Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyetİmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yavın Yonetmeni Orhan Erinç
9 Genel Yayın Koordınatörü: Hikmet
Çetinkaya 9 Yazuşlen Müdürlen- tbrahim
Yıldız - Dinç Tavanç # Sorumlu Müdur
Fikret İlkiz 9 Haber Merkezı Mudürü
HakanKara9GörselYönetmen Fikret Eser
Dış Haberler Şinasi Danışoğlu 9 Isnhbarat Cengiz
Yüdınm 9 Kultur Handan Şenköken 9 Spor
Abdülkadir "ı öcelman 9 Ekonomı Seda Oğuz
9 Makaleler Sami Karaöraı 9 Dûzeltme AbduDah
\ aacı • Fotoâıaf ErdoğanKöseoğtu 9Bıla-Belge
Edibe Buğra 9 Yurt Haberlen. Mehmet Faraç
Yayın Kunılu
Orhan Erinç. Okta> Kurtböke.
Hikmet Çetinkaya Şükran Soner.
ErgunBakı,DinçTa>anç, tbrahim
Yıldız, Orhan Bursalı. Mustafa
Balbav, Hakan Kara.
Ankara Temsilcısr Mustafa Balbav Atatürk Buhan
No-125, Kat:4, Bakanlıklar-Ankara fel-4195020 (7 hat).
Faks. 4195027 9) tzmır Temsılcısı: Serdar Kmk, H. Zıya
Blv 1352S 2,3Tel 4411220. Faks: 4419117 #Adana
Temsilcisı Çetin Yiğenoğlu. lnönuCd 119 S.Noıl Kat.l.
Tel:363 12 11. Faks: 363 12 15
Müessese Mûdürü: Ûstün Akmen
9 Koorduıatör Ahmet KoruKan 9
Muhasebe Bülent Yener9_Idare
Hüseyin Gürer 9 tşletme. Önder
Çelik • Bılgı-Işlem Nail lnal 9
Bılgısa>-arSıstem Mürüvet Çiler
MEDYA C: • Yonetım Kurulu
Başkam - Genel Müdur Gfilbin
Erduran 0 Koordınator Reha
Işıtman # Genel Mudûr Yardımcısı
Mine -Vkdağ Tel 514 <P 53 •
5139580-513&46M1.Faks 5138463
>ayımla}an \e Basan: Yenı Gün Haber Ajansı, Basın ve Yayıncıhk A Ş
Tüfkocag: Cad 39 41 Cagaloglu 34334 Ist PK 246 tslanbu] Tel {0 212) 5i2 05 05 (20 halI Faks. (0 2121 513 85 95
EYLÜL 1997 Imsak: 4.52 Güneş: 6.23 Öğle: 13.11 İkindi: 16.50 Akşam: 19.45 Yatsı: 21.11
Ujjur Mumcu
Satranç
Turnuvası
• İstanbul Haber Servisi -
CHP Beşıktaş llçesi
Gençlik Kolu tarafindan
yann Akatlar Kültür
Merkezi'nde 2. Uğur
Mumcu Satranç Turnuvası
düzenleniyor. "Uğur
Mumcu anısının
yaşatılmasına katkı
sağlamak" amacıyla
gerçekleştinlen rurnuvanın
ödül töreni, 5 eylül günü
saat 13.00'te Beşiktaş Uğur
Mumcu Anıtı önûnde
yapılacak.
'Karadeniz
Yeşil Tur 97'
• ANKARA (AA)-
Turizm Bakanlığı'nm,
turizmın 12 aya yayılması
ve çeşitlendirilmesi
kapsamında 3 yıl önce
başlattığı, "Karadeniz Yeşil
Tur" tarutım gezisi, bu yıl 2
EylüTde Istanbul'da
başlayacak. "Yeşil Tur"
Karadeniz sahil bandı ve
yaylalanndaki doğal
zenginliği, Türk kültürünün
çeşitliliğini ve geleneksel
özelliklerini yurtdışında
tanıtmayı amaçlıyor. Proje
kapsamında, yabancı tur
operatörlen. seyahat
acentası yöneticileri, turizm
alanında yazan yabancı
basın mensuplanndan
oluşan 60 kişilik bir grubu
ağırlayacak.
Videoendoskopi
yöntemi
• ANKARA(AA)-
Doğuştan gelen kalp
hastalıklan Türkiye'de ilk
kez videoendoskopi
yöntemi ile ameliyat edildi.
"'Anahtar deliğı"
büyüklüğündeki bır
kesitten yapılan amerKatın
dünya kalp cerrahisi
alanında bir ilk olduğu
bildirildi. DT. Kemal
Beyazıt. Dr. Haldun
Karagöz ve Dr. Gökhan
Özerdem ve Dr. Murat
K.urtoğlu ile 28 kişiden
oluşan bir ekibin yaptığı
ameliyatla, göğüs kafesinde
açılan dört delikten akciğer
ve aort iştirakinin
sağlandığı belirtildi.
Türk
cumhurîyetleri
• ANKARA(AA)-
Başbakan Mesut Yılmaz,
Türk cumhuriyetleri, Türk
ve kardeş topluluklardan
gelen öğrencilerin
yetiştırilme esas ve
usullerinin ilgili kurum ve
kuruluşlarla koordineli bir
şekilde sağlanmasma
yönelik bir genelge
yayımladı. Genelgede,
Türk cumhuriyetleri,
Balkanlar'daki Müslüman
devlet ve topluluklar ve
diğer Türk ve kardeş
topluluklar ile bir taraftan
ekonomik, ticari, sınai,
kültürel, bilimsel, teknik ve
diğer taraftan başta iş,
çalışma, istihdam, sağlık,
eğitim ve çevre olmak
üzere sosyal konulardaki
işbirliğinin geliştirilmesinin
amaçlandığı belirtildi.
Ocretsiz göz
muayenesi
• İstanbul Haber Servisi -
Bahçelıevler Belediye
Başkanlığı, Göz Nurunu
Koruma Vakfı işbirliği ile
Bahçelıevler "de ücretsiz
göz sağlığı hizmetine
başladı. Bahçelievler
Belediye Başkam Saffet
Bulut, göz sağlığı
konusunda muayene olmak
isteyenlerin, belediye
başkanlığı sağlık
müdürlüğünden alacaklan
ücretsiz kartlanyla
muayene olabileceklerini
belirttı.
Kas Hastalıkları
Konferansı
• tstanbul Haber Servisi -
Türkiye Kas Hastalıklan
Derneği tarafindan
Türkiye'de ilk kez, tüm
dünya ülkelerinde var olan
bir grup genetik hastalıkla
ilgili uluslararası bir
konferans düzenleniyor. 5
eylülde başlayacak olan ve
Nöromüsküler hastalıklar
(kas hastalıkları) olarak
adlandınlan hastalıklarla
ilgili düzenlenen
toplantının açılış
konuşmasını,
Cumhurbaşkanı Demirel
yapacak.
1 Eylül 1939'da Nazi Almanyası tanklan 2. Dünya Savaşı'nı başlattı. İnsanlık, savaşm bedelini çok ağır ödedi
Barış artık yeşersin
Çocuklann silahlann gölgesinde büyümemeleri tüm banşseverlerin ortak dileği.
Haber Merkezi - Dünya Banş Günü tüm dün-
yada olduğu gibi bugün Türkiye'de de çeşitli et-
kinliklerle kutlanıyor.
DSP Genel Başkam ve Başbakan Yardımcısı
Bülent Ecevit, "1 Eyfiil Dünya Banş Günü" ne-
deniyle yayımladığı mesajda, iç ve dış banşın
bütünlüğünü "Yurtta Banş Cihanda Banş" sö-
züyle vurgulayan Atatürk'ün çağuı en büyük ba-
nş miman olduğunu belirtti.
Atatürk'ün, Türk Kurtuluş Savaşı'nm ardm-
dan dünyanın en kanşık ve huzursuz bölgeleri
olan Balkanlar ve Ortadoğu'da banşçı ilişkiler
ağı oluşturduğunu, yıllar süren bir savaşın acı-
lannı dindirerek Yunanistan'la bile yakın dost-
luk ve işbirliği kurduğunu vurgulayan Ecevit, "Ça-
ğımızın en büyük komutanı olan Atatürk, aynı
zamanda çağımızın en büyük banş mimandır"
dedi.
Atatürk'ün "Yurtta Banş Cihanda Banş" öz-
deyişiyle iç ve dış banşın bütünlüğünü vurgu-
ladığını belirten Ecevit. "DünyaBanşGünü'nü
kutlarken, Atatürk'ün banşa ve banş kültüni-
ne bu katlalannı anma>ı görev bilrvonım. Bu-
gün de Türkiye, Atatürk'ten aldığı esinle, bölge
ve dünya banşı için uğraş vermektedir"
görüşünü dile getirdi.
Demokrasi ve Banş Partisi'nden ya-
pılan açıklamada da Türkiye'de yaşayan
herkesin kalıcı bir banşa gereksinim duy-
duğuna dikkat çekildi.
Kıbnslı Türk ve Rumlardan oluşan
toplam 58 örgüt de 1 Eylül Dünya Banş
Günü nedeniyle ortak bir bildiri yayım-
layarak "geçmişin acı tecrübelerinin ba-
nş için kullanılması" dileğınde bulundu-
lar
Ankara
1 Eylül Dünya Banş Günü etkinlikle-
ri çerçevesinde Mamak Belediyesi'nce,
bugün saat 16.00'da Mamak Belediyesi
Erkan Yücel Sahnesi'nde, "Dünyada ve
Türkiye'de Banş" konulu slayt gösteri-
si, saat 17.00'de de "Demokrasi ve Ba-
nş" konulu panel gerçekleştirilecek. Ga-
zetecı Şükran Soner'in yöneteceği pane-
le. Alman Yeşıller Partisi Millervekili
Cem Özdemir, gazeteciler Oral Çalış-
lar, Erbil Tuşalp ve Ali Sirmen. konuş-
macı olarak katılacak. Panelin ardından
düzenlenecek kokteylle. insan haklan
sa\
r
unucusu avukat Eşber Yagmurdere-
li'ye Mamak 1. Banş Ödülü verilecek.
Türk Diş Hekimlen Birliği, Türk Ec-
zacılan Birliği, Türk Tabipleri Birliği,
Türk Mühendis ve Mimar Odalan Bir-
liği. Türkiye Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirler ve Yemınlı Mali Müşavirler
Odalan Birliği ile Türk Veteriner He-
kimler Birliği, 1 Eylül Dünya Banş Gü-
• Bülent Ecevit "1 Eylül Dünya
Banş Günü" nedeniyle yayımladığı
mesajda, iç ve dış banşın
bütünlüğünü "Yurtta banş cihanda
banş" sözüyle vurgulayan
Atatürk'ün, çağın en büyük banş
miman olduğunu belirtti.
nü ile ilgili ortak bir basın açıklaması yapacak-
lar. Çok sayıda sıvil toplum örgütü, sendikacı ve
siyasi parti temsilcisi, Güven Park'ta bulunan Gü-
venlik Anıtı önünde bir araya gelerek banş is-
temlerini dile getirecekler.
İstanbul
Dünya Banş Günü bugün Istanbul'da da çe-
şitli etkinliklerle kutlanacak. CHP'nin Fener-
bahçe Stadı'nda düzenleyeceği şölene tüm yurt-
taşlar davet ediliriken banş şölenine CHP Ge-
nel Başkam Deniz Baykal'ın da katılacağı bil-
dirildi. CHP istanbul 11 Başkam Mehmet AH
Ozpolat dün yaptığı yazılı açıklamada ülkemi-
zin ve dünyanın banşa acilen ihtiyacı olduğunu
e-posta : tan (S prizma.net. tr
belirterek böyle bir dönemde atılacak her adı-
mın büyük önem taşıdığını belirtti. Özpolat,
"Yurtta sulh cihanda sulh" diyen Mustafa Ke-
mal Atatürk'ün CHP'nin üyeleri olarak banşın
uzak birdüş olmaktan çıkmasını istediklerini kay-
detti. Fenerbahçe Stadı'nda bu akşam saat
19.00'da düzenlenecek şölene tüm banşsever-
leri çağıran Özpolat. geceye katılacak sanatçı ve
gruplar arasında Bulutsuzluk Özlemi, Çelik,
Mahsun KırmızıgüL Songül Karh, Murat Göğe-
bakan, Ercan Aydın ve Kubat'ın bulunduğunu
bildirdi. Banş Partisi Pendık Ilçe Gençlik Kolu
da Rahmanlar'daki Serenat Düğün Salonu'nda
banş şöleni gerçekleştirecek.
İnsan Haklan Derneği İstanbul Şubesi de bu-
gün saat 13.00'te Kadıköy'de. 14.00"te Tak-
sim'de. 15.00'te de Bakırköy Meydanf nda ba-
nş özel sayısını dağıtacak. Beykoz Banş Giri-
şimi ise bugün saat 19.00'da Paşabahçe'de Ba-
nş Treni'yle ilgili bir açıklama yapacak.
Ege
Dünya Banş Günü'nde, Kardak Kayalıklan
ve Didım'de düzenlenen etkinlikler, Türk-Yunan
dostluğuna katkıda bulunacak. Bodrum
Gönüllüleri'nin öncülük ettiği etkinlik-
lerde bir çift. Kardak Kayalıklan yakı-
nında denizde evlendirilecek.
Dünya Banş Günü olarak kabul edi-
len 1 Eylül, gerçekte milyonlarca insa-
nın öldüğü, milyonlarca insanın yaralan-
dığı, evsiz ve kimsesiz kaldığı büyük bir
dünya savaşının başlangıç günü. 1 Ey-
lül 1939'da Nazi Almanyası tanklan Po-
lonya sınınnı geçerek 2. Dünya Savaşı'nı
başlattı. İnsanlık. savaşın bedelini çok
ağır ödedi. 1939 yılında başlayan ve 5
yıl süren savaşta, kımi tarihçilere göre
60 milyon insan. Hitler'in hayalleri uğ-
nına öldü. Dünya halklannın böylesıne
büyük acılar yaşamaması için 1 Eylül,
1950 yılında Dünya Banş Günü ilan
edildi.
Beraatkaran
14 Temmuz 1950"de Türkiye'de de
başkanlığını BehiceBoran. genel sekre-
terliğini Adnan Cemgil'in yaptığı Tür-
kiye Banşseverler Cemiyeti kuruldu.
Türkiye'nin Kore'ye asker gönderme-
sine karşı çıktığı için cemiyet yönetici-
leri tutuklandı. cemiyet kurulduğu yıl ka-
patıldı.
8 Nisan 1977de Mahmut Dikerdem
başkanlığında kurulan Banş Derneği
yöneticileri. 12 Eylül dömeminde tu-
tuklanarak yargılandılar. Daha sonra
TCY'deki 141 ve 142. maddeler kal-
dınldığı için Askeri Yargıtay. beraat
karan verdi.
Reha Isvan neden banş savunucusu olduğunu anlattı
'Barış için el ele vermeliyiz'
• Reha İsvan,
"Karşımızdakini
düşman gözüyle
görmemeliyiz.
Babamın etkisidir
diye düşünüyorum.
Ben kendimi
bildim bileli hep
tarafım, ama
karşımdakileri hiç
düşman görmedim"
diyor.
ALİER
Reha tsvan, emeklilik
planlan yaptığı bir dö-
nemde, ülkede banşı
egemen kılmayı düşle-
yen Banş Derneği'nin
kuruculan arasında yer
aldı. Ne var ki. üç yıl
sonra gelecek askeri dar-
benin hedefleri arasın-
da "banş" da vardı; ls-
\an. altmış yaşında dar-
benin zindanlanyla ta-
nıştı. Toplam üç yıl iki
ay süren tutukluluğu sı-
rasında sergıledigi ce-
sur ve ödünsüz aydın
tavnyla. sıradan bir ba-
nş savunucusu olmak-
tan çıkıp, 12 Eylül faşiz-
mine karşı verilen mü-
cadelenın simgelerin-
den biri oldu. Isvan'la
Dünya Banş Haftası ne-
deniyle yaptığımız bu söyleşi yayım-
landığında, o, Ege'nin bir yerinde
banşı anlatıyor olacak.
- Sizi banş savunucusu yapan ko-
şuUar var mı?
- Evet. Babam farklı askerdi ve çok
küçük yaşta söylediği bir sözü, be-
nim banşa dört elle sanlmamın te-
mel nedeni olduğunu söyleyebilirim.
Beş yaşındaydım. Gemiyle Izmir'den
dönüyorduk. Yakınımızdan bir ge-
mi geçiyordu. Bayrağı farklıydı.
'Kimin bayrağı' diye sordum. Yu-
nanistan'ın deyince. 'düşman ge-
misi, düşman gemisi' diye zıplaya-
rak bağırmışım. Babam çömeldı
önüme, iki omuzumdan tuttu 'Mil-
letler birbirine düşman değildir lo-
zım. Yöneticileri düşman olabüir-
ler" dedi. Babam öyle bir askerdi.
Asker kızı
Reha İsvan. Emekli
Korgeneral Mehmet
Kemal Doğan'ın kızı.
Kemal Doğan, Atatürk'le birlikte Samsun'a çıkan
13 kişiden biri.İsmet İnönü tarafindan Atatürk'e tav-
siye edilmiş. Birinci Dün\a Savaşı'nda İngilizlere
karşı birlikte savaştığı Süleyman Askeri, yanında şe-
hit düşmüş. Doğan. gerici ayaklanmayı bastırmak
üzere İstanbul'a yürüyen harekât ordusunda da top-
çu yüzbaşı olarak görev yapmış. Asker kızı Reha İs-
van, "barrça dört elle sanlmamın temel nedeni" de-
diği babasını özetle şöyle anlatıyor: "Harekât Ordu-
su Karaköy'den geçerken erlerden birinin uvııkladı-
ğını görünce,arkadan gelen top arabasımn amna düş-
mesin diye tokatlamış. Askerlik \aşarm boyunca atü-
ğı tek tokatuı bu olduğunu Karaköv 'den her geçişimiz-
de bize övünerek anlaûrdı."
- Banş Denıeği hangi ihtiyaçtan.
nasıl ve hangi koşullarda kuruldu?
- Bugünkü ihtiyaçlardan diyebi-
lirim. O zaman da sağcılar solcular
vardı. Her iki taraftan üç beş kişi ölü-
yordu her gün. Tam banşa sanlma-
nın zamanıydı. Başkanımız emek-
li büyükelçi Mahmut Dikerdem'di.
Diğer arkadaşlanmız profesör, ga-
zeteci, sanatçıydılar. Hepsi çok ay-
dın ve banşsever insanlardı. Ama
Sov^et yanlısı diyerek içeri attılar he-
pimizi. Bunun komik bir yanmı an-
latayım:
Önce bize Sovyet yanlısı dediler,
daha sonra Sovyetlerden vazgeçti-
ler, 'Deli Petro'nun v'asiyetini yeri-
ne getiriyorlar' diye suçladılar. Biz
de mahkemede 'Karar verin artık,
saltanatdöneminin adamlan rruvız,
yoksa sosyalist dönemin
mi?" diye sormuştuk.
- Banş Derneği'nin 12 Ey-
lül darbesine kadar üç vü-
uk bir çalışmadönemi oldu.
O dönemde neler yaptınız
da uzun yıllar hapiste kal-
dmız?
- İşte kongreler, bildiriler
falan. Ali Sirmen gazete-
ciydi. bir başka arkadaşı-
mız şair. Ataol Behramoğ-
lu... Gazeteci yazılarıyia,
şair şiirleriyle, sanatçı sana-
tı ile banş duygusunu işle-
meye çalıstı. Ama tabii suç-
lamalar farklıydı. Mesela
benim için Berİin'de komü-
nist parti toplantısına katıl-
mış dediler. Hayatımda Ber-
lin'e gitmedim. Suçlama-
mn yapıldığı tarihte Milli
Eğitim müdür yardımcısıy-
dım. Çok çalışıyordum ve
günde 700- 800 evrak im-
zalıyordum. İşte bu evrak-
lann fotokopisirıi el altından
zar zor aldım da, öyle sıy-
nldım Berlin suçlamasın-
dan.
- Banştreni,terörtreni di-
ye suçlanıyor. Siz nasıl ba-
kıyorsunuz?
- Banş haftası kapsamın-
da ben de Ege'de çeşitli mer-
kezlerde konuşacağım. Bu
treni kimlerin organize et-
tiğini doğrusu bilmiyorum.
Ancak şurası kesin ki, dev-
let banş sözcüğüne hep kuş-
kuyla baktı.
- Cezaevinden çıkbktan sonra da-
ha etkili bir barış organizasyonu
kurmayı düşündünüz mü?
- Biliyorsunuz Banş Derneği ka-
patılmadı. Çıktıktan sonra bazı ar-
kadaşlarla devam edelim diye uğraş-
tım. Ama birkaç arkadaş dışında
destek veren olmadı. Bence tarihi bir
fırsatı kaçırdık. Çok farklı düşünen
çevTelerden destek alabilirdik.
- Bugün banş için neler yapılma-
hsizce?
- Banş için el ele vermeden banş
gelmez. Karşımızdakini düşman gö-
züyle görmemeliyiz. Babamın etki-
sidir diye düşünüyorum.Ben ken-
dimi bildim bileli hep tarafım ama
karşımdakileri hiç düşman gör-
medim.
SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN
O Günden, Bu GüneL
nEylül 1922/BüyükTaarruz'un 7. günü. Anka- Rest mi, yoksa 'destek' mi?..
ra'daçıkan 'Hâkimiyet-iMilliyede,sekizsü-ç
tuna manşet: "Düşman ordusunun mühim kuv-
vetleri, tabii çekilme hatlanndan tamamen tec-
rit edilmiş ve Murat Dağlan'na atılmıştın süva-
rilerimizin kılıçlan altında emekleyerek, kendi-
lerini Uşak/Gedos şosesine atmaya çalışmak-
^tadır!"
Aynı gün, M. Şevki Yazman'ın not defterinden:
"...uzakta uzun duman sütunlan, yollann kena-
nnda harap olmuş köyler, insan ve hayvan ce-
serJeri; geride kalan ve esir olan bitkin Yunan
erleri. Uşak yanıyor ve alevleri bize kadar ge-
Iryor. Neyazık!" 'Hâkimiyet-iMillıye'mn notu: "ln-
gilizler, Yunan vahşetini ilgisizce seyrediyor.
Bu cinayetlerin hesabı elbette sorulacaktır."
Aynı gün, başkumandan Mustafa Kemal Pa-
şa'nın orduya bildirisi ("Ordular, ilk hedetlniz Ak-
deniz'dir, ileri!")
Kazın ayağı öyle mi?..
1Eylül 1997, önümde bir gazete, cafcaflı bir ha-
ber: 'Batı'ya rest çektik!'; resti çeken, Dışişleri
Bakanı Ismail Cem, nrüktesebatı düşünülünce
sanılıyor ki Türkiye, 'Sistem'in onu nasıl oyalayıp
küçük düşürdüğünü, nihayet anlamıştır; 'tam ba-
ğımsız' dış politikaya yöneliyor; kazın ayağı elbet-
te öyledeğü, fakat'pazarlaması'öyle! Aslında An-
kara, Avrupa Biriiği'nin savsaklamasına karşı, te-
razinin öteki kefesine ABD'yi koyacağını açıklıyor;
hem de nasıl, 'Bakanlığın, ABD ile 'Serbest Ti-
caret Anlaşması'nın olabilirliği üzerinde, ciddi
şekilde çalıştığını' belirterek! (Hürriyet, 16 Ağus-
tos1997)
Oldum olası yazmışımdır; liberalizmin iç diyalek-
. tiği onun egemen ortamında, 'küreselleşme'yeöe-
ğil, 'kutuplaşma'yayolaçar; kanıtı, ortada: Soğuk
Savaş'ın galipleri -ki garip bir şekilde, 'Sıcak Sa-
vaş'ın mağluplarıdır- Almanya (AB) ve Japonya
(Uzakdoğu Kaplanı), hanidir ABD'ye kafa tutu-
yor! O halde Ankara'nın 'resti' neyi ifade eder.
'Küreselleşme' gönüllüsü geçinmesine rağmen,
Avrupa'ya karşı Amerika'yı seçebileceğini belir-
terek 'Mi' kutuplaşmanın somırt bir gerçek oldu-
ğuna, inandığını mı? Evet, onu! 'özelleştirme' ge-
zegeni küçültüp 'küreselleştihyor' ise, AB ile ABD
çoktan aynı potanın içinde erimiş olmayacak mıy-
dı? Demek olmuyormuş! Neden? Liberal kapita-
lizmin çıkar çelişkileri, bunları birbirine düşürüyor
da, ondan! ABD ile AB, 'Uzakdoğu kaplanı' Ja-
ponya her ikisiyle kıyasıyaçatışıyor, 'kutuplaşma'
net ve açık!
Ismail Cem neyapıyor? Çektıği 'rest' ile Batı'ya
kafa mı tutuyor? Yok canım, Avrupa Birliği'ne 'sa-
hip değiştirebileceğimizi' söyleyerek sözde göz-
dağı veriyor; böylece, 'küreselleşme' masalı da
gümbürdüyor. Yerinde olsam, bir daha 'küreselleş-
me' lafını ağzıma almam!
Gelelim ABD ile 'Serbest TıcaretAnlaşmasf'nal
1989 nihayetı, Turgut Özal VVashington Bü-
yükelçisi'netalimat vermiş: "1/ Başkan Bush'dan
randevu isteyelim: 2/ ABD'ye 'serbest ticaret
anlaşması' önerelim!" İlk öneri kabul edilmiştir,
Bush'la Özal buluşuriar; ikincisini büyükelçi zama-
nın ABD Dışişleri Bakanı James Baker'a: "Güm-
rük duvaıiannı kaldıralım!" diye iletince, tasvip
görmez: VVashington öneriyi Avrupa'ya 'tepki'
olarak değerlendirmiştir; esasen 'Türk Hariciyesi
de, öneriye sıcak bakmıyormuş', çünkü 'kendini
AB'ye daha yakın hissediyormuş! (Milliyet, 18
Ağustos1997)
O günden bugüne köprülerin altından ne sular
akmış olmalı ki, 'laik ve iierici' Yıtmaz hükümeti
onayianır onaylanmaz; ABD Kongresi'nin nüfuzlu
senatörlerinden Phil Graham, şıp diye Ankara'ya
damlamış; önce, 'ABD'nin Türkiye'ye Avrupa'dan
daha yakın olduğunu' ima ediyor, arkasından 'bir
an önce bir serbest ticaret anlaşması imzala-
malıyız' diyor. (Hürriyet, 17 Ağustos 1997) Bak
bak bak! Meğerse gönüller ne kadar bir imiş! Da-
ha dagüzeli, 'laik ve iierici' yen\ koalisyonun, 'Ame-
rikancılığı müsellem' Özal'ın önerisine sahip çıkı-
vermesi! Böylece, Avrupa Birliği'ne karşı, Rusya
ve Türkiye'yi 'kullanarak' bir 'kuşatma' stratejisi
uygulamaya çalışan VVashington, 'uysal' bir müt-
tefik buluyor.
Demokratik 'sol', 'laik' ve 'iierici' Dışişleri Baka-
nı'mızın 'çektiği rest' hakikatte bu 'desteğin' ifa-
desi! Zaten lideri Ecevit ne demiş, "...ABD, Tür-
kiye'ye Avrupa'dan daha anlayışlı davranryor!"
İşte o kadar: Sen sağ, ben selamet!
Aslında kime benziyorlar?..
Sadrazam Mahmud Nedim Paşa'nın adı, hal-
kın arasında 'Nedimof'du. bilirsinız; 'mumaileyh'
çünkü, Rusya'nın davuluna oynardı. Tanzimat
sadrazamlarının -hassaten Fuat Paşa'nın 'Ingiliz-
ciliği' meşhurdur; ömrü handiyse sadrazamlıkla
geçmiş Sait Paşa'ya, halkın 'Ingiliz' Sait Paşa
dediği de unutulmamıştır; Enver Paşa'nın 'Alman-
cılığını' ne siz sorun, ne ben söyleyeyim: Devleti,
herkesten habersiz Almanya lehine savaşa so-
kan odur.
Yakın tarihimizde, 'tam bağımsız' tek lider, Ga-
zi Mustafa Kemal Paşa'dır; onun içindir ki, Yu-
nan'ı 'beş günde perişan eden' TBMM orduları-
na, Akdeniz'i ilk hedef gösterdiği günün yıldönü-
münde; 'Atatürkçü, laik ve iierici' liderlerimizin,
'rest çekmeyi', 'düvel-i muazzama'run birinden
ötekine dönmek gibi anlaması, insanı hasta edi-
yor. Allah aşkınıza, elinizi kalbinize koyup da söy-
leyiniz: Gazi Mustafa Kemal'e mi benziyorlar,
yoksa -o her biri bir 'ecnebi devletin gölgesin-
deki'- Tanzimat sadrazamlarına mı?
http:// www. prizma.net tr/ A İLHAN
http://www.eda.tr/-bilgryay/yazar/ailhan.htlm