Katalog

27 KASIM 1998 CUMA CUMHURİYET SAYR DIŞ HABERLER 11 Trenkazası: 108 ÖNİ • Dış Haberter Senisi - HindistarTın Pencap eyaJetinde ikı trenin çarpışması sonucu ilk belirlemelere göre en az 108 kişi öldü, 250 kışi yaralandi Kuzeydeki Cammu kentinden Kalküta'ya giden Sealdah ekspresi, Ludhiana yakınlannda bir başka trenle çarpıştı. Sealdah ekspresi, Bombay'dan Amntsar'a giderken raydan çıkan dığer trene çarptı. Öiü sayısının artmasindan korkulduğu belirtılırken, iki trende 16 vagon paramparça oldu. Azerbaycan'da IBAKL(AA)- Azerbaycan'da. bazı gazetelere karşı açılan davalan protesto amacıyla açlık grevıne başlayan 20 gazete genel müdürii ile bazı basın mensuplannın Cumhurbaşkanhğı binası önünde düzenlemeye çalıştıklan gösten, polis tarafindan engellendi. Otay anında bazı gazetecılenn tartakiandığı ve bazılannın gözaltına alındıktan sonra serbest bırakıldığı bildinldi. CRnton kritik aşamada •^ASHESGTON (AA) - Beyaz Saray eski stajyeri Monica Lewınsky ile ilgıli seks skandalı nedeniyle ABD Baskanı Bill Clinton hakkında "azil soruşturması" başlatan Temsilciler Meclısi Adalet Komisyonu'nun Başkanı Henry Hyde, "kntık" aşamada bulunuldugunu belırrtı. Hyde. Beyaz Saray'ın Adalet Kornısyonu ile daha fazla ışbırligi içinde bulunması ve daha önce gönderdiği sorulann pazartesi gününe kadar yanıtlanması gerektiginı ifade etti Ppimakov aday olmayacak • MOSKOVA(AA)- Rusya'nın hasta yatağındakı Devlet Başkanı Bons Yeltsin'in yakın çevresınin gelecektekı devlet başkanı olarak görmek istediği Başbakan Yevgeni Primakov, 2000 yıhndakı seçimlerde aday olmayacağını açıkladı. Primakov, "Son gelışmelere karşın fiknmı defıştırmedım ve aday olmayacağım" dedı Yeltsin'in gizli paraları • MOSKOVA (AA) - Rusya lideri Boris Yeltsin"ın, yurtdışında bazı bankalarda gizli hesaplan oldugu ıleri Sürüldü. Yeltsin 'ın eski güvenlik sorumlusu Aleksandr Korcakov, düzenledığı basın toplantısında. Kremlın'e yakınlığıyla ijilınen işadamj Boris Berezovski'nin Rus iderine "yurtdışı ıesapJannı açıklama ehdidini" ileri sürerek, antaj yaptığinı söyledi. Lorcakov'un iddiasına öre. Yeltsin'in veznedan " ve erezovski 'ye îkınlığıyla tanınan oman Abramovıç'te, ışkanlık aılesinın batılı ınkalardaki hesaplanmn lgeleri bulunuyor. Bakanı'nın göçmenlerle ilgili sözlerinin yankılanm ele aldı Almanya göçü taröşıyor• îçişleri Bakanı Schilly'nin, daha fazla göçmen kabul edilmemesi gerektiğini söylemesi tartışma yarattı. Dış Haberter Servisi - Alman- ya'da Sosyal Demokrat Partilı (SPD) Îçişleri Bakanı Otto Schffly'nin geçen hafta Berlin'de yayımlanan Tagesspiegel gazete- sıne •'Almanya'nın göçmen kabul etme sının aşılmıştır" yönündekı demeci ülkede yoğun bir tartışma yarattı. Alman 'Der Spiegel'dergisinin son sayısında kapak konusu ola- rak ele alınan göçmen tartışma- sında Schilly, koalisyon ortaklan tarafindan yaylım ateşine tutuldu. Eski Kızılordu Fraksiyonu örgütü- nün avukatı ve Yeşiller Partisi'nin de kurucu üyelennden olan Schilly. kendisine yöneltilen eleş- tırilerkarşısında, "Ben sağcı deği- Bm* açıklamasını yapmak zorun- da kaldı. Derginin haberine göre, Schilly'nin açıklaması, 1930'lu yıllarda Almanya'daki Nazi reji- minden kaçan Yahudi mültecilere kapısını kapatan lsvıçre'nin, "Ge- mi doMu" ıfadesini çagnştırdı. Schilly, Almanya'daki mülteci sorununa yaklaşımlannı tanımia- mak ıçın 199O'lı yıllarda sağcı Der Spiegcl dergisi, Almarrya'nın II. Dürıya Savaşı'nda Yahudileri yok ederek işledikleri günahın be- delini bir Türk'e yardım ederek ödemek zorunda olup olmadıgını soruyor. partiler tarafindan yeniden kulla- ya'nm yumuşak karnını oluştum- mel bir sorunla yüzleşmek zorun- nılan bu sloganı kastetmediğini açjkJamaya çalışsa da, Alman- ya'nın yeni Jçışleri Bakanı ne par- tililerini ne derakipleriniikna ede- bildi. Otto Schılly'ye en büyük destekse rakibi Hınstiyan Demok- rat Partilıler'den geldi. Göçmenler sorunu Alman- yor. Spiegel dergisının haberinde " Almamu, göçmenlerin yükünü, Avrupa'daki diğer ülkelenjen da- ha fazia nu taşınudT sorusu tartı- şılıyor. Avrupa'nın niifus veekonomik güç anlamında en büyük devletı 2000'e 2 kala, tarihınden gelen te- da. "Almanya, Naalerin yspdkla- nnın bedeSni bugiin hâlâ ödemek zorunda mı?_" Der Spiegel dergısinin konuy- la ılgılı yorumuna göre Almanya II. Dünya Savaşı'nda kendisine ve komşulanna uğursuzluk getirdi. Yahudileri tüm ülkede kuruJan gaz odalannda yaktı, bir yerlere sığı- narak kurtulabiien Yahudiler, ken- dilerini mutlu saydı. Almanya anayasasındaki mül- teci haklanyla ilgili maddelerin kökeni bu noktaya dayanıyor. Der- ginin haberinde, "Geçmişin gü- nahlannın bedeti ödeniyor. Ama ne zamana kadar? \ahudilere o zaman j apıianiann bedeti olarak birArnavııt'a, Türk'e>»da Nijer- yah'ya rviük yapılmafa mı" sorula- n soruluyor. Yeni Alman hükümeti, bu so- runa kendince bir çözüm yolu an- yor. Hükümetin balayı dönemi so- na erdi. Alman devletınin hem Al- man haJkının hem de mültecilerin çıkarlannı koruyacak tutarlı bir mülteciler yasası hâlâ yok. Ülke yasaJannda göçmen kavramı da net olarak tarumlanmamış. Iç sa- vaştan kaçanlar, kanuni cezalar- dan kaçanlar, mülteciler, Alman- ya'daki aılelelerinin yanlanna ta- şınanlar... Tüm bu gruplar göç- men statüsünde. öte yandan iktidardaki SPD- Yeşiller koalisyon hükümeti, ya- bancılar sorunu konusunda epey yol aldı. Sadece Alman anne-ba- banın kanını taşıyanlara vatandaş- Iık hakkı tanjyan yasayı değişrire- rek 8 yıl Almanya'da yaşayan ya- bancılara ve onlann 5 yıidır Al- manya'da yaşayan çocuklanna va- tandaşlık hakkı tarudı. Çin lideri, Tokyo yönetiminin geçmişten ders alması gerektiğini söyledi Japonya yarıın ağız özür dfledi Dış Haberier Servisi - Tarihi bir zıyaret için Japonya'ya gıden Çın Devlet Başkanı Ciang Zemin, dün Japonya Başbakanı Keizo Obu- çi'ylebırarayageldı. Zırve toplantısında, Zemin'in, Japonya'nın H. Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında Çin'e yönelik saldırganca tutumu yüzünden Pe- kın 'den yazılı olarak özûr dilemeyi kabul etme- mesi üzerine iki lıdenn imzalayacağı ortak bil- dırinın ımzasız yayımlanmasına karar verildi. Obuçi, zinede sözlü olarak üç yıl önce döne- min başbakanı Tomiiçi Mura>ama tarafindan yayımlarjan özûr metnıni ymeledı. Obuçi, Ja- ponya'nın Çin'e saldırması ve işgal etmesinden • 'Tarihi' olarak nitelendirilen Çin- Japonya zirvesi, Japonya Başbakanı Obuçi'nin yazıh olarak özür dilemeyi reddetmesi nedeniyle buruk geçti. dolayı "derin bir pişmanhk'* duyduğunu söy- ledi. Zerrun, Japonya'nm geçmişten aldığı ders- leri sonsuza kadaranımsaması gerektifi uyan- sında bulundu. Ciang. "Mflftarizm, Japonya'>ı yanhş bir yol olan denizaşın saldırganJık ve ya- yılmacılıga itmiştir. Bu, Çin halk) ve diğer Asya halklanna bü.vük zarar ve acı vermiştir. Acıh geçmişimizden aktağuruz dersleri hiçbir zaman unutmamatavız" dedı Çin Dışişlen Bakanlığı, bıldınnın ımzasız olarak yayımlanmasının çok büyük önem taşı- madığını bıldırdı Bakanlık sözcüsü Tang Go- okiang. gazetecilere yaptığı açıklamada, "Öncmli otan imza dcgiL anlasmarun nasıl uv- gulanacağı ve içeriği*' dedi. Çmlı muhalif Kin Yongmin, yayımladıgı bildınde, Zemin'i Obuçi'nin sözlü özrünü ka- bul ettiğı için k/nayarak Japonya'ya ödün ver- mekle suçladı. Aşın sağcı Japon göstericiler, kamyonlar ve minibüslerle Pekin sokaklannda gezerek "Kı- zrişeyton" olarak nıtelendırdikleri CiangZemin aieyhıne hoparlörlerle sloganlar attılar. HAMAS'msaldın planlan ortaya çıktı •• HAMAS örgütünün 5 ayn Israil kentinde intihar saldınlan planladığı, ancak korkunç planı tasarlayan militanm öldürülmesiyle eylemlerin son anda önlendiği belirtildi. Dış Haberier Servisi - Köktendinci HA- MAS örgütünün tsrail'de art arda beş bom- balı saldın düzenlemeyı tasarladıgı ortaya çıkanIdı. Israilli yetkililer, saldınlan tasarlayan mılıtanın geçen eylül aymda öldürülmesiy- le eylemlerin önlendiğinj belirttiler. Veri- len bilgilere göre, geçen eylül ayında HA- MAS'ın silahlı kanadının Batı Şeria'dakı lıderlerinden Adel Avadailah ve kardeşı tmad, Israil askerleriyle girdikieri çatış- mada öldürüldüler. Avadallah'ın kaldığı evde yapılan aramada HAMAS'a ait dev bir arşiv bulundu. Arşiv üzerinde yapılan ınceieme, Avadallah'ın Israil kentlerinde beş ayn intihar saldınsı düzenlemeyi tasar- ladığını ortaya çıkardı. Ordu tarafindan in- celenen ve geçen hafta açıklanan belgele- re göre, Avadailah birIsrail kentinde bom- ba yüklü bir aracı havaya uçuracak ve îs- raıl'e. u Cezae>1eriodekibtitûnFiüstinliler serbest bırakılmadıkça dört a\Ti kentteki botnba > üklü araçiar havaya uçumlacak" yönünde bir üitimatom verecektı. HA- MAS'ın diğer planlan arasuıda HAMAS militanlannın serbest bırakılması için pa- zarlık konusu olarak kullanılmak üzere çok sayıda Israil askerinin kaçınlması, üst düzey ordu yetkililerinin öldürülmesi ve önde gelen siyaset adamlannm kaçınlma- sı gibi eylemler bulunduğu bıldirildi. Ga- zetecilerc arşiv hakkında bilgı veren yet- kililer arşivde önde gelen HAMAS mili- tanlannın adlannın da bulunduğunu ve bu kişilenn tutuklandıgını, patlayıcı yapılan pek çok laboratuvann yok edildıginı söy- lediler. ArafatParis'te Fransa'da bulunan Filistın liden Yaser Arafat geçen ay ABD'de ımzalanan Wye Plantatıon Anlaşması'na Israıl'in uyması için Avrupa'dan fsraıl'e baskı yapılmasını istedi. Fransa Başbakanı Lionel Jospin'le göriişen Arafat, İsrail'in, ışgal altındakı topraklar, yerleşim birimi yapımlan ve Fi- listinli mahkûmlann serbest bırakılması konulannı sürüncemede bıraktığını belir- terek "Avrupa'nın buna müdahaJe edece- ğini umuyonım" dedi. Köktendinci HAMAS banş anlaşmasma karşı. 200 ceset Cezayir'de toplu mezar Dış Haberier Servisi - Köktendinci terörün pen- çesindeki Cezayir'de önce- ki gün yeni bir toplu mezar ortaya çıkanIdı Başkent Cezayir'in 20 km. güneyindeki Haouch Hafidh'de kullanılmayan bir kuyuda, 200'e yakın çü- riimüş ceset bulundu. Cezayir basınında yer .j_ alan haberiere göre, ceset- lerin, 1993-1995 yıllan arasında 'ölüm üçgeni'ola- rak adlandınlan bölgede, köktendinci terör örgütü Silahh Islami Grup (GIA) tarafindan kaçınlarak öldü- rülen insanlara ait oldugu sanılıyor. Cezayir'de ya- yımlanan El Vatan gazete- si, kuyuda 200 kadar cese- din bulunduğunu bildirir- ken, Le Matin ve La Tribu- ne gazeteleri de 'oniarca kadavra'dan söz ettiler. The Liberte gazetesiyse güvenlik güçlerinin toplu mezar olarak kullanılan kuyunun dibınde hurda de- mir yığını bulduklannı, bu- nun da ikinci bir toplu me- zan saklamak için kullanıl- mış olabileceğine işaret et- ti. La Tribune gazetesinde dün yer alan bir haberde de güvenlik güçlerinin kuyu- nun yakmlannda içinde birkaç mezar taşınm bulun- duğu bir GIA mezarlığını da ortaya çıkardığjnı yazdı. Aynı gazetenin haberine göre, Cezayir'in güneydo- gusundaki Sidi Bel Abbes bölgesinde önceki gün gü- venlik güçlerince yürütü- len bir operasyonda 6 kök- tendinci militan öldürüldü. Cumhuriyet kitap kulübü Taksim Sergi Salonu IM AY! ETKlNLiKLERl şoyusşlü İMZA GülW ?8 Kasım CumartesiSaati8.00-20.00 REHA OĞÜZ TÜRKKAN IstıMal Cad. (Aksanat karşısı) Taksim Tel:252 38 81/82 Çocuk ve Çevresini Koruma Vakfi'nın Altunizade'deki ofisinde tam veya kısmi ^manlı çalışacak, çocuklan seven, korunmaya uhtaç çocuklar için bir şeyler yapmak isteyen yönetici aranmaktadır. Lütfen özgeçmişinizi fakslayınız 227 67 49 ECumhuriyet kitap kulübü Taksim Sergi Salonu KÂSIM AYİ ETKİNLİKLER 27 Kasım Cuma Saat:17.00-1'9.00 NECLA ARAT Kitaplannı imzalayacak ve okurfanyla söyleşecek. Istlklal Cad. (Aksanat karşısı} Taksim Tel:252 38 81/82 AS MÜZİK YAPIM: Atatürk Bulvarı Ünlü İş Merk. B Blok No.9 Unkapanı-İSTANBUL Tel: 525 18 15 VEFAT Merhume Fatma Nilüfer Gökçay'ın eşi, Hayri Gökçay'ın babası, Bahar ve Deniz Gökçay'ın dedeleri, Rana Gökçay'ın kayınpederi, merhum Ahmet Gökçay ve merhume Seher Öner'in kardeşi, Nazmiye Belhan'ın ağabeyi, Mehmet Gökçay ve Inci Cengiz'in amcalan, merhum Vedat Öner, Nebahat Öner ve Hale Savaş'ın dayılan, Sanyer ilçesine yıllarca hizmet vermiş olan. Dr.CEMAL GÖKÇAY 25.11.1998 günü vefat etmiştir. Cenazesi 27.11.1998 Cuma günü Büyükdere Carnü'nde kılınacak öğle namazını müteakip Yeniköy Mezarhğı'nda toprağa verilecektir. Allah rahmet eylesin. POLİTtKADA SORU1NLAR EBGUN BALCI ABD'nin Yeni Stratejisi ABD'nin önde gelen liberal yazarlanndan Wil- liam Pfaff'ın 16 Kasım tarihli Intemational He- rald Tribune gazetesinde çıkan yazısı Türki- ye'de pek dikkati çekmedi. Yazı ABD-lrak ger- ginliği konusundaydı. Ancak makalenin son pa- ragrafı Türkiye açısından son derece önemli i- di. Şöyle diyordu Pfaff makalesinin son parag- rafında: "Washington'da uzun vadelipolitikalan sap- tayan stratejistlerin Iran'a yaklaşmayı ciddi bi- çimde düşündüğü bildiriliyor. Böylece Ameri- ka, istikrarsız Arap dünyasından uzaklaşmaya başlayacaktır. VVashington'daki stratejistler, Iran'dakirejimyumuşadığı takdirde, ABD, Iran, Türkiye ve Israil'den oluşacak yeni bir eksenin oiuştunılmasını öngörûyortar. Bugerçekleşirse Irak, SuudiArabistan ve Körfezşeyhlikleri ABD açısından önemlehnibüyükölçüdeyitirecektir." Aslında iran'da Muhammed Hatemi'nin cumhurbaşkanı seçilmesinden bu yana Was- hington'un Tahran'a göz kırptığı biliniyor. Nite- kim ABD son olarak bu hafta Iran'ı "Uyuştunj- cu üreten ülkeler" listesinden çıkarmaya karar verdi. Bilinmeyen, ABD'nin Ortadoğu'da Türkiye, iran ve Israil ile yeni bir ittifak kurarak Suudi Arabistan ve diğer Körfez şeyhliklerini devre dı- şı bırakma ve Ortadoğu enerji kaynaklanna ba- ğımlılığını azaltma tasansıydı. Doğal olarak ABD bu zengin petrol ülkelerini defterden silmeyi amaçlamıyor. Ama stratejik ve ekonomik çıkarlannın merkezini istikrarsız Arap bölgesinden Hazar Havzası'na kaydırmak iste- diği anlaşılıyor. ••• Bu stratejide Türkiye ve Iran anahtar ülkeler. ABD; Kafkasya ve Orta Asya'nın kilidini an- cak Türkiye ve Iran arâcılığı ile açabileceğini iyi biliyor. VVashington'un bir süredir izlediği politika da bu stratejinin ipuçlannı veriyor. ABD, bir yandan Iran'a sürekli zeytin dalı uza- tırken, öte yandan en yaşamsal konularda Tür- kiye'nin yanında yer alryor. Bakû-Ceyhan boru hattını inatçı biçimde destekliyor. Âpo konu- sunda Italya vediğerAvrupa ülkelerine karşı ne- redeyse Türkiye'nin avukatlığını yapıyor. Terö- rist lidere siyasal sığınma verilmesine kesinlik- le karşı çıkarak yargılanmasını istiyor. Bu arada ABD-lran ilişkilerinin yumuşaması- nın Türkiye açısından doğurabileceği bir sakın- caya işaret etmekte de yarar var. ABD ile Iran arasında gerçek bir yumuşama sağlandığı takdirde, VVashington Bakû-Ceyhan boru hattını savunmaktan vazgeçerek, iran üze- rinden geçecek ve daha ucuza mal olacak olan boru hattına destek verir. Bu bakımdan hükümetin Bak'û-ĞeyHan hattı konusundaki girişimlerini hızlandırmasında ya- rar var (Güvenoylamasında düşürülmüş bir hü- kümetin ne kadar etkili olabileceği de soru işa- retlidir). ••• Özetlemek gerekirse, ABD 21. yüzyılda poli- tikasının ağıriık merkezini Ortadoğu'dan Kaf- kasya ve Orta Asya'ya kaydırmayı tasarlıyor. Başka bir deyişle Avrasya politikası ön plana çı- karken Ortadoğu geri planda kalıyor. ABD'nin yeni stratejisinde, yukanda belirtti- ğimiz gibi Türkiye'nin rolü çok önemli. Türkiye gerek Orta Asya ülkeleri ile etnik ve kültürel ya- kınlığı, gerekse Kafkasya ile tarihsel bağlan ne- deni ile bu ülkelerle Batı arasında bir köprü. Or- ta Asya ile Kafkasya petrol ve doğalgazının Ba- tı'ya aksamadan ulaşmasının güvencesi Türki- ye. VVashington bu nedenle Apo krizinde Türki- ye'nin yanında yer alıyor. Zira Italya Apo'ya si- yasi sığınma hakkı tanıdığı takdirde Itafya ile ilişkilerini kesecek olan Türkjye, Avrupa'dan da uzaklaşmaya başlayabilir. Bu ise ABD'nin işine hiç gelmez. Türkiye; Kafkasya ve Orta Asya cumhuriyet- lerinin Batı'ya açılan kapısı. Türkiye Batı'dan uzaklaşırsa, bu cumhuriyetlerde Batı'dan uzak- laşarak Iran ya da daha önemlisi Rusya'nın et- kinlik alanına kayabiliıier. Böyle bir gelişme, Ortadoğu'nun enerji kay- nakJanna bağımlılığını azaltmak ısteyen ABD'nin Avrasya stratejisini temellennden sarsar. • • • Bu denklemde bir soru işareti var. ABD'nin Kuzey Irak'ta oluşturmaya çalıştığı özerkKürt birimi ne ola- cak? Şu sıralarda bu Kürt btriminin temel görevi Saddam'ın devrilmesi- ne yardımcı olmak. ABD, Iran'ı kendi ya- nına çekmeyi başanr- sa, Kuzey Irak'taki Kürt oluşumu, Israil-Türki- ye-fran üçgeni içinde kalır ya da sıkışır. Ama ya olayfar ABD'nin öngörüsü doğrultusunda geliş- mezse? Yani Saddam devril- mez, Iran da ABD'ye yakınlaşmayı kabul et- mezse? O zaman bu özerk Kürtbirimi bir süre son- ra kemikleşerek Kürt devletine dönüşebilir. Irak sorunu VVashing- ton'un politikasının en çürük halkasını oluştur- maya devam ediyor. AİLESİ Romanlarınız ve ansiklopedileriniz yerinizden alınır. Tel: 554 08 04 Bizim Cazete Ülke sorunlanna ılışkın raportanyla, araştırmalanyla, yazılanyla, tarafsız haberfenyle sıvil toplumlann gazetesi Duzenlı okumak ıçın abone olun. Tel: 0.212. 511 08 75 (Kadın Sağlığı ve Aile Planlaması) Hizmet Sistemi Bilgi Hattı: 212 - 257 06 46 Cülden Kut Resim Sergisi 14 Kasım -14Aralık'98 BAVKUŞ SANAT GALERISI Hü&îvendıgar Mah IncıSolc Orgen 1 sıttsı A-Btok Çetofge/Bursa T«l: (D»«) 23214 02 W f t t (0MZ) 243 8126