Katalog

CumhurıyefImthaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yonetmenı Orhan Erinç 0 Genel Ya>ın Koordınatoru Hikmet Çetinka\a # Yazıışlerı Mudurlen lbrahim Yıldız, Dinç Tajanç (Sorumlu) 0 Haber Merkezı Müdürü Hakan Kara 0 Gorsel Yonetmen: Fikret Eser Dıı, Haberler Şinasi Danışoğlu 9 Utıhbarat Cengiz V ıldırım • Ekononu Şülent Kızanlık 0 Kultur Handan Şenköken 0 Spor Abdulkadir ^ ücelman 0 Makalder Sami Karaören 0 Duzeltme Abdullah \ azıcı 0 Fotoeraf Erdoğan Köseoğlu 0 Bılgı-Belge Edibe Suğra 0 'ı urt Haberlen MehmetFaraç Ya\ınKurulu İUıanSelçuklBa^kan). Orhan Erinç. Okta\ Kurtböke. Hikmet Çerinka\ a,Şükran Soner, Ergıın Bakı. Dinç Ta\anç. İbrahim V ıldız. Orhan Bursalı. Mustafa Balba\, Hakan Kara. .Ankara Temsılcısı Mustafa Balba\ • Haber Muduru Doğan •Vlvin Atarurk Bul\ an No 125. Kat 4. Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 C hatl. Faks 4195027 • lzmır Temsılcısı Serdar Kmk, H Zı\a Blv 1352 S 2 3 Tel 4411220. Faks 441911" • Adana Temsılcısı Çetin Viğenoğlu, inonuCd 119 S No 1 Kat l.Tel 3522550. Faks 3522570 Muessese Müduru Erol Erkut 0 Koordınator Ahmct Korulsan 0 Muhasebe Bülent \ ener 0 Idare Hüseyin Gürcr 0 Işletme Önder Çelik 0 Bılgı-lşlem Nail Inal 0 BılgısavarSıstem Mürihet Çiler MEDV \ C: • Yonetım Kurulu Ba^kanı - üenel Mudur Gtllbin Erduran # Koordınaıor Reha Işıtman # Genel Mudur \ ardımcısı Mine \kdağ Tel 514 (T 53 - 5H95!>U-5l3!>46O-M.Fakı 5118466 iın ve Basan: Venı Gun Haber Aıanss. Basın \e Ya\ıncı!tk \ $ C.d 3 U 4 Cağaloğhı 34334 t»I PK 246 Istanbul fei 10 2 i 2 • 51 2 05 05 120 hat) Faks 2121513 85 95 18EYLÜL1996 İmsak'5 15 Güneş: 6.41 Öğle: 13 05 Ikındı: 16 32 Akşam: 19.16 Yatsı 20 3" Çocııklara dini konferans • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dev let Bakanı RP li Sacıt Giinbey. Sosyal Hızmeîler\e Çocuk Esirgeme Kurumu'na (SHÇEK)bagiı yurtlarda banndırılan çocuklara dini konferans \enlmesı uygulamasının yenıden başlatılacağını sövledi. De\let Bakanı Günbey dün düzenledığı basın toplantısında. SHÇEK kurumlarındaki çocuklara resmi din gorevlilerince konferans venleceğini belırttı. Günbey. daha önce ıl ve ilçelerdekı kurumlarda vali ve kaymakamlann gereksmim du> malan durumunda yurtlardaki çocuklara dini konferans \erildığını belırterek, "Ancak bu uygulama, daha sonra bır genelgeyle kaldırıldı Bu olanağın yenıden sağlanması ıçin biz de bu genelgey ı ortadan kaldırdık. Ancak konu basına yanlış yansıdı" dedi Metalde toplusödeşme • İstanbul Haber Servisi - Türkiye Metal Sanayıcıleri Sendi'kasi(MESS)iîe Bırleşik Metal-lş Sendikası arasında 29 temmuzda başlayan 1996-1998 dönemı grup toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde a'nlaşmaya vanldı. MESS'ten yapılan yazılı açıklamaya göre MESS üyesı 55"ın üzerınde işyerinde çalışan yaklaşık 20 bin ışçiyi kapsayan sözleşme ile işçilerin saat ücretlenne ilk altı ayda yüzde 45. ıkınci altı ay yüzde 35 oranında zam yapılacak. Ikınci yıl zamlan ıse enflasyon oranında gerçekleşecek. Sağlıklı gençlik için • Haber Merkezi - Türk Kadınlar Bırlığı. 'Saglıklı Gençlik Için Türk Toplumu El Ele' kampanyası başlattı. DYP Manısa MÎlletvekili Ayseli Göksoy başkanlığındakı kampanya. gençlığı başıboşluktan, uyuşturucu kıskacından, terör örgütlennden kurtarnıa amacını taşıyor. 20 eylül günü saat 11.00'de Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezı'nde başlayacak kampanya süresınce vatandaşlar gençlere yönelik spor tesısleri ıçin bağış yapmaya çagnlacak Dincilere öğretmenlik • İSKENDERUN (Cumhurhet) - ESıtim-Sen, REFAHYÖL hükil -ı-r.-e öğretmenlikte pedasopK formasyon eğitimi almayanlara tanınan öğretmenlik hakkının hemen kaidınlması gerektığını bıldirdi. Eğitim- Sen Iskenderun Şube Sekreten Adnan Çelık, bu uygulamanın ardında yurtdışında dinsel eğitim görenlere öğretmenlik hakkı tanınmasının bulunduğunu belirterek "Bu uygulama ile ülkemızdeki eğıtım kalitesı daha da düşecektir. Bu uygulamanın sonuçlan gelecek nesillerde kendıni gösterecektır ve vönetim, eğitimi yeterlı olmayan kışılere teslım edilecektir" dedi. Kızıl gezegene giden yol Mars'ta yaşam olabıleceğının keşfı ile bırlıkte bu gezegene jnsan gönderme en buyuk uluslarası amaçlardan bırı halıne jı. Ancak bır astronotun Mars'a ayak basmasından önce 10 yıla yakın bir sürenin geçmesı ve bu sure zarfında haritalann hazırlanarak ınceleme roketlerının gondenlmesı gerekıyor. Roket fırmatma tarihleri Global inceleyici (ABD):Eylul 1997'de bir uzay gemısı hız kesebılmek ıçin Mars'ın atmosferıne surtunme yontemıyle yorungeye gırecek. Yuzeyın etrafında dolaşacak ve atmosferık ncelemelerde Dulunacak. Mars Inceleyicisi 98 (ABD): NASA Mars'ın yüzeyıne Delta ll'den daha az masraflı olan ayrı araçlar ındırecek Boylece gezegenın buzlarla kaplı güney kutbuna ılk araç ınmış olacak. I Yörüngesel spektroskop: 2001 yılının olanakları ile değerlendırmeler yapılacak. Bırçok bılım adamı ıçınde bır spektrograf olan bır uzay aracının Mars yorungesıne gondenlmesıne çalışıyor. Bır çeşıt kamera olan bu araç hıdrotermal dalgalanmaların ve fosıllenn oluşumunu etkıleyen ruzgârlann kuçuk olçeklı mıneralık detayl?rını olçebılecek. Insanoğlunun ilk Mars yolculuğu: Mars'ta yaşam buigulan dunya laboratuvarlarında yapılan araştırmalarla doğrulandıktan sonra Mars'takı fosıllerı araştırmak ıçin ılk kez ınsanoğlu bu gezegene gıdebılecek. Ayrıca 2008 yılında Mars'ta kolonıleşme sürecı de başlamış olacak. Ancak bunun ıçin bazı önemlı engellerin de aşılması gerekıyor Sıfır yerçekimi: Son derece sert egzersızlerle bıle yı süresınce "ağırlıksızlık" kalpte ve kaslarda tahnbata yol açabılır Yaşam: Yiyecek ve su bulunmayan Mar: son derece guçlü kum fırtınaları meydana gelmekte. Yakrt: Mars'a gıdış gelış ıçin gereklı yakıtı taşıyacak kapasıtede bır uzay gemısı son derece ağır ve malıyetlı olacak. Ancak atmosferden yakıt elde edebılme ımkânı araştırılacak. • ı İ M 8 1 !|W ! | W S ; I 2001 J 2002 I 2003 I 2004 I 2005 I 2006 I 2007 2008 Mars Kâşifı (ABD): Roket Mars atnosferıne 4 Temmuz 1997'de grecek ve eskı sel ovasına ınecek Mars'ın yuzeyının 13 ayrı renkte fotoğrafını çekecek ve ındığı Dolgenın cıvarının keşfedılmesı ıçin kuçuk bır araç yuzeyde gezınecek Burada ana amaç, düşuk malıyetlı ve yumuşak bır ınışı gösterebılmek Mars 96 (Ftusya): 11 ay suren bır yolculuktan sonra roket Mars yorungesıne gırecek ve ana araçtan yuzeye 2 arazı aracı ındırerek olçümler yapılacak. Ayrıca 'oketten yuzeye duşurulecek 2 alet de toprağa art bııgıler .erecek. Planet-B (Japonya): Bır uzay aracı Mars atmosfennde ıncelemeler yapacak ve atmosferın guneş sıstemı ıçındekı hareketlerını gozlemleyecek. ABD'nın de destegıyle bır spektrometre ust atmosfenn k/myasal oluşumunu ölçecek. Dönüş modeli: 2001 yılında gönderılen rokettekı verıler zamanında genye donebılırse, robotların ılk serısı 2003 yılını başlannda gonderılebılecek Uzayaracından Marsın yüzeyıne ınecek bır araç geolo|ik örnekler toplayacak robotları bırakacak. * î Mars'a yerleşme takvmri hazır• Mars'la ilgili son bulgular üzerine harekete geçen bilimadamlan, 'Kızıl Gezegen'de yaşanıp yaşanamayacağı konusunu araştırmaya başladı. Elde edilen veriler, bilimkurgu filmlerinde izlediğimiz sahnelerin önümüzdeki 10- 15 yıl içinde gerçekleşebileceğini gösteriyor. Dış Haberler Ser\isi - Bızım yaşlı dünyamızda artık zaman Mars zama- nı. Bilimadamlan. bütün güçlerinı 'Kı- zıl Gezegen'de de yaşanabıleceğını kanıtlamak ıçin yolculuöa hazırlanıyor- lar. Uzunyıllarönceınsanlık 1969'lar- da Ay'a ilk insanın ınmesi ile meşgul- ken kimse Mars'a fırlatılan Marınerö ve Mariner 7 roketlen ile ılgılenmıyor- du bile Kendilerine yüklenen diğer görevler arasında ıkı roket. sessiz se- dasız Mars'ın atmosferınin yüksek katmanlarında ölçümlerde bulundu- lar. Gerek onlann ıncelemelen szerek- se daha sonra yapılanlar. bu katman- lardakı ıyonlardan gelen sinyallerin kısa dalga radyoları çalıştirabileceği- nı orta>a koydu. Demek kı 21. yüzyıl kolonıcılerı kraterlerle kaplı Mars'ın vüzeyınde keşfe çıktıklarında kamp merkezlerı ile rahatlıkla haberleşebı- leceklerdi. Bu ılgınç gelışmenin far- kına ise çok az ınsan vardı. 1976 \ ılında Mars'a gönderilen \'ı- king-1 ve Vıkıng-2 adlı araçlardan alı- nan verılerde ıse Mars'ın atmosferin- de şaşırtıcı bollukta karbondioksit ga- zı olduğu ortaya çıktı. Bu. şu anlama üelisordu: Tonlarca roket vakıtı Mars atmosferinden elde edilebilecek ve Mars'a yolculuk Ay'a yolculuktan çok daha kolay olabilecekti. 1980 yılında Mars meteorlan (göktaşlan) üzerin- de yapılan araştırmalarda Mars geze- geninın toprağında bol miktarda alçı- taşı olduğu ortaya çıktı. O dönemde faz- la önemsenmeyen bu buluş da çimen- tonun kolaylıkla elde edilebilmesi do- layısıyla Mars'a yerleşimbırimlerinin inşası anlamına gelıyordu. Kolonileşme umudu ' Böylece dıkkatler Mars üzerinde iyice yoğunla^maya başladı. Insan nü- fusunun hızla arttığı yaşlı dünyada ya- kın bır gelecekte diğer gezegenlerde kolonileşme fikri artık daha bir gerçek- leşebilir proje idi. Geçen ay yayımlananyenibirrapor ıse son derece şaşırtıcı bir gelişme ol- du: Mars'ta fosıller bulunmuştu. Bu. bir zamanlar Mars'ta yaşam olduğu- nun açıkbirgöstergesiydi. Bır zaman- lar v arsa neden bundan sonra da olma- sın? 1989 yılında dönemin ABD Başka- nı George Bush. Mars'a içinde insan olan biraracın gönderilmesinin bilan- çosunu ıstedi. NASA, bu projenin 30 yıl sonra gerçekleşebileceğini belirtti ve 400 mılyar dolarlık bir malıyet çı- kardı. Böylece Martın Manetta Uza\ Araş- tırmaları şirketı mühendısı Robert Zubrin başkanlığında bır grup. Mars gezegenı ile ılgılı yoğun çalışmalara başladı. Bugün ise Mars ile ilgili gelişmeler son derece umut verıcı. Adım adım Mars'ta kolonileşmeye doğru gidılıyor. Bilimkurgu filmlerinde izlediğimiz hayal gücümüzü bile zorlayan sahne- ler. çok değil. 10-15 yıl içinde gerçek olacak gibı görünüyor. Harran'da Nurcu dekanlar görevden alındı Ay-Yıldız'dan Türkiye 'yi tanıtımprojesi Ay-Yıldız, Türkiye'\i tanıtmak amacı Ûe planladığı 4 yıllık projenin ilk avağı Doğu ve Güne\doğu Anadolu bölgesinde çekildi. Tarihi mekanlann kullanıldığı fotoğraflan Coşkun Aral çekti. Majo ve iç çamaşırian Buket Saygı ve Sema Şimşek tarafından tanıtıldı. 7 günde tamamlanan çekimlerde yaklaşık 5000 kare dia kullanıldı. Fotoğrafçekimleri Harran, Su Kanalı. tnbaşı. Atatürk Barajı. Nemrut Dağı, Kahta Köpriisü. Kahta kalesi. Cendere Köpriisü, Hasankeyf, Petrol Kuvıılan, Ahlat, Eleman Han(Bitiis). Akdamar Adası, Hoşap kalesi ve Çavuştepe'de gerçekleştirildi. (FotoârafıUĞUR "C-ÜNYÜZ) Kayabaşı köylüleri öğretmene sahip çıktı O.MER\XRTSEVEN e-posta : tan (a vol. com DENİZLİ - Öğrencılennın çıkardığı gaze- tenin gelirı \e halkın bağışlan\la ılköğretım okulu yapımını başlattığı ıçin Mıllı Eğıtım Müdürlüğü'nün "bölücülükİe" suçladığı Ka- yabaşı llkokulu Müdürü Ali Kariık a kö\ lüler sahip çıktı. Mılli Eğıtım'ın tutumunu protes- to eden köy halkı, okul müdürü hakkındakı so- ruşturma kapanıncaya kadar çocuklarını oku- la göndermeme karan aldı. Kayabaşı İlkoku- lu bu nedenle yenı öğretım y ılına "buruk' baş- ladı. Yeterli öğrencı bulunmadığı ıçin ılk gün ders başı yapdamayan okulda öğrencılerle birlikte velıler de sesst2-bıı_bekle> ışe koyuldu. Yenı öğ- retım v ılının açılışırîaa-fcitianda okula gıtme- yen öğrencılerin yüzündeki acîrAğer > anda ıse soruna çözüm arayan velılerin öfkesı görülü- yordu. Oğrencıler. >4 Öğretmenimizigöre\den almasınlar" dıyor \e eklıyordu: "Dört vıldır gazete çıkanyoruz. Hem \nrti- çinden hem yurtdışından abonelerimiz \ar. İlk çıkbğında gazete\i engellemeye çalıştılar, arna sonuçta bunu aştık. Sonra İzmir. Ankara \e İs- tanbul gibi yerlerde tiyatro gösterileri \aptik. Şimdi buniann geiiriyle Uköğretim okulu >a- pılacak. Ortaokula gitrnek için kö> den a>nlniak zomnda kalmayacağız. Öğretmenimiz alınır- sa ne gazete\i çıkarabiliriz ne de okulu >apa- biliriz. Buradan seslennoruz. bize kı>masınlar." Bu \ akınmalarla bırlıkte \ elıler "de protesto amacıyla çocuklarını okula göndeırnı\ordu. Yehlerden Ramazan Sarıka\ak. "Ka>abaşı Kö>ü'nden Türkiye'yi dün\a\a rezil edecekler" dıyordu Okulun Damarası Mahallesı'ne ya- pıîmasını ısteven bırkaç kışının şıkâyetının. ara\a DYP'lı yönetıcılerın de sokulmasıyla 4 bölücülük' soruşturmasına kadar uzandığını anlatan Sankavak. daha sonra şunları söyledı: "Türkiye'nin hangi kö> ilkokulunda bir öğ- retmen Ali Kariık'ın \apnklannı başarabilhor. Ödüllendirmemiz gereken bir öğretmeni ceza- landımonız. Eğitim bu demek mi? Sonucu ne olursa olsun soruşturma bitince\e kadar çocu- ğumu okula gönderme\eceğim." Halil Başkara da. "\azik'' de> ıp ekliyordu: " Haksızlığa boyun eğmemek,siyasilerin ayu- nuna gehnemek, öğretmenimize sahip çıktiğı- mızı göstermek için herkes gibi ben de çocuğu- mu okula göndermemeve kararlmm." Kö\ lüler. tlkokul Müdürü Kariık'ın görev- den alınnıasını ısteyenDYP'lıyönetıcılenn. ta- rıkatları sa\unan Mıllet\ekilı MehmetGözlü- kaya \ e e\ lı bır kadına telefonda sarkıntılık \ ap- tığı ıddıasiNİamahkemelıkolan 11 Genel Mec- liii üyesı HilmiKaramanoldueunubelırtıvor- lar. • YÖK Denetleme Kurulu müfettişlerinin yaptığı soruşturma sonunda üniversitede şeriatçı örgütlenmeye öncülük ettiği öne sürülen genel sekreter lsmail Benek ile bazı yöneticiler görevden alındı. M EHMET FARAÇ Kamuoy unda "Nurculann kurtanl- mışbölgesi''olarakadlandınlan Harran Ünıversıtesi'ndeıleriboyutlaraulaşan şeriatçı kadrolaşma YÖK'ü rahatsız ettı. YÖK Denetleme Kurulu müfettiş- lennce yapılan soruşturma üzenne Nur- cuların kurduğu Bedıüzzaman Vak- fı'nın yönetıcılennden de olan Harran Üni\ersitesı Genel Sekreten lsmail Be- nek ile bazı fakülte dekanlan ile yöne- ticilere göre\den el çektırildı. Harran L'niversıtesi'nin çeşitli bı- nmlerinden "demokrat \e Atatürkçü olduklan" gerekçesiyle başka ünıver- sıtelere gıtmeye zorlanan çok sayıda bilım adamının Cumhurbaşkanı Süley- man Demirel ve YÖK'e yaptıklan baş- \ urular üzenne. YÖK Denetleme Ku- rulu üyelerince haziran ayında başla- tılan soruşturma tamamlandı. Soruştur- manın Demırel'e Harran Ünıversıte- si'nce fahri doktora venlmesınden bır gün sonra başlatılması dıkkat çekti. Said Nursi'nın. "imanlı gençler ye- tiştirmek için" Doğu'dakı bır kentte kurmayı düşlediğı "PİIedreset-üZehra" nın yaşama geçtığı kurum olduğu ıle- rı sürülen üniversite de. Denetleme Ku- rulu üyelen. Prof. Dr.ÖmerŞarlak \e Prof. Dr. Zi\aÇubukçu tarafından ya- pılan incelemenin ardından. kurumda Nurcu örgütlenmeye öncülük ettıklerı öne sürülen genel sekreter lsmail Be- nek, Rektör Yardımcısı ve Fen Edebi- \at ile Vetenner Fakültelerı Dekanı Prof. Dr. GürbüzAksoj'agöre\denel çektinldiği öğrenildi. Üniversitede özel- lıkle öğrencılerı türban takmaya \ e ta- nkat yurtlarmda barınmaya zorladık- ları öne sürülen aralannda profesörler \e doçentlerın de bulunduğu çok sayı- da öğretım üyesınin şeriatçı çalışma- lan ve yolsuzluk ıddıalan ile ilgili gö- re\lennden alınabıleceklerı öne sürü- lü\or. YÖK denetçilerinin. ınşaat mü- hcndısi olmasına karşın Ziraat Fakül- tesı Dekanlığı'na atanması tepkı çe- ken Prof. Dr. Mahmut Sert ile Nurcu kadrolaşmayagözyumduğu ıddıaedı- len Harran Ünıversıtesı Rektörü Prof. Dr ServetArmağan\ebazı fakülteler- dekı Ingilızce derslerınde Saıd Nur- sı'nin risalelennı ışleyen öğretım gö- revlısı Nihat Annç'a da göre\den el çektırebıleceğı belırtılıyor. Harran Cniversıtesı'nın bir yetkilı- si. şenatçı kadrolaşmanının yanı sıra çok hızlı büyüyen ünnersıtede bazı alım- lar \e ıhaleierde usulsüzlük yapıldığı ıddıalannında soruşturmanının gerek- çeleri arasında yer aldığını belırtıyor Yetkıli. Tıp Fakültesı'nde yoğunlaşan şeriatçı kadrolaşma nedenıyle Fakülte Hastanesı başhekimi Yrd. Doç. Mah- mut Erdinç ile ılgılı olarak da YÖK de- netçilerinın rapor tuttuğunu belırtıyor. Harran Üniversıtesf ndekı görevden almalar nedeniyle şeriatçı basının son günlerde YÖK Başkanı Prof. Dr.Kemal Gürüz'ü hedef alan yayınlar yaptığı. nurcuların bazı önde gelenlerının de soruşturmanın durdurulması ıçin YÖK'e baskı yaptıklan belirtıliyor. SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN Kemalizm'le Sosyalizm'in 'Bileşkesi'... F âris'in yaptığı o tüyler ürpertici resım! 1946 sonbaharı. Tstanbul' savaş ertesi telâşının humması içinde, uğulduyor: 'sınıf esasına müstenid cemiyet teşkilıni' yasaklayan kanun mad- desi kaldırılmış; siyasi ortamda bır 'çoğulculuk' rüzgârı; kaşla göz arasında, iki sosyalist partisi bir- den: Dr. Şefık Hüsnü'nün Emekçi Partisi, Avu- kat Esat Adil'in Türkiye Sosyalist Partisi. Emekçi Partisi nin organı Yığın dergisinde, 15 Kasım 1946 sayısının 'kapak konusu', Atatürk; ressam Fâris Erkman, siyah zemin üzenne beyaz, o kendinden emın ve coşkulu fırça darbeleriyle, öy- le bir Mustafa Kemal portresi çizmiş ki, derginin kapağını görenin tüyleri. -inkılâpçı bir heyecanla- ayağa kalkıyor. Yığın'ın başyazısı Gazi'ye ayrılmıştı. diyordu ki: "..JVtatürk'ün tarihi rolü, anti/emperyalist bir mü- cadelenin kahramanı olmasıdır. (...) Atatürk, Osmanlı İmparatoriuğu'nu yıkan Sevres muahe- desiyle Türkiyeyi müstemleke haline sokan Garplı müstevlilere karşı doğmuş milli bir isya- nın temsilcisi idi." Düşünebilıyor musunuz? II. Dünya Savaşı sıkıyönetiminın en katlanılmaz şart- ları altında ezılen sosyalist sol, Gazi'ye böyle ba- kıyordu: Hayranlıkla ve sevgiyle! Hele yazının başlığı, başlıbaşına bir programdı: "Atatürk Türkiye'yi ileri bir merhaleye, sağa değil sola götürmek isteyen bir mücahitti" (Yı- ğın, 15 Kasım 1946) Günümüzdeki sosyalist solun kulağına küpe! 'Ona yâni Türk halkına'... G ençler bilmeyebılir: 'Müdafaa-i Hukuk, 'Haklann Savunulması' anlamına geliyor. Iyi de, kime karşı, hangı hakların? Gazi Mus- tafa Kemal (çızmeleri tozlu, kumral sakalları ba- rut yanığı, gözleri kuva-yı milliye mavisı) bu iki so- ruya gözünü kırpmadan cevap vermiştir: "...Türkiye'nin bugünkü mücadelesinin yal- nız Türkiye'ye ait olmadığını, bir defa daha te- yit etmek lüzumunu hissediyorum. (...) Türki- ye azim ve mühim bir gayret sarfediyor. Çün- kü müdafaa ettiği bütün mazlum milletlerin, bütün Şarkın davasıdır ve bunu nihayete geti- rinceye kadar, Türkiye kendisiyle beraber olan Şark milletlerinin beraber yürüyeceğinden emin- dir..." (Temmuz, 1922). Yâni 'savunulan haklar', 'mazlum milletlerin hak- ları'; üstelik. emperyalist 'sistem'e karşı savunu- luyor. Saray ve Bâbıâli, ona istediği kadar bolşe- vikliği yakıştırsın, o aynı açıklıkla "...bizim pren- siplerimiz, cümlece malûmdur ki bolşevik pren- sipleri değildir" diyecek. şunları ekleyecektır: "...bizim nokta-i nazanmız -ki halkçılıktır- kuv- vetin, kudretin, hâkimiyetin, idarenin doğru- dan doğruya halka verilmesidir." Farkında mı- sınız, neredeyse 'özyönetim'den (autogestion) bahsediyor. Komintern'm tavrı, ona genel sekreterlik etmiş bir inkılâpçının (Zinovyef) ağzından açıklanmıştı: "...Mustafa Kemal hükümetinin Türkiye'de yü- rüttüğü siyaset, Komünist Entemasyonalı'nın yâni bizim siyasetimiz değildir; fakat Ingiliz hü- kümetinin (yâni sistem'in) aleyhine yürütülen her inkılâp mücadelesine yardım etmeye ha- zınz."(Bakû, 1 Eylül 1920) Vladimir lliç Lenin, Mustafa Kemal'i 'millı bur- juva ihtilâlıni ıdare eden', 'ilerici ve akıllı bir devlet adamı saydığını', ilk Ankara Büyükelçisi Aralof'a söylemiştir: ayrıca demiştirki: "...istilacılara kar- şı bir kurtuluş savaşı yaptyor; emperyalizmin onurunu kıracağına, padişahı da yardakçılany- la silip süpüreceğine inanryorum. Ona yani Türk halkına yardım etmeliyiz." Farkında mısınız. Mus- tafa Kemal'i Türk halkıyla özdeşleştiriyor. Komintern'in yayımladığı Internationale Pres- se-Korrespondentz dergisı, 1925 Türk/Sovyet yakınlaşmasını yorumlarken, 'yarı resmi Türk ba- sın organının, durumu şöyle özetlediğini' belırti- yordu: "...Milletler Cemiyeti'nin emperyalist karak- teri, Asya halklannın emperyalizmden kurtulu- şunu amaç edinen yeni bir ittifakın kurulması- nı zorunlu kjlmaktadın bu ittrfak Yakındoğu'nun ezilen halklannın çabasıyla oluşturulmalıdır." (29 Aralık 1925, sayı 170) Müdafaa-i Hukuk Ankara sı böyleydi, günümü- zün Ankara'sının kulağına küpe! Hiç mi manası yok?.. E ğri oturup coğru konuşalım! Gazi Mustafa Kemal, -İngiltere Kralı VI- II. Edvvard, ayağına kadar geldıği halde- vefatına kadar 'sistem'le hiçbir anlaşmaya gir- medi. Tam tersine Musul yüzünden İngiltere, Hatay yüzünden Fransa, Oniki Ada yüzünden italya ile savaşıneşiğine kadar geldı. Buniann hiç mi manası yo<tur? Türkiye'de kapsamlı demokratık sol, en kapsam- lı sosyalist sola arcak bu platform üzerınde el uza- tabilir; sosyalist sol derseniz, Müdafaa-i Hukuk'la arasındaki o red ,e inkâr edilemez 'göbekbağını' mutlaka hesaba katmalıdır. Evet, Kemalizm'le sos- yalizm -hatta konünizm- bir ve aynı şey değildir- ler: Birisi ulusal jemokratik bir devrimdi, öbürü uluslararası sosyalist bir devrim; ne var ki dikkati çeken, unutulma-nası gereken. acaba nedir? Her ikisinin deanti/emperyalıst olması mı? Hâlâ bileşke bıdur. ilhan@vol.com.tr http://www.ada.CDm.tr./bilgiyay/yazar/ailhan.html