Katalog

20 MART 1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI 11 ŞtRKETLERDEN • NEUHAUSçikolataları 140 seneyi aşkın bir süredir tüm dünyaya kendi mağazalar zincirinden el yapımı çeşitlerini sunuyor. Fırmanın. Etiler'deki mağazasında Türk alıcılann hizmetine sunduğu ürünler. Global Şirketler Grubu sahibi Oğuz Şenol tarafından ithal ediliyor. • KELLOGG'un beslenme ve kah\ altı alışkanlıklannı incelediği araştırması. düzenli t kahvaltı eden yetişkinlerin güne ıyımser başladığını. iş verimlerinin de etmeyenlere oranla daha yüksek olduğunu ortaya koydu. • BANK KAPİTAL, Türkiye Giyim Sanaykileri Derneği işbiriiğiyle, tekstil sektöriine özel çözümler konusunda "Risk \e \akit Yönetimi" seminerini gerçekleştirdi. Mevcut ortam risklerinin azaltdması >önünde yöntemlerin ele alındığı seminerde, "riske girmekten korkma. riski yönetememekten kork" mesajı verildi. • CASTROL GTX2 için oluşturulan >eni reklam filmi "Metal Adam" bu aydan itibaren göstenme giriyor. TerraNo\a Iletişım Çözümlemelen tarafındanyaratılan Castrol filmın yönetmenliğini lan Bryers yaptı. • BİLSARTEKSTIL, Bil's Mağazası'nda açtığı 1998 tlkbahar/Yaz sezonunda, çağdaş kadına yönelik olarak ürettiği Bil's NVomen koleksiyonunu ilk kez mûşterikrinin beğenisine sundu. • TURK.CELL, kesintisiz iletişim sloganıyla uluslararası dolaşım ağını büyütmeye devam edıyor. Turkcell, New York'tan sonra Washington'dan da konuşturacak. • BP. trafik eğitimi için ilköğretim okullannda. "Önüm arkam sağım solum trafik" isimli eğitici tiyatro oyunu yıl sonuna kadar 300 okıilda. 50 bin öğrenciye ulaşacak. • McDONALD's. "Köftesi Türk usulü. kendisı kocaman" sloganıyla yeni bir lezzet yarattı. McE\tra köfte. bu hafta satışa sunuldu. • ELECTROLUX, Akdeniz Profesyonel Mutfak Yöneticileri Derneği'nin düzenlediği 1. Akdeniz Türk Mutfağı Yemekleri Yanşması'nın sponsorluğunu üstlenhor. • ÖZDlLEK.. Türkiye çapında mağazacılık sektöründe ilk kez alınan TS-EN ISO 9002 Belgesi'ni almaya hak kazandı. Özdilek. 1993 yılında kalite güvence sistemıyle ilgili çalışmalanna başlamıştı. • TANIT1M Sektörii Eşgiidüm ve Araştırma Derneği (TASEAD) tarafından düzenlenen kokte> Ide, dernek üyeleri ve dernekle ilgili bilği almak isteyen çok sa\ıda sektör mensubu bir araya geldi. • CERAMICHE MARAZZI. nisan ayı itibanylaTürkne Dıstnbütörü olarak Design Factorv "yle çalışmaya başladı. Dünyanın en büyük seramik ve dış cephe kaplama üreticilerinden bin olan italyan Ceramiche Marazzi. yeni yapılanmasını ve ürünlerini. Hyatt Regency'de düzenlenen bir toplantıyla inşaat sektöriine anlattı. 99'da yürürlüğe girecek patent anlaşmasıyla yerli ilaç sanayicileri devre dışı kalacak ız tekeflere emanetSaimi! FATMA KOŞAR Gelecek yıl yürürlüğe girecek patent an- laşması. yerlı sanayı ve tüketiciye darbe vuracak. Anlaşmayla. lisansla üretim ya- pan yerlı ılaç sanayıı devre dışı kalacak. Bunun sonucunda eczanelerde. Türki- ye'ye gelecek patentli ve pahalı ilaçlann alternatıfı bulunamav acak. 1999'da yürürlüğe girecek patent ko- rumasıyla ilgili anlaşma yerli sanayi ta- rafından üretilen. eşdeğer ama daha eko- nomık ilaçlann ortadan kalkmasına ne- den olacak. Her ıthalat partismde fiyatı ABD Do- lan'na göre ayarlanan ilaçlann Türkiye piyasasını tekelıne alması, devletin sağ- lık hizmetini de aksatacak. Tüketılen ilacın vüzde 70'inin devlet tarafından alındığı ülkemizde. sağlığa ay- nlan bütçe vetersız kalırken. bu gelışme- ler sonucunda söz konusu hizmetın ak- saması kaçınılmaz olacak. Emekli San- dığı'ndan yararlanarak ılaç alanlann işı daha da zorlaşacak. Eşdeğer ilaçların pıyasadan kalkması, tüketıcının seçme avantajını yitirmesine neden olacak. Yerli sanayi. patentli gelecek ilaçlann hammaddesini ithal ederekjenerik ilaç üre- temeveceğı ıçın eczanelerde görmeye alıştığımız fiyat ve marka çeşitlilıği tan- he karışacak. Bu durumda da yaptığı araştırmalar sonucunda hammaddevı bulan ve bunu Patent anlaşması.yerii sanayicinin ürettiği ucuz, eşdeğer ilaçlan piyasadan kaldıracak. ürüne dönüştüren uluslararası f irmalann rakibı kalmayacak. Çfller'e suçlama 1995 yılında anlaşma üzerinde değişik- likyaparak, hayata geçirilmesini 5 yıl öne alan dönemin Başbakan Yardımcısı Tan- su Çiller. ülkenin menfaatlerini göz ardı etmekle suçlanıyor. 551 Sayılı Patent Haklannın Korunma- sı Hakkındaki Kanun Hükmündeki Karar- name'nin 4. Maddesi'nde. tıbbi veteriner ilaç üretim usullerine patent belgesiyle sağlanan korumanın 1 Ocak 2000 ve tıb- bi ve vetenner ılaç ürünlerine patent ile sağ- lanan korumanın 1 Ocak 2005'tebaşlaya- cağı öngörülüyordu. Universıte raporu Eczacılar. 22 Eylül 1995 tarıhınde de- ğişiklık yapılarak 1 Ocak 1999 yılında uy- gulanması yönünde düzenlenen kararna- menın. tekrarMeclis'te görüşülmesini is- tıyor. "Yanguıdanınalkaçmrgibndeğiş- tırildıği belirtilen karamamenin. uluslara- rası anlaşmalara ve yasalara aykın oldu- ğu da ıfade ediliyor. Türkiye İlaç Sanayii Derneği'nin gö- rüş istemesi üzerine, lstanbul Üniversite- si'ndeki Avrupa Hukuku Araştırma Mer- kezinden Prof. Dr. Ünal Tekinalp'ın ha- zırladığı raporda. "gelişmekte olan ülke- lerin, bu anlaşma hükümlerinin u> gulama tarihini 4 yıl süre ile erteleme hakkına sa- hipolduğu" ifadeedildi. Raporda. "an- laşmanın 1999'da başlamasıyla ilgili hük- mün, gütnrük birligi karannın gereği ol- madığı, Türkiye'nin kendisine tanınan hakkı kullanmayıp, tek taraflı ve herhan- gi bir gereklilik olmadan vazgeçtiğT vur- gulandı. Türkiye İlaç Sanayii Derneği Başkanı CengizCelavir, bazı ilaçlann üretılememe- si anlamına gelen anlaşmanın tekrar görü- şülmesi gerektiğini dile getirerek, "Biziın gibi ülkeler. AB'ye gjrdiktcn sonra 8fla10 >ıl patentegeçiş süresi kuUanddar. Biz de, en azından tanınan hakkı kuDanmakyız. ÇBer'in oldu bittne getirmeshie degjştirilen kararka- bul edilemez" diye konuştu. lstanbul Eczacılar Odası Başkanı Erkan Önsel de yabancı ilaç oranınıngün geçtık- çe arttığına dikkat çekerek. "Yabancı ilaç çok fazla zam alıyor. Halk. bunu almak zorunda kalabilir. Bir gece yansı karan değiştiren Çiller, bunu kimler için, neden yapmış araştınlmair dedi. ' 12 Mart ve 12 Eylül ayıplı hizmetler' (O 212) 514 O7 5 Bu yıl. 15 Mart Tüketicı Hakla- rı Günü bir haftaya yayılan etkin- lıklerle kutlandı. Tüketıcıyı Koru- ma Derneğrnın düzenlediğı etkın- lıklerde. sanatçılar. akademısyen- ler. sıv il toplum örgütlennın tem- silcileri, gazeteciler ve politikacı- lar bir araya geldi. Çok seyrek ara- hklarla bir araya gelen, bu "dünya- lan ayn insanlar'ı ortak bir konu birleştirmişti: Tüketim. Renkli geçen etkinlikler arasın- da. özellikle 12 Mart'ta düzenlenen "Avıpb Hizmetter. Tûketici Hakla- n ve Değişim için Mücadek" konu- lu panel, yönetimin ayıplı hizmet verdiği gerçeğini v-urgulaması açı- sından ayrı bir önem taşıyor. Konuşmalar. ılginç olduğu ka- dar gerçekti, yaşadıklanmızın ta kendisiydi. Panelistlerin heınfıkir olduğu noktalardan biri çok dikkat çekıciv - dı: Türtdye'de 12 Mart darbesiy- le başlayan ayıplı hi/nıetltr /inciri. bugün Susurlukolayına kadar uzan- mışür. Bu gidisata dur demeli. Çün- kü, biz daha ivisine la>ığız." TÜKODER Başkanı Mehmet Sevim. paneli Nâzım Hıkmet Vak- fi'nda ve 12 Mart'ta düzenlemele- rinın tesadüf olmadığını belırtti. Sevim, 12 Mart, 12 E>lül, Susur- luk gibi olajlann en büyük ayıplı hizmetler olduğunu vurguladı. Paneli yöneten Gazeteci Meral Tamer, ayıplı hizmetin her alanda görüldüğüne dikkat çekti. "Sabah- lane\dençıkarken betediyenin kaz- dıği çukura düşerek ayıplı hizmet- le karşı karşıva kalıyoruz. Avıph hiz- met denince ilk aklıma gelen polis- leroluyor"diyordu. Sözü alan Sanatçı Metin Akpı- nar'a göre ise Türkiye'de en bü- yük ayıplı hizmet "bölge kalkın- maalığı'" şeklinde ortaj a çıkı>or. En büyük ayıbımız, Türkiye'nin do- PHILIPS ÖN ÖDEMELİ KAMPANYA ECEKSI Philips Euroline televizyonların Philips'in Ön Ödemeli Kampanyası'n üstün görüntü ve ses kalitesinden fiyat artışından da, vade farkından J mutlaka etkileneceksiniz. kesinlikle etkilenmeyeceksiniz. •: ğusu ile batısı arasındaki gelir uçu- rumu. Doğuda temel tüketıci hak- lannın yaşama geçirilemediğine dikkat çeken Akpınar. açlık sınınn- daki yoksullann arttığına ve dola- yısıyla ay ıbm her geçen gün büyü- düğünedeğındi. 68*lilerVakfı Baş- kanı HaşmetAtahan. ayıplı hizme- tin, Gazi ve Susurluk gibi olayla- nn aydınlatümamasryla sürdürül- düğünüsöyledi. Söz sırası yurttaş girişiminin do- ğal başkanı Avukat Ergin Cinmen'e gelmişti. "Neden_? diye soralım. Trafik terörü.Güne>dogu'da- kifaii meçhulcina\erler_ Bu kadarcan_ Ya açlık? Nasri bu bovutlara geldi?» Türkiye, temel hak u\gulaması açısın- dan 147'ci ülke. Hizmetalan- lann vüzde 33'ü haftada bir > ıkanıyor,SO'si dişlerini fırca- la\anu>or! Bizbunlardan da- ha Ki$inela\Tgız"' diye başla- dı Cinmen. Ayıplı hızmetle- rin tüketicinin kaderi olma- dıgının altını çizdi ve tüketi- cinin. aslında işveren olduğu- nu söyledı: "Tüketki, politi- kacıya 'sana oy yok. Maaşı- nı vermiyorum. Susurluk çö- zülmedi. enflasyon düşme- di' demeü-" Sözü alan Prof. Dr. Tolga Yarman da Türkiye"de yapı- ları çok güçlenmiş "shaset holdinglerTni yıkmadan bir şey yapmanm mümkün ol- madığına dikkat çekti. Sonunda, her türlü ayıplı hizmetle karşı karşıya geldi- ğimiz ülkemizde. hayatı çe- kilmez hale getiren bu hiz- metlen "örgütlenerek" ye- nebileceğımız konusunda fı- kırler birleşti: "Yeter ki, tepki gösterme- sini biktim." YORUM OZTIN AKGUÇ Yabancı Paraya Yönelme Ekonomımizin sorunlarını ağırlaştıran etmenler- den biri de parasal birikimlerin yabancı paralara yönelmesi, yabancı paraların biryatırım aracı ola- rak kullanılma alışkanlığının giderek yaygınlaş- masıdır. Ülkede zaten yetersiz olan birikimler, USD ya da DEM şekline dönüştürülerek, bir an- lamda faizsiz olarak ABD'ye ve Almanya'ya ödünç verilmektedir. Kişilerin, hatta bazı kuruluşların, kasalarında, yastık altında USD ve DEM biriktir- meleri ya da ödeme aracı olarak söz konusu ya- bancı paraları taşımaları, bu zengin ülkelere faiz- siz kredi anlamına gelmektedir. Parasal birikimlerin önemli bir bölümü de ya- bancı paraya dönüştürülerek bankalara Döviz Tevdiat Hesabı (DTH) olarak yatırılmaktadır. Bu se- çenek, daha açık bir deyişle DTH'ler, kişilerin yan- larında yabancı parataşımalarına, kasalarında ya da yastık attında USD ve DEM biriktirmelerine, bir anlamda arttırımları gömmeye göre daha az za- rarlıdır. Bankalar en azından DTH'leri dövız kre- disi vermede veya döviz yükümlülüklerini ödeme- de kullanabilmektedirler. Yılın ilk iki ayında da parasal gelişmelere bakıl- dığında, yine birikimlerin yabancı paralara yönel- me egiliminin giderek güçlenerek sürdüğü görül- mektedir. Gerçekten 1998 yılının ilk iki ayında da en hızlı artan mevduat türü bankalarda yurtiçi kaynaklı DTH'ler olmuştur. Bir önceki yılın ilk iki ayında yüzde 8.8 oranında artan yurtiçi kaynaklı DTH'lerde artış hızı, içinde bulunduğumuz yılın eş döneminde yüzde 13.4'e yükselmiştir. Bu dö- nemde toplam TL mevduatta artış hızı yüzde 6.6 düzeyinde kalrhış, tasarruf mevduatında artış ise yüzde 9.0 dolayında gerçekleşmiştir. Önceki yı- lın ilk iki ayında ise yurtiçi kaynaklı DTH'ler ile ta- sarruf mevduatında artış hızları TL bazında birbi- rine yakın düzeyde bulunmaktaydı. Geçici verilere göre 20 Şubat 1998 tarihi itiba- rıyla bankalardaki yurtiçi kaynaklı DTH'ler 27.974 milyon USD'ye yükselmiştir. Bu düzey, 1997 yıl sonuna göre yaklaşık 550 milyon USD artış ifa- de etmektedir. 1997 yılının ilk iki ayında ise yurti- çi kaynaklı DTH'ler artış degil, tersine azalış gös- termiş idi. Birikimlerin DTH'lere yönelmesi, yatı- rımcılarda yüksek bir fiyat artışı ve buna bağlı ola-r rak hızlı kur ayarlaması beklentisinin sürdüğünü göstermektedir. Bir ekonomide fiyat artış hızı, yıl- lık olarak toptan eşya fiyatlarında yüzde 90.0, tü^ ketici fiyatlarında yüzde 100.0'e yakın düzeyler^ de sürerken, bankaların vadesiz mevduata yüz- de 5.0 gibi gülünç faiz vermeleri, doğal olarak bi- rikimlerin yabancı paraya yönelmesinde önemli bir etken olmaktadır. Birikimlerin TL'ye ve mevduat olarak bankala-; ra yönelmesi için caydırıcı ve özendirici önlemler alınmalıdır. Günümüzde döviz satışlannın tutan üze- rinden binde bir gibi gülünç bir oranda Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV), ya da Kam- biyo Gider Vergisi alınmaktadır. Uygulamada ba- zı döviz büfelerinde bu vergi dahi alınmamakta- dır. Bu vergi yüzde 2 gibi etki yapacak bir orana yükseltildiği ve uygulamacı denetim altına alındı- ğında, günümüzdeki dövize yönelişi bir ölçüde ön- leyecek, işlem maliyetini arttırdığı için TL'nin ya- bancı paraya çevrilmesini frenleyecektir. Bankalar, vadesiz mevduat için yıl sonlarında faiz hesaplamaktadırlar. Yıllık ortalaması belli bü- yüklüklerin üstünde olan vadesiz tasarruf hatta ti- carı hesaplara daha yüksek faiz, repo faizi kadar bir faiz uygulaması yapılabilir. Yıllık ortalama mev- duat tutan, örneğin 50, 100, 250, 500 milyon ve üstü olarak gruplandırılarak, kademeli olarak yük- selen bir faiz uygulaması yoluna gidilebilir. Böy- lece parasal birikimi belli bir düzeyin üstünde olanlar, kur artışı kadar bir faiz gelıri elde edebi- lirler. Doğal olarak ulusal birikimlerin yabancı para- lara yönelmesini önleyecek en önemli etken, enf- lasyonun ve buna bağlı olarak kur artışı beklen- tisinin hızla düşmesidir. Ancak yakın hatta orta sü- reli bir gelecek ıçın böyle bir olasılık ne yazık ki görülmemektedir. Bir ülkede iç birikimler (tasarruflar), gerçek an- lamda yatınma, daha açık bir şekilde, yeni maki- ne donanım, tesıs, yeni inşaat yatırımlarına yönel- diğınde bir anlam taşır. Bunun dışında parasal bi- rikimlerin, hele hele yabancı paraya yönelmiş bi- rikimlerin ulusal ekonomi açısından bir yararı yok- tur. Bu tür yönelişler caydırılmalıdır. DAHA DA ETKILENEC n: Orman Bakanı Taranoğlu, iddialan reddetti 'Yangın söndürme ihalesinde usulsüdükdoğnı değil' HAZALATEŞÇAKIR Ustelik /U ekran IV alana i l ekran hediye! 'W^^^f^ KODNO I4PTI342 HPT 1543 20 FT 1341 20PTI542 21 PT 1542 21 PT 1653 25 PT 4403 28 PT 4503 ORÜN 37 CM, RTV -RIROUNE" 37 CM, TXT - RTV "BJROUNr 51 CM, RTV "BJROUNE" 51 CM. TXT - RTV "SJROUNr 55 CM, TXT - RTV "SUROUNr 55 CM. TXT - RTV "BJROUNE" 63 CM. STEMO - TXT - RTV •EUROUNF 70 CM. STEREO - TXT - RTV fUROtff«" 70 BUM * U W 17 BUUH HStfft (2t PT 44«] + 14 f t IÎSJ) KDV X 23 23 23 23 23 23 23 2 ] 23 PEŞİN FtYAT 71.650.000 80250000 «.«0 000 «930.000 105 260.000 113 880.000 I54.6S0.000 210.900000 255.000-01» HEMENTESUM PEŞİNAT *2 TAKStT PEŞİNAT TAKStT 23 550000 26 750000 32 140.000 333IOOOO 36 420 000 37760.000 51.560000 70.300000 TOCLAM TUTAR 71 850000 80 250 000 9» 420.000 V) 930.000 109 260000 1138*000 154 680 000 210900000 MAYISTESÜMİ PEŞtNAT + 5 TAKSİT PEŞİNAT TAKStT 11 980000 13.380.000 16 070.000 |_ I66600OO I82İO0O0 18 980.000 25 780 000 42.500000 TOPLAM TOTAR 71880 000 80 280 000 96 420 000 99 960 000 109 260 000 İİ3880000 154 680000 255000 000 HAZİRAN TMUMİ PEÇİNAT + 7 TAKSİT PEŞİNAT TAKSİT 8980000 10030.000 12050.000 12.490.000 13 660.000 14240000 19 340 000 31880000 TOPLAM TUTAH 71840000 80.240.000 96 400.000 99.920.000 109.280.000 Iİ3 9Î0.0O0 1M 720000 255 040000 Mart sonuna kadar Philips bayilerine uğrayin, ö'n ödemeli kampanyadan yararlanın! P H I 0800 211 40 3 Q ( 08D0 211 41 12 X 0800 211 41 13 ) t ı<nt n k a b m t*fcrf> bkı tnMk Hp ,p, İBtoft'ı» kn pntm İCtHUİ tn^ıtiKKin PHILIPS kef daka iyiye,. Otman Bakanlığı tarafından açılan yangın söndürme ihalesine katılan bazı firmalar usulsüzlük yapıldığını öne sürerken. dün yapılan ihalede geri adım atıldı. Orman Bakanı Ersin Taranoğlu, "Biz Tansu Hanım gibi kimseyi zarfla konuta çağırmıyoruz. Dünya sKil havacıhk kurallanna göre belgesi olan ve en u>gun teklifi veren firma ihalevi kazanacaktır" dedi. Ersin Taranoğlu, firmalann ihale şartlannı katı bulduklannı belirterek, yapacaklan değerlendirmemn ardından yeniden ihaleye gideceklerini acıkladı. Taranoğlu. Cumhuri>ct'e yaptığı açıklamada ihale ilana çıkmadan önce 60 firmaya şartname gönderdiğini belirterek. "İhalenin yapılacağını 3 a>' önceden du\ urdum. Rus pazanndaki fıyatlann uygun olması çıkarlanmıza uygun. Normlara uygunluk belgesi bulunduktan sonra helikopterlerin hangi ülkenin yapımı olduğu önemli değil" diye konuştu. Taranoğlu, "thale açık, kapalı. eksiltme şeklinde yapıldı. Getirdiğimiz kriterler en alt kriterlerdir. Çıtayı >üksek tutsam baalan başta elenirdi. Aynca biz • Orman Bakanı Ersin Taranoğlu, yangın söndürme ihalesine katılan bazı firmalann usulsüzlük yapıldığına ilişkin iddialannı reddederek, "Biz Tansu Hanım gibi kimseyi zarfla konuta çağırmıyoruz" dedi. döner sermayeli kuruluşuz. Bütçede bize para a>nlması söz konusu değil" açıklamasını yaptı. Taranoğlu. "Firmalar şartlan katı bulmuşlar. Arkadaşlan toplavıp yeni bir değerlendirme yapacağız ve yeniden ihale)e gideceğû" dedi.Orman yangınlanndan sorumlu Orman Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Dlukanlıgil de şartnameye uygun helikopter temin edemeyen firmalann i bulunduğunu belirterek, "Bazı firmalar . konsorsiyum j oluşturamadıkları için , şartnamedeki koşulları | yerine getiremediler. ; Ortaya çıkan iddialann kaynağı da budur. Rus helikopterierinin tercih i edilmesinin nedeni daha ucuz olması. Batı standartlannda olmak ' zorunda değil. Ancak en iyi bakım elemanlarını bulundurmak zorundalar" görüşünü ' dile getirdi. İhaleye katılan firmalar. , dığer ihalelerden farklı olarak | şartnamelerin ücretsiz dağıtılmasına dikkat çektiler \e "İhale 3 Mart'ta duyuruldu. Bu kadar kısa zamanda şartnamedeki özelliklerde araç, helikopter temini kola\ değil. Doğal olarak elinde uçağı bulunan firmalar kazanacaktır. Bunlar da nıuhtemelen önceden belirienmiştir" görüşünü savundular.