Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 3 OCAK 1998 CUMARTESİ
OLAYLAR VE GÖRUŞLER
Girişimci Mafya!
ALTAYGUNDUZ Pmf lnŞ Y
T
urkiye: Son bırkaç on yıl
ıçınde Turkiye'de duşun-
celenıu açıklama ozgur-
luğunu kullanan gazete-
cıler, hukuk \e bılım ın-
sanlan olduruldu 1 Ma-
yıs 1977 gostenlen sırasında ınsanlann
uzenne ateş açıldı, oluşan panık sonu-
cu34kışıezılerekoldu oldurulenyada
kavbedilen ınsanlann sayısı 15 bını aş-
tı, faıllen bulunamadı -katıller aramız-
da Bu trajık olaylar faili meçhul ten-
mıyle adlandınldı Girişimci Maf>a,
ekonomının ve sıvasetın ıçıne çorek-
lendı Kıyı bankalan (Off-shore bank)
açıldı Turkiye kara para aklandıran
ulkeler arasına gırdı -kırlı ış temız pa-
ra Bugun Turkiye'de bankasındakı
mev duat hesaplannın ıçıne kuşkulu pa-
ra sızmadığını ılen surebılecek bır ban-
kacının olmadığını sanıyoruz
Bır zamanlar Alkazar Sınemasrnda
gostenlen gangster fılmlennın sonun-
da loş ışıkta sesını değıştırerek adam-
lanna emır veren maskelı sefın. kentın
valısı ya da eyaletın senatöru olduğu or-
taya çıkardı Bu turfîlmlenn ıletısı şuy-
du "Sistem kusursuz, birey kotü." Tur-
kıye'de ıktıdarlar -her nedense- anılan
"kirü işler"e bulaşan kışılenn ya da
gruplann maskelennı ındırmedıler sıs-
terrun aksayan yonlennı duzeltmedıler
-ışler yolunda gıtmezse suçu bıreylere
yuklersın olurbıter "Çunımuş bir şej
var Danimarka Kralüğında."
Bu yazıda, başka ulkelerdekı buyuk
ölçeklı suçlarla ılgılı kımı ornekler \e-
nkcektır Tûrkıye'dekı'4
kirlisoruııv
'la-
nn neden çozulemedığını okuyucu, bu
omeklerde bulacaktır
Büyük blçekli suçlar. 197O'ı ızleyen
yıllarda gelışmış ve getışmekte olan ul-
kelerde, guçlennı ozel şıddet yontem-
Muh İTUveYTUE OğretımUyesı
lenyle kabul ettırebılen, sıyasal yapıyı
ve dev let organlarının bır bolumunu çı-
karlan doğrultusunda gudumleyebılen
gruplann yasadışı faalıyetlennde kap-
samh artışlar oldu Olağanusru ekono-
mık kaynaklan olan bu gruplar, orgût-
sel ozellıklen farklı. uzmanlaşmış ya-
pıya ve personele sahıp şırketler ya da
gınşımler halıne geldıler Bu suç grup-
lannın başında hıç kuşkusuz Girişimci
Mafya gelır 1960'lı yıllarda Guneyltal-
ya'ya ve Sıcılya'ya yapılan dev let yatı-
nmlannı değerlendıren Sıcılya Mafya-
sı, faahyetıru kırsal bolgelerden kentle-
re kaydırdı Tum ınşaat ulaşım ve tu-
nzm sektorlennı, otomobıl ve çehk sa-
nayıınde taşeronluğu ele geçırdı Butun
bunlan sermaye baskısıyla, ruşvet, zor-
balık, haraç, yıldırma ya da dupedûz
adam oldurme yoluyla gerçekleştırdı
Denetledığı bolgelerdekı egemenlığını
pekıştırmek ıçın Palermo savcılannı
polıs şefını ve en az otuz sıyasal mu-
halıfını sansasyonel bıçımde oldurdü
Bır mafioso'nun ınsanlan oldurme
hakkını kendınde bulmasını sağlayan
duşûnceler, Leonardo Sciacia nın Bay-
kuşlaruı Gunü adlı romanmda çarpıcı
bıçımde venlmıştır Romanda. Mafya
şefı Don Manano, kendısını sorgula-
yan jandarma yuzbaşısına şoyle der
"Ben insanlan beş gruba ayınnm: İn-
sanlar, >an insanlar. aşağı insanlar, bir
nebze olsun savgıyı hak etmeyen bo>-
nuzlular ve hayvanca sesler çıkaran ya-
raüklar... İnsanlar çok azdır bu dunya-
da~ Ama siz bana. "Adam oldurmek
doğru mudur' diye sorarsanız, o zaman
size şunu derim: 'Once onun ınsan olup
olmadığına bakmalısmız'_"
îtalya'dakı akıl almaz yolsuzluklar
1992 yılında Mılanolu yargıçlann Te-
miz Eller operasyonunu başlatmalanna
neden oldu Yaklaşık 1500 ışadamı, bu-
rokrat ve polıtıkacı tutuklandı Aralann-
da 250 mılletvekılının bulunduğu uç bın
Italyan hakkında soruşturma açıldı on
sanık ıntıhar ettı Hınstıyan Demokrat
Partı'nın Sıcılya Mafyası'yla ılışkısı ol-
duğunu kanıtlayan belgeler bulundu
Yedı kezbaşbakanlık yapmış Hınstıyan
Demokrat Giulio Adreotti, mafya tûru
v apılanmayı orgutlemek ve cınayet teş-
vık suçundan yargılandı Yargıçlar bu
dev yolsuzluğunkokunükurutmakıçm
60 bın kışının yargıldnması gerektığını
bıldırdıler ttalya'da ışlenn yolunda
gıtmedığını goren Mafya. once Doğu
Avrupa'da v e sonra kapıtalıst Rusya da
yatınm yapmay a başladı 1989 yılında
Mafya'nın Doğu Av rupa'ya akıttığı ka-
ra paranın 100 ılâ 200 mılyar ABD Do-
lan olduğu tahmın edılmektedır
Gölgede kal: 1950 lı yülarda hemen
hemen tum NATO ülkelerınde, paramı-
lıter karakterde, genelde Stay Behind
(Gende dur Golgede kal) tenmıyle ad-
landınlan bınmler oluşturuldu Bunla-
nn resmı gorevı, Doğu Bloku'nun Ba-
tı'yı ışgal etmesı halınde duşman cep-
hesının arkasına sızmak ve kımı ozel
gorevlen yenne getırmektı Duşman
topraklanndakı stratejık oneme sahıp
hedeflenn yok edılmesı, onemlı ıletı-
şım ve lojıstık hatlannın sabote edılme-
sı duşmanm hukumet daırelenne ve
kararorganlannasızılması Orgut,ulu-
sal gızlı servıslere ya da ılgılı NATO
karargâhlannabağlıçalışıyordu Parla-
mentonun ve kısmen hükumet denetı-
mının dışmdaydı Kımı hukumet baş-
kanlanna orgütun varlığı bıldınlmemış-
tı Orgut,ulkeleregöredeğışıkadlaralı-
yordu ltalya'da Gladyo, Yunanıstan'da
Kızıl Koç Postu ve Turkiye'de Özel
Harp Dairesi gıbı Ne var kı kımı örgüt-
ler zaman ıçensınde resmı gorevlennın
sınırlannı aştılar Örnekse, gazetecıle-
nn 1990/91 yıllarında yaptıklan araş-
tırmalar, Gladyo mensuplannın yurt
içinde de faalıyette bulunduğunu, mu-
halefet pohtıkacılannı ızledığını, kara
lısteler hazırladığını, solculann ust du-
zeylerde gorev almaması ıçın çeşıth
manıpulasyonlara başvurduğunu gos-
terdı Stay Behind orgutlennın kımı ul-
kelerde buyuk skandallara yol açmış ol-
masının nedenı bu tur yurtıçı faalıyet-
lendır Nıtekım, Venedıklı sorgu yargı-
cı Fefice Casson, ılgılı dosyalar uzenn-
dekı 'deviet s m ' örtusunün aralanma-
sından sonra bulgulannı şoyle değer-
lendırmıştı "Gladyo adlı bu gizh yapı-
lanma, yasanın knnunal süahlı orgut-
lenmeyte Ugili koyduğu cezai hukumle-
rin tum şartlannı haizdir."
Gladyo mensuplan yalnızca asken
haber alma servıslervnden seçılenlerle
sınırlı değıldı Italya'daaçıklananmen-
sup lıstesıne gore Gladyo. bır bölumu
Mafya klanlanna bağlı ışadamlannı.
yonetıcılen, mımarlan ve borsa uzman-
lannı da yapısma almıştı Devamlı ça-
lışan memur sayısmın az olmasına kar-
şıhk 5000 kışılık bır Gladyator kıtlesı
olduğu tahmın edılıyordu
Doğu nun Batı'yı ışgal edemeyeceğı
anlaşıldıktan sonra da Gladyo faalıyet-
lenne devam etmıştı Başbakan And-
reotti. 1990 yılında yaptığı bır konuş-
mada orgutu lağvetmeyı unuttuklannı
C9
) soyledı ve bır genelgeyle bu yapı-
lanmanın ortadan kaldmldığmı bıldır-
dı Ancak bu bıldınme karşın 1992 ve
1993 yıllannda, ıpuçlan Gladyo men-
suplannı ışaret eden çok sayıda kanlı
suıkastoldu lşteo zaman SavunmaBa-
kanı Fabio Fabri, gerçekten uygulama-
ya geçtı Sardunya'da faahyetını surdu-
ren Gladyo kampını kapattı ve hıçbır
şey olmamış gıbı gızlı gladyator oyun-
lannı surdüren 300 orgut mensubunu
gorev den aldı
Ölüm mangalan: 1976-1982 yıllann-
da Arjantın de yaşanan 'kirü savaş'ta
adı bıhnmeyen kışılerden oluşan ölum
müfrezeleri, sahte plakalı arabalarla ın-
sanlan kaçınp oldürduler, ınsanlan kay-
bettıler Bu ınsanlann sayısı yaklaşık on
bın tahmın edılmektedır Anılan çetele-
nn, demokratık denetıme tabı olmalan
şoyle dursun, hukumetten bıle bağım-
sız, devlete hızmet eden sılahlı gnıpla-
nn, ıstıhbarat ya da guvenlık semsle-
nnın uzantısı olduğunu tüm Arjantın
halkı çok yakından büıyordu Bu kırlı
ışler, unlu Fılm yonetmenı Costa Gav-
ras'a Oscar ödulu kazandıran Mis-
sing/Kayıp (1982) fılmınde çarpıcı bı-
çımde beyazperdeye yansıtılrruştır
Sonuç: Yasadışı toplum, bırkaç guç-
lu konum elde ettıkten sonra. kendısını
yasal toplumla eşıt şekılde goruşup tar-
tışabılecek durumda gorur Karanlık or-
tam guçlu kışılen ve gruplan korudu-
ğu. demokrası genel oy hakkına ındır-
gendığı ve hıçbır karşıt-erk bulunmadı-
ğı surece ıktıdar sahıplen arasında fı-
ılı bır dayanışma doğar Bu- başka anla-
tımla, Mafya ve otekı yasadışı orgut-
lerle bırlıkte yaşamayı sağlayan bır ya-
şam biçimi (modus vıvendı) yaratılmış
olur Bır toplum ne denlı az saydamsa,
ohgarşı o olçude demokrasıye baskın
çıkar ve gene o olçude yasadışı toplum
ıktıdar sısterrurun ıçıne çoreklenır
Bugun Turkiye'de, Italya'dakı gıbı bır
Temiz EHer operasyonunun gerçekleş-
tınlmesıne gerek vardır Bu, Turk hal-
kının ve laık Turkiye Cumhunyetı'nm
esenlığe kavuşmasırun önkoşuludur (*)
(*) "Amerikan iktıdan zaman zaman
paralı askerlere. >anı kıralık katıllcre
(hıred guns) ıhtiyaç duvar. \mertkan
demokrasısınde cınajet, pohtıkanın ba-
şarıvla u\gulanan bır aracıdır." Bern-
hard Ruloff-Georg Seesslen (Cina>et Sı-
neması. 1997)
ARADABİR
ALt HAYDAR PEKTAŞ
Eski Taş ve Ahşap
Yapılar...
Ingılız ressam Constable, "Hayatta çırkın şey
gormedım" der Çok kımsenın sıkıcı, bunaltıcı bul-
duğu bulutlar onun ıçın bır "hanka"ü\r Herform-
da, bır guzellık, bır çekıcı yan bulur "Benı kuçuk
şeyler ressam yaptı ve bundan da mutluyum"
demıştı Fırçası gızemlı bır degnek gıbıydı, do-
kunduğu yerler renklenır, ışık dolardı
pDoğada, açık tıavada çafışmak bır erdşmdır
Işıkla yanşacak, sıste, pusta ve bulutlu havada
dağlann yter fteğıştırdığını göreceksıruz."
Işık Açık hava ressamının sermayesı O yok-
sa ressam da yok
1
"Işık hayatın tozu (cevhen)
O yoksa bıçımler, dolayısıyla yaşam da yok Işık
evrenı aydınlatır, dunyayı yaratır ve onu kutsar "
"Doğadan ıcazet alma gerekmez " lyı yaptın,
kotu yaptın dıye not da vermez, hele seçıcı kuru-
lu (jurısı) hıç yoktur Becersenız de başansız olsa-
nız da sıze ertesı gun yıne kucak açar Kendısı gı-
bı sabırlı olursanız zamanla ustalaşacağınızı bılır
Insanların peşın hukumlen (Resmı bırak, becere-
meyeceksın' Guneş altında nıye resım yapıyorsun'
Çek fotoğrafını atolyende çalış
1
gıbı) aşağılayıcı
ve bılgıç tutumu hırçınlığı (arada bır gurlemesıne
ve yağmasına bakmayın, onlar bıle lyı nıyetlıdır),
kapnslen yoktur Ustelık "onun gızlerı, gonul ba-
ğı aracılığıyla Tanrı'ya daha kolay erışırız "
Kırda resım yapmak bır ayncalıktır Yoksul res-
sam vardır ama, "mutsuz ressam yoktur" Doğa
sıze her zaman comert davranır "Resım bıtene
kadar, ışık, renk, şekıller (onun sıze hazırladığı
kompozısyon) sızı yalnız bırakmaz " Açık ve temız
havanın sağlığınıza katkılan da caba "Kendınızı
ıfade etmenın mutluluğu ıçınde" eve donersenız
Eskı yapılara, canım tahta (ahşap) evlere de de-
ğnmek ıstıyorum Bır yandan gelmış geçmış tum
hukumetlerın ılgısızlığı ve doğal etkenler, obur
yandan bazı ev sahıplen ve kışılenn bılınçsız ve da-
hı bılınçlı tutumları (bır an once yıkılsın, bu hara-
beden, bu mezbelelıkten kurtulalım ve yerıne ın-
şaat ıznı koparalım dıye, pencere kanatlarını, ka-
pılan ozellıkle açık bırakmak, ıçınde kımseye gos-
termeden, dışında ıse herkesın gozu onunde kı-
rıp dokmek vb) bu değerlen yok etmektedır Bıl-
mezler kı, bılmek ıstemezler kı şu yıkılıp gıdenler,
yerle bır olanlar bu eskı yapılardan once geçmı-
şımızdır tanhımızdır
Lutfen şu vurdumduymazlığı bırakın, lutfen şu
kırıp yıkmalara çare bulun ve son verın ve lutfen
bızı bılınçlendınn, ve lutfen bızlere eskı taş ve ah-
şap yapıları sevdırın lutfen'
Sayın Oktay ve Sayın Bülent beyler, başka yaş-
lı-genç mımar ve muhendısler, saygıdeğer mı-
marlık ve resım bolumu oğretım uyelerı, usulsuz
yıkıma, bına yapımına ızın vermeyeceğıne ınan-
dığım değerlı beledıye başkanları, valıler, daha
kuçuk bınmlenn (ılçe, kasaba koy) başındakıler
Sayın Kultur Bakanı, çevrecıler, doğa âşıklan, be-
nım gıbı eskı yapı sevdalıları ve medya Sızlere
seslenıyorum
Sayın Kır Tanrısı, sayın tarıhsel evlen koruma
meleklerı, sayın devlet, sayın hukumet, sayın mıl-
letvekıllerı, sayın tuccar ve sanayıcıler, (başta Sn
Kultur ve Mıllı Eğıtım) sayın bakanlar, koyluler, şe-
hırlıler ve saym ve sayın ve sayın sızlere nıyaz
edıyorum' Şu guzel yurdumuzu her yonuyle kal-
kındırın da ış, aş eş derdımız bıtsın ve sıra kuttu-
re ve sıra sanata ve tarıhsel yapılann onarılıp ko-
runmasına gelsın
Gunlerınızın empresyonıst palet gıbı ışıklı ve
renklı olmasını dılerım
Dünya Öğretmeni Hasan Âli Yücel
PAKİZE TÜRKOĞLU Eğ
1
897 lstanbulu'nda doğan Yücd, san-
kı kultur \e eğıtım ıçın yaratılmıştı
Aıle ortamı, eğıtım gorduğu darul-
fununun (unıversıte) felsefe bolumu
ve Yuksek Oğretmen Okulu, onu
dunya kultur ve eğıtım adamlığina
goturen yolda ılk köşe taşlan olmalı Eğıtımde,
u
oncetiklei>i bir oğretmen otana" ılkesı. meslek-
sel bmkımlennın belırleyıcısıdır
Fakülteyı bıtınrbıtırmez atandığı tzmır Erkek
Oğretmen Okulu'nda venyor ılk sınavını Bır
yanda K.urtuluş Savaşı surerken, ote yandan An-
kara"<la toplanan Eğıtım K.urultayrna tzmır de-
legesı olarak kattlan 24'ünde bır genç öğret-
mendır (1921) Daha sonra Istanbul Erkek Lı-
sesı ve Kulelı Asken Lısesı'nde Türkçe-Edebı-
yat, Felsefe-Mantık ve Toplumbılım oğretmen-
lığıyapıyor(l)
Onu 1927'de. Devnmcı Mıllı Eğıtımı Baka-
nı Mustafa Necati'nın genç kurmaylan arasın-
da bakanhk mufettışı olarak goruyoruz Uç yıl
sonra Pans'te oğrencı mufettışıdır Donuşunde
kısa sûrelı Gazı Eğıtım Enstıtusu yonetıcılığı-
nın ardından Ortaoğretım Genel Mudurluğu'ne
getınlıyor(1932-1935) Budonemde mıllı eğı-
tım adına 4taturk un yurt gezılenne katıldığı,
onun dehasını daha yakından tanıyip yararlan-
dığı, Gazı'nın de bu genç eğıtımcının keskın
zekâsının aynmına vardığı anlaşılıyor
1935'te lzmır Mılletvekılı olarak Meclıs'e gı-
ren Yucel. 1938"de Mıllı Eğıtım Bakanlığf na
getınldığınde Ataturk yoktu ne yazık "Cumhu-
riyetin kurucusu, toplumun Ataturk'a, Turkiye
Cumhurbaşkanı Gad Mustafa Kcmal'in çek-
mekte olduğu hastalığa venilmesi iilkevi vasa
boğmuştu (10 Kasun 1938). Halkın acısı doğa-
nın yaprak dokumune kanşıyor, bir toplumsal
agrt .\nadolu'nun goklerine yukselivordu" (2)
Mıllı Eğıtım Bakanı Saffet Ankan bu acıya
dayanamayıp hastalığı nedenıyle gorev ınden ay-
nhnca. yenne meslekten gelen bır eğıtımcı olan
tzmır Mılletvekılı Yucel ıvedı olarak atandı
"1938 sonbahannın Turkiye'ye getirdiği yıkı-
mın ayrunında olan gerçek yurtseverler, Ataturk
devTimlerinın kaldığı \erden surdiirulmesi için
acıyı çalışmaya donuşturme çabasına giriştiler.
O kişilerden biri veni Milli Eghün Bakanı Yu-
cel'di"(3)
lyı bır devlet adamı yetışkın bır eğıtımcı olan
Hasan Âlı Yucel'ın, "acryı çausmava donuştu-
rerek" başlattığı. kultur ve eğıtım ışlennı dev
adımlarla yurutmesı yedı yıl, yedı ay, yedı gun
surdu Bu hızlı sureye buyuk ışler sığdırdı Ul-
kenın kultur ve eğıtım açısından olan beklentı-
lennı, öncelıkh gereksınımlennı doğru saptayıp,
Ataturk devnmlennın kultur ve eğıtım polıtıka-
sını yaTatmada ve uygulamada buyuk başan
sağladı
lnonuonagorev venrken, "Kojdeeğhimbaş-
laüldığı yerden sürmeB" demıştı Boyle bır ıl-
koğretım polıtıkasını yaşama geçırmede Genel
Mudur t.HakioTonguç'uyetkıvesorumluluk-
larla donatarak, ast-ust ılışkısını aşıp onunla bır
ıkılı oluşturarak, yenı bır eğıtım ıçın çıktıklan
yolda Tonguç'un olağanûstü yaratıcılığına ve
gerçekçı onenlenne önemle yer vererek, Koy
Enstıtûlen sıstemının kurulmasında devlet adı-
na tum sorumluluğu yuklendı Amaç yalnızca
bır ılköğretım sorunu değıl, Türkıye'nın yenı ın-
sanını yetıştırme, ulkeyı çağdaş uygarhğa ulaş-
tırma, bayındırlaştırma ve aydınlanma sorunuy-
du. E», kolu, kafası bırlıkte çalışan, duygu ve
düşunlen aydınlanmış, özgur kuşaklar-jüstiştır-
me sorunuydu
Sadece Koy Enstıtûlen ve ılköğretım değıl,
ortaoğretım, teknık oğretım, yûksek oğreüm ya-
pılanmasında da gereklı yenılığı ve orgutlen-
meyı sağladı izledığı yaym pohtıkasıyla, yenı
ınsanınyetışmesınde yenı yöntemler kullanıl-
ması, ulusal ve evrensel kultürün, sıyasal kültü-
run, humanızmanın, aydınlanmanın, örgun ve
> aygın eğıtım yoluyla, ozgur okuma yoluyla ku-
şaklan etkılemest ıçın planlı programlı çalış-
malara gınşıldı Dünya klasıklennın çevnlme-
sı, çeşıth ansıklopedı ve sözlûkler, dergıler vb
kıtaplar yayınlar, guzel sanatlann. muzığın, tı-
yatronun yaygınlaşması, bılımın, bılgının kul-
lanılır olması ıçın çalışmalar hızla surüyordu
Donemınde bakanlıkça çıkanlan dergıler bıle
onun bu alandakı çabalannın çarpıcı bır orne-
ğıdır îlkoğretım Derrgısı (1939), Guzel Sanat-
lar Dergısı (1939), Tercume Dergısı (1940),
Kultur Bakanlığı Dergısı (1940), Meslekı ve
Teknık Oğretım Dergısı (1940), Tanh Belgele-
n Dergısı (1941), Kadın ve Ev Dergısı (1943),
Koy Enstıtûlen Dergısı (1945) (4)
Yucel, bır gonul adamı ya da yuce gönullu,
bır kulltur ve eğıtım adamı, yennı dolduran bır
bakandı Şur ve şarkı sever ve yazardı Genç
yaşta edebıyat ve kültür yazılanna, eğıtım ya-
zılanna başladığı goruluyor 1923 'te "MflB Mec-
mua"da çıkan bır yazısı, onun kultur ve eğıtım
ustune duşûn uretmeye ne kadar erken başladı-
ğını gostenyor (5) Oğrencı mufettışı olarak gıt-
tığı Pans'ten, "Fransa'da Teftiş Teşkilatı"
"Fransa'da Kuttür İşleri" ıncelemelenyle don-
muş, Ortaoğretım Genel Mudurlüğu sırasında
700 sayfahk "Türkiye'de Ortaoğretim" yapıtı-
nı hazırlamıştır Okuttuğu derslenn kıtaplannı
yazıp, kûltur ve eğıtım ıçenklı çok sayıda baş-
ka yapıtlar vermıştır
1945'te Londra'da toplanan bır konferansta
20 devlerın Mıllı-Eğıtım bakanlanyla bırlıkte,
Bırleşmış Mılletler Eğıtım - Bılım ve Kultur
Orgutu LTNESCO'nun kuruluş sozleşmesını ım-
zaladı Onun bu gıdışını unlu kankatunst Ce-
mal Nadir, uçan bır Yucel çızerek, "Turk uçan-
kalesi Lx>ndra goklerinde" dıye anlamlandırdı
(5) Bu ona ayaraşan bır tanımdı
Ama ulkemızın, en venmiı ınsanlannı bıle
kolayca harcama gıbı bır alışkanlığı, değerbıl-
mezhğı vardır Bugun, dunyaca beğenılıp odul
venlen Yaşar Kemal'ı kotuleyıp kuçumseyen
polıtıkacı anlayışı, geçmışın o "hummah" ça-
lışmalannı yapan Turk kultur ve eğıtımıne al-
tın sayfalar açan Yucel'ı benzer bır bılısızlık
ıçınde, sıyasal nedenlerle kolayca harcamış,
1946'da gorev den alınmıştır O gunden bugune,
Mıllı Eğıtım Bakanı olarak benzen bulunmayan
Yucel'ın en venmlı yaşında ve ulke ıçın en ge-
reklı olduğu bır donemde görev den alınmasının
oykusü uzundur Bızım>k^ış«kbyı^m olayın ta-
nığıoldu AklıerenleryazdılaT anlattılar Oku-
yanlar dınleyenler, "Nasüolıır'?''dıye şaşırdılar
Yenı kuşaklar, "Sokrates'ebaldıranzehiri veril-
mesi"nı dınledığımız gıbı daha da şaşırarak dın-
leyecekler Yücerın oykusunu
O guçlü msan bu yolda elbet acı çektı Ama
yıkılmadı, yılmadı Yenıden "acıyı çabşmaya
dönüştûrerek'', gorevınden aynlışından olun-
ceye kadar durmadan okudu, yazdı, anlattı
Cumhunyet gazetesımn onun ıçın açtığı "Öğ-
retmen - Ogrenci K5şesi"ne, "eski bir oğret-
men" dıye yazdı yıllarca (1952-1958) (*) Doğ-
ru bıldığı aydınlanmayı, akıl yolunu, başını koy -
duğu humanızmayı anlattı, gosterdı Hıçbır go-
ruşûnden ödun vermedı Bugun ulke çoğunluğu
o aydınlık yolu anyor
Ancak, bız anlamasak da dûnya onun değen-
nı anlayıp, Bırleşmış Mılletler Eğıtım - Bılım ve
Kultur Kurumu UNESCO, doğumunun 100 yı-
lı olan 1997 vı Yucel yıh ılan ederek, "Tûrk
uçankalesinidunvagokkrincçıkardı'
1
(6) Oar-
tık bır dunya oğretmenı, tum dunyanın kûltur ve
eğıtım adamıdır
Bu yıl onun ıçın ulkemızde bırçok etkınlıkler
yapılıyor Sergıler, toplantılarduzenlenıp, yapıt-
lar venlıyor Dergılerözelsayılarhazırlıyor Da-
hası, Mıllı Eğıtım Bakanlığrnın 24 Kasım'da
okullarda Yucel'ı anma toplantılan yapılması-
nı ıstedığı soylenıyor Eğer doğruysa, zorla da
olsa toplumumuzda bırçok şey değışmektedır
Geç de olsa aklımızı başımıza toplayıp, değer-
lenmızın aynmına vanp sahıp çıkmamız olum-
lu bır gelışmedır
(1) Koy Enstıtûlen ye Çagdaş Eğıtım Vakfı
Ya\ını 1997 Hasan Âlı Yucel s 407 Dursun
Kut'un yazm
(2) P Turkoğlu Tonguç ve Enstıtûlen, YKY
Ist 1997, S 133
(3) t Hakkı Tonguç Canlandınlacak Kov
(4) Koy Enstıtûlen \e Çağdaş Eğıtım Vakfı
Hasan Alı Yucel s 39, M Başaran ın yazısı
(5)(6)Ag \azıs65
(*) Bu yazılar Kultur Bakanı Fıkn Sağlar
donemınde Oğretmen - Oğrencı Koşesı
adnla ve H A Yucel Kullnatı nın 4 uncusu
olarak ya\ımlanmıştır (1995)
KARASU ASLIYE HUKUK
HAKİMLİĞİ'NDEN
DosvaNo 1995 2^1
Da\ acı Omer Ozcan v ekılı \v Turan Şen tarafından da\ alı \y-
şe Ozcan aleshıne açılan boşanma davasında Adapazan Harman
lık Mahallesı Sosyal Sıgortalar Kurumu Mudurlüğu karşısı No
25 te mukım da\alı Avşe Ozcan (Tokmak) adına çıkamlan teblıga-
tın bıla teblığ ıddıa edıldığı zabıtaca vapılan araştırmada da da\a-
lının açık adresmın tespıt edılemedığı anlaşıldığmdan adı geçen
davalıva dumsma gununun ılanen teblığme karar venlmışnr Ka-
rar geregınce mahkememızın 199^251 esasında kajıtlı ve
24 02 1998 gunu saat 10 a tahk olunan dunışmava gelmesı ve\a
kendıstnı bır vekılle temsıl ettırmesı gelmedığı takdırde >okluğun-
da davanın de\am edeceğı \e hukum venleceğı hususu muşruhat-
lı da\etıve \enne geçmek uzere ılanen teblığ olunur
Basın 122646
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANUĞI DEVLET
SU İŞLERİGENEL MÜDÜRLÜĞÜ
167 SA\TLI YER.\LTISULARI HAKKINDA KANLN GEREĞtSCE YERALTISUYL
İŞLERESÜE ÇALIŞ\CAK SONDOR, KUVTCU, GALERİCİ VT, TUNELCÎLER İÇİN
\TTERLİK BELGESİ SINAVIARIYAPILAC AKT1R
167 savılı Yeraltısulan Hakkında Kanun ıle bu kanunun 20 maddesıne gore hazvlanan Yeraltı
suları Tuzugü nün 9 maddesı gereğınce veraltısuvuışlenndeçalışacak&ondör kmTicu gakncıve
tunekı gıbı elemaıüar ıçm veterlık belgesı suıavlan 1998 vılında
02-06 Şubat 1998 tanhlen arasında \nkara da Etlık DSI Eğıtım Merkezı Mudurlüğu nde 09-13
Şubat 1998 tanhlen arasında Adana DSİ \1 Bolge Mudurlüğü nde 02-06 Mart 1998 tanhlen ara-
sında \ydm DSt XXI Bolge Müdürluğu nde, 23-27 Mart 1998 tanhlen arasında da lstanbul DSİ
XI\ Bolge Mudurlüğu nde vapılacaktır Aşağıdakı şartlan haız olup da belge sınavlanna Anka
ra da girmek ıste\enlenn belgelennı en geç 30 Ocak 1998 tanhıne kadar DSİ Jeoteknık Hızmetler
\e Yeraitısulan Daıresı Başkanlığı nda olacak şekılde Adana da smava gıreceklerın 06 Şubat 1998
tanhıne kadar Adana DSİ \1 Bolge Mudurlugu'nde olacak şekılde Avdm'da sınava gıreceklenn
27 Şubat 1998 tanhıne kadar Avduı DSÎ XXI Bölge Müdurlup nde lstanbul'da sınava gırecek-
lenn 20 Mart 1998 tanhıne kadar lstanbul DSİ XIV Bolge Mudürlüğu'nde veya bu tanhlere kadar
DSt Jeoteknık Hızmetler ve Yeraltısulan Daıresı Başkanlığı Yucetepe-Ankara adresınde olacak şe-
kılde şahsen v eya posta ıle muracaat ederek teslım etmelen \ e sınav a gınş belgelennı almalan ge
rekmektedır Sınava gırebılmek ıçın gereklı şartlar ve ıstenen belgeler
1- Turk vatandaşı olmak 2- En az ılkokul mezunu olmak (ıasdıkh dıploma fotokopısı) 3- Ye-
raltısulan ışlennde çalışabıleceğıne daır Hukumet Tabıplığı'nden 1998 vılı ıçınde alınmış raporu
bulunmak 4- Bınncı sınıf belge alacaklar ıçın ıstedıklen branşta en az 7 yıl ıkıncı sımfbelge ala-
caklar ıçın ıse en az 4 \ıl bılfııl çalışmış olduğunu resmı bır belge ıle belırtmek, 5- 1998 vılında
Cumhun>et Savcılığı'ndan alınmış doğruluk kâğıdı 6- Nüfus cüzdanı suretı 7-1998 vılında alın-
mış ıkametgah kağıdı 8- 4 adet \esıkalık fotoğraf 9-100 000 TL lık damga pulu, 10- DSİ Jeotek-
nık hızmetler \ e Yeraltısulan Daıresı Başkanlığrna hıtaben v azılmış ve hangı branşta, nerede sına-
vagırmekıstedığımbelırtırdılekçe Basın 62642
Merhurn Veterıner Aibay Bekır Fuat Bey ın ve
merhume Muruvvet Hanım'ın kızı Turgut Gur'un ablası
merhum Avukat Fendun Hendek'ın eşı,
Cemıl Fuat Hendek m annesı
Ressam Izel Erkson Hendek'm kayınvalıdesı
Pembe Martzok Hendek'ın babaannesı
Vıldan ve Selçuk Yelman'ın sevgıh halalan
emeklı oğretmen
Emine Sabahat Hendek
31 Arahk1997
tanhınde ebedıyen aramızdan aynldı
Merhumenın cenazesı 3 Ocak 1998 Cumartesı gunu,
Beşıktaş Sınan Paşa Camıı nde kılınacak
ıkındı namazını muteakıben
Karacahmet Mezarlığı nda toprağa venlecektır
Ailesi
Nufus cüzdanımı ehlıvetımı
sıgorta kantmı kavbettım
Hukumsûzdur
KAZrMGOLBAŞl
Nufus cüzdanımı ve oğrencı
kımlık kartımı kaybettım
Hukumsûzdur
EVRİMKEPEVEK
Nufus cüzdanımı ve oğrencı kımlık kartımı kaybettım
Hukumsûzdur
ILGI\ HASBORA
PENCERE
Yekta...
Ah şu Kemalıstler' t f
Suçları buyuk *
Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın başını çekenler on-
lar, emperyalızme karşı çıktılar, çıkmakla da kal-
madılar, tanhte ılk kez mazlum halklara emperya-
lızme karşı yengının tadını tattırdılar
Halıfeyı, padışahı ulkenın başından defedıp
Cumhunyetı kurdular, şerıye vekâletını kaldırdılar,
oğretım bırlığını getırdıler, yenı yazıyı benımsedı-
ler, çağdaş ulkelerde geçeriı 'Yurttaşlar Vasas/'nı
yururluğe koydular, Osmanlıca'yı yıkıp Turkçe'ye
yol verdıler, ulusal tanh bılıncını ışıttılar, 'devletın
dını Islamdır' ıtkesinı anayasadan sılıp yerıne laık-
lığı yazdılar, kadın haklannı hayata geçırdıler, yazı
devrımını gerçekleştırdıler, sanayı devrımını baş-
lattılar, bır de bunlartn ustune Kemal'ın yakın ar-
kadaşı Ismet ulkeye demokrasıyı getırmeye kal-
kışmaz mı'
Ah, şu Kemalıstler1
Laık Cumhunyetı kurduklan yetmıyormuş gıbı 27
Mayıs devnmıyle sosyal devlet ılkesını de 1961
Anayasası'na geçırmezler mı' Toplusozleşmeyı,
grev hakkını, sendıkal hukuku anayasaya yazan-
lar kımler''
Kemalıstleri
Ya Anayasa Mahkemesı? O nereden çıktı'?
Kımler yaptı bu ışı?
Kemalıstler'
• •
Anayasa Mahkemesı deyınce akla kım gelıyor'?
Yekta Güngör Özden!..
Dıncı olmayan dındar
Turkçu olmayan Turk
Konuşan yargıç
Yoksa o da mı Kemalısf
Anayasa Mahkemesı 1961 Anayasası'yla, daha
başka deyışle 27 Mayıs devnmıyle kuruldu Batı
demokrasılerınde Anayasa Mahkemesı hukuk
devletının en guçlu guvencelennden bın değıl mı'
Eğrı oturup doğru konuşatım, Anayasa Mahke-
mesı de Kemalıstlenn manfetı
Karşıdevnmcılere kalsa, ne ışçı hakları anaya-
saya gırerdı, ne grev hakkı, ne toplusozleşme hak-
kı, ne otekı sendıkal haklar1
Anayasa Mahkemesı'nı karşıdevnmcı mı kura-
caktı'?
Turkıye'de demokrası hukuku adına ne varsa
Kemalıstler hayata geçırdıler
Yekta Gungor Ozden ışte bu Aydınlanma sava-
şımının yargıcıdır
•
Ozden'ı 'çok konuşuyor' dıye eleştırenler eksık
değıl, eleştın, onların demokratık hakkı
Ancak yaşadığımız yenıden var oluş surecınde,
sap ıle samanın bırbırıne kanşıp dolandığı günler-
de, Yekta Gungor Ozden'ın Anayasa Mahkemesı
Başkanı kımlığıyle kurduğu kursu, halkın aydın-
lanmasına, toplumun bılınçlenmestne, hukuk dev-
letının saydamlaşmasına, hukuk bılgısı olmayan-
lann kavramları algılamasına, neyın ne okjuğunun
ortaya çıkmasına hızmet etmıştır
Bılgı, yurek ve bılek ısteyen bır çıkıştır bu . \ ~
Şaır Yargıç Ozden emekhye alnı ak aynlıyor^
Hıçbır dosyadaVfetııçbn (Javada yargıç t **•
lığına golge duşurmedervama laık CunîhL
anayasal ilk«lerını gozunu kırpmadan savunarak
çağdaş hukuk bılıncını halka aşılayan Yekta Gun-
gor Ozden şerıatçılığa ve dın pazariamacılarına
karşı çıktığı ıçın saldınlara uğradı ^
Bu da onun sıcılınde onur damgasıdtr.
1960-1962 donemı Ankara
Merkez Komutanı Topçu Kurmay Albay,
1937-194 (E)
SELÇUK ATAKAN
1 1 1998 gunü aramızdan aynldı
4 Ocak 1998 Pazar gunu (yann) oğle
namazından sonra Levent Camısı'nden alıp
Hasdal K.abnstanf nda toprağa vereceğız
AlLESl
ELEMAN ARANIYOR
Sosyal bılımler (sosyolojı, psıkolojı,
kamu yonetımı) mezunu, 28 yaş ve uzerı,
Acsess, Excel, Word programlannı çok lyt
bılen, genış sayıdakı uyelenn bılgılennı duzenlı
yonetebılecek, genışlemeye
yonelık projelerı gerçekleştırebılecek,
analıtık duşunebılen ,
Üyelik Birim Müdürü
aranıyor.
Yukarıdakı ozellıklere sahıp adaylann ozgeçmışlennı
12 Ocak Pazartesı gunu
akşamına kadar 281 11 32 no'lu faksa
gondermelerı veya bır adet fotoğraflarıyla bırlıkte
TEMA Insan Kaynakları Bolumu'ne elden
bırakmalan nca olunur
TEMATURKİYE EBOrrOMUMUCADELE, AĞAÇUNDIHHAVE DOĞALYARUöJkra KORUNA » M *
Adres Çayır Çımen Sk Emlak Kredı Btoklan /V2 Bk)k No 9 Levent/Istanbul
ÇORUM İCRA TETKİK MERCÜ M.
İLAN
Murat Koca Sa\ı 1997 160
Davacı Mehmet Şahın vekılı Av Altan Akpınar ta-
rafından davalılar Seçkın Karakuruk ve Murat Koca
aleyhıne mahkememızde açılan ıstıhkak ıddıasının
reddı davasının yapılan açık yargılaması sırasında ve-
nlen ara karan uyannca. Davalılardan Murat Ko-
ca'run tum aramalara rağmen adresı tesbıt edılemedı-
ğınden ılanen teblıgat yapılması yoluna gıdılmış
olup, Duruşmanın bırakıldığı 10/2 1998 gûnü saat
9 00'da dunışmava gelmesı veva kendısını bır vekıl-
le temsıl ettırmesı duruşmaya gelmedığı ya da ken-
dısını bır vekılle temsıl ettırmedığı takdırde duruşma-
nın gıyabında yapılıp karara bağlanacağı duruşma
gunuve teblıgat yenne kaım olmak uzere ılan olunur
Basm 61057