Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 ARALIK 1998 ÇARŞAN HABERLER Perinçek yeniden yargılanıyor • AMCARA (Cumhuriyet Bürosu) - IP Genel Başkanı Doğu Perinçek iie gazeteci Ayşenur Zarakoiu'nun, Insan Haklan Demegi'nin (ÎHD) 5. Olağan Genel Kurulu'ndaki konuşmalannda "bölücülük propagandası" yaptıklan gerekçesiyle I 'eryıl hapis, lOO'ermiiyon lira para cezasına mahkûm ediime karannın Yargıtay'ca bozulması nedenıyle yeniden yargılanmalarına devam edildi. Kanamoliaoğlu yargı önünde • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Sıvas katliamı sırasmda görevini ihmal ettiği gerekçesiyle yargılandığı davada delil yetersizliğinden beraat eden eski Belediye Başkanı Teme! Karamollaoğlu ile eskı Itfaıye Müdürü Remzi Şahin, Yargıtay'ın bozma karannın ardmdan yeniden yargılanacaklar. Ankara 4. Asliye Ceza Mahkemesi"nde görülen davanın bozmadan sonraki ilk duruşmasına katılamayan müdahil Mazlum Çimen'in avukatlan yann yapılacak duruşmada. Karamollaoğlu"gun yurtdışındaki konuşmalannda, Sıvas katliamını öven ifadelerine ilişkin belgelen açıklayacaklar. Duruşmada mahkeme yargıcının Karamollaoğlu'nun milletvekilı sıfatını göz önüne alarak cumhuriyet başsavcıhğına "dokunulmazhğının kaldınlması içın fezleke düzenlemesi taümati vermesi" beklenıyor. suçlaması • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-DYP Genel Başkan Yardımcısı Meral Akşener, Aydın Doğan'ın sâftibi olduğu basm-vayın kuruluşlan ile ilgili ağır suçlamalarda bulundu. Akşener, bazı kişi ve kuruluşlann "basın gücünü özel çıkarlan için kullandığı" görüşünü savunarak, "Bu sorulan Doğan grubuna soruyorum; genel yayın yönetmeni, patronuna ait bir şirketin trilyonlarca lira tutanndaki teşvilderinı. ilgılı bakan nezdinde takıp edıyor mu? Bir gazeteci, hükümet nezdinde iş takipçısi olabilir mi" dedi. Akşener, daha sonra yapacağı bir başka basın toplantısında, suçladıklan kişilen açıklayacağını söyledi. M6V soruşturması • ANKARA (AA)- AnkaraDGM Başsavcılığı'nın, Mılli Gençlik Vakfı (MGV) şubeleri ile ilgili olarak geçen yılın ortalannda başlattığı soruşturma devam ediyor. Başsavcilığın, 1997 yılı Ağustos ayında MGV şubelerine yönelik olarak yûrüttüğu soruşturma çerçevesinde, kapatılan RP'nin eski Ankara Milletvekili Hasan Hüseyin Ceylan, dün öğle saatlerinde Ankara DGM'de ifade verdi. Ceylan, hakkındaki suçlamalan reddettiğini belirtti. Parti yemeğinde sflahfı kavga • İZMİR (AA) - İzmir'de dün akşam CHP Konak ilçe örgütünün düzenlediği yemekte, CHP Bornova üyesı Mustafa Sepetçi 'yi tabanca ile yaralayan CHP Jzmir İI Meclıs Üyesi Harun Eker teslim oldu. Balçova Termal Tesisleri'ndeki yemek sonrası otoparkta, Sepetçi'yi sağ dizinden kurşunladıktan sonra kaçan Harun Eker (35), dün sabaha karşı Cinayet Büro Amirlıği'ne olayda kullandığı star marka 9 mm. çaplı ruhsatsız tabancasıyla gelerek teslim oldu. Eker'in ifadesinde, aşın derecede alkol aldıkları yemekte. parti içi meseleler nedeniyle tartıştıgı Sepetçi'yi vurduğunu ıtiraf ettiği ö'grenildi. Askerlerin bugün ele alacağı 70 milyon dolarlık ihale arapsaçma döndü F-5 ihalesi sorıııı olduLALE SARIİBRAHtMOĞLU ANKARA - Türkıye'nin, Fransız firmasına göre daha pahalı teklif vermesine karşın İsrail'e teknik aynntılannı dahi müzakere etmeden 31 Arahk 1997"de ıhale ettiği 70 milyon dolarlık F-5 uçaklannın modernizasyonu projesi Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nda (THKK) askerleri birbirine düşürdü. Proje, yerli ve yabancı firmalar arasında da çekişmeli bir lobi savaşına neden oluyor. Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Komutan Orgeneral İlhan Kıhç başkanlığında bugün yapacağı bir toplantı ile anayapımcı Israil'in, lsrail Uçak Sanayiileri (IAI) firmasının "kurnazhk" üzenne oturttuğu teknik müzakerelere son noktayı koyacak. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) envanterindeki 48 adet F-5 uçağının, F-16 uçaklan için eğıtım uçuşu verecek şekılde modernize edilmesini öngören projeye ilk teklif 14 Ekim 1996'da verildi. Projeye teklif veren Fransa'nm Sagem firması ile önce Singapur'un ana yapımcısı iken daha sonra Israil'in IAI firmasının ana yapımcıya dönüştüğü şirketler konsorsiyumu kısa listeye kaldı. Mesut Yümaz'ın Başbakan olarak başkanlık ettiği 15 Ekim 1997tanhli Savunma Sanayii lcra Komitesi toplantısında Sagem firmasının verdiği teklif 20 milyon dolar daha pahalı idi. Yılmaz, Avrupa Birliğı'ne Türkiye'nin aday olarak kabul edilmesi umutlan ile Fransız meslektaşıyla görüşüp • israil'e ihale edilen F-5 uçaklannm modernizasyonu projesi Türk Hava Kuvvetleri Komutanhğf nda (THKK) askerleri birbirine düşürdü. Proje, yerli ve yabancı firmalar arasında da çekişmeli bir lobi savaşına neden oluyor. F-5'lerin Erbakan bağlantılı projesini de ordu engellemişti Necmettin Erbakan ANKARA (Cumhuriyet Büro- su)-Türk Hava Kuvvetleri'nde ko- mutanlan birbirine düşüren F-5 projesi, kapatılan Refah Partisi 'nin eski genel başkanı Necmettin Er- bakan'ın başbakanltğı döncminde de ordunun engeline takılmıştı. F-5 savaş uçaklannın F-16'lann eğitim uçuşlannda kullanılmak üzere modernleştinlmesini öngö- ren projeye ilişkin ilk teklifin ve- rildiği 14 Ekim 1996'da Erba- kan'uı danışmanının Türkiye tem- silciliğini yaptığı Singapur firma- sı projenin ana yapımcısı, Israil'in IAI ve Elbit firmalan ise alt ya- pımcıydılar. Ancak o dönem Genelkurmay Ikinci Başkanı olan Orgenerai Çe- vik Bir, Erbakan'ıri rol oynaması nedeniyle F-5 projesine teklif ve- ren tüm firmalara yerinde uyguia- nan incelemelerin Singapur ve Is- rail'de yapıimasınj önlemişîi. Savunma Sanayii îcra Komite- si'nin 31 Aralık 1997'de yaptığı ikinci topiantısmda projeyı alan firmalar konsorsiyumu yer değiş- tirdi ve ana kontraktör Israil'in IAI firması, Singapur ise alt yapımcı oldu. Bu toplanbda ihaleyi alan lsrail firması ileteknik aynnnlarele alın- madan kontratjn imzalanması bu- güne kadar uzanan sıkınhlan da beraberinde getirdi. Sagem'ın teklifini ucuzlatacağını söyledi. Böylece proje son tekliflerin verilmesi karan ile dağıJdı. 31 Aralık 1997yılında yapılan ikinci ıcra komitesi toplantısında ise Türkiye ile askeri ılışkileri hızla gelişen lsrail lobisinın ıç ve dış destekçilennden gelen baskı sonucu ihale, Israil'in IAI firmasının ana yapımcısı olduğu ve yine tsrail firması Elbit ile Singapur firmalannın alt yapımcı olduğu konsorsıyuma verildi. Cumhuriyet gazetesinde projenin daha pahalı olan İsrail'e verilmesinin o tarihte eleştirilmesine ilişkin Savunma Sanayii Müsteşarlığı tarafından yapılan açıklamalarda, lsrail'in ihaleyi ucuzlattığı ve 75 milyon dolardan 70 milyon dolara indirdiği belirtildi. Oysaki asıl indirimi yapan Sagem fîrmasıydı. Ancak teknik aynntılan dahi ele alınmadan İsrail'e verilen F-5 projesine ilişkin yaklaşık bir yıldır sürdürülen müzakereler, SSM'nin açıklamasını yanlış çıkardı ve gerçekte Türkiye 'ye kâğıt üzerindeki fîyartan daha pahalıya geldiği ortaya çıktı. THKK'de bugün lsrail ile sorunlann giderilme yöntemlerinin ele almması beklenirken projenin Ocak 1999'da yürürlüğe girmesi gerekiyor. lsrail IAI firması yine şaibeli bir biçimde Türkiye'nin F-4 uçaklannı Phantom 2000 standardına ulaştıracak Savcılık kararı 'Eroğlu eylemi demokratik bir hak' tZ.VIİR(CumhuriyetEge Bürosu) - Ege Ünıversitesi Rektörlüğü ileemnıyet. EÜ lletişim Fakültesi öğrencisi Serkan Eroğhı'nun öldürül- mesi olayını protesto ama- cıyla gerçekleştirilen etkin- liklere katılan 40 öğrenci hakkında Bornova Cumhu- . riyet Savcılığı'na suç duyu- rusunda bulundu. Soruştur- mayı yürüten cumhuriyet savcısı ögrencilenn eylem- lerini "demokratik hak" olarak değerlendırerek ta- kipsizlik karan verdı. Serkan Eroğlu'nun ölü olarak bulunmasınm ardın- dan, EÜ'ye bağlı çeşitlı fa- kültelerde okuyan öğrenci- ler, arkadaşlannın katılleri- nın, belirlenerek yargı önü- ne çıkanlması içın bjr dizi etkinlik düzenlediler. Öğrenciler gerçekleştir- dikleri etkinliklerde ısrarla, Eroğlu'nun intihar etmedi- ğını, öldürüldüğünü söyle- yerek katillerin saptanarak yargı önüne çıkanlmasını istemişlerdi. Abdi İpekçi davası MiIKyef Gazetesi Genei Yayın Yönetmeni ve Baş- yazan Abdi İpekçi'nin öldürülmesi eyiemine yar- dımcı olduğu gerekçesh k hakkındadâva açılan öf- kücü OraJ Çelik'in 20 yıldari az olmamafc üzere ağır hapis istemiyte vargılanmasına dün devam ettiJdi İstanbul4. AğırCeza Ylahkemesi'ndekidu- ruşmava, tutuksuz oiarak yargılanan sanık Oral Çetikgebnezken İpekçi'nin taa Nükhetİpekçiİzef ve avukatı Turgut Ka/an ile sanık avukan llhami Yetekçi ha/ır bulundu. Yalçın Özbev ile Alman- ya'da göriişme yapan ve şo anda Ankara İnterpoJ Şubesi'ndegörevt'NailAydın'oıtfadesininalınma- sı için Ankara Ağır Ceza Mahkemesi Başkanh- ğı'na yazı yazılmasına karar veren mahkeme he- yeti duruşmayı erteledi. (Fotoğraf: BERTAN AĞANOGLU) HS YK kararnamesi ile 50 yargıç ve savcı gözde yerlere atandı ÎBGL mezıuılanııa ayrıcalık ANKARA (Cumhuriyet Büro- su)- Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) geçen hafta yayımlanan 1000 kişiyeyakın yar- gıç ve savcı kararnamesinde imam - hatıp lisesi (fHL) mezunlanmn gözde yerlere atandıklan dikkat çektı. Toplam 50"ye vakın IHL kö- kenli yargıç;ve savcmın 4 ve 5. böl- gelerden daha iyi durumda olan 2 ve 3. bölgelere tayın edildikleri be- lirlendı. Adalet Bakanı Hasan De- ni/kurciu'ndan gizlenerek, aynca- lıklı yerlere atanan İHL kökenli yargıç ve savcılann ad ve soyadla- n ileeskı veyenigörevyerlerişöy- le: AbduJkadir Arasın: Kiraz Hâ- kimlığı'nden Köyceğiz Hâkimli- ği'ne. Abdullah Vermez: Hizan Cum- huriyet Savcılığf ndan Espiye Cunihunyet Savcılığı'na. Arif Kavasoğlu: Oğuzlar Cum- huriyet Savcılığı'ndan Akyurt Cumhuriyet Savcılığı'na. Bayram Selek: Korkuteli Hâ- kimlığrnden Yargıtay Tetkik Hâ- kimlığı'ne. Candaş İlgün: Derinkuyu Hâ- kimliği'nden Erdemli Hâkimli- ği'ne. Cihan V üksel HaripoğJu: Sincik Hâkimliği'nden PazarlarHâkimli- ği'ne. EK'an Kaplan: Yusufeli Hâkim- liği'ne BoKadın Hâkim'Iiğine. Emûı Rusum: Adaklı Hâkimli- ği'nden Besnı Hâkimlıği'ne. Fatih Tok: Gümüşhacıköy Cum- huriyet Sa^cılığı'ndan Karaburun Cumhuriyet Savcılığı'na. Gürfem Abdulhakimoğlıı: Şeref- likoçhisar Hâkimliği'nden Tokat Hâkimligi'ne. Halil Bektaş: Otlukbeli Cumhu- riyet Savcıhğf ndan Bünyan Cum- huriyet Savcılığı'na. HaüJ İbrahim Marifet: Çağla- yancerit Cumhuriyet Savcılı- ğı 'ndan Ahmetli Cumhuriyet Sav- cılığı'na. Hayri Kajııar: Araklı Hâkimli- ği'nden Gaziantep Hâkimliği'ne. İbrahim Haiü Aydemir: Tefenni Hâkimliği'nden Erbaa Hâkimii- ği'ne. İbrahim Okur: Gebze Hâkimli- ği'nden Yozgat Hâkimlığrne. thsan İsa Ansoy: Kangal Hâ- kimliği'nden Karasu Hâkimli- ği'ne. Ilker Koç>igit: Hasköy Hâkim- liği'nden Kaş Hâkimliği'ne. Kerim Yıbnaz: Adıyaman Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlıği'ndan Karabük Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığı'na. Mahmut Aktûrk: Ivrindi Hâ- kimliği'nden Tortum Hâkimli- ği'ne. Mahmut Kış: Genç Cumhuriyet Savcılığı'ndan Ürgüp Cumhuriyet Savcılığı'na. MehmetAyhan: Gebze Cumhu- riyet Başsavcılığı'ndan Amasya Cumhuriyet Savcılığı'na. Mehmet Çömük: Lüleburgaz Cumhuriyet Savcılığı'ndan Koyul- hisar Cumhuriyet Savcılığı 'na. MehmetGövler: Harran Hâkim- liği'nden Pozantı Hâkimliği'ne. Mehmet Gülen Afşin Hâkimli- ği'nden Geyve Hâkimligrne. Muhammed Güney: Ozalp Hâ- kimliği'nden Borçka Hâkimli- ği'ne. Muhlis Boyun: Sıvaslı Hâkimli- ği'nden Korkuteli Hâkimliği'ne. Murat Avcı: Sıvaslı Cumhuriyet Savcılığı'ndan Incirliova Cumhu- riyet Savcılığı'na. Murat Çırakoğlu: Arapgir Hâ- kimliği'nden Karadeniz Ereğli Hâ- kimliği'ne. Mustafa Akın: Emırgazi Hâkim- liği'nden Kovancılar Hâkimliği'ne. Mustafa Bügili: Olur Cumhuri- yet Savcılığı'ndan Karpuzlu Cum- huriyet Savcılığı'na. Mustafa Saim Özkan: Şalpazan Hâkimliği'nden Malkara Hâkimli- ği'ne. Mustafa Şafak; Tuzluca Hâkim- liği'nden Tomarza Hâkimliği'ne. Orhan Ozdemir: Çal Hâkimli- ği'nden Korkut Hâkimliği'ne. Ragıp Gücez: Çat Hâkimlı- ği'nden Osmancık Hâkimliği'ne. RecepBaş: Hekimhan Cumhuri- yet Savcılığı'ndan Bayramiç Hâ- kimliği'ne. RefikSanoğlu: Kumru Hâkimli- ği'nden Emirdağ Hâkimliği'ne. Resui YükseJ: Sandıklı Hâkimli- ği'nden Çankın Hâkimliği'ne. SaHh Sözen: Daday Cumhuriyet Savcılığı'ndan Tavşanlı Cumhuri- yet Savcılığı'na. Selahattin Aydoğdu: Alaca Cumhuriyet Savcılığı'ndan Ordu Cumhuriyet Savcılığı'na. Şaban Furkan Özkan: Ancak Cumhuriyet Savcılığı'ndan Ayaş Cumhunyet Savcılığı'na. Z^ekeriya Erdoğan: Çelikhan Hâ- kimliği'nden Altıntaş Hâkimli- ği'ne. projeyi de yaklaşık iki yıl önce aldığmda. benzer tartışmalar yaşanmıştı. Projenin yaklaşık bir yıl önce îsrail'e verilmesi ile başlayan teknik süreçteki gelişmeler şöyle oldu: - Projenin incelenmeden İsrail'e verildiği ikinci icra komitesi topiantısmda yer alan teknik ekibin daha sonra hasıraltı edilen raporu, IAI firmasının getirdiği teklifin teknik yetersizliklerini tek tek sayarak gözler önüne seriyor. Raporda IAI firmasının F-4 projesinde aşın haksız kazanç sağladığına ışaret edılerek, F-5 projesinde firmanın eksiklerini tamamlaması ve F-4'te düşülen hatanın tekrar edilmemesi isteniyor. - Israiî'in IAI firması iie en önemli kavga. uçağın çeşıtli fonksiyonlannı gösteren, Çok Maksatlı Gösterge (Multi Function Display) olarak bilinen konu üzerinde yaşanıyor. Hava Kuvvetleri Komutanlığı lsrail'den MFD'lerdahil F- 16'larda bulunan bütün sistemleri F-5'e takmasmı istiyor. Çünkü modernize edilecek F-5')erF-I6'lann eğitimi için kullamlacak. Askerlerde göriiş ayniığı - IAI firması projenin içinde yer alan yine Israil'in Elbit firmasının üretimi olan MFD sistemini takmakta ısrar etti. Bunun üzerine Eylül 1998'in ilk haftasında Orgeneral Kılıç'ın Ingiltere'de bir fuara katıldığı sırada Hava Kurmay Başkanı Korgeneral Cumhur Asparuk başkanlığında toplanan heyet, F-l 6'larda ne varsa F-5'Iere takılmasının şart olduğu karannı aldı. T-HKK'de alınan karara karşın Israil'in projesine destek veren SSM'ye, komutanlıkta yapılan toplantıda alınan kararlar iletildi. F-l 6'larda kullanılan MFDIerm F^ 5'lere takılması pilot eğitiminde de eğitim süresini kısaltacak. - SSM'nin Israil'in Elbit yapımı MFD sisteminden yana tavır koymasının yanı sıra THKK'de "İsrafl ya F-16'lardaki MFD'Ieri takar ya da bu iş olmaz diyenler ile İsrail oteun" diyenler arasında çekişme yaşanıyor. - Bu çekişmeyi tsrail yanlısı grup kazanıyor. SSM'ye yazılan mekrupta "Aşağidaki şartiann karşıianması halindc F-5 uçaklaruıa Elbit vapımı MA831A-00tipi MFD'lerin takılmasının nygun olduğu" yazısı gidıyor. İsrail fîrmasını harcıyor - Yaklaşık bir yıldır THKK'ninF-16'lardayer alan MFD'lerin F-5'lere takılmasına karşı çıkıp kendı yan kuruluşu Elbit firmasının modelini öneren lsrail, aniden, Türkiye'de F-16 sistemi yanlısı grubun bastırması sonucu Elbit modelinin piyasadan kalktığmı söylüyor. Ancak IAI bu kez de Astroautics firmasının modelini öneriyor. Ama lAI'nın önerdiği model F-I6'Iarda kullanılan MFD'IerdeğiI. - Cumhuriyet'te F-5 uçaklannda pahalı seçim yapıldığı haberine SSM'nin 1.9.1998 tarihinde verdiği yanıtta, bugün gelinen noktada maddi hatalar olduğu da ortaya çıkıyor. - SSM. lsrail IAI firması ile yaptığı müzakerelerde, projenin sahibi olan Türkiye'nin yerli üretim ile sağlayacağı F- 5'ler için gerekli sistemJerin sayısını 2'den3'e çıkanyor. lsrail firmasına gönderilen mektupta, F- 5'lere takılacak UHF-VHF radyo ve düşman ile dostu ayıran IFF sistemlerinin Türkiye'de üretileceği belirtilerek IAl'dan bu sistemler için teklif vermemesi isteniyor. Ancak SSM yerli olarak karşılayacağı sistem sayismı 5'e çıkannca 70 milyon dolara israil'e bağlanan projede daha şimdiden Türkiye kendi cebinden yaklaşık 10 milyon dolarlık harcama yapıyor. GLOBAL EKGİN YILDIZOĞLU Kpfzin Gündeme Getirdiği. Türkiye ekonomisi hızla frene basıyor. Iç talep b yüme hrzı sıfır çızgisinde. Ağustostan bu yana s« maye çıkışı, 6-7 milyar doları bulmuş. Işsizlik aı densıçrayarakartmayabaşladı. "Teğetgeçer", "E ze dokunmaz" filan derken kriz geldi kapıya dayaı dı. Ancak, kriz bir yeniden yapılanma olanağı da dı mek. Türkiye bu şansı değeriendirebilır mi? Sanayici talep yetersizliğinden, kredi daralmasır dan yakınıyor; hızla işçi çıkanyor; sendikal harekj ti iş gücü fiyatını azaltıcı, emek denetiminin güçler mesine olanak verici uzlaşmalara zoriuyor; 500.00C 1.000.000 işçi çıkanlabilirdiyerek tehdit ediyor. Ban kalar sanayicinin durumuna bakıp, alacağını bir a evvel toplama çabasında. Hem banka hem sana yici, serbest pıyasanın "sihirlıelini''beklemeden ka mu fonlarından medet umuyortar. Düşük hüküme de, gider ayak ıstekleri yerine getirme egiliminde Ekonomiden sorumlu bakan, ilginç bir hafıza kayb örnegi sergileyerek İhracata dayalı bir büyüme sü- recini başlatmaktan" söz açıyor. Artık hangi çizgiy savunacağını kendisi de bilemeyen IMF ise tam biı yüzsüzlük örneği: Son bir yıldır Dünya Bankası da- hil, hemen herkesten aldığı eleştirilere bakmadan yi- ne devrede. Bir Duyun-u Umumiye tavnyla öneri- yor: Reformist bir hükümet kurun, seçimleri 2000'e erteleyin. Yoksa para filan yok. Türkiye ekonomisin- de ortalık toz duman. Ortada dolaşan çözüm önerileri ise ne yazık ki yü- zeyde görunenlere kitlenmiş durumda. Taner Berk- soy uyardı (10/12/ Cumhuriyet), banka kredilerini genişletmenin, ıç talebi canlandırmaya kalkmanın bugünkü koşullarda ne gibi sonuçlar yaratacağına işaret etti. Banka kredilerinin yeniden geniştemeye başlaması olsa olsa krizi, çok daha büyük bir şid- dette geri gelmek üzere erteler. Büyümesini kısa dönemli yabancı para girişine bağlamış bir ekono- mide (bu tespitin altını ne kadar çizsek azdır) para- sal genişlemeyle iç talebi canlandırmak, dış kredi kaynaklannı tümüyle keser, yani ters teper. Tevfik Güngör (Dünya) hükümetin kriz yönetme paketinin içindeki gariplikleri hemen yakaladı, "Ka- rarlar işadamlarını (belki) rahatlatır ama ekonomiyi rezileder" dedi. Güngör'e göre krizin iki kaynağı var: Birinci kaynağı. dünya krizinin etkileri, sıcak para- nın dışa akması, tüketicinin nakte dönmesi, zaman- sız ve hatalı vergı uygulamalan. Krizin ikinci kayna- ğı ise, tekstil ve otomotiv sektönündeki yanlış yatı- nmlara ilişkin ve bu iki sektöre özgün. Güngör; bi- rinci kaynağın dış talebin canlanmasına ilişkin ola- rak, diğerinin de söz konusu iki sektördeki bir yeni- den yapılanmaya bağlı olarak aşılabileceğini düşü- nüyor ve uyanyor: Yoksa, yalap şap tebdirlerin (ace- leyle sorunlu yerlere kaynak transferinin - E.Y) fa- turasını gene bu halk ödeyecek. Hem de çok pa- halı bir biçimde. Krize ilişkin bu kısa gezinti Türkiye ekonomisinin bir aşırı üretim (arz fazlası) / eksik tüketim (talep darfığı) krizi içinde olduğunu gösteriyor. Gelir dağı- lımı hızla bozulurken. üretim kapasitesini büyüterek, sendikasız ve düşük ucretlı işçiye ve türiü devlet desteğine dayanarak yaşatılan ihracatla nereye ka- dargidilebilirdi? Lüks tüketime ilişkin talebi ve ban- L kalan destektemekte kullanılan kısa dönemli yaban- - : -cı sermaye girişi aksayana kadar! Buna bir de düır-J ya ekonomisindeki daralma eklenince deniz bitti. Deniz bittı, çünku şimdi ıç talebi canlandırmayı deneyenler, dış kredi kaynağının kuruduğunu göre- cekler. Dış kredi kaynağının açık kalması için iste- nenleri yapariarsa, bu sefer de iç piyasa daralacak, kriz dennleşecek. Işsızliğin hızla artmasına paralel bir sosyal patlama tehlikesi var. Olağan rejimleriçin- de kalarak, Balbay'ın işaret ettiği gibi ışçiyi feda edip kâr yapmaya daha ne kadar devam edilebilir? İhracata dayalı büyüme projesini ise ciddıye bile almak mümkün değil. 1980'lerde döviz sorununu çözmek (dış borçları ödemek) uğruna, hesapsızca harcanan ıhracat desteklerı ve bu yolla dışarı yapı- lan değer transferleri değil mi, kamu maliyesindeki deliği kriz boyutuna çıkaran? Bu model değil mi, bankalaria, devlet ve uluslararası mali sermaye ara- sındaki, artık bugün çıkmaza girmiş olan ilişkiyi ya- ratan? Ve tüm bu dönem boyunca Türkiye sadakat- la IMF politikalarını ızlemedi mi? Özetle krize giren bir diğer şey de, bu ihracata dayalı büyüme mode- linin, bugüne kadar gızlenen garabeti değil mi? Üre- tim tabanını geliştirmek, gelir dağılımını iyileştirerek iç pazan dennleştirmek, bu temelde bir ekonomik büyümeyi hedeflemek yerine, emme basmatulum- ba gibi borç al, bununla ihracatını destekle, ihracat yap, borcunu öde, sonra yine borç al vb... Bu ara- da da Duyun-u Umumıye'nin elinde tutsak ol; hü- kümetlerin kaygısı, kendilerini seçenler değil, ulus- lararası bankalar ve IMF bürokratlan olsun. Bu ara- da halkın büyük bırçoğunluğu yoksulluk, umutsuz- luk içine ve giderek de mistik dünya görüşlerinin eli- ne düşsün. Kriz işte bu modelin sorgulanmasını gündeme getirdi. Şimdi Türkiye'nin, dış borç almadan yaşa- masına olanak vermeyen; ülkeyi, kısa vadeli para- nın yol geçen hanına çeviren, IMF'nin ü/kenin iç iş- lerine, seçim tarihine karar vermeye kalkacak ka- dar kanşmasına olanak sağlayan dünya ekonomi- siyle eklemlenme biçimini sorgulamak gerekiyor. Krize akılcı bir çözüm aranacaksa, işe hem bura- dan hem de ekonomik faaliyetin, öncelikle ülke top- raklannda yaşayanlann çoğunlunun refahı göz önü- ne alarak yapılması ilkesinden başlamak gerekir. CHP genel göriişme istedi Ekonomik bunalım Meclis'e taşmdı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP Denizh Mil- letvekili Hilmi Doeli ve ar- kadaşlan, TBMM Başkan- lığı.'na başvurarak ekono- mik darboğazla ilgili genel göriişme açılmasını ıstedi- ler. CHP Genel Başkanı De- jıiz Baykal da "Ö>le anlaşı- byor ki krizin ağır faturası kamına ve işçije çıkanla- cak. Açıklanan önlemlerde- ki temel eksiklik bu öniem- lerden yararlananlardan bir beklentiyi beraberindegetir- memeleri" dedi. CHP'li Develı ve arka- daşlarının dün TBMM Baş- kanlığı'na verdığı önergede. ülkenın içinde bulunduğu ekonomik zorluklann başta tekstil olmak üzere bazı sek- törien batma noktasına ge- trrdiği, toplu işten çıkarma- lann gündeme geldiği vur- gulandı. CHP lıderi Baykal da grup toplantısında yaptı- ğı konuşmada, bugüne dek ınkâr edilen ciddi ekonomik sıkıntılann artık göz ardı edilemez noktaya geldiğini kaydetti. Baykal, "Elbette Türkiye ada değildir. dünya ekonomisinin parçasıyız. Ancak Türkive'ye özgü ne- denieri aniamak gerekir. Se- si }üksek çıkan, hassas çev- releri susturarak kriz geçiş- tirilemez. Krizkonuşuluyor- sa adını koyahm: Kriz, fü- nansman. faiz, borçlanma krizJdir" dedi. Hükümeti "fevkalade çe- kingen" bulduğunu vurgu- layan Baykal. işçi çıkaran firmalara kaynak aktanlma- sını anlamanın olanaksız ol- duğunu bıldirdi.