Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 OCAK 1998 PAZARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER Enflasyon: Bazı Yanılgılar ve Paradokslar - II Prof. Dr. A. BORA OCAKÇIOĞLU /L tktısat Fakultesı Malıye Bolumü Malı Iktısat Anabıhm Dalı Başkanı « 9 ncekıyazımda(12Aralıkl997) 0 enflasyon konusunda belırlı yanılgılara duşulduğunu be- lırtmış, Turkıye'de enflasyo- nun nıtehklenne ve nedenlen- ne ılışkın bır araştırma yapıl- ması gereğını vurgulamıştım Buyazıdaıse ortaya atılan \e gundemlenn ıçıne gıren ba- zı başka yanılgılan tartışmaya açacağım Türk LJrası'ndan srfirlar abhp Türk Li- rası bire bır dolara bağlanırsa enûasvon dü- şer ya da sıfira iner: Bu goruş bır ara gun- demlere gırmış ve hatta cıddıye dahı alın- mıştı Dolayısı ıle uzennde durmakta yarar vardır Bu konuda önce geçınlmış bır tec- rubeyı aktaralım lktısattan hıç anlamadığı- mmrafedenSir\VlnstonChurdıffll930'lar- da Ingılız Sterlıng'ını altın esasına bağlamış- tı Herhalde ıstedığı, Ingılız parasının altı- na bağlanması ıle sağlam bır para halıne gelmesı ıdı Bunun sonunda Buyuk Bntan- ya, tanhının en buyuk depresyonuna gır- mıştır Bazı ıktısatçılar olayın etkısının hâ- lâ Ingılız ekonomısınde devam ettığını soy- lemektedırler Paranın aşın değerlenmesı olgusunun sakıncalannı Amenkalılar da çekmışlerdır Orneğın devasa dış tıcaret açıklannın nedenı budur Turk Lırası nm dolar esasına bağlanma- sı "enflasyon ortammda ve enflasyon dına- mikleriaktifiken" para arzının kesınlıkle sa- bıt tutulmasını gerektınr Boylece para ar- zı nomınal ve reel rrullı gelırden de bağım- sız olacak ve dolar rezervıne baglanacaktır (Bazı koşullarda dolar rezervınden daha fazla para da dolanıma sokulabılır Ancak bunun aynntılanna gırmek gereksızdır) Çunku dev let kayıtsız şartsız olarak bır TL karşılığmdakı bır dolan ısteyene bulup v er- me zorunlulugunda olacaktır Bu ıse Turk Lırası na olan guvenın sağlanması ıçın uy- gulanması gereken ve ozellıkle monetenst- lenn onerdığı kayıtsız şartsız sıkı para po- lıhkası ıle gerçekleşebılır Para arzı sabıt tutulamazsa, fla. gelır çe- kışmesınden ve açık butçemn gereklennden dolayı kesınlıkle tutulamavacaktır) ya da paranın dolanım hızı yükselırse Turk Lıra- sı'nın alım gucu yenıden duşecek ve resmı bıre bırdolarkuruna rağmen herkes elınde- kı Turk Lırası'nı dolarla değıştırmek ıste- yecektır Bu durumda banker ya da banka facıası gıbı yıkıcı bırpanığın yaşanması ve Merkez Bankası'nın rezervlennın kısa su- rede enyıp bıtmesı beklenebılır Devlet her şeye rağmen para arzıra sabıt tutmak ıster- se, enflasyona sebep veren asıl dınamikler sadece paradan sıfirlann atılması ve pante- nın dolara eşıtlenmesı ıle gıdenlemeyecek- len ıçın, sosyal malıyetlen çok yuksek bır genleme ve depresyona gıdılecektır Şöyle kı, enflasyonıst dınamıklerden oturu ışlen yûrutmek uzere daha fazla lıkıdıteye ıhtıya- cı olan pıyasa bunu elde edemezse, ya da paranın donuş hıza lıkıdıte eksıklığını tela- fı edecek derecede artmazsa talep şıddetle dûşecek, stoklar bınkecek, faızler yuksel- me rekoru kıracak, odeme sıkıntılan arta- cak, ıflaslar meydanagelecek, gaynsafı ulu- sal hasıla genleyecek, ışsızlık buyuk boyut- lara ulaşacaktır, kı bu kaş yapıhrken göz çı- kanlması gıbı bır anlama gelır Bu tartışmada bır başka (monetenst) ıd- dıayadadeğınmışolduk "Enflasyonun ne- deni Merkez Bankası'nın para arzmıartür- masıdır. Merkez Bankası para arzmı ancak gerçek bfiyflme oranı kadar artnrmabdırr Enflasyonun hıç olmadığı ya da ılımlı bır du- zeyde tutulduğu bır ortamda Merkez Ban- kası durup durduğu yerde emısyonu arttı- nrsa enflasyonun ortaya çıkacağı ya da ar- tacağı doğrudur Populıst pohnkalann uy- gulandığı seçım donemlennde ek kamusal masraflan karşılamak ûzere Merkez Banka- lan para arzını arttırmaya zorlanabılırler Enflasyonun olmadığı ya da gereklı ve ılım- lı bır enflasyonun suregeldığı bır ortamda Merkez Bankası'nın keyfı oyle ıstedığı ıçın para arzını arttırdığını ılen sürmek yersız- dır Sureklı enflasyonda Merkez Banka- sı'nın emısyonu ya da para art vadesız mev- duattan oluşan Mı stokunu arttırması, dev- let butçesıran açık vermesınde olduğu gıbı bır neden değıl, sonuçtur Yanı Merkez Ban- kası enflasyonıst dınamıklere uymak zo- runluluğundan dolayı para arzını arttınr kı, kendı çevresınde bundan başka bır alteraa- tıfı deyoktur Omeğın, MerkezBankası'nırı para basma makınelennı sureklı çalıştırma- sı noktalanna kadar ulaşan hıperenflasyon- larda bıle Merkez Bankası para basmadan gen donuş yapamaz Devletın artan gerek- sınımlennı karşılamak zorunluluğundadır Bu kendı ıradesı dahılmde değıldır Dola- yısı ıle asıl suçlulan başka yerlerde aramak gerekıyor En körü ekonomik ve sosyal afet enflas- yondur. Bu fıkır kesınlıkle yanhştr En kö- tu ekonomik ve sosyal afet ekonomik gen- leme ve depresyondur Dunyanın her ulke- sınde kamuoyu enflasyonla ılgılı bır sann- ya kapılmaktadır Gelırler enflasyon oranı- na uygun bır şekılde artsa bıle. enflasyon su- recı ıçınde fıyatlann tepkısel ve sureklı art- ması ınsanlan çok kızdırmaktadır Bu ne- denle sıyasetçıler enflasyonla savaşı daha çok propagandakonusu yaparlar Buna karşın enf- lasyonla bılınçsızce savaşıldığı takdırde eko- nomik genleme enflasyonun yennı alır ve ınsanlar ışlennden atılırlar, e\ lenne ekmek goturemezler Fabnkalar durur. yokluklar ve karaborsacıhk başlar Yazık kı ınsanlar fıyat arhşlarına kızdıklan kadar komşula- nnın, akrabalannın, arkadaşlannm ışsız kal- malanna, sefalete duşmelenne ve ulusal ge- lınn azalmasına kızmıyorlar Bu nedenle enflasyonla mucadele etmek ya da edıyor gıbı gorunmek pohtıkacılara onemlı sıyasal avantajlarsağlamaktadır Bazı Avrupa ulke- lennde ıftıharedılen duşuk enflasyonun bır olçûde ışsızlenn sırtından sağlandığını soy- lemek yanlış olmamak gerekır Dolayısı ıle bır toplumsal anlaşmaya varmadan dev le- tın tek yanlı önlemlen ıle enflasyonla savaş- masının malıyetsız olmadığını, perde arka- sında duşuk uretım ve yuksek ışsızlığın, ya- nı daha da acımasız bır canavann bulundu- ğunu da anımsayalım Yuksekoranhenflasyonla yaşamak mum- kündür. Bu ılk bakışta paradokj>al doğru gı- bı gozuken bır yanlıştır Rahmeth Turgut OzaL Turkıye'de yuksek oranlı enflasyona karşın ışlenn yolunda gıttığını ve bu Turkı- ye'ye ozgu olguyu ıktısatçılann ınceleme- sı gerektığını soylemıştı Bırkaç ay once CNN'nın, gelışen borsalara ılışkın bır soh- betınde yer alan bır uzman Turkıye'dekı yuksek enflasyona karşın Turklenn ışlenra becerebıldıgını soylemıştır Enflasyonun gelır dağılımını bozucuetkılenne ılışkın va- bancı bıhmsel lıteratur bu etkılenn genel- lıkle duzeltıldığını ve hatta yuksek gelır gruplannın vanı sıra bazı duşuk gelır gnıp- lannın da enflasyondan faydalandığını ıle- n surmektedır Ulkemızde kuşkusuz çok dengesız bır gelır dağılımı vardır Ancak bunun saltnedenını enflasyona bağlamak çok yanılncı olabılır O halde gelır dağılımı ada- letsızlığınm yapısal asıl nedenlennı anım- samak ve vurgulamak gerekıyor Turkıve'de çok uzun surelerrekabeteçı ol- mayan, korumadan yararianan, kârlan onem- lı olçude monopol rantlan v e dığer tur rant- lardan oluşan ekonomik bınmlertn at koş- turduğu aksak rekabet pıyasalan servetle- nn çok oransız dağılımına sebebıyet vermış- tır Buna toprakve dığer taşınmazlar sahıp- lığındekı adaletsızlığı de eklemek gerekır Aynca, genış kıtleler gerek nıtelık gerekse nıcelık açılanndan doyurucu bır eğıtımden de yararlanamamışlardır Dolayısı ıle halk, gelır dağıhmını duzeltıcı olduğu ısrarlaıle- n surulen beşen sermayeye, yanı eğıtımle oluşan bılgı ve becenlere de sahıp olama- mıştır Eğıtımde ftrsat eşıtlığı sağlanabılse ıdı hem ulusal gelır pastası buyur hem de kavgasız,gurultusuzpaylaşılırdı Servetle- nn oransız dağıbrrandan v e eğıtımfirsaneşıt- sızlığınden dolayı ıse gelır dağılımı hakça değıldır ve ozellıkle geçmışte ve gunumuz- de gençler firsat eşıtsızlığınden dolayı bü- yuk engellerle karşı karşıya kalmışlardır Dolayısı ıle bu genış konuyu uzatmadan. Tür- kıye'de gelır dağılımı adaletsızlığınm ne- denımn sadece enflasyon olduğunu ılen sur- menın yanıltıcı olabıleceğını, asıl nedenın Turkıye'dekı ekonomik, sosyal ve gelenek- selyapı olduğunu belırtmekle yetınelım O halde, enflasyonun yarattığı gelır dağılımı adaletsızlığı bır olçude gıdenlebılıyorsa ve hatta bazı duşukgelır gruplannın bundan ka- zançlı çıktıklan ılen suruluyorsa, enflasyo- nun asıl sosyal malıyetlen nelerdır 9 Her ülke ıçın farklı olabılecek ve ışlenn yürümesı açısından yararlı gorulebılen bır doğal enflasyon oranının çok uzenndekı enflasyon, gerekMz yere gelır çekışmesıne, toplumsal gergınlıklere \ e hırçınlıklara se- bep olmaktadır Bu olgunun ıpuçlannı mey- danlardavesokaklardagoruyoruz Gelır çe- kışmesı ıse yıne enflasyonu doğurur Dola- yısı ıle toplum bu gereksız mucadelemn ge- reksız malıyetme kaüanmakzorundakalmak- tadır Sureklı enflasyonun kırtasıyemasraf- lannın, yanı sırf sureklı fıyat artışlan dola- vısı ıle firmalann ve ınsanlann katlandık- lan, turlen ve sayılan duşunulemeyecek ka- dar çok ışlem ve uyum (hesaplama, yenıden değerleme v s ) gıbı malıyetlenn de kuçum- senmemesı gerekır Çok onemlı sakıncalardan bır başkasıv- sa bu ortamda kalkınma ıçın gereklı yatınm- lann özel kesım tarafindan yapılamaması ya da yapılan yatınmlann çok kısa vadelı ve sığyannmlarolmasıdır Gınşımcıler enflas- yon ortamında ıyı nıyetle yatınm yapmak ısteseler bıle >akın bır geleceğı dahı gore- medıklen ve yatınm v e getınlen ıle ılgılı pa- rametrelen kestıremedıklen ıçın, ancak kı- sa vadede sermayeyı ıtfa edebılecek, buna karşı dış rekabet gucu olmayan, teknolojı üret- meyen, genış ıstıhdam sahası açamayan ya- tınm turlennı yeğlemektedırler Yabancıla- nn gelıştırdıgı ve getırdığı teknolojı bılgı ve makınelerle kurulan fabnkalar dunva ekonomik rekabet sahnesmde gereklı yen ve rolu eduımemıze olanak sağlayamazlar Orneğın Turkıye'de uzun bır geçmışe ve ha- tın sayılırbır uretıme sahıp otomotıv endust- nsınde, dış rekabet gucu olan bırozgun (on- jınal) Turk markası, tasanrru ve teknolojısı gelıştınlememıştır Ulkemızdekı enflasyon konusunda yu- kanda yer ahnayan yanılgılı, tek boyutlu ya da basmakalıp başka dıle getınş ve duşun- celer de kuşkusuz vardır Bu nedenle enf- lasyonla savaşmaya gınşmeden once yanıl- gılı düşuncelenmızden annmalı v e gerçek- len araştırmalıyız Aynca, enflasyonla mü- cadelede devletın, ozel kesımın, ışçılenn ve oyunun ıçmde olan başkalannın tek yanlı ön- lemlen, çabalan ya da gonûllu fedakârlık- lan ıle başan sağlanmasıran mumkun olma- yacağı anlaşılmalıdır Enflasyonun gıdenl- mesme yonelık çozum yontemı ve sıstemı ıle ılgılı bazı duşuncelen ızleyenbıryazım- da ele alacağım ARADA BIR H. AVNİ USLUOĞLU EmekJı Orman Bakanlığı Musteşar Yardımcısı Ormancılıgımızdaki Yanılgı Bılıme dayanan teknık ormancılığa adım atış, 1937 yı- lında yururluğe gıren 3116 sayılı Orman Yasası ıte oldu An- cak bır oturmuşluk kararlılık sağlanamadı ve bu yasayı, ozellıkle ormanın tanımını yuruıiukten kaldınp yenne onem- lı değışıklıkler de getıren yasalar adeta bırbınnı kovaladı Orneğın 1945 yılında ozel ormanlan devletleştıren 4785 sayılı (Md 12), 1950 yılında, bazı ıstısnalar hanç, butun fun- da ve makılık alanlan ormandan saymayan 5650 sayılı, m- hayet 1956 yıhnda butun ek ve değışrkltklenyle brrtikte 3116 sayılı soz konusu yasayı tumuyle kaldırma suretıyle yururluğe konulan 6831 sayılı yasalara tanık olduk Bugunyu- rurlukte olan bu yasa sadece or- man ve toprak muhafaza karak- tenndekı makılıklen orman say- mış, oburlennın orman sayıl- madığını vurgulamıştır Kanımca ormanın ılk kez ta- nımını yapmış olan 3116 sayılı bu yasanın uygulanmasında onnancılığımızın yazgısını et- kıleyen ıkı buyukyanılgıya duş- memış olsaydık bın oburune tepkı şeklınde belıren bu, or- manın tanımı değışıklıklenne de btr çığ gıbı buyumuş olan orman alanlannın daraltılması olayına da bu denlı tanık olmayabılırdık. Neydı bu buyuk yanılgılan- Bir Emekliliğin İçyüzü... RAHMİ KUMAŞ Hukukçu urk Ulusal Kurtuluş. Savaşf nın kah- ramanlanndan FevzJÇakmak, yakla- şık 22 yıl Genelkurmay Başkanlığı yaptığından, uzun sure O'nsuz Genel- kurmay duşunulememıştır Öyle kı, Başkahraman Atatürkde mareşal ol- duğu halde, 'mareşal' denınce Fevzı Çakmak an- laşılmıştır (Ataturk daha çok Gazı olarak soylene- gelmıştır) Ikı kez de başbakanlık yapmış olması- na karşın hepboylebılınmıştır Çakmak Ilk kez Ra- ufOrbay'ın bakanlan arasmda gorulmüştürGenel- kurmay Bakanlığı (Başkanlık anlammda) Fevzı Pa- T şa'nın (12 7 1922) 3 Mart 1924 gunü Genelkur- may Bakanlığı kaldınlınca Genelkurmay Başkan- lığı'nayapılan ataması 12 0cak 1944 gunune dek kesıntısız suımûştur 13 Ocak 1944 gunlu gazete- ler, ozellıkle Ulu» ıle Cumhunyet, İsmet Jnonu nun, Çakmak'ın emeklı edılışıvle ılgılı olarak Çakmak'a yazdıklan mektubu bınncı sayfadan vermışlerdır Yer darlığı nedenıyle bu ustun anlatımlı mektubu buraya alamıyorum İsmet Inonu, Fevzı Çakmak emekJı olduktan son- ra kendısıne mılletvekıllığı yanında TBMM başkan- Iığım da onermış, ama o İtabul etmemıştır Açık- İV - Yasa ılk kez bır orman ta- nımı getırmıştı, ormanı artık bu yasanın uygulanmasında bu ta- nım ıçınde arayınız demıştı bız eskıden orman alanı olduğu bı- lınen yerlerde de, yanı bu tanım- dakı ağaç ve ağaççık toplulu- ğu nıtelığını kaybetmış olduğu ıçın tanımın boylece ormandan saymadığı yerten de ormandan saymaya devam ettık 1 Daya- nağımız bılımsel ve yargısal ka- rarlann belırttığı gıbı Arazı Ka- nunnamesı'nın yıne yasa nrte- lığındekı Orman Nızamname- sı'nın hatta Tapu Kanunu'nun mulk edınmeye donuk hukum- len ıdı Oysa, bu yasanın 134 maddesının son cumlesı "Bu kanuna muhalıf bılumum ah- kâm mulgadır" dıyordu Eskı orman alanlan tanımla orman nıtelığını kaybettığmden mul- kryete konu olabılırduruma gel- mıştı Bu yonu gozden kaçırdık Aynca bu yasanın "herçeşıt dı- kenlık ve fundalıklar" orman- dan sayılmaz dıyen açık hukmu- ne karşın, sadece çalı supurge- sı, yanı Erıca'yı orman sayma- yıp tum obur funda tıpı ağaç- çıklan orman tanımı ıçıne (uy- gulama tuzuğune koyarak) alı- verdık 4785 sayılı yasa ıle de devletleşme yolunu açtık 1 Ya- sa, halkın anladığı manada fun- dalıklann her çeşıdını orman saymamış ıken, bunu sadece çalı supurgesıne hasrettık Nı- ce mera ya da fundalık yazılı tapularda mulkryet hakkını yok ettık Yennı kaybettığını, ma- lıkı yıllar sonra anladı Ikıncı yanılgı, eskı orman ta- nımlan mulgadır dıyerek son orman tanımını getıren 6831 sayılı yasanın tanımını esas ala- bılseydık, ıptal edılen 663 sayı- lı yasayı > jrurluğe koymaya da anayasayı delerek orman alan- lannı daraltma yolunu açarak, bugun ormanlık alanlar ıçın fe- laket halıne gelmış olan (2/B ve 2/A) uygulamalanna da gerek duymaz, 633) sayılı yasanın yururluğe gırdığı gune kadar ağaç ve ağaççık topluluğu go- runumunu kaybetmış eskı or- man alanlannı koruma elden çıkarmamanın yasal, ınandın- cı ve haklı gerekçesıne daya- nabılırdık BULUT ARAS, MERAL ZEREN, SALİH KIRMIZI, ŞEHNAZ DİLAN, ABDULLAH ŞAHİN, NAZLI HAN, SÜRRÜ ELİTAŞ, VE ATİLLA ERGÜNÜN YER ALDIĞI DİZİYİ SAKIN KAÇIRMAYIN. HAFTA IÇI HER AKŞAM SAAT: 20:40 çası, Çakmak sonradan emeklı edılışmı ıçıne sın- dırememıştır (1) Nıtekım 5 Ağustos 1946 gunu, so- nucu bellı bır seçımde Inönu'nun karşısına cum- hurbaşkanı adayı olarak çıkacak olçude duvgusal- laşmıştır Gerçı, Fransızlann •MareşaHertehlikeB- dir' sozunu doğrulayan bır davranışına 1944 once- sınde tanık olunmamıştır Ama bu sozu 1946'da doğ- rulamak ıstemıştı sankı Gerçekten Çakmak emek- lı edılırken bırhaksızlığa uğramış mıydı 9 54 yıl son- ra bıle bunun duşünulduğü çevrelere tanık olunca gerçeğı ırdeleyıp ortaya çıkarmak gereğını duy- dum •Çakmak'ın emeklılığını onceyasaj, sonra doğal yonden ırdeleyıp yukanda geçen sorunun ınandı- * * ncı yanıtını bulalım ' Fevzı Çakmak, 3 Hazıran 1930 gun ve 1683 sayılı As- ken ve Mulkı Tekaut Yasa- sı'nagoreemeklıedıldı Bu- na göre, subaylar ve asken memurlar hakkında 'Tahdi- di Sin' yasasına gore ışlem ya- pılırdı Yaş sının ıse. gerçek adı, Bern ve Bahrı Erkân ve Lmera ve Zabıtanın Teka- udü ıçın Rütebı Askenyele- nne Gore Tayın Olunan Sın- lennı Mube>yın Yasanın (2) 2 maddesının en sonunda 'müşiran=mareşaUer' ıçın yaş sının 68 olarak venlmek- teydı 11 Ağustos 1909'daçı- kan 143 sayılı Asken Teka- ut ve lstıfa Yasası'nın 15 maddesı, "Tahdidi Sin Ka- nunu mucıbince de> letçe ka- bul olunan sınni mecburive \asıl olan erkan ve umera ve zabıtanın muvafakatlanna bakılmaksıan tekautien icra edilir'' anlayışı, genel bır ku- ral olarak, Cumhunyet dö- nemınde de benımsenıyor- du Açıkçası Fevzı Çakrnak, Osmanlı donemınde de 68 yaşına varsaydı emeklı edı- lecektı Onu olünceye dek Genelkurmay Başkanı tuta- cak bır yasal duzenleme Os- manlı'da bıle yoktu Devlet çıftlık dcğıldı İsmet tnonü yonetımı de, bu yonde ozel bır yasa yapmış değıldı Pekı doğal durum neydı 9 tstanbul'dan avukat Nüüfer Hatemi'den bana gondenlen tıpkıçekım (fotokopı) belge 2/1 Kânun/1943günveGe- nelkurmay Başkanlığı XII Şube, Sayı 73411 ve Mıllı Mudafaa Vekâletı'ne yazılı- dır Bu belgede "~matbu ve mücmel hal tercumeleri ile ecnebılere verilmış bulunan malumatı safahat cetv«luıde ll'Kânunusaıu, 1876" olarak Fevzı Çakmak'ın doğumu- nu yazdığı saptanmıştır 23 Nısan 1920'deKozanmıllet- vekılı olan Fevzı Çakmak'ın dosyasında böyle bır belge yoktur Ama 1946 yılında Is- tanbul mılletvekılı olan Fev- zı Çakmak'ın dosyasında, kendı el> azısıy la doldurulan durum belgesınde asker sını- fı pıyade, doğum yılı bölü- munde de 12 Ocak 1876'yı görmekteyız Fevzı Çakmak bovlece emeklı olduğunda tam olarak 68 yaşını doldur- duğunu bır kez daha belge- lemış oldu •Gerçekler boyle ıken bu \ onde dedıkodu yapanlar ya bılgısızdırler ya da kotû nı- yetlı Bılgısızlere bu yaa ışık tutmuş olacaktır K a n a I ü k i y e E k r a n ı 'A (1) thncı Adam, Ş S Ay- demır, Cılt 2, s 446-452 (2) lhncı Tertıp Dustur, Cılt 1 sayfa 324 CUMHURİYET'TEN OKURLARA ORHANERİNÇ Askerler ve Eğitim Geçen hafta, Ankara'da Genelkurmay Başkanlı- ğı'nda venlen "TSKEğıtım ve Oğretım Sıstemı Bn- fîng;"nın ardından Mızıka Astsubay HazıriamaveSı- nıf Okulu, Kara Harp Okulu, Harp Akademılen, Ku- lelı Asken Lısesı, Denız Harp Okulu ve Hava Harp Okulu'nu dolaşarak eğıtım uygulamalan ıle araç ve gereçlerını oğrenme olanağını bulduk Dort gun suren basın turu ıle ılgılı ızlenımlennı ar- kadaşlarım okurianmıza aktardılar Genel kanı, su- bay ve astsubay yetıştırmek ıçın yapılan harcama- lann boşa grtmedığı yolunda oluştu Çok sayıda unıversıte açılmasıyla sıvıl yaşamdakı odenek bo- lunmuşluğunun yanı sıra kalıtelı oğretım adına yo- la çıkan kımı vakıfların ıddıalarının gerçekten uzak olduğu da ortaya çıktı Gezı ıle ılgılı bılgılen topluca aktarma zorunluğu nedenıyle asken okullardakı eğrtımın amacı pek ay- nntılı olarak yansımadı Bnfıngde bu amaç şoyle belırtılmıştı: "TSK'nın 2000'lı yıllardakı hedefi, daha küçuk, fakat vurucu gucu ve harekât kabılıyetı yuksek, modern teçhızat ve profesyonel kadrolaria teçhız edılmış bıryapıya kavuşmaktır Bu hedefe ulaşmak ıçın personelın, değışen tek- nolojık gelışmelen kavrayabılecek, ustun teknolo- jı urunu her tuhu sılah sıstemlennı etkınlıkle kulla- nabılecek şekılde eğıtılmesıne ıhtıyaç vardır Bu eğıtım hem ılmı alanda hem de ders dışı konular- da venlmek durumundadır TSK personelının hangı hedefler ıstıkametınde yetıştınleceğı, ılgılı yonergede yer alan şeklı ıle özetle şoyledır Cumhunyet rejımıne ve onun kanunlanna sadık, Atatürk ılke ve ınkılaplanna gonulden bağlı, bu değehen ne pahasına olursa olsun savunmaya ka- rarlı, TSK mensubu olmaktan gurur duyan, vatan ve mıllet sevgısı ıle dolu, sılah arkadaşlanna ve TSK'ye sarsılmaz bır ınançla bağlı, Hayatta en gerçek yol göstencının bılım olduğu- na ınanmış, dogma, hurafe vb bılımsel olmayan herşeyı reddeden, bılımsel araştırma ve ınceleme- ye meraklı bır kafa yapısına sahıp, analıtık duşune- bılme, problem çozme ve bılgı çağının asgan ge- reklen olan yabancı dıl konuşma ve bılgısayar kul- lanma yeteneklerıyle donanmış, Ruh, beden ve gorev dısıplınını ozumsemış, gö- rev ve sorumluluklannın bılıncını taşıyan; ruhen, fıkren ve bedenen gelışmış yapıya sahıp, Iyı ahlak sahıbı, ıyı aıle terbıyesı almış, Turk top- lumunun temel ozellıklennı ve mıllı değerlennı ken- dı aılesındeyaşayan veyaşatan ve TurkSılahlı Kuv- vetlen'nı her ortamda ornek bıçımde temsıl nıte- hklenne sahıp, Çağın karmaşık ortamını kavrayacak duzeyde bır genel kulture ve duşuncelennı çekınmeden ıfa- de edebılecek bır medenı cesarete sahıp, Yuksek fedakâriık ve temız, soylu kahramanlık duy- gulan ıle dolu, vazıfenın başanlması ıçın gerekırse canını verecek bır anlayışta, Emır, dırektıfvb herhangı bır yonlendıncının ol- rftatiıği durumlarda dahı, gorevt başarmak içfnbiÜ^ zat duşunerek, durumun gereğtne göre kendHi-' ğınden önlem alma ve harekete geçmeyetenek vâ cesaretını gosterebılen, Muşterek harekâtta TSK'nın tum kuvvet ve sı- nıflan ıle tam bır uyum ıçınde gorevını yapabılme yeteneğınde, Uluslararası ortamda dığer ulkelenn sılahlı kuv- vetlen ve/veya sıvıl guçlen ıle tam bır uyum ıçınde asken harekât, buhran/krız yonetımı, duşuk yo- ğunlukta çatışma, banşı destekleme harekâtı, ın- sanı yardım harekâtı gıbı gorevlen yapabılme ye- teneğıne sahıp, TC devletının ve Turk mılletının yüksek menfa- atlennı, Turk Sılahlı Kuvvetlen 'nın ıtıbannı, asker- lık mesleğının şerefını daıma on planda tutan, bı- reyler olmak " Gezıde komutanlara yoneltılen sorulara açık ve sayılara dayalı yanıtlar verıldı Bu tutumdan mutlu olduğumu ıtıraf etmelıyım Sılahlı Kuvvetler'de pek çok şey gıbı yıllar oncesıne dayalı deneyımlenmle benı hep tedırgın eden, kımı komutanlardakı gaze- tecıyı "potansıyelcasus" gıbıgormeeğılımı dede- ğışmıştı s * TBMM Genel Kurul Salonu'nun ıhalesı konusun- da, mevzuata aykın ıhale ve haksız odemelerie do- ğan yolsuzluklan, medyadakı buyuk tartışmadan ay- lar once, 4 Ekım 1997 tanhınden ıtıbaren Cumhu- nyet çeşıtlı kereler gundeme getırdı Gazetemızde yer alan haberler nedenıyle Mustafa Kalemli'nın başkanlık seçımlerınde oy kaybetmesıne neden olan usulsuz ışlemlenn yenı halkalannı eskı başkan- la sınırlı olmayan yenı gelışmelen Ayşe Sayın ve Dür- dane Kırçuval yazdı • Başbakanlık'ta, kamuda yuzde 20 oranında per- sonel tasfıyesıne gıtmek ıçın hazırlanan projeyı Emi- ne Kaplan duyurdu • Enerjı veTabıı Kaynaklar Bakanlığı'nın, mılyariar- ca dolariık hazır kârdan vazgeçmek pahasına 30 yıl- lığına 7 tanesını devrettığı, 18 tanesını de devret- mek uzere olduğu dağıtım şebekelerıyle ılgılı ıhale- yı çeşıtlı boyutlarıyla ırdeleyen tek gazete Cumhu- nyet oldu Basına açıklanmadan bır gun once ıha- le sonuçlarını duyuran haberımız, Hazal Ateş Ça- kır tarafindan hazırlandı • Turkıye'de venmlı tanm arazılennın sanayı ve ko- nut kuruluşlan tarafindan hukumetlenn bılınçlı po- Irtıkalan sonucu yasadışı bıçımde ışgal edıldığını, Koy Hızmetlerı Genel Mudurluğu'nun sıyası baskılaria gorev yapamaz hale geldığını, bızzat bu kurumun hazıriadığı raporu ve ardından da konuya duyarlı sı- vıl toplum orgutlennın tepkı ve onenlennı Cem Ulu- taş haberieştırdı • Sağlık Bakanlığı'nın, Dunya Bankası'nın deste- ğıyle Guneydoğu Anadolu Bolgesı ıçın hazıriadığı 23 ılı kapsayan 'Sağlık Reformu' paketını Gündüz imşir hazırladı • Yörelennde sıyanurle altına karşı savaşım veren Bergamalılara, medyaya verdığı ılanlar, bedava rf- tar yemeklen ıle şınn gozukmeye çalışan Eurogold'a tepkılerı ıçeren haberierı Asuman Abacıoğlu, Ce- lal Yılmaz ve Hakan Dirik hazırladılar • Çetelerden hesap sorma zorluğu nedenıyle he- sap sormayı kolaylaştıracak ve ıletışımı sağlayacak Ceza Hukuku Derneğı'nın kurulduğunu da Hakan Dınk duyurdu • Onumuzdekı pazartesıye kadar gonlunuzce bır hafta geçırmenız dıleğı ve saygılanmızla. oıtıan.erincr a raksnet.com