Katalog

CUMHURİYET SAYFA HABERLER Ağn'daıualkıp İstanbul'un Büyükadası'na göçen Kürt ailesinin sıla özlemi Bülbülü altın kafese koysalar Fa>toncu Muhlis'ir taştan e\ inin iki odası. bir fayton arabasıy la birlikte dört atı\e dört çocuğu \ar. Agrfda toprak sahibi olup kendi ürününü ekip biçerken. şimdi Büvıikada'da at peşinde favfonculuk yapmak onu mutlu etmivor. (Fotoğraflar ERZADE ERTEM) Dr. Tolga Evren • Viran Bağı'na göçüp faytonculuğa başlayalı 11 yıl geçmış Ağnlı Muhlıs Kılıç'ın. Son yı 1larda gerek ekonomik gerekse çatışma nedeniyle göç edenlerin aksine İstanbul'a gelmeyi bir hata olarak görüyor. İstanbul'u sevmiyor. "Burada insanlann bırbirlerine saygılan, sevgileri kalmamış. Nasıl yaşıyorlar anlamıyorum... Benim ağnma giden şeylere onlar gülüp geçıyor. Kardeşlik de kalmamış. Yardımseverlik hele hiç yok. Herkes birbirine düşman sanki'* dıyor. DEVRİM SEV İ\H\ Muhlis Kılıç 35 yasin- da bir Kurt \atanda>ımız Kılıç Ağrı nın dağların- dan Buyukada'nın \ ıran Bağfna goç edelı 11 >ıl geçmış Bu sure ıçerısin- de tastan bir e\ ın ıkı oda- sı, bir tayton arabasıyla birlikte dort atı \e buyuk oğlu Hakan'a kardeş ge- len uç de çocuğu olmuş Kılıç. kendı >aşam tu- nelınden aerıye donup baktıgında istanbul"a gel- me> ı bir hata olarak goru- >or Ağrı'da toprak sahıbı olup kendı urununu ekıp biçerken. simdı Bu\uka- da da at pe^ınde taytoncu- luk v apmak onu mutlu et- mıyor Hepsınden de onemlısı o İstanbul'u se\mı\or "Burada insanlann bir- birlerine sa> gılan. se> gile- ri kalmamış. Nasılyaşıyor- laranlamnorum... Benim ağnma giden şev lere onlar gulupgeçİNor. Sonra bura- da kardeşlik de kalmamış. \ardımse\erlik hele hiç Çocuklar ha\ atlanndan mtmnun. Oenıze gırmek, doğav la bas, başa olnıak en bu> uk eğlenceleri. >oL Herkes birbirine duşmaıı sanki" dıyor Ama Ağrı lııç o\le mı \a'Ora- da herkes kardes herkes saygılı her- kes se\gılı Muhlıs ın anlattıklarını dınlerken ınsanın "Herhalde Ağn Da- ğı Efsanesi buymuş" dıyesı gelıyor Oralar'dan soz ederken Muhlıs'ın erken çokmuş > uzu bırden çocuksula- şıp guneşınaralarına kadar gırıpyak- tığı kırışıkları gerılerek bırbuvuk te- bessum oluyor "Orası oyle guzeldir ki... Yeşili vardır, ha>\anlan vardır, şı- nl şırıl akan çaylan \ardır..." Muhlıs'ın bunları soylerken otur- 'AIDS'te insan hakkı ön planda olmalı9 • Sağlık mudurü Tolga E\ren. Sı\erek"tebır anne ve çocuğunun Kızılay 'dan aldısı ..an sonrasında AIDS olmasında Kızılay ın hatalı olduğunu sovledı İstanbul Haber Serv isi - AIDSkonusuna hasa\e in- san hakları duvarlılığı\ la yaklaşılmasıgerektığını ?>a- \unan AIDS ıle Sa\aş.ım Derneğı Başkanı Tugrul Er- baydar "BirinsanınHIV \i- rusu taşıdığının herkes ta- rafından bilinmesL insan haklarına a>kın bir du- rum" dıyor Sıverekte Kı- zılay'ın test yapmadan kan vermesı uzenne AIDS mık- robu bulaşan kadın \e kızı olay ını değerlendıren Istan- buf tl Sağlık Muduru Dr Tolga Evren ıse Kızılay "ın ıhmalının soz konusu oldu- ğunu belırterek. "Neolursa olsun kan test edilmeüydi" dedı HIV \ırusutaşıyanınsan- larla grup çahş.ması yapan AIDS ıle Savaşım De'rneğı. Llusal AIDS Komısyo- nu'nun aldığı kararlar doğ- rultusunda. bu \ ınısu ta>ı- yanlara karşı ayrımcıhğın onlenmesı ve onlann ozel yaşamlarının gızlılıgını ana ılke olarak edınmış AIDS ıle Savaşım Derne- ğı Başkanı Tuğrul Erbaydar. AIDS konusuna hasta \ e in- san hakları duyarlılığı ıle yaklaştıklarını belırterek şunlan so\lmor "Korunma da\ ranışının toplumun genelinde destek görmesi için insanlara pre- zervatifiten soz ermeden ön- ce onlara bir gelecek sağla- mak gerekiyor. \ncak gele- cekten beklentileri olan in- san kendisini >e çe\Tesini korunıa davTanışına gider. Hayata kusen insanaen ba- sit bilgilerin verilmesi bile çok zordur. Konuya sosyal anlayışla yaklaşmakgereki- yor." Dernek Başkanı Dr Er- bavdar. çozum onenlennı şo\le sıralıyor "HI\ \irusu taşıyanı bi- lip, ona gore da\ranmak yanlış olur. Sağlık hizmetle- ri veren kuruluşlarda stan- dartlaşma sağlanmalı \e her hastanın HI\ pozitif ya da Heparit C taşıyabileceğini dıişunerek yaklaşılmalı. , HIV 'li kişinin durumunu kendisini tedstsi edenlerden ' başka kimse bilmemelidir. Toplumda kişi haklarını ihlal edici uvgıılamalar. in- sanların testlerden, danış- manlık hizmetlerinden \e tedaviden kaçmalanna ne- L den oluyor." Gelecek için bir katkınız olsun!.. Uğur Mumcu... Turkıye'de ve dunyada sorumluluk taşıyan gerçek bir aydın. Ve O'nu anlatan, yorumlayan bir kıtap/kaset: ^Vurulduk Ey Halkım"... Bu kitap/kasetin tum gelirı, söz ve duşunce ozgurluğunu savunacak genç kuşaklara katkı sağlamak için Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecılik Vakfı (um:ag) amaçlarında kullanılmaktadır. um:ag AtalurtBulvan 125(6 BaaillMaf AntoaTe* (312)4177720 4174762Fate (312)417 5746 Kışısel bağışta bulunmak ısteyen okurlarımız için um:ag'ın banka hesap numaraları • Vakıflar Bankası Ankara Koroğlu Şubesı, 2002633 hesap • T.C. Ziraat Bankası, Ankara Bıreysel Bankacılık, 34400-25873-1 hesap • T. Iş Bankası Ankara Meşrutıyet Şubesı, 571194 hesap • Yap» Kredi Bankası, Ankara Köroğlu Şubesı, 1002063-6 hesap Bu flan Cumhurıyet Gazetesı nın katkılarıyla yayımlanmıştır makta olduğu \ ıran Bağ ıse yemye- sil bir ormanın gobeğınden uçsuz bu- eaksız bir mavılıkle sızı buluşturan sankı bir doğa harıkaM Lstelık bura- sı adanın gunevınde kalması nedenıv- le hiç ruzgâr almayıp dogavla olan meşkınızı kisın da surduımenıze engel olmayan çok da eKerışh bir bolge Ama ııh! dıyor Muh- Goç ederken tabancasına kadar satıp sa\dığı evının parasını bir bırıktırsın he- mengıdecekbukentten Pe- kı hiç mı adanın guzellığı ozlenmez en azından denı- zı de mı ozlemezsın dıye sorulacakolsa Kılıç'tanya- nıt "Bu gidişle hiç de birşe- \ini ozlemem. Denizse Ağ- n'dadaçaylar\ar" oluyor Va Ağrı dddeğı^mışsedı- yecek olsanız, hemen o sı yahı da akı kadar parlak a- ma kuçuk gozlerı açılıyorve "Olur mu hiç oyle şey ba- cım? Ağn'ya hiçbirşey olur mu?" sozlerıyle boyle bir soru yonelttığınız ıçın sızı adeta kınnor Vfuhlıs altın kafese ko- nulankuşmisalı Insanın o- nun yaşadığı bu çelışkıye bakıp 11 yıl once terkedılen bir koy simdı nasıl olur da bir masallar ulkesı gıbı go- runur dıye sorası gelısor 'Çocuklanmın terbhesi bozuldu"1 Muhlıs ın. Agn'ya don- meyı ıstemesınde aslında gelenekçı bir kışılığe sahıp olması da buyuk onem ta^ı- yor Ornegın onun ıçın çocuk- ların buy uklerıne karşı tutu- mu uzennde durulması ge- reken çok cıddı bir mesele "İstanbul, çocuklanmın ter- biyesini bozdu" dıye hayıf- lanıyor durmadan Muh- lıs'ın gelenekçılığı, kız ço- cuklarının okumasını ıste- memesinde ıse en uç nokta- ya vanyor Ona gore en ıy ısı kızlan- nı ılkokul 5 sınıftan şonra Kuran kursuna \ermek Muhlıs "Hiçdeğilseolduk- ten sonra arkamızdan bir yasin okuvan olur" dıyor Bıraz daha konu^unca anlı- yoruz kı erkek çocuklannı da okutmaya pek nıyetı yok Onun. Anadolu gururundan az bıraz sıynldıktan sonra da asıl derdmın geçım sıkın- tiM, yanı parasızlık olduğu ortaya çıkıyor Çocuklar dönmek istemi>or Son donemlerını hiç be- ğenmedığını soylese de Ece\ it hâlâ onun sev dığı tek sıyasılıder Okendısıne go- re planlarını kuradursun e\ın kuçuklerı Neclayla \olkan degıl Kuran kursu- na gıtmeyı Ağrı ya donme- \ ı bıle dusunmu\orlar Onlar istanbul u sevıvor 11 yıldan berı bir kez bıle denıze gırmemis babalarına ınat vuzmeye guneslenme- \e baMİıvorlar "\danın oburrarafındaoturanbaba- annemde kalınz" dıye şım- dıden kalacakyerbulmu^lar bıle Bu çatı>an planlardan faytoncu Muhlis/ın Ağrı ha- yallerı mı. yoksa ufaklıkla- rın Buy ukada sefalan mı ga- lıp çıkar bılınmez ama, Kı- lıç aılesınde bırılerı hep bı- raz mutsuz kalacak AYDENLANMA EMRE KONGAR Umutsuzluğa Kapılmayın Bugunlerde yaşadığımız, ıç ıçe geçmış olan kor- kunç vahşet ve ığrenç yağma, sızı umutsuzluğa sev- ketmesın Doğadakı denge sureklı karşıtlıklar uzerıne daya- lıdır Unutmayın kı dunyamız bıle uzay boşlugunda gu- neş sıstemınin ıçındekı karşılıklı çekım dengelerıne dayalı olarak yorungesını korur Olumun öoğumu kaçın/lmaz bıçımde ızlemesı de bu "karşıtlıklar dengesının" bir sonucudur Doganın duzenı mılyonlarca yıl aynı bıçımde akıp gıtmektedır (Bız çok yakında muhtemelen onu da bozmayı başaracağız ama bu ayn bir konu) Toplumda doganın degışmeyen karşıtlıklar duze- nıne hem benzeyen hem de benzemeyen bir dına- mık vardır Toplumda her olay ve olgu kendı etkısını ve tepkısını yaratır Yanı "karşıtlıkların egemenlıgı" açısından toplumsal oluşumlar da dogaya benzer Toplumun dogaya benzemeyen tarafı, bu etkıleşı- mın, yanı her olgu ve olayın kendı karşıtını yaratma- sı gerçegının duzenlı olmayışıdır Ama bellı bir mantığı yakalamak guç de olsa hem uzun vadede gelışmelerın hangı doğrultuda olabıle cegını kestırmek hem de kısa donemde hangı "kar- şıtlıkların " etkılı olacagını tahmın etmek çoğu zaman olanaklıdır Gunumuzde yaşanan sıyası ve adı cınayetler ve on larla ıç ıçe geçmış olan devlet katındakı yolsuzluklar ıle toplumsal kuralsızlık o denlı korkutucu ve dehşet verıcı kı bu karabasanın kendı karşıtını yaratacagı- nı kestırmek ıçın kâhın olmaya gerek yok Mutlaka ama mutlaka bu guzel toplumun guzel ınsanlan bu kâbustan çıkışın yolunu, hem de çok geçmeden bulacaktır • • • Ilkokul, ortaokul lıse ve unıversıte hocalarımı o yıllarda okuduklarımı ve ogrendıklenmı çok onemsı- yorum Bir oyku vardı ılkokul okuma kıtabında sut dolu bir surahının ıçıne duşen ıkı farenın oykusu Farelerden bırı umutsuzluk ıçınde kendını bırakır vebogularakolurgıder Otekııse surahıden çıkama- yacagını bıle bıle, kendını bırakmaz son nefesıne ka- dar çırpınırdurur Tam olecegı sırada çırpınmalan so- nunda, sut kesılır ve yogurda donuşur Bızım "umu- dunu kesmeyen"fare de bu yogurt adacıgının uze- rıne çıkar ve hayatı kurtulur ••• Ne dıyor Tevfik Fikret en umutsuz yıllarında top- lumun Zulmun topu var, gullesı var, kal'ası varsa Hakkın da bukulmez kolu donmez yuzu vardır, Goz yumma guneşten, ne kadar mûru kararsa Sonmez ebedî, her gecenın gunduzu vardır Evet Fikret yılların otesınden 'Her gecenın gun- duzu vardır" dıye seslenıyor bıze Ustelık ne yapacagımızı da belırtıyor Gunumuz kavramları ıle yorumlanırsa "Bılıme ve hukuka sıgı- nın" dıyor Belkıınanmasızorama, bununyontemınıbıleaçık- lıyor şu dıze ıle Birlikte bulmalıyız (vatanın) derdıne çâre Tek yol orgutlenmek Demokrasıyı guçlendırmek sosyal demokrasının onundekı engellerı aşmak Fikret ı "sosyal demokrat" olarak mtelesem, çok kışı bana gulecektır Ama unutmayalım kı, her top- lum ıdeolojısını hem dışdunyadan hem de kendı ta- rıhsel koklerınden alır Fıkret'ın ıse tarıhsel yerı ve tu tumu hiç kuşkusuz bugunku sosyal demokrat ıde- olojımızın kokenlerı açısından çok onemlıdır • • • Evet bugunku gecenın de gunduzu gelecek Bu aydınlığı, sosyal demokrasıyı ve hukuk devle- tını guçlendırmek ıçın bir araya gelen orgutlenen va- tandaşlar uretecek Ne mutlu onlara NOT: Son gunlerde gundemde olan zorunlu tasar- ruf tartışmalarında adı geçen "nemâ" sozcuğunun son hecesı uzun okunur "Artma , "gelışme", "faız anlamına gelen ve zorunlu tasarrufun faızını belırten bu Arapça sozcuğu butun kanallardakı butun spı- kerler, Bulgarcada "yok" anlamına gelen "nema"dı- ye "kapıyı kapa" cumlecığındekı "kapa ' emrı gıbı kı- sa "a" ıle okuyor Aslında Meclıs'ın bu konuda aldı- ğı karara bakılırsa galıba gerçegı dogru Arapça sozcuk değıl yanlış Bulgarca kelıme daha lyı açıklı yor 1 ÖĞRENCİ AİLELERİ ZORL4^ 4CAK Okula başlamanın maliyeti ortalama 20 ınilyoıı İstanbul Haber Sen isi - Ilk \e orta derecelı okuîla- nn açı lması y akla^ırken \ e- lılenn cebınden mılyonlar çıkıyor Çocuğu okula \enı başlayacakbırvelınınrıas- rafının ortalama 20 mılvon lıra olduğu belırlendı Ilkokul onluğunun fıya- tı 2-4 mıKon lıra arasında değiNirken ortaokul ve lise formaları yakla^ık 12 mıl- yon lıradan ;>atılı\or Luks alış\enş merkezlennde tı- yatların daha fazla olması nedenısle dar gelırlı yurt- ta^lar Mahmutpasa \ e Tah- takale semt pazarlarını ter- cıh edı\or Zorunlu bağışlar Mıllı Eğıtım Bakanı Mehmet Sağlam ın okul- larda \ehlenn nzasi olma- dan bağış alınma\ acağı \ o- lundakı açıklamasına rağ- men bazı okul vonetımlerı bağıs Napılmadan oğrencı kaydetmıyor Çapa Orta- okulu na çocuğunu 1 mıl- yon lıra karşılığında on ka- yıtvaptııanbırvelı ısmının İcurada çıkmaması uzerıne okul y onaımintn ka\ ıt ıçın kendisinden 3 bın dolar is- tedığını ılerı sıırdu Daha okul baslamadan bağıs detter-kıtap torma gıbı gıderlerden bunalan \ehler okul masratlarıııı kar^ılamakta buy uk guçIuk çektıklennı belırttıler Okul masraflannın tormavla kı- tap-defterle bıtmedığını so\leven\ehler "Elektrik. su \e yakıt masraflannın karşılanmasında, hatta o«- retmen açığı olduğunda oğ- retmen bulunabilmesi için bile bızden para isti\orlar. O/cl okullaria de\let okul- ları arasında artık fark kal- nıadı. Bu koşullarda. para- sı olmayan \elıler. çocukla- nnı de\let okullarında bile okutama>acaklar~ dedıler Servis ücretleri İstanbul Ser\ıs Aratı Is letmecılerı Odası taratın- dan açıklanan tarıteye goıe. istanbul da en kisa mesate (3 km )ucretı 1 nııl\on98ü bın lıra en uzun mesare<20 km ) ucretı ıse4 mılyon 700 bın lıra olarak belırlendı Okul ıle e\ arasındakı me- safe 5 km olan \elı 2 mıl- yon 310 bın lıra 10 km olan ıse ^ mılyon 13* bın lı ra odevecek Okullu olma- nın malıvetı kıtap detter kalem forma \e servis tit- retlerıvle birlikte 20-2^ mılyon lıraaıasindadeğisi- >or