Katalog

24TEMMUZ1997 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Avrupa Birliği -Türkiye pazarhğı için bürokratlardan Dışişleri Bakanı İsmail Cem'e öneri 'GB ve Kıbns ayrı görüşü]sim'ESRAYENER/ SERKA.N DEMİRTAŞ ANKARA- Dışişleri Bakanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarhğı yetkililerinin, Brüksel'de bulunan Dışişleri Bakanı İsmail Cem aracılığıyla hükümeteu Avrupa Birliği ile ilişkilerde Kıbns üe gümrük birliği konulannın paralel götürülmemesi" yönünde görüş bildırdıklen öğrenildi. Yetkililerin Cem'e, pazarlığın bu yönde yapılması durumunda, AB'nin Türkiye'yi, tam üyelik perspektifı karşılıgında ICıbns'ta ödün denklemine zorlayabileceğini belirttikleri kaydedildi. AB'nin savunma kolu Batı Avrupa Birliği'nin (BAB) olağanüstü toplantısı nedeniyle önceki gün Brüksel'de bulunan Dışışleri Bakanı Cem'in, Belçika'da görev yapan Türk • Dışişleri Bakanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarhğı yetkilileri, Bülent Ecevit'in KKTC'de açıkladığı 'gümrük birliği kozunun' Kıbns konusundan ayn tutulması için Dışişleri Bakanı Cem'in dikkatini çektiler • Yetkililer, Türkiye'nin pazarhğı Kıbns-Gümrük birliği eksenine çekmesi durumunda, AB'nin de "Türkiye'ye tam üyelik perpektifi karşılıgında Kıbns'ta ödün" kozunu kullanabilecegini bildirdiler. u . , lîc Türkiye-AB ilişkileri konusunda bir değerlendirme toplantısı yaptığı öğrenildi. Kıbns'ı GB'den ayıraı Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit'in, Türkiye'ye tam üyelik perspektifini vermeyen AB'ye karşı koz olarak gümrük birliğinin yeniden müzakere edilmesini gündeme getirmesi konusunda diplomatlann görüşünü soran Cem'in "Pazarhğı Kıbns-GB eksenine kaydınnayaiım" yanıtını aldıği öğrenildi. Diplomatlann. Ecevit'in gümrük birliği ile ilgili açıklamaiannı KKTC'de yapmasının AB'de yanlış anlamalara neden olabileceğini de kaydettikleri bildirildi.AB ile yapılacak pazarlığın, tam üyelik ve protokolün uygulanmayan bölümlerine işlerlik kazandınlması yönünde geliştirilmesi gerektiğinin altını çizen diplomatlann a Kıbns üe gümrük biriiği konulannın birbirierine bağlı konular gibi masaya yatınlmamaa gerektiğT görüşünü bildirdiklerikaydedildi.Diplomatlann, Kıbns konusunun gümrük birliğiyle birlikte ele alırunası durumunda, AB'nin de "Türkrye'nia. tam üvelik perspektifine karşıuk Kıbns'ta ödün" denklemini gündeme getirebileceklerine dikkat çektikleri öğrenildi. Türkiye'nin AB'ye tam üyelik hakkı 1963 Ankara Anlaşması ile belirlenmişti.Türkiye'nin, özellikle gümrük birliği protokolünün mali yardım bölümüne işlerlik kazandınlması için çalışılması gerektiğini vurgulayan diplomatlann. hizmetlerin serbest dolaşımmın sağlanmasını da zorlayabileceğini belirttikleri kaydedildi. lurkıye nın GB atağı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun Tür- kiye'ye tam üye adayı sta- tüsü verilmemesi önerisini gündeme getirmesinin ar- dından harekete geçen An- kara, Gümrük Birliği'nin aksayan yönlerinin değiş- tirilmesine ilişkin çalışma- lara başladı. Dışişleri Ba- kanlığı'nca yürütülen ça- lışmada Gümrük Birli- ği'nin aksayan yönleri tes- pit edılirken "mali proto- kolündeki Yunanfetan veto- sunun kaldınlması, ku- nımsal diyalog mekaniz- masının işletibnesi" gibi konulara öncelik verildıği öğrenildi. Türkiye ile AB arasında Gümrük Birliği konusunda çıkabilecek uyuşmazlıklann, önce Brüksel'de hakemler kuru- lunda görüşülmesi sonra da Strasbourg'ta bulunan Av- rupa Parlamentosu'nda (AP) onaylanması gereki- yor.Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ömer AkbeL dün düzenlediği ba- sın toplantısında, AB'nin Gümrük Birli- ^ ^ — ^ ^ ği konusunda- ki yükümlü- lüklerini yeri- ne getirmeme- sinden kay- naklanan ak- saklıklaroldu- ğunu belirte- rek Dışişleri Bakanlığı 'nda yapılmakta • Ankara, Gümrük Birliği'nin aksayan yönlerinin değiştirilmesi için çalışmalara başladı yalnızca hizmetlerin ser- best dolaşımının sağlan- ması ve tanm ürünlerinin de anlaşma kapsamına alınmasını önerirken. Tür- kiye kişilerin serbest dola- şım haklannın da sağlan- masını istiyor. Ancak Al- manya bu önenye sıcak bakmıyor. Güneydoğu sorunu: AB Komisyonu'nun "Gün- dem 2000" adlı raporunda yer alan "Türkiye, Kürtso- nınunu silah kullanmadan çözmelidir" ıfadeleri An- kara"da rahatsızlık yarattı. Türkiye, bu ifadelerin AB'nin ileriki aylarda ya- yımlayacagı raporlarda yer almamasını isteyecek. Hakemler kurulu Türkiye ile AB arasında 1 Ocak 1996'dan itibaren uygulanmaya başlanan Gümrük Birliği konusunda çıkabilecek uyuşmazlıkla- nn, Brüksel'de kurulacak bir hakemler kurulunca cö- zümleneceği belirlendi. Türkiye ve AB arasında 6 Mart 1995 tarihinde yapı- _ _ ^ ^ lan Ortaklık Konseyı'nde ımzalanan Gümrük Birli- ği metninin "uyuşmazJık- lann çözümü ile ilgili prose- dür" bölü- mündeki 59. maddesinde, taraflardan bi- 'a göre Türk - Yunan gerginliği Madrid zirvesinden sonra yumuşuyor Türk - Yunan barışı vıfiıktaDış Haberler Servisi - Isparîya'nm başkenti Madnd'de 8-9 temmuz günleri arasında gerçek- leşen NATO zirvesinde, Yunanıstan ile Türkiye arasında vanlan mutabakat, uzun zamandır ger- gin olan tki ülke ilişkilerini yumuşatmaya yöne- lik önemlı bir adım oluşturdu. ABD'de yayımla- nan New York Times gazetesinde çıkan bir haber- de, Yunanlı politikacılar ve uluslararası gözlem- cılerin bu anlaşmanın, düşmanhklanyla NA- TO'nun başını ağntan ikı ülke arasında yeni bir tartışma zemini başlatabıleceğini düşündükleri belirtildi. Habere göre Yunanıstan Dışişleri Bakanı The- odoros Pangalos. bir söyleşide anlaşmaya ilişkin olarak "Bu çok önemli bir getişme, bir araya gel- memizi sağbyor. Bu. ük umut işareti" dedı. Haberde. bir buçuk yıl önce ıki ülkeyi savaşın eşiğine getiren Kardak kayalıklan bunahmının ve Kıbns'ın hâlâ sorun oluşturduğu belirtildi. Ama Madrid belgesiyle taraflar birbirlerinin egemen- lik haklanna saygı göstereceklerine ve anlaşmaz- lıklan banşçı yollarla çözeceklerine ilişkin bir uz- laşmaya vardılar. Habere göre Madrid Anlaşmasf nın yarattığı olumlu havayla. Yunanlı politikacılar iki ülke ara- sındaki kültürel yakınlıklan da gündeme getir- meye başladı. Bir Batılı diplomatın " Aralannda- ki tarihi düşmanlığa karşın Yunanistan ve Türki- ye'nin ortak noktalan var. Yunanistan'ın geçmiş- te Türkiye ile yaşadığı deneyimler kötü. ama \u- nanlılar kendilerini ne ırksal ne de kültürel bağ- lamdaTürklerdenüstüngörüyor"dedığı belirtil- di. Eski Başbakan Andreas Papandreu'nun sert tutumuna karşın Kostas Simitis hükümeti komşu- lanyla ve müttefıkleriyle olan ilişkilerini iyileş- tirme yoluna gitti. Atina, diplomatik alanda Ankara'ya öncelik ta- nıdı. New York Times'ın haberinde, Türkiye'ye yönelik tutumunu yumuşatan Dışişleri Bakanı Pangalos'un bazı koşullann yerine getirilmesi du- rumunda Türkiye'nin Yunanistan'ın en önemli ortağı olabileceğini söylediğine ve geçen mart ayında Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) üyeliği- ni savunduğuna yeT verildi. olan bir çalışmada bu ak- saklıklann tespit edilmeye başlandığını kaydetti. Ak- bel, AB'nin özellikle mali yardımlar ve kurumsal iş- birliğı konulanndaki yü- kümlülüklerini yerine ge- tirmekten uzak olduğunu vurgulayarak "Bakankkta yapılacak tespitin ardından karşı tarafla ilişkhe geçflip bunlann bildirilmesi >a da iki tarafın bir ara\a gelip aksaklıklann elbirtiğiyle çözümlenmesinin" gün- demde olduğunu kaydetti. Dışişleri Bakanlığı'nca yapılan çalışmada şu nok- talara ağırlık verileceği bil- dirildi: Maii protokol: Türki- ye'nin Gümrük Birliği'ne girmesinden kaynaklanan zararlannın karşılanması- na yönelik olarak AB'nin vermesi gereken 375 mil- yon ECU'luk yardımı "AP'nin Türkiye'deki û> san haklankoşuhına bağb- masT nedeniyle yapılama- dı. Avrupa Yatınm Banka- sı'nın vereceğı 350 milyon ECU ve Akdeniz'de Işbir- liği Fonu'ndan (MEDA) verilmesi gereken yaklaşık 700 milyon ECU'luk yar- dımlann Yunan vetosuna takılması. Ankara'da bü- yük rahatsızlık yarattı. Tür- kiye, bunun AB'nin iç so- runu olduğunu tezini işli- yor. Kurumsal diyalog: Tür- kiye ile AB arasında Güm- rük Birliği'nin yaşama ge- çirilmesiyle birlikte öngö- rülen kurumsal diyalog mekanizması ışletilemiyor. Türkiye, Gümrük Birliği konusunda karar alma me- kanizması dışında. AB ise tek yanlı karar alabilmekte. Serbest dolaşım: Türki- ye, sadece mallann serbest dolaşımına izin veren Gümrük Birliği'nin kapsa- mını hizmetler ve kişilerin de serbest dolaşımını kap- sayacak şekilde genişletil- mesini istiyor. AB, rinin uyuşmazhğı 60. mad- dede belirtilen yöntemler doğrultusunda hakeme gö- türebileceği ifadeleri yer aldı. Anlaş.manın 60. mad- desinde de şöyle dendi: 1- Bir uyuşmazlığın ha- keme götürülmesi halinde üç hakem yer alacaktır.2- Uyuşmazhğm iki tarafin- dan her biri 30 gün içinde birer hakem atayacaktır. 3- Atanan iki hakem, akit taraflardan birinin va- tandaşı olmayan üçüncü bir hakemi anlaşma ile aday göstereceklerdir. Hakemle- rin atanmalanndan itibaren iki ay içinde mutabakata varamamalan halinde, üçüncü hakem yine onlar tarafından Ortaklık Konse- yi tarafından hazırlanacak 7 kişilik bir listeden seçile- cektir. Türkiye ile AB ara- sındaki sorun Brüksel'deki hakemler kurulunda karara bağlandıktan sonra güm- rük birliğindeki olası bir değişiklik Avrupa Parla- mentosu'nda onavlanacak. Mars 'tan yeni fotoğraflar Pathfinder'la bir bilgisayar anzası nedeniyle geçen haita sonunda azalblan iletisimin önceki gün yeniden kurulmasıyla -kızıl gezegen" Mars'ın ük panoramik fotoğraflan dün NASA'yaulaştL Pathfinder'ın gönderdiği şaşırtıcı panoramik fotoğraflar ve renkli görüntüler gazetecüere gösterildi. Pathfınder u/a\ aracın gezegendekj değişik kava türterini de görüntüledi.Uzmanlar fotoğraflarda, miharlarca yıl önce akan sularia şekiUenen büyük Ares VaJlis vadisinin yer aldığını belirttikr. Görüntülerde bu bölgenin defalarca su altında kalmış olduğu anlaşüıyor. SORUNLAR ERGUN BALCI GB Tartışması Ankara'nın Gümrük Birliği'ni yeniden gözden geçirme karan tartışmalara yol açtı. Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit'in Gümrük Birliği uygula- masından Türkiye'nin zararlı, AB'nin de kazançlı çıktığı yolundaki değerlendirmesi, başta Dışişleri eski Bakanı Murat Karayalçın olmak üzere bir dizi işadamı tarafından eleştirildi. Sayın Karayalçın'ın herhalde bu konuda konuşmaya hiç hakkı yoktur. Kendisi, Tansu Çiller'in gazınagelerek, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) üye olmadan Gümrük Birliği'ne (GB) girmesıni kabul etmiştir. Oysazamanın Dışişleri Bakanı olarak tüm AB ülkeferinin önce Avrupa Birliği'ne üye olduklannı, son- ra da GB'ye katıldıklannı bilmesi ve bunu dış konu- lardaki cehaleti ile ünlü Tansu Çiller'e anımsatması gerekirdi. Türkiye Tansu Çiller tarafından içine sokulduğu bu acayip durumda, AB'nin dış ticaret politikalanna uyma yükümlülüğünü kabul etmiş, ama AB'ye tam üye olmadığından bu politikalann oluşturulmasında sesini duyuramamıştır. • • • Gelelim başka bir konuya. Mehmet Ali Birand dünkü bılgilendiricı yazısında GB Anlaşması'nın yeniden yazılmasının imkânsız olduğunu, çünkü anlaşmanın içindeki bir cümlenin değiştirilmesinin dahi Avrupa Pariamentosu'nun (AP) onayına sunulmasını gerektirdiğini, AP'nin ise bugünkü ortamda onay vermesinin söz konusu ol- madığını belirtiyor. Birand, yapılacak aceleci, radikal bir hareketin Türkiye'nin AB ile tum ilişkilerini bozabileceğinden kaygılanarak yerinde bir uyanda bulunuyor Ancak biz radikal olarak tanınan Ecevit dahil, hükümette hiçbir yetkılinın GB'yi temelden değiştirmek ya da AB ile ilişkilerimizi tehlikeye atmak gibi bir niyeti olduğunu sanmıyoruz. Ama GB'de bazı uygulamalar var ki, bunlar GB anlaşmasının çerçevesi dışında Türkiye'ye dayat- malar şeklinde ortaya çıkmaktadır. Sözgelişi MEDA diye bilinen Akdeniz Ülkelerine Yardım Fonu. Türkiye bu yardım fonunun kapsamında 5 yıl içinde (1996-2000) 700 milyon ECU dolayında (1 milyar dolara yakın) kaynak kullanabile- cekti. Ne var ki AB Konseyi, bu yardıma Güney- doğu'da kullanılma koşulunu getirdi. Türkiye de bu onur kıncı, küstahça davranış üzerine yardımı kabul etmedi. Ya Türkiye'nin GB'den doğan zarartannı karşılamak için ülkemize yapılması öngörülen yardımlar? Bunlann hepsi Yunanıstan tarafından bloke edilmiş durumdadır. Örneğin, AB'nin Gümrük Birliği çerçevesinde Türkiye'ye vermesi öngörülen 375 milyon ECU'luk (485 milyon dolar) destek kredisi ile Avrupa Yatınm Bankası'nın 350 milyon ECU'luk kredisi Yunanistan'ın vetosu nedeni ile donduruldu. Anavatan Partisi Araştırma Merkezi tarafından hazırianan bir raporda, AB tarafından Türkiye'ye beş yıllık süre için vaat edilen 3.5 milyar dolariık yardımın verilmediği belirtiliyor. - - • • • s. TJÎ • °"" Şimdi Türkiye bunlan gündeme getirmesin mi? Gümrük Birliği gözden geçirilmeli denirken, kaste- dilen bunlardır. Kimse GB Anlaşması'nı yır tıp atalım, AB ile ilişki- leri keselim demiyor. Bu arada, bir noktayı vurgulamakta yarar yar. Hükümette Ecevit dahil, hiç kimse Türkiye Üçüncü Dünya'nın lideri olsun ya da "Saddam'ın elini öpe- lim" türünden abuk subuk, saçma sapan şeyler söylemiyor. Ama Iran'ı bir numaralı terörist ülke ilan eden ABD'nin, şimdi Tahran'la diyalog aradığı, Saddam Hüseyin'in en büyük düşmanı Celal Talabani'nin gizlice Irak lideri ile temas kurmaya çalıştığı bir or- tamda^Türkiye'nin de Bağdat yönetimi ile diyalog yolu araması ülkemizin çıkarian açısından gen9klidir. Bu nedenle, dışandan yazan bazı meslektaşlann kişisel saplantılan ve psikolojik sorunlannın baskısı altında hemen sağa sola çamur atmaya başlamalan hiç de hoş kaçmıyor. ABD'den Türkiye'ye güvence yokLALE SARIİBRAHİMOĞLU ANKARA-Türkiye'ye yönelik "fır- kateyn ambargosunu" kaldirmaya ha- zırianan ABD'nin, Ankara'nın, ortak üretim projelerine katılmak isteyen Amerikan finnalanna önceden güven- ce verilmesi yolundaki önerisini geri çevirdiği bildirildi. Ankara. ABD yönetiminin silah ve parça teslimatının engellenmeyeceği yolunda Amerikan firmalanna güven- ce vermesini istiyor. Washington'untavn, Türkiye'nin 14 milyar dolan bulan başlıca ortak üretim projelerinde Amerikan Fırmalannın yer alma şansının azalması ve Amerikan firmalanna "zonınlu ambargo" uygu- • Ankara'nın, ortak üretim projelerine katılmak isteyen Amerikan firmalanna önceden güvence verilmesi yolundaki önerisi Washington yönetimi tarafından geri çevrildi. yaptığı açıklamada, yasalar gereği or- lerinde yer almasının zorlaştığına dik- tak üretim projelerinin de gerek Dışiş- kat çekti. Aynı yetkili şu görüşlere yer leri Bakanlığı gerekse Kongre'nin ona- verdi: yına sunulması nedeniyle Türkiye'nin "Ortaküretim projelerini Amerikan ön güvence koşulunun geri çevrildiği- ni belirtti. lanması anlamına geliyor. Ankara, Balgat'taki Kalkınma Işbir- liği Örgütü'nde (ODC) görevli Ameri- kan asken yetkihlenne. Türkiye'deki büyük ortak üretim projelerine teklif veren Amerikan fırmalannın, ihaleleri almalan halinde projeleri yürütmeleri önünde engellerin bulunmayacağı yo- lunda ABD yönetiminden ön güvence koşulu istendiğini resmen bildirdi. Ortak üretim projelerinde de bazı si- lah parçalannın ihracatı Amerikan yö- netiminin ve Kongre'nin iznine bağlı oluyor. Bir Amerikalı yetkili Cumburiyet'e finnalaruıa verdiğimi/de ABD'nin en- gellemeleri yüzünden gecikmeler olu- ABD firmalanna ambargo Üst düzey bir askeri yetkili Cumhu- riyet'e yaptığı değerlendırmede, ABD'nin siyasi konulara bağlayarak sılahlann transferini geciktirmesi ve fîrmalan için önceden güvence vere- memesi karşısında Amerikan firmala- nnm, Türkiye'nin ortak üretim proje- Biz bu gecikmeler sonucu projeleri- mizi tehlikeye atamayız. Sea Hawk de- niz hetikopteri anlaşmasını ilgili firma ile imzaladıgımız halde halen teslimaö yapılmadı. ABD Kıbns sorununun çözümü ko- nusunda umduğunu bulamadığı sürece örtülii ambargosunu sürdürecek ve ön güvence vermeyi reddedecektir." Türkiye. envanterindeki eskimiş tanklann yerine geçecek tank ile taaruz helıkopteri üretimi projelerine ek ola-' rak 48 adet F-5 uçağının modernizas- yonu ihalesini de gerçekleştirdi. Bu projelerin toplam tutan 14 milyar do- lan buluyor ve Amerikan firmalan bu üç projeye de teklif verdi. Türkiye'nin yakın tarihte ihaleye aç- tığı ve F-16 uçaklanna geçişte eğitim amaçlı kullanılacak olan F-5 uçaklan- nın Türkiye'de modernizasyonu ihale- sıne Northrop Grumman, Siera Tech- nologies ve Aero Eideties adlı üç Ame- rikan firması. Fransa'dan Sagem, Sin- gapur'dan da Singapore Aerospace fır- malan katılıyor. T ü r k i y e ' d e i l k d e f a MÜJDAT GEZEN SANAT MERKEZİ KİLYOS MSM YAZ KAMPI (îo-nYaş) • Tiyatro Bölümü: Müjdat Gezen yönetiminde Futbol Bölümü: Rıdvan Dilmen yönetiminde Tiyatro-Futbol-K.Gitar-Voleybol-Org-Solfej-Basketbol-Satranç- Tenis-Resim-Masa Tenisi-Dart-Hobiler-Plaj ve Geziler. (Her bölüme sadece 20 öğrenci alınacaktır) Cumartesi Pazar dişında hergün 09.00-18.00 arası kapıdan kapıya teslim. Yemek, kahvaltı Çocuğunuz kişilik kazanıyor. Bizi arayın. Broşür isteyin. Kayıtlar için son 4 gün. Kayışdağı Cad. Zıverbey Durağı No:48 Kadıköy Tel: 348 80 72/73 - 346 51 09 Faks- 348 80 74 ÇAĞDAŞYAŞAMI DESTEKLEME DERNEĞİ GENELMERKEZVETÜM ŞUBELERİ LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI'nın 74., BASINDA SANSÜRÜN KALDIRILIŞI'nın 89. yılını coşkuyla kutluyor; Ulusal Ant'la belirlenen sınııianmızdan, çağdaş, laik, demokratik hukuk devletinden ve özgür basından asla ödün vermeyeceğimizi duyuruyoruz. SÜREKÜ EĞlTjM İSTİYORSAK KİTAP OKURUNU ÇOĞALTMALIYIZ. EĞİTİM SÜREKÜÜĞI, ÖĞRENCİNİN KÜÇÜK YAŞTA KfTAPÇIYI TANIMASIYLA BAŞLAR; HAYAT BOYU DEVAM EDER. SÜREKLİ EĞİTİMLE SOSYAL VE EKONOMİK SORUNLAR ÇABUK ÇÖZÜLÜR. KİTAPÇILAR DERNEĞİ