Katalog

5AYFA CUMHURİYET 16 ARALIK 1998 ÇARŞAMB 2 OLAYLAR VE GORUŞLER CHP ve Ulusal Sağlık Sistemi Modeli »rof. Dr. MUSTAFA OZ YURT fludağ Umversıtesı Tıp Fakultesı Ogretım L \ esı N ısan 1999'a dogru se- çekçı birgorev anlayışı, yetkı dağıiımı çım eğık duzlemınde eskı dılle (seçım sath-ı maılınde) sağpartılenn başansızlıklan her yo- nuylu ortaya dokülup sçılmışken sosyal demokratlarrn ıknda- n geldıklennde neleryapacakJannı ser- glemerun tam sırası "Boyle bir haar- lklanjokkineyisergüejecekfer" deyıp caha baştan kestınp atmak haksızlık olur Çunku 1998 -Vğustosu nda CHP Araş- trma ve Proje Merkezı'nın eşgudümun- cfc hazırlanan Ulusal Sağiık Sıstemı Mo- cblı'nın (USSİM) özet raporunu oku- dığumuzda uygulayacaklan sağlık sıs- temını oğrenıyoruz Içenğınden once yızanağın (raporun) demokratık bır ça- hjma ortamında, eşıtlık temelıne daya- lı ılgılı meslek odalan ve sendıka tem- sılcılennın de katılımıyla hazırlandığı anlaşılıyor Sağlıklı yaşama hakkı ınsanın doğuş- tan sahıp olduğu temel ınsan haklann- dan bındır Bu açıdan sağlık sıstemının temel hedefı de, sağlıklı bırtoplumoluş- turmayaodaklanmıştır Sağlık hızmetle- n toplumun butun bıreylennı kapsaya- cak bıçımde kolay ulaşılabılır, eşıt dağı- lımlı, ust duzevde ve venmlı olmalıdır Aslında "sağkkJıyaşamavesosyal guven- likhakkı" Turkıye CumhunyetTnın bır sosyal hukuk devletı olarak vatandaşla- nna sağlamakla yükumlü olduğu bır ana yasalgorevıdır Sağlık alanındadahaet- kın hızmet sunabılmek ıçın merkezı yo- netım ıle yerel yonetımler arasında ger- sorumluluk paylaşımı ve venmlıhğın arttınlmasına yonehk eşgüdum arnaç- lanmıştır Sağlıklı yaşama hakkı sosyal devle- tın yurttaşianna tanıdığı bıranayasal hak olmasına karşın gunumuze değın çozu- me kavuşturmak ^o>le dursun, olsa ol- sa sağlıkta sıstemsızlıkten sozedılebılır Yıllardır uyguJanagelen yanlış ekonomık vesosyaJ polınkalarsonucunda sağlık hız- metlen başta olmak uzere. ne hızmette eşıtlık ve >a>gınlık ne de uygulamada et- kınlık ve sureklılık sağlanabılmıştır Özelleştırme ftıryasının kapsamında tu- tulan sağlık kurumlanna, personelıne ve eğıtımıne veterlı yatınm yapılmazken bır tabela bır rektor anlayışı ıle açılan unrversıteierden yetışen nıtelıksız he- kım sayısındakı artışla goz boyamava çalışılmıştır Ote yandan onleyıcı sağlık hızmetlenndekı eşgudum eksıklığı bu- yuk bırsavurganlık ka>nağı olmaktadır fşte butun bu tutarsızlıklar karşısında CHP -l lusaJ Sağlık Ststemı Modeli va- zanağryla" (raporuyla) sağlık konusun- da vukanda sıraladığımız olumsuzluk- lan bır butunsellık ıçınde ve evrensel yaklaşımla ırdelemeye aimış ve somut çozum onenlen uretmıştır Her şeyden once rapor ınsanlanmıza çağdaş, ılen duzeydeveuvgarolçulerde sağlık sos- yal gûvenlık v e çevreyle butunleşme hız- metının sağlanması evrensel açılımlı ulusal bır borç konumunda ele alınmış- tır Oncelıkle devlet, temel sağlık ve bı- nncı basamak ıle koruyucu sağlık hız- metlennı ılke olarak tum vatandaşlan na parasız bunulması anlayışına gore ve- nıden yapılandınlacaktır Bunun ıçın de 1998 yıhnda GSMH den (gayn safı mıl- lı hasıla)sağlığaaynlan yuzde 3 7 lıkpa- ya karşılık (bunun anlamı ulkemızde kı- şı başına sağlık gıden olarak 146 dola- ra karşıhk OECD ulkelennde 1500 do- lardır) CHP ıktıdannda devlet sağlık alanına konsolıde butçeden aktaracağı pa- >ı beş yıl ıçınde yuzde 3 7 den yuzde 12'yeçıkarmakdüşuncesındedır Koru- yucu sağlık hızmetının gelıştınlmesı amacıyla genel pratısven nosyonu ala- cak helamler dort donemde ve 24 ay- dan oluşan ve Ulusal Sağlık Akademı- sı tarafından duzenlenen uzmanlık eğı- tımı programı ıle sısteme mesleğe ve top- luma kazandınlacaktır "•Yennden vonetim ükesi" uyarınca ulkenın coğrafı-yasal koşullan nufus dağıiımı ve ulaşım olanaklan goz onu- ne almarak 19 Bolge Sağlık Kurumu (BOLSAK) kunılması uygun gorulmek- tedır Bu kuruma bağlı olarak bolge hasta- nelen ılentanımerkezlen bolge acılyar dım ve travmatolojı hastanelen oluştu- rulacaktır \aklaşık lOObınnuftıslukent- ler, buyuk bo> utta tum branşlan ıçeren polıklınıkler laboratuvar goruntuleme unıtelen veeczanelerledonatılacaktır llk basamak v e ayaktan her turlu tıbbı cer- rahı yaklaşım bu merkezde yapılabıle- cektır Tedavı merkezının olanaklannın aşıldığı durumda, yatması gereken has- talar ve acıl olgular hastaneye gonden- lecektir Boylece hastanelerdekı gerek- sız bınkım onlenmış olacaktır lkıncı ba- samak sağlık bınmını oluşturan genel amaçlı hastaneler nufus yoğunluguna gore 250 yatağı geçmeyen ozerk demok- ratık toplumsal sağlık ışlemlennı çozu- me kavuşturacak >ekılde planlanmıştır Araı, gereç tıbbı donanım ve personel açısından eğıtım hastanesı duzeyınde olan ozerk sağlık ışletmelen bolge has- tanesı olarak duşunulmuştur Ulke coğ- rafvası v e ulaşım koşullan da goz önun- de bulundurularak 19 Bolge Hastanesı ongorulmuştur Soz konusu bolgelerde en gelışmış ve donanımlı olan hastane (SSK'yeyada Sağlık Bakanlığı nabağ- Iı hastaneler) Bolge Hastanelen durumu- na donuşturulecektır Toplumun gerek- sınım ve çağın gereğı olan tum branşlar- da yapılanmavı amaçlavan ve uçuncu basamak sağlık hızmetı kapsamında ozel branş hastanelen gerçekleştınlecektır (Kalpdamar hastanesı genatn hastane- sı, onkolojı hastanesı ) lkıncı ve uçun- cu basamak sağlık hızmetı ıle tıpta uz- manlık eğıtımı tıp fakultelennın yu- kumluluğunde ve gozetımınde yapılacak- tır Soz konusu tıp fakultelen kunılma- sı duşunulen ulusal sağlık akademısı ıle yatay ılı^kıde olacaktır llaçla ılgılı araş- tırma uretım vedenetımışlevlennı Dr RefikSajdam Hıfzıssıhha Enstıtusu'nun gelıştınlmesıyle ortava çıkacak olan ulu- sal sağlık araştırma kurumu ustlenecek- tır Ulusal Sağlık Sıstemı Modeli (US- SIM) bır sosyal devlet olan Turkıye Cumhunvetı nın, sılahlı kuvvetlermen- suplan ıçın ongorulen duzenleme dışın- da tüm bıreylennı kapsar Bu sıstemın çaiışması devletın ılgılı bakanlıklan ve kuruluşlan aracılığıyla oluşturulacak Ulusal Sağlık Fonu (USAF), koruyucu hekımhk ve bınncı basamak sağlık hız metlennın tumunu fınanse edecektır Pnm odeme gucu olmayanlar ıçın ıkın- cı ve uçuncu basamak sağlık hızmetle- nnın parasal kaynağı Ulusal Sağlık Sı- gortası Kurumu nca karşılanacaktır Ulu- sal Sağlık Sıgortası Kurumu devletın onculuğunde ve yukumluluğunde SSK (Sosval SıgortalarKurumu) ES(Emek- lı Sandığı) ve Bağ-Kur (Bağımsız Çalı- şanlann Sosyal Sıgorta Kurumu) tarafin- dan venlen ıkıncı ve uçuncu basamak sağ- lık hızmetlennı fınanse eden yapıyı oluş- turacaktır Pnm odeme gucunden yok- sun kapsam dışında kalan vurttaşlann pnmlennı ıse devlet (Ulusal Sağlık Fo- nu) odeyecektır Sağlık kurumlan açısından toplum- sallaştırma on plandadır OzerkJık butun sağlık sıstemmın en temel yapısı ve ge- lecekte daha lyı sağlık hızmetlenne ula-, şılması ıçın en sağlam guv ence olarak ka- bul edılmektedır Hızmet ıçı başannın ol- çusu, >enıden gözden geçınlerek sağlık personelının hakça bır ucret alması, oz- luk ve demokratık haklannın yaşama geçınlmesıyle sağlanacaktır Meslek ku- ruluşlan ıle sendıkalann etkınleştınlme- sı ıçın gereken onlemler alınacaktır "Sonuç olarak" 63 mılyonluk toplam nufiısun 16 mılyonu sağlık hızmetlenn- den yararlanamadığı ulkemızde, pnm- lennı duzenlı yatıramayanlar da eklen- dığınde bu sayı 20 mılyonu bulmaktadır -CHP. L'lusal Sağlık Sistemi Modeli ile toplumun tum bıre>1enneana kamından başlavarak olume dek gececck surede, kafateiı,eşıtdağıbmlı,çağdaş bir sağlık hiz- meü sunulmasına ihşkın \enilik veduzen- lemeler geürtnevı amaçlamaktadır". Salim Rıza Hocamızı da Yitirdik PERtHAN ERGUN Emekl, Yazın Oğretmem 9 • gretmenımız Salim Rıza Kırkpuıar'ı O da 29 Kasım 1998 gunu ıç sızılanyla uğurladık O tum yaşamınca pınl pı- nl zekâsı ve belleğıyle çevresındekı- lere gerçeklen anlatan, geçmışte kal- mayıp, geleceğe ışık tutan bır dıno- zordu. Oğretmenlık tutkusunu ve ateşını öğrenmek ısteyenlere meyvenın ozsuyu gıbı ıç ferahlatan bır coşkuyla venrdı Kabataş Lısesı 'nde öğretmen olduğu gunlerde ba- bamın Ortakoy dekı ışyenrun bahçesıne derslerden sonra FarukNafiz'le gehrlerdı Babam onlardan ov - guyle soz ederken şıır ve edebıyat soyleşılennın ona verdığı mutluluğu çocuk yaşıma karşın gozlennde- kı ışıltıda gorurdum Bır keresınde çaylı kahvelı soy- leşılennde ben de yanlanna ılışerek payımı almış- tım Hatta o gun Faruk Nafız, kızının adıyla adaş ol- mama pek sev ınmış, bana bırçok guzel sdzler desöy- lemıştı Buna karşın ben Salim Rıza oğretmenın sı- cacık, fıkır fikır kaynayan vurgularla dızelerle soy- leşı> ı renklendıren bıçemının etkısınde daha çok kalmıştım Daha sonralan edebı>at fakultesı oğrencısıyken ben de Emırgan'dakı Çınaraltı Kahvesı nın fırsat buldukça devamlflan arasına katılıvermışüm Bı- zım ıçın orada sıkça gorduğumuz kenanndan ko- şesınden tat almaya çabaladığımız en onemlı olav Yahya Kemal ve vanındakılenn sovleşılenvdı Us- tad sağında Sayın Prof VehbiEnüpsolundaeskı Be- yoğlu Ortaokulu Mudurumuz o donemde de Kaba- taş Lısesı Oğretmem Gerdan Halis kesınlıkle Salim Rıza, ara sıra da Rıfkı MduJ Menc ve daha bırçok tanıdık edebıyatçılarla çembere alınırdı \ahya Ke- mal'ın saatler suren tanh anlatılan bıtınce şıırlen- nın okunmasında çevresındekıier sıraya gırerlerdı Vehbı Hoca 'yla Salim Hocş,bunlann ılk sozculeny- dı daıma Yahya Kemal sofralannm da baş konuk- lanydı Kırkpınar hocamızla Tarhan Kolejı'nın ılk açıl- dığı vıl avnı oğretım kadrosunda olma mutluluğu- na da ermıştım Ders aralannda oğrencılenn verle- nnı bız oğretmenler ahrdık Dılındekı dızeler hep Tfcv- fik Fikret'ten ozellıkle de Halûk un Deften nden olurdu En çok da Promete ıle Ferda'dan dızelerle yorgunluklanmızı gıdenrdı En sevdığı hatta kışılı- ğınde en etkın olan ılkeler Tev fık Fıkret'tendı San kıSalihNıgârkeramet'ın 1926vıhndaFıkret ınbı vografiMvle ılgılı \avımladığı kıtabında "Imana; Vaşamakdiru" dıven Fıkret ın amacının **en doğru, en ıvi en tenuz, en guzel, en ınsanca yaşamaktır" ta- nımının Salim Rıza Hoca en ıvı orneğıydı Geçen yılın aralığında tstanbul Kadın Kuruluşla- n nın AKN1 dekı toplantısında kar^ılaşmış ozlemgı- dermıştık "Cumhunvet 4\dınlamasındaOnce Ka- dınJanmız" kıtabımı kendısıne gondermeyışımı sı temle sorgularruştı Hemen âdvesını altp eondercce- ğımı vaat edınce de o kocaman sevgı dolu gonluy- le benı affetmıştı Kıtabı tez ulaşması ıçın ev ıne ya- kın oturan bır arkadaşımla göndermıştım O arka- daşın onemlı bırolavdandolayı kıtabı vermektege- cıktığını hocanın buna çok uzulduğunu, bana gu- venınm y ıterolduğunu sev gılı Mehcure Karaoren'den duyunca dunya başıma yıkıldı Çunku hoca sev- dıklennın kışılığıne çok guvenır, onlarla özdeşleşır- dı Bendekı bu kusura çok şaşırmıştı Konuyu araş- tınp kıtabı ertesı gün elıne ulaştırdığımda telefon- da bır an ıçın şuphe edışıni oyle uzulerek soyledı kı kendımı ağlamaktan alamamış ellennden opmuş- tum Bu y ıl kasım sonlannda TRT'den bır Saıt Faik bel- geselı vapılacağı bazı kışılerle benım de katılmam ıstendığınde onerdığım kışılenn başında Salim Rı- za Hoca gelmıştı Ama ne yazık kı onun omru bu- na yetmedı Sevgılı oğretmenımız, yetıştırdığı bm- lerce yeteneklı, her konuda uzman, sanatçı oğrencı ve ö ^ PENCERE Devlet Sanatçısı?•• MimarSinan, YavuzSuttan Selım donemın- de devşırıldı, tum yaşamında devlet hızmetın- de çalıştı, Saray Başmımarlığına yukseldı Sınan devletın sanatçısıydı Batı'da 'Aydınlanma Çağ/'na dek sanatçı devletın hızmetındeydı, çunku dın ıle devlet ve sanat bırbırınden ayrılamazdı, sanatçı sarayın çatısıyla kılısenın kubbesı altında yaşamakzo- rundaydı, muzıkten resme, heykelden mımar- lığa her alanda dınsel devletın kuluydu sanat- Michelangelo ya da Piero della Frances- ca veya Bach fark etmez, zamanın koşullan sanatçıyı kurulu duzene sımsıkı bağlıyordu Insanın ınsana ozgurce bakışının yasaklan- dığı çağ aşıldıktan sonra dınle devletın ayrışı- mı gerçekleştı, sanatçının ozgurluğu sağlandı, demokrasının guzellıklerınden bınsı de budur, sanatçı artık resmını devlet ıçın yapmıyor, mu- zığını 'resmı gönış' kapsamında bestelemı- yor, ama, devlet operasında, balesınde, tıyat- rosunda çalışan bır sanatçı sanatçı değıl mı- dır? Devletı soyutlayıp değışmez bır kurum sa- yarsak ortaçağ mantığının tuzağına duşmez mı- yız"? • Mımarlık, resım, muzık, heykel guzel sanat- lardandır; pekı, heryapıda, her resımde, her bes- tede, her heykelde sanat değerı var mıdır? Her heykel sanat değerı taşımaz Sınemada gışe rekoru kıran nıce fılm on para etmez Stad- yumu dolduran pop şarkıcısı belkı de ıkı uç yıl sonra sonecek bır balondur Ağzını burnunu bu- ze buze alaturka soyleyen boyalı hatunu se- yırcı alkışlasa bıle ne yazar'' Her kankatur sa- nat yapıtı sayılırsa, Turkıye'de her hafta bınler- ce sanat yapıtı uretılıyor demektır kı, bu bolluk nerede var 9 Her mımarın yaptığı her apartı- man geleceğe kalacak bır anıt değerı mı ıçerı- yor? Pekı, sanat olanla olmayanı ya da sanatçı olan- la olmayanı ayıracak kım^ Cumhurbaşkanı mı^ Başbakan mı9 Bakan mı7 Bır kalemde 85 devlet sanatçısını saptaya- cak 'otorıte' kımde olabılır? Iktıdar koltuğunda oturan kışı haddını bılme- lı, sanata ve sanatçıya ancak sanat çevrelerı- nın saygısını kazanmış yetkılı kışılerden oluşan seçıcı kurullarla yaklaşabıleceğını oğrenmelı1 • Ulkemızde tam bır değerler kargaşası yaşa- nıyor, sap ıle saman bırbınne karıştırılıyor, dev- let adına sanatçıları odullendırmek ısteyenler sanata saygısıziık suçunu ışledıler . J,, TTT Cumhuriyet okurları ve dostlârıyla... Bu ülkenin aydınlık insanlarıyla buluşuyoruz... CUMHURİYET MAHALLESİ'NDE l (P'umhurıyet okurlarının, dostlannın bıze sık sık ulaştırdıklan bır dıleklerı vardı... yıllardır var! Bırbırımıze daha yakın olabıleceğımız, bırlıkte yaşayıp bırhkte guzellıkler ureteceğuTuz bir yerımız... orneğın bır koyumuz oJsa dıyorlardı. Hem de buyuk kentın kırlılığınden, guruJtusunden uzakta... doğanın ıçınde olsa... Olsa ne guzel olur dıyorlardı... hep dıyorlar! Bu dılek... hep bırlıkte, aynı ortamda olma dıleğı... bızım de dıleğımızdı oteden ben. Çunku bırlıkte daha guçlu, daha uretıcı olacağımıza manıyorduk. Kıtap kulubu bu ış ıçın oluşturuldu. Cumokları da yaratan aynı guç değıl mıydı? Cumhuriyet Radyo, Cumhuriyet Televızyon aym amaçla kurulmadı mı? Ve şıtndı, bu bırlıktelığı bır adıtn daha ılen goturecek bır gtrışıtnı başlatıyoruz... Cumhuriyet Mahallesını kuruyoruz... Cumhuriyet okurlarıyla, dostlârıyla... bu ulkenın aydınlık insanlarıyla bırlıkte... hep bırlıkte. Unutulan komşuluk canlanacak, uyuyan doğa uyanacak! Anadolu ınsanının kent kulturu geleneğındekı komşuluk dayanışması Cumhuriyet Mahallesı'nde yenıden doğacak. Cumhuriyet Mahallesı, Cumhuriyet okurlarını ve dostlarını buluşturmanın yanı sıra, bır başka konuda da onculuk yapacak: Ulkemızde ılk kez gerçek anlamda, doğayla uygarltğı buluşturacak ... Insan doğanın ıçınde, doğayı bozmadan, hatta doğayı uretıp çoğaltarak, ama uygarhktan da vazgeçmeden yaşayacak. Şu an tek bır ağaç olmayan toprağımızda, bahçelerımıze kendı ellerımızle dıkıp buyuteceğımız ağaçlarla yemyeşıl, golgesı bol bu- koru yaratacağız. Ortak alanların, yol boylarımn ağaçlarıysa hemen dıkılecek, bız evlerımıze yerleştığımızde çoktan buyumuş, golge vermeye başlamış olacak. Cumhuriyet Mahallesi nerede kuruluyor? Kr- Cumhunyet Mahailesı'nın kurulacağı 150 donumluk arazının yalnızca %14'u evlere ayrıldı. Kalan %86'nın kuçuk bır bolumu yol ve otopark, çok buyuk bır bolumu ıse bahçe ve park olacak. Cumhuriyet Mahallesı Istanbul'un batısında, Tekırdağ - Çorlu yolu kavşağı uçgenınde, Çanta Koyu beledıye sınırları ıçmde kuruluyor. Istanbul'a uzaklığı TEM yolundan 35 dakıka, E5 yolundan 55 dakıkadır. 400 m 2 ıle 700 m 2 arasında değışen 230 parsele ayrılmış olan arazının alt yapısı tamamlanmıştır. Suyu ve elektrığı vardır. Tum yolları stabılıze olarak yapılmıştır. M A R M A R A D E N I Z I Cumhuriyet mahallesi "Doğayla uygarhk buluşuyor" Saüş Koşullan: Odemeler peşın ya da taksıtle yapdabHır m 2 fiyatı peşın ödemelefde 6 000 000TL taksıtlı odemelerde 6 500 000TL dır Taksrtlt satışlartia arsa bedelı ne tırtarsa tutsun 500 000 000TL peşın kalan kısmı 6 eşıt taksıtte odenecektır 15 Ocak 1999 Cuma afcşamına kadar peşın fiyatna taksıtle! Bu tanhe kadar m 2 fiyatı taksıtlı satıştarda da 6 000 000TL olarak uygulanacaktır 15 Ocak 1999 dan sonra taksıtlı satışlarda m 2 fiyatı 6 500 000TL olacak. Başvurular Cumhuriyet Kitap Kulübü bürolanna yapılacaktır. Istanbul Merfcec Istıklal Cad Zambak Sok No 4 Kat 1 Beyoğlu İSTAN6UL (Aksanat karşısı) Tel 252 38 81-252 38 82 Faks 252 38 62 Cağa4oğlu: Turkocagı Cad No 41-43 Cağaloğlu İSTANBUL Te( 512 05 05 Ankara: Ataturk Bulvan No 125 Kat 4 Bakanhklar ANKARA Tel 419 50 20 pbx Faks 417 19 57 Izmm Halıt Zıya Bulvarı 1352 Sok No 2/3 Alsancak İZMİR Tel 441 12 20 pbx Faks 441 91 17 Adana Çınarlı Mıh 5 Sok No 1/1 Aksoğan Işhanı Dortyrıag-- ADANA Td 363 12 11 pbx Faks 363 12 15