Katalog

28 MAYIS 1996 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Siyasi istikrarsızlık, yıl başından bu yana bıçak sırtında olan ekonomide dengeleri büsbütün altüst etti Türkiye krizle iç içe yaşıyor• Yeniden yüzde 80 düzeyine çıkan enflasyon. 2 katrilyon lirayı aşan iç. 73 milyar dolan aşan dış borç stoku. l katrilyon liraya ulaşması beklenen bütçe açığı ve günlük -250 trilyon liraya çıkan emisyon hacmine karşın hükümet hâlâ yeni bir maliye ve para politikası beliriemedi. ESRA YENER ANKARA - ANAYOL ortaklannın ip- leri koparma noktasına gelmelerıy le artan siyasi istikrarsıziık. yılbaşından bu yana bıçak sırtında duran ekonomide de yeni bir bunalım beklentisinı beraberinde getirdi. Yeniden yüzde 80 düzeyine kadar yükse- len enflasyon. 2 katrilyon lirayı aşan iç. 73 milyar dolara ulaşan dış borç yükümlülük- leri. 1 katrilvon liraya ulaşan bütçe açığı ve günlük 250 trilyon liraya ulaşan emis- yon hacmine karşın. hükümet hâlâ bir ma- İiye \e para politikası beliriemedi. Uluslararası Para Fonu'nun siyasi istik- rarsızlık nedeniyle yeni bıranlaşmaya sı- cak bakmaması da, dış piyasalann kapan- ması riskini tekrar gündeme getirdi. Güm- rük bırliğiy le birlikte patlayan ıthalat kar- şısında. 1995sonunda 14 milyar dolarile tehlıke sınınnda olarak kabul edılen dış tı- caret açığının da y ılsonunda 20 milyar do- lara kadar yükseimesı bekleniyor. Ekonomik verilerdeki tehlike işaretleri karşı. siyasi otoritedeoluşan istikrarsızlık. bir bunalım için önlem alınacağı umutla- nnı kırarken. yatınm ve üretim rakamla- n 1993 düzeyine bile çıkmadı. 1994"te yüzde 15.9 oranında düşen yatırımlar ge- çenytlyalnızca yüzde 8.3. >üzde 11.8dü- zeyinde azalan üretim de yüzde 7.5 ora- nında arttı. lmalat sanayünde 1993-1994 döneminde yüzde 9.1 oranında azalan is- tihdam geçen yıl yalnızca yüzde 1.2 ora- . nında vükseldi. Ekonomide seçim göstergeleri Büyüme (%) Enflasyon (%) Toptan eşya Tüketici l^borçiTL) Dış borç ($) Uretım artışı (%) Yatınm artış ı(%) ihracat(S) Ithalat {$) Dış tıcaret açığı ($) Bütçe açığı (TL) imalatsanayiinde istihdam artışı (%) 1993 7.6 60.3 71.3 356.5 trilyon 67.3 milyar 14.4 4.9 15.3 milyar 29.7 milyar 14.4 milyar 133.8 trilyon (-) 1.6 1994 (-) 6.1 149.6 125.5 799 trilyon 65.6 milyar (-111.5 (-) yüzde 15.9 18.1 milyar 22.6 milyar 4.7 milyar 145.9 trilyon (-)7.1 1995 8.1 64.9 78.9 1.5 katrilyon 73 milyar 8.7 8.3 21.6 milyar 35.7 milyar 14.1 milyar 316.4 trilyon 1.2 DIŞ TtCARET İthalat-ihracat verileri 5 aydır açıklanmıyor ANKARMCumhurnetBürosu)- Gümrük birligiyle birlikte ithaiaîın patladıği, ihracatın dadüşme eğilimine girdiği belırtilirken, dış ti- caret verileri 5 aydır açıklanmadı. Ödemeler dengesi de 5 aydır belirlenemedi. Dış. Tica- ret Müsteşarlıgı yetkilileri, gümrük biriığiyle birlikte, yılbaşından itibaren belgeli ithalat koşuhmun uvgulanmadığmı belirfriler. Dış ticaret verilerinin bu yıl gümrükierden gelecek bilgiler doğrultusunda hesaplanaca- ğı biidirildi. Gümrüklerin otomasyona geç- memesi nedeniyle hala ithalat miktarlannı bildirmediklerini kaydeden yetkililer, "Gete- cek ay, ancak ocak avi dış ticaret verilerioi açıklayabileceğiz" dediler. Özellikle 24 Aralık erken seçimleri ön- cesinde. istikrar önlemlerinden ödün ve- rilmeye başlanmasıyla ekonomik denge- lerdetırmananolumsuzluklar, I994yılın- da yaşanan bunalımdan da ağır ikınci bir krızın işaretlerini vermeyebaşladı. ANA- YOL hükümetinin kurulmasının ardından geçen 3 aylık sürede özellikle para piya- salanna yönelik olarak hiçbir yapısal ön- lem alınmaması ve bir polıtikanın belirlen- memesi ekonomide yaşanan husursuzlu- Sun artmasına neden oldu. Hükümet ortaklan arasında çıkan sorun. ekonomide ödün verilmeden uygulana- cak bir istikrar paketı beklentisıni de kır- dı. Ankara'da inceleme yapan IMF heye- tinin de. özellikle siyasi istikrarsızlık ne- denı>le yenı bir stand-by anlaşmasına sı- cak bakmamasının. uluslarası pivasalardan borçlanmaktazorlananTürkıve'yedışkre- di kapılannın da tamamen kapanmasına ne- den olacağına dikkat çekildi. Yetkililer, IMF'nın anlaşma yapmama karan alması durumunda. Türki ve'nın ya- Erken seçim olasılığının güçlenmesi üzerine hükümet, üretici ve memuru hatırladı ANAYOCdan seçim sinyali• Beklenenin üzerinde açıklanan çay ve hububat destekleme alım fiyatları erken seçim mesajı verdi. • Başbakan Yılmaz'ın. memur maaşlanna da hedeflenenden yüksek zam verilmesi için çalışma başlattığı biidirildi. ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - 3 seçim olasılığının mesajını verdi. Başba- katrilyon 511 trilyon liralık bütçe harca- ma hedefinin 1 katrilyon 359 trilyon lı- rasınj iç-dış borç faiz ödemeleri için kul- lanacak olan \ e kaynak sıkıntısı y aşayan ANAYOL hükümetinin. buğday \e çay için beklenenin de üzerinde açıkladığı destekleme alım fıvatlan veni bir erken kan ıVlesut Yılmaz'ın da. Maliye Bakan- lığı'na memur maaşlanna temmuz ay ın- da yüzde 30 gibi hedeflenenden yüksek bırorandazam verilmesi ıçinçalşmaya- pılması talımatı verdıgi öğrenıldı. 2 katrilyon liralık ıç, 73 milvardolara ulaşan dış borç yükümlülüğü olan hü- kümetın yaşadığı kay nak sıkıntısına kar- şın. siyasi ortamda tırmanan bunalımla birlikte. destekleme alımlan için kesenin ağzını açması yeni bir erken seçim me- sajı olarak nitelendirildi. Yılmaz'ın çay için ay başında Rize'de kilogramda25 bın lıra. bugday için deön- ceki gün Urfa'da kilogramda 17 bin 100 lıra olarak açıkladığı destekleme alım fi- yatları. üreticinin beklediğinin de özenn- de gerçekleşti. Hükümet. destekleme alım fiyatlannı geçen yıla göre çayda yüzde 100. hububatta da vüzde 175 cibi vük- •IMF'nin siyasi istikrarsızlık nedeniyle yeni bir anlaşmaya sıcak bakmaması. dış piyasalann kapanması riskini tekrar gündeme getirdi. Gümrük birligiyle patlavan ithalat karşısında. 1995 sonunda 14 milyar dolar ile tehlike sınınnda olarak kabui edilen dış ticaret açığının da yıl sonunda 20 milvardolara kadaryükselmesi bekleniyor. la 4 ayda 2 katrilyon 92 trilyon liraya çık- tı. Hazine'nin yüksek ıç borçgereksinimı. mevduat ve kredi faiz oranlanna da yan- sıyan ıç borç faiz oranının da yıllık bıle- ş'ik yüzde 143 düzeyine kadar çıkmasına neden oldu. Hazıne aynı doğrultuda. Mer- kez Bankası'ndan kullandığı kisa \adeli avans mıktannı da arttırdı. Merkez Ban- kası'nın para basarak finanse ettiği kı^a \a- delı avans miktan 250 trilyon liraya kadar yükseldı. Aynı doğrultuda, pivasalardaki günlük emisyon hacmı 4 ayda 220 trilyon liradan 259 trilyon 799 milyar liraya ka- dar çıktı. Uİuslararası pivasalardan borçlanmak- ta zorlanan Türkiyenin dış borç yüküm- lülükJeri 1995 sonu itıbanyla 73 milyardo- lara ulaştı. Geçen yıl sonu itibanyîa 14.1 müvardolardüzeyındedış ticarette, 2.3 mil- y ar dolar da carı işlemler dengesınde ger- çekleşen açık, tehlike sinyali olarak nite- lendirilirken. yetkililer. bu yıl gümrük bir- liği ile birlikte tüm gümrük vergisi ve fon- lann sıfırlanması ve kur artışlannın enf- lasyonun altında kalması nedeniyle. itha- latın patladıgını. ihracatın da düşme eği- limınegirdiglni vurguladılar. Yetkilileryıl sonu itibanyla dış ticaret açığının 20 mil- yar dolara. cari işlemler dengesi açığının da 4 milyar dolara ulaşmasının beklendi- gini vurguladılar. Türk Lirası faiz oranlannın, iç borç fa- izleriyle aynı doğrultuda yükselmesine karşın, döviz kurlanndaki artışın enflas- yonun aitında kalması yeniden sıcak para akışının hızlanmasına neden oldu. IMF. "sıcak para" politikasının ekonomiyi ıkin- ci birmali bunalımasürüklediği uyansın- da bulunurken. Merkez Bankası halen bu konuda kesin bir politika beliriemedi. Enflasyon tırmanıyor İç borç faiz oranlanndaki artışlar ve KlT ürün fiyatlannın arka arkaya yüksek oraniarda artınlmasına koşut olarak enf- lasyon oranlan da aynı doğrultuda yüksel- di. Şubat ve martta yüzde 60-65 düzeyi- ne inen enflasyon, nisanda yeniden toptan eşya fiyatlannda yıllık yüzde 69.9, tüke- tici fiyatlannda da yüzde 80.8 oranına ulaştt. ISO tarafindan açıklanan en büyük 500 sanayi firmasının bilançolanna göre. bü- yük sanayicilerin geçen yıl elde ettikleri kârlann yüzde 54'ü faaliyetdışı kalemin- de gösterilen rant gelırİerinden oluştu. lmalat sanayıınde de 1994'de yüzde 11.5 oranında düşen üretım geçen yıl yalnızca vüzde SJ düzevinde arttı. tırım yapılabılır ülke düzeyınin altında olan kredi notunun daha da düşeceğini vurguladılar. Para politikası yok Kısa \adeli, yüksek faizli iç borçlanma polıtikası. Hazine"nin 1996 yılının ilk 6 ayındakı borç y ükünü dev rakamlara ulas.- tırdı. Hazine'nin. iç borç ödemelerini yı- ne aynı yöntemle finanse etmesinden do- layı, vılbaşında I katrilyon 364 trilyon li- raolan iç borç stoku. nisan sonu itibany- sek oraniarda arttırdı. Uluslararası Para Fonu'natasarrufön- lemlerinin arttınlacağı taahhüdünde bu- lunan hükümetin destekleme alımlannı yüksek açıktamasının yanı sıra Başba- kan Yılmaz'ın Maliye Bakanlığı'na me- mur maaşlanna temmuzda yüzde 30 gi- bi hedeflenenin çok üzerinde bir oranda zam yapılması için çalışma başlatılma talımatı verdiği öğrenildi. Hükümetin ilk programında. memur maaşlanna temmuz ay ında "en fa/Ja" yüzde 20 düzevinde zam yapılması planlanıvordu. Köytaş'ta kredi uyaıııklığı • ABG Girişimi, Vakıfbank'a 3 milyarlık kredi karşılığı ipotek ettiği arsayı gözden çıkardı. CANAN SOYSAL Köytaş'ın arsalan üzerinde milyariık vureun hesabı Özelleştinneldaresı Başkanlığı (ÖİB) tarafindan engellenen ABG Ortak Girişimı'nin. açıkça satamadığı arsalan, ipotek \e haciz yoluy la bankalara dolaylı olarak satmaya çalıştığı öne sürülüyor. Köytaş'ı özelleştirmede satın alan girişimin ilk olarak Mugla'daki bir arsayı. Vakıfbank'a devretmeye hazırlandığı ıddia edılıyor. Girişim. Vakıflar Bankası Finans Market Ankara Şubesi'nden alınan 3 milyar liralık kredi karşıhâında Muğla-Ortaca'daki"POO metrekarelik arsayı ipotek olarak gösterdi. Banka yetkilileri, konuyla ilgili bilgi vermekten kaçınırken ABG Ortak Girişimi 'ne yakın kaynaklar söz konusu krediyı ödeme eğiliminde olunmadığını \e Ortaca'dakı arsanın gözden çıkanldığını ifade ediyorlar. Eğer girişim kredıyi ödemezse Vakıflar Bankası 1700 metrekarelik arsayı ipotek karşılığı haczederek, açacağı ihaleyle satışa çıkaracak. Vakıflar Bankası Genel Müdürü Fehmi Gültekin Cumhuriyet'in sorularına verdıgı yanıtta, Bankalar Kanunu'na göre verilen bir kredi ile ilgili açıklama yapmalarının mümkün olmadığını öne sürerken. Vakıflar Bankası Finans Market Ankara Şubesi Genel Müdürü Ahmet Kaçer ıse "Kredhi vermedik desem de yalan olur, verdik desem de"şeklinde konuştu. Dola)lı satış Ortak girişimin hıssedarlan Ahmet Ba> bars Göğeç. Faik Köleoğlu \ e Cemal Külahlı ıse Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlamaktan kaçındılar. Bu arada Köytaş'ın yaklaşık 40 kışıden oluşan çalışanlan 5 aydır ücretlennı alamıyor. Son olarak 4 çalışarun da ış hakkı feshedildi. Konuyla ilgili çevreler, A.BG Ortak Girişımi'nin 3 hissedarının şirketi satın aldıkları günden bu yana sennaye arttınmına gitmediklerini \urgularken. her ay yaklaşık 1.5 milyar liralık vergi \e sigorta borcu ödemesi yapıldığını belirtiyorlar. Şirket yöneticilerinin ne üretımi arttırdıklannı ne de herhangi bir yatınm yaptıklannı belirten yetkililer, söz konusu kredi karşılığı teminat gösterilen arsanın gözden çıkanlacağına kesin gözüyle bakıvorlar. Bılındiği gıbı Köytaş yönetimi bundan yaklaşık bir ay kadar Ortaca'dakı aynı arsayı satarak milyarlık bir vurgun yapmayı riedefliyordu. Geçen yılın ekim ayında 40 bin 700 metrekarelik araziye sahip Köytaş'ı bütün tesısleriyle birlikte yaklaşık 8 milyar liraya ÖlB'den devralan ABG Ortak Girişimı. Ortaca'da bulunan 1700 metrekarelik araziyi 10 milyar liraya satışa çıkardı. Ancak ÖlB'in uyansıyla bu satıştan \azgeçildı. Talep düştü, tüccar almıyor, fiyatlar yarı yarıya düştü Heryeryumurta doldu L reticinin biriken stokunu bilinçli olarak satın almayan tüccar, sonbahara kadar fiyatı dü$ük rurmaya çalışacak. HÜLV A GENÇ Iç pıyasada talebin azalması ve ihracatın hemen hemen durması nedeniyle y umurta fıyatlan yarı yarıya düştü. Ellerindeki yumurtayı satamaz hale gelen üreticiler, maliyetinın altında satış y apıyorlar. Kümes değişim dönemi nedeniyle üreticinin elinde biriken stoku bilinçli olarak satın almayan tüccann. sonbahar aylanna kadar fiyatlan düşük tutmaya çalıştığı belirtiliyor. Bir hafta içinde yumurtanın yaklaşık 600 lira birden ucuzladığını v urgulayan piy asa çevreleri, dalgalanmanın önümüzdeki haftalarda da süreceğini bıldirerek. hafta başında y umurta fiyatlannın 300 lira daha ucuzlayacağını ifade .diyorlar. Piyasa çevreleri. maliyetimn altında yumurta satmak zorunda kalan üreticilerin if]asm eşığınegeldığini \urguladılar. Körfez knzı döneminde bile yumurta fiyatlannda yüzde 40'lara ula^an oraniarda düşüş yaşanmadığını bildiren Başmakçı Yumurta ve Tavukçuluk Kooperatifı Yönetim Kurulu Başkanı Selami Özsoy. kümes değişim dönemi nedeniyle mey dana gelen stoklann ellerınde kaidığını söyledi. Tüccarların piyasadan bilinçli olarak yumurta almadıklarını belirten Aypa Tavukçuluk'un sahıbı Aydın Saltık. yumurta satış fiyatının bu zamana kadar 200 gram yem fiyatına denk olduğunu \ urgulayarak. şu anda 200 gram yemin 4 bin 200 lira ci\arında olduğunu. yumurta fiyatlannın ıse 3 bın 800 liraya kadardü^tüğünü kavdetti. Saltık, 1996 yılına 6 bitı 300 lira fiyatla giren yumurtanın 6 aylık süre içinde yüzde 43 oranında değer kaybettigin sözlerine ekledi. IŞÇININ EVRENINDEN ŞÜKRAN SONER Seçeneksiz Seçim Koalisyondan, Meclis ıçınden hükümet kurabilme formüllerinden umut kesenler yine seçimden söz et- meye başladılar. "Sakalımız yok ki sözümüz dinlensin." Geçen sefer de "seçim de seçim" dıye tutturanla- rı duydukça. dilimizin döndüğünce, seçeneksiz seçı- me gitmenin çözüm olmayacağını boşuna anlatma- ya çalışmıştık. 12 Eylül düzeninde yapı'acak seçimlerin var olan kı- sırdöngüyü artırmaktan öte bir sonuç getirmeyeceği- ni görmek için kahin olmak gerekmiyordu. Sorun sa- dece anayasa ve yasalardan en yaşamsal yasakların kalkması da degüdi. As/I başta siyasi partiler. sendi- kalar, sivil toplum örgütlen ve sokaktaki insandan, de- mokratik değişimden yana bir soluk alınması gereki- yordu. Seçimlerin parti lidedenni ve kadrolarını bıraz daha yozlaştırma, parlamento dağılımını çok daha fazla mi- litarist, etik değerlerden kopuk. şeriat ve ırkçı egilim- lilerle doldurmaktan öte bir işlevi olmayacağı biliniyor- du. Öyle de oldu. • • • Zaman darlığı bahane. yapılmış sınırlı anayasa de- ğişikliklerini bile yasalara yansıtmadan, partilere biraz- cık demokratikteşme havasını sokmadan, yine zaman darlığı bahane, partı liderlennın yaptıkları lıstelerle ya- pılan seçeneksiz seçimden çıkan sonuç işte bu ka- dar oluyor. Liderierin atadığı parti yönetimleri, liderlerin seçtiği parlamenterler, gelecekleri lidere endekslenmiş siya- setçilerin elbetteki basiretleri bağlı olacak. Yüzleri kızarmadan, büyük başkanlarının "Nereden buldun" sorusuna yanıt verilemeyecek malvarlıkları- nı, vtllalarını, kilolarını katlayan altınlannı savunacak- lar. Parti büyüklerinin güzel ellerini tutmak ya da tom- bul ayaklarmın yıkanışını seyretmek için yanşacaklar. Onlar günübirlik dediklerınden gerı dönüp, dün sal- dırdıklarını, bugün baş tacı ettikçe, onların çirkin po- litikalanna, kaypaklıklanna avukatlık yapmak, dalka- vukluklannı kanıtlamak üzere sıraya dizilecekler. Seçeneksiz seçimlerde sözde özgür iradesinı, se- çim hakkını kullanan vatandaşın oyları ile ne demek istedıği üzerinde çok fazla yorum yapıldı. Kötünün iyisini bulmakta bile zorlandığı, kafası çok fazla kanşık ve umutsuz olduğu için oylarını dağıttığı ve hükümet çıkarmayı daha da zorlaştıran bir parla- mento, siyasi tablo dağılımı yarattığı, pek vurgulan- mak istenmedi. Seçmenin önünde seçenek olmaması kadar önem- li bir diğer sorunun da tıpkı sıyasetçiler gibı, seçme- nin kencline, çıkarlarına, kendi değerlerine yabancılaş- mış olduğu idi. • • • Şimdi aralık seçimlerinde bile akla gelmeyen çok da- ha ilginç, çarpık bir tablo ile karşı karşıyayız. Gerçi o zaman da Çiller'in, Erbakan ın, diğer par- ti liderlerinin ve partilerin zaafları hakkında fazlası ile bilgi sahibi idik. Ancak 12 Eylül düzeninın, parti başkanlanna kazan- dırdıgı güç, parti yönetimlerindeyeralmak isteyen. par- lamentoya gırmeye çalışan, partisıne oy toplamaya uğ- raşan partililerı susturuyordu. Her zaman kadercı, seyirci seçmen de kötünün iyi- si olarak oy verdiğini, en azından kendine beğendir- meye çabalıyordu. Onları uyaracak. yönlendirecek başta sendikacılık hareketi, sivil toplum örgütlen ise çoktan teslim bay- rağını çekmiş. düzen içinde kendi çıkarlarını, iktidar- larını korumanın derdinde, üyelerinin çıkarlannı kolla- ma ışlevinden bile fazlası ile uzaklaşmışlardı. Kamuoyunu sağlıklı yönlendirmesi, en azından doğ- ru bilgilendirmesi beklenen medyanın ise hali malum. 2.5 patronun çıkarlan peşinde. iktidargücü olabilecek liderleri, bütün günahlan ile topluma kabul ettırebilmek için adeta yanşa girmişlerdi. Öyle ise arada değişen ne oldu? Giderek hırslannın, çıkarlannın daha fazla kurbanı olan, ancak ıktidar gücünü de elde edemeyen lider- lerin kapışmalan, birbırlerinin kuyulannı kazmalan... iş- lerin kötüye gitmesi ile kendiliğınden gelişen. önlene- miyen kimi sonuçlar.. Bilinen çirkinliklerın, malvarlıklannın üzerindeki per- denin biraz daha kaldırılması, daha doğrusu Meclis gündemine kadar getırilmesi. örtülü ödenek skanda- lının patlak vermesi, kimi yeni vurgun, yolsuzluk iddi- alarına ilişkin yeni dosyaların ortaya çıkması.. Pariamento işletilirse, kimi liderlerin artık hesap ver- mekten kurtulamayacak konuma gelmiş olmalan. Dal- kavuklara, kaderlerini onlara bağlamtş kadrolara rağ- men hem iktidar şanslarının. hem de siyasi gelecek- lerinin kararmak üzere bulunması.. işte tam da bu noktada, kimileri Meclis görüşme- lerini erteleyerek. kimileri yenı koalisyon formülleri. ki- mileri de yeniden seçimleri gündeme getirerek. siya- si liderlerin, siyasi partilerin. parlamentonun bu önem- li hesaplaşmasını gündemden düşürmek istiyor. Bu çirkin hesapiaşma, Türkiye için bir yerlerden te- mizliğin başlaması, demokrasi yolunda bir soluk alın- masr için bu önemli bir şans olabilir. Parlamento, si- yasi partiler kendilerini biraz aklamak. kendileri için çı- kış yolu yaratmak üzere, tam da harekete geçmek zorun- da iken, hesaplaşmayı erteletmeye yönelik her adımın karşısında durmak gerek. Türk-îş araştırması Mayısta ınutfak harcaması 16 ıııilvoıı lira ANKARA (Cumhurhet Bü- rosu)- 4kişilik birailenin mut- fak harcamasının faturası. bir ayda 670 bın lira: bir y :1da 7 mil- yon 39 bin lira tutannda kabar- dı. Mayıs 1996'dabiraileningı- da harcaması tutannın 16 milyon 7 11 bın lira olduğu hesaplandı. Türk-lş. fiyat artışlannın. "ça- lışanlann satın alma gücünü y«k ettifini" bildırdi. Türk-lş Araştırma Merke- zi'nce yapılan piyasa araştırma- sı. net asgari ücretin 5 milyon 739 bın 192 TL. ortalama memur maaşının da 13 milyon TL oldu- ğu ortamda birailenin "yaşamı- nı insanca sürdürmesinin ola- naksızhalegekiiğinr ortaya koy- du. Çalışanın sorumlusu olma- dığı bu durumun düzeltilmesi zorunluluğuna dikkat çekilen araştırmada. gıda harcaması tu- tannın biröncekı aya göre yüz- de 4.2 artış göstererek 17 milyon sınırına yaklaştığı belirtildi. Dört kişilik bir ailenin yap- ması zorunlu asgari harcama tu- tannın. 1996 yıîının ilk 5 aylık döneminde yüzde 30.8 düze\ i- ne ulaştığının vurgulandığı araş- tırmada. onikı aylık dönemde meydana gelen artışın yüzde 72.8 düzevinde olduğu belirtildi. AB temsilciliği açılıyor Ekonomi Senisi - Türk özel sektörünün büyüklerı Avru- pa'yaadımattılar. Türk Sanayicileri \elş.adamlan Derneği (TÜ- SİAD) A\rupa Birliğı (AB) Temsilciliği. bugün Belçika'nın başkenti Brüksel'de. Başbakan Mesut Yılmaz'ın da katılaca- ğı bir törenle açılacak. Tİ Sl- AD'dan yapılan açıklamada. Avrupa'nın başkenti olarak ka- bul edilen Brüksel'de. AB'nin en önemli organlannın yer al- dığı"A\rupa Mahallesi"nde- ki kendi bınasında faaliyete ae- çecek TÜSİAD AB Temsilci- liği nın. Türk iş dünyası için Avrupa'nın kalbınde modern bir harekat üssü olmasının he- deflendiei kaydedildi. TÜSlADv'eTİSK'inAvru- paSanayıcı \e Işverenler Kon- tederasyonlan Birliğı'runfL'NI- CE) tam üyesi olmasının. Tür- kiye'nın çıkarJannın AB ku- rumlannda takibı açısından bü- yük önem taşıdığı ifade edilen açıklamada. şöyledenildi: "AB kurumları, iş dünyasını ilgi- lendiren konularda l M- CE've danışarak karar alı- yor. L'NICE görüşünün oluş- ması için ise üyelerin oybir- liği gerekiyor. Bu da İ'NI- CE'de temsil edilen Türk özel sektörüne AB kurumları nez- dinde birtür "tamüyelik' ka- nalı açıyor." L'NlCE'de Türkıyeyi TİSK \e TÜSİAD'ın temsil edıldigi belirtilen açıklamada. bu temsil görevinin her ıki kuruluş için TÜSİAD AB TeniMİlcısi Dr. Bahadir Kaleağası tarafindan yürütüldüğü belirtildi. "Ağa Holding'e, İstanbul Sanayi Odası da işbirliği önerdi Diyarbakır, arbk uzak değil Yargıtay karan • Tekstil Holding Yönetim Kurulu üyesi Mustafa Akyıl. "İş dünyası sadece vatandaşlar için gelmesin. Burada para da kazanılır" dedi. Ekonomi Senisi- Yıllardır terörle boğuşan ve son dönem- de Türkiye'nin en çok göç alan ılleri arasına giren Diyarba- kır'ın, agalıktan sanayiciliğe \e ihracatçılığa geçen en bü- y ük aılelerinden AkyıllarTür- kiye'ninbatısından gelen des- tekle holdingleşti. GAP Idaresi. EGS ve Va- kıflar Bankası'nın işbirliği ile holdınleşen Akyıl Tekstil'le. İstanbul Sanayi Odası da yo- ğun temaslarını sürdürüyor. tSO Başkanı Hüsamettin Ka- vi ilesürekli diyolog halinde bu- lunduklarını belirten Tekstil Holding ^'öneîim Kurulu Üye- st Mustafa Ak\ıl. "Güneydo- ğu'nun Batılı işadanılarına ih- ti\acı var. Bizinı elîmizden tu- rup ihracatı öğrettikr. Şimdi de gelin bu bölgey e >atınm ya- pın diyoruz. Sadece \atandaş- lar için değil. Bu bölgede para da kazanabilirsini/. ISO Baş- kanı ile \oğun görüşmelerimiz sürüyor. Burada tekstil ve gıda alanİannda >atırını yapmak isthorlar" diye konuştu. Yıllardırterörle boğuşan Gü- neydoğu'da, Diyarbakırya\ J^ yavaş sesini duyurmaya başla- dı. Son ay larda bu bölgeyeya- pılan gezilenn çokluğu Diyar- bakır'ın önümüzdeki dönem- de önemli bir yere sahip ola- cağının ışaretini \eriyor. Köy ağahğından ihracatçı- lığa soyunan Akyıl Tekstil'ın sahiplerinden Mustafa Akyıl da Diyarbakır'daki değişimı gösteren en büy ük örnek. Ha- tırlanacaeı üzere eeçticimiz haftalarda GAP ldaresirEGS Dış Ticaret ve VakıflarBanka- sı ile yöre şirketlerinden Ak- y ıl Tekstil bırholding kurmuş- tu. Bu haberlerin çıkmasının ar- dından doğuya ilgınin giderek arttığmı belirten Mustafj Ak- yıl '•GünejdoğıTmın Batılı iş adamlarına ihtiyacı \ar. Ben ihracat nedir bilmiyordum. Elimden tutup öğrettiler. Bize dünyayı batılı iş adamlan öğ- retecek" diyerek her türlü iş- birliğınc açık olduklannı söy- ledi. Enflasyon kadar kira artışma onay -Yar- mazlık. kirabedelinineksik Divarbakır'ın, agalıktan sanaviciliğe ve ihracat- çılığa geçen en büyük ailelerinden Ak\ıllar. Tür- kiye'nin batısından gelen destekle holdingleşti. r gıtay, kira sözleşmelerinde. sözleşmenin yenilenmesi ha- linde kiranın enflasyon ora- nında arttınlacağına ilişkin madde bulunuyorsa. bunun taraflan bağlay ıcı olduğuna karar verdi. Bu görüşle. 1 yıllık sözleşmenin özel ko- şullar bölümünde. yenilen- me halmde kiray a De\ let ls- tatistik Enstitüsü'nün ilan ettiği toptan eşya fiyat endek- sı kadar artış yapılacağını kabul ettiği halde. buna uy- mayan kiracının evı tahliye etmesini isteyen Yargıtay. ki- ra artışmı yüzde 65 'le sınır- landırma karannın her da- vada uygulanamayacagına dikkat çekti. Yerel mahkemenin temer- rüt nedeniyle tahliye istemı- nı ret karannı temyizen in- celeyen Yargıtay 6. Hukuk daire»ı. taraflarınsözleşme- de imza altına aldıkları özel koşullann bağlay ıcı olduğu- na dikkat çekildi. Enflasyon oranında zammın usul ve ya- saya uy gunluğu Yargıtay ka- ran şöy le gerekçelendırildi: "Taraflar arasındaki u>uş- ödenip ödenmediği. bu yüz- den da\ alının temerrüde dü- şüp düşmediğidir. Bir v ıl sü- reli sözleşmenin özel şartla- nnın 17. maddesinde akdin yenilenmesi durumunda (ki- racı hiçbir ihtara gerek kal- madan Başbakanlık DİE'nin ilan ettiğiyıllık toptan eşj a fi- yat endeksi kadar arttınl- ması gerektiği) hükmüneyer >erilmiştir. Bu şart tarafla- rı bağlar. DİE tarafindan her ay toptan eşya fiyatla- nnda ve tüketici fiyatla- rında ne kadar artış oldu- ğu ilan edilmekte olduğu- na göre bu arttırma oranı- nın belli ve muayyen oldu- ğunun kabulü gerekir. Da- >alı buna göre artrınm y ap- mamıştır. İhtarnamede arttınm oranı dahi bildiril- miştir. Bu bakımdan ek- sik bedel yüzünden temer- rüt oigusunun gerçekleş- tiğinin kabul edilmesi ge- rekir. Kira tespit davala- rında. şartlar oluştuğun- da uygulanabilecek olan yüzde 65'likoranın olayda uygulanma yeri yoktur."