Katalog

23 MAYIS 1997 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ABD'den tarıma ek kredi • VVASHINGTON (Cumhuriyet) - Clinton yönetimi, Türkiye'ye, 1997 mali yihnda ABD'den yapacağı tanm ürûnleri ithalatını fınanse edebilmesi için 'ek kredi' vermeyi kararlaştırdı. Tanm Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Türkiye'ye 120 milyon dolarlık kısa dönemli ihraç kredısi verildiği bildirildi. ABD'den Türkiye'ye, 1997 mali yılı için 300 milyon dolarlık kısa dönem kredi sunulmuştu. Ek krediyle bu rakam 420 milyon dolara yükseldi. Erdemir Vakfı sigortacılıga soyunuyor • ANKARA (ANKA)- Erdemır Mensuplan Yardımlaşma Sandığı Vakfı. sigortacılık sektörüne giriyor. Erdemir Mensuplan Vakfı sıgorta aracıhğı yapmak üzere Karadeniz Ereğli'de şirket kurdu. "Erdemir Vakfı Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd." adı verilen şirketin sermayesi 500 milyon lira olarak belirlendi. Şırkette Erdemir Vakfı 475 milyon lira, Erdal Aygün 25 milyon liralık pay edindi. KOBNere gezi desteği • ANKARA (ANKA)- Küçük ve orta ölçekli ışletmeleri (KOBİ) toparlamak ve ihracat potansiyelinin geliştirilmek amacıyla Dışişleri Bakanlığı tarafından yürütülen program çerçevesinde bir dizi gezı öngörülüyor. llki Almanya'ya yapılan gezinın ıkı ay ıçerisinde Romanva'ya yapılması bekleniyor. Yücel ve Baraz TZOB için yarışacak • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkjye Ziraat Odalan Birliği Genel Kurulu bugün Ankara'da başlıyor. Eski başkan Erol Baraz ile halen başkanlık görevini sürdüren Faruk Yücel'in listelerinin yanşacağı kongrede ilk iki gün tanm politikalan tartışılacak. Genel kurulda tanm politikalannın tartışılacağı ilk iki günkü oturumlara Başbakan Necmettin Erbakan, Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller, ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz ve Tanm ve Köyişleri Bakanı Musa Demircı de katılacak. Pazar günü yapılacak olan seçimlerde 201 delege oy kullanacak. Sayısal Loto zamlanıyor • ANKARA (AA) - Sayısal Loto'da kolon ücreti zamlanıyor. Milli Piyango Idaresi Genel Müdürü Ilhan Küsmenoğlu halen 25 bin lira olan kolon ücretinin. sistemin yaygmlaştınlmasına paralel olarak arttınlacağını ve 40 ya da 50 bin lira olacağını söyledi. Küsmenoğlu, •'Sayısal Loto'daki yeni tarife, haziran sonu veya temmuz başında uygulamaya girebilir" dedı. Çalışma Bakanlığında taslak hazırlığı • ANKARA (AA) - Çalışma ve Sosyal Güvenlık Bakanlığı, işçi emeklilen arasındaki intibak farkını gidermek amacıyla tek gösterge tablosuna geçmeyi öngören bir yasa taslağı hazırladı. Bakanlık tarafından hazırlanarak görüşlen alınmak üzere Türkıye tşçi Emeklileri Cemiyeti, Türkiye İşçi Emeklileri Derneği. SSK Genel Müdürlüğü, Hazine Müsteşarlığı ile DPT Müsteşarhğı'na gönderilen taslakta, 506 sayılı SSK Yasası'nda. 3395 sayılı yasa ile yapılan değişiklik ponucu uygulamaya konulan "Gösterge [Tablosu, Üst Gösterge •Tablosu" sisteminin igetirdıği sıkıntılan gidermek üzere bir düzenlemeye gidildiği kaydedildi. Deniz Nakliyat Yönetim Kurulu, genel müdürün görevden alınması için karar aldı Çalışanların dedigi oluyor • Geçen hafta içinde toplanan yönetim kurulu, aldığı bir kararla patron sendikacılarla birlikte şirkete sahip olan iki genel müdür yardımcısını görevden aldığını açıkladı. • Kurul Genel Müdür Ilker Gülfidan'm da görevden alınması doğrultusunda aldığı karann yerine getirilmesi talebiyle Başbakan'a, Başbakan Yardımcısı'na ve ÖYK'ye başvurdu. MUTLU GÜNEŞ SÖNMEZ Deniz Nakliyat'ın 26 mayıstaki devir işlemine üç gün kala çahşanlann haklılığı yönetim kurulu tarafından da kabul edildi. DB Deniz Nakliyatı TAŞ Yönetim Kurulu, Başkan Kâzım Dinç'in yönetiminde geçen hafta yaptığı toplantıda şirkette yaşanan son olaylarla ilgili olarak Genel Müdür Ilker Gülfidan ın özelleştirme sonrası kurulan şirketle ilgili bilgilerin gızlendiğı gerekçesiyle güvensizliğini bildirdi. Genel Müdür Yardımıcısı Teoman Kuluhan ve Erol Altıner'i. imza yetkilerini iptal ederek görevden alan yönetim kurulu, yerlerine şirket çalışanlanndan iki kişiyi vekâleten atadığını açıkladı. Yönetim kurulu aynca, Genel Müdür Ilker Gülfıdan'ın da görevden alınması için ilgili bakanlıklardan talepte bulunulması konusunda bir karar aldı. Bu karan, gereğinin yapılması açısından 20 mayısta Başbakan Necmettin Erbakan'a. Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller'e ve Devlet Bakanı Ufuk Söylemez'le birlikte diğer Özelleştirme Yûksek Kurulu üyelerine gönderdi. Yönetim kurulu aldığı kararda. güvensizliğini belirlediği Genel Müdür Ilker Gülfıdan'ın görevden almarak 1200 çalışanın haklannın süresiz korunabilmesi için bir şirket kurulmasını sağlamak üzere 26 mayıstaki devir işleminin de daha ileri bir tarihe uzatılmasını talep etti. Bakanlıklara ve dığer ilgili makamlara gönderilen yönetim kurulu yazısmda, alınan karara rağmen Genel Müdür Ilker Gülfidan'ın keyfi bir tutum izleyerek kurulun aldığı kararlan içeren sayfalan sakladığı ve uygulamaya koymadığı vurgulandı. Yazıda. Genel Müdür Gülfidan'ın daha sonra yapılan toplantıya da mazeret bildirmeksizin gelmediği belirtildi. Gülfidan böylece yönetim kurulunun çalışanlar lehinde aldığı karann hayata geçirilmesini engellemeye çalıştı. Ote yandan dün yeni gelişmeler de yaşandı. Alınan bu karara karşı çıkan Park AŞ, Deniz Nakliyat Yönetim Kurulu'na çektiği ve bir kopyasını da Özelleştirme Idaresi Başkanlığı'na gönderdiği yazıda, yönetim kurulunun değiştırilmesi ve yeni üye atanması konusunda yetki sahibi olduğunu anımsatarak gözdağı verdi. Park AŞ aynca, şirketin olanaklannın şu anki yönetim kurulu tarafından kullanılmasmdan doğacak maddi zararlardan ötürü, hukuki takibat başlatabileceğini belirtti. Deniz Nakliyat çalışanlan tarafından 'açık bir tehdit" olarak yorumlanan yazıya karşılık çalışanlar da daha önce hazırladıklan bildiriyi anımsattılar. Çalışanlar bu bildiride, imtiyazlı hisselerin yol açtığı haksızlığın giderilmesi için. Deniz Nakliyat'ın özelleştirme ihalesinin yeniden ele alınması ve Park AŞ ile yapılan protokolün ortaya çıkanlmasını talep etmişlerdı. GÜNSİAD'dan Çiller'in 'Kredi aktardık' açıklamalanna yanıt 'Kredilerin aslı yok'ENVER SEVİŞ Güneydoğu Sanayici ve Işadamlan Der- neğı (GÜNSİAD) Genel Sekreteri llha- mi Ceylan, Dışişlen Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller'in bölgeye ak- tardığını açıkladığı kredilerin aslının ol- madığını söyledi. Geylan, Tansu Çiller'in başbakanlığı döneminde alınan 80 milyon dolarlık Brezilya Devlet Tahvili'nin ge- nye 50 milyon dolara satıldığını ve Çil- ler'in aradaki 30 milyon dolarlık zaran ka- patabilmek için Doğu ve Güneydoğu Ana- dolu bölgelerine bu paranın kredi olarak aktanldığını açıkladığını belirtti. Doğu'ya aktanldığı söylenen 4.2 tril- yonluk kredinin dönemin kuru üzerinden hesaplandığı zaman 30 milyon dolara te- kabül ettiğine dikkat çeken ve bu paranın eğer aktanlmışsa parti yandaşlanna ve- rildiğini bildiren GÜNSİAD Genel Sek- reteri llhami Çeylan. Çıller'in kredi ak- tanlan şahıslann isimlerini tek tek açık- lamasını ve bunu belgelerle ortaya koy- masmı istedi. Çiller'in 30 milyon dolar- lık zarannı bu şekilde kapatmaya çalış- masının kamuoyunu yanıltmaya yönelik olduğunu söyleyen llhami Geylan, bölge işadamlan ve GUNSİAD olarak Çiller'den açıklama beklediklerini kaydetti. Çiller'in açıklamalanndaki tutarsızh- ğın bölgedeki işadamlarını töhmet altın- da bırakmaya yönelik olduğunu belirten ve 1985-1992 yıllan arasında Türkiye Çiller'in, Brezilya D<?\ let Tahvili'den 30 milyon dolarlık zaran kapatabilmek için Güneydoğu'ya bu paranın kredi olarak aktanldığını açıkladığı belirtildi. Kalkınma Bankası'ndan alınan kredinin 81 milyar cıvannda olduğunu sözlerine ek- leyen Geylan, "Bu para, sadece iktida- ra yakın insanlara aktarılmıştır. 1992- 1997 yıUarı arasında verilen kredile- rin devletin yetkili ağızlan tarafından açıklanmasını istiyoruz" dedi. "Kredi alıp, fabrika yapmadınız" açıklamalanyla ginşimcileri mağdur et- tiklerini belirten ve yıllarca açılmayan paketlerle işadamlannı oyalamaya ve al- datmaya çalıştıklannı bildiren Ceylan "30 milyon dolarlık zarann Güneydoğulu işadamlanna mal edilmek istenmesine ve onlara verilmiş gibi gösterilmesine izin vermeyeceğiz. Onlar bu rakamla- rı açıklamazlarsa bu kez biz de onla- rın siyasi yandaşları olmadığı için kre- di alamayan isimleri açıklayarak, kir- li çamaşırlarım ortaya dökeriz" dedi. Zam yağmuru dinmiyor Elektrik ve çaya zam yolda ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hayali kaynaklara dayanan paketlerden beklediğı geliri elde edemeyen, bütçe açık- lannı ve yüksek enflasyonu önleyemeyen hükümet, KlT ürünlerine yaptığı zamlan arka arkaya sürdürüyor. Kurban Bayra- mı'nın ardından akaryakıt, tüpgaz. kâğıt, demir-çelik, TEKEL üriinleri ve THY bi- let fiyatlannı yüksek oranlı arttıran hükü- met, önceki gün de şeker fiyatlannı yüz- de 15 arttırdı. Ay sonuna kadar elektrik fi- yatlannın yüzde 7, çay fiyatlannın da yüz- de 10 düzeyinde yükseltileceği bildirildi. Türkiye Şeker Fabrikalan'ndan dün ya- pılan açıklamada. kristal şekerin fabrika çıkışı KDV'siz kilogram fiyatının 65 bin 500 hradan, 75 bin 500 liraya yükseltil- diği açıklandı. 25 kilogramlık torbalarda satılan küp şekerin, KDV'siz kilogram fi- yatı 75 bin 500 hradan 87 bin 100 liraya yükseltildi. Bunagöre 1 kilogramlık kris- tal şekerin fiyatı 66 bin 700 liradan 76 bin 600 liraya yükseldi. Şeker fiyatlanna yüz- de 8 oranında K.DV uygulanıyor. Özellikle Kurban Bayramı'nın ardın- dan, arka arkaya uygulamaya soktuğu KÎT ürün fiyatlanna yapılan zamlarla kaynak bulmaya çahşan hükümetin bu ay sonuna kadar. çay fiyatlannı yüzde 10, elektrik fi- yatını yüzde 7 oranında arttıracağı öğre- nildi. Akaryakıt ürün fiyatlanna her ay düzenli olarak yüzde 7 zam yapılacağı kaydedildi. ÇİFTÇİ DOSTU / SADULLAH USUM! Hükümet Zeytinyağı Borçlannı Ödemiyor!.. R efah Partisi ile Doğru Yol Partisi'nin ortak hü- kümetini düşürmek için verilen gensoru önergesinin gündeme alınama- ması en çok tanm kesimini üz- dü. Meclis'ten canlı yayın ya- pan televizyonlar kasaba ve köy kahvelerinde saatlerce açık kaldı. Çiftçi bir dakika bıle ek- ranların başından ayrılmadı. Gensoru ile ilgili görüşmeleri nefes almadan sonuna kadar iz- ledı. Ve. Belki de çok partili sis- teme geçildiği günden beri, bel- ki de ilk defa DP kökenli bir partinin kurduğu hükümetin düşmesi bu kadar heyecanla beklendi. Çünkü, geçmiş yıl- larda tanm kesiminin partisi gö- rünümünü veren DYP artık çe- tecilerin ve mafyanın destekle- diği bir parti havasına girmişti. Tanm kesimini tamamen dış- lamıştı. Refah Partisi de son seçimlerde çiftçiye vaat ettik- lerinin hiçbirini yerine getirme- mişti. Hatta, bazı konulardatam tersini yapmıştı. Necmettin Erbakan ve Tan- su Çiller'in "Tanm kesimi hak- kını teri kurumadan aldı" de- melerine rağmen REFAHYOL hükümeti döneminde hiçbir ürü- nün bedeli çiftçiye zamanında ödenmemiştir. Urününün be- delini zamanında alan bir tek çiftçi gösterilemez. Başbakan ve yardımcısı bu konuda sü- rekli olarak kamuoyuna yanlış bilgi vermiştir. Paralar öden- mediği halde, paraların tama- mının ödendiği yolunda açıkla- malar yapılmıştır. Erbakan ve Çiller televizyon ekranlanna çı- kıp "Ûrün bedelleri peşin ola- rak ödenmektedir" dediği za- man köy ve kasaba kahvelerin- de insanlarımız dehşet içinde kalmışlardır. Hatta, isyan et- mişlerdir!.. Orneğin, zeytinyağı bedelle- rinin üreticiye peşin olarak ödendiği iddia edildiği zaman bile devletin trilyonlarca lira borçlu olduğu tespit edilmiştir. Devletin denetiminde ve em- rinde alım yapan TARİŞ şu an- da zeytinyağı üreticisine tam 5 trilyon lira borçludur. En son ödeme 5 ocakta yapılmış ve bir daha vezneler üreticilerin yüzlerine kapatılmıştır. TARİŞ 1996 yılının Kasım ayından bu yana üreticilerden 40 milyon kilo zeytinyağı satın almıştır. Bunun karşılığında 11 trilyon 500 milyar lira ödenme- si gerekirken sadece 6 milyar 500 milyon lira dağıtılabilmiş- tir. Geri kalan 5 trilyon lira ise 5 aydan beri üreticiye ödeneme- miştir. Başbakan Erbakan ve Yar- dımcısı Tansu Çiller'in "Üretici- lere borcumuz yoktur" deme- lerine rağmen sadece zeytinya- ğı üreticisinin alacağı 5 trilyon liradır. Zeytinyağının bedelini alamayan üreticiler Başbakan ve yardımcısının beyanları kar- şısında çılgına dönmektedir. Bu nedenle milyonlarca çiftçi RE- FAHYOL hükümetinin düşürül- mesini dört gözle beklemiştir. Ama ne yazık ki hepsinin de hevesi kursağında kalmıştır. Zeytinyağı üretiminde bu- güne kadar en çok yıllık 175 milyon kiloya ulaşabildiğimiz halde, bu yıl rekolte 210 milyon kiloyu geçti. Üretimde rekor kır- dık. Ancak bu kadar bolluğa rağmen üretici gene zarar etti. Tüccar ve sanayici kazandı. Zi- ra, ağır enflasyon nedeni ile bir kilo zeytinyağının maliyeti 250 bin liraya yaklaştı. Nitekim, TA- RİŞ de bu yüksek maliyeti dik- kate alarak 5 asit zeytinyağının alım fiyatını 280 bin lira olarak ilan etti. Ancak TARİŞ peşin ödeme yapamadığı için, acele paraya ihtiyacı olan üreticiler gene tüccar ve ihracatçı kapı- larını aşındırmak zorunda kal- dılar. Bunu fırsat bilen sanayi- ci ve ihracatçı da 300 bin lira- ya kadar çıkan 5 asit zeytinya- ğı fiyatlannı kısa bir süre son- ra 200 bin liraya kadar çekti. Iz- mir, Aydın, Manisa ve Muğla yörelerinde bu fiyatlar 140 ve- ya 150 bin liraya kadar düşü- rüldü. Böylece üreticiler geçen yıl 280 bin liraya kadar sata- bildiği 5 asit zeytinyağlannı, bir yıl sonra ancak, 140 bin ile 200 bin lira arasında elden çıkara- bildi. Şu sıralarda zeytinyağı bazı yörelerde 140 bin liradan Ü reticiler geçen yıl 280 bin liraya kadar satabildiği 5 asit zeytinyağlarını, bir yıl sonra ancak, 140 bin ile 200 bin lira arasında elden çıkarabildi. Şu sıralarda zeytinyağı bazı yörelerde 140 bin liradan satışa sürülüyor. Buna rağmen tüccar ve sanayici, alımları nazlı sürdürüyor. satışa sürülüyor. Buna rağmen tüccar ve sanayici, alımlan naz- lı sürdürüyor. İşin en acı yanı bu ucuz alım- lardan tüketicinin de yararla- namayacak olmasıdır. Zira, üre- ticinin elinden 150 ile 200 bin lira arasında zeytinyağını tüke- tici bu yıl en azından 900 bin ve- ya btr milyon liradan yiyecek. Şu sıralarda market ve bakkallar- da zeytinyağı fiyatları yavaş ya- vaş tırmanmaya başladı. Eğer devlet, TARlŞ'i köstek- leyeceğine biraz desteklesey- di ve alımlar peşin olarak yapıl- saydı piyasalarda rekabet orta- mı doğacak ve üreticiler zeytin- yağını tüccara da 280 bin ve- ya 300 bin liradan satabilecek- ti. Aynca, TARİŞ iç piyasalarda da etkili olabilecek ve tüketici- nin alacağı zeytinyağı fiyatlan- nın 500 ile 600 bin liranın üstü- ne çıkmasını önleyecekti. Böy- lece, hem milyonlarca zeytin üreticisi hem de milyonlarca tüketicı kazanacaktı. Bu ara- da, tüccar ve sanayici de normal ölçüler içinde para kazanmış olacak- tı. CHP Bahkesir Millet- vekili ÖnderKırlı konu- yu Meclis'e getirdi. Kır- h'nın Başbakan Erba- kan'ın yanıtlamasını is- tediği soru önergesi ay- nen şöyle: "Zeytinyağı üreticisi- nin TARİŞ'e verdiği ürün- den bugünkü tarih itiba- rıyla ancak 9 Ocak 1997'de teslim edilen ürûnlerin karşılığı öden- diûine göre, aylardır TA- RİŞ kapılarında bekle- yen üreticinin mağduriyeti ne zaman sona erdirilecektir? TA- RİŞ'e ürününü vermekte tered- düteden üreticimize yardımcı- nız Sayın Çiller 'Üreticimize müjde. TARİŞ'e zeytinyağı alı- mı için 5 trilyon lira daha gön- derilmiştir' der ve Devlet Ba- kanı Sayın Söylemez'in TARİŞ kapılanna benzer sözü asılırsa, devteti yönetenlerin beyanlan- na inanarak mallarını teslim eden, ama parası ödenmeyen üretici aldatılmamış mıdır? Hü- kümet üyelehnin yalanla yöne- tim anlayışı devlete olan güven duygusunuzedelemez mi? Dev- leti yönetenlerin böyle kandır- macalarla üreticiyi perişan et- mesi nasıl bir iktidar anlayışı- dır? Alacaklannın verilmeme- sinı sağlamak için üreticilerin sokaklara dökülmesini mi bek- liyorsunuz? Üreticileh sömür- mek ve perişan etmek, vaat et- tiğiniz adil düzenin gereği mi- dir?" Geçen yıl zeytinyağını 280 ile 300 bin liraya satabilen üretici- ler, bu yıl en azından 350 bin li- ra beklerken fiyatlar 150 bin li- raya düştü. Ayvalık, Burhaniye, Havran, Edremit ve Küçükku- yu gibi dünyanın en kaliteli zey- tınlerini üreten bölgelerde bile fiyatlar 200 bin liranın üstüne çıkmadı. Tüccara ve ihracatçı- ya verenler düşük fiyatlardan, TARİŞ'e verenler de ödemeler zamanında yapılamadığı için, paranın değer kaybından büyük zararlara maruz kaldılar.. Yüz binlerce üretici 5 trilyon lira alacaklannın bir an önce ödenmesı için hükümetin gerek- li önlemleri almasını istiyorLH YORUM OZTIN AKGUÇ Tahminlerde Yanılgılar Ekonomi biliminin uygulamada en büyük yara- n, geleceğe ilişkin doğru tahminler yapmak, bu tah- minlerin ışığı altında politikalar üretmek, gereken düzeltici önlemlerin zaman yitirmeden alınmasını sağlamaktır. Eğer tahminler, hedeflertutturulamı- yorsa, düzeltici önlemlerin zamanlamasında ha- talar varsa ya da bu tür önlemler alınmıyorsa, po- litikalar üretilmıyorsa, ekonomi biliminin pratikya- rarı sorgulanabilir. Türkiye'de gerek Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT), gerek bazı kurum ve kuruluşlann, ekono- mi dalında köşe yazısı yazanlann tahminlerini ir- delemek gerekir. Geçmiş sonuçlar önemli tahmin hatalarının yapıldığını ortaya koymaktadır. Büyü- me hızı, fiyat artışları, bütçe açığı, dış ticaret ve cari işlem açıkları genelde tahmin yanılgılarının yoğunlaştığı alanlardır. Bu yazımızda 1996 yılın- da dış ticaret ve cari işlemler açıklarına ilişkin tah- minlerle gerçekleşmeler arasındaki farklar açıkla- narak, bu alandaki tahmin yanılgıları crtaya konul- maya çalışılacaktır. DPT'nin 1996 yılına ilişkin tahminleri: Dışsatım: 24.500 milyon USD Dışahm: 45.000 milyon USD Dış ticaret açığı: -20.500 milyon USD Cari işlemler açığı: -6.850 milyon USD şeklindedir. 1996 yılında tüm yıla ilişkin alınan sonuçlar he- nüz açıklanmamıştır. Ancak yılın ilk on bir ayına iliş- kin dış ticaret rakamları ve ocak-eylül dönemini kapsayan Ödemeler Dengesi sonuçlan, bu tahmin- lerin gerçekleşmeyeceğini göstermektedir. Gerçek- ten 1996 yılının Ocak-Kasım dönemindeki dışsa- tım 20.813 milyon USD, dışahm 37.898 milyon USD, dış ticaret açığı da 17.804 milyon USD ol- muştur. Yılın ilk on bir aylık rakamları, dışsatımın 23.0 milyar USD, dışalımın 41.0 milyar ve dış ti- caret açığının da 18.0 milyar USD dolayında ola- cağını göstermektedir. Yanılgı, 1996 yılının ilk aylarındaki hızlı dışalım artışına bakılarak tüm yıl için tahmin yapılmasın- dan kaynaklanmıştır. Gerçekten yılın ilk beş ayın- da dışahm olağan dışı olarak nitelendirilebilecek bir artış göstermiştir. Bunda gümrük birliğine gi- rişin ve yılın ilk yansında ekonomideki canhhğın et- kisi olmuştur. Gelecek yılın ikinci yarısında eko- nomideki canhlık kaybolduğundan dışalım artışı ya- vaşlamıştır. Gerçekten aylık dışalım artışı, bir ön- ceki yılın eş dönemine göre, ocakta yüzde 43.7, şubatta yüzde 22.5, martta yüzde 47.1, nisanda yüzde 19.5 ve mayısta yüzde 44.4 iken ağustos- ta yüzde 77'ye, eylülde yüzde 46'ya, ekimde yüz- de 9.4 ve kasımda da yüzde 7.5'e gerilemiştir. Benzer bir yanılgı, daha doğru bir deyişle dış ticaret tahmin hatasının doğal sonucu cari işlem- ler açığında gözlenmiştir. DPT'nin, yılın bitimine çok az kala yaptığı 1996 yılı cari işlemler açığı 6.850 milyon USD'dir. Ödemeler Dengesi'ne ilişkin elde mevcut son bilgiler 1996 yılının Ocak-Eylül döne- mine aittir. Buna göre yılın ilk dokuz ayında veri- len cari işlemler açığı 2.604 milyon USD'dir. Ge- çen yılın son aylannda dışalımın yavaşladığı da dik- kate ahndığında, cari işlemler açığının 5.0 milyar USD'nin altında kalacağı açıktır. Bazı köşe yazar- lannın, ekonomistlerin yaptığı 10.0 milyar USD ve daha üstü şeklindeki uçuk tahminler gerçekleşme- miştir. Benzer yanılgılar 1997 yılı için de sürmektedir. 1997 yılı için DPT'nin tahmini: Dışsatım: 29.500 milyon USD Dışalım: 50.000 milyon USD Dış ticaret açığı: -20.500 milyon USD 1997 yılının ilk üç ayına ilişkin dış ticaret rakam- ları açıklanmıştır. Buna göre yılın ilk üç ayında dış- satım artışı yüzde 6.0, dışahm artışı da bir önce- ki yılın eş dönemine göre yüzde 5.5'tir. Dışahmda giderek de bir yavaşlama gözlenmektedir. Dışa- lım artışı Ocak/1997 ayında yüzde 10.4 iken artış hızı şubat ayında yüzde 6.9'a, mart ayında da yüz- de 5.5'e gerilemiştir. 1997 yılında ekonomide bü- yüme hızının düşeceği, yüzde 4.0, hatta altına dü- şeceği beklendiğinden bu durum dışahma da yan- sıyacaktır. Bu nedenle 1997 yılında dışalımın 45.0 milyar USD düzeyinde olacağı, hatta bir miktar da bu düzeyin altında kalacağı beklenir. Dışsatım için 29.500 milyon USD hedefinin yanına dahi yaklaş- mak mümkün olmayacaktır. 25.0 milyar USD ve biraz üstü bir dışsatım daha gerçekçi gözükmek- tedir. Bu yazıda tahmin hatasının göreli olarak en az olması gereken bir alandaki yanılgılar ortaya ko- nulmaya çalışılmıştır. Fiyat artış hızı, bütçe açığı vb. konulardaki hatalar çok daha büyük boyutlu- dur. Tahminierde bu denli büyük yanılgılar tahmin yapmanın yararını ortadan kaldırmaktadır. Ödemeler dengesine 'bavul' yaması ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kaynağı bulunamayan yüksek döviz girişlerini bavul ticaretine bağlayan ve ihracat rakamlan içine katan Merkez Bankası, bu yolla ödemeler dengesi açıklannı düşüriiyor. Son hesaplamalara göre, geçen yılın ocak-kasım döneminde cari işlemler açığı. bavul ticareti hariç 3 milyar 273 milyon dolar açık verdi. Bavul ticareti ihracat rakamlanna katıldığında, aynı dönemdeki cari işlemler açığı 561 milyar dolara düştü. Merkez Bankası, geçen yılın ilk 11 ayında 8.1 milyar dolarlık bavul ticareti gelin olduğunu açıkladı. Merkez Bankası dün 1996 yılı ocak-kasım dönemi ödemeler dengesi rakamlannı bavul ticareti dahil ve hariç olmak üzere iki ayn tablo olarak yayımladı. Bavul ticaretinin katılmadığı verilere göre, 1995'in ilk 11 aylık döneminde 886 milyon dolar olan cari işlemler dengesi açığı geçen yılın aynı döneminde 3 milyar 273 milyon dolara ulaştı. Aynı dönemde 5 milyar 412 milyon dolarlık turizm geliri, 3 milyar 253 milyon dolarlık işçi geliri sağlandı. Verilere göre, 1995'in ilk 11 aylık döneminde 4 milyar 203 milyon dolar olan kısa vadeli sermaye girişinde, özellikle ithalattaki artışla yükselme oldu. Geçen yılın ilk 11 ayında 6 milyar 652 milyon dolarlık kısa vadeli sermaye hareketi gerçekleşti. Bavul ticareti katılarak yapılan hesaplamalara göre, geçen yılın ilk 11 aylık döneminde 8.1 milyar dolarlık bavul ticareti yapıldı. Cari işlemler açığı 561 milyon dolarda kaldı.