Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
170CAK1997CUMA CUMHURİYET SAYFA
KULTUR 15
geçen yılın en
îyı vahinu fılm Oscar'ını
kaıandğ ndan oturu bu haf-
ta *€\Tenek bahtına erdığı-
rnı: H)landa yapımı "An-
tona'nn Yazgısı" akıllı bır
erkeğe nuhtaç kalmadan
kerdı a.cklan usrunde dıkı-
lerd yc>ama\a kararlı. guç-
tulu\\etlı hukumetgıbı bır
kacınoan Antonıa'yla(V\U-
teke »an \mmelroo>). kızı
Daiıel e ın (Els Dotter-
mans). o-unu Therese"ın ve
torın kz Sarah ın. 2 Dun-
yaSa\L^ nın ardından gunumüze kadar
sürsgebr hıkâyelerını anlatıyor, Sarah'ın
ağzınddn
- Kars, cınsle alı^ılagelmış, geleneksel
ılış\i\e gırmektense, kendıne yeten \e
erkegekul kole olmayı reddeden farkli
bır yaşırı tarzına yonelen Antonıa'yla
çotuklarnın. yarım yuzyıla yayılan. 4
kuşaklık aıle hıkâyesını aktaran fılm.
Arronu'nın kenne doğurup buyuttuğu
kız Damelle'le bırlıkte. 20 yıl sonra doğ-
duğu, yetts,tığı köyune \ e y aşlı. bunamis,
anresının olum doşeğınde vattığı aıle
e\ ne donuşuyle başlıyor
Annesını toprağa verdıkten sonra
Ho.landa tas,rasınin butun kabasabalıgı-
nı \e tutucu ozellıklerını taşıyan. gele-
neksel erkek tahakkumunun suregeldığı
koyunaekı çıftlık e\ınde surduruvorya-
şarnını Antonıa. resme yeteneklı, guzel
sanatlara tutkun kızıy la bırlıkte Tutucu.
cahıl. dargorusju. erkek egemen ağırlık-
h. sessız yoğunluğu olu^turan koylulere
kendını kabul ettıren \e bıraz da tepeden
bakan. kaya gıbı sağlam ve anaç \nto-
n ıa. kırsal kesıme kolay ca uy um sağlay ıp
gucunu, uretkenlığını ı>e koşarak topra-
gını ekıp bıçerken, guzel sanatlar okulu-
na gıren ressam kızı Danıelle de habıre
çızıpboyuyor
Kadın düşmanı Schopenhauer
Bız de bu arada Antonıa'nın eskı tanı-
dıklarıyla. çocukluk arkadaşlanvla tanı-
şıyoruz. Danıelle"le beraber ev ınden hıç
çıkmaz tekbaşınakıtaplannagomulmu^
olarak y aşayan. zurnyete karşı kadın dus,-
manı Schopenhauer ıle. kamçılı Nietzsc-
he"nın hayTanı. ınsan kaçkını karamsar
munze\ ı Eğn Parmak (Mil Seghers), her
dolunavda uluyan. e\de kalmış ûşütük
Katolık kız kurusuy la onu fena halde ar-
zulayan Protestan komşusu. vaktıyle \n-
tonıa'nın flort ettığı. dansa gıttığı demır-
cı. aygırgıbı ıkı delıkanlı \eağabeyının
sureklı cınsel teca\uzune uğrayan. zeka
ozurlu. zavallı bırgenç kızbabası. maço-
nun onde gıdenı kabasaba. hoyrat. zalım
ağzı bozuk çıftçı koms,u. koy çocuklan-
nın hıç rahat vermedığı. fasulye sirığı gı-
bı uzun ama akıldan \oksun. kovun de-
ıstıyor Danıelle giınun bırınde Anto-
nıa'nın aklıyla, kentten seçılen, derı ce-
ketlı motosıkletlı kızıl saçlı gençbırda-
mızlık baba adayıyla masal s.atosu gıbı
bır otelde. hamıle kalacağı. ateşlı bır se-
\ ışmeye tutuşurken Danıelle. \ntonıa da
doğurma rekortmenı arkadas.ı Letta'yla
otel bahçesinde oturup bır s.ey ler ıçerek
kızını beklıyor kars,ı cınse pek aldırma-
\ ıp anası gıbı kokuşmus. e\ lılık kurumu-
na sirt çevıren Danıelle ın doğurduğu
ser.ansmı vjgns,tıranbırbıçımde. herya-
nı a^k \e >eh\et ha\ası sanyor. fılmde.
Kuçuk Therese'ı uyutmamacasına Haf-
talar aylan aylaryılları ko\alarken artık
buy uyup çok akıllı. alımlı bır genç kadın
olan Therese de. seçımını \apıpannesı \e
buyukannesı gıbı bır kız doğuruyor Let-
ta teyzesinın. çocukluk arkadasj oğlun-
dan \e Antonıa'yla nıutlu anaerkıl ko-
tnun oykusunun sonunda artık azraılın
tazla mesaıyc gırı^eceğ' olme /amanı
A ntonia'nın Yazgısı (Antonia) Yönetmen, Senaryo: Marleen
Jm Gorris / Kamera: Willy Stassen / Müzik: llona Sekacz /
/ I Oyuncular: VVilleke van Ammelrooy, Els Dottermans, Jan
/ • Decleir, Marina De Graaf, Mil Seghers, Dora Van der Groen,
/ • Veerle Van Overloop, Elsie De Brauvv, Jan Steen, Filip
JL* JL- Peters, Jakob Beks, Paul Kooij, Lou Hogenboum, Cardine
Spoor/ 1995 Hollanda-Belçika yapımı (Filma) Beyoğlu Beyoğlu,
Kadıköy Broadway sinamalarında.
lısı Çılgın Dudak sonunda kılısenın.
olumden çıkar sağlay an yoz bır kurum
olduğu kanısına \ararak cuppesını çıka-
ran koyun lıbıdosu guçlu papazı. delıs,-
men. barcı. cenazecı Rus kokenlı Olga
\b gıbı
Kırsal kesımın buyudüğu koşelerını
kızına tanıtıp hatıralannı anlatan. akıllı.
guçlu. dı>lı Antonia. farklı bır soluk es-
tırıyor gıderek koy ya^amında \'e ana-
kız. herkes.ın hor gorup a^agıladığı garı-
ban koyun delısiyle. zorba ağabeyının
cınsel nesne olarak kullandığı cerı zekâ-
lı koy lu kızını ba^goz ederek bırle^tınyor
Derken e\ lenmekMzın çotuk doğurmak
aıle dostu. munze\ı fılozof Eğn Par-
mak'la îyı anlaşan ve çok akıllı çıkan
super zekâ kızı Therese'ın eğıtımı ıçın
de\reyegırenogretmen Danıelle e Bot-
tıcellı'nın Venus"u gıbı gorunuyor \e 2
genç kadın .ıra.sında tutkulu. uzun sure-
lı. mııtlu bır beraberlık patlak \enyor
boylece
Her \erde aşk \e şeh>et >ar...
^ntonıada. koyedonu^unden berı ona
asılan. 4 çocuklu. dul çıttçıye ye^ıl ı^ık
yakıyor kendı koyduğu sınırlar ıçınde
Sonrasında Ta\ unı lerın unutulmaz 'Ba-
bam \e l stam'ındakı o harıka ılkbahar
gelıp çatıyor
llk senaryosuna bayılan. Belçıkalı sı-
nenıacı Chantal \kermaiTin te>\ıkıyle
yonetmenlığeatılıp I982'denberı 3 fılm
çckmı^ olan. hıç bılmedığım Hollandalı
sinemacı Marieen Gorris'ı bıze tanıtan
'Antonia'nın Nazgısı", çağlardır surege-
len. erkek egemen agırlıklı. o ıkı yuzlu
ahlakanlayı^ınareddıyeduzen ya^amın
temel ka\ramlan ustune. usta ı>ı. ıronık
\e işiırsel bır lemınıst masal denemesı
Geleneksel ataerkıl y apıyı. aılede. top-
luında. çalı^ma ya^amında erkeğe tanı-
nanayrıcalıklan tersyuz ederek. femınist
soylcmı bn,ımlendıren. (erkekle) e^ıtlık
ve kadın ozgurluğuneyaslanan.esaslı bır
senaryodan yola çıkan Marleen Gonıs
kılıse-dın ele^tırısinden enseste erkek
zorbalığından lezbıyenlığe kadar genı^
bır çerçeveye oturan. du^undurucu. an-
lamlı ve onemlı bır fılm ortaya kovmuş
Oyle ışıklar yanar yanınaz unutulıne-
ren. sıradan fılmlerden değıl "\ntonia"
yazgılanm değı^tırmeye ^o\unan Anto-
nıa'yla klanının geçmı^ı ^ımdıkı zama-
nı ve geleceğı temsıl eden 'dişi" bırey ler-
den olusan. sımdıye dek seyrettığınuz.
alı^ılagelmı^ kadın karakterlennden bu-
tunuy le tarklı kolay ca akıldan ıjkmav an
kahramanları. ıçerığı. anlatımı ve
muzığıyle
"Yaşam \aşanmak içindir*
Marquez'vanbuyuleyıcigerçekçılığı
çağrıstıran ho^ buluslarla bezelı. hercın-
sın sadece kendı zamanını y a>adığı y a da
zamantn yaraları sarmayıp valnızca bu-
landırdığıgıbısınden,zamanaıh-}kınay-
rıntılarla zengınlestınlmıs Fljman res-
mını anı^tıran goruntulerı. ba^anlı oy un-
cuları ve usul usul akan anlatımıvla de-
ğıl haftanın, m:v simın en ılgınç ozgıın
fılmlennden bırı kııskusuz 'Vntorıia'.
Doğay a ozgu bır hay at enenısı y ay an.
kadın bereketıne sahıp. ızlevenı de dc-
ğı^tırıp eanlandıran bu mjsakı femırııst
fanteziMnı. 'Vaşamyaşanmak^orunda-
dır' fınal me>aıına bağlayaıak noktala-
yan Hollandalı vazar. vonetmen Maılo-
en Gorrıs'ın "\ntonia\i. testnallcrden
topladığı odullerı gen,ckten hak eden
keyıtlı. ıncclıklı. ınvinın ıçıne sonradan
koy an bır yapıt kısacası •'Naşam yaşan-
mak". bu tılm de uorulnıek ıçındırozet-
le
Hollandalı feminist yönetmen Marleen Gorris'den şaşırtıcı, sıcak, şiirsel bir kadm masalı KEDİ GÖZÜ
Antonia ve anaerldl komünü... \ECDI SAYAR
Ne sihircür ne keramet...1
Hayal Arkadaşım
(Bogus) / Yönetmen.
Norman Jewıson / Se-
naryo Alvin Sargent /
l<amera: David Watkin /
tviuzık MarcShaiman/
CJyuncular. Whoopi
Cjiolclberg, Gerard De-
pardieu, HaleyJoelOs-
rhent. Denıs Mercier,
Nancy Travıs, Ute Lem-
0er, Andrea Martin /
t996ABD(WB)lstanbul
Prıncess. Beyoğlu Alka-
zkr, HarbıyeAs Teşvıkıye
AFN/1, Etıler Akmerkez,
Altunzade Capıtol, Ba-
Igrköy Carousel sınema-
larında.
Sırlte çahsjn annesı bır
araba kazanr ja olunce or-
tada kılan. ka'asinı fena hal-
de sıhrbazlıji. hokus po-
kbsçu uğa takrıış. kuçuk, cı-
ci. bevaz bırcocuk (Haley
J)>el Osmenıı annesinın
e> larde^ıcan.yalnızya-
^ayan. kendını butunuy le ı^ı-
ne hasretmıv zencı bır kadın
akrabasının (\\hoopi Gold-
berg) yanına postalanır, ne-
on ı^ıklarına boğulmuş. ku-
mar. baldırbacak. gozbağcı-
lık ve şov ba:,kentı Las \e-
gas'tanbeton. metal cam\ı-
ğını Nevv Jersey-Nevvark'a
Uçak yolculuğunda. hos-
te;>ın verdığı boy ama defte-
rındekı bır çızımden doğan
ınyan. kıbar Fransız Bogus>
(Gerard Depardieul zaten
hayaller alemınde takılan.
"ne sihirdir ne keramet el ça-
bukluğu marifef numarala-
rına merakh.ana kuzusu.
mahzun. kederlı. kuçuk ok-
s\ız yetımm yuzunü guldur-
me\e ve uzuntuMjne bıraz-
cıkçareolmaya çalı^ır Ma-
saldakı sıhtrlı lambadan çı-
kan Maaddın'ın de\ cınını
çağnştıran Bogus'u sadece
çocuk gorebılır. >u malum
banka reklamında. sağduyu-
sunun HalukBilginer^eklın-
de. sadece L ğur \ ücel'e go-
gıbı
Son derece gerçekçı bır ı^
kadını olan. tekduze. sıkıcı
bırhayat buren uvey teyzey-
le bundan boyle evını ve
yalnızlığınıpaylasjacağı ha-
yalcı çocuğun tarkhlıkların-
dan kaynaklanan çatı^malar
ustune kurulu, duygusal ve
eğlencelı tonlarda surup gı-
den fılmde, bır çeşıt oğret-
men ışlevı ustlenmış Bogus
Fransız aksanı belırgın
-\menkancasiy la hem mad-
decı. ı^kolık kadının dum-
duz. kuru ha\ atını renklendı-
recek. hem de kuçuk sihır-
bazrnu^veddesıne. duny ada
sadece 'gözlerin gördıiğün-
den dalıa büyük sevgi.dost-
luk \e büyûnün" \ ar olduğu-
nu da oğretecektır
^merıkan sinemasının
yıllanmib., deneyımlı yonet-
menlennden Norman Jevvi-
son'un. alanınm ustaların-
dan. Oscar larla fılan da taç-
landırılmıs, bır başka ıınlu-
nun. \l>in Sargent ın. bırta-
kım bıldık. klı^e duvarlıkla-
ra ve komıklıklere fazlaca
yaslanarak malum mutlu so-
nabağlanan beylıksenaryo-
sundan çektığı 'Bogus-Hayal
Arkadaşını". belkı çoluk ço-
cuk aılecek çekılebılecek a-
ma kesinlıkle onemsenme-
yecek turden oyalayıcı bır
eğlencelık
"Sinir
1
W hoopı Goldberg
buyenı \menkadeneyimin-
de bu kez resmen palv açol u-
ğu kabullenmıs, Gerard De-
pardıeu'y le. aralanna bey az,
\nglosakson. Protestan ve
şınn bır veledı de almısjar.
ortada siçan oynuyorlar. ha-
yal gucunu. buyuyu talan
malûm tarafından. alabıldı-
ğıne yucelten bu beylık.
duygusal Hollyvvood vapı-
mında
Fred Astaire lığe soyun-
muş Depardıeu'nun ustat gı-
bı dans etmeye kalkışıp
VVhoopı'vı kollarına alarak
dangıi duııgul kıvırdığı.bır
Fred Astaıre-GingerRogers-
muzıkalınden odunç alınmis
ancak alabıldığıne zorlama
kaçan kımı sahnelenne kat-
lanmakıçın gerçektengeçı-
recek bo^ ıkı saatınız olma-
lı sanırız
Kanada kokenlı ustayo-
nelnıen Norman Jevvı-
son'dan pek beklenmevecek
kadarklıse uydurukve^ışır-
me bır fılm 'Bogus'
Sozum ona. haval gucune
ovgu duzen bu beylık ış tıl-
mınden tek kazancım Bo-
gus'unsahte duzmeceanla-
mına geldığını oğrenmek ol-
du bu arada Tabıı bunun ıçın
sozluğe bakmak dururken
karda kı^ta kalkıp sinemaya
gıtmek de bızım afın
\azimiz ışte
BAŞLAYANL4R...YENİ BAŞLAYANLAR...YENİ BAŞLAYANL4R...YENİ BAŞLAYAN
THEOGRE
F ı l n . Mıchael Toumier ın 'Erl
ICiıg' rornından Carriere ve
S«llondorlî*jratından senarvolaştı-
rı l a John Malkovich. Armin Mul-
le-rStahl v. Marlanne Sagerbrecht
b^arollerde kahramanlık vebaşkal-
cLaı ıçın ^av^n bır canavarınınsan-
ciK'onlenr jnlatan ve başlı bas,ına
bır sınema macerası olan 'The Og-
re' ıçın Viıchel Toumier şunları soy-
luvor "Anıaeını, bir kahranıanın sa-
vaşımını öykulemek değildi. Tam
tersine hayalperest. kuçuk bir çoeu-
ğu korumak k'in surekli olarakv uııı-
ruğu tetikte bekleyen bir dcv i, aşka
susanuş bir eanavann ov kusıinü an-
latmak istedim".
ÇATLAKPROFESOR
Bılım dunyabi sonunda a^kın sirla-
rını çozdu Nerede mı' 1963 y apımı
unlu komedı klasığı 'Çatlak Profe-
sor'un venı versıyonunda Fılmde
Eddie Murph). hayattakı tek amacı
Nobel Odulu alabılmek ıçın bır bu-
lu^ yapmak olan araştırmacı bılım
adamı Prot Sherman Klump rolun-
de Bır gun denev lerıyle uğra^ırken
uzerındeçalışlığızehırlı ıksırdenbır
yudum ıçen protesor romantızmın
Einstein \ olarak tanınan Buddy Lo-
ve kınılığınc donıi!)Ur Ama ortada
kuı,uk bıı probleın vardır K-
lump'un ke^fl lıenuz tam anlamıy-
la mukemmelle^menıı^ olduğu ıçın
van etkılen vardır
j^an^Lobayhğı
üstüne
Dehşet Sınırı
(Extreme Measures)
Yönetmen Mıchael
Apted / Senaryo Tony
Gilroy / Kamera- John
Bailey / Muzık Danny
Elfman / Oyuncular
Hugh Grant, Gene
Hackman, Sarah
Jessica Parker, David
Morse, Bill Nunn /
1996ABD(ÖzenFilm)
Beyoğlu Lale, Şişli
Kent, Kadıköy Reks,
Çemberlitaş Şafak,
Bakırköy Avşar ve
Incirli sinemalarında.
Bır Nevv \ork hastanesı-
nın acıl senısınde. başını
kasjiyacak vakıt bulamadan
oradan oraya ko^u^turan
genç bır doktor (Hugh
Grant) ganpbelırtılergos-
tererek katıla katıla sarsila
sarsıla olen. evsız barksız
bır garıbanın olumunden
ku^kulanıp ı^ın peşıne du-
>er
Olenın bıleğmdekı. ba^-
ka bır hastanede takılmış
bandın ızını »urerek dedek-
tıf gıbı olayı sorusjurup de-
rınleştırdıkçe butun olanın
bıtenın arkasında tıp uzma-
nı.gerçek bırprotesyonelın
varolduğunu anlar
Tehlıkelı kovalamacala-
nn gırdabından kurtulup nı-
cebadırelen atlattıktan son-
ra. Hipokrat yemını ettığı
mesleğıyle. ahlak arasında
ıkıleme du^en genç dokto-
rumuz vurulup gozlennı
açtığı hastanede boynundan
aijağısı tutmayan hayata
kuskun bır felçlı konumun-
da bulur kendını
Zalim bir nörolog
Gıderek. olumcul bır lıas-
talığa çare aramak ve bılım
adına. sokaklardakı evsız
barksızları kobay olarak
kullanıp guzelce kesıp bıçıp
oldurmekten hıç sakınma-
yan. butun dunyaca tanınan.
saygın. ama son derece gad-
dar. zalım bır norolop otorı-
tesının (Gene Hackman)
yuruttuğu. FBl'dan polıs-
ten karanlıkguçlerden sak-
lanıp son derece gızlı tutu-
lan. adeta dev let sırrı gıbı
saklanan bır tıbbı deneysel
aras,tırma programına tosla-
yacaktır
Nerdeyse kendını tanrı
yenne koyan. bas,arıya ko-
şullanmış. unlunorologlave
gangster kılıklı adamTam-
la. herhalukârdaıniKjn canı-
nın kutsallığına ıman etmıi}.
bu uğurda hayatını. mesle-
mnı telılıkeve atan kahra-
man doktorumuzun muca-
delesı tınaldekı asansor ve
hastane lobisindekı oalı^ıl-
mi!ş heyecan sahnelennden
sonra, beklendığı gıbı ıyınııı
kazanmasıyla sonuçlana-
caktır tabıı kı
On y ıl oncekı. e^cınsellık
ustune. E. M. Forster ın ro-
manından sınetnava uyar-
lanmış guzelım 'Mauriee'
fılmıyle havatımıza gırıp
sonradan 'Dort Nikâh Bir
Cenaze',
-
9 \y * gıbı populer
duygusal komedılerle (ve
guzel ?ıllı manken şımdı
de yapımcı olan nısanlısı
Eli/abeth Hurley'ın de ol-
gunlukla onavlavacağı
Amerıka'dakı o malum ve
talıhsız bır 'araba kaçama-
ğı'vakasıyla) unlenerek zır-
veve çıkan. bıraz muhallebı
çocuğu kılıklı sempatık ve
vakışıklı Ingıli7 aktoru
Hugh Grant'ın komedıler-
den sikılıpbukezkuharde-
ğıştırerek nıacera tııamu de-
nedığı "E\treme Measuıvs-
DehşetSının' lahatlıkla ız-
lenen. uzun amasurukleyı-
cı bır heyecan ve genlım
kokteylı
"\gathaVMadencinin
kızı", "Gorky Park'.'Sisteki
GorilJer" ve en son "Neir gı-
bı bırolçude ılgınç sayılabı-
lecek fılmlerıvle anımsadı-
ğımız deneyımlı Ingılızyo-
netmeıı Michael Apted'ın.
Michael Palmer ın bır ro-
manından Tony Gilroy elıv-
le uyarlanan bır senaryodan
çektığı "Dehşet Sınırı' çok
onemsenmese de Gene
Hackman'ın varlığıyla des-
teklenmı^ oyuneu kadro-
su turun heyecan klı^elerını
yerlı yerınde kullanarak kı-
vamını bulan ve tıkırında bır
genlım temposuna erı,-.en
anlatımıvla sevredılen alı-
•jilmış taratından. elı vuzu
duzgun bır heyecan ve ııu-
cera fılmı savılabılırsonuç-
ta 'Dehşet Sınırı nı heı ne
kadar bız oneniscmesek
de.'na^enin' Hugh Grant
hayranlarının kaçırmayaca-
eı kesin
Değişen Perspektifler
Geçen hafta, yurtdışında yaşayan rnutsuz kedı-
lerın tek mutluluk kaynağı olan sanatçılarımızın ba-
şarılarından soz etmıştık Adını andığımız sanaîçı-
ların hepsı de jluslararası alanda kendını kanıtia-
mış ustalar Herhangı bır destek olmadan da etkın-
lıklennı surdurebılıyor, dunyanın dort bır koşesın-
de olumlu eleştırıler alıyorlar Kışısei yetenek ve ça-
baların sonucu gerçekleşıyor bu başarılar Bır de
bu sanatçılaraolanaklarsağlandığını uluslararası
alanda genış bır kulturel cephe açıldığını duşune-
bılıyor musunuz7
Yaşadığımız kentten Parıstenornekverelım Ul-
kemızın plastık sanatlar alanmda onde gelen pek
çok ısmı bu kentte yaşıyor Seramık sanatçısı Alev
Ebuzziya'dan ressam dostlar Yüksel Arslan, Ko-
met, Ömer Uluç, Utku Varlık, Mustafa Altıntaş,
Ömer Kaleşi, Erdal Alantar, Neveser Aksoy,
Müzehher Pasin, Ayşegül Beton, Odet Saban,
ismaıl Yıldırım, Sarkıs'e karıkaturıst Erhan Tur-
gut'tan sessızlıgın tıyatrosunu yapan Levent Beş-
kardeş'e sayısız sanatçımız
Başka ulkelerın bu çaptakı sanatçılarına nasıl sa-
hıp çıktıklarını goruyoruz Ama bız sanatçılarımız-
dan yararlanamıyoruz nedense Avrupa nın buyuk
kentlerınde gerçekleştırılecek sanatsal etkınlıkler-
le elde edılecek tanıtımın mılyonlarca dolarlık rek-
lamla sağlanamayacağını bıle bıle
Zülfü Livaneli'nın UNESCO Buyukelçısı sıfatı
ıle dunyanın çeşıtlı kentlennde gerçekleştırdığı et-
kınlıklerın Turkıye'ye kazandırdıgı onur payını kaç
memurla kazanabılır bu devlef İdil Biret'ın Gü-
rer Aykal'ın. Suna Kan'ın, Pekınel'lerın ve dıger-
lerının katkılan unutulabıhr mO
Tanıtımın resmı gorevlıler elıyle değıl de sanatçı-
nın yaratıcı gucune dayanarak yapıldıgında ne den-
lı etkılı olabıleceğını vurgulayan sayısız omek var
Bağımsızsanatçıların başarılarının ulkeyesaglaya-
cağı yararın farkına varan devletler. uluslararası
alanda sanat-kultur etkınlıklerıne cıddı bır yatırım
yapmayı ve bağımsız sanatçılarla ozerk kultur-sa-
nat kurumlarının çabalannı desteklemeyı gorev bı-
lırler Ama ulkeyı yonetenlerın sanat ve kulturden
ocu gıbı korktukları ulkelerde sanatçıların bırulke-
nın en buyuk onur kaynağı ve tanıtım olanagı ol-
duğu bır turlu anlaşılamaz
Gene de Turkıye de bu anlayışın değışmekte ol-
duğuna ılışkın ışaretler var Orneğın geçen yıl Pa-
rıs'te Pompıdou Kultur Merkezı'ndekı "Turk Sıne-
ması Reprospektıfı"nın başarısın>n ardında da bu
anlaytş değışıklığı yatıyor Ozerk kuruluşların Istan-
bul Kultur ve Sanat Vakfı TURSAK ve Mımar Sı-
nan Unıversıtesı Sınema TV Merkezı'nın ışbırhğı ıle
kotarılan toplu gosterının en buyuk mezıyetı me-
mur zıhnıyetınden uzak bır anlayışla hazırlanmış
olmasıydı Devlet de Tanıtma Fonu ndan Europa-
lıa'ya ayrılan odenekle bu projeyı desteklemış boy-
lece Turk sınema tarıhının en seçkın orneklerının
yenı kopyaiarı çıkartılabılmıştı Ve doğru yaklaşım,
hak ettığı sonucu elde ettı Lıberatıon dan ' Fıga-
ro''ya Fransa'nın tum onemlı gazetelerınde, dergı-
lerınde Turk sınemasına ılışkın ovucu yazılar yayım-
landı
Kulturel tanıbmın en îyı bıçımdeozerk kurumlar-
ca yapılabıleceğı yavaş yavaş anlaşılıyor galıba
Eskıden devletın yapmadığı kultur etkınlığıne, kul-
tur etkınlıgı gozuyle bakılmazdı Hatta "sakıncalı"
etkınlıkler sınıfından sayılırdı burılar Yıllar once,
Kultur Bakanhğı nın hazırladıgı Dir sınema kıtabın-
da yer alan "Uluslararası Festıvallerdekı Turk Fılm-
len" bolumunde Ömer Kavur'un Venedık Festıva-
lı nın yarışmalı bolumune seçılen 'Gızlı Y^z fılmı-
nı goremeyen bır kedı, bunun nedenını bır yetkılı-
ye sorduğunda şu yanıtı almıştı ''O fılmı festıvale
devlet gondermedı kı
r
Işte bu anlayış değışmeye başlıyor galıba Tur-
kıye dekı demokratıkleşme surecı ıle de ılgısı var
kuşkusuz bu gelışmenın Ama bır olçude de bırey-
sel ınısıyatıfler orneğın dıplomatlarımızın bakış açı-
larındakı değışımın bır sonucu
Devlet memurlarının -ıster merkezde olsun ıs-
ter dış temsılcılıklerde- yapması gereken ışler de
onemlı elbet Kulturel etkınlıkler ıçın olanaklar araş-
tırmak, resmı ılışkılerle açılabılecek bazı kapıları
zorlamak, yurtdışındakı kultur kurumiarı ıle kendı
ulkelerının kurumiarı ve sanatçılar arasında yatay
ılışkılerın gelışmesıne yardımcı olmak bağımsız
sanatçıların etkınlıklerıne ve uluslararası projelere
destek sağlamak etkınlıklerın tanıtımlarına katkı-
da bulunmak gıbı Burokrasımızde bu bılınçle go-
rev yapanların sayısı gıderek Turızm Bakanı Bahat-
tin Yücel'ın kultur ve sanata destek olan tavrı da
bu anlayışın bır başka orneğı Claude Lelouch, ye-
nı fılmı "Her Şeyden Sonra "nın bır bolumunu Tur-
kıye'de çekecek Turkıye'nın tanıtımına boyle bır
projenın ne denlı yararlı olabıleceğını çok îyı bılen
Dışışlerı mensupları ve sanatın tanıtımdakı rolunun
farkında bır Turızm bakanı olmasaydı hıç kuşku-
nuz olmasın, bu topu da taca atmayı başarırdık
Andrei Konçaiovski'nın ardından Claude Lelo-
uch'un da son fılmını Turkıye de çekmeye karar
vermesı çok onemlı bır gelışme bana kalırsa Ve bu
gelışme boşuna değıl Devletın kultur-sanat hız-
metını bızzat ustlenmek ya da uretımıne ılışkın sı-
nırlamalar getırmek yerıne sanatçıya -ıster bızden
olsun, ıster yabancı- yapıtları ıçın ortam yaratma-
yı hedeflemesı gerektığını kavrayanların başarısı
Sanatçıya sahıp çıkan, onu en îyı bıçımde tanıtan
devlet ulkenın tanıtımı adına en dogru yatınmı yap-
mış olmaz mı
7
BUGUN
• CRRde saat 20 00 de -\rşın Mal \lan' basjıklı 2
perdelık muzıklı komedı yer alıyor CRR Opera ve
Orkestarasf nın sunacağı etkınlığın genel sanat \oneı-
menı Arda \>doğan.
• AKSANAT'tasaat 12 30da Mozart'ın 5 \umarah Ke-
man Konçertosu ve Schumann'ın 4\umaralı Sentonısı
laser-dısc ten ızlenebılır Saat 19 30'da ise Aksanat
Produksıyon Tı\atrosu'nun *\belard\eHeloise' ba^lıklı
oyunu yer alıyor
• BEKSAV'da saat 18 00de Şerif Gören'ın -Endişe'
adlı fılmı ızlenebılır
• MİM\RL-\ROD\SI etkınlıklen kapsamında kent
ve ^a^am Salonu'nda saat 18 30'da Prot Dr Doğan
ivuban ın 'Ikiiıci l lusaldan Sonra' ba>lıklı soyles.isi
yeralıvor
• B\MRKO\ BELEDİYESİ H ' M S EMRE
KULTLR MERKEZİ'nde saat 12 00 ve 14 00te
'Kırmın Başlıklı Kız' 20 ^0'da da 'Sınır' adlı ovıınlar
oynanıyor
• HRVSTA B\Bl KLLTLR MERKEZİ ııde saat
16 00 da "Yağmur Adam' adlı fîlm, 1 b 10 da da • \nadolu
\Ieviligi' başlıklı soyle^ı yeralıvor
• L\ RENSELKİ LTl RMERKEZİ ndc saaı 14 00 da
"Toplum-Siyaset-Aydın' başlıklı soyles.ı ve dıa gostLiisi
ızlenebılır
• SAH\F C\FE KLLTLR MERKEZİ s .at
lc
) OO'da "Tul Kedisi' ıdlı eosterı ızlenebılıı