Katalog

Z2A ARALIK 19^8 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER DlSK Başkanlar Kurulu toplantısmda, plansız programsız verilen teşviklere tepki gösterildi 4 Kriznı ticareti yapıhyor' ARAYIŞ TOKTAMIŞ ATEŞ tstanbul Haber Servisi - DlSK Genel Başkanı Rıd\an Budak. ekonomık kri- zin her sektörde ^ e her ışletmede aynı derecede etkilı olmadığını. bazı serma- y e kesimlennin k n z i abarttığını belırte- rek. "Bir anlamda krizin ticaretini yap- maktadırlar. İ retimi kısarak paralan- nı yiiksek faizle değerlendirmektedir- ler" dedi. Budak, DlSK. Başkanlar Kurulu top- lantısında ele a l m a n ekonomik krize DİSK'in yaklaşımı konusunda dün bir basın toplantısı düzenledı. Son ıki yıl- dırdünyanın çeşitl i iilkelennde. özellik- le de demokrasısi v e sanayisi azgelişmiş ülkelerde ciddi b i r ekonomik krizin hü- küm sürdüğünü vurgulayan Budak, dünyada yeniden sosyal devlete ve sos- yal adalete dayanan ekonomik anlayışın öne çıktığını belırttı. Tekstil sektörün-de krizin asil nedeni- nin, devletin plansız-programsız olarak dagıttığı teşviklerden yararlanarak ya- pılan aşın yatınmlar olduğunu, genel- likle kayıt dışı olarak çalışan bu ışletme- lerin ilk ekonomik. sarsıntıda kapanma, burada çalışan ışçilenn de işsiz kalma tehlıkesiyle karşılaştıklannı belırten DlSK Genel Başkanı Budak, "Krizden, DTSKGenel Başkanı Rıdvan Budak, ekonomik krizde bedelin tümünün çalışanlardan çıkanlamayacağını söyledi. Budak, bazı sermaye çevrelerinin üretimi azaltarak paralannı yüksek faizde değerlendirdiğini. kârlannı daha da arttırdıklannı belirtti. Devrimci İşçi Sendikalan konfederasvonu sanayicinin krizden rant yediğine dikkat çekti. (Fotograf: M E H M E T DEMİRKAYA)" işi ve işyerini konıyan bir mutabakatla çıkıimaiıdır" dedı. Bazı sermaye çevrelerinin üretimi kı- sarak paralannı yüksek faizle değerlen- dırdiğini ve olağanüstü rant gelirleriy- le toplam kârlannı daha da arttırdıkla- nnı savunan Budak şöyle dedı: "Kriz nrsatçılığına bir başka örnek, sermaye çevrelerinin > ıllardır gündeme gertrdikleri ama uyguiamaya koyama- dıklan "esnek çalışma' önerisidir. İşçi ücretlerinin zaten vetersiz olduğu günii- miiz kosullannda. daha az çalışıp daha az iicret almak -anlamına gelebilecek böyle bir uygulama savunulamaz." S'yasetçılenn kaçak çekışmelerinin de knze yenı boyutlar kattığını, kriz kar- şısında öncelıkle sermaye çevrelerinin fedakârlık göstermesinı, geçmiş dö- nemlerde elde ettıkleri binkimlerinı iş- letmelenni. \atırmalannı \e kârlannın bir bölümünden vazgeçmesini isteyen DlSK Başkanı Rıdvan Budak, hiçbir bedel ödemeden. bedelin tümünü çalı- şanlara ödeterek krizden çıkılmasının olası olmadığını söyledi. DtSK'in kri- ze yönelik önerileri özetle şöyle: • Krizin çözümünde temel ölçüt istih- dam ve sanayinin korunması olmalıdır. • Deviet kâğıtian üzerinden rant el- de etmeye yönelik bankacıhk sistemi de- ğişmelidir. • Sanaykiler, krizin ticaretini yapma- mahdır. • Krizden gerçekten etkiienen işlet- mclerde, işletme bazında ortak çözüm- ler aramay a hazuız. • İş güvencesi ve işsizlik sigortası aci- len çtkarülmalıdır. • Makrodüzeyde yatınmlar planlan- maü, deviet borç yerine herkesten ka- zancuia göre vergi almalıdır. • Sendikalann bilgilenme ve karar- larda söz sahibi olma haklanna saygı gösterilmeli. Ekonomiye dair bütün bil- giler sendikalara da verilmdidir. Rıdvan Budak, önerilerini geliştirme- de tartışmaya açık olduklannı da sözle- rine ekledi. İşten çıkarmalara tepki Keleş: oranıgerçeği yansıtmıyorHaber Merkezi - Ekono- mide yaşanan bunalım ge- rekçe gösterilerek işten çı- karmalann her geçen gün hızla artması tepkılere ne- den oldu. Yurtta ışten çı- karmalarprotestoedilırken CHP Genel Sekreter Yar- dımcısı Birgen Keleş. işsiz- lik oranlannın gerçekleri yansıtmadığını sö\ledi. Keleş, hükümetlerin he- saplama yöntemlerine ge- tirdikleri değışıkliklerle durumu "hafif" gösterme- ye çahştıklannı belırttı. Keleş, dün CHP Genel Merkezi'nde işsizlik \e iş- ten çıkarmalarla ilgıli basın toplantısı düzenledi. Kayıt dışı ekonominın ulaştığı boyutlar nedeniyle ışten çı- karmalann izlenemediğine dikkat çeken Keleş. büyük sermayenın kendı kânndan öz\ende bulunmadan du- rumu düzeltecek önlemler peşinde olduğunu \ urgula- dı. Gerçegi yansıtmayan verilenn bile sorunun öne- mını ortaya koydugunu an- latan Keleş. "Hükümetler tanım farklılıklan \ aparak ve nesap yöntemlerine ge- ürdikleri değişikliklerk du- rumu hafıf gösterme çaba- sı içine girmektedirler'" gö- rüşünü dile getırdı. Bir dönem Kanal 6 tele- vizyonunun sahibi de olan işadamı Mehmet Kurt'a aıt Ceyhan'da kurulu San- sakal Tanm Ürünleri Sana- ) i \ e Ticaret AŞ 'de çalışan 97 kışınin işine son verildi. BırleşikMetal-IşSendi- kası Adana Şubesi Başka- nı Suat lşık, Sansakal fab- nkası önünde. atılan işçi- lerle yaptığı basın açıkla- masında, yıl içerisinde çı- kanlanlann sayısmın 200"e ulaşfiğmK'J^çrlerin feaklarınm verilmesi için kamuoyunun destegıni bekledıklerini bıldirdi. Türk Metal Sendikası Ada- na Şubesi Başkanı Yılmaz Lçar da, Tarsus'taki ÇU- MİTAŞ'tan 15 ışçınin çı- kanlmasına tepki gösterdı. Türk Metal Sendika- sı'nın örgütlü oldugu Er- kunt Sanayı AŞ'de 35 ışçı, ekonomik kriz gerekçe gösterilerek ışten çıkanldı. Istanbul yolu üzennde bu- lunan ışyeri önünde dün sa- bah saatlerinde toplanan ış- ten çıkanlan 35 ışçıye, sen- dıkalı arkadaşlan ve Türk Metal Sendikası Ankara Şubesi Başkanı Erdal Be- dir destek verdı. Türk Me- tal Sendikası izmir Şubesi Başkanı Muharrem Kal- kavan da özel leştirme kap- samında Rumeli Holdıng tarafından satın alınan lz- mir Metalurji Fabrika- sından son 2 ayda 111 iş- çinın atıldıgını kaydetti. Bütceye ek madde konuldu Mevsimlik işçüere 17 bin kadro verildiANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Kö> hizmet- lerinden sorumlu Deviet Bakanı Mustafa Yılmaz. geçici bütçeye mevsimlik ışçiler ıçm para konuldu- ğunu belirterek "4Ocak'ta tûm mevsimlik işçiler işe başla>acak" dedı Türk-Iş \e Yol-lş Genel Başkanı Bavram Meral. Bakan Yıl- maz'ın bütçeye ek madde ekleyerek 17 bin mev sim- lik işçi içın kadro aldığını söyledi. Türk-Iş Genel Başkanı Meral, Yol-tş Genel Mer- kezi'nde Deviet Bakanı Mustafa Yılmaz \e Kö> Hızmetleri Genel Müdürü Güner Saygılı' ya mev si m- lik işçi sorununun çözü- mündeki katkıları nede- niyle teşekkür plaketi ver- di. Meral. Türki>e'de ya- şanan sorunların başında işsızlığın geldığıne dikkat çekti. İşsizlik azalması karşısında hükümetlerin ve ışçilenn rahat edeceğı- ni belirten Meral."Bütçeye ek madde ekleyerek 17 bin arkadaşa kadro alındı. Sa- yrn bakan, kalan 30 bin ar- kadaşın da 12 a> çalışabil- mesi için Bakanlar Kuru- lu'nda uğraşısuu verdi'' di- ye konuştu. Yılmaz, 8 yıllık zorunlu eğitım nedeniyle taşımalı sistemin yaşama geçıril- mesiyle mevsimlik işçile- rin sürekli çalışmasının gerekliliğinin ortaya çıktı- ğını vurguladı. Tanm ve Köyişleri Bakanlığı ile Köy Hizmetleri'ndeki mevsimlik işçiler nedeniy- le yaşanan tartışmalann anımsatılması üzenne Yıl- maz, "Köy Hizmetleri'nde mecburiyet nedeniyle yap- tık. Çünkü taşımalı siste- min mgulanabilmesi için köy vollannın sürekli açık olması \e Işçilenn çalışma- sı gereldyor'' dıye konuş- tu. \'ılmaz, "Ek bütçeye bu parayı koyuyoruz. 4 O- cak'ta işe başlayacaklar. İl müdüıiüklerine de bilgi ve- rilecek"dedı. Tanm-lş Genel Başkanı Bedrettin Kaykaç da, sek- törlerındeki 6 bin 266 mevsimlik işçinin önceki gece Başbakan ve bakan- lann görüşmesi sonucunda sürekli çalışacağının ke- sinleştığini söyledi. Yetkililer ile Teksif-Iş yöneticilerinin anlaşması sonucu direnişe son verildi Kordsa'da 145 işçi geri abndı AHMETKURT İZMİT - Sabancı Holdıng'e aıt Kordsa Kordbezi Sanayi AŞ'de 24 kişinin işten çıkaniması sonucu top- lam 475 işçinin başlattığı direniş dün sabah sona erdi. Kordsa işçisi bugün- den itibaren işbaşı yaptı. Sabancı Holding'e baglı Kordsa Kordbezi Sanayi AŞ'de II Aralık 1998 günü Endüstriyel Bezler Ünitesı'nde bir vardiya fazlalık 24 işçinin çıkanlma- sı kararıyla giderilmek istenmişti. Ancak Teksif İş Sendikası üyesı iş- çiler, bu karara tepki göstererek fab- rikayı terk etmeme karan almışlardı. Kordsa işvereni de fabrika ıçersınde bulunan vardiyanın dışan çıkmama- sı üzerine 16.00 - 24.00 ve 24.00 - 08.00 vardiyalannı içeriye almaya- rak fabrika gırişını yasaklamıştı. 13 gün süren direnışler sonrası Kordsa işvereni fabrikayı terk etmek ısteme- yen 145 kişiyi de tazminatsız işten çı- kardıgını açıklamıştı. Kordsa'da durumun giderek ger- ginleşmesi üzerine önceki gün Kord- GreveBelediye-lş desteği Türk-İş'e bağlı Beledhe-İş Sendikası 2 No'lu Şube yöne- _ ticileri dün, 50 günden beri grevde olan İstanbul Serbest Muhasebeci MaB Müşavirier Odası (İSMMMO) işçilerine destek ziyarerinde bulundular. Beiedhye-İş 2 No'lu Şu- be Başkanı Hasan Gülüm, kesdisini sosyal demokrat olarak tammla> an oda \ önetiminin gr» kıncüıgı yapmast- nın, sosyal demokratlann gerçek yüzünü açığa çıkardtğını sö> ledi. Türk-İş'e bağh Tez Koop-İş Sendikası 2 No'lu Şube Başkanı Hulusi Lğurean ise yönetimin, işten çıkanian 2 işçiyi geri almaja karar verdiğini belirterek ".\ncak şinıdi de grevimiz. 120 mihon Uraİık taban ücreti takbiyle sürüyor. Yönetimin, grevdeki tsçilerin işlerini başkaia- nna yaptınp grevi kırmasını önlemek için artık İSM.MMO üyekrini oda binasına sokmamaya başladık. Bu şek8- de üvefer tepküeriııi yönetfciJere gösteriy^r" dedi. sa üst düzey yetkilileri ile Teksif-lş Sendikası yöneticileri Istanbul'da Sabancı Center'de bir araya ge.ldiler. Taraflar yaptıkları görüşmede an- laşmaya vardılar. Bu anlaşmaya gö- re Kordsa işvereni işten çıkışını ver- digi 24 işçinin kıdem tazminat hesa- bını Ocak 1999'dan itibaren geçerlı olmak üzere ödemeyı kabul etti. Ay- nca daha önce tazminatsız çı- kış verdiği 145 kişiyi de gen almayı kabul ettı. Dün sabah saat 09.00'da Kordsa ışçileri tekrar fabrika önündeydiler. Teksıf-lş Şube Başkanı İbrahim Öner, işçile- re Kordsa yetkılılenyle geli- nen son noktayı anlattı. Şube Başkanı Öner, açıklamalann- dan sonra direnişe devam edip etmeme konusunda oy- lama yapmak istedi. Öner ön- ce dırenişten yana olan kişi- lerin sol tarafa çıkmasını iste- di. Ancak kimse yerinden kı- pırdamadı. Şube Başkanı Ön- er bu kez u Bu koşullar albn- da gerekli mücadele verilmiş- rir. Direniş burada sona ersin. İşbaşı yapahm diyenler elleri- ni kaldırsın" diyerek oylama yapmak istedi. tsçilerin bü- yük bölümü direnişin bitme- sinden yana oy kullandı. An- cak bazı işçilenn yapılan oy- lamaya tepki gösterdiklen görüldü. Işten çıkışlan veri- len 24 işçinin bir bölümünün sert tepki gösterdiklen kışiler sendikacılan suçladılar. İş- ten çıkanlan işçiler. şube baş- kanı Öner ve diger sendikacı- larla sen tartışmalara ginnce bazı işçiler tarafından Kord- sa önünden uzaklaştınldılar. Anlayış Kıtlığı Bu yazıya başhk koyarken, ınanın çok zorlandım. Bir sürü başlık geldi aklıma. "Medyanın sorumsuzluğu" başlığını koymayı düşündüm. "Medyanın saptırması" başlığını düşündüm, "Kötü niyet varmı" dıye bir baş- lık vb. gibısınden başlıklar geldı geçtı aklımdan. Ve so- nunda "anlayış kıtlığı" başlığını koydum. Öyle sanıyo- rum ki yazıyı okuduktan sonra sizler de bana hak ve- receksiniz. Atatürkçü Düşünce Derneğı'nın Istanbul Esenler Şubesi, güzel çalışmalar yapan bir örgüt. Istanbul'un göreceli olarak fukara bir semtinde olmalarına karşın büyük çabalarla gençleri örgütlemeye çabalıyor ve ak- tif olmaya özendinyoriar. Folklor çalışmalanna, 50'nın üzennde genç katılıyor- muş. Bu arada yaz aylannda çalışma olanağı bulan bir bayan voleybol takımı kurmuşlar. Açılış toplantılan mıy- dı, degil miydı anımsamıyorum, ama geçen yıl genış katılımlı birtoplantılannda konuşmuştum. Belkıs Ak- kale de, enfes bir konser vermıştı. Cumhuriyet 'Va- tandaşı" olmaktan dolayı, büyük bir sevınç ve onur duymuştum. Uzun bir çalışmaları olmamasına karşın bir de fut- bol takımı kurmuşlar. Halı sahalarda maç yapıyor ve gençleri özendırmeye çabalıyorlarmış. Fakat ne ol- duysa bundan sonra olmuş. Bizim gazetenin okurlannın ne derecede dıkkatını çekti bilemiyorum, ama Dınarsu'nun bir bayan futbol takımı var. Sanıyorum Türkiye'dekı bayan futbolu stan- dartlarının epeyce üstünde top oynayan bu takım, Av- rupa'da da başarılar kazanan bir takımımız. Kimin aklına geldi, ya da teklıf kımden çıktı bılemı- yonjm, ama ADD Esenler Şubesı'nın futbol takımıyla Dinarsu bayan futbol takımı bir maç yapmışlar. Ve ba- yanlara karşı dogal bir nezaketm sonucu olarak! Ata- türkçü gençlenmiz, Dinarsu bayan futbol takımına ye- nılmişler. Ben ızlememıştim, fakat özel televizyon ka- nallanndan birkaçı, bu güzel olayı hemen "magazın malzemesi" yapmışlar. "Sahayı boynu bukük terk edenler", "yedikleh gollerie yıkılanpr" vb. gibısınden ipe sapa gelmez seslendirmelerie bu olayı yansıtmış- lar. Şube Başkanı Oktay Şahin'in de özellikle altını çiz- dığı gıbı burada bambaşka ve çok keyıf verıcı bir a- maç yatıyor. Cumhurıyetımizın 75. yıldönümünde ve kadın haklannın kabul edıldığı günlere denk gelen bir günde, böyle karma bir futbol maçı oynanabılmesı, an- layanlar için çok anlamlı bir olay. Halkının çogunluğu Müsluman olan 50'den çok dev- iet var. Bazen bu devletlerin oluşturduğu dunyaya, "/s- lam dünyası" da dıyoruz. Işte bu devletlerin hıçbırın- de, kadınlar ve erkekler; ıster halı saha olsun, ıster ye- şil saha olsun, bir araya gelerek futbol oynayamazlar. Büyük bir manfet değil ama, eğer her şeye karşın Tur- kiye'de böyle bir fotograf ortaya çıkabilıyorsa, bunun- la övünmemiz gerekir. Yenseler ne olur, yenılseler ne olur... Zaten böyle bir maçta amaç, yenmek ya da yenil- mek olmaz. Eminim ki Dınarsu'da top koşturan kızla- nmızın amacı; yenmekten çok erkeklerle "başedebi- leceklerini" göstermek ve bir "erkek sporu" olarak ta- nınan futbolda bile erkekle boy ölçüşebılecek kadar kişilik ve beceri sahibi olduklannı sergılemektı. Ve gene eminim ki, ADD Esenler Şubesi'nın genç- lennin amacı da bayanlar futbol takımını ezerek yen- mek ve bundan bir şeref payesı çıkartmak degildı. On- lar da karşılanndaki hanım arkadaşlarıyla eşıtlık duy- gulan içinde spor yapmayı ve bir "guzel fotograf" ver- meyi amaçlamışlardı. Zaten böyle bir maçın kazananı ya da kaybedenı ol- mazdı. Bu iki takım oyuncuları, kadın ve erkek olarak yan yana sahaya çıkarken, her ıkı takım da kazanmış durumdaydı. Üstelik sadece bir maç degıl, şeref de ka- zanmışlardı. Ve bizler, çocuklannın böylesı bir kardeşlik ve eşıt- likduygusuyla birliktelığını, yaşamlannın amacı olarak belirleyen Atatürkçüler, bu goruntüden sadece mut- luluk duymalıydık. Ama anlayışı krt kimı televizyon habercılerı, her şe- yi ucuzlatan ve her şeyden farklı bir şeyler çıkartma- ya çalışan anlayışlarıyla, bu dostluk maçını bir reka- bet havasına sokmuş ve taraflardan birinı küçük dü- şürmeyi hedeflemiş ve başarmışlardı. Oysakı Dinarsu bayan futbol takımının oyuncuları, bu maçı kazanmanın çok ötesınde bir şeyler kazan- mışlardı. Aynca salt kendılenne degıl, rakıplerine ve bizlere de kazandırtmışlardı. Ve bu kazancı sağlayan şey, oynadıkları maçın skoru değıl. bızatıhı o sahada yer almış olmalarıydı. Keşke o televızyoncular, bu gü- zel olaydan "magazin malzemesi" çıkartmaya çaiış- masalardı da bu görüntülerin ıçerdığı anlamı değerlen- dırebilselerdı... Yazı kökenli, birikimli, 35 - 45 yaşları arasında Yaratıcı Yönetmen. Manajans / Thompson İş bulamayan mezunların sayısı son 8 yılda yiizde 32.4 artış gösterdi Üniversiteliişsizlerordusu Yaş Gruptan 15-19 20-24 ^. 25-29 i- 30-34 fc 35-39 l 40-44 45-64 |, 65 ve daha buyuk | GeneUoplam • İş ve İşçi Bulma Kurumu, işsizler için umut kapısı olmaktan çıkarken başvuru sayısı da her geçen yıl azalıyor. HAZAL ATEŞ ÇAKIR Dünyada yaşanan glo- ba! krizle birlikte Türki- ye'de giderek daralan is- tihdam alanlan "işsizler ordusu"nu büyütürken üniversiteli işsiz sayısı da hızla artıyor. İşsiz üni\er- siteli sayısı son 8 yılda yüzde 32.4'lük artış gös- terdi. 1998 yılında 8 bin 599 yüksekokul mezunu- nun ış başvurusunda bu- lundugu belirlendı. İş arayanlar içın iş ve İşçi Bulma Kurumu "u- mut" olmaktan çıkarken kurumun bulduğu işlerin genellikle düşük ücretli olması nedeniyle geçen yıla oranla başvuru sayı- sında azalma oldugu bil- dirildi. Kurum yetkilileri, 1986 yılında 580 bin 109 olan başvuru sayısmın 1998"de 366 bin 276 bine düştügünü söylediler. Bu arada iş başvurulanndaki düşüşe paralel olarak işe yerleştirilen insanlann sayısında da düşüş yaşandı- gı tespit edildi. 1998 yılı ocak-ekim dönemi başvuru işe yerleştirme ve işsizlerın yaş gruplarına göre dagılımı 14vedahakuçûk Başvuru toplamı 372 33083 117104 137285 46728 19772 7475 4033 424 366276 Işeyeri. Gen. top. oranı % 0 03 3.5 14.92 67 58 8.02 3.75 1.35 08 0.04 100 İşsiz toplam 727 176416 122378 63319 25929 10656 6618 601 470229 Genel top. oranı % 015 1354 2.27 139 1998 yılı ocak-ekim dönemi eğitim durumuna göre işsizlerin dagılımı YOkul ve Fakûlte mezunu 2 . 4 6 UseûstüSn 2 . 2 0 llg Böl Mez. —] X 0 . 7 2 Okuma yazma bıtmeyen ; Okuryazar 0.02 Sanat okulu mezunu Deviet tstatistik Enstitüsü (DİE) ve- rilenne göre Türkiye'nin işsiz sayısı 1 milyon 500 bini gösterirken bunun yüzde 50.8'ini 15-24 yaş grubundaki genç nüfusun oluşturduğu belirtiliyor. Iş ve İşçi Bulma Kuru- mu'na farklı meslek grupla- nndan ınsanlar şanslarını denemek için başvunırken bunlar arasında doktor. ve- teriner. muhasebecilerin de 3 7 52 K bulunması dikkat çekiyor. 26 03 Kurumabaşvuranlararasm- 1347 * dailksırayı\üzde40'labe- 5 6 1 ^ den ışçileri alırken. bunu ağır vasıta şoförü, kâğıt. de- ri. matbaa. tütün işçileri, elektnk tesısatçılan ile mu- 0 1 3 j- hasebecı ve kasadarlar izli- 100 "., yor. İş ve işçi Bulma Kuru- mu'nabaşvuranlannçoğun- lugunu 175 bin 436 kişi ile ılkokul mezunu. okuma- yazma bilmeyen \e okur-ya- zarolanlaroluştumyor. Baş- vuruda bulunanlar arasında 8 bin 599 kişının yüksekokul ve fakülte mezunu oldugu görülürken, bunlardan sade- ce 1860"ının ışeyerleştırile- bildigi kaydedilıyor. 1997 yılında 350 bin 398 kişi ış başvurusunda bulu- nurken 1998 yılında bu ora- nın 366 bin 276'ya yüksel- mesinin nedeni dünyada ya- şanan krizle birlikte işten çı- karmalann artması olarak gösteriliyor. 1998 yılında iş başvurusunda bulunanların 281 bin 803'ünü erkekler, 84 bin 473'ünü de kadınlar oiuşturuyor.