle yemeğını hazırlı- yor Ablam okulda ama ogleden sonra eve donecek o Babam oğle yemegınden sonra yıne unıversıteye ışıne doner Sınıfımızdan kılısenın çan kulesı gorunurdu Çan- lar çalar mıydı 9 Enı konu uzun suren bır sonbahardı llık havalar ve sınıfın açık pencerelen Hep çan kule- sınde gozum Içı resımlı okul krtabımız Le Lıvre de Françaıs 'nın sayfalarını kanştırır o resımlere ılustrasyonlara sığı- nırdım Butun dunyam buydu Başka hıçbır şeyden hoşlanmıyordum Yok bır de cumartesı gunlen Cumartesı gunlerı eve donuyorum Ilk cumartesı tutuk konuştugumu keke- ledıgımı kelımelen bulmakta zortuk çekîığımı nasıl unu- tabılırım 1 Okulun bırçok korıdoru geçıldıkten sonra arka bah- çeyeçıkılır Arka bahçe benım ıçın 'havuzlu bahçe'd\r Havuzda denızkızı heykelı Yolum ne zaman Galata- saray Lısesı ne duşse havuzlu bahçemı bır kez da- ha gormek ısterım Ogrenım yıllarım boyunca hıçbır zaman başarılı bır ogrencı olamadım Ne var kı, Galatasaray yıllannda busbutun başarısızdım Derslen sevmedığım gıbı, okuldakı hayatı da sev- mezdım Hele yatılı gunlerımde Zıl çalınca ust kata, yatakhaneye çıkıhr Sıra sıra karyolalar Musluk ba- şında bekleyışler Işıklar soner Karanlıkta pencereden dışarsı gorunur Galatasa- ray Postanesı azıcık gokyuzu Gecenın gokyuzun- de tektuk yıldız belırır mı gozlerım kamaştıkça o yıl- dızları ben mı uydururum Uyku çıkagelınceye kadar fılmler geçer gozumun onunden Yenı Melek te gorduklenm Emek te, Atlas'ta, Saray'da gorduklenm Bu fılmlen adeta yenıden kur- gularım Bır de fotograf var hem ustelık sıyah-beyaz bır fo- tograf Albumumde duruyor Butun sınıf arkadaşlar, oğretmenımız bırkaç sıra dızılıp çektırmışız Gıdıp bakmadıgım bır fotograf şımdı Olen arkadaşlarım var o fotoğrafta Çok zengın olanlar Onemlı mevkılere (') erışenler yoksul duşen- ler hayata savmlup gıtmış olanlar Duşundukçe anı- lannın bırer ıkışer sılınmış olduğunu şaşırarak ayırt edı- yorum Sonraları çok seyrek karşılaşmalar ayakustu soy- lenecek soz kalmamış Belkı de yokmuş Geçen za- man tortu bırakmış sankı gerıye Olenler burukluk yaratıyor Hayata savrulanlan ken- dıme galıba daha yakın hıssedıyorum Ne tuhaf Galatasaray Lısesı'nın kapısındakı oğren- cıye ben değılmışım gıbı bakıp duruyorum Tahvimde İz Bırakan: ' Guzellık ve çırkınlık bıle ancak ıkıncıl bıranlam ta- şır burada bır kadın yakışıklı bır genç adamın guzel gozlerı ıçın tum varlığını batırabılır ve bu oluntudan sayısız dramlardoğabıhr ama genç adamın guzelgoz- lerı yalnızca guzel olmakla kalıyorsa Balzac bu goz- ler uzennde oyalanmaz ' Tahsın Yucel, InsanlıkGul- durusu 'nde Yuzler ve Bıldırıler Yapı Kredı Yay 1997 K Ü L T Ü R t ÇİZİK KAMÎL MASARACI