Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
20 MART 1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Hatay'da
çatışma
• ERZİN (AA) - Hatay'ın
Erzin ilçesine bağlı
Olukbaşı Yaylası'nda
operasyonlannı sürdüren
Erzin Özel Harekât Grup
Komutanlığı ekiplerine
dün. yaklaşık 40 kişilik
terörist grubu tarafından
ateş açıldı. Güvenlik
güçlerinin karşı ateş
açması sonucu 6 terörist
öldürüldü. Çatışmada.
jandarma komando er Halil
Taşsız (Denizli) ile
jandarma komando er
Ozan Kırcan (Erzunım)
şehit oldu. Yaralanan
komando er K.azım
ICarataş. Osmaniye De\ let
Hastanesi'ne kaldınlarak
tedavi altına alındı.
CHP'li gençler
toplandı
• Haber Merkezi - CHP
teşkilatındaki bütün
gençlik kademeleri ikı gün
süreyle Ankara'da bir araya
geldi. TESK OteFde
yapılan toplantılarla ilgilı
bir açıklama yapan CHP
Gençlik Kollan Genel
Başkanı Erhan Baydar.
"CHP gençliğı olarak
Türkiye"ye sahip çıkıyoruz.
Seçime giden Türki>e"de
gençlik kolları CHP'nin
öncüsü. motoru \ e
yöneteni olacaktır" dedi.
8 yıl kesintisiz
eğitim cinayeti
• İstanbul Haber Servisi -
Fatıh Vasıf Çınar
llköğretim Okukı Müdürii
Fevzi Polat'ı 8 yıl
kesintisiz eğitim içın
toplanan paray ı vermemek
için öldürdüğü iddia edilen
Hacı Ömer Arayıcı ile ilgili
davaya devam edildi.
İstanbul l. Ağır Ceza
Mahkemesi'ndeki
duruşmaya sanık Arayıcı
yine gelmezken tanık
olarak dinlenen Harun
Ağın sanığın. kansının
Polafla ilişkisı yolunda
kuşkulan oldugunu öne
sürdü.
'Sigarayı bırak'
kampanyası
I I ^NKARA (Cumhuriyet
If
ftlrösin)-Sağlık Bakanlığı.
Dünya Sagjık Örgürü
(WH0) işfrırliğiyle 50
ülkey le eşgüdümlü olarak
"Sigarayı Bırak Kazan 98"
kampanyası düzenliyor.
Kampanya>a katılanlardan
bazıları uluslararası
çekilişle 3 bın dolar
kazanacaklar.
Adalet
Komisyonu
• ANKARA (Cumhuriyet
Biirosu) - A\ ukatlık Yasası
ile Adalet Bakanlığı'nın 15
bin kadrosunun
görüşüldüğü Adalet
Komisyonu'nda eski
Adalet Bakanı Mehmet
Mogultay ile Bakan Oltan
Sungurlu tartıştı.
Moğultay'ın önceki
bakanlıgı döneminde
personel ahmında seçim
bölgesi Gümüşhane'yi
kolladığına ılişkin
iddiasına Sungurlu. "Bunu
yıllardır yapar. bu
iddiasından hiç
vaZgeçmedi. Doğrudur"
dedi.
Atatürk bilgi
bankası
• ANKARA (Cumhuriyet
Biirosu) - Türk Demokrasi
Vakfı'nca. Tanıtma Fonu
ve Forsnet'in katkılanyla
gerçekleştirılen "Atatürk
ve Türkiye Cumhuriyeti
Bilgi Bankası" internet
üzerinden açıldı. Bilgi
bankası.
"http: \v\vv,.demokrasivak
fi.org.tr ataturk"
adresinden lıizmet verecek.
Uluslararası
tahkim
• ANKARA (Cumhuriyet
Biirosu)-Hazine
Müsteşarlığı. uluslararası
şirketlerin hâkimiyetini
arttıracağı belirtilen Çok
Taraflı Yatırım
Anlaşmasrnın (MAI)
Türkiye'nin şimdiye kadar
kabul ettiğı
yükümlülüklere yenilerini
eklemeyeceğini savundu.
"MAI çerçevesinde
serbestleşme yönünde
yapılacak herhangi bir
düzenleme geri
almamayacak" denilen
Hazine açıklamasında.
Dünya Bankası"nca
hazırlanan sözleşmeyi
imzalayan Türkiye'nin
uluslararası tahkimi kabul
ettiği bildirildi.
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, gizli seçim hesaplarmm yanlış oldugunu söyledi
Ydmaz'm ıılaıııııa engelANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
İrticayla mücadele konusunda Türk
Silahlı K.uwetleri"nin (TSK.) komuta
kademesine ters düşen Başbakan Mesut
Yıünaz'ın "olası bir erken seçime 55.
hukümetle gitme" planı CHP engeline
takılıyor. CHP Genel Başkanı Deniz
Baykal. başbakanın gereksız çıkışlan
sonucu zirvede anlamsız bir kavga
yaşandığını belirterek. "Gizli seçim
hesaplanyla kriz y aratılması fevkalade
yanlıştır, vahim bir durumdur" dedi.
DTP Genel Başkanı Hüsamettin
Cindoruk" un da "Bir bağımsızın
başkanlığmdaki seçim hükümetine karşı
olmayız" yönünde mesaj vermesi
ANAP kanadında rahatsızlık yarattı.
CHP lideri Baykal dün, Kamu
DSP lideri Büient Ecevit
Emekçileri Sendikalan Konfederasyonu
(K.ESK) Genel Başkanı Siyami Erdem
\e yönetim kurulunu kabulünde yaptığı
konuşmada. hükümetin son dönemde
içinde bulunduğu tavn eleştirerek.
yaratılan krizin altında "gizli seçim
hesaplannın" oldugunu sa\ladı. Ortada.
tartışmadan öte bir zirve kavgası
bulunduğunu belirten Baykal. şöyle
konuştu: "Ortada zirve kavgası var,
tartışnıa yok. Tartışma doğaldır. Ama
bu yaşananlar kavgadır. çatışmadır.
Bunun aşılması lazım. Bir gizli seçim
planı yapüıyor ise partisel açıdan
sıçramanın firsatıdır diye
değerlendiriliyorsa bu yanüştır. Sayın
Başbakan. benim y aşamını boyunca
görmediğim bir üslupla konuşuyor.
Başbakanın, önce hükümet ortaklanyla
bir istişarede bulunması gerekmez mi?
Hükümete destek veren parti olarak
bizimle müzakereye girmesi gerekmez
mi? Bunlann hiçbiri yapılmadı. Bu da
siyasi hesap oldugunu gösteriyor. Bu
vahim bir durumdur.'"
Hükümete destek yok
Hükümetin doğal ömrünü
tamamladığını belirten Baykal.
"Gensoru gelse hükümeti düşürür
müsünüz'* sorusuna "Biz böyle siyaset
y apmıyoruz. Kriz yaratmamayı öngören
bir politikamız > ar. 8 ay böy le geçti.
Ancak, hükümetin son dönemde yararlı
işler yapma hevesi kayboldu. Toplumun
desteğini de yitiriyor. Bu yaklaşım bizi de
etkiliyor" yanıtını verdi.
Baykal, Cumhurbaşkanı Süleyman
DemirePın bu olaylar karşısındaki
tutumu hakkında yöneltilen bir soruya
da "Cumhurbaşkanına çok görev
düşüyor. Bunları görüyordur ama görevi
arabuluculuk değildir. L'zlaşma arar
göı üntüsünden kaçınmalıdır"
biçiminde yanıtladı. CHP Genel
Sekreteri Adnan Keskin de Baykal'ın
"Yılmaz'ın bir gensoruluk canı var"
sözleri anımsatılarak yöneltilen
"Gensoru mu \ereceksiniz. hükümeti mi
düşürüyorsunuz" sorusuna. "Hükümet
moral olarak bitti anlammda söyledik.
Bir hükümet sadece gensoru ile düşmez.
Gensoru vermek gibi bir düşüncemiz
vok" vanıtını verdi.
Giilen tehlike
değÜ'unsuru
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Başbakan Yar-
dımcısı BüJent Ecevit. Ata-
türk devrimlennın gencın
de y aşlının da gönlünde y a-
şadığını söyledi. Ecevit, ya-
şam koşullarının değişme-
sine bağlı olarak daha fazla
gereksinim duyulacak olan
huzurevleri hizmetlennin
artarak sürmesi gerektigini
kaydetti.
Ecevit. dün katıldığı 32.
Gün programında bir soru
iizerine. FethullahGülen ın
Türkiye ıçin bir tehlike ol-
madığını. tam tersine. bazı
tehlıkeleri önleyen unsur ol-
dugunu söyledi. Ecevit,
"Tehlikeli olmuş olsa Mogo-
listan gibi yerlerde kolejler
açıp. Atatürkü tanıüp. fs-
tiklal Marşı'nı öğretir mi.
Biraz da bunu düşünmeli"
diye konuştu.
Ecevit. Türkiye Güçsüz-
ler ve Kimsesizlere Yardım
Vakfı Başkanı Gülgen Du-
ral ve beraberındekı yaşlıla-
n kabul etti. Konuşmasına
"Allah herkese uzun ömür
ve yaşluik bahşetsin" diye
ba>layan Ecewt;,yaşlılığın
huzur içinde geçmesinin
toplumun kendisine olan
saygısını gösterdığını söy-
ledi. Kendisinin de ziyare-
tine gelenlerle aynı kuşak-
tan oldugunu kaydeden
Ecevit. yaşlısına ve güçsü-
züne yardım etmenin Türk
geleneklerınin önemli bir
parçası oldugunu söyledi.
Türkiye"de yaklaşık 11
bin yaşlıy a devlet ve gönül-
lü kuruluşlar tarafından ba-
kım olanağı sağlandığını
anlatan Ecevit. "Birçok ai-
lcmiz kendi sıcak yuvalan
içinde yaşlılara hizmct ver-
meyi tercih etmektedir. A-
ma yaşam koşullan değiş-
tikçe ev halkının daha çok
çahşma yaşamına kanlma-
sıy la > aşlılar için huzurev le-
rine duyulan gereksinim de
artacaktır. O bakımdan bu
hizmetin artarak sürdürül-
mesi büy ük önem taşımak-
tadır"
1
diye konuştu.
Atatürk yaşıyor
Hükümet olarak çocuk-
lara karşı da büyük sorum-
luluk taşıdıklannı belirten
Ece\it. özellikle dar gelirli
ailelerin eğitim masraflan-
nın de\ let tarafından karşı-
lanmasını sağlamaya çalış-
tıklarını söyledi.
Atatürk'ün genç yaşta,
ancak mutlu bir şekilde öl-
düğünü. çünkü yaşamda
başarıya ulaştığını anlatan
Ecevit. "Atatürk'ün çağda-
şıiddialıönderlervardt Hıt-
ler, Mussolini, Stalin gibL.
Onlann hepsi milletlerinin
gönlünden yok olup gitri.
ideolojileri tarih oldu. Ama
Atatürk hâlâ gönüllerde ya-
şıyor. Atatürk deMİmleri.
gencin de yaşbnın da gön-
lünde yati\"or" dedi.
Sosyal Hizmetler ve Ço-
cuk Esırgeme Kuru-
mu'ndan sorumlu Devlet
Bakanı Hasan Gemici de.
18-24 Mart tarihlerimn Yaş-
lılar Haftası olarak kutlan-
dığını, 1999yılmındaBM
tarafından "Yaşlılar Yüı" i-
lan edildiğini anımsattı.
SHÇEK
-
e bağlı 44 huzure-
vinin toplam 5 bin 200 ya-
tak kapasitesiyle 4 bin 100
yaşlıya hizmet verdiğini
bildiren Gemici. bazı ailele-
rin yaşlılara kendilerinin
bakmayı seçmesi nedeniyle
kapasitenin bütünüyle dol-
durulamadığını anlattı. Ge-
mici, belediyelere ve kuru-
luşlara baglı 72 huzurevin-
de de toplam 5bin 567 yaş-
lıya hizmet götürüldüğünü
belirtti.
ÇİZMEDEN YUKARI MUSA KART
DTP lideri Cindoruk, Başbakan'm orduya yönelik açıklamalannı eleştirdi
^Yılmaz'ın sözleri amacım aşü9
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
- Muhalefet partileri, Genelkurmay
Başkanlığı ve sivil girişimin ardın-
dan koalisyonun DTP kanadı da hü-
kümet icraatını eleştirdi. DTP Genel
Başkanı Hüsamettin Cindoruk,
Başbakan Mesut Yılmaz"ı "kuşku-
ya dayalı siyaset yapmakla" suçlar-
ken Başbakan'ın orduya yönelik
açıklamalannı "amacım asan söz-
ler" olarak niteledi. DTP Genel
Başkan Yardımcısı Yıldınm Aktu-
na. hükümetin başta irtica ve enflas-
yonla mücadele olmak üzere pek
çok konuda beklenenm çok gerisın-
de kaldığını ve başansız oldugunu
söyledi.
Cindoruk, dün akşam katıldığı
NT\'"de yayımlanan "Güncer prog-
ramında. Türkıye"de ara rejim teh-
likesinin olmadığını sa\ unarak tar-
tışmalann CHP Genel Başkanı De-
niz Baykal'ın sözleriy le başladığını
anımsattı. Cindoruk, Yılmaz'ın
**Kimse irtica mücadelesini iktidar
mücadelesi yapmasın" sözlerınide-
ğerlendirirken "Bu sözler 2 kişiye
yönelik olabilir. Baykal ve Çıller.
Amaçlanan siyasi iktidarsa bu, par-
tiler arasında olur. Ben ona yordum"
diye konuştu.
Cindoruk. Başbakan'ın kuşkuya
dayalı strateji izlediği eleştirisini yö-
nelterek şunlan söyledi: "Siyasette
kuşku stratejisini belirlememeli. 27
Mart'ta yapılacak toplanOda bir ka-
Başbakan Yümaz: Eylem değü, sporyapın
TURHAN NARLER / EMİ1VE KAPLAN
ÇANAKKALE - Başbakan Mesut Yılmaz. son
günlerde yaşanan yasadışı gösterilerin vücuttaki ener-
jinin hapsolunamayacağını gösterdiğinı belirterek.
"Bu enerjiyi en oiumlu şekilde sporla dışan kanalize
edebüiriz. Gençler boş vakirJerinde boş işleryapmak-
tansa,sporyapmalıdu-" dedi. Sağlık reformunu yakın
zamanda Meclis'e sunacaklannı kaydeden Yılmaz, bu
alandaki devlet tekelinin kınlması gerektigini savun-
du. Mesut Yılmaz, dün Kanser Önteşhis Merkezi ve
Kepez tlköğretim Okulu'nun açılışını yapti, Çanak-
kalel8Mart
Stadyumu'nun ışıklandırma tesisi. Çanakkale Dar-
danelspor tesisleri ve organize sanayi bölgesinin te-
mel atma törenlerine katıldı. Devletin önemli hizmet-
lerinden birinin sağlık oldugunu, ancak bunun yalnız-
ca devlet tarafından verilmesi gereken bir hizmet ol-
madığını belirten Yılmaz, bu alana özel sektörün de
yönlendirilmesi gerektigini söyledi. Sağlık reformuy-
la ilgili çalışmalann son aşamaya geldiğini kaydeden
Yılmaz. reformun altyapısının oluşturulması için ka-
dın hastalıklan. doğum ve çocuk hastanelerinin, kan-
ser teşhis merkezlerinin devlet hastanelerinden ayn-
larak oluşturulacağtnı. karayollarmda ve her yerleşim
biriminde ilkyardım ünitelerinin kurulacağını söyledi.
rar ortaya çıkarsa imzalamazsınız.
Oldu bitti olması mümkün dağil. Bir
köşe yazan ya da sokaktaki insan
kuşkuya düşebilir ama Başbakan
kuşkuya göre hareket edemez. Tür-
kiye'de ara rejim durumu yoktur.
Bunlan söy lemesi için duyumlan ol-
ması gerekir. Bize Uetiuniş bir bilgi
yok."
Yılmaz'ın sözlerinin MGK'de
alınacak bir kararı önlemeye yöne-
lik olabileceğinı belirten DTP lide-
ri, "darbe'" ya da "muhüra" bek-
lemediğıni vurguladı.
Cindoruk. CHP dışında tüm par-
tilerle ittifak yapabıleceklerini be-
lirtti -BunaDVPninÇiUerideda-
hil mi" şeklindeki soruya Cindo-
ruk. "O zaman Çillerolacak mı? Çil-
ler'in Yüce Dhan'a gitmesi bekleni-
yor" yanıtını verdi.
Aktuna. dün düzenlediği basın
toplantısında 55. hükümeti eleştirdi.
Aktuna. toplumun geniş kesiminin
desteğıni alarak göreve gelen hükü-
metin. bu oiumlu "toplumsal psiko-
lojklen" gereğı gibi yararlanamaya-
rak kamuoyunun açtığı "krediyi"
kısa zamanda tükettiöıni belirtti.
LîRMlKl AYDIN ENGİN e - mail: engin (a planet.com.tr
Başlıktaki sözü kullananlar-
dan degilseniz bile. çok ve sık
duyanlardan olduğunuza kuşku
yok. Cumhuriyet Türkiyesi'nin 1.
yılında da bu söz kullanıldı; 75.
yılında da kullanılıyor. Ama sor-
gulandığını söytemek pek müm-
kün değil. En azından yaygın bir
sorgulamaya tanık olunmadı.
Söze "Biz de Müslümanız a-
ma..." diye başlayanlar, dinin si-
yasallaşmasına ya da siyasal
amaçlar için bir sıçrama tahtası
olarak kullanılmasına karşı çıkı-
yoıiar. Dahası Müslümanlığın ta-
rikatlara kapılanmakla, kılığını
çöl Arabının giysilerinden seç-
mekle, küçücük çocuklan Ku-
ran kurslarının kaçınılmaz ka-
ranlığına mahkûm etmekle iliş-
kisi olmadığını kanıtlamaya ça-
lışıyorlar.
Daha kestirme bir deyimle ya-
pılmak istenen Islamın çağdaş
yorumu.
Bu eğilim ve istek Türkiye için
yeni değil. Cumhuriyetin ilk dö-
nemlerinden itibaren Kemalist
iktidarlar, bu yolu yeğlediler ve
sürekli denediler. Diyanet Işleri
Başkanlığı'nn kuruluş amaçla-
Biz de Müslümanız Ama...
nndan biri de buydu. Gel gör ki
bugün gelinen noktada bir ba-
şarıdan, vanlmak istenen sonu-
ca ulaşılmak bir yana, yaklaşıl-
dığından söz etmek mümkün
değil.
Neden?
Sanıyoruz sorunun yanıtı, te-
mel olarak "Islam "dayatıyor. isa
dininden -biraz- farklı olarak ve
Musa diniyle benzeşimler gös-
tererek islam dini. salt göksel
yaşamı değil, dünya yaşamını
da düzenliyor. iyi tanımlanmış.
oraya buraya çekiştirilmeye, yo-
rum cambazlıklan ile değiştiril-
meye pek de el vermeyen bir
açıklıklayaşamın heralanını be-
lirleyen bir "kurallar dizgesi"
(Şeriat) getiriyor:
Günlük yaşamdan seçilen şu
örnekler biliniyor: Hırsızlık ede-
nin eli kesilir! Kadının miras hak-
kı yoktur! Faiz haramdır! Kadının
tanıklığı makbul değildir! Do-
muz eti yemek yasaktır!.. Keza
günlük yaşamda pek rastlama-
sak da ticaret hukukunu, mede-
ni hukuku belirleyen pek çok ku-
ral, aynntılı olarak saptanmış ve
buyrulmuş. Daha da ileri gide-
lim: Islam "yurttaş" kavramını il-
ke olarak reddediyor. Islamın bi-
reyi, "/cu/"dur. Kul kavramı vaz-
geçilmez, vazgeçilmesi "küfür"
niteliği taşıyan bir inkâr anlamı-
nageldiğinden. "demokrasi" ve
"Islam" yan yana gelemez iki
kayram oluyor.
Özellikle son paragraftaki vur-
gunun Hıristiyan ya da Yahudi
dini için de geçerli olduğu ileri
sürülebilir. Temel olarak da doğ-
rudur. Ama tartışmanın bu nok-
tasında. şu saptama da doğru-
dur: Hıristiyan kullar -en azın-
dan Avrupa'da yaşayan kullar-
tarihin bir dönemecinde bir seç-
meyle karşılaştılar: Kul olmak -
Yurttaş olmak!
Anadolu topraklannda yaşa-
yanlar, bu seçmeyle toplumsal
düzlemde karşı karşıya gelme-
diler.
Bir kesim 1923'ten sonra
başlayan süreçte. bireysel ve
toplumsal bir hesaplaşmaya
girmeksizin yurttaşlığı seçmiş-
çesine davrandı. Bir başka ve
çok geniş kesim ise kendini bir
"seçme çafa//"nda bile bulma-
dı.
Türkiye'de sivilleşmenin, o
çok yaygın ve yıpranmış terimi
kullanırsak "siviltoplum"değer-
lerinin yerleşmemesinin neden-
lerinden biri ve belki de başlıca-
sı bu değil mi?
Batı Avrupa'da yurttaşın.
"kral-kilise erkine" başkaldırısı,
kapitalizmin belli bir gelişmişlik
düzeyine denk gelir. 1923 Tür-
kiyesi'nde ise Anadolu ihtilalini
taşıyacak bir kapitalist sınıftan
söz edilemez. Önüne aydınlan-
ma ve sanayileşme hedeflerini
koyan Kemalist iktidar, milli ka-
pitalistini de devlet fideliğinde
kendi yetiştirmek zorundaydı
(zorunda mıydı?)
Kuldan yurttaşlığa sıçrayabil-
menin toplumsal koşullan he-
nüz olgunlaşmamış topraklar-
da, "yurttaşların devleti"n\n ol-
mazsa olmaz koşulu "laiklik" de
topal kalacaktı.
Kaldı da.
Laiklik en kestirme tanımıyla
devletin dinden anndınlması, ül-
ke yönetiminde dinin ve dinsel
önderlerin etkisinin kesin olarak
ortadan kaldırılması demek.
Cumhuriyet Türkiyesi'nin temel
ilkelerinden laiklik, Diyanet Işle-
ri Başkanlığı gibi tuhaf bir ku-
rumla daha baştan sakatlandı.
Laiklik. tarikat şeyhleri, imamlar
gibi islam ruhban sınıflannın et-
kisini sınırlamak amacıyla Diya-
net Işleri Başkanlığı'nın güdü-
münde bir çağdaşlslam arayı-
şına dönüştü. Türkçe ezan,
merkezden hazırlanmış vaazlar.
hep bu çabaların ürünüydü.
Islamla ister istemez çelişen
bu modern islam arayışları, tek
parti döneminde yürüyormuş
gibi göründü. Ama 1946'dan iti-
baren, yani cumhuriyetin, temel
bileşeni demokrasiyle taçlandı-
nlmasına girişildtği günlerde, ar-
tık yürüyormuş gibi" de görün-
mez oldu. islam, demokrasiyle
yan yana var olamıyordu.
Varolamıyorda...
POLİTİKA GUNLUGU
HİKMET ÇETİNKAYA
Az Gittik, Uz Gittik../
Havasoğuk...
Odanın pencereleri buğulanmış, mavi bir aydınlık
denizin mor dağlara doğru buluştuğu çizgide turun-
cuya yenik düşmüş...
Beyaz badanalı evlerin kırmızı kiremitli çatılanndan
kuşlar havalanıyor bu sabah... Üzerlerinde sarı renk-
li muşambalan, siyah çizmeleriyle motoriarının ba-
şında değil balıkçılar...
Iskelede sessizlik.. belki de bir hüzün egemen...
Bir kaçış mı, yoksa yorgunluğu üzerinden atmak
tutkusu mu işi gücü bırakıp buralara gelmek...
Soruya yanıt vermek oldukça zor sanınm!.. '>-
Gerici-faşist tırmanış var mı yok mu?
Haberlere bakılırsa Ankara'nın gündeminde 'dar-
be tartışması 'ndan çok 'Haziran 'da erken seçim ha-
vası' ağır basıyor... Deniz Baykalın DSP'ye 'ittifak
çağnsı' Büient Ecevit tarafından geri çevriliyor...
DSP Grubu'nda Ecevit'in bu sözleri acaba nasıl
karşılanıyor dersiniz?
Alkışlaria!..
Irkçılığın ve ümmetçiliğin ivme kazandığı toplum-
larda kendilerine 'so/cu' diyenler tarikat şeyhlerinin
peşine düşerier, onlan herfırsatta koruyup kollariar...
Toplumumuz ne çektiyse ırkçılardan ve ümmetçi-
lerden çekmiştir...
91 yaşında ölen Prof. Dr. Pertev N. Boratav bu
ülkenin insanıydı. O da tıpkı Behice Boran. Niyazi
Berkes, Nâzım Hikmet gibi yurtdışında öldü...
Acaba 25-30 yaş kuşağından kaç kişi tanırdı Bo-
ratav'ı? Kaç kişi onun araştırmalannı, masal derie-
melerini okumuştu?
• • •
Türkiye pek çok bilim adamımızı. aydınımızı, saf-
natçımızı "Demokrasi" diye diye yok etti; kimilerini
zindanlarda çürüttü, kimilerini yurtdışına gitmeye
zorladı... •
Pertev Naili Boratav da bunlardan birisiydi... <
Boratav'ın kitaplan Almanya, Fransa'da yayımlan-
dı... i
O bir kültür emekçisiydi... • |
Dün sabah bir iyonya sabahında uyandığımda Bq-
ratav'ın 'Az Gittik Uz Gittik' (Adam Yayınları) kitabh
nı alıp okudum... j
Bir bölümünü aktanyorum:
Bu iş kırk iki yılında oldu. Bir orman emri geldi, çok
sıkı, oımanlan korumak için: yaylaya göçme yasak,
herkes olduğu yerden kıpırdamayacak gıbilerden sı-
kı bir emir... Herkes yerli yerinde kaldı.
Bir zaman sonra yoldan göçebeler geçmeye bas-
ladı.
"Ne oldu acaba? Hani göç yasak idi. Bunlar ne-
reye göçüyor? Hiç haberimiz yok, ne oldu da millet
böyle göçüyor..." dedik. O zaman biri anlattı:
İki avukat tutulmuş: Biri Keçi. biri Orman. Bunlar
mahkemeye girmişler. Orman demiş ki:
"Ben şu kadar kereste veririm. Şu kadar para ya-
par, mesela birağacımdan benim 10 metre mikap
kereste çıkar..." •
Hesap etmişler: "10 metre mikap ağacımız ne e-
der? Şu fiyattan şu kadar..." Keçiye sormuşlar: '
"E, sen ne dersin?" '
"Ben, demiş, senede bir yavru yapanm. Suyau-
ru daha senesine varmadan bir yavru yapar, yerini
bulur" -' A>il UP'/ÜÇbulur...
Ofmana sormuşlar: - • • - v»;. ».•,•» (t>^u
"Senin bırağacın ne kadarzamanda meydariâ gS-
lir?"
"Işte, elli senede keresteye gelecek kadar ancak
olur."
Gene hesap etmişler. mahkemede. "Elli senede
her bir keçi birer taneden elli yavru, her birinin yav-
rusu da şu kadar..."
"Keçi ormanın verdiğinin en azından beş misli kâr
veriyor. demişler. Öyleyse, keçi serbest, haydi mil-
let yaylasına göçsün!"
Herkes de onun için yaylasına göçüyormuş...
• • •
Havasoğuk...
Öğle saatlerine doğru sis iniyor mor dağların üze-
rine...
Iskeledeki o sessizlik ve hüzün yavaş yavaş uzak-
laşıyor denize doğru...
Irkçılık ve ümmetçilik...
Tek parti dönemi, 1946'da çoğulcu demokrasiye
geçiş. 1950'de Demokrat Parti'nin iktidar oluşu...
Artık Başbakan Ismet inönü değil, Adnan Men-
deres'tir ve "Yeter Söz Milletin" denilip demokrasi
tıkır tıkır işleyecektir...
Amatam tersi olur...
Ülkede 'Komünist avı' başlar: yazarlar. aydınlar,
öğretmenler, ışçiler bir gece tek tek evlerinden top-
lanıpgötürülür...
12Martve12Eylül...
Sol ezilir. binlerce insan işkenceden geçirilir, ziri-
danlara atılır, idam edilir...
Her zaman olduğu gibi ırkçılar ve ümmetçiler ko-
runup kollanır, devlet içindeki çeteleşmeye göz yu-
mulur...
Ankara gannda dövülen öğrenciler. Manisa'da iş-
kence davası. Metin Göktepe cinayeti, yargısız in-
fazlar, katliamlar...
Pertev Naili Boratav öldü!..
Acaba kaç kişi tanırdı, kaç kişi kitaplannı okumuş-
tu?
E. Posta: Hikmet.Cetinkaya «ı raksnet.com
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
Bakan İmren Aykut
Türkiye için en
büyük tehlike irtica'
İstanbul Haber Servisi -
Çevre Bakanı İmren Ay-
kut. sivıller içinde irtica
konusunda askerler kadar
duyarlı olmayanlann bu-
lunduğunu belirterek
"Türkiye için en büyük
tehlike irticadır* dedi. RE -
FAHYOL hükümetınin. ir-
ticayı besleyip büyüttüğü
için yıkıldığını savunan
Aykut. Başbakan Mesut
Yılmaz'ın "Asker kışlası-
na dönsün" sözlerinin
yanlış anlaşıldığını. aske-
rin kışlasında oldugunu
söyledi.
Aykut. Bakırköy'de
Türkiye Yardımse\enler
Derneği'nce oluşturulan
"70. Yıl Hatıra Ormanr
açılışında yaptığı açıkla-
malarla, Yılmaz'ın ordu-
da rahatsızlık yaratan sö2-
lerini yumuşatmaya yöne-
lik mesajlar\erdi.
Türkiye için en büyük
tehlikenin irtica oldugunu
vurgulayan Aykut. "İrtica-
dan daha büyük tehlike
yok. E nflasyonu şöy le bö> -
le aşarız ama irticanın vâ-
pacağı tahribah aşnak
çok zor" dedi. Aykut. bir
gazetecinin. Başba<.an
Mesut Yılmaz'ın "Asker
kışlasına dönsün" ded jı-
nı anımsatması üzenıie
şunlan söyledi:
"Asker. kışlasında dıru-
yor zaten. O anlamda «ö> -
İemedi. Bu, darbe ve ıra
rejim söy lentilerini ya>an-
lara yönelik bir SÖ21Mİ.
Çünkü asker yabancı de-
ğildir" karşılığını vercı.