Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 22 EYLÜL 1996 PA2AR
14 KULTUR
İSARET FİSECİ ZEKİ COŞKLN
Iktklar türkü söyletir!
G
örünen o kı sıvasal ıktıdarın yanı sıra
düşünsel kültürel ıktıdan da elde eden \a da
bunları elde ettığı ıçın sıyasal ıktıdara
tırmanan "'cemaat" artık şen şadıman. çalıp
söyluvor Kendı kendıne koyduğu \asaklan yıne kendı
kendıne > ırtıp geçnor. Sesını yukseltıyor. pıyasadakı
seslerı de alıp kendı korosuna katıvor. Başlı başına
ıncelenıp çozumlenmesı gereken bır süreç, oluşıım bu.
• ^ üne kadar ılahı dışında her tür müzıği, hele hele
m 1 aşktan, se\dadan, ha>attan söz eden müzıği
m M "mekruh" -şenatın haram ettığı, zorda
*• -^ kalınmadıkça vapılması yasak, ığrenç, tıksıntı
\enci- sa>an Müslüman çevre dört koldan, sabah akşam
türkü söylüyor. Yoksa, >oksa "Paranın dını ımanı yoktur"
dedıklerı gıbı dın de ıktıdar olunca, onun kokusunu alıp
eşığıne \anasınca ""mekruh"u "mubah"a mı çe\ınyor?
Bakmayın eskılerın "Dert ağlatır.
aşk soyletir" dedığıne Şınıdı ne soy-
letıyorsa aşksizlık soyletıyor Dert ağ-
latıyor tamam da keyıf soyletıyor para
\e ıktıdar soyletivor ne soyletıyorsa
\'e tabıı "ruhun gıdası" denen nıuzık
"sahibinin sesi"ne donunce ruhumuzu
yaralıyor. kulasımızı tırmalıyor
• • •
Istanbul'da geçtıgı sokaklara bakan-
ların gozune ılışmiştır Turdeş, ama
yonehmlen tarkh ıkı ayrı muzık gru-
buyla ılgılı afişler aynı zamanda
asilmıştı Ikisi de turku soyluyor-
du Bın açık polıtık -sol- kımhk
sergılıyordu. otekinı ekrana getı-
ren kendı sunuculan "\eşli pop"
Muilunıan Lımlığım vapı^tıtmava
çalişiyordu Soldakılerın adı Grup
Vorum. otekılennkı Grup Turku-
>em.
Fark afı^lerde bıle gorunuyor
Yorum'un arışı 50\7
ü cm . ueuz
baskı. çığ sarı zemın ıistune kırnıı-
zı yazı. korvin-kaçamak \ apı^tırıl-
miş du\arlara "DGM'de buluşa-
lım - Grup ^orum'a özgurluk"
çağrisi yapıyor Grup Turkuyem
yenı bırtopluluk ama ıcazetlı Afı-
şı 2\2 m pahdlı -dort renk ofset
baskı, resımlı-. vasal beledıyenın
bıllboardlarında C D kasetlermın
butun muzık magazalarında oldu-
ğunu haber verıyor
Bın mahkemede otekı mağaza-
da' Bın yasjkiı. otekı yasal
Grup Vorum'a değıî ekran. mu-
zığın kendisi yasak Polis onlara
"Miizik >apma\ın" dıvor Otekıler
once ekranda -kanal "- gorunu-
yor grup kımlıgı Lızanıvor \e pı-
yasaya çıkıyor Bın ışkenceden ge-
çer hucre\e kapatılırken. otekı
ıteklene ıteklene destekle çıkıyor
ortay a
• • •
Asltnda butun bunlar doöal. us-
tunde durma\a değmez belkı de
Bu memlekefte turkulerın kışılığı-
nı arayan Ruhi Su hapis edıldı. surgun
edıldî omrunun son demınde de pasa-
port verılmeyerek tedavısı engellendı,
olume mahkûm edıldı O oldurulurken
ulkenın Başbakanı Turgut Ozal, seçım
otobuslerınde yayvan ağızld "Malarta
Malatya" turkusunu soyledı >a da tan-
tezı "Arım balım peteğim" seslen yuk-
seldı avııı otobuslerden
E\et. ıktıdar turkulerın aslını yasak-
lar. kendı turkusunu SON ler. soyletır
\\xvi de bu vazıvı >azdıran yenı bır
durum. oluşum \ar Dune kadar ılahı
dişinda her tur muzığı. hele hele aşk-
tan. sevdadan hayattan soz eden muzı-
ğı "mekruh" -şenatın haram ettığı.
zorda kalınmadıkça yapılmasi yasak.
ığrenç tıksıntı verıcı- sayan Musluman
çevre dort koldan, sabah akşam turku
soyluyor
\oksa. yoksa "Paranın dini imanı
\oktur" dedıklerı gıbı dın de ıktıdar
olunea. onun kokusunu alıp eşığme \a-
naşınca "mekruh"u "mubah"a mı çe-
vınvor'
Durum oyle gosterıyor
Miiminin medvası
Baksanıza. yeni >a>ın donenunın en
"•flaş transferîer"ı TGRT'de Sahneye
yemınlı ama kameralara şerbetlı Or-
han Gencebay'dan her yıl bır başka ek-
ranı şenlendıren İbrahim Tatlıses'e her
ıkı Muazzez'den (Abacı \e Erso\),
Emel Sayın'a Adnan Sjenses'ten \\\-
ma/ Morgul'e Seda Sa>an'daıı Nalan
Vltınors'e, İzzet \ltınme^c'\e dek her
eesıtten bılınen sesler orada
Dı>elım TGRT, Ihlas Holdıng'ın
Daha bır \ıl once programa çagırdığı
kımı sanatçılan "Ama bu parçanızda
aşk >ar" dı\e gen >,e\ınnisse de hol-
dıng bu>udu. nıezhep \e mcjrep genı^-
ledı, T\ de "eemaat"ten cıkıp kıtle te-
le\ız>on olma\a voneldı Bastırır para-
>ı. >apar transterı
STV -Samanvolu T\- de adı •*eema-
at". ash holdıng Fethullah Gülen Ho-
caefendı Hazretlerı nın uhdesinde
Inıan kudretı ıstedığım alıp satar >anı
ekranagetınr dı\eceksınız
\\nen o\le Ilk ozel T\ "mız Star'da
ılk "talk show"umuz Gecenın konuk-
ları nda \ziz Üstel hazretlerının \ama-
ğı oiarak gıtarı. fbtru. askılı pantolonu
"anıor amor" !>aFk*la4-j>U mu>>erret«l-
duğumuz Engin \o>an Bevefendı sım-
dı STV "de huzurlarınızda Kapılar \e
kopruler' Izlevın. tam bır "mis>o-
ner"le tanısacaksınız Ta\sı\e edılır
No\an Bevefendı'nın Kapılar \e
kopruler'ı hattada bır gece, "sohbet"
programı muzık çerez STV nın gıın-
luk >a_\ın akışmda toplam ^ saat muzık
gozuku>or (amlıeadan kalamis'a >u-
runuvor. As,ıklar kenanı geçıvor -halk
aşıkları bunlar, atışmalar da \ar, gele-
neksel doku- Fasıl. tasa\\uf muzığı
hatıf muzık TGRT gıbı her >e\ \ar
STV de de
Pekı, Kanal "
T
"\e ne dersinız
1
Sözen
donemınde BRT (Beledı\e Radvo Te-
!e\ız\onu) adıvla doğan, bır turlu du-
zenlı >a\ına geçemeven \e kendını ls-
tanbul'da bıle tam ızlettıreme_\en ka-
nal. ehıl -ımanlı- ellerde Turkıve sınır-
larını asıp butun A\rupa"\a, Kuze\ At-
rıka va Ortadoğu \e Orta As\a'\a
ulasisor' Turkuler orada da revaçta
Nuri Sesigu/el, her eumartesı Sıra Ge-
eesı programı\la şehır şehır dola^ıvor
Bunlar elbette RP'nın ıktıdar olduğu
şehırler ^erel sanateılar topluluklar
vanında "değerli beledije başkanımız
\e \oneticilerimiz" de sereflendırıvor-
lar programı Pazar sabahlan \ıne halk
muzığının bılınen ısımlerınden Meh-
met Ozbek'ın Seher ^elı \ar Salı ge-
eelerı bır zamanlann bıçkın turkucusu
Erkan Ocaklı çıkı\or kar^ınıza Kara-
dem? Ruzgârı >la C ııma, Ahmet Öz-
han trclıvor, Şarkılar Senı So\ler
• • •
Gorunen o kı sıvasal ıktıdarın \anı
sıra duşunsel kulture! ıktıdan da elde
eden _\a da bunları elde ettığı ıçın si\a-
sal ıktıdara tırmanan "cemaat" aıtık
şen şadıman. çalıp sovluvor Kendı
kendıne ko>duğu vasaklan >ıne kendı
kendıne > ırtıp geçışor Sesını vukseltı-
vor, pıvasadakı seslerı de alıp kendı
korosuna katıvor
Başlı başına ıncelenıp çozumlenmesı
gereken bır sureç. oluşum bu Bız tur-
kulere doneiım. kım soyluvor, ne so>-
lu\or
Yüreğin ses vermezse...
Kuram^al \e dar çevre ıçındekı ıde-
olojıler kıtleselleştığınde zorunlu du-
raklarından bırı populızmdır Toplumu.
ınsanı. zamanı \armla\an \e ona tarklı
bıçımler \erme\ı ongoren ıdeolojı kıt-
le>le sarmaştığında bırden "halk âşığı"
kesılır O vargılanan, beğenılme>en.
>onlendırılme\e çalişilan halktan lyısı,
guzelı doğrusu, hası voktur artık
Haik dedınız mı, oradan memlekete.
yurda. ulkeve, oradan da kımlığe, mıl-
lıvete gelırsınız Geçen >uz\ılın !>o-
nunda ve bu >uz>ılın başinda duzenı
değıştırmeve çalışan Rus \e Turk a>-
dınlarında, kultur çevresinde bu bo\le
oldu Keza, Turkı\e bunu l%0-80 do-
nemınde soldan vaşadı Sımdı a>nı
ruzgâr sağdan esı>or Sol ruzgârı >a>an
da turku\du Şımdı turku el -ve tabıı
ruh- değiştıri)or
Grup Turkuvem adı. ılk anda bunları
çağnştınjor Kasetın ılk parçası >uka-
rıda so>lenenlen tumuvle doğruluvor
Turkıjem "Bugun ba\ram gunii çalsın
hep sazlar / Durmasın hiç gum gum
vursun davullar / Sövk>sin diller coşsun
gönüller / Türkümü/ okunsun oynasın
elkr."
Nakarat. aııtasvona donuvor "Tiir-
ki>em varinı benim / Türkiyem ca-
nım benim / Tıirkhem kanım be-
nim / Sevdalımsın Turki>em."
Bu bovle surer gıder \ uzlerce
benzerıne de rastlarsınız Asıl us-
tunde durulmai» gereken gelenek-
sel. "anonim" dı\e bılınen turkule-
rın "Turku>em"cılerın elındekı
akıbetı Orneğın kasete adını veren
Lzun kavak turkusu Bakıvorsu-
nuz, "Soz-muzik: Omer Akpınar"
dıve >azı\or
Akpınar. bıldıgımız kadarıvla
TRT saz sanatçılarındandı "Derle-
>en" dense bır vere kadar anlaya-
bılırız Soz konusu turkunun bır
versı>onunu bulup çıkarmış olabı-
lır Ha\ır mulkıyet \urgusu var
Omer Akpınar. Uzun kavak'ı otu-
rup vazmış ve bebtelemış, ovle de-
nıyor O>sa a\nı turku daha
1949'da Hasan Güneş ımzasi>la,
aslında Ruhı Su'nun kalemınden
Yağnıur ve Toprak dergısınde anı-
lıyor Omer Akpınar o siralar doğ-
muş mudur bılınmez doğmuşsa da
turkuden haberı var mıdır
1
Hasan Guneş -namı dığer Ruhı
Su- o yazıda " l zun kavak. ne bile-
virn ne bileyim / Kıcım kıcım kıcı-
İar / Anne benim sol böğriımde
sancı \ar" dızelerını turkulerın ru-
huvla, ıçınde taşıdığı rıtmın, huz-
nun orneğı oiarak anıvor ve "Her-
halde bu nıeselelerin şakaya gelir
tarafı\ok" dıvor
Grup Turkuyem'ı dınledığınızde
de aynı sonuca varıyorsunuz Bu mese-
lelenn şakava gelır yanı yok Once ne
soyledığınızı bıleceksınız \'e asıl onu
yureğınız soyleyecek Sadece ağzınız
soyluyorsa o turku, turku olmaz Ka-
settekı Garıp Gonlum. Vardar Ovası
gıbı turkulerde de aynı durumu goru-
yon>unuz Sozler yer degiştınyor, ezgı-
melodı sozlenn havasını taşimıyor, tın-
gırtı oiarak gıdıvor
Iktıdar turkusu de olursa boyle olur
Yavan, eğlencelık'
Sahı, ne oldu turkulerımıze
1
İdil Biret, 25 eylülde Paris'te Naxos CD'siyle Diaposon D'or Ödülü alacak
Boulez'in üç Piyano Sonatı ve îdil Biret
LE\LAPAMİR
Boulez'ın en v
a
-?dJŞ bır muzık dılıvle
besteledıgı uç Piyano Sonatı'nın TınLisı
daha once Alan Nlarks. 1 ve 2 sonatları
Da\id Burge, İdil Biret, (19^2) ^\onne
Lorriot, Maurizio Pollini. 3 Sonat Charles
Rosen tarafından vorumlanarak LP'lerle
yavınılanmişt! L ç sonatı ılk kezbırarada
çalan ClaudeHelffner'ın C D sinden sonra,
Boulez ın uç sonatmı \a\osCDsındedu-
yuran dıınvanın ıkıncı pıvanistı İdil Biret
olmuştur 1 Bırefın 25 E\lul 1996da Pa-
rıs'te alacağı Diaposon D'or Odulu'nun
onemını veozeldegennı Boulez'ın buson
derecezorsonatlarını bıraradaçalması ka-
dar. buCD'nın kımserıın yanaşmavacesa-
ret edemedığı > Sonat'ı ıçermesinde ve
sonatların ozgun \orumlannda gormemız
gerekır
Schonberg'ın 12 Ses dızgesının ızlenm
taşiyan Boulez'ın 1 Sonat ı. belırgın mo-
tıflerveçeşıtleyıcıelemanlardanoluşu\or
Sonat ın ılk "_\a\aş" bolunıunde ortuk de
olsa geleneğı çağriştıran tematık motıfle-
re duyarlı bır lırızmı katan. 5te yandan en
tızdebırtını bas ta bır aralık yuksekbır
uçurumdan aşağı atarcasına çaldığı vah^
bır pasaıın çrescendosuyla bu motıfleıe
karşi gelen İ. Biret. Pedallarındakı ustalı-
ğıyla dolgun akorların tıtreşimlerını de
surduruvor "armonikleri" duvuru\or 2
"assezlarge-Rapid"bolumunde bu "per-
peteum mobüe"nni coşku ve kesinkeslıgı-
ne kapıldığımız sirada karşılaştıgımız tek
tek tınıların çok çeşitlı renk farklan Bı-
ret'ın ıncelıklı tuşdokunumlarıylagerçek-
leşıyor
194^-4S vıllaıında Klee, Kandinsky.
Modrinan resımlerınden Jo>ce. Rafka ve
Musil'den matematık ve fızıkten dennle-
mesineetkılendığı bılınen Boulez 1948 ın
2 Sonat ında 12 Ses Dızisi'nden kopar
Ancak 2 Sonat ta muzık maddesının >u-
reksızlıgı "seriel" nıotıflerın aralık ıhskı-
lerı rıtım vetını hucrelerının sonat bovun-
ca duzenlevıcı bır oge oiarak belırmesı
\\ebem'ın guçlu etkisinı de sezdırır 1
••E\tremeınent rapid" bolumunun pasaj
tnll, akor atlamalarını son sınırda bır hız-
la çalan Biret. 2. "Lent" bolumunde y umu-
şak bır esneklıkle duyuıduğu tek tek tını-
lar. tını kumelerı ve anlamlı "es"lenvle
yaşamı sorguljvan sovutbır şiın duşundu-
ruyor 3 "Modere. pre$que \iV bolumu-
nun belııgın motıflenne karşı pasaı aıpeı
\e trıllerı bu\uk bır hız ıçınde tume var-
dırmasiv la muzıksei duşuncelenn karşıth-
ğı \ urgulandığı gıbı zengın bır tını meka-
nı da oluşuyor 4 "\if" bolumunde ise ıl-
gınç bır polıtonık dokunun nz ve bas mo-
tıflerının karşıtlığında, tızdekı zarıf fıgu-
rasyona karşı, 1 Biret'ın. basta oluşturdu-
ğumınltılarveuğultularlj dınlevıeıyehe-
yecanlı duvumsal. anlar yaşatıyor Ozel-
lıkle bu yorum Pollını'nınkıyle karşılaştı-
nldıgında
1958-19^0 yıllan arasında Boulez. Ca-
gp, Ligeti, Zinımermann, Stockhausen gı-
bı "post seriel" bestecılerın. muzığın en
kuçuk ayrıntılaıını onceden tasarlayarak
tum paraınetıeleıı tume vardırma amaçla-
rı karşıt bır duşunceyı bestecı dıktatorlu-
ğune karşı vorumcuva da bazı ozgurlukle-
rın tanınmasinı beraberınde getırmıştır
Mallarme'nın "tamamlanmamışlık". son-
suzluga açılım ıdeasını taşiyan I885'ın
Lıv re (kıtap) projesi. sanat y apıtının say ta-
lannın hep yenı bıleşimlerle degiştırılebı-
leceğı Joyce'ın "\\orkin Progress" yonte-
mı Boulez ın 1957-1958Mİlaıındayazdı-
ğı 3. Sonat'ında başlıca esin kavnağı ol-
muştur Nevarkı busonatında Boulez oz-
gurluğun tek bır kapısını açarken dığerle-
rını tumuvle kapatarak yorumcuva olağa-
nubtuzorluklarvııklemıştır Buzorlukların
ustesınden gelen I. Biret'ın Boulez sonat-
lan CD sıy le aldığı odulun ozel degerını bı-
raz olsun anlavabılmemız ıçın. 20 yuzvıl
sonunda halâ tartışılmakta olan ^ Sonat'ın
yapisinı. teknığını ve vorumunu kısaca
ozetlememız aerekıvor
tkı boluınlu 3 Sonat'ın "Constellation
- miroir" Formant'ı (Bıleşimler - Avna
Organı bolumıu veşil ya da kırmızı renk-
lerdeyazılmış. uzun vekisa. "Point"(huc-
re) "blok", "seriel motiPlerı kapsay an "'S
adet^trukturdenoluşuyor 9bu\ukbov pat-
tada alt alta dızılerek vazılmış olan bu
strukturler, paftalardıkevlemesinedızıldı-
ğınde 6 metrehk bır alanı kapsıyorlar
Stınkturleı ın başinda ve sonunda. bırbırle-
rınden çok tarklı bıçımler sergıleven. yeşıl
va da kırmızı renklerde 2-8 ok bulunuvor.
yaklaşik 35 ayrı bıçımde ok saptayabıldık
\brumcunun bu tarklı renk ve bıçımdekı
oklarla strukturlen kendı seçımıne gore
bırbırierıne bağlanması gerekıyor Orne-
gınyeşil bır strukturun sonunda 4 tarklı bı-
vimlerdeveşılyadakıımızıokbulunuyor-
sa. vorumcu bıçımını seçtıgı yeşıl okla, bır
başka yeşıl strukturun başindabulunan ay-
nı yeşil oku bularak ıkı strukturu bırleştı-
rebılıyor
\a da kırmızı bır ok'la avnı yontemle.
C
laude HelfiFner'den sonra Boulez'ın üç
sonatını Na\os CDsınde du>uran
dümanın ıkıncı pıvanistı İdil Biret
olmuştur Tınının tüm avrıntılanna olan
ıncelıkh sezgısı, bu>ük karşıtlıkları önce kendı
ıçınde du\ması. üstün teknık \e pedal
kullanımlarını hep bu amaçlara
\onlendırmesı\le Idıl Biret, Boulez
Sonatları"ndakı büyük başansını sağlamıştır.
kırmızı bır strııkture gıdebılıyor Bu yon-
tem kırmızı strukturler iı,ındegeı,eılı Bır-
leştırme işlemınde epeyce sıkıntı çektığı-
nı. bırbırierıne tazlaca uzak strukturlerın
bağlantılarında kendısını bır iabırentın
çıkmazında bulduğunu anlatan İ.Biret,
stmkturlerın avrı avrı totokopılennı ı,ektı-
rıp bır sirava kovduktan sonra "seçtiği her
bağlanhyı ince bir kulak kontrolunden ge-
çirdiğini, muziksel duşuncelerin kopma-
masına verdiği onemi. bir butune varnıa
amacını" belırtıyoı Boulez ıse bu konuda.
"kendi seçtiği volla labirentlerden geçen \o-
rumcunun. kesin bir plana gereksinimi ol-
duğu gıbi. trafik kurallarına (ok'lara) ke-
sinlikle uv ması gerektiğini, bu sıkı kurallar-
la > uzlerce olasılığı. nefret ettiği rastlantıy ı,
kolav ına kaçmav ı. duşunce tembelliğini en-
gelleyerek algılayış ve teknik gucu vuksek
niteliktekisanatçı>ıdüşunduğunu",açıklı-
\oı Lstun bir muzikalite. sezgi, mantıkve
varatıcı niteliklerin bileşimivle İ. Biret. Bo-
ulez'in 3. Sonatı'nda kendi partısvonunu
oluşturmuştur. Strukturlere şoylece bır
baktığımızda. kımı zaman uç portede bu-
tun klavyeye vavılan. her sanıye değışınıe
uğrav an aralıkiarla. ıkı ele bolunen akor ve
arpejler hızlı fıgur ve rıtım hucrelerı. pı-
vanıstıkzorlukların sadece bır kaçıdır Ol-
çunun olmadıgı bıleşımlerde. hemen her
hucıenın uzerınde "ses suresi"nı belırten
bır metronom savısı bulunmakta, i Biret
"bunlara belirli bir esneklikle. goreceli oia-
rak uyduğunu" soylemektedır
3 Sonat'ın dıger Trope (Kutup For-
mant'ı "Glose~(muglak-karanİ!kbırmet-
nın açıklanmasi) "Commentaire"(açıkla-
ma> "Te\t", "Paranthese" bolumlerınden
oluşmaktadır Sabıt ve homoıen olan "Glo-
se" ve "Te\te"e karşı, 19 grubu ıçeren
"Commentaire" ve II gruptanoluşan "Pa-
ranthese" boiumlerı "açık" kalmakta yo-
rumcu 19grııbun9"unu II grubun5"ını se-
çımıne gore çalabılnıekte dığerlennı ıse
çalmak zorundadır İ. Biret bu bolulerde
de bıleşımierde karşılaştığı benzer sorun-
larla uğraşmış. "açık" kaîan boiumlerı ıç
ıçe geçırmıştır CD'de 1 Biret, 3 Sonat'ın
Trope Formant' ıy 1a
başlıyor, Constellatı-
on-mıroır'labıtırıyor
3 Sonat'ı dınledı-
gımızde. bestecının
tını bovutlarının çe-
şıtlı tınısal yoğunluk-
larını polanzasyon-
larını sergıledıgını.
bu oluşumların za-
manla olan ılışkılen-
nı duy urmay ı amaçla-
dığını sezebıhyoruz
Yrope (Kutup) For-
mant ının 1 "Close" bolumu. pıyanonun
tız alanında kuvuk bır motıfle başlıyor 4
"Commentaire" bolumunun sonunda ıse
tutulu kalan pedal sırasinda. bas'ta buyuk
bır hızla ınıp ı,ıkan bır gam ve akorun yo-
gunluğundan çoğalan tıtreşimlen duyuyo-
ruz Buyuk bır korku ımgesını taşiyan bu
denn bovutlu tınılarveamıonıklen. "Glo-
se"un başındakı hafıf motıfın tam karşıtı-
dır 4 "Commentaire"da açıklanan. ıkı
kutbun karşıtlıgı ve aralarındakı tınılann
polarızasvonudur Doıt bolum boyunca
karşilaştıgımız pıvanonun tız-orta-bas
alanlannın hızlı arpejlerı tını kumelerı,
tnller pedallardan olıışan tıtreşımler. tek
tek tınıların aralıklan ve "es"lerıyle. bıze
İ. Biret aıacılığıyla yansıtılan, orantılı bır
tını devıngenlığıdır
Fızıkçı Heissenberg'ın Quantum tızığı
doğrultusunda besteleven Boulez, tını ha-
cımlerı ve renklerın karşıtlıgını, esneklığı-
nı oıantılarını kesınkeslıklesergılemekte-
dır Ikı kutup arasinda bıruçtanbıruca ın-
ceden kalına ve tersıne dıkev dogrultuda
devmen bu orantılı tınılar, kumelerve ara-
larındakı genışhklerden devıngen bır tını
mekânıdaoluşur Consteüation'Iann struk-
turlerınde "ünısureleri"nm çok daha uzun
olmasıyla, I Biret'ın dıkev devınımlerde
oluştur'duğu tını polanzasyonlan. küçuk v e
buyuk renk kontrastları daha bır belırgm-
leşıyor Sanatçının mat. renksiz pedalsıztı-
nıları ya da kuş seslerı, ksilofon tınılan.
kristallerı çağriştıran. parlak renklı tınıla-
nna karşı, ınanılmaz zorluktakı bas struk-
turlennde pedallarla elde ettığı karanlık
gok gurultulerı. tını boy utlanndakı karşıt-
lıkların sadece bır ıkı ornegıdır Bovlelık-
le 3 Sonat'ta, dev ıngen bır tını mekanının
oğelerı. esnek tını boyutlan ve renklerın
karşıtlıgı esnek zaman surelerıy le bırleşe-
rek bır butune v armaktadır
Gordugumuz gıbı tınının çeşıtlı renk v e
boyut değerlen. 3 Sonat'ın "kendinde
şe\"ı olduğundan, I Bıret'ın bu sonatta.
hıçbır verde kopmay an partisyonu, gerçek-
leştırdıgı yorumun ayrıntıları ıle eş değer-
dedır Tınının tum avrıntılanna olan ınce-
lıklı sezgısı, buyuk karşıtlıkları once ken-
dı ıçınde duymasi. ustun teknık ve pedal
kullanımlarını hep bu amaçlara yonlendır-
mesıyle I Biret. Boulez Sonatlaıı'ndakı
buyuk başansını sağlamıştır \a\os
C D'siy le aldığı Diaposon d'Or Odulu'y le
bır kez daha dunyanın dıkkatını uzerıne
çekmıştır Kendisiyle ıftıhar edıyoruz
Çağdaş muzığe merakı olan ve olmayan
muzıkseverlere bu sonatlan tekrar tekrar
dinlemelerını, bu muzık uzerınde duşıın-
melennı onenyoruz Pek çok şey bulacak-
lardır
KOŞEBENT
ENİS BATÜR
Şahsiyetsiz Bir Futbol
Meraklısından İtiraflar
Futbola "neredeyseabartılı" bırtutkum oluşunda,
"hasta Fenerlı" babamın payı buyuk olsa gerek Bun-
ca meraka karşın "sahıcı taraftar" olamadım hıçbır
zaman Tam tersıne, "şahsiyetsiz taraftar" sayılabı-
lırım herhalde, ışe kuçuk bır otoportre ıle bundan
başhyorum ışte
Ortaokul yıllarında PTT'ye zaafım vardı; sonradan
Altay'ı desteklemeye başladım, hâlâ da suruyor bu
destek, "uç buyuklerden "den Galatasaray'a gonul
bağı duyuyorum, "futtuğum"antrenorler(sozgelımı
iviç), "fuftu0um"futbolcular(sozgehmı Buyuk Mus-
tafa) oldu her zaman, yurtdışında 'tuttuğum" takım-
lar ve futbolcular da Bayern Munıh ya da Zico .gı-
bı Yıliar, klasık bır taraftarın burun kıvıracağı, ku-
çumseyeceğı bu şahsiyetsiz taraftarlığımı azaltma-
dı
Durumumun tuhaflığı, başka tuhaflıklaradayol açı-
yor, farkındayım Bu yazının başına benı oturtan da
ıç ıçe geçen soz konusu tuhaflıklar zaten
Galatasaray-Fenerbahçe maçında numaralı GS
trıbunundeyım Hemen soyleyeyım, sonuç tam bıryı-
kım getırdı bana ve oğluma, maçtan sonra gıdıp bır
yerde efkâr dağıttık
Gelgelelım, benı altust eden bır tek maçın sonucu
değıldı Sahada olup bıtenlerden çok saha dışında
olanlar, bu manzaraya alışamadığımı gosterdı bana.
Maçtan yarım saat once, ıkı takım ısınmak ıçın sa-_
haya çıktıklarında, Saffet de yenı formasıyla arala-"
rındaydı Galatasaray seyırcısı, Saffet'le ılgılı ağza
alınamayacak, hem kendısıne hem de aılesıne uza-
nan sovgulu bır kampanya başlattı hemen Baktım.
Bu ığrenç saldırı çapulcu kılıklı bırtakım ınsanlardan
değıl. doğru durust gıyınmış genç-yaşlı, kadın-erkek
"seçkın "lerden gelıyordu.
Saffet'ın "gunah"\ neydı acaba7
Bu futbolcuyu
Galatasaray'dan uzaklaştıran kulup yonetımı değıl
mıydı9
Maç başladı ve ılk gol Saffet'ten geldı Benim tu-
haflığım tuttu. sevındım Saffet'ı futbolcu oiarak "tu-
tuyordum", Kocaelı'ne gıttığınde de aynı hıkâye ol-
muş Galatasaray'a gollerı sıralamıştı Bereket sevın-
cımı dışa vurmadım Çunku, bır ıkı dakıka sonra, az
ılerımızde bırı bu nedenle lınç edılecek oldu Duzgun
bır adam, ama bır Fenerlı, ıkı Galatasaraylı arkada-
şıyla bırlıkte maçı ızlemeye kalkışmış, anlaşılan ağ-
zından bır sevınç nıdası kaçırmıştı Polısler ve Gala-
tasaraylı taraftarlar yaka paça dışarı attılar adamı Ne
arkadaşları ses çıkarabıldı, ne de bız Ağzımızı aça-
cak olsak, uzenmızden sılındır geçecektı besbellı
Maçın sonunda "sahıcı taraftar"\ar şaşkındı On-
ce bır grup kendı takımmı protesto etmek ıçın karşı
takımı alkışlamaya başladı. Rakıp Zeytınburnu olsa
kımse karışmazdı bu protesto bıçımıne, oysa Fe-
ner'ın hıçbır durumdaaikışlanamayacağını bılen "da-
ha sahıcı" bır taraftar grubu onları anında susturdu
ve Galatasaraylı futbolculara, yonetıcılere, Fenerlıle-
re ve Ali Şen'e sırayla sovgu dayağı attılar Otekıler
de onlara katıldı Sonra da, "açık "takı Fenerlılere "ge-
reken"\ yapmak uzere dışarıda toplanmaya karar
verdıler
Kımse kusura bakmasın ama, benim şahsiyetsiz
taraftarlığım bu sahıcı taraftarlığa bın kere yeğlense
yerıdır Taraf tutmak, aklın ve mantığın, ahlakın ve ter-
bıyenın hepten saf dışı bırakılması değıldır.
Galatasaray'ın, hem de Alı Samı Yen'de, hem de
4-0 yenılmesı benı de çok uzdu Açıkçası Fenerbah-
çe'den, zıhnıyetı nedenıyle hıçbır zaman hoşlanma-
dığım ıçın bu takıma karşı olan bırıyım, ayrıca.
Ne kı, durum ortadaydı Fenerbahçe, bu yıl Gala-
tasaray'dan çok daha guçlu bır takım, çok daha lyı
oynuyorlar Maçta, ezıcı ustunluk sağladılar Galata-
saray yonetıcılerı doğru karar veremıyorlar Kosec-
ki'yı Boliç'ı, Kubilay'ı, Saunders'ı, Saffet'ı satıp gol
atamayan, gol atamayacağı bellı olan bır takım ku-
ruyorlar Fatih Terim de yeterlı değıl belkı. Neyse ne,
bu sonucun sorumlusu Saffet, Fenerbahçe, Alı Şen
değıl kı onlara yuklenıyorlar
Benim şahsiyetsiz taraftarlığım, futbolu sevmem-
den kaynalanıyor lyı futbolu, futbolcuyu. takımı, ant-
renoru sevıyorum Nereden gelırse gelsın. Kotu ta-
raftarı sevmıyorum, onlarla aynı takımı tutuyor ol-
maktan utanç duyuyorum Saffet'e sovenlerı tanıyo-
rum Onlar komşularına, başka sıyasal partılere oy
verenlere, farklı ınançları, tercıhlerı olanlara duşman
gozuyle bakanlar Yalnız kendılerını sevıyorlar Şıd-
detlerıyle her şeyı kemırıyorlar
Ben Altay'ı, Saffet'ı, Milne'ı. Galatasaray'ı, Saun-
ders'ı tutmaya devam edeceğım
Harniş: Hafta sonu Kadıkoy Sahafları bır cumbuş
ortamı Nelerbulunmuyorkıraflarda, tezgâhlarda En
zengın dukkânlardan bırı Çmardıbı Gelgelelım, kıta-
bı çok seven, kıtap seven okuru sevmeyen, ona en
hafıfinden terbıyesız davranan bır sahıbı var Gene de
dukkânına gıdın, kıtapların bır suçu yok
Ruhi Su anılıyop
Kıiltür Servisi - Toplumsal Araştırmalar Vakfı, 11
olıim yıldonumünde Ruhı Su ıçın bıranma toplantısı
duzenledı Bugun saat 16 00'da Caddebostan Kultur
\e Sanat Merkezı'nde gerçekleşecek anma
toplantısında sanatçının yapıtlarının seslendınleceğı
dınletının yanı sıra opera sanatçısı Erol Uras da
Osnıan Bayman'ın pnano^u eşlığınde Ruhı Su'nun
yapıtlannı yorumlayacak Toplantıda aynca
sanatçının yaşamı ve çahşmalarından kesıtler ıçeren
sınevızyon gosten \e Nejat Bırdoğan. Erol Lras \<
Refık Koksal'ın katılacağı "Muzığımızde Ruhı Sı
Olgusu" başhklı panel yeralıyor
oze ası
"Açık