Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 KASIM 1997 CUMARTESİ 8 DIŞ HABERLER YELTSİN'DEN BAKANLARA TEHDtT Rusya'da kabine deprenri süriiyorDış Haberier Servisi - Rusyâ Dev let Başkanı Bo- risYeltsin görevini ıyı ya- pamayan bakanlan kabı- neden çıkarmakla tehdit ettı. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin 1 aralık ta- rihınde. hükümetin ken- disme aynntıh bir icraat ra- poru sunacağını, raporu dinledikten sonra kabine- de değışiklikler yapabile- ceğinı söyledi. Yeltsın dün yaptığı haf- talık radyo konuşmasın- da, ülkedekı ekonomik du- rumu değerlendirdi. Hü- kûmetin başanlannın da başansızlıklanmn da bu- lunduğırnu söyleyen Yelt- sin "1 aralıkgünû,bakan- lanmızm gözlerine baka- rak halkımın banayöneit- tiği sorulan onlara soraca- ğıtn. Basının da önünde, hûkümet kraatmm aynn- Boris Yettsin tih bir dökümü yapılacak'* dedı. Üretımin artmaya baş- ladığıru, fıyat ve enflasyon artışmın önlendiğinı be- lirten Yeltsin, buna karşm yabancı yatınmlann dur- ması, halkın hâlâ Rus pa- ra birimi yerine dövıze gü- ven duyması, dış politı- kadakı başanlann, tıcari Yeltsin'i 1400 polis koruyacak GÜRHAN UÇKAN STOCKHOLM - 2 aralıkta lsveç Kralf nın davetlisı olarak Stock- holm'e gelecek olan Rus- ya Federasyonu Başkanı Boris Yeltsin'i ve eşinı 1400 polısin koruyaca- ğı açıklandı. 1989'daPapa'nınl200 polisle konmmasıyla olu- şan güvenlik rekoru, Yelt- sın tarafından kınlmış olacak. Perşembe günü Isveçli ve Rus sivıl polis- ler, Yeltsin' in gıdeceğı yerlerde genel bir prova yapülar. Prova sırasında OtofPahne'nin mezanna çelenk koyarken Yelt- sin'in tökezlenmesi ola- sıhğı bıle gündeme geti- rüdi ve hangj korumanm başkanı dûşmekten kur- taracağı saptandı. Aynı şekilde, Yeltsin ve eşinin akşam yemeği yiyeceği belediye sarayının mer- divenleri de denetlendi ve bir köşesi çatlak bir basamağın derhal ona- nlmasma karar verildi. Bons Yeltsin'in korun- ması alınan guvenlik ön- lemlerinin maliyetinın 6 milyon kronu (150 mil- yar lira) bulacağı hesap- îandı. Konuk başkanı ve be- rabenndekilennı Arlan- da Havaalanı'ndan şehir merkezme getırecek olan kortejin geçeceği yerler- de de çeşıtlı hazırlıklar yapılıyor. Yetkılıler. her- hangi bir ya da bırkaç ey- lemcinin işıni kolaylaştır- mamak için almacak ön- lemlenn nitelığini gizli tutuyor. Konuklann Stock- holrh'deki dolaşmalan sı- rasında da belediye oto- bûslerinın gûzergâhlan da değiştirilecek hacminin büyümesiyle so- nuçlanmaması gibi sorun- lar yaşandığını belirtti. Rusya DevletBaşkanı Bo- ns Yeltsin "Hükümetba- taiannıdüzekmeK-Sıkba- kan değişânnek iyî değil, ancak kötü bakanların makamlannı korumalan da ona>lanamaz" şeklin- de konuştu. Hükümetin ınsanlara verdiğı sözleri tutması ge- rektiğini söyleyen Yeltsin, 4.4 milyar dolarlık maaş borcunun kasada para ol- maması yüzündenyeni yı- la kadar ödenmesinin teh- lıkede olduğunu ekledi. Buna hiçbir hükümetten hiçbir bahane kabul edil- meyeceğini söyleyen Yelt- sın'in her zamanki eleşti- rel yaklaşımlanyla bakan- lara sert çıktığı açıklandı. Rus hükümeti bu yılın ılk dokuz ayında vergile- rin sadece yüzde 66'sını toplayabildiğini itiraf et- miştı. Yelsin vergilerin top- lanmasının önemıne de- ğındı ve halkın durumu- nun ıyıleştırilmesinin do- layısıyla orta sırufin ülke- de ana sınıf olmasının ge- rekliliğine ışaret etti. Çeçenistan gezisi Rusya Devlet Başkanı Bons Yeltsin, ocak ayın- da Çeçenistan'a gidece- ğini açıkladı. Boris Yeltsm "Keânta- rihibeDi,ama bunu söyle- yemem. Şu anda yalnızca, ocak ayında gideceğimi söyieyebiMrim" dedi. Yelt- sin, zıyaretin Rusya ile Çeçenistan'ı bölmekten çokyaknüaşuracağını söy- ledi. Çeçenistan ıle siyasi alanda atılan adımlann ekonomikyönden destek- lenmediğini, bu ülkede halkın malı sıkıntılar çek- tiğıni belirtenYehsin, ba- kanlann da sık sık Çeçe- nistan'a giderek sorunlan yerinde görmelerini is- temişti. Canavapmmn ünii Rusya'yataştı lyice banalleşen "trafikcanavarı" kavramımız sonunda Rusçaya da çevrildi. Geçen gün Denizli yakınla- nnda 10 turistin trafik kazasında öl- mesıyle ilgili haber, buradaki özel NTV kanalında ön sıralarda yer bul- du. Kazanın nedeni "laubalilik" ola- rak açıklandı. Sunucu, birçok insanın yaşamın- dan sorumlu olan şoförün, önünde- kı aracı ne pahasına olursa olsun sollama isteğmin başkatürlü nitele- GÜNLÜĞÜ HAKAN AKSAY nemeyeceğini söyledi. (Aslındahak- sızdı tabiı; böylelen içın söylenecek daha çok şey var.) Türkıye'nin trafik kazalannda dünya liderierinden biri olduğunun attını çizdi. Söz konusu olayın Rusya'da bü- yük üne sahip olan Antalya'ya yakın bir yerde gerçekleştiğini birkaç kez tekrartadı. Son olarak da "6u da bir guvenlik sorunudur; Tûrkiye'ye gi- decek turistlere duyurulur" dedi. Bi- zim turizmciler bu işe bozuldu. "Za- ten bazılan Türkîye'de iç savaş var diyor. Şimdi bir de bu olumsuz pro- pagandayla mı mücadeie edece- ğiz?" diyerektepkilerini dile getirdi- ler. Düşündümde.onlannekmekpa- rası mücadetesine büyük saygım var. Aynca Rusya televizyonunda mem- leketimiz üzenne böyle konuşulma- sı, benım de hoşuma gitmiyor. Ama ne yazık ki, haber de yorum da yan- lış veyaabartma değil. Onun için de insan iki kat üzülüyor 7 Milyarlık kadın ihracatı Rusya ve ötekı Bağımsız Devlet- lerTopluluğu üyesi ülkelerden dün- yanın dört bir yanına "beyaz ka- dın" ihracatı artıyor. Birleşmiş Milletler'in verilerine göre seks ticareti yapan çetelerin yıllık toplam kazancı 7 milyar do- lar. Erkek köpeklep Moskova'da gi- derek artanköpek ısırması ve kuduz vakalanyta ilgili ye- ni bir veri daha or- taya çıktı: Saldın- ya uğrayaniarın hemen hepsi er- kek! Saldırgan kö- peklerin sahipleri- nîn belirlenmesi durumunda veri- len ceza, yaklaşık 1 milyon 200 bin TL. Petersburg'da Hollyvvood Geceleri' "Uygar dünya "nın bütün nimetlerinden yararlanmaya başla- yan Rusya'da, köpek dövüşünden sonra şimdi de kadınlar ara- sı çamur güreşi yay- gınlaşıyor. Petersburg'da ken- dini "elit" ilan eden "Hollywood Geceleri" adlıbirkulübündüzen- lediği güreşlerde "ye- ni Ruslar" binlerce do- larlık bahislere tutuşu- yor. PAKİSTAN LİDERİ-YARGITAY ÇEKİŞMESİ ŞerifyanUarı mahkeme basü • Pakistan Başbakanı Navaz Şerif in Yüksek Mahkeme'de başlayan davası taraftarlannın binayı basması üzerine ertelenmek zorunda kaldı. Başbakan Şerif yanhs. vüzlerce kişi Yüksek Mahkeme'nin önünde gösteriler japtı. Dış Haberier Servisi - Pakistan Başbakanı NavazŞerif hakkında yargı sistemıne hakaret ettığı gerekçesiyle Yüksek Mahkeme tarafın- dan açılan dava, dün mahkeme binasının Şe- nf taraftarlannca basılması üzerine ertelendı. Görgü tanıklannın verdiği bilgilere göre dün yüzlerce kişi mahkeme bınası etrafinda toplanarakŞenfleyhine sloganlar atnlar. Yük- sek Mahkeme Başkanı AKSeyyit Şah'a küfür- ler savuran topluluktanbır grup. mahkemebi- nasının kapılanndan birisıni kırarak içeri gjr- meyı basardı. Yüksek Mahkeme Başkanı, halen iktıdar- da olan Pakistan Müslüman Birliğı (PML) ta- raftarlan oldugubıldırilen grubun binayı bas- ması üzerine bturuma ara verdi. Bu arada, Şenfın avukatı SJVL Zafer da- vanın ertelenmesınin ardından gazetecilere verdiği demeçte. göstencılerin bu tür davra- nışlarla ülke demokrasısine zarar verdiklen- nı ve cezalandınlmalan gerektığinı söyledi. Zafer. bu eylemın "ne demokrasiye ne de anayasa hizmetettiğini' belırterek kınadı. Pa- kistan Yüksek Mahkemesi, yargı sıstemi hak- ktndakı sözlen üzerine Başbakan Şerif hak- kındayargıyahakaret davası açmıştı Şenfın Yüksek Mahkeme tarafından suçlubulunma- sı halmde daha yüksek bır mahkerneye baş- vurma hakkı içın hazırlattığı yasa tasansına Cumhurbaşkanı FarukLegari ımza atmamış- tı. ŞeriTın cumhurbaşkanına gerekli gördüğün- de meclisi feshetme yetkısini veren yasayı de- ğiştırmek istemesi cumhurbaşkanıyla arasının açıtaıasına neden oldu. Pakistan'da cumhur- başkanı ile başbakan arasındaki bu çekışme ülkede siyasi ve ekonomik alandaolumsuz et- kiler yaratıyor. Anayasa, Şerif'in Yüksek Mahkeme tara- fından suçlu bulunması halinde istıfasını ön- görüyor. Ancak Pakistan'ın 50 yıllık demok- rasi geçmışinde böyle bır olaya rastlanmadı- ğı belırtiliyor. Bu arada. Pakıstan'daki Şerif ıleYargıtay ara- sındaki çekışme de devam edıyor. Söz konu- su çekişme, başbakanın ekim ayında 5 yargı- cın Yüksek Mahkeme'ye terfı edılmesinekar- şı çıkmasından sonra başlamıştı. Dün Şerif taraftarlannın aleyhinde slogan- laratüğı Yüksek Mahkeme Heyeti Başkanı Ali Seyyit Şah'ınyetkisi detartışmalaraneden ol- du. Yüksek Mahkeme'nin iki üyesı geçen çar- şamba günü Şah'ın yetkisinın yasal olmadı- ğına karar vermışti. Ancak Yüksek Marike- me öncekı gün söz konusu karan değıştirdi, dünkü oturuma Şah başkanlık yaptı. Amerikan mucizesine ne oldu?Dış Haberier Servisi - Avrupa Bırliği ül- kelen son yıllann en yüksek işsizlik oranıy- la boguşurken ABD'de açıklanan son res- mi rakamlara göre işsizlik oranı büyük bır düşüş gösterdi. Oysa hükümetin resmi is- tatistiklen gerçekleri yansıtmıyor ve ABD'de- ki gelir dağıhmmdakı adaletsizlık giderek artıyor. Dogruluğu kuşkulu resmi rakamlara gö- re son yedı yıllık büyüme süreci içinde iş- sizlik oranı son 80 yılın en düşük seviyesi- ne inerek yüzde 4.8'e düştü, enflasyon de- netim altma alındı, bütçe açıklan kapandı ve 1992'den bu yana 10 milyon iş yaratıl- dı Bu veriler 18.2 milyon işsiz ve yüzde 11 jşsizlikoıaaıyla uğraşan Avrupa Birligi içın gûzel bir fCya. AvTupalılar ABD'nin liberal politikala- nn cazibesine kapılsa da Amerikalılar ar- nk o kadar iyimser değil. Resmi ıstatıstik- ler aslında pek de hoş olmayan gerçekleri gözlerden saklıyor. Resmi ıstatistıklere göre 6.543 milyon (yüzde 4 8) olarak açıklanan işsiz sayısı ABD Ulusal sendika Merkezı'ne (AFL- CIO) göre aslında 12 milyon. Sendikaya göre işsizlenn yaklaşık 1 mılyonu artık ümı- dini kesip iş aramayı bıraktı. 4 milyon işçi ise kadrosıız yanm gün işlerle yetınmek zo- runda kaldı. AFL-ClO'nun başkanı John Sweeney, Hükümet durumu kötüleştiriyor Avrupa ölçütlerine göre ABD' a§" hiçbir zaman yeterii olmadı. Çahşanlara yönelik ulusal sağlık sıstemi ya da genel sigorta, ücretli izin, şirkct emekliliği, ücretli doğum Lzni, ücretli hastalık izni gibi haklan yok. Ama kötü koşullar bile daha kötüleşebiliı. 1994 yılında işsızlerin yalnızca yüzde 36'sı hükümetten işsizlik parası aldı. Hükümet bu paradan vergi de kesti. Yeni bir yasa işsiz işçilerin sağlık sigortalannı sürdürebilmelerini öngörüyor. Ama parastnı ödemek koşukıyla. Bugün 43 milyofi'işçi v^aHesinin ne şirket ne de hükümet sigortası var. 29 milyon işçinin sigortası ise ailelerini kapsamıyor. 1996 yılında ABD'de 23 milyon çocuğun, yani Amerikah çocuklann üçte birinin hiçbir sigortası yoktu. 1%5 yılında yürürlüğe giren sosyal sigorta programı 1995'e kadar bir emeklinin ortalama sağlık giderierimn yüzde 45'ini karşıladı. Şirketlerin sağladığı sağlık programlan emeklilerin yalnızca üçte birini kapsıyor. Emekü maaşlan düşerken sağlık giderleri artıyor. Yaşlı Amerikalüann yüzde 13'ü yoksulluk çckiyOT: Sosyal O6wenHkprogranu •• olmasaydı bu oranm yüzde 50 olacağı belırtiliyor. 1979-95 >ıllan arasında küçülme dönemin- de 34 milyon işçinin işini kaybettiğüıı ve 23 milyon ışçının haftada 85 diolaı (asgari üc- retin yansı) kazanç getiren işlere girdiğini belirtıyor. Svveeney, ücretlerdeki düşüşü, yanm günlük ve geçici işçilerin sayısında- ki artışa bağlıyor. Bu tür işlerde çalışan iş- çıler düşük ücretler alıyor ve sağlık sigor- tası ve emeklılik gibi haklardan yararlana- mıyor. Bugün bu tür işlerde çalışan 37 mil- yon işçi ABD işgücünün dörtte bınni oluş- turuyor. Sonuç olarak Amerikalılar, çok daha fazla çalışıp çok dahaazkazanıyor. Ve 8 rrrilyon geçici işçi geçinebilmek için iki iş birden yapıyor. Zenginler daha da zenginleşti Peki, 1979 yılından bu yana gerçekleşen yüzde 24 oranındaki verimlilik artışınm ge- tırisı nereye gıtti? Büyumeden bütün ke- sımler aynı ölçüde yararlanamadı. 1995 yı- lında 60 bin işçiyi işten atan IBM'in patro- nu LouisGerstner, 1996 yılında6.970 mil- yon dolarkazandığı gibi 23 milyon dolar de- ğerinde hisse aldı. Gerstner'in geliri ABD'li bir işçinin ortalama yıllık gelirinin 1259 katı. Walt Disney'in Başkanı Michael Eis- ner'in yıllık gelın ise ortalama gelınn 8.200 katı. ABD'de sayılan 40 milyonu bulan yok- sullarla zenginler arasındaki gelır uçuru- mu son 20 yılda çokderinleşti. Bu süre için- de işçi ücretleri yüzde 20 oranında düşer- ken yöneticı kesimin ücretleri yüzde499 ora- nında arttı Bir işçinin yıllık geliriyle pat- ronunun yıllık geliri arasındaki oran 1994 yılmda l'e 187 oldu. 1992'den beri ülke . yarl»ğjnın yüzde.68'ine halkın yüzde 1 lik bir kesimi sahip. ' Avrupa Ekonomik tşbirliği ve Kalkmma Örgütü (OECD) ABD'nin eşitsizlik tablo- sunun ilk sırasında yer aldığını açıkladı. Duvarcılar Sendikası Başkan» Jack Joyce "Politikada. basında ve işyerlerinde kimse işçâerden sözetmi>or" derken John Sweeney tarihin,bu tür koşullann demokrasi için bir tehditoluşturduğunun örnekleriyle dolu ol- duğunu söylüyor. Svveeney, liberal ABD sistemini uygulamanın Avrupa için bir çö- züm olmayacağını, tam tersine ciddi toplum- sal kanşıklıklara yol açacağını ve götürü- sünün getirisinden daha fazla olacağı uya- nsında bulunuyor.