Katalog

28 AĞUSTOS 1997 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Italya Dışişleri Bakam'nın AB'nin üyelik görüşmelerine KKTC'yi de katmasını önermesi şok etkisi yaptı 'DmT bombası Lamberto Dini Dış Haberier Senisi - Italya Dı- şışlen Bakanı Lamberto DinL Kıb- ns'ın Avrupa Bırlığı (AB) ile üye- lik görüşmelenne. adada yaşayan her iki toplumunun katılımının sağlanarak başlanması gerektığını bildırdi Dını'nm "Kıbns'ta iki cumhumet,iki tophım veiki hükü- met \ar" şeklindeki açıklamalan Yunanistan ve Kıbns Rum Kesı- mi'nde büyük tepkilere neden ol- du. Dini. ttalya'ya resmı bır zivaret- te bulunan Dışişleri Bakanı İsma- ü Cem ıle görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada "Klerides hü- kümeti,adanın bütunünü tcmsil et- • Yunanistan Dışişleri Bakanlığı "Dini'nin çirkin açıklaması ilişkileri zedeleyebilir" derken Kıbns Rum Kesimi de Dini'nin sözlerini geri almasını istedi. mhor AB'ye ü>elik görüşrnelerine Türk tarafım da katmanın bir for- mülünü bulmalıyız" şeklınde ko- nuştu. "Kıbns'ta iki ayn cumhuriyet iki ayn toplum ve iki ayn hükümet bulunduğunu kabul etmeüyiz. AB, üyelik görüşmelerini yürütürken bu tetnel gerçeğigöz ardı ederse so- runlargkierekartar'' dıye konuşan Italya Dışişlen Bakanı. üyelik gö- rüşmelerinın başlamasının. adada iki toplumun > aranna olacak siya- si bir çözüm ıçin de olumlu bir adım olacağını kaydettı. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın "AB, Rum Kesimi ile tam üyeük görüşmelerine başlarsa BM arabuluculuğundaki banş gö- rüşmelerindençekiliriz" şeklınde- kı sözlen AB'de sen tepki yaratmış \ e kararlaştınlan programdan vaz- geçilmeyeceğı açıklanmıştı. .AB'nin Kıbns Rum Kesımı ıle tam üyelik görüşmelerine 1998 yılı ba- şında başlaması bekleniyor. Rumlar ve Yunanldar sert tepki gösterdi İtaKa Dışişleri Bakam'nınaçık- lamalan Yunanistan ve Kıbns Rum Kesimf nde şok etkısı yarat- tı. Atına muhabirimiz Murat İlem. Cem ile ikilı görüşmeden sonra dü- zenlediklen ortak basın toplantı- sında konuşan Dım'nın açıklama- Lüksemburg Dışişleri Bakanı geliyor AB trafiği hızlandı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Lüksemburg'ta aralık ayında yapılacak Avrupa Birliği (AB) zirvesi öncesinde Türkiye'nin "aday" ülkeler listesıne sokulması ıçin girişimlerinı arttıran Dışişlen Bakanı İsmailCem. AB dönem başkanı Lüksemburg'un Dışişlen Bakanı Jacques Püos'u konuk etmeye hazırlanıyor. ttalya'ya yaptiğı geziden memnun dönen Cem. gelecek hafta başında da Fransa'ya gidecek. AB'nin aralık ayında yapacağı zırvede aday ülke statüsünü alarak "katılım öncesi stratejisinin" uygulanmasını ısteyen Türkiye, gırişimlerini artırdı. Dışişlen Bakanı Cem. geçen günlerde Italya'ya yaptığı zıyaretten memnun döndü. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ömer .\kbel. dün düzenlediği basın toplantısında. bir soru üzerine Cem'ın ItaKa Dışişleri Bakanı Lamberto Dini ve Başbakan Romano Prodi ıle bir araya geldiğinı anımsatarak görüşmelerde Kıbns ve AB ıle ilişkilenn ağırlıklı ele alındığını söyledi. Akbel. görüşmelerin içeriklı ve gerçekçi oldugunu belırterek iki ülke arasında oluşturulan çalışma grubunun ikinci toplantısının gelecek yıl Türkiye'de gerçekleşeceğini sözlenne ekledı. Akbel. AB dönem başkanlığını yürüten Lüksemburg'un Dışişlen Bakanı Poos'un da pazar ve pazartesi günleri Ankara'da temaslarda bulunacağını belirterek "Poos'un dönem başkanlığını yürütmesi nedeniyle doğal olarak ağırlıklı olarak Türkiye-AB ilişkileri ele almacak" dedi. Cem. Poos ile görüşmesinın ardından Fransa'ya geçecek. Dışişlen Bakanı Cem. Lüksemburglu ve Fransız karşıtlanyla yapacağı görüşmelerde, Türkiye'nin gümrük birlığini. tam üyelik perspektifinin birparçası saydığını ve birliğın aralık ayında somut bir katılım öncesi strateji çizmesi gerektığini bildirecek. Cem'in. A\rupa'yı ikna turlanna Italya ve Fransa gibi Türk tezlenne destek \eren ülkelerden başlamasının rastlantı olmadığının altı çızılerek "Türkiye, Akdenizlilik ruhunu kullanarak bu ülkeler nezdinde destek alrna yoluna gitti. Başbakan Mesut Yılmaz'ın e>lül sonunda Almanya gezisi de başanlı olursa Türkiye'ye adayhk statüsü \erilebilir" vorumlan yapıldı. />* 1 1 1 Primakov'a S-300 1 uyarısıyineleneceh J ANKARA (Cumhuriwt Bürosu) - Türkiye. ekim ayı • başlannda Ankara'ya gelmesi beklenen Rusya Dışişleri • Bakanı Yevgeni Primakov'a S-300 füze sistemlerinin • Güney Kıbns Rum kesimine konuşlandınlmasından • . duyduğu kaygıyı dile getırecek. B ^ ^ H ^ ^ Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wk < ^ ^ ^ ^ k Büyükelçi Ömer .Akbel. ^ K ^ ^ ^ ^ ^ ^ B Pnmakov'un ziyaretınde iki ^ P ^ ^ H ^ L ülke ılişkılennın tüm H ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ boyutlannın yanı sıra S- ^ ^ _ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ 300 füzelerinın Kıbns ^ E L ^ ^ ^ ^ ^ H Rumlan'na H . 1 ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ satılmasından ^ T W a ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ duyulan kayginın ^ B M ^ ^ ^ ^ ^ K vineleceğıni • m - ^ ^ ^ ^ ' bildırdi. lannın Yunanistan Dışişleri Ba- kanlığı'nın sert tepkısine yol açtı- ğını bildırdi. Dim'nin sözlenyle ilgili olarak biraçıklama yapan Yunanistan Dı- şişleri Bakanlığı "Dini'nin Kıbns konusunda yaptığı çirkin açıkla- malar iki AB üyesi ülkenin ilişkile- rini ciddi biçimde zedeleyebilir" ifadesim kullandı. Dışişlen Bakan- lığı yetkılileri "•Dini'nin ifadesi bi- â şaşırttı. İtaKa Dışişleri Baka- m'nın söylediklerinin doğruluğu- nun araşünlması için talimat verU- di. Soz konusu açtklamalar, BM ve AB kararlanna aykındır ve Yuna- nistan-İtaKa ikili ilişkilerine fayda- sı olmayan da\Tanışlardır" dediler. Lamberto Dım'nın açıklamala- n Yunan basmında bırinci sayfalar- da ve "İtalya'dan ağır tahrik" ifa- deleri kullanılarak yer aldı. Gazete haberlerinde. "Ital- ya'dan tahrik". "Dini, Duçe'nin şöhretini kıskandı". "Itahan usu- lü fes" gıbi ıfadelerin kullanıldıği gözlendi. Kıbns Rum Kesimi de Italya hü- kümetine bir çağrıda bulunarak Dini'nin sözlenni gen almasını is- tedi. Parlamento Başkanı Spiros Kipriyanu. Rum radyosuna verdi- ği demeçte. Dini'nin "Kıbns'taiki eumhurhetve iki toplum var" söz- lerinin kabul edilemez oldugunu ıfade etti Kıbns Rum Kesimi eski lıden Kipriyanu "Bu sözler ttaha hükümetindc belirgin bir tavır de- ğişikliğinin ifadesi mi. yoksa İtal- yan Dışişleri Bakam'nın Türk mes- lektaşı ileyapnğı görüşmeden etki- lenerek dikkat edilmeden sarfedi- len sözler mi, bümiyoruz. Ancak Dini'nin sözlerini geri almasını bekliyonız'"dedi. Dıni'nin sözlerinın Kıbns Rum Kesimi ve Yunanistan'da büyük tepki yaratması üzerine gerginliği azaltmak ısteyen Italya Dışişleri Bakanlığı. Italya'nın "Yalnızca Klerides liderligindeki Kıbns Cumhuriyeti'nitanıdığını'" açıkla- dı. Açıklamada "İtaKa,yalnız Kıb- ns Cumhuriyetini (Rum Yönetimi) tamvor" denıldı ve AB ıle Kıbns arasında başlaması planlanan banş görüşmelennın adadaki sorunun çözümü için de yararlı olacağı vur- aulandı. t f*ş Om to H *fe» r« n • j j ı s i a ? ı « » « n u 9 14 15 1« '? 19 ît » II » M»31 I' 2 3 1 S I 1 I I 11 ". 12 -3 y* t$ i« i? ı» n » Ü a n » 25 a 77 a M » j ' M ü i< •: i> ı> » 2' 40 2223MSM27 2» «1 » 90 1 J S • î 7 * • '5 'i ıs U IS ** 17 IS 19 j EcoVVagon'un Not Defteri: OK Clion'daki BM belgesi İngiltere tarafından hazırlanmıs Londra'nın Kıbns oyunuSERK\N DEMtRTAŞ ANKARA - Kıbns soru- nuna çözüm bulunmasına yönelık olaran Glıon'da ya- pılan toplumlararası doğru- dan görüşmelerin ikinci ayağında sunulan Birleşmiş Milletler "çalışma belgesi- nin" İngiltere tarafından hazırlandığı ortaya çıktı. ABD'nin bu durumdan ra- hatsız olduğu. belgenın res- mı bir yanı bulunmadığı açıklamasını yapması ıçin BM Kıbns Özel Temsilcisi Diego Cordovez'e baskı yaptığı kaydedildı. Cordovez'inaçık- lamavı vapmasını "yenilgi" olarak değerlendiren Ingıltere'nın "BMGü- venlik Konseyi Başkanı VVeston ara- cılığıyla Türk tarafım suçlayan bir açıklama yaptığının" altı çızildi. Kıbns ıçin Türkiye ve Yunanis- tan'la bırlikte garantör ülke statüsün- de bulunan Ingiltere'nin, Isviçre'nin Glion kentinde yapılan doğrudan gö- rüşmeler sırasında yaptığı sürprız diplomatik bunalıma neden oldu. Cumhurivefin güvenılir kaynaklar- dan edindiği bilgilere göre İngılte- re'nin uygulamayaçalıştığı plan şöy- le işledi: • ABD'nin belgenin Ingiliz arabulucu David Hannay tarafından hazırlanmasından rahatsızlık duyması üzerine BM Kıbns Özel Temsilcisi Cordovez'in "Belgenin resmi olmadığınf' bildirdiği kaydedildi. Hannay haarladı KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ile Kıbns Rum kesimi lide- ri Glafkos Klerides'ı anlaşmaya zor- lamak amacıyla görüşme masasına bır belge sunulması görüşü öne sürül- dü. Bu belgeyi Ingiltere'nin Kıbns David Hannay Özel Temsilcisi David Hannay hazır- ladı. Belge, Hannay'le çok iyi ilişkı- len olan Cordovez tarafından da ma- saya getırildi. Ancak Denktaş, tsviç- re'ye gelmeden önce herhangi bir belgeyi kabul etmeyeceğini belirt- mıştı Belgenin sunulması masa ba- şmda büyük bunalıma neden oldu. Klendes. Denktaş'ın büyük tepki göstermesı üzerine uluslararası ka- muoyunda anlaşmayı reddeden tara- fın Türk tarafı oldugunu göstermek amacıyla belgeyi "resmi" olarak gös- tererek kabul ettiğinı açıkladı. Rum tarafı. elindeki kozlan güç- lendiımek için belgeyi basına da sız- dırdı. Ancak bu durum Türkiye ve ABD tarafından tepkiyle karşılarıdı. ABD. Diego Cordovez'ebaskıda bu- lunarak toplum lıderlerine sunulanın resmi bır belge değil. sedece bir ça- lışma kâğıdı olduğunun açıklanması- nı sağladı. İngiltere, bunubiryenilgi olarak değerlendirdi ve bunalımdan zarar görmemek için BM Güvenlik Konseyi'nde Daimı Temsilci John Weston aracılığıyla Türkiye ve Kıbns Türklen'ne yük- lendı. Türk diplomatik kay- naklar, tsviçre'de uygu- lanan planın "tipik bir İngüiz" oyunu oldugunu belirterek "Belge çıkar- mak ne BM'nin göre\ \« >etkisi kapsamındadır ne de görüşmelerde kul- lanılacak y öntem açısın- dan doğnıdur" dediler. John Weston, Glion görüşmeleri ile ilgili olarak Nevv York'ta "Kıbns Rumları esneklik gösterdi. Türkler ise önkoşul ileri sü- rerek -gelişme sağlanmasını geciktir- di" açıklamastnı yapmıştı. Belgede neler var? Hannay'ın hazırladığı ve Cordo- vez'in toplum lıderlerine sunduğu belge. ana ve ek olarak olmak üzere iki bölümden oluştu. Belgede şu maddelere yer verildi: - Liderler yıl sonuna kadar anaya- sa taslağını hazırlayacak \ e 31 aralık- ta muhtemelen New York'ta yapıla- cak toplantıda Cordo\ez'e sunacak- lar. - Taraflar görüşme sürecini boza- cak adımlardan kaçınacaklar. - Kıbns'ta kurulacak devlet. feda- ral ve tek egemenlik esasına dayalı olacak. - Serbest dolaşım olacak v e her iki tarafta da gayrimenkulleri bulunan- lar geri dönebilecekler. ABD'nin sığınma hakkı verdiği iki diplomat sorun yarattı K. Kore görüşmelerden çekildi ® TOYOTA Dış Haberier Servisi - Kuzey Kore. ABD'ye iltica ettikleri ortaya çıkan Mısır Büyükelçısi CangSungGil ile Paris'te diplomat olan kardeşı Cang Sung Ho'nun iadesini istedi. Beyaz Saray. Kuzey Kore ile ABD arasında dün başlaması öngörülen füze görüşmelerinden çekildiğini açıkladı. Resmı Kore Merkezı Haber Ajansına göre Dışişlen Bakanlığı Sözcüsü yaptığı açıklamada, "İade konusundaki uluslararası yasalann ışığında. suçlular Kuze> Kore'ye iade edilmeli ve adalet önüne çıkarümalıdır" dedı. ABD'de yayımlanan Washington Post gazetesi. adlan açıklanmayan ABD'li yetkilılere dayanarak verdiği haberde. Mısır Büyükelçisi ile eşinin Amerikan istihbarat örgütü CIA tarafından Mısır'dan kaçınldığını ve büyükelçi ile kardeşinin aileleriyle birlıkte CIA'ya ait bir üste tutulduğunu ileri sürdü. ABD tarafından önceki gün yapılan açıklamada da büyükelçi ile kardeşine sığınma hakkı verildiği bildinldi. Sözcü, iki kardeşin geçen ay sonlannda görevlerinden alındığını ve büyük mıktarlarda kamu fonunu zımmetlerine geçırmek ve devlet sırlannın sızdınlması suçlanndan soruşturma için ülkelerine dönmelennin istendiğini söyledi. Sözcü. diplomatlann cezalandınlma korkusuy la kaçtıklannın düşündüldüğünü belırtti. Kuzey Kore'nın diplomatlann iadesini resmen istemesı, Pyongyang ile VVashıngton'un Nevv York'ta füze görüşmelerine başlamalanndan kısa süre önceye denk geldi. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada. Kuzey Kore ıle ABD arasında dün yapılması tasarlanan Pyongyang yönetimintn füze satışlanna ilişkın görüşmenm Kuzey Kore heyeti tarafından aynntı venlmeksizin iptal edıldiğı bildinldi. POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Tüpkiye, Füze Çemberinde Israil Başbakanı Benyamin Nutahyahu'nun, Rus- ya'nın uzun menzilli füze üretımi için iran'a yardım ettiğıne ilışkin açıklaması, kuşkusuz Türkıye'yi de çok yakından ilgılendiriyor. Zira Israil gibi Türkiye de bu füzelerin menzili içınde bulunuyor. Aslında haber yenı değıl. Rusya'nın İran'a uzun menzilli füze teknolojısı sattığı, şubat ayında LosArı- geles Tımes gazetesi tarafından bildirilmişti. Haber- de. Moskova'nın İran'a uzun menzilli Rus "SS-4"fü- zelerine ılişkin teknoloji sattığı. bu satıştan kaygıla- nan Clinton yönetiminin Kremlin 'i uyardığı bildirili- yordu. ABD, kendi açısından SS-4 teknolojisinin İran'a satılmasından kaygılanmakta haklıydı. Çünkü 2000 km menzili olan SS-4'ler gerektiğınde nükleer başlık da taşıyabiliyor. 24 ağustos tarihli International Herald Tribune ga- zetesi ise bırinci sayfadan verdiği haberde, Rus- ya'nın İran'a yeni bır balistik füzenin üretimi için yar- dım ettiğini, VVashington'un bu yardımın kesilmesi için Moskova'ya aylardır sessiz biçimde baskı yap- tığını bildınyordu. Gazetenin haberinde, Iran'ın Rus- ya'nın yardımı ile gelıştirmekte olduğu balistik füze- nin Israil, Suudi Arabıstan ve Körfez'dekı Amerikan birliklerini vuracakgüçte olduğu belirtiliyordu. Herald Tribune, iran'ın Rus yardımı ile geliştirmekte olduğu füzenin cinsıni bıldırmiyor: ancak yeni füzenin men- zilinın 1000-2000 km arasında oldugunu ve 1400 ki- lo patlayıcı madde gücünde savaş başlığı taşıyabıl- diğinı kaydedıyor. 2000 km menzilli bir füzenin sadece Türkiye'nin doğusunu değil. Istanbul'u da rahatlıkla vurabilece- ğıni unutmamak gerekıyor. • • • Rusya'nın bölgede füze sattığı tek ülke Iran değil. Ilginç bır rastlantı (!) olarak, Moskova, Türkiye'nin sorunlu olduğu hemen tüm komşularına füzeler da- hil her türlü ağır silahı satıyor. The VVashington Post gazetesınde mayıs ayında çıkan bir haberde Rusya'nın Ermenistan'a 300 km menzilli 32 tane "Scud-B "füzesi ile sekız fırlatıcı sat- tığı bildirilıyordu... Haberde Ermemstan'ın bu füze- lerle Azerbaycan'ın başkentı Baku'nün yanı sıra Do- ğu Anadolu'dakı birçok kenti vurabıleceği vurgula- nıyordu. Rusya, bilindıği gıbı Kıbns Rum kesimine de 160 km menzilli "S-300" füzelerı gönderıyor. Yanı Rum- lar bu füzeleri alınca Türkiye'nin Akdenız sahillerıni vurma olanağına kavuşacak. • • • Güneyimizde Akdenız kıyılarını vurabılecek S-300 füzelerıne sahip Rumlar; doğumuzdan ise Scud-B füzeleri ile Doğu Anadolu'yu vurabılecek Ermenistan ve geliştirmekte olduğu yenı füze ile istanbul'u vu- rabilecek olan Iran. Bu tabloya Rusya'dan bol mıktarda füze ve ağır sılah alan Suriye'yi de eklemek gerekiyor. Savunma konulannda uzman, Amerikan Defense News adlı derginin mart ayında çıkan sayısında, Iran'ın, Rusya'dan sılah alması ıçin Sunye'ye kredi açtığı bildiriliyordu. Özetle, Türkiye'nin çevresi Rus füzeleri ile sanlmış durumda. Rusya, bu polıtıkadan çifte kazanç sağlıyor. Önce kârlı silah tıcaretinden para kazanıyor. Siyasal açıdan ise, Türkiye'nin komşulannı silahlandırarak boru hat- tı konusundan Kafkasya ve Orta Asya'ya kadar re- kabet içinde olduğu Türkıye'yi güç duruma sokuyor, köşeye sıkıştırıyor. Türkiye'nin bu durumda, yapması gereken şey, başta Rusya ve Iran olmak üzere komşulan ile ilişki- lerinı rekabetten işbirliğine dönüştürmeye çalışmak- tır. Ama bu arada her türlü olasılığa karşı hızla kendı füze teknolojisıni gelıştırmek zorunda olduğu da açık. Papa'nın ayini pahalıya patladı MİŞEL PERL.MA.N PARİS-Papa2. Paul'un katılımıyla geçen hafta Fransız başkentinde düzenlenen Dünya Gençlik Günleri (JMJ) yaklaşık bir milyon "hacryı bir araya getirirken bu toplantının parasal bakımdan açık verdiğı belirtildi. Gençlik Günlen'ni düzenleyen Rahip Mkhel Dubost,T\'nin birinci kanalında yaptığı açıklamada. gırdilerin 250 milyon frankı bulurken beklenmeyen açığın 30 milyon frank olarak hesaplandığını ifade etti. İaşe ve konaklama masraflan. pazar günü 50 frank, hafta sonu 195. tüm haftayı kapsayan süre ıçin de 810 frank olarak saptanmıştı. Söz konusu masraflan. dınsel etkınliğe katılan genç hacılar üstlenmekteydı. Ancak çok sayıda hacının bu bedeli ödemediğı. dolayısıyla 30 milyon franİdık bir açığa neden olduğu belırtıliyor. Öte vandan TV'nın bırinci kanalıyla yaptığı söyleşide rahıp Dubost "Ben kimsenin köprüler altında yatmasını istemedim. herkesin kamuu doyurmasını istedim. O zaman da açık verdim" dıye konuştu. Aynca düzenlenmiş eyleme ilışkin yan işlerin bir milyon frank sağladıği kaydedildi. En büyük düş kmklığı ise geçen pazar Longchamp hipodrumunda düzenlenen büyük ayınde meydana geldı. Rahip Dubost yaptığı açıklamada. adam başına sadece 2'şerfrank toplandığına dikkat çekti. Aynca öne sürüldüğüne göre çeşıtli heyetler yeterli bır bütçeye sahıp olmakla birlıkte parasal katkıda bulunmadı. Bu arada günlük Le Pansien gazetesi dünkü sayısında büyük puntolu başlığında Dünya Gençlik Günleri'ne katılan Polonyalı bir genç kızın ığfal edildiğini. polisin bunun yanı sıra kimi kayıplan araştırdığını da bıidirdı.