Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 AĞUSTOS 1996 PERŞEMB OLAYLAR VE GORUŞLER Hadi Canım Sen de... Ö Z G C N Tİ'ZECAN Hukukçu S i\mÇIJer~ı bın,eKkıleı vu ııııûı _oru»ıumune duşuıen \ ılrıız Jıl "-urçıııelerı beliek djlszaliıınuildiı bılgı vanlış- lıkları den<vınısızlık taşın- maz (LMŞ tınıeııkul) duşkun luöu sıvaset v£s>o-.ten ıııtkıısudeğıl ko- nuşmalarınddkıgercekdijilıklarladavra- nışlarındakı tutarMrlıktır SJV ıp dokme- vesutunlarvetmez Bırnkmız D\ P >ıne durumagetırdığım dolar ı lObınlerden S3 bınlere. mark ı rt bınlerdeıı 56 bınle- re tırmandırdığmı yaıgıva van>ıvan ozelleştırme OMinlarını. ıhale \e teşvık a\ ncalrklarını Erbakan v e partısr\ le ıl- gılı oncekı ve >ımd kı «-.ozlennı anınisa- makyeter C umhuıtaşkanı IBMMBaş- Lını \eAıid\asd MjhkemeM Başkanfvla gerekstztnrtismalan. zaıaılı sozlen. V u- ce Dıvan'a jonelık ıpe sapd gelmez an- latımlaj ı bıu le "Bav rak innıe\ecek,ezan susmavacak-( anıı\i A* rupa\e Asva'va gotureceği/ ı saııkı ordakılerın ınançla- n vetapını u vulenvok ı-Millivetçi,mu- hafazakâr.\enilikçiveilericivi/-Cumhu- rivetin guvencesi benim - Ben kadınların teminati} ım. Saçlamıın teline zarar gel- mesine izin \ermem*' gıbı nıce suslu. umut\encı sozlen duyuldu Otobuslerın uzennde pencerelerde, kapılarda. uçak- larda. kursulerde. uçak alanlannda basin toplantılarında. Başbakanlık merdıven- lerınde Ama. ınanınız, bu>uk bır duş kmklı- ğına uğradığını sov leyenler hersaat artı- >or Şırndı "belli kişiler" yıne homurda- nıpgocunacak ama AnavasaMahkeme- M BaşkanıÖzden'ın "İnsanHaklan. La- ikfik ve Demokrasi Yolunda"adlı kıtabı- nın>.onsayfalanndakıu}anlanrtaneyap- tınız1 Fethullah Gulen le ılışkınız. Ce\- det Akba\'Ia (yurtdışında) goruşmenız yaJan ını7 Harbokulu'ndakı Fefhullahçı- İara tıeoldu9 Durumu orta>açıkaran su- bav Sılopı'ye surulmedı mı1 Seçımden az once ılçelen ıle donuşturme populız- mı kamu bankalarından medya>a 3 trıl- yon pompalama, 71 ımam-hatıp lısesı aç- ma. vurtlar kurslar vurtdışındakı cum- hurıvet ve Atatürk duşmanı şerıatçı oğ- rencıler hastanelerde ve devlet kuruluş- larındayasakgıvsıler. mescıtler. camı va- pımları, Dıyanet Başkanlığı'na verılen kadrolar vakıftaşınmazlannın kullanım kolavlıkları cezaevı uygulamalan, a\ır- malar - ka\ ırmalar sızın zamarunızda ol- madı mı' Şımdı Malıye Bakanı dinsel gıvsılere olur verıyorsa. bır bakan da ımam nıkabının yasallastınlmasinr rstı- yorsa ;,izınpa>ınızyokmu' Bakanlık ve beiedıyelerdekı vanlı uvgulamalardan dınsel orgutienmelerden kolluk guçle- nndekı durumlardan habennız yok nıu' Taksım'e gereksız camı yapımını en va- kınlannızdan Cevherîbaşta olmak uzere sızler desteklemı>or musunuz0 Ayasot- >a ıçın a\nı duşuncede değıl misinız1 Hâkımler ve Savcılar Yuksek Kuru- lu'nda e>lulde kopacak ftrtınanın "rüz- gâr olarak" ekenı siz değıl misinız1 Ov ve ıktıdar ıçın vermeyeceğımz odun var mı7 Sayın Ozden size'l 6 "M 993 "te "Ata- tıirk'ün sayesinde bu koltukta oturuvor- sunuz" devınce (vukarıda adı geçen _va- pıtta) "E\et, O'nun ürunu olduğumu bi- li\orum*'demişsınız, onlarca vargıç. baş- savcı ve bakanın onunde Oysa. 22 7 l996gunluCumhunyet te(savfa5. sutun I) "Laiktiğin, deınokrasinin uze- rinden geçmesine izin \ermey uT dıyerek laıklığı yeterınce anlamadığınızı, bır tur a^agılav ıp kuçumsedığınızı. dışladığını- zı. hatta ortağınıza ho^ gorunmek ama- eıvla karşı çıktığınızı gosterdığınız La- ıklığı demokrasıve karşı sanmak bılım adamına yakışmayacak bır vanılgıdır Laıklık olmadan demokrasının olmava- cağını Bahri Savcı, Server Tanilli, İlhan Selçuk. Ahmet Taner Kışlalı, VktaGun- gor Ozden, Toktamış \teş. Halit Çelenk, Kernalettin Çelan. Husevin Avdın. Neda Armaner (besleme ve çıkarcılarla dını ^omurerek dıne zarar verenler dı^ında herkes) sovluyor vazıyor Sorun. kultur. kı^ılık, anlayii; \e duzey sorunu Boyle çelüjkılı konuşan bırıne naMİ ınanıhr. boyle bınsı kadınlan nasıl temsıl eder. nasıl korur'Guldurmevın bızı Son kongrenızde Bahadır Dulger'ın oğlunun konu^masının engellenmesını ızlerken. hoşgorunun belırtısınden bıle yokbun olduğunuz bır kez daha ortaya çıktı Yıneledığınızhadısleyontemınızınçe- hîtığını unutacak kadartııhaftınız Şım- dı "kadın kotası'nın ne olduğunu da go- receğız Annenızın mezarına gosterı^lı gıdışler. ıçtenlıklı olmavan gulu^ler \e gozja^ları, el sıkmalar hangısıne nasıl ınanıNın7 Halkımızın aradığı ılkelılık. ıçtenlık, guvenılırlık ozverı. açıklık ve odunsuzluktur Nıtelık veonurdur Bov- luluk değıl. sov luiuktur Ahldk yıkımla- rının değışık acılarvaratfığı gunumuzde sızın demokrasınızın gerçek mı, de^pot- luk mu olduğunu ınanç mı kandırmaca mı olduğunu dagoreceğız Harp Akade- mılen'nın 25 Temmuz 1996 gunlu dıp- loma torenındekı alkış durumu size bır şeyler anlam mı acaba' Orneğın geçen yılkı alkışlamaları Son olarak ışçıler ıçın sovledığınızacı- masız sozler. Sn Ba> ram Meral 'le tartış- manız da nelen gozden çıkardığınızı gos- tenyor Sızbelkı bırşevlerolabılırsınız Nasıl oğretımuyeM.mıllervekılı bakan ba^ba- kan ve partı genel başkanı olmu>sunuz Ama vaptıklarınız ve sovledıklerınızle "başta din \e vicdan ozguriuğu olmak üzere tum hak ve özgürtukJerin gu\ence- si: bağımsızlığın. egemenliğin ve demok- rasinin ka\ nağı: shasal. hukuksal ve ulu- sal biriiğin davanağı; av dınlanma, uv gar- lık. çağdaşlık, bilimselllik ve usçulukla, eşitlik ve adalet demek olan laikliğin..." ( sizın çocuklar kızacaklar, ama bu ta- nım Sayın Ozden'ın tanımının on bolu- mudur) guvencesı olamazsınız Laıklık nerede, sız nerede Ataturk ılkelerı ne- rede sız nerelerde Bu vazımı da, baş- ladığım gıbı, İsmet İnönu'nun sık sık >ıneledığımbırsozu>lebıtıreyım "Hadi canım sen de.'..*" ARADABIR Pıof. BAHRİ SAVCI Yeni Bir Uyanış Sozde r-alkm gozune gırme (aslında kandırmaca) stratejısı ve taktıgı olan populızm demokrasının ve cumhunyetm ızlenme buyruğu (şıan) olan laıklığımı- zın uygulayımında once bızı once kımı durağanlık- lara surukledı, sonunda da açık sapmalara goturdu Bu duraganlıklann ve sapmaların arkasından, za- ten sıstem dışındakı yapısı ve duşunuyle felsefesı ıle "semavı" kaynaklı olmayan vahıy'e dayanan, boy- lece yeryuzu bılımı ve us verılerının kılavuzluğunda olan cumhurıyetımız ve evrensel eksen uzerındekı demokratık sıstemımız dışında olan Refah'ın, kendı semavı sıstemını yerleştırme ıktıdarı geldı (Refah, bırden gelmedı ha 1 Butun partılerımızın "çağdaş uy- gaiık degerlennden odun verme" yarışmasıyla olu- şan sosyal entelektuel-psıkotojik-sanayıcılıkortamı- nı şımdılerde en becerıklı olarak Refah kullandı Bu becerıklılığe kolej çıkışlı-Amerıka doktoralı -kılınma- yan ve kılınamayacak olan namazların ezan tutkunu, yanı somurucusu- Tansu Hanım'ın odunculuğu de eklenmıştır Vedahı sosyal demokratcephenın.çağ- daşlığı eyleme geçırmede yaya kalışı ) Bır başka de- yışle demokrasının en buyuk dınam/ğı olan partıle- rımız çagdaş demokrasının en buyuk belırtkenı (fa- rıkası) olan laıklığı gıderılebılır-kaldırılabılır, bırdeğer duzeyıneduşurmuşlerdır Erbakanda, "Demokrası- nın değerlennı tahrıp de demokrasi ıçre bır haktır" saçma fehvasmca ve fetvasınca yola çıkarak eylem- ler -ışlemler-yapımlar (ıcralar) alanına ınmıştır Ama Turkıye kendısını bır yenı çağdaşsızlığa don- durmecılık akımına teslım edecek mı'? Onun, "kullar eşıtsızlıgı" esprısını, "çağdaşyurtîaşlann hukuk ve ın- san hakları eşıtlığ/"ne dayalı halk egemenlığı" rejr- mıne zorlanmasını kabul edecek mı 1 ? Eğer 'tanh' varsa ve tanh yaşamı oluşturan et- menler ve etkenler arasında ıse, bu tarıhın anlamını okuyarak ve algılayarak şu yargıya varabılırız kı Tur- kıye semavılık egemenlığı çagdaşsızlığına teslım ol- mayacaktır Ve de gorulmektedır kı aydınlanmacılığı- mızın-uyanmacılığımızın fılızlen yenıden surmeye başlamıştır semavıcılerın arasındakı çelışkılerde, bu fılızlenmeye yenı bır elverışlı ıklım yaratmaktadır Evet şımdıkı partılenmız 12 Eylul'un velayetı-ve- sayetı kısmalan altında gerçek partı olma olgunlu- ğunun nıtelıklerınesahıp olamadan yapaylıklar ıçın- de oluşmuşlardır Ama gıderek gerçek partılerın sos- yal-sıyasal-kulturel-etık ve estetık oğelenne eğılme yeteneğı de kazanma yolundadırlar Bu yoldan da, kımse ve hıçbır partı kaytaramayacaktır Çunku, bu yeteneğm arkasında çağdaş gereksınmelerın getır- dığı-uyandırdığı halk ozlemlerı ve halk dınamığı var- dır Bu dınamık gerçek ışlevını algılamaya başlamış- tır Turlu demokratık derneklerın platformların çağdaş kuruluşların uvanma ve ayma eylemlerı halk dınamı- ğıne gerçek ışlevının ne olduğunu anımsatmaya baş- lamıştır Halkımız Refah ın evrensel demokrasının evrensel başat ogesı olan laıklıge terslığının, kendı ya- şamına olan tersNgını gıttıkçe daha yoğun algılama yolundadır Tam gelışnemış ve gelıştırılmemış sendıkaya, "ra- tıng" yarışmasıyla ışlevınden sapmış medyaya kar- şın. Turkıye çagdaşlaşmaya durmuşluğunu surdur- mektedır "Tanhımızle banşık olalım savı altında hu- rafeleşmış eskılleşmış gelenek artıklarına sadakata zorlanan halkımızın ıçındekı sıvıl toplum" guçlerı-dı- namıklerı bılerek-b/lmeyerek halkımızı, demokrası- nın evrensel değerlerıne yakınlaştırmaktadır Anaya- salarmaa yazsa da yazmasa da Batıh demokrasıle- rın evrensel degerterının başında laıklığın olduğu ger- çeğı her gun bıraz daha gun ışığına çıkmaktadır Işte bu oluşmadır kı Refah ın tarıkatların, başka- ca dın populıstlerının Turkıye nın laık eksen uzerın- dekı çağdaşlaşmasını tersıne dondurme tutkularını, akamete uğratacaktır hem de "askersel devınım- lere" gerek bırakmadan Sevgılı VEDAT SONER'İ kdvbettık O nu ^ \ğu^tos C umj guııu saat 13 ()O"te Te^vıkıve Cdinn"nden hep bırlıkte uğurld\jcagi7 L'^kııdaı "da aıle mezarlığında babdMiıın vanıııda toprağa vereceğız Fşi: I^IKSONER : ISMAİL VINL'SSONER HEKİM ARKADAŞ Pratısvennn Mesleğmıı ve halkımı sevıvorum Kışılığıme guvenerek vdiatıcılığımı kullanarak çalı^ınm K.ızancımı geleceğımı ve çalısacağım ortamı belırlemek ısteıım dıvoı^anız BtZİ ARAVIN Ekm Acıl Servıs 0 256 518 36 20-512 43 38 SATIUK TERRIERE I aylık vtıt bevaz \a\rular Gece: 386 31 /*. Ğıınduz: 411 24 41 1933-1939 Almanyası'na Çok Benziyoruz! SAIVIÎ GÜRTL T RK£/^Â// Felsefe Oğretmem % kıncı Dunva Savaşı'nın bas sorumlusu I Ado/f Hitler'dır Benito Mussolini. bu olav- da onun kertesınde suçlu ve sorumlu >a>ı- lamaz Ama bana kalırsa savaş.ın asıl so- rumlusu Alman toplumu. ozellıkle de Al- man avdınlandır. Çunku Hıılergıbı bırdu- var badanacısınm. bır ça\uşun sov lev lerıne ına- nanlar onlardır Pekı bu nasıl oldu' Batı nın uç buvuk uvgartoplumundan bın olan A)man>a bu yanılgıva nasıl duştu' Bılımde, teknıkte. >azın- da. felsefede ve kulturun bırçok dalında dunva onculennden bın olan bu ulus nasıl oldu da Hıt- ler e kandı 7 Bu konuyu ınceleven toplumbılımcıler dovu- rucu bır açıklamava ulaşamadılar Kımı dedı kı "Eğer Birinci Dunva Savaşı sonunda muttefik devletler Almanva'vı o denli kotu koşullara sok- masavdı Hitler'i Alnıanlar bir unıul olarak gör- mezlerdi." Bır başka ıncelevıcı ıse Almanların ^ovenızme(,okeğılımlıolmalannınbuolavdaet- kılı olduğunu belırttı Ve şunu da sovleverek ışm ıçındençıkmayaçalışanlaroldu "Almamadelir- di." Kanımca bu goruslerın her bın bır ba>ka açı- dandoğruolabılır Ancak bır gerçek daha var Al- manlar Hıtler'ın ulkelerını nereye suruklemekte olduğunu gorduler Ama "Dur bakalım" deme- dıler Işte bu nedenle Almanlar tumuvle sorum- ludurlar Imdı bu ozet bılgının ı^ığında gunumuz Tur- kıvesıne bakarsak >u kanıya varırız 1933 ıle 1939 Almanvasfna çok benziyoruz (kuskusuz onlardan gerı kalmış bır toplum olduğumuzu unutmadan) Bır yanda Aczmendıler turbanlı. berelı takunvalı vetopsakallılar Vebunlannko- rumalan altında soz sahıbı olmaya çalı^an uste- lık v urucu guç konumunda hayalcı Orta Asva fa- tıhfen Karşı tarafta Ataturkçu duşunce >anlıla- rı Kısacası ulkemızınsanlan ıkıvebolumnuşdu- rumda Ataturkçu duşunce>ı savunanlar ıle bu duşuncenın karsısında olanlar Bunlar tutucular gerıcıler,serıatçılar ırkçılar, Turancılar. şovenler (kurtçular) ve benzerlerı Işın kotusu. bılgıden yoksuıı bırakılmış pek çok ınsanımız. bu gen gıdışın nereye varacağını duşunmuyor ve gerıcılığı veğlemenın rahatlığı ıçındeolupbıtenleresevırcı kalıyor Atatürk,da- (u 1920'lerdebugerçeğı gormu^ vesovledemı^- tı "L lusumuz saf olduğu için aldatılıvor." Sozun buraMnda Ataturk'le ılgılı ıkı değışık anıya jer vererek kımı ınsanımızı avdınlatalım Turkıye'de neler vapılmalıdır ve neler vapılabı- lır konubu gundeme geldığınde ^oyle der Ata- furk "Arkadaşlar.zamanı gelince llahivat Fakul- tesi de kuracağız. Ama simdi olma/. Bilelinı ki Mussolini. peşindekilerle, burava. onundederv iş- ler, hacılar \e hocalarla gelecektir. Çunku onları silah olarak kullanacaktır. Cunumuzde Mussolini vok. Ama İtalvanlann Antalva duşlerinin kalmadıği sovlenemez. Buna karşılık Vunanlılar Anadolu'daki \enilgilerini unutarak Megalo Idea >ı hâlâ canlı (utuvoriar. Fransızlann korumalan altında. onlara guvene- rek bi/e ihanet adan Surive bile Toroslar'ın gune> vuzlerinin kendi malları olduğunu okul kitapla- nnda ileri surınorlar. Sozun ozu. bir toplumda ka- nşıkiık çıktı mı duşmanlar çabuk turerler." Bır başka anı Sanırım 1924 te. Ataturk cum- hunjetıçınbırarmaduşunulmebinı ister Toplan- tıya katılanlardan bın "kurt~ onerısınde bulu- nur Ataturkkaşlannıçataraksorar "Nekurdu?*" Yanıt "Bozkurt." O zaman Vtustafa Kemal şo>- leder "Masallan bırakınız. Herşe>inka>nağı in- san zekâsıdır. Siz bana bir zekâ timsali arav ınız." O denlı ılenv ı goren Ataturk neden bır gun gelıp bu ulkede *kurtçular""ın tureveceğını duşuneme- dı' Hâlâ şaşanm buna Imdı usa bırsoru gelıvor Ataturkçu duşunce- nındoğruluğuna ınananlar karşı larındakı bukor- kunç guçle nasıl sava^acaktır0 Çunku onlar pek çok alanda vonetımı ele geçırmışler Gazetelerı radvoları. televız\onlan var Arkalarında guçlu banka ve holdıngler var DahaM bılınçMZ halk çoğunluğu da onlardan )ana Devlet mı' Ata- turk °un de> ışı> le "iktidara sahip olanlar gafkt ve dalalet (sapkınlık) içindeler". Bunlarla nasil savaşılacağının vanıtı da anıda \}enemencle vaşanan kubilav facıaM bastırılmış Ege'dekı \on durumu gormek uzere Ataturk ın- celeme vapmaktadır Bır ara Avdın Halkevı'ne uğrar Başlattığı soyleşinın bır verınde oradakı- lereşusoruvuvoneltır ~Kö>leregittinizmi?Ko>- lıimıiz ne durumdadır? İşleri \e aşlan var mı?" Kımsede ses vok Ataturk sorar "En vakın kö- vünuz burava kaç km'dir?" ^anıt "Sirmi km efendim." "Peki bu ko> ne haldedir?" V ıne ses }ok Halkevı başkanı dayanamaz ezıle buzule. vanıt vermeve çalişir "Kdvleregitmek için araç odeneğimi/yok Paşam." Mustata kemal çok kı- zar v e şo> le der "\fenemen'egiden is>ancı şe> h- lerin ko> köv dolaşmaları için araç odenekleri mi vardı?"* K.anımca Ataturk. ınançlı ınsanların. koşullar neolursaolsun. ınançları doğrultusunda bırşev- leryapmasıgerektıgını vurguladı bu vanıtıy ia O buvuk ınsan daha sonra bu kanısını "Gençliğe Sesleniş"ınde açıkça dıle getırdı "Bu imkân \e şeriat, çok namusait bir mahivette tezahur edebi- lir." (Buolanakve koşullarçok olumsuz bir biçim- de ortava çıkabilir...) "jşte bu ahval ve şeriat için- de dahi. va/ifen. Tıirk istiklal ve cunıhurivetini kurtarntaktır." (jşte bu durum ve koşullar ıçinde bile, odevin Türk bağınısızlık ve cumhurivetini kurtarmaktır.) Evet. Ataturk "e ınananlar savaşım ıçın durum vekoşullanduşunmeyeceklerdır Avncaumutsuz daolmanıakgerekır TevfîkFikret'ın "MilletŞar- kısı"ndakı şu dızesmt anımsamak zorundavız "Göz > umma guneşten, ne kadar nuru kararsa / Sonmez ebedi, her gecenin giinduzü vardır." TARTIŞMA Yunan Mucizesini Yadsımayalım 1 6 temmuzda bu sayfada begendığını ve sevdığım unlu bır sınema jonetmenının. yazar ve sanat tanhçısı Metin Erksan'ın Hellen mucizesini yadsıyan vazisi çıktı Basınımızda Hellen kulturune karşı bu çeşıt haksız davranışlara sıkça rastlandığı ıçın bu onemlı konuyu tartışmak yararlı olur kanısındavım Evet veryuzunun en ozgun mımarlıklarından bırını yaratmış ve beş yuz yıl boyunca duzınelerle ulke\ı hoşgoru ıleyonetımı altında tutmuş olan bız Turklere Hellen (Yunan) mucizesini ınkâretmek hıç vakişmaz İstanbul Unıversıtesı'nde Mımar Sınan Unıversıtesı nde oğretım uyesı olduğunu bıidığım Sayın Vletın Erksan'ın da benımsedığıne ınandığım şu goruşu oncehkle belırtmelıyım Hellenler ılkel ınançlardan sı>rılmış ozgurduşunceye davalı. akılcı bıryontemle Doğu dunvasının uç bın vıllık "bilgi" bmkımını "bilîm"'e donuşturmuşler ve onun "iki bovutlu" kulturunu "uç bojutlu" bır duzeve ulaştırmışlardır Bu onemlı gehşmevı belırtmek uzere çeşıtlı alanlardan çarpıcı ornekler verelım Mıletosfu Thales MO 28Mavıs585"te olagelen guneş tutulmasını onceden hesaplamıştır Bu bır doğa ola> ının onceden saptanmasının tarıhtekı ılk orneğıdır Boylece Mısır ve Mezopotam>a'nın "astroloji"sını Hellenler "astronomi'"ve çevırmı^ierdır Ivonyalı doğa fılozoflan matematık ve geometn bılımlennı kurmuşlar ve bu arada kuramsal da (nazan) olsa madde çekırdeğını bularak ona atom adını vermışlerdır btankoylu Hippokrates. Doğu dünvasında rahıplerın ve ufurukçulenn yuruttuklerı muskacılık >erınedeneyım ve akılcı araştırma>a davalı bugunku tıp bılımını ortava kovmuştur Insana ve ınsan haklanna savmyı dunva tarıhınde ılk kezHıtıtlerde(MO 1700- II00)buluruz (*) Ancak tam anlamıvla ınsan ve ınsan haklarına gereken onemın Hellenler taratından venldığını goruruz Trakyalı buyuk fılozof Protagoras'ın "İnsan her şejin ölçusıı" (anthropo^ metron Panton) sovlemı ıle dıle getırılen bu goruş. Hellen kulturunun başlıca ozellıklerınden bırıdır Nıtekım bınlerce orneğını tanıdığımız Hellen resım ve heskel sanatında bır ınsana. hatta bır duşmana kotu davranışta bulunulduğunu gosteren bır tek tasvıre dahı rastlanmamaktadır Hellen savaş sahnelerınde duşmanlar Hellenlı savaşçılargıbı saygıva değer durumda gosterılmışlerdır Zaten Hellen sanatında zafer tasv ır eden eserler voktur Nıtekım unlu Bergama Sunağı. ozunde Hellenlerın Galatlara karşı kazanılmış zafennın anlatısıdır Ancak orada Galatlarla Hellenler değıl. tannlar ıle dev ler savaşirlar Gokyuzu tannları Bergamalıları. veraltındakı dev ler ıse öalatlan temsıl ederler Insana ve ınsan haklanna duvulan saygı ıle Hellenler demokrasının de varatıcisi oldular Hellence demos (halk) ve kratıa (egemenlık) sozcuklerınden oluşan "demokrasi"v ı Hellenlere bcrçluvuz Hellenler kendılerını yonetecek olanlan daha MO 5 yuzyılda. yanı bundan 2500 yıl once pışmış toprak rey pusulaları ıle seçıvorlardı Doğu dun>asında anlatı ve ojku duzevınde kalan bır ya da ıkı bovutluvazın (edebıvat) ılk kez Hellenler ıle çok boyutlu drama duzey ıne enşmıştır Vfısır ve Mezopotamya'dakı ıkı bovutlu resım ve kabartma sanatı. Hellenlerde, gozun ve fotoğrat merceğının gorduğu gıbı uç boyutlu anlatı sanatı olmuştur Bugun Latınce şeklı ıle kullandığımız alfabev ı Hellenler. M O 8 vuzyılın ılk dortluğunde Fenıkelılerın sessiz harflerden oluşan "elifbe"sıne seslı harflerı ekleverek ortaya koy muşlardır \anı. Batı uygarlığı. alfabesını Hellenlere borçludur Okuma-yazma Fenıkelılerde ve geç donem Hıtıtlerde de oldukça vavgındı Ancak gymnazyonlar ınşa ederek okuma ve yazmavı halk topluluğuna en genis olçude vavan ılk mıllet Hellenler olmuştur Dramanın komedının oynandığı. tanh. şıır ve felesfe kıtaplannın halka >uksek sesle tanıtıldığı 5- 20 bın kışılık tıyatroları dunyada ılk kez Hellenler gerçekleştırmışlerdır Mısır ve Mezopotamva'da kralfann başarılannı anlatan "\aka>inameler" Hellenlerde Herodot ve ozellıkle Thukvdides ıle tanhbılımı kımlığın; kazanmıştır Halkın her çeşıt spor çalışmaları >apabılmesı ıçın stadıumlann ınşa edılmesını ve halkın spor zevkını arftırmak duşuncesı ıle herdort yılda bır yınelenen Olympıa Oyunlan'nı kurdular BoyleceılkkezMO 776'da başlayan ve M S 394'te son bulan olımptyat oyunlan da Hellenlerın çağdaş dunyaya eşsız bır armağanıdır Nıtekım I896'da Atına'da Fransiz Baron de Coubertin tarafından yenıden ba^latılan olımpık oyunların 26'ncısını bugunlerde Atlanda'da ızlıyoruz Kısacagoz onune serdığımız başanlar ıle Hellenler buyuk ve eşsız bır tansık (mucıze) >aratmışlardır Bunu butun dunya kabul edıyor. onu vadsımamız bızı dunva kamuoyunda kuçuk duşurur 700 yıi boyunca ıç ıçe, yan yana yaşadığımız Hellenler ıle bırçok bakımdan benzer \e muşterek yanlanmız vardır Bu nedenle onlara haksizlık etmeyeiım Bıze de bu yakışır /*) Ehem •ikurgul Hattı \ e Hıtıt L \garIıUuı ı \ET >aı ıne\ ı istanbul 1996 Ekrem Akurgai ABDÜLKADİR BULUT aramızdan ayrılışının 11. yıl|pfJa seni unutmadık. HAV\ A - EKÎM - BAMT - ELÎÇlN BULUT ACI KAYBIMIZ Cemıyetımız u\esı. değerlı arkadaşımız, Sureklı Basın Kartı sahıbı EDİBE DOLU 6 Ağustos 1996 Salı gunu vefat etmıştır Vefatı camıamızda buyuk uzuntu yaratan Dolu'nun cenazesı 8 Ağustos 1996 Perşembe gunu oğle namazını muteakıp Şışlı Çamıf nden alınarak Topkapı Mezarlığı'nda toprağa venlecektır Edıbe Dolu'ya Tann'dan mağfjret, kederlı aılesıne ve uyelerımıze başsağlığı dılerız TÜRKtYE GAZETECtLER CEMfiETt PENCERE İki Fotoğraf Enver Paşa son gunlerde pek çok yazıya esır kaynağı oldu ve tartışmaya yol açtı Denıyor kı Enver Paşa ve Ittıhatçı arkadaşları koskoca bıı ımparatorluğu batırdılar Bugun o "koskoca ımparatorluk"tan ıkı fotoğrai yansıtmak ıstıyorum • Mithat Paşa'nın anılarından Abdülhamitzamanmda (Irak'ta) Viranşehirii ib- rahim Paşa ıle Cezireli Mustafa Paşa bırer hu- kumdargıbı saltanat surmekte ıdıler Hamıdıye Alay- lan'nda paşa rutbesı taşıyan bu ıkı şakı, fesatlarını serbestçe yurutebılmek ıçın Yıldız Sarayı adamlan- na ruşvet venyohardı Boylece Yıldız'a guvenerek kendı aralarında muharebeler yaparlar ve hıçbır ta- kıp gormezlerdı Fazla olarak hatta o cıvardakı ordu ve hukumet kuvvetlerınden yardım bıle goruyorlat- dı Mesela Ibrahım Paşa 1901'deŞıharveElahefaşı- retlerını vurdu 10 bınden fazla koyun ve yüzlerce at toplayarak aşıret halkını da buyuk olçude oldurdu Bunun uzenne onun hasmı olan Mustafa Paşa baş- ka Kurt paşaları ıle anlaşarak Ibrahım Paşa uzerırlp yurudu Fakat bu defa da Ibrahım Paşa, Yıldız Sa- rayı'ndakı adamlanm harekete getırerek 1500pıya- de ve 500 suvarı kuvvetınde devlet askennın kendı- ne yardıma verılmesını sağladı Cezırelı Mustafa Paşa da boş durmuyordu Mu- sul etrafındakı 50 kadar Islam ve Hırıstıyan koyunu ıkı sene ıçinde yaktı yıktı tahrıp ettı " Osmanlı'nın Musul yorelenndekı halı bu1 Ya Batı ya donuk yuzunde ne var? • Esat Cemal Peker'ın "40 Yıllık Harıcıye Hatırala- n" kıtabında yazıyor "1896'da Galatasaray Sultanısı'nı bıtırerek Harı- cıye Nezaretı 'ne gırdım Her kalemde yüzlerce efen- dı kayıtlıydı Ama ışıne devam eden pek azdı Pek mahdut sayıda devam edenler ancak ogleden son- raları gelırlerdı Tahnrat-ı Harıcıye Kalemı Muduru bır Ermenıydı Ve kalemdekı memurların bır şeyler oğ- renmelerını engellemek ıçın elınden gelenı yapar, Turk memur yetıştırmek ıstemezdı Ama ben nıhayet kalemde mumeyyız (kalem şefi) olabıldım 1901 yılında da Londra Sefaretı'ne me- mur edıldım Londra'yagıttım LondraSefırımızMu- sürüs Paşa ısmınde bırRumdu Bunun babası Mu- surus Paşa da daha once Londra 'da sefırımız ımış Fakat bızım sefırımız Rum olmakla kalmıyordu, faz- la olarak Turkçe de bılmıyordu Etrafındakı memur- lar arasında da Turkçe bılen yoktu Gerçı (şaır) Ab- dülhak Hâmit, Sefaret Musteşarı sayılırdı, ama sa- farete ugramazdı O buraya Abdülhamit tarafından İstanbul dan uzak/aşsın dıye, sankı ıkamete memur olarakgonderılmıştı AbdulhakHâmıt'ın oğlu da ık/n- cı kâtıp olarak sefarette memurdu Fakat o da dı- şariarda buyuduğu ıçın Turkçesı çok kıttı Tueni Bey adında bırıkıncı kâtıp daha vardı kı hem Turkçe bıl- mezdı, hem amator memurdu Tuenı Bey bır Suri- yelı ıdı Onu buraya Abdülhamit sarayının en şetir adamı olan Arap Izzet Paşa tayın ettırmıştı Tek ke- lıme Turkçe bılmezdı Mevsım kuşları gıbı senede bır defa gorunur, sonra kaybolurdu ( ) Kala kala bır uçuncu kâtıp Danyal Bey kalıyordu Danyal Bey de Moda Koyu 'nda zengın Levantenlerarasında buyu- muştu Gayet çetrefıl bır Turkçe konuşuyordu Kı- yafetı de bır tuhaftı Yanı yaradılışındakı tuhaflık kı- yafetınde de gorunuyordu ( ) Sefaretın kadrosu- nu tamamlamak ıçın Recai Efendi'yv de unutmamak gerekır Recaı Efendı sefarethanenın ımamı ıdı Sıv- nbırsakalı vardı Fevkaladeşıktı Londra'nın en bu- yuk terzısı Pool'dan gıyınırdı Başından sılındırşap- kayı eksık etmezdı " Londra o yıllarda dunyanın merkezı sayılıyordu, ama, Osmanlının halıne bakın 1 • Ikı fotoğraf 'koskoca' ımparatorluğun durumunu anlatmaya yeter 1 ikıncı Abdülhamit bu yarı somurge ulkenın başın- da saray entnkalarıyla vazıyetı ıdare etmeye çalışı- yordu, Enver ve arkadaşları bu mırası ustlendıler Bır Mustafa Kemal çıkmasaydı ne olacaktı'? Seyahat Acentası Balıkçının dıyannda Mavi Yolculuk hala bır rûya olarak kalmasın 1 her cumartesı Boorun Mamar^ ,^ya ı\eme r Cer tcr aeoanı ar nafe Tam Pare f ,or 7C0 DM Ada Hotel Gumbet OK 1 150 000 TL Hotel Nazlıhan YP 2 500 000 TL Duyurulanmızı her salı ve perşembe Cumhuriyetlen ızleyebıbrsınız Istklal Cad B1/1 Beyoğlu ISTTel 0212 249 52 11 Fax 0212 293 20 76 Y\ZfBAŞIBELEDİ\ESİ "DEMOKRASİMİZAH" KARİKATl'R VARIŞMASI katilmj koşulUn I \j^rTLi uı anuKMeprt'e^one ^ ı&tex<z\ kiır . ^ /ın t-'k/i s'vah be\J^ılır ^ JT viru\a en tazij c>*.'rfe kanlıtub'hr - Njnkjftıritfr daiu *. iKe OÜUI jlman s e ^umUfimjırh* Inutıdır L«;r t.nn p*. -«iıidj jeviknif-ındfli \ e zjrar rme-ınJtr un^nuı. M njmlutiur an ex.r!er > ozıbjM Beledne>ı nın ntalı [J*.JI uiılon e-^erk ı kurul Fenr \^ I- ıltz Ta^lıo^fu Izmîr ^ı j7iha?( Btied \ L T nwl^ Necjtı \baci kjrüıJiiirtuı Semıh BakıoşİB (lurıiıaiunu t / ftlh. I -\t i \ r; u fj ( X- Ödulier D nBj>ınOdulu (OjrmıKonTL !Hjm Tık n Son katılnu Tanht l\lu* f 1 ^ v^ Llu^la^a^J^ Nasre^dm H \j kjnüttır ^ı jn nu ı iznıır T fei 8 « 8 I l(tr*J»s 8 ^ s : : < K o d &2U BJ ın- ı- \azıbası Be(ednwı t >. Kjrıkiiurcukr Deme«ı nm kıik Ur^lj Ju/tnkrm >! r 1Karikatürcüler Derneği Assocıatıon of Cartoonists Beledivesi İSTANBLTL 1. ŞULH HUKUK HÂKLVILİĞİ'NDEN 1996 123 A» T Hastahğı sebebıvle mahkememıze vesavet altına alı- nan Izzet A^ık a karde^ı Hızır A>ık ın vesavetı altına ko- nulmasına kaıar verıldı llanolunur 30 ^ 19% Basın 101035